2015-06-19 10:04:44
Εντείνεται η ανησυχία στην αντιπολίτευση όσον αφορά την επίτευξη συμφωνίας μεταξύ κυβέρνησης και δανειστών μετά και το χθεσινό ναυάγιο στο Eurogroup. Και μπορεί λίγο-πολύ να αναμενόταν ότι στο Λουξεμβούργο δεν θα έβγαινε «λευκός καπνός», έχοντας εμμέσως προαναγγελθεί από πολλές πλευρές, ωστόσο οι δηλώσεις των ξένων αλλά και του Έλληνα υπουργού Οικονομικών καταδεικνύουν ότι το χάσμα ακόμα είναι αγεφύρωτο και η άμμος στην κλεψύδρα φτάνει στο τέλος.
«Η κυβέρνηση δεν έχει δικαίωμα να οδηγήσει τη χώρα στη ρήξη», διαμηνύουν η Ν.Δ., το ''Ποτάμι'' και το ΠΑΣΟΚ, βουλευτές και στελέχη των οποίων συμμετείχαν χθες στην μεγάλη συγκέντρωση στο Σύνταγμα υπέρ της παραμονής της Ελλάδας στην Ευρωζώνη. Κοινή πεποίθηση των τριών κομμάτων είναι ότι, έστω την τελευταία στιγμή, μπορεί να βρεθεί λύση στο αδιέξοδο και η χώρα, η οικονομία και η κοινωνία να σταθεροποιηθούν μετά από μακρά περίοδο αβεβαιότητας.
«Επώδυνα μέτρα»
Στην αξιωματική αντιπολίτευση θεωρούν ότι ο Αλέξης Τσίπρας έχει βρεθεί στη μέγενη πιέσεων από το εξωτερικό και το εσωτερικό και τη Δευτέρα θα κληθεί να απαντήσει σε μια μορφή τελεσιγράφου από τους εταίρους. Κάθε μέρα που περνά, υποστηρίζουν στη Συγγρού, κάνει τη θέση της Ελλάδος ακόμα πιο δύσκολη και την κυβέρνηση με την πλάτη στον τοίχο. «Θα προσπαθήσουν να κερδίσουν ότι είχε εξασφαλίσει ήδη η προηγούμενη κυβέρνηση και θα επιβαρύνουν τον κόσμο με πολύ επώδυνα μέτρα», έλεγε χθες στενός συνεργάτης του προέδρου της Ν.Δ., προασπιζόμενος τα επιτεύγματα της κυβέρνησης Σαμαρά.
Το τελευταίο διήμερο, αφενός με δήλωση του εκπροσώπου του κόμματος Κώστα Καραγκούνη και αφετέρου με non paper που κυκλοφόρησε το γραφείο τύπου της Ν.Δ., δίνεται έμφαση στο ζήτημα του χρέους, το οποίο τις επόμενες μέρες, εφόσον επιτευχθεί τελικά η συμφωνία, αναμένεται να κυριαρχήσει στην κόντρα με την κυβέρνηση. «Τη συμφωνία για το χρέος που θέλει ο Τσίπρας, την έχουμε πετύχει από το 2012», υπογραμμίζει η Συγγρού, η οποία θεωρεί ότι το Μέγαρο Μαξίμου, σε ενδεχόμενη σύγκλιση, θα επιχειρήσει να εκμεταλλευτεί επικοινωνιακά μια πιθανή σχετική αναφορά στο τελικό κείμενο.
Ο Αντώνης Σαμαράς χθες, στην πρώτη κατ' ιδίαν συνάντησή του με τον Προκόπη Παυλόπουλο υπό την ιδιότητα του Προέδρου της Δημοκρατίας, μίλησε σε δραματικούς τόνους για τις εξελίξεις, εξέφρασε το φόβο του ότι η ρήξη μπορεί να μην έρθει από ατύχημα αλλά από προκαθορισμένη ατζέντα της κυβέρνησης, ενώ χαρακτήρισε ως κόκκινη γραμμή της Ν.Δ. την παραμονή της χώρας στο ευρώ. Σήμερα, συνεχίζοντας τις περιοδείες του, θα μιλήσει στα Τρίκαλα, αύριο θα βρεθεί στο Βόλο, ενώ για τη Δευτέρα ήταν προγραμματισμένη ομιλία του στη Θεσσαλονίκη, όμως οι ραγδαίες εξελίξεις και η Σύνοδος Κορυφής εκείνης της μέρας μάλλον θα τον κρατήσουν στην Αθήνα.
Κόκκινες γραμμές της κοινωνίας
Στο ''Ποτάμι'' επιμένουν ότι ακόμα και μια κακή συμφωνία είναι καλύτερη από την απουσία αυτής και εγκαλούν την κυβέρνηση για τη συνεχή ολιγωρία της και για αποτυχία της στη διαπραγματευτική της τακτική. Τα λάθη που έχουν γίνει, θεωρεί ο Σταύρος Θεοδωράκης είναι πολλά και μεγάλα, όμως αυτή τη στιγμή αυτό που προέχει είναι να βρεθεί μια λύση «για να γλιτώσουμε τα χειρότερα». Ως πιθανό σενάριο, βλέπει μια μικρή συμφωνία η οποία θα ακολουθηθεί ύστερα από κάποιο διάστημα σε μια μεγαλύτερη συμφωνία.
Αφήνοντας αιχμές ιδίως κατά του μικρότερου κυβερνητικού εταίρου, των ΑΝ.ΕΛ., και συνεχίζοντας τη «βεντέτα» με τον Πάνο Καμμένο, ανέφερε σε συνέντευξή του:
«Αν ο Αλ. Τσίπρας αδυνατεί να δώσει μια λύση, αν εξαρτάται πάρα πολύ η καθημερινή του κυβερνητική πρακτική από κάποιες παράταιρες συνιστώσες οι οποίες τον τραβούν πότε προς την ακροδεξιά, πότε προς την ακροαριστερά, τότε να πει την αλήθεια στον ελληνικό λαό και να προσφύγει στις εκλογές». Όσον αφορά τις εσωκομματικές αντιδράσεις στον ΣΥΡΙΖΑ, επισημαίνει: «Δεν με ενδιαφέρουν καθόλου οι κόκκινες γραμμές σε αυτόν, με ενδιαφέρουν οι κόκκινες γραμμές της κοινωνίας».
«Βρείτε τα ως τη Δευτέρα»
Μία μέρα μετά την επίσκεψή της στο Μέγαρο Μαξίμου με τη νέα της ιδιότητα, η Φώφη Γεννηματά, μέσω του γραφείου τύπου του ΠΑΣΟΚ, κάλεσε την κυβέρνηση να αναλάβει τις ευθύνες της και να ακούσει το πλειοψηφικό μήνυμα των πολιτών που διαδήλωσαν στο Σύνταγμα απαιτώντας την παραμονή στην Ευρωζώνη.
Στη Χαριλάου Τρικούπη κάνουν λόγο για «μια ακόμη χαμένη ευκαιρία για τη χώρα που κατεγράφη στο eurogroup», ενώ εκτιμούν ότι η κυβέρνηση είναι εγκλωβισμένη ανάμεσα στην αναγκαιότητα της συμφωνίας και στις ακραίες τοποθετήσεις σε ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ.
«Επιτέλους να αναλάβουν τις ευθύνες τους δίνοντας λύση ως τη Δευτέρα», αναφέρεται χαρακτηριστικά στην ανακοίνωση του ΠΑΣΟΚ, με υψηλόβαθμο στέλεχος του κόμματος πάντως να προβλέπει ότι ακόμα και αν έρθει η συμφωνία, τα μέτρα θα είναι εξαιρετικά σκληρά για τους πολίτες.
Ο Τσίπρας πρέπει να δεχτεί την πρόταση των δανειστών
Μέσα στις επόμενες εβδομάδες η Αθήνα είτε θα φτάσει σε συμφωνία με τους πιστωτές της είτε θα αθετήσει πληρωμές χρέους δισεκατομμυρίων ευρώ. Δεδομένης της εξάρτησης των ελληνικών τραπεζών στην χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η αθέτηση πληρωμών θα σπρώξει την Ελλάδα έξω από την Ευρωζώνη. Μετά από αυτό, κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος για το τι θα συμβεί. Για τους πιστωτές της Ελλάδας, θα ακολουθούσε μια μεγαλύτερη χρεοκοπία: τα χρέη σε ευρώ θα αποπληρώνονταν σε δραχμές ή δεν θα αποπληρώνονταν καθόλου.
Η καταστροφή του χρηματοπιστωτικού συστήματος της Ελλάδας θα σκότωνε την οικονομία της και θα προκαλούσε ανυπολόγιστη ζημιά στο πολιτικό της σύστημα. Ένα τέτοιο χάος θα τραυμάτιζε σοβαρά το ευρωπαϊκό ιδεώδες, το οποίο τις τελευταίες δεκαετίες έχει προσφέρει σταθερότητα και ευημερία σε όλη την ήπειρο. Κανένας Ευρωπαίος ηγέτης άξιος της θέσης του δεν θα έπρεπε να επιθυμεί ένα τέτοιο αποτέλεσμα, πόσο μάλλον να προσπαθεί να το προκαλέσει. Με βάση τα παραπάνω, οι Financial Times έχουν υποστηρίξει επανειλημμένα ότι πρέπει να γίνουν όλες οι δυνατές προσπάθειες για να αποφευχθεί ένα «Grexit». Αλλά υπάρχει μια έκβαση που είναι χειρότερη από το Grexit και αυτό είναι μια πρόχειρη διάσωση που απλά την παρατείνει, καταστρέφοντας το λιγοστό πολιτικό και οικονομικό κεφάλαιο της Ευρώπης. Οι προηγούμενες απόπειρες διάσωσης αποτελούν ένα πολύ καλό παράδειγμα.
Η πρώτη, το 2010, δεν άφησε περιθώριο για συγχώρεση χρέους. Αντίθετα, επενδύθηκαν πάνω από 200 δισ. ευρώ. Η Αθήνα απέφυγε την χρεοκοπία, αλλά η οικονομία της δεν έλαβε καμία ανακούφιση. Η λιτότητα στην οποία επέμειναν οι πιστωτές της, στράγγιξε την ζήτηση από μια οικονομία που βρισκόταν ήδη σε ελεύθερη πτώση. Δύο χρόνια αργότερα, μετά από μια ύφεση που ήταν βαθύτερη από αυτή που άντεξε οποιοδήποτε κράτους στην σύγχρονη εποχή, οι επίσημοι πιστωτές της Ελλάδας οδηγήθηκαν υπό πανικό σε ένα ακόμα ατελές πρόγραμμα διάσωσης. Αυτή την φορά υπήρξε κάποια ελάφρυνση χρέους. Το μεγαλύτερο μέρος του χρέους που βρισκόταν στα χέρια ιδιωτών πιστωτών «κουρεύτηκε» και οι ημερομηνίες αποπληρωμής τους επιμηκύνθηκαν.
Αλλά η Ελλάδα έμεινε και πάλι σε μια εύθραυστη θέση, η οικονομία της καταδικάστηκε σε άλλο ένα χρόνο ύφεσης και αναγκάστηκε να επιβάλλει περικοπές που εξανέμισαν οποιαδήποτε αποθέματα συναίνεσης είχε αφήσει το πρόγραμμα. Το ΔΝΤ έγραψε ότι η Ελλάδα πρέπει να εφαρμόσει «μια άνευ προηγουμένου προσαρμογή στο δημοσιονομικό ισοζύγιο και στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών». Η Αθήνα πρέπει τώρα να αποπληρώσει μεγάλα ποσά, ειδικότερα δισεκατομμύρια για δάνεια από την ΕΚΤ, για τα οποία δεν έχει τους απαιτούμενα πόρους.
Τα προηγούμενα προγράμματα φανέρωσαν τον δηλητηριώδη σπόρο που θα οδηγούσε και σε νέες διασώσεις. Αν η Ελλάδα διέθετε σήμερα μια πειθήνια υποχωρητική κυβέρνηση, μπορεί να ξεπερνούσε τον κάδο άλλης μιας διαπραγμάτευσης. Αλλά τον Ιανουάριο, μια σειρά πολιτικών ατυχημάτων έριξε την προηγούμενη κυβέρνηση από την εξουσία και έφερε τον ΣΥΡΙΖΑ. Το ριζοσπαστικό αριστερό κόμμα, υπό την ηγεσία του Αλέξη Τσίπρα, ξεκίνησε το ξήλωμα όσων είχαν συμφωνηθεί, αναβάλλοντας ή ακυρώνοντας μεταρρυθμίσεις και προκαλώντας τους Ευρωπαίους εταίρους επιμένοντας στην ανάγκη ενός εντελώς νέου διακανονισμού. Μετά από έξι μήνες ταραχώδους διαπραγμάτευσης, οι πιστωτές της Ελλάδας έχουν συγκροτήσει μια νέα προσφορά: Ο ΣΥΡΙΖΑ είτε θα πει το ναι είτε θα αντιμετωπίσει τις συνέπειες.
Χωρίς φίλους ή χρηματοδότηση, ο Έλληνας πρωθυπουργός έχει μείνει με μόνο τρία χαρτιά στα χέρια του: Ένα τεχνικό, ένα ηθικό και ένα εντελώς ανέντιμο. Με τεχνικούς όρους, η καταδίκη της τρέχουσας συμφωνίας από τον ΣΥΡΙΖΑ δικαιούται να ακουστεί. Οι βορειοευρωπαίοι ανταγωνιστές του κάνουν λάθος που αντιστέκονται σε μια ελάφρυνση του χρέους. Η πεισματική αυτή επιμονή καθιστά πιο πιθανή μια ζοφερή επανάληψη αυτής της διαμάχης. Ο υπουργός Οικονομικών της Ελλάδας, Γιάννης Βαρουφάκης, έχει δίκιο που επιμένει ότι οποιαδήποτε λύση πρέπει να δίνει προτεραιότητα στην ανάπτυξη, ένας παράγοντας που λείπει ανεξήγητα από τις προηγούμενες διαπραγματεύσεις.
Το ηθικό έρεισμα του κ. Τσίπρα για μια αντίσταση, είναι η στήριξη του ελληνικού λαού, που τον εξέλεξε στην κυβέρνηση γιατί μοιραζόταν μαζί του την απέχθεια προς την προηγούμενη συμφωνία. Αλλά όσο ηθικό και αν είναι, το χαρτί αυτό έχει αμφιλεγόμενη αξία: Η Αθήνα μπορεί να ανακάλυψε την δημοκρατία αλλά αυτό δεν σημαίνει πως η ψήφος των Ελλήνων πρέπει να έχει προτεραιότητα απέναντι σε αυτή των Γερμανών ή των Σκανδιναβών. Επιπλέον, το εκλογικό σώμα επέλεξε τον κ. Τσίπρα και επειδή υποσχέθηκε να κρατήσει την Ελλάδα στο ευρώ και όχι να τζογάρει την παραμονή για το πολιτικό του όφελος.
Το ανέντιμο χαρτί που έχει στα χέρια του ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ο τρόμος που προκαλεί η ιδέα του Grexit, στους λογικούς Ευρωπαίους, όπως η Γερμανίδα καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ. Η στρατηγική του κ. Τσίπρα μέχρι τώρα μπορεί να βασίστηκε στην αρχή ότι οι ανταγωνιστές του θα φερθούν υπεύθυνα, ώστε να μην χρειαστεί να το κάνει. Υπάρχει ένα κενό μόλις 2 δισ. ευρώ ανάμεσα στην θέση του και σε αυτή των σκληροπυρηνικών όπως ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, μπορεί να πιστεύει ότι η καγκελάριος δεν θα επέτρεπε να προκληθεί τόσο κακό στην Ευρώπη για ένα τέτοιο ποσό. Αν είναι έτσι, μπορεί να κάνει ένα λάθος υπολογισμό. Όση ευθύνη και αν έχουν οι άλλες πιστώτριες χώρες για αυτό το χάλι, η τελευταία τους προσφορά, αν και απέχει πολύ από το να είναι τέλεια, μπορεί να γίνει αποδεκτή.
Μπορεί να βελτιωθεί με κάποια ελάφρυνση του χρέους, όπως ζητάει το ΔΝΤ, κάτι που θα αποτελούσε για τον κ. Τσίπρα ένα τρόπαιο νίκης για να επιδείξει στους εγχώριους αμφισβητίες. Θα βοηθούσε αν οι μεταρρυθμίσεις στο ασφαλιστικό και στο ΦΠΑ που ζητούν οι πιστωτές μεταθέτονταν για το μέλλον. Αν ωστόσο γινόταν δεκτή, μια τέτοια συμφωνία ίσως επέτρεπε στην Ελλάδα να είναι αυτή η τελευταία φορά που διαπραγματεύεται για το οικονομικό της μέλλον. Οι λόγοι που έχουν οι δανειστές για την επίδειξη αδιαλλαξίας μπορεί να είναι πιο βαρύνοντες. Δεν είναι ανυποχώρητοι μόνο για τα 2 δισ. ευρώ, αλλά γιατί δεν θέλουν η κυβέρνηση στην Ελλάδα να υπαναχωρεί διαρκώς από τις μεταρρυθμίσεις. Υπό την σκέπη του ευρώ και τροφοδοτούμενη από τα χρήματα των διαρθρωτικών ταμείων, το πελατειακό κράτος της Ελλάδας έγινε μεγαλύτερο. Η εμπειρία έχει δείξει πως ακόμα και οι κεντρώες κυβερνήσεις χρειάζονται εξωτερικές πιέσεις για να εφαρμόσουν τις μεταρρυθμίσεις.
Ο ΣΥΡΙΖΑ, παρά την εκπεφρασμένη οργή κατά της ολιγαρχίας που κυριαρχεί στην οικονομία, έχει δείξει λίγη αποφασιστικότητα στην αντιμετώπιση της. Η αντίσταση που δείχνει στις μεταρρυθμίσεις δείχνει μια περιφρόνηση για τις δυνάμεις της αγοράς. Αν ο κ. Τσίπρας δεν είναι πρόθυμος να συναινέσει στον ΦΠΑ και στις μεταρρυθμίσεις στο ασφαλιστικό, πρέπει να προσφέρει κάτι καλύτερο: Ιδανικά, να σπάσει τα καρτέλ που κρατάνε πίσω την ελληνική οικονομία. Αν έκανε πίσω οποιαδήποτε πλευρά, το Grexit θα μπορούσε να αποφευχθεί, τουλάχιστον προς το παρόν. Αλλά η προσφορά των δανειστών παρουσιάζει τις μεγαλύτερες πιθανότητες για να αποτρέψει την επανάληψη αυτής της περιπέτειας. Ο κ. Τσίπρας πρέπει να την αποδεχτεί.
ΑΜΠΕ/FT.com/Euro2Day
''The New Daily Mail''
«Η κυβέρνηση δεν έχει δικαίωμα να οδηγήσει τη χώρα στη ρήξη», διαμηνύουν η Ν.Δ., το ''Ποτάμι'' και το ΠΑΣΟΚ, βουλευτές και στελέχη των οποίων συμμετείχαν χθες στην μεγάλη συγκέντρωση στο Σύνταγμα υπέρ της παραμονής της Ελλάδας στην Ευρωζώνη. Κοινή πεποίθηση των τριών κομμάτων είναι ότι, έστω την τελευταία στιγμή, μπορεί να βρεθεί λύση στο αδιέξοδο και η χώρα, η οικονομία και η κοινωνία να σταθεροποιηθούν μετά από μακρά περίοδο αβεβαιότητας.
«Επώδυνα μέτρα»
Στην αξιωματική αντιπολίτευση θεωρούν ότι ο Αλέξης Τσίπρας έχει βρεθεί στη μέγενη πιέσεων από το εξωτερικό και το εσωτερικό και τη Δευτέρα θα κληθεί να απαντήσει σε μια μορφή τελεσιγράφου από τους εταίρους. Κάθε μέρα που περνά, υποστηρίζουν στη Συγγρού, κάνει τη θέση της Ελλάδος ακόμα πιο δύσκολη και την κυβέρνηση με την πλάτη στον τοίχο. «Θα προσπαθήσουν να κερδίσουν ότι είχε εξασφαλίσει ήδη η προηγούμενη κυβέρνηση και θα επιβαρύνουν τον κόσμο με πολύ επώδυνα μέτρα», έλεγε χθες στενός συνεργάτης του προέδρου της Ν.Δ., προασπιζόμενος τα επιτεύγματα της κυβέρνησης Σαμαρά.
Το τελευταίο διήμερο, αφενός με δήλωση του εκπροσώπου του κόμματος Κώστα Καραγκούνη και αφετέρου με non paper που κυκλοφόρησε το γραφείο τύπου της Ν.Δ., δίνεται έμφαση στο ζήτημα του χρέους, το οποίο τις επόμενες μέρες, εφόσον επιτευχθεί τελικά η συμφωνία, αναμένεται να κυριαρχήσει στην κόντρα με την κυβέρνηση. «Τη συμφωνία για το χρέος που θέλει ο Τσίπρας, την έχουμε πετύχει από το 2012», υπογραμμίζει η Συγγρού, η οποία θεωρεί ότι το Μέγαρο Μαξίμου, σε ενδεχόμενη σύγκλιση, θα επιχειρήσει να εκμεταλλευτεί επικοινωνιακά μια πιθανή σχετική αναφορά στο τελικό κείμενο.
Ο Αντώνης Σαμαράς χθες, στην πρώτη κατ' ιδίαν συνάντησή του με τον Προκόπη Παυλόπουλο υπό την ιδιότητα του Προέδρου της Δημοκρατίας, μίλησε σε δραματικούς τόνους για τις εξελίξεις, εξέφρασε το φόβο του ότι η ρήξη μπορεί να μην έρθει από ατύχημα αλλά από προκαθορισμένη ατζέντα της κυβέρνησης, ενώ χαρακτήρισε ως κόκκινη γραμμή της Ν.Δ. την παραμονή της χώρας στο ευρώ. Σήμερα, συνεχίζοντας τις περιοδείες του, θα μιλήσει στα Τρίκαλα, αύριο θα βρεθεί στο Βόλο, ενώ για τη Δευτέρα ήταν προγραμματισμένη ομιλία του στη Θεσσαλονίκη, όμως οι ραγδαίες εξελίξεις και η Σύνοδος Κορυφής εκείνης της μέρας μάλλον θα τον κρατήσουν στην Αθήνα.
Κόκκινες γραμμές της κοινωνίας
Στο ''Ποτάμι'' επιμένουν ότι ακόμα και μια κακή συμφωνία είναι καλύτερη από την απουσία αυτής και εγκαλούν την κυβέρνηση για τη συνεχή ολιγωρία της και για αποτυχία της στη διαπραγματευτική της τακτική. Τα λάθη που έχουν γίνει, θεωρεί ο Σταύρος Θεοδωράκης είναι πολλά και μεγάλα, όμως αυτή τη στιγμή αυτό που προέχει είναι να βρεθεί μια λύση «για να γλιτώσουμε τα χειρότερα». Ως πιθανό σενάριο, βλέπει μια μικρή συμφωνία η οποία θα ακολουθηθεί ύστερα από κάποιο διάστημα σε μια μεγαλύτερη συμφωνία.
Αφήνοντας αιχμές ιδίως κατά του μικρότερου κυβερνητικού εταίρου, των ΑΝ.ΕΛ., και συνεχίζοντας τη «βεντέτα» με τον Πάνο Καμμένο, ανέφερε σε συνέντευξή του:
«Αν ο Αλ. Τσίπρας αδυνατεί να δώσει μια λύση, αν εξαρτάται πάρα πολύ η καθημερινή του κυβερνητική πρακτική από κάποιες παράταιρες συνιστώσες οι οποίες τον τραβούν πότε προς την ακροδεξιά, πότε προς την ακροαριστερά, τότε να πει την αλήθεια στον ελληνικό λαό και να προσφύγει στις εκλογές». Όσον αφορά τις εσωκομματικές αντιδράσεις στον ΣΥΡΙΖΑ, επισημαίνει: «Δεν με ενδιαφέρουν καθόλου οι κόκκινες γραμμές σε αυτόν, με ενδιαφέρουν οι κόκκινες γραμμές της κοινωνίας».
«Βρείτε τα ως τη Δευτέρα»
Μία μέρα μετά την επίσκεψή της στο Μέγαρο Μαξίμου με τη νέα της ιδιότητα, η Φώφη Γεννηματά, μέσω του γραφείου τύπου του ΠΑΣΟΚ, κάλεσε την κυβέρνηση να αναλάβει τις ευθύνες της και να ακούσει το πλειοψηφικό μήνυμα των πολιτών που διαδήλωσαν στο Σύνταγμα απαιτώντας την παραμονή στην Ευρωζώνη.
Στη Χαριλάου Τρικούπη κάνουν λόγο για «μια ακόμη χαμένη ευκαιρία για τη χώρα που κατεγράφη στο eurogroup», ενώ εκτιμούν ότι η κυβέρνηση είναι εγκλωβισμένη ανάμεσα στην αναγκαιότητα της συμφωνίας και στις ακραίες τοποθετήσεις σε ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ.
«Επιτέλους να αναλάβουν τις ευθύνες τους δίνοντας λύση ως τη Δευτέρα», αναφέρεται χαρακτηριστικά στην ανακοίνωση του ΠΑΣΟΚ, με υψηλόβαθμο στέλεχος του κόμματος πάντως να προβλέπει ότι ακόμα και αν έρθει η συμφωνία, τα μέτρα θα είναι εξαιρετικά σκληρά για τους πολίτες.
Ο Τσίπρας πρέπει να δεχτεί την πρόταση των δανειστών
Μέσα στις επόμενες εβδομάδες η Αθήνα είτε θα φτάσει σε συμφωνία με τους πιστωτές της είτε θα αθετήσει πληρωμές χρέους δισεκατομμυρίων ευρώ. Δεδομένης της εξάρτησης των ελληνικών τραπεζών στην χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η αθέτηση πληρωμών θα σπρώξει την Ελλάδα έξω από την Ευρωζώνη. Μετά από αυτό, κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος για το τι θα συμβεί. Για τους πιστωτές της Ελλάδας, θα ακολουθούσε μια μεγαλύτερη χρεοκοπία: τα χρέη σε ευρώ θα αποπληρώνονταν σε δραχμές ή δεν θα αποπληρώνονταν καθόλου.
Η καταστροφή του χρηματοπιστωτικού συστήματος της Ελλάδας θα σκότωνε την οικονομία της και θα προκαλούσε ανυπολόγιστη ζημιά στο πολιτικό της σύστημα. Ένα τέτοιο χάος θα τραυμάτιζε σοβαρά το ευρωπαϊκό ιδεώδες, το οποίο τις τελευταίες δεκαετίες έχει προσφέρει σταθερότητα και ευημερία σε όλη την ήπειρο. Κανένας Ευρωπαίος ηγέτης άξιος της θέσης του δεν θα έπρεπε να επιθυμεί ένα τέτοιο αποτέλεσμα, πόσο μάλλον να προσπαθεί να το προκαλέσει. Με βάση τα παραπάνω, οι Financial Times έχουν υποστηρίξει επανειλημμένα ότι πρέπει να γίνουν όλες οι δυνατές προσπάθειες για να αποφευχθεί ένα «Grexit». Αλλά υπάρχει μια έκβαση που είναι χειρότερη από το Grexit και αυτό είναι μια πρόχειρη διάσωση που απλά την παρατείνει, καταστρέφοντας το λιγοστό πολιτικό και οικονομικό κεφάλαιο της Ευρώπης. Οι προηγούμενες απόπειρες διάσωσης αποτελούν ένα πολύ καλό παράδειγμα.
Η πρώτη, το 2010, δεν άφησε περιθώριο για συγχώρεση χρέους. Αντίθετα, επενδύθηκαν πάνω από 200 δισ. ευρώ. Η Αθήνα απέφυγε την χρεοκοπία, αλλά η οικονομία της δεν έλαβε καμία ανακούφιση. Η λιτότητα στην οποία επέμειναν οι πιστωτές της, στράγγιξε την ζήτηση από μια οικονομία που βρισκόταν ήδη σε ελεύθερη πτώση. Δύο χρόνια αργότερα, μετά από μια ύφεση που ήταν βαθύτερη από αυτή που άντεξε οποιοδήποτε κράτους στην σύγχρονη εποχή, οι επίσημοι πιστωτές της Ελλάδας οδηγήθηκαν υπό πανικό σε ένα ακόμα ατελές πρόγραμμα διάσωσης. Αυτή την φορά υπήρξε κάποια ελάφρυνση χρέους. Το μεγαλύτερο μέρος του χρέους που βρισκόταν στα χέρια ιδιωτών πιστωτών «κουρεύτηκε» και οι ημερομηνίες αποπληρωμής τους επιμηκύνθηκαν.
Αλλά η Ελλάδα έμεινε και πάλι σε μια εύθραυστη θέση, η οικονομία της καταδικάστηκε σε άλλο ένα χρόνο ύφεσης και αναγκάστηκε να επιβάλλει περικοπές που εξανέμισαν οποιαδήποτε αποθέματα συναίνεσης είχε αφήσει το πρόγραμμα. Το ΔΝΤ έγραψε ότι η Ελλάδα πρέπει να εφαρμόσει «μια άνευ προηγουμένου προσαρμογή στο δημοσιονομικό ισοζύγιο και στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών». Η Αθήνα πρέπει τώρα να αποπληρώσει μεγάλα ποσά, ειδικότερα δισεκατομμύρια για δάνεια από την ΕΚΤ, για τα οποία δεν έχει τους απαιτούμενα πόρους.
Τα προηγούμενα προγράμματα φανέρωσαν τον δηλητηριώδη σπόρο που θα οδηγούσε και σε νέες διασώσεις. Αν η Ελλάδα διέθετε σήμερα μια πειθήνια υποχωρητική κυβέρνηση, μπορεί να ξεπερνούσε τον κάδο άλλης μιας διαπραγμάτευσης. Αλλά τον Ιανουάριο, μια σειρά πολιτικών ατυχημάτων έριξε την προηγούμενη κυβέρνηση από την εξουσία και έφερε τον ΣΥΡΙΖΑ. Το ριζοσπαστικό αριστερό κόμμα, υπό την ηγεσία του Αλέξη Τσίπρα, ξεκίνησε το ξήλωμα όσων είχαν συμφωνηθεί, αναβάλλοντας ή ακυρώνοντας μεταρρυθμίσεις και προκαλώντας τους Ευρωπαίους εταίρους επιμένοντας στην ανάγκη ενός εντελώς νέου διακανονισμού. Μετά από έξι μήνες ταραχώδους διαπραγμάτευσης, οι πιστωτές της Ελλάδας έχουν συγκροτήσει μια νέα προσφορά: Ο ΣΥΡΙΖΑ είτε θα πει το ναι είτε θα αντιμετωπίσει τις συνέπειες.
Χωρίς φίλους ή χρηματοδότηση, ο Έλληνας πρωθυπουργός έχει μείνει με μόνο τρία χαρτιά στα χέρια του: Ένα τεχνικό, ένα ηθικό και ένα εντελώς ανέντιμο. Με τεχνικούς όρους, η καταδίκη της τρέχουσας συμφωνίας από τον ΣΥΡΙΖΑ δικαιούται να ακουστεί. Οι βορειοευρωπαίοι ανταγωνιστές του κάνουν λάθος που αντιστέκονται σε μια ελάφρυνση του χρέους. Η πεισματική αυτή επιμονή καθιστά πιο πιθανή μια ζοφερή επανάληψη αυτής της διαμάχης. Ο υπουργός Οικονομικών της Ελλάδας, Γιάννης Βαρουφάκης, έχει δίκιο που επιμένει ότι οποιαδήποτε λύση πρέπει να δίνει προτεραιότητα στην ανάπτυξη, ένας παράγοντας που λείπει ανεξήγητα από τις προηγούμενες διαπραγματεύσεις.
Το ηθικό έρεισμα του κ. Τσίπρα για μια αντίσταση, είναι η στήριξη του ελληνικού λαού, που τον εξέλεξε στην κυβέρνηση γιατί μοιραζόταν μαζί του την απέχθεια προς την προηγούμενη συμφωνία. Αλλά όσο ηθικό και αν είναι, το χαρτί αυτό έχει αμφιλεγόμενη αξία: Η Αθήνα μπορεί να ανακάλυψε την δημοκρατία αλλά αυτό δεν σημαίνει πως η ψήφος των Ελλήνων πρέπει να έχει προτεραιότητα απέναντι σε αυτή των Γερμανών ή των Σκανδιναβών. Επιπλέον, το εκλογικό σώμα επέλεξε τον κ. Τσίπρα και επειδή υποσχέθηκε να κρατήσει την Ελλάδα στο ευρώ και όχι να τζογάρει την παραμονή για το πολιτικό του όφελος.
Το ανέντιμο χαρτί που έχει στα χέρια του ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ο τρόμος που προκαλεί η ιδέα του Grexit, στους λογικούς Ευρωπαίους, όπως η Γερμανίδα καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ. Η στρατηγική του κ. Τσίπρα μέχρι τώρα μπορεί να βασίστηκε στην αρχή ότι οι ανταγωνιστές του θα φερθούν υπεύθυνα, ώστε να μην χρειαστεί να το κάνει. Υπάρχει ένα κενό μόλις 2 δισ. ευρώ ανάμεσα στην θέση του και σε αυτή των σκληροπυρηνικών όπως ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, μπορεί να πιστεύει ότι η καγκελάριος δεν θα επέτρεπε να προκληθεί τόσο κακό στην Ευρώπη για ένα τέτοιο ποσό. Αν είναι έτσι, μπορεί να κάνει ένα λάθος υπολογισμό. Όση ευθύνη και αν έχουν οι άλλες πιστώτριες χώρες για αυτό το χάλι, η τελευταία τους προσφορά, αν και απέχει πολύ από το να είναι τέλεια, μπορεί να γίνει αποδεκτή.
Μπορεί να βελτιωθεί με κάποια ελάφρυνση του χρέους, όπως ζητάει το ΔΝΤ, κάτι που θα αποτελούσε για τον κ. Τσίπρα ένα τρόπαιο νίκης για να επιδείξει στους εγχώριους αμφισβητίες. Θα βοηθούσε αν οι μεταρρυθμίσεις στο ασφαλιστικό και στο ΦΠΑ που ζητούν οι πιστωτές μεταθέτονταν για το μέλλον. Αν ωστόσο γινόταν δεκτή, μια τέτοια συμφωνία ίσως επέτρεπε στην Ελλάδα να είναι αυτή η τελευταία φορά που διαπραγματεύεται για το οικονομικό της μέλλον. Οι λόγοι που έχουν οι δανειστές για την επίδειξη αδιαλλαξίας μπορεί να είναι πιο βαρύνοντες. Δεν είναι ανυποχώρητοι μόνο για τα 2 δισ. ευρώ, αλλά γιατί δεν θέλουν η κυβέρνηση στην Ελλάδα να υπαναχωρεί διαρκώς από τις μεταρρυθμίσεις. Υπό την σκέπη του ευρώ και τροφοδοτούμενη από τα χρήματα των διαρθρωτικών ταμείων, το πελατειακό κράτος της Ελλάδας έγινε μεγαλύτερο. Η εμπειρία έχει δείξει πως ακόμα και οι κεντρώες κυβερνήσεις χρειάζονται εξωτερικές πιέσεις για να εφαρμόσουν τις μεταρρυθμίσεις.
Ο ΣΥΡΙΖΑ, παρά την εκπεφρασμένη οργή κατά της ολιγαρχίας που κυριαρχεί στην οικονομία, έχει δείξει λίγη αποφασιστικότητα στην αντιμετώπιση της. Η αντίσταση που δείχνει στις μεταρρυθμίσεις δείχνει μια περιφρόνηση για τις δυνάμεις της αγοράς. Αν ο κ. Τσίπρας δεν είναι πρόθυμος να συναινέσει στον ΦΠΑ και στις μεταρρυθμίσεις στο ασφαλιστικό, πρέπει να προσφέρει κάτι καλύτερο: Ιδανικά, να σπάσει τα καρτέλ που κρατάνε πίσω την ελληνική οικονομία. Αν έκανε πίσω οποιαδήποτε πλευρά, το Grexit θα μπορούσε να αποφευχθεί, τουλάχιστον προς το παρόν. Αλλά η προσφορά των δανειστών παρουσιάζει τις μεγαλύτερες πιθανότητες για να αποτρέψει την επανάληψη αυτής της περιπέτειας. Ο κ. Τσίπρας πρέπει να την αποδεχτεί.
ΑΜΠΕ/FT.com/Euro2Day
''The New Daily Mail''
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Η Imola μπορεί να επιστρέψει στη Formula 1 το 2017
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
