2015-07-04 10:59:20
Με παιχνίδια με τις καταθέσεις έκλεισε η προεκλογική περίοδος (η πιο σύντομη μου ζήσαμε ποτέ, διάρκειας μόλις 7 ημερών) για το δημοψήφισμα που διεξάγεται αύριο Κυριακή,
Κυριολεκτικά στο «πάρα ένα» οι Financial Times δημοσίευσαν ότι σχεδιάζεται κούρεμα στις καταθέσεις άνω των 8.000 ευρώ.
Το δημοσίευμα έσπευσαν να διαψεύσουν κατηγορηματικά οι Εθνική Τράπεζα, αλλά και η Τράπεζα της Ελλάδος, υπενθυμίζοντας ότι οι καταθέσεις κάτω από 100.000 ευρώ, προστατεύονται από την Ελληνική και την Ευρωπαϊκή νομοθεσία.
Η πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών και της Εθνικής Τράπεζας Λούκα Κατσέλη, χαρακτήρισε «πλήρως ανυπόσταστο» το δημοσίευμα, το οποίο, όπως είπε «είναι μόνο εκ του πονηρού» ενώ σε πλήρη διάψευση προχώρησαν και στελέχη των υπολοίπων συστημικών τραπεζών, ενώ κύκλοι της Τράπεζας της Ελλάδος ξεκαθάρισαν στο in.gr ότι κάτι τέτοιο δεν προβλέπεται από την ελληνική νομοθεσία.
Με κατηγορηματικό τρόπο διαψεύδει και το υπουργείο το δημοσίευμα. Η ανακοίνωση του υπ. Οικονομικών αναφέρει χαρακτηριστικά:
«Το δημοσίευμα των Financial Times για κούρεμα καταθέσεων είναι προβοκάτσια και αποτελεί υπονόμευση του δημοψηφίσματος της Κυριακής και της λαϊκής ετυμηγορίας».
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, οι ελληνικές τράπεζες προετοιμάζουν σχέδια έκτακτης ανάγκης για ένα πιθανό "bail-in" των καταθετών εν μέσω φόβων ότι χώρα οδεύει προς την οικονομική κατάρρευση.
Οι Financial Times, επικαλούμενοι επιχειρηματίες και τραπεζίτες με γνώση του θέματος υποστηρίζουν ότι τα σχέδια, στα οποία περιλαμβάνεται «κούρεμα» σε ποσοστό τουλάχιστον 30% για καταθέσεις με υπόλοιπο άνω των 8.000 είναι ολοένα και πιο πιθανά, για τουλάχιστον μία τράπεζα.
Προσθέτουν μάλιστα ότι το κούρεμα ενδέχεται να πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο μίας συνολικής αναδιάρθρωσης του τραπεζικού τομέα μόλις η Ελλάδα επιστρέψει σε πρόγραμμα διάσωσης, κάτι όμως που δεν πρόκειται να συμβεί άμεσα.
Κύκλοι της Τράπεζας της Ελλάδος πάντως ξεκαθάρισαν στο in.gr ότι η ελληνική νομοθεσία δεν επιτρέπει το κούρεμα των καταθέσεων, ενώ ακόμη και η σχετική ευρωπαϊκή οδηγία εξαιρεί τις καταθέσεις κάτω των 100.000 ευρώ από τις διαδικασίες του bail-in.
Τι ισχύει σε χρηματοπιστωτικό και νομικό επίπεδο
Τα τρία βασικά δεδομένα, όπως περιγράφει το tvxs.gr σε χρηματοπιστωτικό και νομικό επίπεδο, για να απαντηθεί αυτό το ερώτημα είναι τα εξής:
* Από την 1η Ιανουαρίου του 2015 η Ελλάδα, όπως και όλες οι ευρωπαϊκές χώρες, έχει υιοθετήσει την κοινοτική οδηγία για το περίφημο μοντέλο bail in - δηλαδή, το «μοντέλο Κύπρου» που προβλέπει ότι οι διασώσεις τραπεζών γίνονται με ίδια μέσα (bail in) και όχι με χρήματα των φορολογουμένων (bail out).
* Η συγκεκριμένη οδηγία προστατεύει μόνον τις εγγυημένες καταθέσεις, δηλαδή τις καταθέσεις κάτω των 100.000 ευρώ. Η εγγύηση των καταθέσεων κάτω των 100.000 ευρώ βαραίνει τα εθνικά ταμεία εγγυοδοσίας, τα οποία ωστόσο - υπό προϋποθέσεις - μπορούν να έχουν πρόσβαση και στα αντίστοιχα ταμεία εγγυοδοσίας άλλων χωρών του ευρωσυστήματος.
* Το «κλειδί» των όποιων αποφάσεων στο τραπεζικό μέτωπο - που, εν τέλει θα είναι και πάλι πολιτικές - το κρατά η ΕΚΤ, και δη η συνεδρίαση του Διοικητικού της Συμβουλίου την Τετάρτη 8 Ιουλίου. Εκεί θα αποφασιστεί εάν θα υπάρξει ή όχι πρόσθετο «κούρεμα» στα collaterals, δηλαδή στους τίτλους των τραπεζών που δίνονται ως εγγύηση για τη χρηματοδότησή τους μέσω ELA.
Σ' αυτήν την περίπτωση οι τράπεζες θα κληθούν να επιστρέψουν τα χρήματα της ΕΚΤ, προοπτική αδύνατη υπό τις παρούσες συνθήκες, και ως εκ τούτου θα πρέπει να εφαρμοστεί η διαδικασία διάσωσής τους μέσω του bail in.
Τί προβλέπει το bail in
Η πρακτική του bail in δρομολογήθηκε το 2013 μετά την κρίση στην Κύπρο με - θεωρητικό τουλάχιστον - στόχο να μην επαναληφθεί ανάλογη κρίση.
Το bail in εντάχθηκε στην κοινοτική οδηγία BRRD (Bank Recovery Resolution Directive) για την ανάκαμψη και την εξυγίανση πιστωτικών ιδρυμάτων και επιχειρήσεων επενδύσεων και τέθηκε σε ισχύ από όλα τα κράτη-μέλη από 1η Ιανουαρίου του 2015.
Συνοπτικά, προβλέπει ότι το κούρεμα καταθέσεων είναι το έσχατο μέσο ανακεφαλαιοποίησης εάν μια τράπεζα κριθεί υποκεφαλαιοποιημένη και χρειαστεί διάσωση.
Το πρώτο βήμα που γίνεται σ' αυτή την περίπτωση είναι η επιβολή κουρέματος στους πιστωτές που επενδύουν σε τραπεζικό κεφάλαιο και στους κατόχους ομολόγων (senior και junior) της συγκεκριμένης τράπεζας. Συνολικά, μέσω του bail in πρέπει να καλυφθεί τουλάχιστον το 8% του συνολικού ενεργητικού της τράπεζας. Εάν με το κούρεμα μετόχων και ομολογιούχων δεν συμπληρώνεται αυτό το ποσοστό, τότε προβλέπεται και κούρεμα καταθέσεων άνω των 100.000 ευρώ.
Εν ολίγοις, σε περίπτωση bail in για να διασωθεί μια τράπεζα πληρώνουν κατά σειρά:
-Οι μέτοχοί της
-Οι κάτοχοι ομολόγων της τράπεζας
-Οι καταθέτες με καταθέσεις άνω των 100.000 ευρώ.
Αφού γίνουν και τα τρία αυτά βήματα, τότε το κράτος-μέλος μπορεί να ζητήσει τη συνδρομή του ESM (Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας) για να καλυφθεί το υπόλοιπο ποσό που χρειάζεται για την ανακεφαλαιοποίηση της τράπεζας.
Τί ισχύει για τις καταθέσεις κάτω των 100.000 ευρώ
Με βάση την κοινοτική οδηγία BRRD, ακόμη και στην περίπτωση κουρέματος των καταθέσεων άνω των 100.000 ευρώ, τυγχάνουν ευνοϊκής μεταχείρισης οι καταθέσεις φυσικών προσώπων και μικρών επιχειρήσεων. Δηλαδή, για παράδειγμα, πρώτα θα «κουρευτούν» οι καταθέσεις - πάντοτε άνω των 100.000 ευρώ - μεγάλων επιχειρήσεων και μετά, εάν χρειαστεί, εκείνες των μικρομεσαίων και των φυσικών προσώπων.
Η ιδιαιτερότητα στην Ελλάδα, υπό τις παρούσες συνθήκες οξείας κρίσης, είναι πως πλέον δεν υπάρχουν πολλοί λογαριασμοί στις τράπεζες με καταθέσεις άνω των 100.000 ευρώ. Οι μεγαλοκαταθέτες έχουν φροντίσει - νόμιμα ή μη - να μεταφέρουν προ πολλού τα χρήματά τους στο εξωτερικό, γεγονός που φέρει και σε μεγάλο βαθμό την ευθύνη για τις σημερινές αδυναμίες του τραπεζικού συστήματος.
Ως εκ τούτου, ανοίγει ένα μάλλον θολό τοπίο για τις καταθέσεις κάτω των 100.000 ευρώ οι οποίες, με βάση και το κοινοτικό και το εθνικό δίκαιο είναι εγγυημένες.
Το πρόβλημα, ωστόσο, είναι πως σε εθνικό επίπεδο οι καταθέσεις αυτές είναι εγγυημένες από το εθνικό Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων του οποίου τα αποθέματα φθάνουν οριακά τα 2 δις ευρώ.
Όπως επισημαίνει σε χθεσινή έκθεσή της και η Fitch, με βάση την τελευταία οδηγία, οι ευρωπαϊκές τράπεζες μπορούν να έχουν πρόσβαση στα εγγυοδοτικά ταμεία και άλλων χωρών-μελών, είναι δηλαδή δυνατό να καλυφθούν οι καταθέσεις κάτω των 100.000 ευρώ από τα εγγυοδοτικά ταμεία άλλων χωρών του ευρωσυστήματος. Αυτό, ωστόσο, προϋποθέτει πολιτική συμφωνία, ή εν εξελίξεις διαδικασία πολιτικής συμφωνίας μεταξύ Ελλάδας και δανειστών - γεγονός που σημαίνει ότι ακόμη και στο τραπεζικό μέτωπο οι τελικές αποφάσεις θα είναι πολιτικές.
xespao
Κυριολεκτικά στο «πάρα ένα» οι Financial Times δημοσίευσαν ότι σχεδιάζεται κούρεμα στις καταθέσεις άνω των 8.000 ευρώ.
Το δημοσίευμα έσπευσαν να διαψεύσουν κατηγορηματικά οι Εθνική Τράπεζα, αλλά και η Τράπεζα της Ελλάδος, υπενθυμίζοντας ότι οι καταθέσεις κάτω από 100.000 ευρώ, προστατεύονται από την Ελληνική και την Ευρωπαϊκή νομοθεσία.
Η πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών και της Εθνικής Τράπεζας Λούκα Κατσέλη, χαρακτήρισε «πλήρως ανυπόσταστο» το δημοσίευμα, το οποίο, όπως είπε «είναι μόνο εκ του πονηρού» ενώ σε πλήρη διάψευση προχώρησαν και στελέχη των υπολοίπων συστημικών τραπεζών, ενώ κύκλοι της Τράπεζας της Ελλάδος ξεκαθάρισαν στο in.gr ότι κάτι τέτοιο δεν προβλέπεται από την ελληνική νομοθεσία.
Με κατηγορηματικό τρόπο διαψεύδει και το υπουργείο το δημοσίευμα. Η ανακοίνωση του υπ. Οικονομικών αναφέρει χαρακτηριστικά:
«Το δημοσίευμα των Financial Times για κούρεμα καταθέσεων είναι προβοκάτσια και αποτελεί υπονόμευση του δημοψηφίσματος της Κυριακής και της λαϊκής ετυμηγορίας».
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, οι ελληνικές τράπεζες προετοιμάζουν σχέδια έκτακτης ανάγκης για ένα πιθανό "bail-in" των καταθετών εν μέσω φόβων ότι χώρα οδεύει προς την οικονομική κατάρρευση.
Οι Financial Times, επικαλούμενοι επιχειρηματίες και τραπεζίτες με γνώση του θέματος υποστηρίζουν ότι τα σχέδια, στα οποία περιλαμβάνεται «κούρεμα» σε ποσοστό τουλάχιστον 30% για καταθέσεις με υπόλοιπο άνω των 8.000 είναι ολοένα και πιο πιθανά, για τουλάχιστον μία τράπεζα.
Προσθέτουν μάλιστα ότι το κούρεμα ενδέχεται να πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο μίας συνολικής αναδιάρθρωσης του τραπεζικού τομέα μόλις η Ελλάδα επιστρέψει σε πρόγραμμα διάσωσης, κάτι όμως που δεν πρόκειται να συμβεί άμεσα.
Κύκλοι της Τράπεζας της Ελλάδος πάντως ξεκαθάρισαν στο in.gr ότι η ελληνική νομοθεσία δεν επιτρέπει το κούρεμα των καταθέσεων, ενώ ακόμη και η σχετική ευρωπαϊκή οδηγία εξαιρεί τις καταθέσεις κάτω των 100.000 ευρώ από τις διαδικασίες του bail-in.
Τι ισχύει σε χρηματοπιστωτικό και νομικό επίπεδο
Τα τρία βασικά δεδομένα, όπως περιγράφει το tvxs.gr σε χρηματοπιστωτικό και νομικό επίπεδο, για να απαντηθεί αυτό το ερώτημα είναι τα εξής:
* Από την 1η Ιανουαρίου του 2015 η Ελλάδα, όπως και όλες οι ευρωπαϊκές χώρες, έχει υιοθετήσει την κοινοτική οδηγία για το περίφημο μοντέλο bail in - δηλαδή, το «μοντέλο Κύπρου» που προβλέπει ότι οι διασώσεις τραπεζών γίνονται με ίδια μέσα (bail in) και όχι με χρήματα των φορολογουμένων (bail out).
* Η συγκεκριμένη οδηγία προστατεύει μόνον τις εγγυημένες καταθέσεις, δηλαδή τις καταθέσεις κάτω των 100.000 ευρώ. Η εγγύηση των καταθέσεων κάτω των 100.000 ευρώ βαραίνει τα εθνικά ταμεία εγγυοδοσίας, τα οποία ωστόσο - υπό προϋποθέσεις - μπορούν να έχουν πρόσβαση και στα αντίστοιχα ταμεία εγγυοδοσίας άλλων χωρών του ευρωσυστήματος.
* Το «κλειδί» των όποιων αποφάσεων στο τραπεζικό μέτωπο - που, εν τέλει θα είναι και πάλι πολιτικές - το κρατά η ΕΚΤ, και δη η συνεδρίαση του Διοικητικού της Συμβουλίου την Τετάρτη 8 Ιουλίου. Εκεί θα αποφασιστεί εάν θα υπάρξει ή όχι πρόσθετο «κούρεμα» στα collaterals, δηλαδή στους τίτλους των τραπεζών που δίνονται ως εγγύηση για τη χρηματοδότησή τους μέσω ELA.
Σ' αυτήν την περίπτωση οι τράπεζες θα κληθούν να επιστρέψουν τα χρήματα της ΕΚΤ, προοπτική αδύνατη υπό τις παρούσες συνθήκες, και ως εκ τούτου θα πρέπει να εφαρμοστεί η διαδικασία διάσωσής τους μέσω του bail in.
Τί προβλέπει το bail in
Η πρακτική του bail in δρομολογήθηκε το 2013 μετά την κρίση στην Κύπρο με - θεωρητικό τουλάχιστον - στόχο να μην επαναληφθεί ανάλογη κρίση.
Το bail in εντάχθηκε στην κοινοτική οδηγία BRRD (Bank Recovery Resolution Directive) για την ανάκαμψη και την εξυγίανση πιστωτικών ιδρυμάτων και επιχειρήσεων επενδύσεων και τέθηκε σε ισχύ από όλα τα κράτη-μέλη από 1η Ιανουαρίου του 2015.
Συνοπτικά, προβλέπει ότι το κούρεμα καταθέσεων είναι το έσχατο μέσο ανακεφαλαιοποίησης εάν μια τράπεζα κριθεί υποκεφαλαιοποιημένη και χρειαστεί διάσωση.
Το πρώτο βήμα που γίνεται σ' αυτή την περίπτωση είναι η επιβολή κουρέματος στους πιστωτές που επενδύουν σε τραπεζικό κεφάλαιο και στους κατόχους ομολόγων (senior και junior) της συγκεκριμένης τράπεζας. Συνολικά, μέσω του bail in πρέπει να καλυφθεί τουλάχιστον το 8% του συνολικού ενεργητικού της τράπεζας. Εάν με το κούρεμα μετόχων και ομολογιούχων δεν συμπληρώνεται αυτό το ποσοστό, τότε προβλέπεται και κούρεμα καταθέσεων άνω των 100.000 ευρώ.
Εν ολίγοις, σε περίπτωση bail in για να διασωθεί μια τράπεζα πληρώνουν κατά σειρά:
-Οι μέτοχοί της
-Οι κάτοχοι ομολόγων της τράπεζας
-Οι καταθέτες με καταθέσεις άνω των 100.000 ευρώ.
Αφού γίνουν και τα τρία αυτά βήματα, τότε το κράτος-μέλος μπορεί να ζητήσει τη συνδρομή του ESM (Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας) για να καλυφθεί το υπόλοιπο ποσό που χρειάζεται για την ανακεφαλαιοποίηση της τράπεζας.
Τί ισχύει για τις καταθέσεις κάτω των 100.000 ευρώ
Με βάση την κοινοτική οδηγία BRRD, ακόμη και στην περίπτωση κουρέματος των καταθέσεων άνω των 100.000 ευρώ, τυγχάνουν ευνοϊκής μεταχείρισης οι καταθέσεις φυσικών προσώπων και μικρών επιχειρήσεων. Δηλαδή, για παράδειγμα, πρώτα θα «κουρευτούν» οι καταθέσεις - πάντοτε άνω των 100.000 ευρώ - μεγάλων επιχειρήσεων και μετά, εάν χρειαστεί, εκείνες των μικρομεσαίων και των φυσικών προσώπων.
Η ιδιαιτερότητα στην Ελλάδα, υπό τις παρούσες συνθήκες οξείας κρίσης, είναι πως πλέον δεν υπάρχουν πολλοί λογαριασμοί στις τράπεζες με καταθέσεις άνω των 100.000 ευρώ. Οι μεγαλοκαταθέτες έχουν φροντίσει - νόμιμα ή μη - να μεταφέρουν προ πολλού τα χρήματά τους στο εξωτερικό, γεγονός που φέρει και σε μεγάλο βαθμό την ευθύνη για τις σημερινές αδυναμίες του τραπεζικού συστήματος.
Ως εκ τούτου, ανοίγει ένα μάλλον θολό τοπίο για τις καταθέσεις κάτω των 100.000 ευρώ οι οποίες, με βάση και το κοινοτικό και το εθνικό δίκαιο είναι εγγυημένες.
Το πρόβλημα, ωστόσο, είναι πως σε εθνικό επίπεδο οι καταθέσεις αυτές είναι εγγυημένες από το εθνικό Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων του οποίου τα αποθέματα φθάνουν οριακά τα 2 δις ευρώ.
Όπως επισημαίνει σε χθεσινή έκθεσή της και η Fitch, με βάση την τελευταία οδηγία, οι ευρωπαϊκές τράπεζες μπορούν να έχουν πρόσβαση στα εγγυοδοτικά ταμεία και άλλων χωρών-μελών, είναι δηλαδή δυνατό να καλυφθούν οι καταθέσεις κάτω των 100.000 ευρώ από τα εγγυοδοτικά ταμεία άλλων χωρών του ευρωσυστήματος. Αυτό, ωστόσο, προϋποθέτει πολιτική συμφωνία, ή εν εξελίξεις διαδικασία πολιτικής συμφωνίας μεταξύ Ελλάδας και δανειστών - γεγονός που σημαίνει ότι ακόμη και στο τραπεζικό μέτωπο οι τελικές αποφάσεις θα είναι πολιτικές.
xespao
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
ΤΟΥΣΚ: ΤΟ ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ «ΝΑΙ» Ή «ΟΧΙ»
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
