2012-05-08 08:47:15
By Gideon Rachman
Στην επαρχιακή Γαλλία την Κυριακή το βράδυ, ο νεοεκλεγμένος πρόεδρος της Γαλλίας ανέβηκε στο βήμα και ανακοίνωσε ότι θα καθοδηγήσει την μάχη της Ευρώπης κατά της λιτότητας.Στην άλλη άκρη της ηπείρου, οι Έλληνες ψηφοφόροι τον «προκάλεσαν» στην μπλόφα του. Επιλέγοντας αποφασιστικά, κόμματα που θέλουν είτε να ακυρώσουν είτε να επαναδιαπραγματευτούν την συμφωνία διάσωσης της Ελλάδας, προκαλούν στον François Hollande ένα πολύ δύσκολο δίλημμα. Θα συμπαρασταθεί με τον ελληνικό λαό κατά της λιτότητας; Ή θα συνταχθεί με την γερμανική κυβέρνηση και το ΔΝΤ, επιμένοντας ότι δεν μπορεί να ξανασυζητηθεί η ελληνική διάσωση.
Η επιλογή που θα κάνει ο κ. Hollande θα είναι μοιραία, για την Γαλλία και την Ευρώπη. Δυνητικά, ο νέος Γάλλος πρόεδρος θα μπορούσε να αναλάβει επικεφαλής των ανταρτών του ευρωπαϊκού Νότου. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι κυβερνήσεις της Ισπανίας και της Ιταλίας, έστω κι αν ονομαστικά ανήκουν σε διαφορετικές πολιτικες οικογενειες, χαιρέτισαν την νίκη του Γάλλου σοσιαλιστή. Κι αυτοί, όπως και οι Έλληνες, θέλουν απεγνωσμένα να αντιπαρατεθούν στην γερμανική ορθοδοξία της λιτότητας.
Όμως, οποιαδήποτε γαλλική προσπάθεια να απομονωθεί η Γερμανία εντός της ΕΕ θα αποτελέσει ιστορική καμπή στην εξωτερική πολιτική της μεταπολεμικής Γαλλίας, που έχει χτιστεί πάνω στην ιδέα ότι το «γαλλο-γερμανικό ζεύγος» θα διαχειρίζεται την ΕΕ μαζί. Η συμμαχία της Γαλλίας της με τον ευρωπαϊκό Νότο θα ζημιώσει επίσης την ίδια την εικόνα της Γαλλίας ως μια από τις ισχυρότερες ευρωπαϊκές οικονομίες. Η άποψη των αγορών για την Γαλλία θα επιδεινωθεί κι αυτή. Η μεγαλύτερη ζημιά θα είναι ότι μια ανοιχτη ρήξη ανάμεσα στην Γαλλία και την Γερμανία θα προκαλέσει πανευρωπαϊκά προβλήματα, ανοίγοντας σεισμικό ρήγμα στα θεμέλια της ΕΕ και του ενιαίου της νομίσματος.
Ως εκ τούτου, οι περισσότεροι αναλυτές υποθέτουν ότι ο κ. Hollande θα αρκεστεί σε κάποιες χειρονομίες από το Βερολίνο που θα σώσουν τα προσχήματα και θα του επιτρέψουν να πει ότι άλλαξε την κατεύθυνση της ευρωπαϊκής συζήτησης υπέρ της «ανάπτυξης».
Η υποθετική συμφωνία Hollande-Merkel θα είναι κάπως έτσι: Ο κ. Hollande, όπως έχει ήδη αφήσει να εννοηθεί, θα αλλάξει το αίτημά του να αναδιαπραγματευτεί ένα νέο δημοσιονομικό σύμφωνο. Αντ’ αυτού η Γερμανία θα συμφωνήσει σε ένα ασαφώς διαγεγραμμένο νέο σύμφωνο ανάπτυξης, που θα τεθεί μαζί με το δημοσιονομικό. Με ανάλογη διάθεση, η Γερμανία θα απορρίψει το αίτημα του κ. Hollande για τα κοινά ομόλογα Eurobonds, αλλά μάλλον θα συνταχθεί με τα “project bonds”, τα ομόλογα χρηματοδότησης υποδομών, που θα έχουν ευρωπαϊκή υποστήριξη. Μπορεί επίσης να συμφωνηθεί αύξηση του δανεισμού από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Θα είναι ένα κλασικό ευρωπαϊκό, γαλλο-γερμανικό κουκούλωμα που θα δώσει σε όλους την δυνατότητα να υποχωρήσουν με αξιοπρέπεια, αφήνοντας τον υπόλοιπο κόσμο ανεπηρέαστο και λιγάκι μπερδεμένο.
Η νέα έκρηξη στο ελληνικό πολιτικό ηφαίστειο, όμως, περιπλέκει πάρα πολύ την εικόνα. Το ελληνικό πρόβλημα είναι τόσο μεγάλο, που δεν μπορεί να «επιδιορθωθεί» με μερικές έξυπνα σχεδιασμένες ρήτρες που θα προστεθούν σε μια συνθήκη. Απαιτεί πραγματικές, ρηξικέλευθες κι επικίνδυνες αποφάσεις. Ειδικότερα, άραγε η Ελλάδα θα προωθήσει και θα εφαρμόσει πρόσθετες περικοπές στον προϋπολογισμό αξίας δισ. ευρώ, μέσα σε λίγους μήνες, όπως απαιτείται στην πιο πρόσφατη συμφωνία διάσωσης;
Αν η Ελλάδα αρνηθεί να το κάνει, τότε το ΔΝΤ έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν θα εγκρίνει την εκταμίευση της επόμενης δόσης βοήθειας. Αυτό, με τη σειρά του σημαίνει απλά ότι η ελληνική κυβέρνηση θα ξεμείνει από χρήμα. Τότε, οι διαχειρίσιμες, αν και επίπονες, περικοπές σε μισθούς και συντάξεις, θα αντικατασταθούν με κάτι πολύ πιο χαοτικό κι επικίνδυνο. Τότε, η υποχρεωτική έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ, θα γίνει πάρα πολύ πιθανή.
Οι σκέτοι αριθμοί από τις ελληνικές εκλογές δείχνουν ότι αυτές οι σκληρές αποφάσεις θα χρειαστεί να ληφθούν σύντομα. Τα δύο κυρίαρχα, φιλο-μνημονιακά κόμματα ΝΔ και ΠΑΣΟΚ εξασφάλισαν μόνο περίπου το ένα τρίτο των ψήφων. Θα δυσκολευτούν να σχηματίσουν κυβέρνηση και η χώρα ίσως σύντομα αντιμετωπίσει κι άλλες εκλογές.
Επιπλέον, ακόμη και ο ηγέτης της ΝΔ κ. Αντώνης Σαμαράς, που παραμένει ο πιθανότερος επόμενος πρωθυπουργός, θα ζητήσει αλλαγές στην ελληνική συμφωνία. Ο κ. Σαμαράς γνωρίζει ότι είναι επικίνδυνο το γεγονός ότι οι δύο κεντρώες παρατάξεις είναι πλέον συσχετισμένες με το απεχθές πακέτο λιτότητας που επέβαλαν οι ξένοι, καθώς προσφέρει πολιτικά κέρδη μόνο στους εθνικιστές και την άκρα αριστερά.
Ειδικότερα, ο κ. Σαμαράς πιστεύει ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις χρειάζονται απεγνωσμένα χαμηλότερους φόρους. Αλλά δεν έχει ενθαρρυνθεί σε αυτό από την κα Angela Merkel – με την οποία έχει πολύ κακή σχέση. Αν γίνει πρωθυπουργός, ο κ. Σαμαράς θα τοποθετηθεί ως ένας ορθολογιστής στασιαστής, που θα επιχειρηματολογεί κατά των αντιπαραγωγικών μέτρων λιτότητας της Γερμανίας. Κι αυτό τον εμφανίζει ως φυσικό σύμμαχο του κ. Hollande.
Στην πραγματικότητα, όταν κληθεί να διαλέξει ανάμεσα στο να υποστηρίξει την Ελλάδα και να υποστηρίξει την Γερμανία, ο Γάλλος είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα πάει με τους Γερμανούς. Όμως μια τέτοια επιλογή θα εκθέσει την ρητορική του κ. Hollande κατά της λιτότητας, αποδεικνύοντας ότι ήταν κενή ουσίας. Οι λίγες χειρονομίες με τα «ομόλογα έργων» θα ισοδυναμούν με το τίποτα, σε σύγκριση με την εικόνα της Γαλλίας να συντάσσεται με το ΔΝΤ και την Γερμανία και να επιβάλλουν βαθύτερες περικοπές στην Ελλάδα, την ώρα που η οικονομία της χώρας συρρικνώνεται και η ανεργία εκτινάσσεται.
Ο συνδυασμός του πολιτικού χάους στην Ελλάδα και του ανελαστικού ΔΝΤ υποδεικνύει ότι την Ελλάδα θα χτυπήσει νέα κρίση το καλοκαίρι. Σε εκείνο το σημείο, η ΕΕ θα αντιμετωπίσει ένα ιστορικό δίλημμα. Θα προστρέξει με περισσότερη βοήθεια στην Ελλάδα, έστω κι αν το ΔΝΤ κάνει πίσω; Ή θα αρνηθεί να βοηθήσει την Ελλάδα, αποδεχόμενη όλους τους πολιτικούς και οικονομικούς κινδύνους που σημαίνει αυτή η απόφαση; Μπροστά σε μια τέτοια κρίση, οι κενές ρητορείες του κ. Hollande ότι θα σώσει την Ευρώπη από την λιτότητα, είναι εντελώς άσχετες.
EURO2DAY
InfoGnomon
Στην επαρχιακή Γαλλία την Κυριακή το βράδυ, ο νεοεκλεγμένος πρόεδρος της Γαλλίας ανέβηκε στο βήμα και ανακοίνωσε ότι θα καθοδηγήσει την μάχη της Ευρώπης κατά της λιτότητας.Στην άλλη άκρη της ηπείρου, οι Έλληνες ψηφοφόροι τον «προκάλεσαν» στην μπλόφα του. Επιλέγοντας αποφασιστικά, κόμματα που θέλουν είτε να ακυρώσουν είτε να επαναδιαπραγματευτούν την συμφωνία διάσωσης της Ελλάδας, προκαλούν στον François Hollande ένα πολύ δύσκολο δίλημμα. Θα συμπαρασταθεί με τον ελληνικό λαό κατά της λιτότητας; Ή θα συνταχθεί με την γερμανική κυβέρνηση και το ΔΝΤ, επιμένοντας ότι δεν μπορεί να ξανασυζητηθεί η ελληνική διάσωση.
Η επιλογή που θα κάνει ο κ. Hollande θα είναι μοιραία, για την Γαλλία και την Ευρώπη. Δυνητικά, ο νέος Γάλλος πρόεδρος θα μπορούσε να αναλάβει επικεφαλής των ανταρτών του ευρωπαϊκού Νότου. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι κυβερνήσεις της Ισπανίας και της Ιταλίας, έστω κι αν ονομαστικά ανήκουν σε διαφορετικές πολιτικες οικογενειες, χαιρέτισαν την νίκη του Γάλλου σοσιαλιστή. Κι αυτοί, όπως και οι Έλληνες, θέλουν απεγνωσμένα να αντιπαρατεθούν στην γερμανική ορθοδοξία της λιτότητας.
Όμως, οποιαδήποτε γαλλική προσπάθεια να απομονωθεί η Γερμανία εντός της ΕΕ θα αποτελέσει ιστορική καμπή στην εξωτερική πολιτική της μεταπολεμικής Γαλλίας, που έχει χτιστεί πάνω στην ιδέα ότι το «γαλλο-γερμανικό ζεύγος» θα διαχειρίζεται την ΕΕ μαζί. Η συμμαχία της Γαλλίας της με τον ευρωπαϊκό Νότο θα ζημιώσει επίσης την ίδια την εικόνα της Γαλλίας ως μια από τις ισχυρότερες ευρωπαϊκές οικονομίες. Η άποψη των αγορών για την Γαλλία θα επιδεινωθεί κι αυτή. Η μεγαλύτερη ζημιά θα είναι ότι μια ανοιχτη ρήξη ανάμεσα στην Γαλλία και την Γερμανία θα προκαλέσει πανευρωπαϊκά προβλήματα, ανοίγοντας σεισμικό ρήγμα στα θεμέλια της ΕΕ και του ενιαίου της νομίσματος.
Ως εκ τούτου, οι περισσότεροι αναλυτές υποθέτουν ότι ο κ. Hollande θα αρκεστεί σε κάποιες χειρονομίες από το Βερολίνο που θα σώσουν τα προσχήματα και θα του επιτρέψουν να πει ότι άλλαξε την κατεύθυνση της ευρωπαϊκής συζήτησης υπέρ της «ανάπτυξης».
Η υποθετική συμφωνία Hollande-Merkel θα είναι κάπως έτσι: Ο κ. Hollande, όπως έχει ήδη αφήσει να εννοηθεί, θα αλλάξει το αίτημά του να αναδιαπραγματευτεί ένα νέο δημοσιονομικό σύμφωνο. Αντ’ αυτού η Γερμανία θα συμφωνήσει σε ένα ασαφώς διαγεγραμμένο νέο σύμφωνο ανάπτυξης, που θα τεθεί μαζί με το δημοσιονομικό. Με ανάλογη διάθεση, η Γερμανία θα απορρίψει το αίτημα του κ. Hollande για τα κοινά ομόλογα Eurobonds, αλλά μάλλον θα συνταχθεί με τα “project bonds”, τα ομόλογα χρηματοδότησης υποδομών, που θα έχουν ευρωπαϊκή υποστήριξη. Μπορεί επίσης να συμφωνηθεί αύξηση του δανεισμού από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Θα είναι ένα κλασικό ευρωπαϊκό, γαλλο-γερμανικό κουκούλωμα που θα δώσει σε όλους την δυνατότητα να υποχωρήσουν με αξιοπρέπεια, αφήνοντας τον υπόλοιπο κόσμο ανεπηρέαστο και λιγάκι μπερδεμένο.
Η νέα έκρηξη στο ελληνικό πολιτικό ηφαίστειο, όμως, περιπλέκει πάρα πολύ την εικόνα. Το ελληνικό πρόβλημα είναι τόσο μεγάλο, που δεν μπορεί να «επιδιορθωθεί» με μερικές έξυπνα σχεδιασμένες ρήτρες που θα προστεθούν σε μια συνθήκη. Απαιτεί πραγματικές, ρηξικέλευθες κι επικίνδυνες αποφάσεις. Ειδικότερα, άραγε η Ελλάδα θα προωθήσει και θα εφαρμόσει πρόσθετες περικοπές στον προϋπολογισμό αξίας δισ. ευρώ, μέσα σε λίγους μήνες, όπως απαιτείται στην πιο πρόσφατη συμφωνία διάσωσης;
Αν η Ελλάδα αρνηθεί να το κάνει, τότε το ΔΝΤ έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν θα εγκρίνει την εκταμίευση της επόμενης δόσης βοήθειας. Αυτό, με τη σειρά του σημαίνει απλά ότι η ελληνική κυβέρνηση θα ξεμείνει από χρήμα. Τότε, οι διαχειρίσιμες, αν και επίπονες, περικοπές σε μισθούς και συντάξεις, θα αντικατασταθούν με κάτι πολύ πιο χαοτικό κι επικίνδυνο. Τότε, η υποχρεωτική έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ, θα γίνει πάρα πολύ πιθανή.
Οι σκέτοι αριθμοί από τις ελληνικές εκλογές δείχνουν ότι αυτές οι σκληρές αποφάσεις θα χρειαστεί να ληφθούν σύντομα. Τα δύο κυρίαρχα, φιλο-μνημονιακά κόμματα ΝΔ και ΠΑΣΟΚ εξασφάλισαν μόνο περίπου το ένα τρίτο των ψήφων. Θα δυσκολευτούν να σχηματίσουν κυβέρνηση και η χώρα ίσως σύντομα αντιμετωπίσει κι άλλες εκλογές.
Επιπλέον, ακόμη και ο ηγέτης της ΝΔ κ. Αντώνης Σαμαράς, που παραμένει ο πιθανότερος επόμενος πρωθυπουργός, θα ζητήσει αλλαγές στην ελληνική συμφωνία. Ο κ. Σαμαράς γνωρίζει ότι είναι επικίνδυνο το γεγονός ότι οι δύο κεντρώες παρατάξεις είναι πλέον συσχετισμένες με το απεχθές πακέτο λιτότητας που επέβαλαν οι ξένοι, καθώς προσφέρει πολιτικά κέρδη μόνο στους εθνικιστές και την άκρα αριστερά.
Ειδικότερα, ο κ. Σαμαράς πιστεύει ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις χρειάζονται απεγνωσμένα χαμηλότερους φόρους. Αλλά δεν έχει ενθαρρυνθεί σε αυτό από την κα Angela Merkel – με την οποία έχει πολύ κακή σχέση. Αν γίνει πρωθυπουργός, ο κ. Σαμαράς θα τοποθετηθεί ως ένας ορθολογιστής στασιαστής, που θα επιχειρηματολογεί κατά των αντιπαραγωγικών μέτρων λιτότητας της Γερμανίας. Κι αυτό τον εμφανίζει ως φυσικό σύμμαχο του κ. Hollande.
Στην πραγματικότητα, όταν κληθεί να διαλέξει ανάμεσα στο να υποστηρίξει την Ελλάδα και να υποστηρίξει την Γερμανία, ο Γάλλος είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα πάει με τους Γερμανούς. Όμως μια τέτοια επιλογή θα εκθέσει την ρητορική του κ. Hollande κατά της λιτότητας, αποδεικνύοντας ότι ήταν κενή ουσίας. Οι λίγες χειρονομίες με τα «ομόλογα έργων» θα ισοδυναμούν με το τίποτα, σε σύγκριση με την εικόνα της Γαλλίας να συντάσσεται με το ΔΝΤ και την Γερμανία και να επιβάλλουν βαθύτερες περικοπές στην Ελλάδα, την ώρα που η οικονομία της χώρας συρρικνώνεται και η ανεργία εκτινάσσεται.
Ο συνδυασμός του πολιτικού χάους στην Ελλάδα και του ανελαστικού ΔΝΤ υποδεικνύει ότι την Ελλάδα θα χτυπήσει νέα κρίση το καλοκαίρι. Σε εκείνο το σημείο, η ΕΕ θα αντιμετωπίσει ένα ιστορικό δίλημμα. Θα προστρέξει με περισσότερη βοήθεια στην Ελλάδα, έστω κι αν το ΔΝΤ κάνει πίσω; Ή θα αρνηθεί να βοηθήσει την Ελλάδα, αποδεχόμενη όλους τους πολιτικούς και οικονομικούς κινδύνους που σημαίνει αυτή η απόφαση; Μπροστά σε μια τέτοια κρίση, οι κενές ρητορείες του κ. Hollande ότι θα σώσει την Ευρώπη από την λιτότητα, είναι εντελώς άσχετες.
EURO2DAY
InfoGnomon
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
e-Επιλογές (7-6-2012)
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Ο πρίγκιπας, ο Τσάκας και ο Τζίγγερ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
