ΝΕΑ VIDEO NEA PHOTO NEA

 | 

Πως θα καταλάβετε την πνευμονία

Την πρώτη παγκόσμια εκστρατεία για καλύτερη χρήση των αντιβιοτικών πραγματοποίησε... ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας από 16 έως 22 Νοεμβρίου 2015, θέλοντας να υπενθυμίσει σε όλους μας ότι τα αντιβιοτικά δεν είναι καραμέλες και δεν έχει νόημα να τα παίρνουμε όταν έχουμε «μπούκωμα», συνάχι και άλλα κοινά συμπτώματα ιώσεων.

Εύκολο να το λες, δύσκολο να το κάνεις όμως, αφού σε κάθε λοίμωξη του αναπνευστικού ο κύριος φόβος είναι μη τυχόν εμφανιστεί καμιά βαριά επιπλοκή όπως η πνευμονία.

Η καθηγήτρια Παθολογίας & Λοιμώξεων Ελένη Γιαμαρέλλου, πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Χημειοθεραπείας, εξηγεί ποια είναι τα ύποπτα συμπτώματα και πως μπορούμε να προστατευθούμε από αυτήν.

Πόσο συχνή είναι η πνευμονία;

Διεθνείς στατιστικές υπολογίζουν ότι σε όλο τον κόσμο προσβάλλει περίπου 450 εκατομμύρια ανθρώπους τον χρόνο (ή έναν στους 15 κατοίκους του πλανήτη), με τα ποσοστά της να είναι υψηλότερα στα μικρά παιδιά στις αναπτυσσόμενες χώρες και στους ηλικιωμένους στις ανεπτυγμένες.

Στο 60-80% των περιπτώσεων οφείλεται στον πνευμονιόκοκκο, που είναι και το μικρόβιο που συχνότερα επιπλέκει τις ιώσεις (κρυολόγημα) και τη γρίπη. Σε τέτοια περίπτωση, το περίπου 10% όσων την εκδηλώνουν πεθαίνουν ακόμα κι αν πάρουν σωστά αντιβιοτικά, κυρίως εξαιτίας μικροβιαιμίας (μπαίνει το υπαίτιο μικρόβιο στο αίμα τους).

Για ποιους είναι πιο επικίνδυνη;

Τον υψηλότερο κίνδυνο θανάτου διατρέχουν τα άτομα στα οποία δεν υπάρχει ή δεν λειτουργεί καλά ο σπλήνας, ο οποίος είναι ένα σημαντικό όργανο του ανοσοποιητικού. Αυτό μπορεί να συμβεί εξαιτίας τροχαίου και ορισμένων αιμοσφαιρινοπαθειών (δρεπανοκυτταρική και μικροδρεπανοκυτταρική αναιμία) οι οποίες είναι συχνές στην Ελλάδα και προκαλούν λειτουργική ασπληνία, δηλαδή παρότι υπάρχει ο σπλήνας, είναι αδρανής.

Ποιες είναι οι άλλες ομάδες υψηλού κινδύνου για βαριά πνευμονία;

Οι καρδιοπαθείς (κυρίως όσοι έχουν καρδιακή ανεπάρκεια), οι πάσχοντες από ΧΑΠ, χρόνια ηπατοπάθεια, χρόνια νεφροπάθεια ή αρρύθμιστο σακχαρώδη διαβήτη, οι ηλικιωμένοι και όσοι είναι σοβαρά ανοσοκατασταλμένοι (συμπεριλαμβάνονται όσοι παίρνουν χρονίως κορτιζόνη για οποιονδήποτε λόγο ή κάνουν θεραπεία για καρκίνο, ασθενείς με αιματολογικές κακοήθειες όπως τα λεμφώματα, οι ασθενείς με HIVλοίμωξη κ.ά.)

Ποια είναι τα ύποπτα συμπτώματα;

Αυτή την εποχή και μέχρι τα τέλη Δεκεμβρίου που θα εμφανιστεί η γρίπη στην Ελλάδα, έχουμε μόνο ιώσεις που ενδέχεται να επιπλακούν με πνευμονία από βακτήρια. Επομένως το κλειδί είναι ο υψηλός πυρετός, διότι οι ιώσεις δεν κάνουν 39 πυρετό. Ο πυρετός μπορεί να εμφανισθεί απότομα ή έπειτα από μέρες συμπτωμάτων. Πρακτικά αυτό σημαίνει:

* Όταν ένας άνθρωπος παρουσιάζει ξαφνικά 39 βαθμούς Κελσίου, με ή χωρίς βήχα, πόνο στα πλευρά (πλευριτικός πόνος) και δύσπνοια που επιδεινώνονται μαζί με τον πυρετό, πρέπει να πάει στον γιατρό. Ειδικά στους πάσχοντες από ΧΑΠ ή καρδιοπάθεια οι οποίοι ήδη έχουν δύσπνοια, ο απότομος πυρετός με επιδείνωση της δύσπνοιας είναι πολύ ύποπτος.

* Όταν ένας άνθρωπος έχει ίωση (λ.χ. συνάχι, ξερόβηχας στην αρχή, πονάει ο λαιμός και είναι κόκκινος, πονάνε τα κόκαλα και οι μύες, νιώθει κακουχία, έχει δέκατα δηλαδή θερμοκρασία μέχρι το πολύ 38 βαθμούς Κελσίου) και ξαφνικά 4-7 μέρες αργότερα, όταν νομίζει ότι είναι καλύτερα ή έστω σταθερά κάνει απότομα υψηλό πυρετό, με ή χωρίς δύσπνοια, απαιτείται αμέσως έλεγχος από γιατρό.

Η γρίπη μπορεί εξ αρχής να προκαλέσει πολύ υψηλό πυρετό, αλλά θα πρέπει να είναι η εποχή της (από τέλη Δεκεμβρίου έως αρχές Μαρτίου για την Ελλάδα) για να μας προσβάλλει. Επιπλέον, η γρίπη μπορεί από την αρχή να προκαλέσει πνευμονία εξαιτίας του ίδιου του ιού της ή στην πορεία της να επιπλακεί από πνευμονιόκοκκο και πολύ σπανιότερα από σταφυλόκοκκο.

Ο γενικός κανόνας είναι ότι την εποχή της γρίπης, όποιος παρουσιάζει υψηλό πυρετό πρέπει να πάει αμέσως στον γιατρό. Το ίδιο κι αν νιώσει δύσπνοια, ανεξαρτήτως αν έχει πυρετό ή πάσχει από χρόνιο πρόβλημα υγείας, ή αν χειροτερέψει απότομα ή υποχωρήσει ο πυρετός και επανεμφανιστεί σε λίγες μέρες.

Μπορεί να την αποτρέψει η προληπτική αντιβίωση;

Όχι μόνο δεν αποτρέπει την πνευμονία η προληπτική λήψη αντιβιοτικών, αλλά αν εμφανιστεί τα αντιβιοτικά που θα έχουν ληφθεί για πρόληψη δεν θα είναι πια δραστικά εναντίον της.

Υπάρχουν τρόποι ενίσχυσης του ανοσοποιητικού;

Στα γενικά μέτρα συμπεριλαμβάνονται αποφυγή του καπνίσματος (οι πνευμονίες είναι πιο συχνές στους καπνιστές), υγιεινή διατροφή και άσκηση, αλλά το σημαντικότερο απ’ όλα να κάνουμε τα εμβόλια της γρίπης και της πνευμονίας (δηλαδή του πνευμονιοκόκκου) αναλόγως με τις συστάσεις του Εθνικού Προγράμματος Εμβολιασμού Ενηλίκων.

Σε γενικές γραμμές, το αντιγριπικό εμβόλιο συνιστάται σε όλα τα άτομα ηλικίας άνω των 60 ετών, στους χρονίως πάσχοντες ανεξαρτήτως ηλικίας (συμπεριλαμβανομένων των παχύσαρκων ατόμων και των διαβητικών), στο ιατρονοσηλευτικό προσωπικό και στις εγκύους σε οποιοδήποτε τρίμηνο (υπάρχει κίνδυνος να χάσουν το παιδί, αν αρρωστήσουν). Το εμβόλιο πρέπει να γίνεται το δεύτερο 15θημερο του Νοεμβρίου ώστε να κρατήσει έως το τέλος της εποχής της γρίπης.

Τα εμβόλια για την πνευμονία είναι δύο, το 13δύναμο και το 23δύναμο. Στους ενήλικες πρέπει να γίνεται μία δόση του 13δύναμου από τις ίδιες ομάδες υψηλού κινδύνου, συν τους συστηματικούς καπνιστές ανεξαρτήτου ηλικίας και όλα τα άτομα άνω των 65 ετών. Έξι έως 12 μήνες αργότερα πρέπει να γίνει η πρώτη δόση του 23δύναμου εμβολίου και, αναλόγως με την ηλικία, επαναληπτικές δόσεις στα 5 και στα 10 χρόνια (εκτός κι αν κάποιος είναι άνω των 65 ετών, οπότε θα κάνει και το 23δύναμο μία φορά). Αν κάποιος κάνει πρώτα το 23δύναμο, πρέπει να περιμένει ένα χρόνο για να κάνει το 13δύναμο.

Τα εμβόλια είναι ασφαλή, απαραίτητα και καλύπτονται από τα ασφαλιστικά ταμεία δωρεάν. Tromaktiko