2012-05-14 22:11:11
Τα πρακτικά της σύσκεψης:
ΚΑΡΟΛΟΣ ΠΑΠΟΥΛΙΑΣ (Πρόεδρος της Δημοκρατίας): Κύριοι σας καλωσορίζω.
Προτείνω να αρχίσω με μία δική μου εισήγηση. Έχω επίσης ένα ενδιαφέρον σημείωμα του Πρωθυπουργού για την οικονομική κατάσταση, που το έστειλε για προσωπική μου χρήση. Έχει πολύ ενδιαφέρον και θα σας το δώσω να το διαβάσετε και εσείς. Στη συνέχεια θα πάρει το λόγο ο .... κ. Σαμαράς, ο κ. Τσίπρας και ο κ. Βενιζέλος. Υπάρχει κάποια ένσταση;
ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ (Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας): Καμία.
ΚΑΡΟΛΟΣ ΠΑΠΟΥΛΙΑΣ (Πρόεδρος της Δημοκρατίας): Κύριοι, έχει ήδη χαθεί πολύτιμος χρόνος και η ακυβερνησία αποτελεί σοβαρό κίνδυνο για την οικονομική ασφάλεια του ελληνικού λαού και την ίδια την εθνική μας υπόσταση.
Παρακολούθησα προσεκτικά όσα έγιναν αυτή την εβδομάδα και λυπάμαι πολύ που δεν βρέθηκε λύση όπως επιτάσσει το εθνικό συμφέρον και η βούληση του ελληνικού λαού
. Εύκολες και ανώδυνες αποφάσεις δεν υπάρχουν για κανέναν. Θα κριθούμε όλοι πολύ αυστηρά εάν η παράταση της πολιτικής αστάθειας επιφέρει μοιραίες συνέπειες. Ο κίνδυνος είναι πραγματικός. Σας το λέω μετά λόγου γνώσεως. Έχω ενημερωθεί τόσο από τον Πρωθυπουργό όσο και από τον Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος και από τον Υπουργό Οικονομικών για την ταμειακή κατάσταση της χώρας και για τον κίνδυνο κατάρρευσης του τραπεζικού συστήματος εάν συνεχιστούν οι αποσύρσεις καταθέσεων από τις τράπεζες λόγω της ανασφάλειας που γεννά στους πολίτες η πολιτική κατάσταση.
Είχα συνομιλίες προχθές και χθες με τον κ. Ρομπέι και τον κ. Σουλτς, οι οποίοι με τη θεσμική τους ιδιότητα με διαβεβαίωσαν για τη βούλησή τους να βοηθήσουν. Έχω εικόνα των ευρωπαϊκών και οικονομικών δεδομένων και είμαι εξαιρετικά ανήσυχος.
Αναμένω να καταλήξετε σε σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας. Να συζητήσουμε για την πολιτική επιδίωξη αυτής της κυβέρνησης για τους στόχους, τη διάρκεια και τη σύνθεσή της. Αλλά να ξεκινήσουμε από τη διαπίστωση ότι έχουμε καθήκον να συμφωνήσουμε.
Γνωρίζετε ότι τηρούνται πρακτικά. Αν δεν καταλήξουμε αυτή τη φορά, τα πρακτικά θα δημοσιοποιηθούν, γιατί πρέπει ο ελληνικός λαός να γνωρίζει για ποιον λόγο και με ποια επιχειρήματα δεν κατέστη δυνατή η εθνικά αναγκαία πολιτική συναίνεση.
Γνωρίζετε ότι αυτό θέλει ο λαός. Και εγώ ο ίδιος σκοπεύω να ενημερώσω τον ελληνικό λαό για τα συμπεράσματά μου. Είμαι απόλυτα έτοιμος να αναλάβω την ευθύνη που μου αναλογεί.
Οι διαφορές των θέσεών σας είναι μικρές και ασήμαντες σε σύγκριση με το χρέος σας απέναντι στην πατρίδα.
Η θέση της Νέας Δημοκρατίας είναι η κυβέρνηση εθνικής σωτηρίας με δύο προϋποθέσεις: διασφάλιση της παραμονής της χώρας στο ευρώ και επαναδιαπραγμάτευση για τροποποιήσεις των συμφωνιών που έχουν υπογραφεί.
Η θέση του ΣΥΡΙΖΑ είναι η παραμονή της χώρας στο ευρώ, όπως έχει εκφραστεί στην πρόσφατη επιστολή σας, κύριε Πρόεδρε, προς τον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και η επανεξέταση του συνολικού πλαισίου, της στρατηγικής δηλαδή του μνημονίου.
Η θέση του ΠΑΣΟΚ είναι η κυβέρνηση εθνικής ενότητας, ευρείας συνεργασίας των φιλοευρωπαϊκών δυνάμεων.
Πιστεύω ότι οι τοποθετήσεις αυτές και των τριών Κομμάτων είναι συμβατές μεταξύ τους και άρα υπάρχουν οι προϋποθέσεις για κυβερνητική συνεργασία τουλάχιστον μεταξύ των τριών εντολοδόχων κομμάτων και ίσως και με κάποια από τα υπόλοιπα, όπως θα διερευνήσω στις συζητήσεις με τους Προέδρους τους. Εξάλλου στην Ευρώπη και μετά τις ελληνικές εκλογές και την επικράτηση του κ. Ολάντ, αρχίζει να διαμορφώνεται ένα νέο κλίμα και θα είναι κρίμα η αδυναμία σχηματισμού κυβέρνησης στην Ελλάδα να μη μας επιτρέψει να το εκμεταλλευτούμε.
Σας δίνω να διαβάσετε την επιστολή που έστειλε προσωπικά σε εμένα ο κύριος Πρωθυπουργός.
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ (Πρόεδρος του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος): Κύριε Πρόεδρε, αν μου επιτρέπετε, σε συνέχεια του σημειώματος του κυρίου Πρωθυπουργού που μας δώσατε να διαβάσουμε, θα ήθελα να θυμίσω –το ξέρουν και ο κ. Σαμαράς και ο κ. Τσίπρας- ότι πρέπει να πάρουμε μία απόφαση την Τρίτη το αργότερο για την πληρωμή ή μη του ομολόγου που λήγει και ανήκει στην κατηγορία των ομολόγων αγγλικού δικαίου παλαιάς έκδοσης που έμειναν εκτός PSI. Αυτό έχει πολύ μεγάλες νομικές και πολιτικές συνέπειες. Πρέπει να βοηθήσουμε την κυβέρνηση να αποφασίσει.
Επίσης, επειδή ο κ. Σαχινίδης έχει μία αγωνία τι θα κάνει τη Δευτέρα στο Eurogroup είναι καλό να έχει και κάποια αίσθηση τι θα πει στους ομολόγους του για την πολιτική κατάσταση της χώρας. Γιατί αυτό θα είναι ένα βασικό αντικείμενο συζήτησης που θα πάρει ευρεία διεθνή δημοσιότητα. Ο ίδιος νοιώθει αμήχανος γιατί δεν έχει πλέον ουσιαστική νομιμοποίηση. Πρέπει να ξέρει τι θα κάνει.
Το πρώτο θέμα του ομολόγου, επειδή είναι μία μεγάλη πολιτική απόφαση, πρέπει να τη σηκώσουν τα κόμματα. Δεν μπορεί να τη σηκώσει ούτε ο υπηρεσιακός Πρωθυπουργός ούτε ο Υπουργός Οικονομικών.
ΚΑΡΟΛΟΣ ΠΑΠΟΥΛΙΑΣ (Πρόεδρος της Δημοκρατίας): Ο κ. Σαμαράς έχει το λόγο.
ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ (Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας): Κύριε Πρόεδρε, σε αυτό το σημείο που λέει ο κ. Βενιζέλος θεωρώ ότι είναι απαραίτητη η ξεκάθαρη τοποθέτηση του Πρωθυπουργού. Είναι ο κατ' εξοχήν επαΐων, ειδήμων και ειδικός σε αυτά τα θέματα και θα πρέπει να μας πει ποια είναι η άποψή του εάν το πληρώνουμε ή όχι. Απ' ότι αντιλαμβάνομαι υπάρχουν χώρες ή οργανισμοί που θέλουν να το πληρώσουμε, άλλες χώρες ή άλλοι οργανισμοί που δεν θέλουν να το πληρώσουμε. Υπάρχουν επιχειρήματα και από τις δύο πλευρές. Ο κατ' εξοχήν εξειδικευμένος σε αυτά τα ζητήματα είναι ο κ. Παπαδήμος και πιστεύω ότι θα πρέπει να υπάρχει η δική του άποψη. Έχει την πλήρη ανάγνωση των θεμάτων. Ήταν εκεί. Τα γνωρίζει αυτά καλύτερα παντός άλλου. Άλλωστε γι' αυτό το λόγο έγινε και Πρωθυπουργός, λόγω των ειδικών γνώσεων σε αυτόν τον τομέα. Θα ήταν χρήσιμο, λοιπόν, να έχουμε τη δική του άποψη.
ΚΑΡΟΛΟΣ ΠΑΠΟΥΛΙΑΣ (Πρόεδρος της Δημοκρατίας): Ο κ. Τσίπρας έχει το λόγο.
ΑΛΕΞIOΣ ΤΣΙΠΡΑΣ (Πρόεδρος του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς): Θεωρώ μη λογικό ότι δεν έχουμε μία συγκεκριμένη εισήγηση από την πλευρά της Κυβέρνησης που χειρίστηκε το θέμα. Διότι η Κυβέρνηση και το οικονομικό επιτελείο -ανεξάρτητα εάν μετά από τα αποτελέσματα των εκλογών προφανώς έχει δίκιο ο κ. Σαχινίδης να αισθάνεται ότι δεν έχει πολιτική νομιμοποίηση να συνεχίζει να ασκεί τα καθήκοντά του- χειρίστηκε όλη τη διαδικασία του PSI .
Το πρόβλημα με αυτό το ομόλογο δεν προέκυψε την 7η του Μάη. Ήταν ένα πρόβλημα που το γνωρίζαμε πολύ πριν. Άρα, όφειλε η Κυβέρνηση να έχει έναν στρατηγικό σχεδιασμό για την αντιμετώπισή του. Από τη στιγμή που εμείς θα έχουμε μία συγκεκριμένη εισήγηση από την πλευρά του κ. Παπαδήμου, θα τοποθετηθούμε επί της ουσίας. Έχουμε σκέψεις για το πώς μπορούμε να διαχειριστούμε αυτό το θέμα. Θεωρώ όμως χρήσιμο και κρίσιμο να έχουμε και την άποψη του Πρωθυπουργού.
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ (Πρόεδρος του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος): Κύριε Πρόεδρε, συμφωνώ απολύτως με τον κ. Σαμαρά και τον κ. Τσίπρα ότι χρειαζόμαστε μία τεχνική και πολιτική εισήγηση του Πρωθυπουργού.
Επειδή έτυχε να έχω χειριστεί τα θέματα ως Υπουργός Οικονομικών μέχρι τις 19 Μαρτίου, αν και αυτό το θέμα προέκυψε στις 27 Απριλίου στην κορύφωση της προεκλογικής περιόδου, θέλω να σας πω ότι η δική μου προδιάθεση, η πολιτική και η οικονομική, ήταν και είναι να μην πληρωθεί αυτό το ομόλογο. Αλλά χρειάζεται να πάρουμε τις σχετικές ασυλίες, τα waivers από μία σειρά οργανισμούς και χώρες όπως είναι το Λουξεμβούργο, όπως είναι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, όπως είναι το EFSF. Προφανώς θα υποτάξω την προσωπική μου άποψη στη συλλογική άποψη με βάση την εισήγηση του Πρωθυπουργού εάν είναι διαφορετική.
ΚΑΡΟΛΟΣ ΠΑΠΟΥΛΙΑΣ (Πρόεδρος της Δημοκρατίας): Ο κ. Σαμαράς έχει το λόγο.
ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ (Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας): Κύριε Πρόεδρε, αυτά τα οποία είπατε εσείς και αυτά τα οποία διάβασα από την επιστολή του Πρωθυπουργού, ενισχύουν την άποψή μας ότι πρέπει πάση θυσία να υπάρξει κυβέρνηση. Το μήνυμα του ελληνικού λαού ήταν σαφές. Ο λαός, όπως είπατε, έδειξε τη βούλησή του και λέει «συνεργαστείτε».
Ο κίνδυνος της ακυβερνησίας είναι πράγματι μεγάλος. Η Νέα Δημοκρατία με αίσθηση της απόλυτης σοβαρότητας με την οποία πρέπει να αντιμετωπιστεί το ζήτημα, εξαρχής έθεσε τα δύο θέματα που είπατε και εσείς, δηλαδή την ανάγκη να υπάρχει αλλαγή πολιτικής με μία επαναδιαπραγμάτευση, πάντοτε όμως με την παραμονή της χώρας στο ευρώ.
Πιστεύω ότι ως Κόμμα που εξελέγη και πρώτο στην καινούργια Βουλή, πρέπει εμείς πρώτοι να δείξουμε ότι κάνουμε και τη μέγιστη δυνατή παραχώρηση, ακριβώς για να φανεί ότι εμείς πρώτοι κάνουμε αυτό το οποίο πρέπει για να πετύχουμε μία τέτοια συμφωνία.
Είπαμε, λοιπόν, εάν δεν γίνεται όλοι μαζί να συνεννοηθούμε τότε να δοθεί η ανοχή μας στους υπόλοιπους για να κάνουν τη δική τους κυβέρνηση, πάντα βέβαια με την προϋπόθεση του ευρώ. Εάν κάτι τέτοιο θα ήταν αδύνατο, είπαμε ότι θα ήταν δυνατή η συνεργασία Νέας Δημοκρατίας, ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜ.ΑΡ. προς την κατεύθυνση αυτή ή έστω οι τρεις μαζί και ο κ. Καμμένος ακόμη εάν ήθελε, με τη δική μας ανοχή. Ή να είναι η Νέα Δημοκρατία, το ΠΑΣΟΚ και η ΔΗΜ.ΑΡ. με την ανοχή του ΣΥΡΙΖΑ. Και όταν λέω την ανοχή του ΣΥΡΙΖΑ τη θέλω με την εξής λογική: Ζητώ μία ισχυρή δέσμευση διάρκειας, κύριε Πρόεδρε. Διαφορετικά θα μπούμε σε μία μόνιμη προεκλογική ψυχολογία με τους κινδύνους των καταθέσεων, όπως σωστά τους φωτογραφίζει και τους περιγράφει και ο Πρωθυπουργός, με μία προσωρινότητα η οποία ποτέ στην Ελλάδα δεν βοήθησε στην αποτελεσματικότητα της δημόσιας διοίκησης.
Αισθάνομαι ότι το κράτος δεν θα υπακούσει σε μία κυβέρνηση που έχει ανάγκη να πάρει ισχυρές και δύσκολες αποφάσεις εάν το χρονικό πλαίσιο και περιθώριο είναι πολύ μικρό, ορισμένων μηνών. Στην περίπτωση μάλιστα αυτής της νέας κυβέρνησης τα προβλήματα θα είναι δύσκολα, θα απαιτούν χρόνο. Σας θυμίζω ότι παλαιότερα –εσείς και εγώ το έχουμε ζήσει- η Κυβέρνηση Τζαννετάκη έγινε μόνο για τρεις μήνες προκειμένου να μην παραγραφούν κάποια αδικήματα, ενώ η Κυβέρνηση Παπαδήμου έγινε με συγκεκριμένο στόχο, με ειδικό σκοπό ας το πούμε έτσι, το PSI.
Τώρα πιστεύω ότι χρειάζεται τουλάχιστον ένα ελάχιστο χρονικό διάστημα μέχρι τις Ευρωεκλογές να υπάρξει μία τέτοια κυβέρνηση. Διαφορετικά οι αναταράξεις που θα δημιουργηθούν θα παίξουν το παιχνίδι της ύφεσης και άθελά τους ίσως παίξουν και το παιχνίδι των κερδοσκόπων. Σίγουρα θα παίξουν το παιχνίδι της απόσυρσης των καταθέσεων, που μπορεί να είναι και το οριστικό χτύπημα στην έλλειψη ρευστότητας που σήμερα υπάρχει, η οποία είναι το αίμα της οικονομίας που έχει παραλύσει όλες τις επιχειρήσεις ακόμη και τις υγιείς.
Να τελειώσω με μία πολιτική παρατήρηση. Θεωρώ ότι ο καθένας από εμάς θα πρέπει να βάλει και λίγο νερό στο κρασί του, λίγο ή πολύ. Πάντως κάτι πρέπει να γίνει προκειμένου να πετύχουμε αυτό το οποίο κατ' εμέ αποτελεί το σαφές μήνυμα του ελληνικού λαού, όπου είναι και εντολή του, δηλαδή να συνεργαστούμε ώστε να υπάρξει κυβέρνηση.
ΚΑΡΟΛΟΣ ΠΑΠΟΥΛΙΑΣ (Πρόεδρος της Δημοκρατίας): Ο κ. Τσίπρας έχει το λόγο.
ΑΛΕΞIOΣ ΤΣΙΠΡΑΣ (Πρόεδρος του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς): Κύριε Πρόεδρε, εξ' όσων καταλαβαίνω απ' όσα πριν λίγο είπε ο Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας , αλλά και από την τοποθέτηση του Προέδρου του ΠΑΣΟΚ μετά τη συνάντησή σας χθες, διαφαίνεται ότι υπάρχει μία κατεύθυνση προγραμματικής συμφωνίας για μία διετή κυβέρνηση στα πλαίσια της εφαρμογής του προγράμματος του μνημονίου ενδεχομένως με διαπραγμάτευση και παραλλαγές με στόχο την παραμονή της χώρας στο ευρώ. Έτσι δήλωσε ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ χθες, έτσι καταλαβαίνω και από την τοποθέτηση του Προέδρου της Νέας Δημοκρατίας, στην οποία υπάρχει και η συμφωνία και ενός ακόμη Κόμματος, της Δημοκρατικής Αριστεράς. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι διαμορφώνεται η δυνατότητα μιας κυβέρνησης με 168 Βουλευτές άρα με τη δεδηλωμένη.
Θεωρώ πρωτοφανές και αδιανόητο να τίθεται ως προαπαιτούμενο για τη συγκρότηση αυτής της κυβέρνησης η συμμετοχή ενός Κόμματος που προεκλογικά και μετεκλογικά έχει διαφορετικό πρόγραμμα και διαφορετικό προσανατολισμό. Δεν λέω ότι δεν υπάρχουν συμπτώσεις, αλίμονο, δεν μπορούμε να διαφωνούμε σε όλα. Αλλά και οι δικές μας δεσμεύσεις είναι σε διαφορετική κατεύθυνση.
Όπως καταλαβαίνετε εμείς δεσμευόμαστε από το ένα εκατομμύριο εξήντα ένα χιλιάδες ψήφους που πήραμε σε αυτές τις εκλογές. Και προεκλογικά μιλήσαμε με μεγάλη σαφήνεια για την ανάγκη ακύρωσης ενός προγράμματος που θεωρούμε ότι είναι σε λάθος κατεύθυνση, του προγράμματος του μνημονίου. Δεν μιλήσαμε για τη δυνατότητα συμμαχιών μας μετεκλογικά με τα κόμματα και τις δυνάμεις που υποστήριξαν και δεσμεύτηκαν σε αυτό το πρόγραμμα. Μιλήσαμε για την ανάγκη κυβέρνησης της Αριστεράς. Δεν μιλήσαμε για ισοδύναμα μέτρα, δεν ήταν στον δικό μας προεκλογικό προγραμματικό λόγο. Άλλα κόμματα μίλησαν γι' αυτά.
Αμέσως μετά τις εκλογές επαναλάβαμε τις θέσεις και τις απόψεις μας δημόσια, αντιλαμβανόμενοι την ανάγκη να υπάρξει κυβερνητική διέξοδος. Διερευνήσαμε αυτή τη δυνατότητα ώστε η κυβερνητική διέξοδος να βρίσκεται στους βασικούς άξονες των δικών μας προγραμματικών θέσεων και προεκλογικών δεσμεύσεων. Διαπιστώσαμε ότι αυτό δεν καθίσταται δυνατό.
Σας άκουσα να αναφέρεσθε στη δική μας τοποθέτηση, αναφερόμενος στην επιστολή που έστειλα προς τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Θα ήθελα να διευκρινίσω ότι σε αυτή την επιστολή αυτή διατύπωσα με σαφήνεια τέσσερις βασικούς άξονες.
Πρώτον, ότι δεν υπάρχει πολιτική νομιμοποίηση για τη συνέχεια της εφαρμογής του προγράμματος λιτότητας, του μνημονίου ειδικότερα σε ό,τι αφορά τα άμεσα μέτρα, περικοπές μισθών και συντάξεων. Θεωρούμε ότι αυτό θα επιτείνει τα αδιέξοδα στα οποία αναφερθήκατε και εσείς και ο Πρωθυπουργός με την επιστολή του προς εσάς.
Δεύτερον, εξηγήσαμε στους ευρωπαίους εταίρους, στα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ότι το πρόγραμμα δεν έχει απονομιμοποιηθεί μόνο πολιτικά, αλλά έχει αποτύχει και οικονομικά. Είναι αναποτελεσματικό. Το φάρμακο που έχει διαπιστωθεί ότι είναι το ενδεδειγμένο για την αντιμετώπιση του προβλήματος, είναι χειρότερο από την ίδια την ασθένεια: σκοτώνει την ελληνική οικονομία.
Εδώ θα ήθελα να σας διορθώσω, διότι τοποθετηθήκατε στην εισαγωγή σας σε ό,τι αφορά τις θέσεις μας για την ανάγκη επανεξέτασης του μνημονίου. Εμείς μιλήσαμε για την ανάγκη από μηδενική βάση να υπάρχει επανεξέταση της ευρωπαϊκής στρατηγικής. Αναφερόμαστε συνολικά στην πολιτική της λιτότητας, που στην Ελλάδα, στην Πορτογαλία, στην Ιρλανδία είναι η πολιτική που διαμορφώνεται στα πλαίσια μνημονίων, στην Ισπανία, στην Ιταλία χωρίς μνημόνια, αλλά είναι ο βασικός πυρήνας αυτής της πολιτικής. Μιλήσαμε με συγκεκριμένους όρους ότι η εσωτερική υποτίμηση που είναι στον πυρήνα και στη φιλοσοφία αυτής της πολιτικής, είναι καταστροφική. Μιλήσαμε και για την ανάγκη ουσιαστικής επανεξέτασης αυτής της στρατηγικής ΚΑΡΟΛΟΣ ΠΑΠΟΥΛΙΑΣ (Πρόεδρος της Δημοκρατίας): Επανεξέτασης ή ανατροπής της τωρινής ευρωπαϊκής πολιτικής;
ΑΛΕΞIOΣ ΤΣΙΠΡΑΣ (Πρόεδρος του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς): Πρέπει να ξεκινήσουμε κατ' αρχήν από μία διαπίστωση όλοι στην Ευρώπη, ότι αυτή η εφαρμοζόμενη πολιτική είναι αδιέξοδη. Αν ξεκινήσουμε από αυτή τη διαπίστωση. Βεβαίως εμείς δεν μιλάμε για μονομερείς ενέργειες. Θα πρέπει να υπάρξει ριζική αλλαγή αυτής της πολιτικής. Και αν με ρωτάτε θα σας πω ότι εννοούμε πως πρέπει και το Σύμφωνο Δημοσιονομικής Σταθερότητας να επανεξεταστεί. Δεν το λέμε μόνο εμείς, το λένε και δυνάμεις που παίζουν σημαντικό ρόλο στα ευρωπαϊκά πράγματα όπως ο νέος Πρόεδρος της Γαλλίας κ. Ολάντ.
Να διευκρινίσω για να μην υπάρχει καμία αμφισβήτηση επ' αυτού: Επανεξέταση του πλαισίου στρατηγικής δεν σημαίνει επανεξέταση μόνο του μνημονίου, αλλά όλου του πλαισίου στρατηγικής. Το μνημόνιο ως πρόγραμμα που έχει την εσωτερική υποτίμηση ως βασικό συστατικό, κατά τη γνώμη μας έχει απονομιμοποιηθεί πολιτικά και έχει αποτύχει ως προς την αποτελεσματικότητά του οικονομικά.
Ο τέταρτος άξονας στην επιστολή μου –και παρακαλώ κρατήστε το αυτό- είναι ότι εάν συνεχιστεί αυτό το πρόγραμμα στην Ελλάδα, η Ελλάδα κινδυνεύει να βρεθεί μπροστά σε ανθρωπιστική κρίση. Και κρατήστε τον όρο «ανθρωπιστική κρίση» μπορεί να μας είναι χρήσιμος και νομικά. Αλλά υφίσταται κίνδυνος αστάθειας και αποσταθεροποίησης της συνοχής της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωζώνης εν συνόλω.
Σε ό,τι αφορά το χρέος απέναντι στην πατρίδα, θα συμφωνήσω, κύριε Πρόεδρε, ότι είμαστε μπροστά σε κρίσιμες εξελίξεις. Εδώ και δύο χρόνια είμαστε μπροστά σε κρίσιμες εξελίξεις. Έχουμε όλοι χρέος απέναντι στην πατρίδα μας να διασφαλίσουμε τη λαϊκή μας κυριαρχία, την εθνική μας ανεξαρτησία, να τηρούμε το Σύνταγμα και να επαγρυπνούμε για την ασφάλεια των πολιτών, για την ευημερία και τη διασφάλιση του βιοτικού επιπέδου.
Πεποίθησή μας και το έχουμε πει από την πρώτη στιγμή είναι ότι με την εφαρμογή αυτού του προγράμματος τίθεται σε κίνδυνο η ασφάλεια, η ευημερία, το βιοτικό επίπεδο των Ελλήνων και των Ελληνίδων.
Κύριε Πρόεδρε, εμείς δεν είμαστε μία δύναμη ανεύθυνη ούτε πρόκειται να χειριστούμε την ευθύνη που μας έχει δώσει ο ελληνικός λαός με τρόπο που να θέσουμε σε κίνδυνο την εθνική ασφάλεια και ευημερία. Θα ήταν όμως εξίσου ανεύθυνο για εμάς να λέμε άλλα προεκλογικά και άλλα μετεκλογικά. Από τη στιγμή που διαμορφώνεται η δυνατότητα μιας προγραμματικής συνεννόησης δυνάμεων και κομμάτων στη βάση αυτών που προεκλογικά και μετεκλογικά είπαν που μπορεί να διασφαλίσει τη δεδηλωμένη στη Βουλή, εμείς θα τηρήσουμε απολύτως αυτό που ο θεσμικός μας ρόλος προβλέπει.
Θα είμαστε μία Αξιωματική Αντιπολίτευση σε μία τέτοια Κυβέρνηση που θα ασκεί προγραμματικό έλεγχο και υπεύθυνη στάση. Από εκεί και πέρα αν διαπιστώσετε μετά το τέλος των διερευνητικών επαφών που θα ακολουθήσουν –των δικών σας εννοώ, γιατί θα μιλήσετε και με τους υπόλοιπους πολιτικούς Αρχηγούς- ότι δεν είναι εφικτό να καταλήξουμε σε κυβερνητικό σχήμα, εμείς θεωρούμε ότι η κρίση του λαού και η λαϊκή ετυμηγορία δεν είναι εθνική καταστροφή.
ΚΑΡΟΛΟΣ ΠΑΠΟΥΛΙΑΣ (Πρόεδρος της Δημοκρατίας): Είστε υπέρ των εκλογών, δηλαδή.
ΑΛΕΞIOΣ ΤΣΙΠΡΑΣ (Πρόεδρος του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς): Όχι, κύριε Πρόεδρε. Μη διαστρεβλώνετε αυτά που λέω. Λέμε ότι η κρίση του λαού και η λαϊκή ετυμηγορία δεν είναι εθνική καταστροφή. Όλα τα επιμέρους...
ΚΑΡΟΛΟΣ ΠΑΠΟΥΛΙΑΣ (Πρόεδρος της Δημοκρατίας): Με συγχωρείτε, να το διατυπώσω όπως το κατάλαβα. Άρα, μπορούμε να πάμε σε γενικές εκλογές.
ΑΛΕΞIOΣ ΤΣΙΠΡΑΣ (Πρόεδρος του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς): Σας είπα ότι αν διαπιστώσετε πως δεν υπάρχει δυνατότητα διαμόρφωσης κυβέρνησης -νομίζω ότι ήμουν σαφής σε όλα όσα είπα πιο πριν- θεωρούμε ότι η κρίση του λαού και η λαϊκή ετυμηγορία δεν εγκυμονεί κινδύνους καταστροφής. Οι χειρισμοί εγκυμονούν κινδύνους καταστροφής. Θα γίνω πιο σαφής στο τι εννοώ.
Διαβάζω το σημείωμα του Πρωθυπουργού, ο οποίος ούτε λίγο ούτε πολύ αφήνει ανοιχτό τον κίνδυνο κατάρρευσης του τραπεζικού συστήματος.
Κύριε Πρόεδρε και κύριοι Πρόεδροι των άλλων Κομμάτων, ο κίνδυνος κατάρρευσης του τραπεζικού συστήματος ανακαλύφθηκε στις 7 του Μάη; Έχουν φύγει από το τραπεζικό σύστημα 73,5 δισεκατομμύρια ευρώ. Γι' αυτό δεν ευθύνεται η λαϊκή κρίση, η λαϊκή ετυμηγορία.
Θα ήθελα επίσης να επισημάνω -και το λέω αυτό επειδή θεωρώ πως δεν υπάρχει τίποτε που να μας αιφνιδιάζει, κάτι που δεν ξέραμε πριν τις εκλογές και το μάθαμε μετά- ότι ο ίδιος ο Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας σε δηλώσεις του είχε καταστήσει σαφές ότι αν δεν πάρει την αυτοδυναμία, θα διεκδικήσει την αυτοδυναμία σε δεύτερες εκλογές. Δεν ήταν γνωστά αυτά τα προβλήματα της ελληνικής οικονομίας όταν κατέθετε αυτή την καθ' όλα σεβαστή θέση και στάση στην κρίση του ελληνικού λαού;
ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ (Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας): Τώρα όμως έχει δημιουργηθεί ένα νέο σκηνικό.
ΑΛΕΞIOΣ ΤΣΙΠΡΑΣ (Πρόεδρος του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς): Βεβαίως, αλλά το νέο σκηνικό δεν έχει αλλάξει ούτε τη ροή ούτε τα μεγέθη της ελληνικής οικονομίας, τα οποία είναι γνωστά.
Κλείνω λέγοντας το εξής: Εμείς θα αξιολογήσουμε το αποτέλεσμα της δικής σας προσπάθειας, κύριε Πρόεδρε, για σχηματισμό κυβέρνησης. Σας έχουμε απόλυτη εμπιστοσύνη στη διαδικασία διερεύνησης και θα το αξιολογήσουμε με ευθύνη, με υπευθυνότητα.
Στη βάση των προγραμματικών δεσμεύσεων που καταθέσαμε στον ελληνικό λαό πριν από τις εκλογές και στη βάση της μεγάλης και αδήριτης ανάγκης να εξασφαλίσουμε βιώσιμο μέλλον για τον ελληνικό λαό, θεωρούμε ότι το βιώσιμο μέλλον δεν εξασφαλίζεται με τη συνέχεια του προγράμματος της εσωτερικής υποτίμησης.
Εμείς πάντα εκτιμούσαμε ότι υπάρχουν περιθώρια διαπραγματεύσεων σε πολιτικό επίπεδο, εκεί όπου η χώρα είναι ισότιμο μέλος...
ΚΑΡΟΛΟΣ ΠΑΠΟΥΛΙΑΣ (Πρόεδρος της Δημοκρατίας): Με την Ευρώπη.
ΑΛΕΞIOΣ ΤΣΙΠΡΑΣ (Πρόεδρος του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς): ...περιθώρια που δεν αξιοποιήσαμε. Δικαιωθήκαμε ως προς αυτό και θα συνεχίσουμε σε αυτή την κατεύθυνση.
ΚΑΡΟΛΟΣ ΠΑΠΟΥΛΙΑΣ (Πρόεδρος της Δημοκρατίας): Ο κ. Βενιζέλος έχει το λόγο.
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ (Πρόεδρος του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος): Κύριε Πρόεδρε, θα ξεκινήσω και εγώ με την αυτονόητη δήλωση ότι σας περιβάλλουμε με απόλυτη εμπιστοσύνη και σεβασμό και θεωρούμε ότι οι χειρισμοί σας μπορούν να οδηγήσουν σε αποτέλεσμα ή, εν πάση περιπτώσει, είναι βέβαιο ότι οι χειρισμοί σας θα καταγράψουν πλήρως την πραγματική βούληση όλων των πολιτικών δυνάμεων.
Όπως ξέρετε, προεκλογικά το ΠΑΣΟΚ είχε ταχθεί υπέρ της κυβέρνησης συνεργασίας όλων των φιλοευρωπαϊκών δυνάμεων της ευθύνης, της αλληλεγγύης και της ανάπτυξης, όπως λέγαμε. Δεν περιμέναμε –και δεν θέλαμε- να προκύψει μια μονοκομματική λύση. Θέλαμε εξ αρχής τη συνεργασία.
Αμέσως μετά τη διαμόρφωση του εκλογικού αποτελέσματος την ημέρα των εκλογών, διατύπωσα την πρόταση για μια κυβέρνηση εθνικής ενότητας με τη συμμετοχή όλων των δυνάμεων ευρωπαϊκού προσανατολισμού, με στόχο να διασφαλίσουμε την οριστική υπέρβαση του μνημονίου το αργότερο σε τρία χρόνια και παρουσίασα και έναν κατάλογο θεμάτων και πρωτοβουλιών που θα μπορούσαν αυτό να το διασφαλίσουν και κυρίως να προστατέψουν το εισόδημα των Ελλήνων πολιτών, να μην επιβάλουν νέα βάρη κυρίως στα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα, ει δυνατόν σε κανέναν Έλληνα.
Όταν άρχισε η διαδικασία των διερευνητικών εντολών, είχα την ευκαιρία να συνομιλήσω δύο φορές και με τον κ. Σαμαρά και με τον κ. Τσίπρα, μία φορά με τον κ. Κουβέλη. Με τους άλλους Αρχηγούς δεν κατέστη εφικτό να συζητήσω. Ξεκίνησα τις προτάσεις μου με την ιδέα της κυβέρνησης εθνικής ενότητας με τη συμμετοχή των φιλοευρωπαϊκών δυνάμεων θεωρώντας ότι κατ' ελάχιστον πρέπει να μετέχουν στην κυβέρνηση αυτή η Νέα Δημοκρατία, ο ΣΥΡΙΖΑ, η ΔΗΜ.ΑΡ. και το ΠΑΣΟΚ.
Επειδή αναμφίβολα ο ΣΥΡΙΖΑ κατέγραψε μια εκλογική νίκη με το ποσοστό που συγκέντρωσε –το οποίο βεβαίως σε σχέση με το παλαιό του ποσοστό είναι μια σημαντική μεταβολή και αυτό να το λάβουμε υπ' όψιν σε συνδυασμό και με την καταγραφή που έκανε η ΔΗΜ.ΑΡ.- εμείς ταχθήκαμε υπέρ και μιας εναλλακτικής λύσης: να σχηματίσει κυβέρνηση της Αριστεράς με τη συμμετοχή του ΣΥΡΙΖΑ και της ΔΗΜ.ΑΡ. με τη δική μας στήριξη και με τη δική μας ανοχή, κατ' επιθυμία τους ή το ένα ή το άλλο, έχοντας μάλιστα υπ' όψιν ότι και ο κ. Σαμαράς ήταν έτοιμος –όπως είχε δηλώσει- να παράσχει στήριξη ή ανοχή σε ένα σχήμα.
Δεν έγινε εφικτό ούτε το ένα ούτε το άλλο στη φάση των δύο διερευνητικών εντολών. Στη φάση της δικής μου διερευνητικής εντολής ο κ. Κουβέλης διατύπωσε μια παραλλαγή της πρότασης αυτής για οικουμενική κυβέρνηση διετούς διάρκειας με τη συμμετοχή των τεσσάρων δυνάμεων, τις οποίες ορίζει και αυτός ως φιλοευρωπαϊκές, με όρο την παραμονή στο ευρώ και με στόχο την απαγκίστρωση –κατά τη δική του διατύπωση- την οριστική υπέρβαση –κατά τη δική μου διατύπωση- την επαναδιαπραγμάτευση –κατά τη διατύπωση του κ. Σαμαρά- του μνημονίου, ώστε να επέλθουν οι μέγιστες δυνατές βελτιώσεις.
Υιοθετήσαμε αυτή την πρόταση του κ. Κουβέλη και την επανέλαβα και στον κ. Τσίπρα και στον κ. Σαμαρά. Ο κ. Σαμαράς ετάχθη υπέρ. Ο κ. Τσίπρας είπε αυτά τα οποία ακούσατε πριν από λίγο.
Άρα, αυτή τη στιγμή θεωρώ ότι πράγματι υπάρχει μια ευρύτερης αποδοχής πρόταση που είναι ο σχηματισμός οικουμενικής –ας την πούμε- κυβέρνησης με τα χαρακτηριστικά που προανέφερα. Τίθεται...
ΑΛΕΞIOΣ ΤΣΙΠΡΑΣ (Πρόεδρος του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς): Συγγνώμη, κύριε Πρόεδρε, αλλά τους όρους λίγο να τους προσέξουμε..
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ (Πρόεδρος του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος): Δανείστηκα τον όρο του κ. Κουβέλη. Είδατε ότι η δική μου προτίμηση ήταν μια κυβέρνηση ευρείας συνεργασίας, εθνικής ενότητας. Δεν έχει σημασία. Η ουσία ποια είναι; Η ουσία είναι ότι θέτουμε ως προϋπόθεση και ο κ. Σαμαράς και ο κ. Κουβέλης και εγώ τη συμμετοχή του ΣΥΡΙΖΑ.
Αντιλαμβάνομαι την ένσταση του κ. Τσίπρα που λέει «Μα, γιατί; Έχετε 168 Βουλευτές. Μπορείτε να προχωρήσετε. Εμείς θα είμαστε Αξιωματική Αντιπολίτευση και θα κάνουμε προγραμματική» –ας το πούμε έτσι- «αντιπολίτευση προς την κυβέρνηση αυτή καλόπιστη και δημιουργική».
Το «168» δεν σημαίνει τίποτα. Το «168» είναι ένα κοινοβουλευτικό άθροισμα χωρίς –κατά τη γνώμη μας- επαρκή νομιμοποίηση υπό την έννοια ότι δεν μπορεί. , όταν έχουμε μια αλλαγή των συσχετισμών, να μην αποτυπώνεται στη διαχείριση της ευθύνης της χώρας το νέο μέγεθος των κομμάτων. Όταν μεγαλώνει το εκλογικό μέγεθος και το κοινοβουλευτικό μέγεθος ενός κόμματος, μεγαλώνει και το ποσοστό εθνικής ευθύνης για τη διαχείριση της κρίσης.
Άρα, εμείς θεωρούμε ότι η συμμετοχή του ΣΥΡΙΖΑ είναι προϋπόθεση για το εύρος υποστήριξης, το κοινωνικό και πολιτικό εύρος υποστήριξης και την αποτελεσματικότητα και τη νομιμοποίηση. Το θέμα μας δεν είναι να αναδείξουμε τον ΣΥΡΙΖΑ Αξιωματική Αντιπολίτευση. Είναι να τον καταστήσουμε κατά το μέγεθος της ευθύνης του και της εντολής που έλαβε από τον ελληνικό λαό συμμέτοχο σε μία πανεθνική προσπάθεια.
Άρα, δεν υπάρχει μια πρόταση στο τραπέζι όπου υπάρχουν τρεις και καλούμε έναν τέταρτο. Η συμμετοχή του τέταρτου είναι προϋπόθεση για την κυβέρνηση αυτή, διότι πράγματι υπάρχουν ελάχιστοι κοινοί παρανομαστές, οι οποίοι αναδεικνύονται μέσα από τις τοποθετήσεις των κομμάτων.
ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ (Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας): Ή έστω ανοχή.
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ (Πρόεδρος του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος): Εντάξει, ή έστω ανοχή, αλλά ανοχή με την έννοια ότι η ανοχή αποτυπώνεται κοινοβουλευτικά. Δηλαδή αν ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θέλει να δώσει θετική ψήφο εμπιστοσύνης, αλλά θέλει να απόσχει από την ψηφοφορία, εντάξει και αυτό καταγράφεται κοινοβουλευτικά, όπως προβλέπει το Σύνταγμα. Είναι μια ενέργεια, είναι μια θετική πράξη, η οποία αποτυπώνεται.
Τώρα, ήθελα να πω –ακούγοντας τον κ. Τσίπρα προηγουμένως- ότι προφανώς οι εκλογές δεν είναι καταστροφή. Αλλά η ακυβερνησία, η έλλειψη σαφούς προσανατολισμού, η αδυναμία της χώρας να λάβει αποφάσεις, όταν έχουμε αυτή την οικονομική και αυτή την ευρωπαϊκή κατάσταση, δημιουργεί –όπως του είπα και στην κατ' ιδίαν συνάντηση που είχαμε- μια ευθύνη των τυχηρών, όπως λέμε στα νομικά, στο Ενοχικό Δίκαιο. Ποιος έχει την ευθύνη των τυχηρών; Αν συμβεί κάτι στη χώρα, ποιος ευθύνεται; Ο υπηρεσιακός Πρωθυπουργός; Ο υπηρεσιακός Υπουργός Οικονομικών; Έχουμε καιρό για χάσιμο;
Κατά τη γνώμη μου, δεν βλέπω καιρό για χάσιμο, αλλά αντιλαμβάνομαι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έχει μια δυναμική, βλέπει δημοσκοπήσεις οι οποίες είναι ευνοϊκές γι' αυτόν και μπορεί αυτό να είναι ένα δέλεαρ για την επανάληψη των εκλογών. Θεωρώ ότι αυτό είναι μια συμπεριφορά παλαιάς αντίληψης που δεν συνάδει με τα νέα δεδομένα και κυρίως με το μέγεθος της κρίσης.
Από την άλλη μεριά, θέλω να αναδείξω τις προγραμματικές συγκλίσεις που υπάρχουν. Τα τέσσερα σημεία που ανέφερε ο κ. Τσίπρας σε σχέση με την επιστολή του είναι σημεία, τα οποία –κατά τη γνώμη μου- αντιστρέφονται απολύτως.
Λέει: «Πρώτος άξονας, δεν υπάρχει πλέον νομιμοποίηση της προηγούμενης πολιτικής.» Συμφωνώ, δεν υπάρχει νομιμοποίηση της προηγούμενης πολιτικής. Γι' αυτό ζητούμε τη συμμετοχή του ΣΥΡΙΖΑ στη νέα κυβέρνηση, την οποία πρέπει να διαμορφώσουμε με συνεργασία.
«Δεύτερον, υπάρχει πρόβλημα οικονομικής αποτελεσματικότητας του προγράμματος.» Προφανέστατα. Αυτό που λέει είναι πάρα πολύ ήπιο και πάρα πολύ ευγενικό σε σχέση με αυτά που έχουμε πει εμείς στους εταίρους μας. Εξ αρχής υπήρχε πρόβλημα οικονομικής αποτελεσματικότητας του προγράμματος. Διότι όταν τροφοδοτείς την ύφεση, βεβαίως, δημιουργείς ένα τεράστιο πρόβλημα κοινωνικό και ανθρωπιστικό ακόμη.
Αυτά τα έχουμε πει, αλλά όταν έχεις ταμειακές ανάγκες και πρέπει να διαλέξεις μεταξύ της απόλυτης καταστροφής και της περιορισμένης καταστροφής, αναγκαστικά θα επιλέξεις την περιορισμένη καταστροφή. Η στάθμιση είναι πολύ δυσάρεστη, πάρα πολύ σκληρή, αλλά έπρεπε να γίνει.
Τρίτον, θέλει επανεκτίμηση της ευρωπαϊκής στρατηγικής και του ευρωπαϊκού πλαισίου. Μα, συμφωνούμε απολύτως! Εμείς επί δυόμισι χρόνια αγωνιζόμαστε σε ένα συντηρητικό ευρωπαϊκό πλαίσιο, όπου υπήρχε μόνο μία ακόμη σοσιαλιστική κυβέρνηση, η οποία ηττήθηκε, στην Ισπανία και είμαστε αυτή τη στιγμή σε ένα πλέγμα κυβερνήσεων που –με εξαίρεση το νέο Γάλλο Πρόεδρο- είναι συντηρητικότατου προσανατολισμού και οι οικονομικές αντιλήψεις είναι πιο συντηρητικές από τις πολιτικές, γιατί δεν υπάρχουν μόνο κυβερνήσεις. Υπάρχουν αγορές, συμφέροντα, lobbies.
Ο τέταρτος άξονας ότι μπορεί στην Ελλάδα να φθάσουμε σε ανθρωπιστική κρίση, αν εννοεί ότι αυτό είναι ένα επιχείρημα για να αρνηθούμε να πληρώσουμε το δημόσιο χρέος, να κάνουμε μια –ας το πούμε έτσι- διακοπή ή ένα μορατόριουμ στην πληρωμή του χρέους, πρέπει να πω ότι αυτό είναι ένα επιχείρημα που καλό θα είναι να μην φθάσουμε να το χρησιμοποιήσουμε, αλλά προφανώς δεν θέλουμε να πάμε σε ανθρωπιστική κρίση.
Γι' αυτό έχουμε από την αρχή πει: παράταση του χρόνου προσαρμογής – την οποία απεδέχθη ο Γιούνκερ, σημειωτέον, χθες και αυτό είναι πολύ σημαντικό, είναι η πρόταση που έχω υποβάλει για τον τρίτο χρόνο, μακάρι να είναι και τέταρτος ο χρόνος- όχι νέοι φόροι, όχι περικοπές σε χαμηλόμισθους και χαμηλοσυνταξιούχους, όχι οριζόντιες περικοπές, άρση μιας σειράς από φορολογικές και άλλες επιβαρύνσεις, τις οποίες έχουμε καταγράψει.
Άρα, έχουμε μεγάλη αγωνία για την προστασία του εισοδήματος των Ελλήνων πολιτών και της εργασίας τους, αλλά χωρίς να πάρουμε θετικές πρωτοβουλίες αυτά δεν μπορούν να επιτευχθούν.
Επανέρχομαι και κλείνω. Αν θέλει ο κ. Τσίπρας να επανεξετάσει την ιδέα της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΔΗΜ.ΑΡ. με όσες άλλες δυνάμεις θέλουν και με τη δική μας ανοχή ή και στήριξη, εμείς τη δίνουμε. Μπορεί να προχωρήσει και να δοκιμάσει –το σχέδιο, τις αντοχές, τη στρατηγική, την ευρωπαϊκή διαπραγμάτευση- και θα βοηθήσουμε με όλες μας τις δυνάμεις, με όλη την εμπειρία και με όλη την καλοπιστία.
Αν θέλει να μπει μέσα σε μια κυβέρνηση ευρύτερης συνεργασίας με Νέα Δημοκρατία-ΔΗΜ.ΑΡ.-ΠΑΣΟΚ είτε δίνοντας θετική ψήφο είτε δίνοντας ψήφο ανοχής, επίσης, είμαστε έτοιμοι να συμπράξουμε. Αν φυσικά δεν δέχεται ούτε αυτό και στόχος είναι να πάμε σε εκλογές, αναλαμβάνει την ευθύνη της προσφυγής σε εκλογές.
ΚΑΡΟΛΟΣ ΠΑΠΟΥΛΙΑΣ (Πρόεδρος της Δημοκρατίας): Ορίστε, κύριε Σαμαρά.
ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ (Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας): Ο καθένας, κύριε Πρόεδρε, καλείται σήμερα να αναλάβει τις ευθύνες του. Εγώ θέλω ξεκάθαρα να πω τέσσερα σημεία.
Πρώτον, διαπιστώνω ότι ήδη υπάρχει τεράστιο πρόβλημα στην ελληνική οικονομία. Το ένα δισεκατομμύριο από τη δόση που περιμέναμε –που, σημειωτέον, πηγαίνει για μισθούς και συντάξεις- δεν μας δόθηκε και το συνολικό χρηματοδοτικό κενό αυξάνεται κατά ακόμα τρία δισεκατομμύρια από το γεγονός ότι έγινε και η δήλωση του Ρέγκλιν ότι μέχρι τον ερχομό της Τρόικας στην Αθήνα δεν πρόκειται να πάρουμε –πάλι για μισθούς και συντάξεις- χρήματα από το Ταμείο Χρηματοδοτικής Σταθερότητας.
Δεύτερον, θα ήθελα να πω ως προς αυτά που ελέχθησαν –γιατί η θέση μου παραμένει η ίδια, δεν αλλάζει κάτι- ότι στην επανεκτίμηση της στρατηγικής, πέραν των άλλων σημείων που είπε ο κ. Βενιζέλος, οφείλω να πω ότι υπάρχει μια ευρύτερη στροφή της Ευρώπης σήμερα πέρα και πάνω από τον κ. Ολάντ και μόνο, η οποία αντιλαμβάνεται ότι δεν είναι δυνατόν να προχωρήσει η λύση των προβλημάτων της ύφεσης που έχει δημιουργήσει, ιδιαίτερα με έναν τεράστιο πλέον ανταγωνισμό από την Κίνα και την Αμερική, εάν προχωρήσουμε με την ίδια παλιά νοοτροπία της αυστηρής λιτότητας και μόνο αυτής.
Ναι σε δημοσιονομικά, ναι σε διαρθρωτικά –το λέει η Ευρώπη- αλλά ταυτόχρονα σήμερα προτάσσει, προσθέτει και το ζήτημα της ανάπτυξης, τουλάχιστον της ανάκαμψης σε πρώτη φάση. Γι' αυτό και ακούγονται πολλές δηλώσεις καινούργιες, όπως και αυτή η ενισχυτική των όσων λέω δήλωση που –σωστά είπε ο κ. Βενιζέλος- έκανε ο κ. Γιούνκερ.
Δυο σημεία ακόμα. Πρώτον, εγώ μπορεί να έλεγα προεκλογικά –ακριβώς επειδή δεν ήθελα την ακυβερνησία- ότι έπρεπε, κύριε Τσίπρα, να υπήρχε η δυνατότητα σχηματισμού κυβέρνησης αντί ακυβερνησίας. Από την άλλη πλευρά, αναδεικνύεται σήμερα το γεγονός πώς –πρακτικά και όχι επικοινωνιακά- με ποιους θα κυβερνήσουμε τη χώρα.
Εγώ δεν ζήτησα το ανέφικτο. Εσείς ζητήσατε το ανέφικτο, όταν είπατε –ας πούμε- να κάνετε κυβέρνηση με το ΚΚΕ. Το εφικτό, τώρα, ποιος είναι ο λόγος που το κλωτσάει ο ΣΥΡΙΖΑ; Δηλαδή, είναι κάτι το οποίο μπορεί να γίνει και έρχομαι να απαντήσω στο κυρίαρχο ζήτημα και εκεί τελικά νομίζω ότι καταλήγει η συζήτηση που κάνουμε.
Εντάξει, δεν θέλετε να συμμετάσχετε στην κυβέρνηση με τα τρία κόμματα. Γιατί τουλάχιστον δεν δέχεστε να υπάρχει μια ανοχή εκ μέρους σας, ούτως ώστε να μπορέσει να σχηματιστεί μια κυβέρνηση και να έχει ένα χρονικό ορίζοντα, που είναι και το μεγάλο ζητούμενο; Διαφορετικά, θα είναι μια κυβέρνηση ισχυρότατων αναταράξεων που δεν θα οδηγήσει πουθενά και που πιθανώς από τον πρώτο μήνα να αρχίσουν να δημιουργούνται ανυπέρβλητα προβλήματα.
Αυτά ήταν τα δικά μου τέσσερα σημεία, κύριε Πρόεδρε.
Ευχαριστώ.
ΑΛΕΞIOΣ ΤΣΙΠΡΑΣ (Πρόεδρος του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς): Υποθέτω ότι μετά τον κ. Σαμαρά αρχίζει ο δεύτερος γύρος τοποθετήσεων.
ΚΑΡΟΛΟΣ ΠΑΠΟΥΛΙΑΣ (Πρόεδρος της Δημοκρατίας): Ελπίζω να μη φθάσουμε και σε τρίτο.
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ (Πρόεδρος του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος): Έχουμε «τα όπλα παρά πόδα».
ΚΑΡΟΛΟΣ ΠΑΠΟΥΛΙΑΣ (Πρόεδρος της Δημοκρατίας): Έτσι έληξε και ο Δεύτερος Παγκόσμιος.
ΑΛΕΞIOΣ ΤΣΙΠΡΑΣ (Πρόεδρος του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς): Θα μας εξηγήσετε άλλη στιγμή πώς έληξε ο Δεύτερος Παγκόσμιος.
Κύριε Πρόεδρε, απ' ό,τι καταλαβαίνω και από την τοποθέτηση του Προέδρου του ΠΑΣΟΚ, αυτό που ζητείται από τον ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι η συμμετοχή του σε μια κυβέρνηση για να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις της δεδηλωμένης, οι προϋποθέσεις που το Σύνταγμα απαιτεί για τη διαμόρφωση κυβέρνησης, αλλά για να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις διαμόρφωσης κοινωνικής συναίνεσης σε μια πολιτική, με την οποία εμείς προεκλογικά είχαμε εκφράσει την πλήρη αντίθεσή μας.
Θα ήθελα να επιμείνω λίγο σε αυτό για να εξηγήσω. Ακόμη και αν ο ΣΥΡΙΖΑ το έκανε αυτό, κύριε Πρόεδρε, ακόμα δηλαδή και αν ο ΣΥΡΙΖΑ μετεκλογικά παρουσιαζόταν αναντίστοιχος σε σχέση με αυτά τα οποία είπε προεκλογικά και στη βάση αυτών κατάφερε να πάρει μια ψήφο με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά και με συγκεκριμένες δεσμεύσεις, το πρόβλημα θα ήταν πάλι εδώ, διότι το πρόβλημα το οποίο πιστεύω ότι δεν το έχουμε κατανοήσει δυο χρόνια τώρα –το ίδιο πρόβλημα έχουμε- είναι η δυσαρμονία της ασκούμενης πολιτικής με τη λαϊκή βούληση.
ΚΑΡΟΛΟΣ ΠΑΠΟΥΛΙΑΣ (Πρόεδρος της Δημοκρατίας): Αυτό δεν μπορούμε να το αλλάξουμε;
ΑΛΕΞIOΣ ΤΣΙΠΡΑΣ (Πρόεδρος του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς): Η Κυβέρνηση Παπαδήμου είχε 250 Βουλευτές. Δεν ήταν αρκετοί...
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ (Πρόεδρος του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος): Είχε 258.
ΑΛΕΞIOΣ ΤΣΙΠΡΑΣ (Πρόεδρος του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς): Με διορθώνει ο κ. Βενιζέλος, 258. Δεν ήταν αρκετοί για να την κρατήσουν και να υπάρξει κυβερνητική σταθερότητα. Το αν αυτό θα το αλλάξουμε ή όχι, είναι το μεγάλ Kafeneio
ΚΑΡΟΛΟΣ ΠΑΠΟΥΛΙΑΣ (Πρόεδρος της Δημοκρατίας): Κύριοι σας καλωσορίζω.
Προτείνω να αρχίσω με μία δική μου εισήγηση. Έχω επίσης ένα ενδιαφέρον σημείωμα του Πρωθυπουργού για την οικονομική κατάσταση, που το έστειλε για προσωπική μου χρήση. Έχει πολύ ενδιαφέρον και θα σας το δώσω να το διαβάσετε και εσείς. Στη συνέχεια θα πάρει το λόγο ο .... κ. Σαμαράς, ο κ. Τσίπρας και ο κ. Βενιζέλος. Υπάρχει κάποια ένσταση;
ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ (Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας): Καμία.
ΚΑΡΟΛΟΣ ΠΑΠΟΥΛΙΑΣ (Πρόεδρος της Δημοκρατίας): Κύριοι, έχει ήδη χαθεί πολύτιμος χρόνος και η ακυβερνησία αποτελεί σοβαρό κίνδυνο για την οικονομική ασφάλεια του ελληνικού λαού και την ίδια την εθνική μας υπόσταση.
Παρακολούθησα προσεκτικά όσα έγιναν αυτή την εβδομάδα και λυπάμαι πολύ που δεν βρέθηκε λύση όπως επιτάσσει το εθνικό συμφέρον και η βούληση του ελληνικού λαού
Είχα συνομιλίες προχθές και χθες με τον κ. Ρομπέι και τον κ. Σουλτς, οι οποίοι με τη θεσμική τους ιδιότητα με διαβεβαίωσαν για τη βούλησή τους να βοηθήσουν. Έχω εικόνα των ευρωπαϊκών και οικονομικών δεδομένων και είμαι εξαιρετικά ανήσυχος.
Αναμένω να καταλήξετε σε σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας. Να συζητήσουμε για την πολιτική επιδίωξη αυτής της κυβέρνησης για τους στόχους, τη διάρκεια και τη σύνθεσή της. Αλλά να ξεκινήσουμε από τη διαπίστωση ότι έχουμε καθήκον να συμφωνήσουμε.
Γνωρίζετε ότι τηρούνται πρακτικά. Αν δεν καταλήξουμε αυτή τη φορά, τα πρακτικά θα δημοσιοποιηθούν, γιατί πρέπει ο ελληνικός λαός να γνωρίζει για ποιον λόγο και με ποια επιχειρήματα δεν κατέστη δυνατή η εθνικά αναγκαία πολιτική συναίνεση.
Γνωρίζετε ότι αυτό θέλει ο λαός. Και εγώ ο ίδιος σκοπεύω να ενημερώσω τον ελληνικό λαό για τα συμπεράσματά μου. Είμαι απόλυτα έτοιμος να αναλάβω την ευθύνη που μου αναλογεί.
Οι διαφορές των θέσεών σας είναι μικρές και ασήμαντες σε σύγκριση με το χρέος σας απέναντι στην πατρίδα.
Η θέση της Νέας Δημοκρατίας είναι η κυβέρνηση εθνικής σωτηρίας με δύο προϋποθέσεις: διασφάλιση της παραμονής της χώρας στο ευρώ και επαναδιαπραγμάτευση για τροποποιήσεις των συμφωνιών που έχουν υπογραφεί.
Η θέση του ΣΥΡΙΖΑ είναι η παραμονή της χώρας στο ευρώ, όπως έχει εκφραστεί στην πρόσφατη επιστολή σας, κύριε Πρόεδρε, προς τον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και η επανεξέταση του συνολικού πλαισίου, της στρατηγικής δηλαδή του μνημονίου.
Η θέση του ΠΑΣΟΚ είναι η κυβέρνηση εθνικής ενότητας, ευρείας συνεργασίας των φιλοευρωπαϊκών δυνάμεων.
Πιστεύω ότι οι τοποθετήσεις αυτές και των τριών Κομμάτων είναι συμβατές μεταξύ τους και άρα υπάρχουν οι προϋποθέσεις για κυβερνητική συνεργασία τουλάχιστον μεταξύ των τριών εντολοδόχων κομμάτων και ίσως και με κάποια από τα υπόλοιπα, όπως θα διερευνήσω στις συζητήσεις με τους Προέδρους τους. Εξάλλου στην Ευρώπη και μετά τις ελληνικές εκλογές και την επικράτηση του κ. Ολάντ, αρχίζει να διαμορφώνεται ένα νέο κλίμα και θα είναι κρίμα η αδυναμία σχηματισμού κυβέρνησης στην Ελλάδα να μη μας επιτρέψει να το εκμεταλλευτούμε.
Σας δίνω να διαβάσετε την επιστολή που έστειλε προσωπικά σε εμένα ο κύριος Πρωθυπουργός.
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ (Πρόεδρος του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος): Κύριε Πρόεδρε, αν μου επιτρέπετε, σε συνέχεια του σημειώματος του κυρίου Πρωθυπουργού που μας δώσατε να διαβάσουμε, θα ήθελα να θυμίσω –το ξέρουν και ο κ. Σαμαράς και ο κ. Τσίπρας- ότι πρέπει να πάρουμε μία απόφαση την Τρίτη το αργότερο για την πληρωμή ή μη του ομολόγου που λήγει και ανήκει στην κατηγορία των ομολόγων αγγλικού δικαίου παλαιάς έκδοσης που έμειναν εκτός PSI. Αυτό έχει πολύ μεγάλες νομικές και πολιτικές συνέπειες. Πρέπει να βοηθήσουμε την κυβέρνηση να αποφασίσει.
Επίσης, επειδή ο κ. Σαχινίδης έχει μία αγωνία τι θα κάνει τη Δευτέρα στο Eurogroup είναι καλό να έχει και κάποια αίσθηση τι θα πει στους ομολόγους του για την πολιτική κατάσταση της χώρας. Γιατί αυτό θα είναι ένα βασικό αντικείμενο συζήτησης που θα πάρει ευρεία διεθνή δημοσιότητα. Ο ίδιος νοιώθει αμήχανος γιατί δεν έχει πλέον ουσιαστική νομιμοποίηση. Πρέπει να ξέρει τι θα κάνει.
Το πρώτο θέμα του ομολόγου, επειδή είναι μία μεγάλη πολιτική απόφαση, πρέπει να τη σηκώσουν τα κόμματα. Δεν μπορεί να τη σηκώσει ούτε ο υπηρεσιακός Πρωθυπουργός ούτε ο Υπουργός Οικονομικών.
ΚΑΡΟΛΟΣ ΠΑΠΟΥΛΙΑΣ (Πρόεδρος της Δημοκρατίας): Ο κ. Σαμαράς έχει το λόγο.
ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ (Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας): Κύριε Πρόεδρε, σε αυτό το σημείο που λέει ο κ. Βενιζέλος θεωρώ ότι είναι απαραίτητη η ξεκάθαρη τοποθέτηση του Πρωθυπουργού. Είναι ο κατ' εξοχήν επαΐων, ειδήμων και ειδικός σε αυτά τα θέματα και θα πρέπει να μας πει ποια είναι η άποψή του εάν το πληρώνουμε ή όχι. Απ' ότι αντιλαμβάνομαι υπάρχουν χώρες ή οργανισμοί που θέλουν να το πληρώσουμε, άλλες χώρες ή άλλοι οργανισμοί που δεν θέλουν να το πληρώσουμε. Υπάρχουν επιχειρήματα και από τις δύο πλευρές. Ο κατ' εξοχήν εξειδικευμένος σε αυτά τα ζητήματα είναι ο κ. Παπαδήμος και πιστεύω ότι θα πρέπει να υπάρχει η δική του άποψη. Έχει την πλήρη ανάγνωση των θεμάτων. Ήταν εκεί. Τα γνωρίζει αυτά καλύτερα παντός άλλου. Άλλωστε γι' αυτό το λόγο έγινε και Πρωθυπουργός, λόγω των ειδικών γνώσεων σε αυτόν τον τομέα. Θα ήταν χρήσιμο, λοιπόν, να έχουμε τη δική του άποψη.
ΚΑΡΟΛΟΣ ΠΑΠΟΥΛΙΑΣ (Πρόεδρος της Δημοκρατίας): Ο κ. Τσίπρας έχει το λόγο.
ΑΛΕΞIOΣ ΤΣΙΠΡΑΣ (Πρόεδρος του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς): Θεωρώ μη λογικό ότι δεν έχουμε μία συγκεκριμένη εισήγηση από την πλευρά της Κυβέρνησης που χειρίστηκε το θέμα. Διότι η Κυβέρνηση και το οικονομικό επιτελείο -ανεξάρτητα εάν μετά από τα αποτελέσματα των εκλογών προφανώς έχει δίκιο ο κ. Σαχινίδης να αισθάνεται ότι δεν έχει πολιτική νομιμοποίηση να συνεχίζει να ασκεί τα καθήκοντά του- χειρίστηκε όλη τη διαδικασία του PSI .
Το πρόβλημα με αυτό το ομόλογο δεν προέκυψε την 7η του Μάη. Ήταν ένα πρόβλημα που το γνωρίζαμε πολύ πριν. Άρα, όφειλε η Κυβέρνηση να έχει έναν στρατηγικό σχεδιασμό για την αντιμετώπισή του. Από τη στιγμή που εμείς θα έχουμε μία συγκεκριμένη εισήγηση από την πλευρά του κ. Παπαδήμου, θα τοποθετηθούμε επί της ουσίας. Έχουμε σκέψεις για το πώς μπορούμε να διαχειριστούμε αυτό το θέμα. Θεωρώ όμως χρήσιμο και κρίσιμο να έχουμε και την άποψη του Πρωθυπουργού.
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ (Πρόεδρος του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος): Κύριε Πρόεδρε, συμφωνώ απολύτως με τον κ. Σαμαρά και τον κ. Τσίπρα ότι χρειαζόμαστε μία τεχνική και πολιτική εισήγηση του Πρωθυπουργού.
Επειδή έτυχε να έχω χειριστεί τα θέματα ως Υπουργός Οικονομικών μέχρι τις 19 Μαρτίου, αν και αυτό το θέμα προέκυψε στις 27 Απριλίου στην κορύφωση της προεκλογικής περιόδου, θέλω να σας πω ότι η δική μου προδιάθεση, η πολιτική και η οικονομική, ήταν και είναι να μην πληρωθεί αυτό το ομόλογο. Αλλά χρειάζεται να πάρουμε τις σχετικές ασυλίες, τα waivers από μία σειρά οργανισμούς και χώρες όπως είναι το Λουξεμβούργο, όπως είναι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, όπως είναι το EFSF. Προφανώς θα υποτάξω την προσωπική μου άποψη στη συλλογική άποψη με βάση την εισήγηση του Πρωθυπουργού εάν είναι διαφορετική.
ΚΑΡΟΛΟΣ ΠΑΠΟΥΛΙΑΣ (Πρόεδρος της Δημοκρατίας): Ο κ. Σαμαράς έχει το λόγο.
ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ (Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας): Κύριε Πρόεδρε, αυτά τα οποία είπατε εσείς και αυτά τα οποία διάβασα από την επιστολή του Πρωθυπουργού, ενισχύουν την άποψή μας ότι πρέπει πάση θυσία να υπάρξει κυβέρνηση. Το μήνυμα του ελληνικού λαού ήταν σαφές. Ο λαός, όπως είπατε, έδειξε τη βούλησή του και λέει «συνεργαστείτε».
Ο κίνδυνος της ακυβερνησίας είναι πράγματι μεγάλος. Η Νέα Δημοκρατία με αίσθηση της απόλυτης σοβαρότητας με την οποία πρέπει να αντιμετωπιστεί το ζήτημα, εξαρχής έθεσε τα δύο θέματα που είπατε και εσείς, δηλαδή την ανάγκη να υπάρχει αλλαγή πολιτικής με μία επαναδιαπραγμάτευση, πάντοτε όμως με την παραμονή της χώρας στο ευρώ.
Πιστεύω ότι ως Κόμμα που εξελέγη και πρώτο στην καινούργια Βουλή, πρέπει εμείς πρώτοι να δείξουμε ότι κάνουμε και τη μέγιστη δυνατή παραχώρηση, ακριβώς για να φανεί ότι εμείς πρώτοι κάνουμε αυτό το οποίο πρέπει για να πετύχουμε μία τέτοια συμφωνία.
Είπαμε, λοιπόν, εάν δεν γίνεται όλοι μαζί να συνεννοηθούμε τότε να δοθεί η ανοχή μας στους υπόλοιπους για να κάνουν τη δική τους κυβέρνηση, πάντα βέβαια με την προϋπόθεση του ευρώ. Εάν κάτι τέτοιο θα ήταν αδύνατο, είπαμε ότι θα ήταν δυνατή η συνεργασία Νέας Δημοκρατίας, ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜ.ΑΡ. προς την κατεύθυνση αυτή ή έστω οι τρεις μαζί και ο κ. Καμμένος ακόμη εάν ήθελε, με τη δική μας ανοχή. Ή να είναι η Νέα Δημοκρατία, το ΠΑΣΟΚ και η ΔΗΜ.ΑΡ. με την ανοχή του ΣΥΡΙΖΑ. Και όταν λέω την ανοχή του ΣΥΡΙΖΑ τη θέλω με την εξής λογική: Ζητώ μία ισχυρή δέσμευση διάρκειας, κύριε Πρόεδρε. Διαφορετικά θα μπούμε σε μία μόνιμη προεκλογική ψυχολογία με τους κινδύνους των καταθέσεων, όπως σωστά τους φωτογραφίζει και τους περιγράφει και ο Πρωθυπουργός, με μία προσωρινότητα η οποία ποτέ στην Ελλάδα δεν βοήθησε στην αποτελεσματικότητα της δημόσιας διοίκησης.
Αισθάνομαι ότι το κράτος δεν θα υπακούσει σε μία κυβέρνηση που έχει ανάγκη να πάρει ισχυρές και δύσκολες αποφάσεις εάν το χρονικό πλαίσιο και περιθώριο είναι πολύ μικρό, ορισμένων μηνών. Στην περίπτωση μάλιστα αυτής της νέας κυβέρνησης τα προβλήματα θα είναι δύσκολα, θα απαιτούν χρόνο. Σας θυμίζω ότι παλαιότερα –εσείς και εγώ το έχουμε ζήσει- η Κυβέρνηση Τζαννετάκη έγινε μόνο για τρεις μήνες προκειμένου να μην παραγραφούν κάποια αδικήματα, ενώ η Κυβέρνηση Παπαδήμου έγινε με συγκεκριμένο στόχο, με ειδικό σκοπό ας το πούμε έτσι, το PSI.
Τώρα πιστεύω ότι χρειάζεται τουλάχιστον ένα ελάχιστο χρονικό διάστημα μέχρι τις Ευρωεκλογές να υπάρξει μία τέτοια κυβέρνηση. Διαφορετικά οι αναταράξεις που θα δημιουργηθούν θα παίξουν το παιχνίδι της ύφεσης και άθελά τους ίσως παίξουν και το παιχνίδι των κερδοσκόπων. Σίγουρα θα παίξουν το παιχνίδι της απόσυρσης των καταθέσεων, που μπορεί να είναι και το οριστικό χτύπημα στην έλλειψη ρευστότητας που σήμερα υπάρχει, η οποία είναι το αίμα της οικονομίας που έχει παραλύσει όλες τις επιχειρήσεις ακόμη και τις υγιείς.
Να τελειώσω με μία πολιτική παρατήρηση. Θεωρώ ότι ο καθένας από εμάς θα πρέπει να βάλει και λίγο νερό στο κρασί του, λίγο ή πολύ. Πάντως κάτι πρέπει να γίνει προκειμένου να πετύχουμε αυτό το οποίο κατ' εμέ αποτελεί το σαφές μήνυμα του ελληνικού λαού, όπου είναι και εντολή του, δηλαδή να συνεργαστούμε ώστε να υπάρξει κυβέρνηση.
ΚΑΡΟΛΟΣ ΠΑΠΟΥΛΙΑΣ (Πρόεδρος της Δημοκρατίας): Ο κ. Τσίπρας έχει το λόγο.
ΑΛΕΞIOΣ ΤΣΙΠΡΑΣ (Πρόεδρος του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς): Κύριε Πρόεδρε, εξ' όσων καταλαβαίνω απ' όσα πριν λίγο είπε ο Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας , αλλά και από την τοποθέτηση του Προέδρου του ΠΑΣΟΚ μετά τη συνάντησή σας χθες, διαφαίνεται ότι υπάρχει μία κατεύθυνση προγραμματικής συμφωνίας για μία διετή κυβέρνηση στα πλαίσια της εφαρμογής του προγράμματος του μνημονίου ενδεχομένως με διαπραγμάτευση και παραλλαγές με στόχο την παραμονή της χώρας στο ευρώ. Έτσι δήλωσε ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ χθες, έτσι καταλαβαίνω και από την τοποθέτηση του Προέδρου της Νέας Δημοκρατίας, στην οποία υπάρχει και η συμφωνία και ενός ακόμη Κόμματος, της Δημοκρατικής Αριστεράς. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι διαμορφώνεται η δυνατότητα μιας κυβέρνησης με 168 Βουλευτές άρα με τη δεδηλωμένη.
Θεωρώ πρωτοφανές και αδιανόητο να τίθεται ως προαπαιτούμενο για τη συγκρότηση αυτής της κυβέρνησης η συμμετοχή ενός Κόμματος που προεκλογικά και μετεκλογικά έχει διαφορετικό πρόγραμμα και διαφορετικό προσανατολισμό. Δεν λέω ότι δεν υπάρχουν συμπτώσεις, αλίμονο, δεν μπορούμε να διαφωνούμε σε όλα. Αλλά και οι δικές μας δεσμεύσεις είναι σε διαφορετική κατεύθυνση.
Όπως καταλαβαίνετε εμείς δεσμευόμαστε από το ένα εκατομμύριο εξήντα ένα χιλιάδες ψήφους που πήραμε σε αυτές τις εκλογές. Και προεκλογικά μιλήσαμε με μεγάλη σαφήνεια για την ανάγκη ακύρωσης ενός προγράμματος που θεωρούμε ότι είναι σε λάθος κατεύθυνση, του προγράμματος του μνημονίου. Δεν μιλήσαμε για τη δυνατότητα συμμαχιών μας μετεκλογικά με τα κόμματα και τις δυνάμεις που υποστήριξαν και δεσμεύτηκαν σε αυτό το πρόγραμμα. Μιλήσαμε για την ανάγκη κυβέρνησης της Αριστεράς. Δεν μιλήσαμε για ισοδύναμα μέτρα, δεν ήταν στον δικό μας προεκλογικό προγραμματικό λόγο. Άλλα κόμματα μίλησαν γι' αυτά.
Αμέσως μετά τις εκλογές επαναλάβαμε τις θέσεις και τις απόψεις μας δημόσια, αντιλαμβανόμενοι την ανάγκη να υπάρξει κυβερνητική διέξοδος. Διερευνήσαμε αυτή τη δυνατότητα ώστε η κυβερνητική διέξοδος να βρίσκεται στους βασικούς άξονες των δικών μας προγραμματικών θέσεων και προεκλογικών δεσμεύσεων. Διαπιστώσαμε ότι αυτό δεν καθίσταται δυνατό.
Σας άκουσα να αναφέρεσθε στη δική μας τοποθέτηση, αναφερόμενος στην επιστολή που έστειλα προς τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Θα ήθελα να διευκρινίσω ότι σε αυτή την επιστολή αυτή διατύπωσα με σαφήνεια τέσσερις βασικούς άξονες.
Πρώτον, ότι δεν υπάρχει πολιτική νομιμοποίηση για τη συνέχεια της εφαρμογής του προγράμματος λιτότητας, του μνημονίου ειδικότερα σε ό,τι αφορά τα άμεσα μέτρα, περικοπές μισθών και συντάξεων. Θεωρούμε ότι αυτό θα επιτείνει τα αδιέξοδα στα οποία αναφερθήκατε και εσείς και ο Πρωθυπουργός με την επιστολή του προς εσάς.
Δεύτερον, εξηγήσαμε στους ευρωπαίους εταίρους, στα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ότι το πρόγραμμα δεν έχει απονομιμοποιηθεί μόνο πολιτικά, αλλά έχει αποτύχει και οικονομικά. Είναι αναποτελεσματικό. Το φάρμακο που έχει διαπιστωθεί ότι είναι το ενδεδειγμένο για την αντιμετώπιση του προβλήματος, είναι χειρότερο από την ίδια την ασθένεια: σκοτώνει την ελληνική οικονομία.
Εδώ θα ήθελα να σας διορθώσω, διότι τοποθετηθήκατε στην εισαγωγή σας σε ό,τι αφορά τις θέσεις μας για την ανάγκη επανεξέτασης του μνημονίου. Εμείς μιλήσαμε για την ανάγκη από μηδενική βάση να υπάρχει επανεξέταση της ευρωπαϊκής στρατηγικής. Αναφερόμαστε συνολικά στην πολιτική της λιτότητας, που στην Ελλάδα, στην Πορτογαλία, στην Ιρλανδία είναι η πολιτική που διαμορφώνεται στα πλαίσια μνημονίων, στην Ισπανία, στην Ιταλία χωρίς μνημόνια, αλλά είναι ο βασικός πυρήνας αυτής της πολιτικής. Μιλήσαμε με συγκεκριμένους όρους ότι η εσωτερική υποτίμηση που είναι στον πυρήνα και στη φιλοσοφία αυτής της πολιτικής, είναι καταστροφική. Μιλήσαμε και για την ανάγκη ουσιαστικής επανεξέτασης αυτής της στρατηγικής ΚΑΡΟΛΟΣ ΠΑΠΟΥΛΙΑΣ (Πρόεδρος της Δημοκρατίας): Επανεξέτασης ή ανατροπής της τωρινής ευρωπαϊκής πολιτικής;
ΑΛΕΞIOΣ ΤΣΙΠΡΑΣ (Πρόεδρος του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς): Πρέπει να ξεκινήσουμε κατ' αρχήν από μία διαπίστωση όλοι στην Ευρώπη, ότι αυτή η εφαρμοζόμενη πολιτική είναι αδιέξοδη. Αν ξεκινήσουμε από αυτή τη διαπίστωση. Βεβαίως εμείς δεν μιλάμε για μονομερείς ενέργειες. Θα πρέπει να υπάρξει ριζική αλλαγή αυτής της πολιτικής. Και αν με ρωτάτε θα σας πω ότι εννοούμε πως πρέπει και το Σύμφωνο Δημοσιονομικής Σταθερότητας να επανεξεταστεί. Δεν το λέμε μόνο εμείς, το λένε και δυνάμεις που παίζουν σημαντικό ρόλο στα ευρωπαϊκά πράγματα όπως ο νέος Πρόεδρος της Γαλλίας κ. Ολάντ.
Να διευκρινίσω για να μην υπάρχει καμία αμφισβήτηση επ' αυτού: Επανεξέταση του πλαισίου στρατηγικής δεν σημαίνει επανεξέταση μόνο του μνημονίου, αλλά όλου του πλαισίου στρατηγικής. Το μνημόνιο ως πρόγραμμα που έχει την εσωτερική υποτίμηση ως βασικό συστατικό, κατά τη γνώμη μας έχει απονομιμοποιηθεί πολιτικά και έχει αποτύχει ως προς την αποτελεσματικότητά του οικονομικά.
Ο τέταρτος άξονας στην επιστολή μου –και παρακαλώ κρατήστε το αυτό- είναι ότι εάν συνεχιστεί αυτό το πρόγραμμα στην Ελλάδα, η Ελλάδα κινδυνεύει να βρεθεί μπροστά σε ανθρωπιστική κρίση. Και κρατήστε τον όρο «ανθρωπιστική κρίση» μπορεί να μας είναι χρήσιμος και νομικά. Αλλά υφίσταται κίνδυνος αστάθειας και αποσταθεροποίησης της συνοχής της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωζώνης εν συνόλω.
Σε ό,τι αφορά το χρέος απέναντι στην πατρίδα, θα συμφωνήσω, κύριε Πρόεδρε, ότι είμαστε μπροστά σε κρίσιμες εξελίξεις. Εδώ και δύο χρόνια είμαστε μπροστά σε κρίσιμες εξελίξεις. Έχουμε όλοι χρέος απέναντι στην πατρίδα μας να διασφαλίσουμε τη λαϊκή μας κυριαρχία, την εθνική μας ανεξαρτησία, να τηρούμε το Σύνταγμα και να επαγρυπνούμε για την ασφάλεια των πολιτών, για την ευημερία και τη διασφάλιση του βιοτικού επιπέδου.
Πεποίθησή μας και το έχουμε πει από την πρώτη στιγμή είναι ότι με την εφαρμογή αυτού του προγράμματος τίθεται σε κίνδυνο η ασφάλεια, η ευημερία, το βιοτικό επίπεδο των Ελλήνων και των Ελληνίδων.
Κύριε Πρόεδρε, εμείς δεν είμαστε μία δύναμη ανεύθυνη ούτε πρόκειται να χειριστούμε την ευθύνη που μας έχει δώσει ο ελληνικός λαός με τρόπο που να θέσουμε σε κίνδυνο την εθνική ασφάλεια και ευημερία. Θα ήταν όμως εξίσου ανεύθυνο για εμάς να λέμε άλλα προεκλογικά και άλλα μετεκλογικά. Από τη στιγμή που διαμορφώνεται η δυνατότητα μιας προγραμματικής συνεννόησης δυνάμεων και κομμάτων στη βάση αυτών που προεκλογικά και μετεκλογικά είπαν που μπορεί να διασφαλίσει τη δεδηλωμένη στη Βουλή, εμείς θα τηρήσουμε απολύτως αυτό που ο θεσμικός μας ρόλος προβλέπει.
Θα είμαστε μία Αξιωματική Αντιπολίτευση σε μία τέτοια Κυβέρνηση που θα ασκεί προγραμματικό έλεγχο και υπεύθυνη στάση. Από εκεί και πέρα αν διαπιστώσετε μετά το τέλος των διερευνητικών επαφών που θα ακολουθήσουν –των δικών σας εννοώ, γιατί θα μιλήσετε και με τους υπόλοιπους πολιτικούς Αρχηγούς- ότι δεν είναι εφικτό να καταλήξουμε σε κυβερνητικό σχήμα, εμείς θεωρούμε ότι η κρίση του λαού και η λαϊκή ετυμηγορία δεν είναι εθνική καταστροφή.
ΚΑΡΟΛΟΣ ΠΑΠΟΥΛΙΑΣ (Πρόεδρος της Δημοκρατίας): Είστε υπέρ των εκλογών, δηλαδή.
ΑΛΕΞIOΣ ΤΣΙΠΡΑΣ (Πρόεδρος του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς): Όχι, κύριε Πρόεδρε. Μη διαστρεβλώνετε αυτά που λέω. Λέμε ότι η κρίση του λαού και η λαϊκή ετυμηγορία δεν είναι εθνική καταστροφή. Όλα τα επιμέρους...
ΚΑΡΟΛΟΣ ΠΑΠΟΥΛΙΑΣ (Πρόεδρος της Δημοκρατίας): Με συγχωρείτε, να το διατυπώσω όπως το κατάλαβα. Άρα, μπορούμε να πάμε σε γενικές εκλογές.
ΑΛΕΞIOΣ ΤΣΙΠΡΑΣ (Πρόεδρος του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς): Σας είπα ότι αν διαπιστώσετε πως δεν υπάρχει δυνατότητα διαμόρφωσης κυβέρνησης -νομίζω ότι ήμουν σαφής σε όλα όσα είπα πιο πριν- θεωρούμε ότι η κρίση του λαού και η λαϊκή ετυμηγορία δεν εγκυμονεί κινδύνους καταστροφής. Οι χειρισμοί εγκυμονούν κινδύνους καταστροφής. Θα γίνω πιο σαφής στο τι εννοώ.
Διαβάζω το σημείωμα του Πρωθυπουργού, ο οποίος ούτε λίγο ούτε πολύ αφήνει ανοιχτό τον κίνδυνο κατάρρευσης του τραπεζικού συστήματος.
Κύριε Πρόεδρε και κύριοι Πρόεδροι των άλλων Κομμάτων, ο κίνδυνος κατάρρευσης του τραπεζικού συστήματος ανακαλύφθηκε στις 7 του Μάη; Έχουν φύγει από το τραπεζικό σύστημα 73,5 δισεκατομμύρια ευρώ. Γι' αυτό δεν ευθύνεται η λαϊκή κρίση, η λαϊκή ετυμηγορία.
Θα ήθελα επίσης να επισημάνω -και το λέω αυτό επειδή θεωρώ πως δεν υπάρχει τίποτε που να μας αιφνιδιάζει, κάτι που δεν ξέραμε πριν τις εκλογές και το μάθαμε μετά- ότι ο ίδιος ο Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας σε δηλώσεις του είχε καταστήσει σαφές ότι αν δεν πάρει την αυτοδυναμία, θα διεκδικήσει την αυτοδυναμία σε δεύτερες εκλογές. Δεν ήταν γνωστά αυτά τα προβλήματα της ελληνικής οικονομίας όταν κατέθετε αυτή την καθ' όλα σεβαστή θέση και στάση στην κρίση του ελληνικού λαού;
ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ (Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας): Τώρα όμως έχει δημιουργηθεί ένα νέο σκηνικό.
ΑΛΕΞIOΣ ΤΣΙΠΡΑΣ (Πρόεδρος του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς): Βεβαίως, αλλά το νέο σκηνικό δεν έχει αλλάξει ούτε τη ροή ούτε τα μεγέθη της ελληνικής οικονομίας, τα οποία είναι γνωστά.
Κλείνω λέγοντας το εξής: Εμείς θα αξιολογήσουμε το αποτέλεσμα της δικής σας προσπάθειας, κύριε Πρόεδρε, για σχηματισμό κυβέρνησης. Σας έχουμε απόλυτη εμπιστοσύνη στη διαδικασία διερεύνησης και θα το αξιολογήσουμε με ευθύνη, με υπευθυνότητα.
Στη βάση των προγραμματικών δεσμεύσεων που καταθέσαμε στον ελληνικό λαό πριν από τις εκλογές και στη βάση της μεγάλης και αδήριτης ανάγκης να εξασφαλίσουμε βιώσιμο μέλλον για τον ελληνικό λαό, θεωρούμε ότι το βιώσιμο μέλλον δεν εξασφαλίζεται με τη συνέχεια του προγράμματος της εσωτερικής υποτίμησης.
Εμείς πάντα εκτιμούσαμε ότι υπάρχουν περιθώρια διαπραγματεύσεων σε πολιτικό επίπεδο, εκεί όπου η χώρα είναι ισότιμο μέλος...
ΚΑΡΟΛΟΣ ΠΑΠΟΥΛΙΑΣ (Πρόεδρος της Δημοκρατίας): Με την Ευρώπη.
ΑΛΕΞIOΣ ΤΣΙΠΡΑΣ (Πρόεδρος του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς): ...περιθώρια που δεν αξιοποιήσαμε. Δικαιωθήκαμε ως προς αυτό και θα συνεχίσουμε σε αυτή την κατεύθυνση.
ΚΑΡΟΛΟΣ ΠΑΠΟΥΛΙΑΣ (Πρόεδρος της Δημοκρατίας): Ο κ. Βενιζέλος έχει το λόγο.
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ (Πρόεδρος του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος): Κύριε Πρόεδρε, θα ξεκινήσω και εγώ με την αυτονόητη δήλωση ότι σας περιβάλλουμε με απόλυτη εμπιστοσύνη και σεβασμό και θεωρούμε ότι οι χειρισμοί σας μπορούν να οδηγήσουν σε αποτέλεσμα ή, εν πάση περιπτώσει, είναι βέβαιο ότι οι χειρισμοί σας θα καταγράψουν πλήρως την πραγματική βούληση όλων των πολιτικών δυνάμεων.
Όπως ξέρετε, προεκλογικά το ΠΑΣΟΚ είχε ταχθεί υπέρ της κυβέρνησης συνεργασίας όλων των φιλοευρωπαϊκών δυνάμεων της ευθύνης, της αλληλεγγύης και της ανάπτυξης, όπως λέγαμε. Δεν περιμέναμε –και δεν θέλαμε- να προκύψει μια μονοκομματική λύση. Θέλαμε εξ αρχής τη συνεργασία.
Αμέσως μετά τη διαμόρφωση του εκλογικού αποτελέσματος την ημέρα των εκλογών, διατύπωσα την πρόταση για μια κυβέρνηση εθνικής ενότητας με τη συμμετοχή όλων των δυνάμεων ευρωπαϊκού προσανατολισμού, με στόχο να διασφαλίσουμε την οριστική υπέρβαση του μνημονίου το αργότερο σε τρία χρόνια και παρουσίασα και έναν κατάλογο θεμάτων και πρωτοβουλιών που θα μπορούσαν αυτό να το διασφαλίσουν και κυρίως να προστατέψουν το εισόδημα των Ελλήνων πολιτών, να μην επιβάλουν νέα βάρη κυρίως στα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα, ει δυνατόν σε κανέναν Έλληνα.
Όταν άρχισε η διαδικασία των διερευνητικών εντολών, είχα την ευκαιρία να συνομιλήσω δύο φορές και με τον κ. Σαμαρά και με τον κ. Τσίπρα, μία φορά με τον κ. Κουβέλη. Με τους άλλους Αρχηγούς δεν κατέστη εφικτό να συζητήσω. Ξεκίνησα τις προτάσεις μου με την ιδέα της κυβέρνησης εθνικής ενότητας με τη συμμετοχή των φιλοευρωπαϊκών δυνάμεων θεωρώντας ότι κατ' ελάχιστον πρέπει να μετέχουν στην κυβέρνηση αυτή η Νέα Δημοκρατία, ο ΣΥΡΙΖΑ, η ΔΗΜ.ΑΡ. και το ΠΑΣΟΚ.
Επειδή αναμφίβολα ο ΣΥΡΙΖΑ κατέγραψε μια εκλογική νίκη με το ποσοστό που συγκέντρωσε –το οποίο βεβαίως σε σχέση με το παλαιό του ποσοστό είναι μια σημαντική μεταβολή και αυτό να το λάβουμε υπ' όψιν σε συνδυασμό και με την καταγραφή που έκανε η ΔΗΜ.ΑΡ.- εμείς ταχθήκαμε υπέρ και μιας εναλλακτικής λύσης: να σχηματίσει κυβέρνηση της Αριστεράς με τη συμμετοχή του ΣΥΡΙΖΑ και της ΔΗΜ.ΑΡ. με τη δική μας στήριξη και με τη δική μας ανοχή, κατ' επιθυμία τους ή το ένα ή το άλλο, έχοντας μάλιστα υπ' όψιν ότι και ο κ. Σαμαράς ήταν έτοιμος –όπως είχε δηλώσει- να παράσχει στήριξη ή ανοχή σε ένα σχήμα.
Δεν έγινε εφικτό ούτε το ένα ούτε το άλλο στη φάση των δύο διερευνητικών εντολών. Στη φάση της δικής μου διερευνητικής εντολής ο κ. Κουβέλης διατύπωσε μια παραλλαγή της πρότασης αυτής για οικουμενική κυβέρνηση διετούς διάρκειας με τη συμμετοχή των τεσσάρων δυνάμεων, τις οποίες ορίζει και αυτός ως φιλοευρωπαϊκές, με όρο την παραμονή στο ευρώ και με στόχο την απαγκίστρωση –κατά τη δική του διατύπωση- την οριστική υπέρβαση –κατά τη δική μου διατύπωση- την επαναδιαπραγμάτευση –κατά τη διατύπωση του κ. Σαμαρά- του μνημονίου, ώστε να επέλθουν οι μέγιστες δυνατές βελτιώσεις.
Υιοθετήσαμε αυτή την πρόταση του κ. Κουβέλη και την επανέλαβα και στον κ. Τσίπρα και στον κ. Σαμαρά. Ο κ. Σαμαράς ετάχθη υπέρ. Ο κ. Τσίπρας είπε αυτά τα οποία ακούσατε πριν από λίγο.
Άρα, αυτή τη στιγμή θεωρώ ότι πράγματι υπάρχει μια ευρύτερης αποδοχής πρόταση που είναι ο σχηματισμός οικουμενικής –ας την πούμε- κυβέρνησης με τα χαρακτηριστικά που προανέφερα. Τίθεται...
ΑΛΕΞIOΣ ΤΣΙΠΡΑΣ (Πρόεδρος του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς): Συγγνώμη, κύριε Πρόεδρε, αλλά τους όρους λίγο να τους προσέξουμε..
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ (Πρόεδρος του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος): Δανείστηκα τον όρο του κ. Κουβέλη. Είδατε ότι η δική μου προτίμηση ήταν μια κυβέρνηση ευρείας συνεργασίας, εθνικής ενότητας. Δεν έχει σημασία. Η ουσία ποια είναι; Η ουσία είναι ότι θέτουμε ως προϋπόθεση και ο κ. Σαμαράς και ο κ. Κουβέλης και εγώ τη συμμετοχή του ΣΥΡΙΖΑ.
Αντιλαμβάνομαι την ένσταση του κ. Τσίπρα που λέει «Μα, γιατί; Έχετε 168 Βουλευτές. Μπορείτε να προχωρήσετε. Εμείς θα είμαστε Αξιωματική Αντιπολίτευση και θα κάνουμε προγραμματική» –ας το πούμε έτσι- «αντιπολίτευση προς την κυβέρνηση αυτή καλόπιστη και δημιουργική».
Το «168» δεν σημαίνει τίποτα. Το «168» είναι ένα κοινοβουλευτικό άθροισμα χωρίς –κατά τη γνώμη μας- επαρκή νομιμοποίηση υπό την έννοια ότι δεν μπορεί. , όταν έχουμε μια αλλαγή των συσχετισμών, να μην αποτυπώνεται στη διαχείριση της ευθύνης της χώρας το νέο μέγεθος των κομμάτων. Όταν μεγαλώνει το εκλογικό μέγεθος και το κοινοβουλευτικό μέγεθος ενός κόμματος, μεγαλώνει και το ποσοστό εθνικής ευθύνης για τη διαχείριση της κρίσης.
Άρα, εμείς θεωρούμε ότι η συμμετοχή του ΣΥΡΙΖΑ είναι προϋπόθεση για το εύρος υποστήριξης, το κοινωνικό και πολιτικό εύρος υποστήριξης και την αποτελεσματικότητα και τη νομιμοποίηση. Το θέμα μας δεν είναι να αναδείξουμε τον ΣΥΡΙΖΑ Αξιωματική Αντιπολίτευση. Είναι να τον καταστήσουμε κατά το μέγεθος της ευθύνης του και της εντολής που έλαβε από τον ελληνικό λαό συμμέτοχο σε μία πανεθνική προσπάθεια.
Άρα, δεν υπάρχει μια πρόταση στο τραπέζι όπου υπάρχουν τρεις και καλούμε έναν τέταρτο. Η συμμετοχή του τέταρτου είναι προϋπόθεση για την κυβέρνηση αυτή, διότι πράγματι υπάρχουν ελάχιστοι κοινοί παρανομαστές, οι οποίοι αναδεικνύονται μέσα από τις τοποθετήσεις των κομμάτων.
ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ (Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας): Ή έστω ανοχή.
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ (Πρόεδρος του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος): Εντάξει, ή έστω ανοχή, αλλά ανοχή με την έννοια ότι η ανοχή αποτυπώνεται κοινοβουλευτικά. Δηλαδή αν ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θέλει να δώσει θετική ψήφο εμπιστοσύνης, αλλά θέλει να απόσχει από την ψηφοφορία, εντάξει και αυτό καταγράφεται κοινοβουλευτικά, όπως προβλέπει το Σύνταγμα. Είναι μια ενέργεια, είναι μια θετική πράξη, η οποία αποτυπώνεται.
Τώρα, ήθελα να πω –ακούγοντας τον κ. Τσίπρα προηγουμένως- ότι προφανώς οι εκλογές δεν είναι καταστροφή. Αλλά η ακυβερνησία, η έλλειψη σαφούς προσανατολισμού, η αδυναμία της χώρας να λάβει αποφάσεις, όταν έχουμε αυτή την οικονομική και αυτή την ευρωπαϊκή κατάσταση, δημιουργεί –όπως του είπα και στην κατ' ιδίαν συνάντηση που είχαμε- μια ευθύνη των τυχηρών, όπως λέμε στα νομικά, στο Ενοχικό Δίκαιο. Ποιος έχει την ευθύνη των τυχηρών; Αν συμβεί κάτι στη χώρα, ποιος ευθύνεται; Ο υπηρεσιακός Πρωθυπουργός; Ο υπηρεσιακός Υπουργός Οικονομικών; Έχουμε καιρό για χάσιμο;
Κατά τη γνώμη μου, δεν βλέπω καιρό για χάσιμο, αλλά αντιλαμβάνομαι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έχει μια δυναμική, βλέπει δημοσκοπήσεις οι οποίες είναι ευνοϊκές γι' αυτόν και μπορεί αυτό να είναι ένα δέλεαρ για την επανάληψη των εκλογών. Θεωρώ ότι αυτό είναι μια συμπεριφορά παλαιάς αντίληψης που δεν συνάδει με τα νέα δεδομένα και κυρίως με το μέγεθος της κρίσης.
Από την άλλη μεριά, θέλω να αναδείξω τις προγραμματικές συγκλίσεις που υπάρχουν. Τα τέσσερα σημεία που ανέφερε ο κ. Τσίπρας σε σχέση με την επιστολή του είναι σημεία, τα οποία –κατά τη γνώμη μου- αντιστρέφονται απολύτως.
Λέει: «Πρώτος άξονας, δεν υπάρχει πλέον νομιμοποίηση της προηγούμενης πολιτικής.» Συμφωνώ, δεν υπάρχει νομιμοποίηση της προηγούμενης πολιτικής. Γι' αυτό ζητούμε τη συμμετοχή του ΣΥΡΙΖΑ στη νέα κυβέρνηση, την οποία πρέπει να διαμορφώσουμε με συνεργασία.
«Δεύτερον, υπάρχει πρόβλημα οικονομικής αποτελεσματικότητας του προγράμματος.» Προφανέστατα. Αυτό που λέει είναι πάρα πολύ ήπιο και πάρα πολύ ευγενικό σε σχέση με αυτά που έχουμε πει εμείς στους εταίρους μας. Εξ αρχής υπήρχε πρόβλημα οικονομικής αποτελεσματικότητας του προγράμματος. Διότι όταν τροφοδοτείς την ύφεση, βεβαίως, δημιουργείς ένα τεράστιο πρόβλημα κοινωνικό και ανθρωπιστικό ακόμη.
Αυτά τα έχουμε πει, αλλά όταν έχεις ταμειακές ανάγκες και πρέπει να διαλέξεις μεταξύ της απόλυτης καταστροφής και της περιορισμένης καταστροφής, αναγκαστικά θα επιλέξεις την περιορισμένη καταστροφή. Η στάθμιση είναι πολύ δυσάρεστη, πάρα πολύ σκληρή, αλλά έπρεπε να γίνει.
Τρίτον, θέλει επανεκτίμηση της ευρωπαϊκής στρατηγικής και του ευρωπαϊκού πλαισίου. Μα, συμφωνούμε απολύτως! Εμείς επί δυόμισι χρόνια αγωνιζόμαστε σε ένα συντηρητικό ευρωπαϊκό πλαίσιο, όπου υπήρχε μόνο μία ακόμη σοσιαλιστική κυβέρνηση, η οποία ηττήθηκε, στην Ισπανία και είμαστε αυτή τη στιγμή σε ένα πλέγμα κυβερνήσεων που –με εξαίρεση το νέο Γάλλο Πρόεδρο- είναι συντηρητικότατου προσανατολισμού και οι οικονομικές αντιλήψεις είναι πιο συντηρητικές από τις πολιτικές, γιατί δεν υπάρχουν μόνο κυβερνήσεις. Υπάρχουν αγορές, συμφέροντα, lobbies.
Ο τέταρτος άξονας ότι μπορεί στην Ελλάδα να φθάσουμε σε ανθρωπιστική κρίση, αν εννοεί ότι αυτό είναι ένα επιχείρημα για να αρνηθούμε να πληρώσουμε το δημόσιο χρέος, να κάνουμε μια –ας το πούμε έτσι- διακοπή ή ένα μορατόριουμ στην πληρωμή του χρέους, πρέπει να πω ότι αυτό είναι ένα επιχείρημα που καλό θα είναι να μην φθάσουμε να το χρησιμοποιήσουμε, αλλά προφανώς δεν θέλουμε να πάμε σε ανθρωπιστική κρίση.
Γι' αυτό έχουμε από την αρχή πει: παράταση του χρόνου προσαρμογής – την οποία απεδέχθη ο Γιούνκερ, σημειωτέον, χθες και αυτό είναι πολύ σημαντικό, είναι η πρόταση που έχω υποβάλει για τον τρίτο χρόνο, μακάρι να είναι και τέταρτος ο χρόνος- όχι νέοι φόροι, όχι περικοπές σε χαμηλόμισθους και χαμηλοσυνταξιούχους, όχι οριζόντιες περικοπές, άρση μιας σειράς από φορολογικές και άλλες επιβαρύνσεις, τις οποίες έχουμε καταγράψει.
Άρα, έχουμε μεγάλη αγωνία για την προστασία του εισοδήματος των Ελλήνων πολιτών και της εργασίας τους, αλλά χωρίς να πάρουμε θετικές πρωτοβουλίες αυτά δεν μπορούν να επιτευχθούν.
Επανέρχομαι και κλείνω. Αν θέλει ο κ. Τσίπρας να επανεξετάσει την ιδέα της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΔΗΜ.ΑΡ. με όσες άλλες δυνάμεις θέλουν και με τη δική μας ανοχή ή και στήριξη, εμείς τη δίνουμε. Μπορεί να προχωρήσει και να δοκιμάσει –το σχέδιο, τις αντοχές, τη στρατηγική, την ευρωπαϊκή διαπραγμάτευση- και θα βοηθήσουμε με όλες μας τις δυνάμεις, με όλη την εμπειρία και με όλη την καλοπιστία.
Αν θέλει να μπει μέσα σε μια κυβέρνηση ευρύτερης συνεργασίας με Νέα Δημοκρατία-ΔΗΜ.ΑΡ.-ΠΑΣΟΚ είτε δίνοντας θετική ψήφο είτε δίνοντας ψήφο ανοχής, επίσης, είμαστε έτοιμοι να συμπράξουμε. Αν φυσικά δεν δέχεται ούτε αυτό και στόχος είναι να πάμε σε εκλογές, αναλαμβάνει την ευθύνη της προσφυγής σε εκλογές.
ΚΑΡΟΛΟΣ ΠΑΠΟΥΛΙΑΣ (Πρόεδρος της Δημοκρατίας): Ορίστε, κύριε Σαμαρά.
ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ (Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας): Ο καθένας, κύριε Πρόεδρε, καλείται σήμερα να αναλάβει τις ευθύνες του. Εγώ θέλω ξεκάθαρα να πω τέσσερα σημεία.
Πρώτον, διαπιστώνω ότι ήδη υπάρχει τεράστιο πρόβλημα στην ελληνική οικονομία. Το ένα δισεκατομμύριο από τη δόση που περιμέναμε –που, σημειωτέον, πηγαίνει για μισθούς και συντάξεις- δεν μας δόθηκε και το συνολικό χρηματοδοτικό κενό αυξάνεται κατά ακόμα τρία δισεκατομμύρια από το γεγονός ότι έγινε και η δήλωση του Ρέγκλιν ότι μέχρι τον ερχομό της Τρόικας στην Αθήνα δεν πρόκειται να πάρουμε –πάλι για μισθούς και συντάξεις- χρήματα από το Ταμείο Χρηματοδοτικής Σταθερότητας.
Δεύτερον, θα ήθελα να πω ως προς αυτά που ελέχθησαν –γιατί η θέση μου παραμένει η ίδια, δεν αλλάζει κάτι- ότι στην επανεκτίμηση της στρατηγικής, πέραν των άλλων σημείων που είπε ο κ. Βενιζέλος, οφείλω να πω ότι υπάρχει μια ευρύτερη στροφή της Ευρώπης σήμερα πέρα και πάνω από τον κ. Ολάντ και μόνο, η οποία αντιλαμβάνεται ότι δεν είναι δυνατόν να προχωρήσει η λύση των προβλημάτων της ύφεσης που έχει δημιουργήσει, ιδιαίτερα με έναν τεράστιο πλέον ανταγωνισμό από την Κίνα και την Αμερική, εάν προχωρήσουμε με την ίδια παλιά νοοτροπία της αυστηρής λιτότητας και μόνο αυτής.
Ναι σε δημοσιονομικά, ναι σε διαρθρωτικά –το λέει η Ευρώπη- αλλά ταυτόχρονα σήμερα προτάσσει, προσθέτει και το ζήτημα της ανάπτυξης, τουλάχιστον της ανάκαμψης σε πρώτη φάση. Γι' αυτό και ακούγονται πολλές δηλώσεις καινούργιες, όπως και αυτή η ενισχυτική των όσων λέω δήλωση που –σωστά είπε ο κ. Βενιζέλος- έκανε ο κ. Γιούνκερ.
Δυο σημεία ακόμα. Πρώτον, εγώ μπορεί να έλεγα προεκλογικά –ακριβώς επειδή δεν ήθελα την ακυβερνησία- ότι έπρεπε, κύριε Τσίπρα, να υπήρχε η δυνατότητα σχηματισμού κυβέρνησης αντί ακυβερνησίας. Από την άλλη πλευρά, αναδεικνύεται σήμερα το γεγονός πώς –πρακτικά και όχι επικοινωνιακά- με ποιους θα κυβερνήσουμε τη χώρα.
Εγώ δεν ζήτησα το ανέφικτο. Εσείς ζητήσατε το ανέφικτο, όταν είπατε –ας πούμε- να κάνετε κυβέρνηση με το ΚΚΕ. Το εφικτό, τώρα, ποιος είναι ο λόγος που το κλωτσάει ο ΣΥΡΙΖΑ; Δηλαδή, είναι κάτι το οποίο μπορεί να γίνει και έρχομαι να απαντήσω στο κυρίαρχο ζήτημα και εκεί τελικά νομίζω ότι καταλήγει η συζήτηση που κάνουμε.
Εντάξει, δεν θέλετε να συμμετάσχετε στην κυβέρνηση με τα τρία κόμματα. Γιατί τουλάχιστον δεν δέχεστε να υπάρχει μια ανοχή εκ μέρους σας, ούτως ώστε να μπορέσει να σχηματιστεί μια κυβέρνηση και να έχει ένα χρονικό ορίζοντα, που είναι και το μεγάλο ζητούμενο; Διαφορετικά, θα είναι μια κυβέρνηση ισχυρότατων αναταράξεων που δεν θα οδηγήσει πουθενά και που πιθανώς από τον πρώτο μήνα να αρχίσουν να δημιουργούνται ανυπέρβλητα προβλήματα.
Αυτά ήταν τα δικά μου τέσσερα σημεία, κύριε Πρόεδρε.
Ευχαριστώ.
ΑΛΕΞIOΣ ΤΣΙΠΡΑΣ (Πρόεδρος του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς): Υποθέτω ότι μετά τον κ. Σαμαρά αρχίζει ο δεύτερος γύρος τοποθετήσεων.
ΚΑΡΟΛΟΣ ΠΑΠΟΥΛΙΑΣ (Πρόεδρος της Δημοκρατίας): Ελπίζω να μη φθάσουμε και σε τρίτο.
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ (Πρόεδρος του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος): Έχουμε «τα όπλα παρά πόδα».
ΚΑΡΟΛΟΣ ΠΑΠΟΥΛΙΑΣ (Πρόεδρος της Δημοκρατίας): Έτσι έληξε και ο Δεύτερος Παγκόσμιος.
ΑΛΕΞIOΣ ΤΣΙΠΡΑΣ (Πρόεδρος του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς): Θα μας εξηγήσετε άλλη στιγμή πώς έληξε ο Δεύτερος Παγκόσμιος.
Κύριε Πρόεδρε, απ' ό,τι καταλαβαίνω και από την τοποθέτηση του Προέδρου του ΠΑΣΟΚ, αυτό που ζητείται από τον ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι η συμμετοχή του σε μια κυβέρνηση για να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις της δεδηλωμένης, οι προϋποθέσεις που το Σύνταγμα απαιτεί για τη διαμόρφωση κυβέρνησης, αλλά για να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις διαμόρφωσης κοινωνικής συναίνεσης σε μια πολιτική, με την οποία εμείς προεκλογικά είχαμε εκφράσει την πλήρη αντίθεσή μας.
Θα ήθελα να επιμείνω λίγο σε αυτό για να εξηγήσω. Ακόμη και αν ο ΣΥΡΙΖΑ το έκανε αυτό, κύριε Πρόεδρε, ακόμα δηλαδή και αν ο ΣΥΡΙΖΑ μετεκλογικά παρουσιαζόταν αναντίστοιχος σε σχέση με αυτά τα οποία είπε προεκλογικά και στη βάση αυτών κατάφερε να πάρει μια ψήφο με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά και με συγκεκριμένες δεσμεύσεις, το πρόβλημα θα ήταν πάλι εδώ, διότι το πρόβλημα το οποίο πιστεύω ότι δεν το έχουμε κατανοήσει δυο χρόνια τώρα –το ίδιο πρόβλημα έχουμε- είναι η δυσαρμονία της ασκούμενης πολιτικής με τη λαϊκή βούληση.
ΚΑΡΟΛΟΣ ΠΑΠΟΥΛΙΑΣ (Πρόεδρος της Δημοκρατίας): Αυτό δεν μπορούμε να το αλλάξουμε;
ΑΛΕΞIOΣ ΤΣΙΠΡΑΣ (Πρόεδρος του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς): Η Κυβέρνηση Παπαδήμου είχε 250 Βουλευτές. Δεν ήταν αρκετοί...
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ (Πρόεδρος του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος): Είχε 258.
ΑΛΕΞIOΣ ΤΣΙΠΡΑΣ (Πρόεδρος του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς): Με διορθώνει ο κ. Βενιζέλος, 258. Δεν ήταν αρκετοί για να την κρατήσουν και να υπάρξει κυβερνητική σταθερότητα. Το αν αυτό θα το αλλάξουμε ή όχι, είναι το μεγάλ Kafeneio
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
«Μας έκλεψαν...»!
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Τατσόπουλος: Η Ελένη Λουκά του ΣΥΡΙΖΑ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
