2016-06-05 16:31:07
Λίγη ώρα αργότερα, δύο άνθρωποι τον τράβηξαν μέσα στο πλήθος χωρίς ποτέ κανένας να μάθει το παραμικρό γι' αυτόν. «Υπάρχουν πολλά παραδείγματα ανώνυμων ηρώων και φαύλων στην Ιστορία. Αλλά είναι λυπηρό που δεν ξέρουμε ούτε το όνομά του ούτε τι απέγινε αυτός ο άνθρωπος. Η φωτογραφία του είναι πλέον πασίγνωστη και ελπίζω κάποτε για ιστορικούς λόγους να μάθουμε ποιος ήταν», λέει στο «Εθνος» ο Τέριλ Τζόουνς, ο δημοσιογράφος που κάλυψε για το Associated Press την εξέγερση των πολιτών της Κίνας και ένας από τους πέντε ανθρώπους που απαθανάτισαν το περιστατικό με το φωτογραφικό φακό τους.
Η συμπλήρωση 27 ετών από τη λήψη μίας από τις πιο σημαντικές φωτογραφίες του 20ού αιώνα δίνει στους ανθρώπους που ήταν παρόντες την ευκαιρία να διηγηθούν ξανά όσα έζησαν. Το πιο γνωστό καρέ του περιστατικού, το οποίο δημοσιεύτηκε στα σημαντικότερα έντυπα του πλανήτη, τραβήχτηκε από τον φωτογράφο του Associated Press Τζεφ Γουάιντνερ, ο οποίος βρισκόταν στο μπαλκόνι του έκτου ορόφου του ξενοδοχείου «Beijing» και σε απόσταση περίπου 800 μέτρων.
«Ηταν το σημείο από το οποίο είχα την καλύτερη οπτική επαφή και σίγουρα δεν ήταν το πιο ασφαλές», λέει στο «Εθνος» και συμπληρώνει ότι οι αρχές της Κίνας δεν διευκόλυναν καθόλου το έργο των δημοσιογράφων και των φωτορεπόρτερ. «Ανησυχούσα που έπρεπε να πάω στο ξενοδοχείο "Beijing" επειδή οι άνδρες των υπηρεσιών ασφαλείας της Κίνας χρησιμοποιούσαν ραβδιά με ηλεκτρικό ρεύμα για να περιορίσουν τους δημοσιογράφους και τους φωτογράφους. Μάλιστα ένα γκρουπ τουριστών που βρισκόταν στο λόμπι του ξενοδοχείου είχε δεχθεί πυροβολισμούς από στρατιώτες λίγη ώρα πριν φτάσω».
20 χρόνια στο αρχείο
Ο Τέριλ Τζόουνς, ο οποίος σήμερα διδάσκει στο Claremont McKenna College της Καλιφόρνια, βρισκόταν στον δρόμο και φωτογράφησε τον διαδηλωτή λίγη ώρα πριν σταθεί μπροστά στο τανκ. Η δική του φωτογραφία είναι η μοναδική που δεν τραβήχτηκε από μπαλκόνι. Οπως διηγείται, ο άγνωστος άνδρας βρέθηκε στο πλάνο του μάλλον κατά τύχη.
«Την ώρα που φωτογράφισα δεν κατάλαβα ότι ο άνδρας βρισκόταν στο πλάνο. Ακουσα πυροβολισμούς και τον θόρυβο των τανκς που πλησίαζαν, είδα ανθρώπους να τρέχουν πανικόβλητοι, σήκωσα τη μηχανή και τράβηξα μόνο μία φωτογραφία στην οποία ήθελα να δείξω τα τανκς να έρχονται από τα δεξιά. Αργότερα, και όταν ήμουν πλέον στην Ιαπωνία, εκτύπωσα και μεγέθυνα τη φωτογραφία. Τότε διαπίστωσα ότι αυτός ο άνδρας ήταν στη μέση του δρόμου και περίμενε τα τανκς τα οποία ήταν ακόμα αρκετά μακριά. Τη στιγμή εκείνη δεν θεώρησα ότι κάποιος θα ενδιαφερόταν γι' αυτή την εικόνα και αποδείχθηκε ότι έκανα λάθος».
Η ιστορία του αποκτά μια ενδιαφέρουσα διάσταση αν αναλογιστεί κάποιος ότι, από δική του επιλογή, η φωτογραφία του δεν δημοσιεύτηκε πουθενά για 20 χρόνια. Οπως εξηγεί, παράλληλα αλλά και αρκετούς μήνες μετά την εξέγερση της πλατείας Τιενανμέν συνέβησαν πολλά σημαντικά γεγονότα, όπως ο θάνατος του Αγιατολάχ Χομεϊνί, η πτώση του Τείχους του Βερολίνου και ο σεισμός στο Σαν Φρανσίσκο, τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα το ενδιαφέρον των πολιτών και των μέσων μαζικής ενημέρωσης να μεταφερθεί αλλού.
«Από τη στιγμή που υπήρχαν ήδη οι σημαντικές εικόνες άλλων τεσσάρων φωτογράφων από μπαλκόνια θεώρησα λανθασμένα ότι η στιγμή της δικής μου φωτογραφίας είχε περάσει. Ετσι την κράτησα και την έδειχνα στους φίλους μου. Οταν έφτασε η εικοστή επέτειος από τις διαδηλώσεις την έστειλα στους "Τάιμς της Νέας Υόρκης" και δημοσιεύτηκε μαζί με την ιστορία της», τονίζει.
Και μόνο το ότι κατάφερε να τραβήξει τη συγκεκριμένη αλλά και άλλες φωτογραφίες από τις διαδηλώσεις ήταν για τον Τζεφ Γουάιντνερ ένα σημαντικό επίτευγμα, αφού από τις 3 Ιουνίου είχε τραυματιστεί στο κεφάλι κατά τη διάρκεια επεισοδίων.
«Εκείνη τη νύχτα μού είχε τελειώσει η μπαταρία του φλας την ώρα που άρχισαν επεισόδια κοντά σε ένα στρατιωτικό όχημα που καιγόταν. Οι διαδηλωτές μού επιτέθηκαν, αλλά τους έδειξα το αμερικανικό διαβατήριο μου και με άφησαν. Το φλας έκανε περίπου ένα λεπτό να φορτίσει και ήταν σχεδόν κωμικό να καλύπτεις μία από τις ιστορίες της δεκαετίας και να περιμένεις με αγωνία να ανάψει ένα κόκκινο φωτάκι. Ξαφνικά είδα κάποιον που είχε παγιδευτεί στις φλόγες και όπως σήκωσα τη μηχανή δέχθηκα ένα τρομερό χτύπημα στο κεφάλι. Ενας διαδηλωτής μού είχε ρίξει πέτρα. Η μηχανή μου είχε γεμίσει αίματα, αλλά απορρόφησε και το χτύπημα. Γύρισα με διάσειση και με τη μηχανή διαλυμένη στα γραφεία του πρακτορείου», λέει.
Η αντικατάσταση
Εστω και με εφεδρική φωτογραφική μηχανή και τραυματισμένος κατάφερε να τραβήξει τη διάσημη πλέον εικόνα του. Το επόμενο ερώτημα ήταν πώς θα τη μετέδιδε στον υπόλοιπο πλανήτη, καταφέρνοντας να ξεφύγει από τα άγρυπνα βλέμματα των κινεζικών αρχών, οι οποίες πλέον ασκούσαν αφόρητες πιέσεις.
«Ημασταν τυχεροί επειδή οι αρχές δεν είχαν κόψει την τηλεφωνική γραμμή του πρακτορείου και έτσι κατάφερα να στείλω γρήγορα τη φωτογραφία στη Νέα Υόρκη. Αλλες φωτογραφίες όμως τις έβγαλα λαθραία από την Κίνα κρύβοντας τα φιλμ πολύ καλά μέσα στα ρούχα μου. Αλλοι συνάδελφοι από περιοδικά δεν ήταν τόσο τυχεροί» λέει. Ενας από αυτούς ήταν και ο Τσάρλι Κόουλ του «Newsweek», ο οποίος θυσίασε δύο φιλμ αφήνοντας τους Κινέζους να τα εντοπίσουν και κατάφερε να σώσει το τρίτο που περιείχε τη φωτογραφία του άνδρα μπροστά στο τανκ.
Με την απόσταση του χρόνου οι δύο φωτογράφοι εκτιμούν πως τα γεγονότα της πλατείας Τιενανμέν ήταν μια δημοκρατική έκρηξη και έχουν δυνατό συμβολισμό ακόμα και σήμερα, άσχετα αν ο αυταρχισμός στην Κίνα παραμένει το ίδιο έντονος. «Ηταν μια σουρεαλιστική στιγμή. Εβλεπες τη Θεά της Δημοκρατίας να δημιουργείται ακριβώς απέναντι από το τεράστιο πορτρέτο του Μάο που κρεμόταν στην πύλη της Απαγορευμένης Πόλης. Εβλεπες τη μάχη δύο αντίθετων ιδεολογιών και παρά το γεγονός ότι ήλπιζα για το καλύτερο φοβόμουν για το χειρότερο. Πάντως σίγουρα ήμουν μάρτυρας ενός συγκλονιστικού γεγονότος», λέει ο Τζεφ Γουάιντνερ, ενώ ο Τέριλ Τζόουνς συμπληρώνει:
Ο Τέριλ Τζόουνς
«Η εικόνα αυτού του άνδρα διατηρεί τον συμβολισμό της ακόμα ισχυρότερο επειδή, σε αντίθεση με άλλα καθεστώτα όπως η Κούβα που χαλάρωσε τους περιορισμούς και η Ανατολική Γερμανία που κατέρρευσε, η Κίνα παραμένει εξαιρετικά αυταρχική. Υπάρχει ακόμα η αντίθεση της Κίνας, της οποίας οι πολίτες έχουν περισσότερες επιλογές και ευκαιρίες σε σύγκριση με το 1989, με τον ασφυκτικό έλεγχο στα μίντια και στις ατομικές ελευθερίες που συνεχίζει να επιβάλλει το Κομμουνιστικό Κόμμα».
Στέλιος Βογιατζάκης
Την ώρα που οι συμπολίτες του απομακρύνονται πανικόβλητοι, ο άγνωστος άνδρας ξεκινά να βαδίζει προς τα τανκς σε αυτήν τη φωτογραφία που ο Τέριλ Τζόουνς κράτησε για 20 χρόνια στο αρχείο του. (Associated Press)
Πηγή
Tromaktiko
Η συμπλήρωση 27 ετών από τη λήψη μίας από τις πιο σημαντικές φωτογραφίες του 20ού αιώνα δίνει στους ανθρώπους που ήταν παρόντες την ευκαιρία να διηγηθούν ξανά όσα έζησαν. Το πιο γνωστό καρέ του περιστατικού, το οποίο δημοσιεύτηκε στα σημαντικότερα έντυπα του πλανήτη, τραβήχτηκε από τον φωτογράφο του Associated Press Τζεφ Γουάιντνερ, ο οποίος βρισκόταν στο μπαλκόνι του έκτου ορόφου του ξενοδοχείου «Beijing» και σε απόσταση περίπου 800 μέτρων.
«Ηταν το σημείο από το οποίο είχα την καλύτερη οπτική επαφή και σίγουρα δεν ήταν το πιο ασφαλές», λέει στο «Εθνος» και συμπληρώνει ότι οι αρχές της Κίνας δεν διευκόλυναν καθόλου το έργο των δημοσιογράφων και των φωτορεπόρτερ. «Ανησυχούσα που έπρεπε να πάω στο ξενοδοχείο "Beijing" επειδή οι άνδρες των υπηρεσιών ασφαλείας της Κίνας χρησιμοποιούσαν ραβδιά με ηλεκτρικό ρεύμα για να περιορίσουν τους δημοσιογράφους και τους φωτογράφους. Μάλιστα ένα γκρουπ τουριστών που βρισκόταν στο λόμπι του ξενοδοχείου είχε δεχθεί πυροβολισμούς από στρατιώτες λίγη ώρα πριν φτάσω».
20 χρόνια στο αρχείο
Ο Τέριλ Τζόουνς, ο οποίος σήμερα διδάσκει στο Claremont McKenna College της Καλιφόρνια, βρισκόταν στον δρόμο και φωτογράφησε τον διαδηλωτή λίγη ώρα πριν σταθεί μπροστά στο τανκ. Η δική του φωτογραφία είναι η μοναδική που δεν τραβήχτηκε από μπαλκόνι. Οπως διηγείται, ο άγνωστος άνδρας βρέθηκε στο πλάνο του μάλλον κατά τύχη.
«Την ώρα που φωτογράφισα δεν κατάλαβα ότι ο άνδρας βρισκόταν στο πλάνο. Ακουσα πυροβολισμούς και τον θόρυβο των τανκς που πλησίαζαν, είδα ανθρώπους να τρέχουν πανικόβλητοι, σήκωσα τη μηχανή και τράβηξα μόνο μία φωτογραφία στην οποία ήθελα να δείξω τα τανκς να έρχονται από τα δεξιά. Αργότερα, και όταν ήμουν πλέον στην Ιαπωνία, εκτύπωσα και μεγέθυνα τη φωτογραφία. Τότε διαπίστωσα ότι αυτός ο άνδρας ήταν στη μέση του δρόμου και περίμενε τα τανκς τα οποία ήταν ακόμα αρκετά μακριά. Τη στιγμή εκείνη δεν θεώρησα ότι κάποιος θα ενδιαφερόταν γι' αυτή την εικόνα και αποδείχθηκε ότι έκανα λάθος».
Η ιστορία του αποκτά μια ενδιαφέρουσα διάσταση αν αναλογιστεί κάποιος ότι, από δική του επιλογή, η φωτογραφία του δεν δημοσιεύτηκε πουθενά για 20 χρόνια. Οπως εξηγεί, παράλληλα αλλά και αρκετούς μήνες μετά την εξέγερση της πλατείας Τιενανμέν συνέβησαν πολλά σημαντικά γεγονότα, όπως ο θάνατος του Αγιατολάχ Χομεϊνί, η πτώση του Τείχους του Βερολίνου και ο σεισμός στο Σαν Φρανσίσκο, τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα το ενδιαφέρον των πολιτών και των μέσων μαζικής ενημέρωσης να μεταφερθεί αλλού.
«Από τη στιγμή που υπήρχαν ήδη οι σημαντικές εικόνες άλλων τεσσάρων φωτογράφων από μπαλκόνια θεώρησα λανθασμένα ότι η στιγμή της δικής μου φωτογραφίας είχε περάσει. Ετσι την κράτησα και την έδειχνα στους φίλους μου. Οταν έφτασε η εικοστή επέτειος από τις διαδηλώσεις την έστειλα στους "Τάιμς της Νέας Υόρκης" και δημοσιεύτηκε μαζί με την ιστορία της», τονίζει.
Και μόνο το ότι κατάφερε να τραβήξει τη συγκεκριμένη αλλά και άλλες φωτογραφίες από τις διαδηλώσεις ήταν για τον Τζεφ Γουάιντνερ ένα σημαντικό επίτευγμα, αφού από τις 3 Ιουνίου είχε τραυματιστεί στο κεφάλι κατά τη διάρκεια επεισοδίων.
«Εκείνη τη νύχτα μού είχε τελειώσει η μπαταρία του φλας την ώρα που άρχισαν επεισόδια κοντά σε ένα στρατιωτικό όχημα που καιγόταν. Οι διαδηλωτές μού επιτέθηκαν, αλλά τους έδειξα το αμερικανικό διαβατήριο μου και με άφησαν. Το φλας έκανε περίπου ένα λεπτό να φορτίσει και ήταν σχεδόν κωμικό να καλύπτεις μία από τις ιστορίες της δεκαετίας και να περιμένεις με αγωνία να ανάψει ένα κόκκινο φωτάκι. Ξαφνικά είδα κάποιον που είχε παγιδευτεί στις φλόγες και όπως σήκωσα τη μηχανή δέχθηκα ένα τρομερό χτύπημα στο κεφάλι. Ενας διαδηλωτής μού είχε ρίξει πέτρα. Η μηχανή μου είχε γεμίσει αίματα, αλλά απορρόφησε και το χτύπημα. Γύρισα με διάσειση και με τη μηχανή διαλυμένη στα γραφεία του πρακτορείου», λέει.
Η αντικατάσταση
Εστω και με εφεδρική φωτογραφική μηχανή και τραυματισμένος κατάφερε να τραβήξει τη διάσημη πλέον εικόνα του. Το επόμενο ερώτημα ήταν πώς θα τη μετέδιδε στον υπόλοιπο πλανήτη, καταφέρνοντας να ξεφύγει από τα άγρυπνα βλέμματα των κινεζικών αρχών, οι οποίες πλέον ασκούσαν αφόρητες πιέσεις.
«Ημασταν τυχεροί επειδή οι αρχές δεν είχαν κόψει την τηλεφωνική γραμμή του πρακτορείου και έτσι κατάφερα να στείλω γρήγορα τη φωτογραφία στη Νέα Υόρκη. Αλλες φωτογραφίες όμως τις έβγαλα λαθραία από την Κίνα κρύβοντας τα φιλμ πολύ καλά μέσα στα ρούχα μου. Αλλοι συνάδελφοι από περιοδικά δεν ήταν τόσο τυχεροί» λέει. Ενας από αυτούς ήταν και ο Τσάρλι Κόουλ του «Newsweek», ο οποίος θυσίασε δύο φιλμ αφήνοντας τους Κινέζους να τα εντοπίσουν και κατάφερε να σώσει το τρίτο που περιείχε τη φωτογραφία του άνδρα μπροστά στο τανκ.
Με την απόσταση του χρόνου οι δύο φωτογράφοι εκτιμούν πως τα γεγονότα της πλατείας Τιενανμέν ήταν μια δημοκρατική έκρηξη και έχουν δυνατό συμβολισμό ακόμα και σήμερα, άσχετα αν ο αυταρχισμός στην Κίνα παραμένει το ίδιο έντονος. «Ηταν μια σουρεαλιστική στιγμή. Εβλεπες τη Θεά της Δημοκρατίας να δημιουργείται ακριβώς απέναντι από το τεράστιο πορτρέτο του Μάο που κρεμόταν στην πύλη της Απαγορευμένης Πόλης. Εβλεπες τη μάχη δύο αντίθετων ιδεολογιών και παρά το γεγονός ότι ήλπιζα για το καλύτερο φοβόμουν για το χειρότερο. Πάντως σίγουρα ήμουν μάρτυρας ενός συγκλονιστικού γεγονότος», λέει ο Τζεφ Γουάιντνερ, ενώ ο Τέριλ Τζόουνς συμπληρώνει:
Ο Τέριλ Τζόουνς
«Η εικόνα αυτού του άνδρα διατηρεί τον συμβολισμό της ακόμα ισχυρότερο επειδή, σε αντίθεση με άλλα καθεστώτα όπως η Κούβα που χαλάρωσε τους περιορισμούς και η Ανατολική Γερμανία που κατέρρευσε, η Κίνα παραμένει εξαιρετικά αυταρχική. Υπάρχει ακόμα η αντίθεση της Κίνας, της οποίας οι πολίτες έχουν περισσότερες επιλογές και ευκαιρίες σε σύγκριση με το 1989, με τον ασφυκτικό έλεγχο στα μίντια και στις ατομικές ελευθερίες που συνεχίζει να επιβάλλει το Κομμουνιστικό Κόμμα».
Στέλιος Βογιατζάκης
Την ώρα που οι συμπολίτες του απομακρύνονται πανικόβλητοι, ο άγνωστος άνδρας ξεκινά να βαδίζει προς τα τανκς σε αυτήν τη φωτογραφία που ο Τέριλ Τζόουνς κράτησε για 20 χρόνια στο αρχείο του. (Associated Press)
Πηγή
Tromaktiko
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
