2016-07-26 16:03:09
Είναι τόσο μεγάλο το έργο της λατρείας του Θεού, που η Εκκλησία μας όρισε ο λειτουργός να ενδύεται λαμπρή στολή με ιδιαίτερη τελετή Ο λειτουργός, όταν ενδύεται τα ιερά άμφια, τα ευλογεί σταυροειδώς, τα ασπάζεται και συγχρόνως απαγγέλει κάποια αγιογραφικά χωρία.
Ο Διάκονος, ο Πρεσβύτερος και ο Επίσκοπος έχουν κοινά άμφια το Στιχάρι και τα Επιμάνικα.
Ο Πρεσβύτερος και ο Επίσκοπος έχουν κοινά άμφια το Πετραχήλι, τη Ζώνη και το Επιγονάτιο.
Τα άμφια που αποκλειστικά ανήκουν στον κάθε βαθμό είναι:
Για τον Διάκονο το Οράριο,
για τον Πρεσβύτερο το Φαιλόνιο,
και για τον Επίσκοπο ο Σάκκος, η Μίτρα, η Ράβδος και το Ωμοφόριο.
Οι συμβολισμοί των ιερών αμφίων, που κατά τη μακραίωνη εξέλιξη της λατρείας προτάθηκαν, είναι πολλών ειδών και πολλών κατευθύνσεων. Εδώ προτιμούμε εκείνους που θεωρούμε ότι είναι λιγότερο αλληγορικοί.
Α. Στιχάρι
Το άμφιο που πρώτο φορά ο κάθε λειτουργός λέγεται Στιχάρι. Καλύπτει ολόκληρο το σώμα, όπως ο αρχαίος χιτώνας. Έχει συνήθως χρώμα λευκό. Με το χρώμα αυτό θέλει να δείξει η Εκκλησία μας ότι ο λειτουργός πρέπει να έχει την ψυχή του καθαρή από αμαρτίες.
Τότε πράγματι θα μπορεί χωρίς κίνδυνο καταδίκης να στέκεται μπροστά στο ιερό Θυσιαστήριο, όπως οι πάλλευκοι Άγγελοι μπροστά στον επουράνιο Θρόνο του Θεού, και να τελεί τις τελετές ή να προσφέρει την αναίμακτη προσφορά.
Όταν σπάνια έχει χρώμα κόκκινο, τότε συμβολίζει το Αίμα του Κυρίου.
Όταν ο λειτουργός το ενδύεται, λέει τα παρακάτω λόγια από τον προφήτη Ησαία (Ξα. 10):
«Αγαλλιάσσεται η ψυχή μου επί τω Κυρίω’ ενέδυσε γαρ με ιμάτιον σωτηρίου, και χιτώνα ευφροσύνης περιέβαλέ με. Ως νυμφίω περιέθηκέ μοι μίτραν, και ως νύμφην κατεκόσμησέ με κόσμω: πάντοτε, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν».
(Δηλαδή: Ας γεμίσει από αγαλλίαση η ψυχή μου για την καταφυγή της στον Κύριο, γιατί με έντυσε με ιμάτιο σωτηρίας και με χιτώνα ευφροσύνης με περιτύλιξε. Σαν σε νυμφίο φόρεσε στο κεφάλι μου μίτρα (στεφάνι), και σαν νύμφη με καταστόλισε με στολίδια. Παντοτινά, τώρα και πάντοτε και στην ατελείωτη αιωνιότητα. Αμήν).
Β. Πετραχήλι
Ύφασμα που στηρίζεται στον τράχηλο (λαιμό) και αποτελεί το χαρακτηριστικό άμφιο του Ιερέως. Προήλθε από το Οράριο του Διακόνου, το οποίον ο επίσκοπος κατά τη χειροτονία του Ιερέως, το περιέφερε γύρω από τον λαιμό του.
Όταν το φορεί ο Ιερέας, λέει από τον 132 (στ. 2) Ψαλμό:
«Ευλογητός ο Θεός, ο εκχέων την χάριν αυτού επί τους ιερείς αυτού, ως μύρον επί κεφαλής, το καταβαίνον επί πώγωνα, τον πώγωνα του Ααρών, το καταβαίνον επί την ώαν του ενδύματος αυτού. πάντοτε, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν».
(Δηλαδή: Δοξασμένος ας είναι ο Θεός, ο οποίος χύνει πλούσια τη χάρη Του στους ιερείς Του, σαν το μύρο που χύθηκε στο κεφάλι, και κατέβηκε στον πώγωνα (γένι), στον πώγωνα του Ααρών, που κατέβηκε στην άκρη (περιλαίμιο) του ενδύματός του” παντοτινά, τώρα και πάντοτε και στην ατελείωτη αιωνιότητα. Αμήν).
Το Πετραχήλι συμβολίζει, όπως φαίνεται από την ευχή της ενδύσεως, τη χάρη του Αγίου Πνεύματος. Μόνο με το Πετραχήλι ο Ιερέας μπορεί να επικαλεσθεί τη θεία χάρη για να ενεργήσει τα Μυστήρια ή τις απλές τελετές. Τα κρόσσια της άκρης του επιτραχηλίου φανερώνουν τις ψυχές που «κρέμονται» πνευματικά από τις αγιαστικές πράξεις που επιτελεί ο λειτουργός.
Γ. Ζώνη
Υφασμάτινη ζώνη η οποία δένει το Πετραχήλι και σφίγγει το στιχάρι στη μέση. Όταν τη φορεί ο Ιερέας, λέει από τον 17 Ψαλμό (στ. 33):
«Ευλογητός ο Θεός, ο περιζωννύων με δύναμιν, και έθετο άμωμον την οδόν μου” πάντοτε, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν».
(Δηλαδή: Δοξασμένος ας είναι ο Θεός, ο οποίος με περιζώνει (οπλίζει) με δύναμη πνευματική, και κατέστησε καθαρό τον δρόμο της ζωής μου” παντοτινά, τώρα και πάντοτε και στην ατελείωτη αιωνιότητα. Αμήν ).
Όπως η κοινή ζώνη βοηθάει στις χειρωνακτικές εργασίες, έτσι κατά την ευχή-ψαλμό της ενδύσεως, η ζώνη του Λειτουργού συμβολίζει την πνευματική δύναμη που παρέχεται από τον Θεό και τον ενισχύει στην τέλεση των Μυστηρίων και στον αγώνα για καθαρή και αμόλυντη ζωή.
Δ. Επιγονάτιο
Άμφιο σε σχήμα ρόμβου το οποίο κρέμεται δίπλα στο δεξί γόνατο (επί του γόνατος). Το φορούν ο Επίσκοπος και οι έχοντες τίτλο Ιερείς. Επειδή αρχικά το χρησιμοποιούσαν σαν πετσέτα, συμβόλιζε την πετσέτα ή ποδιά (λέντιο), που χρησιμοποίησε ο Κύριος στον Μυστικό Δείπνο. Επειδή επίσης μοιάζει με ξίφος και κρέμεται στη θέση του, συμβολίζει τον πνευματικό οπλισμό που πρέπει να έχει ο Ιερέας του Θεού για να προστατεύει το ποίμνιο που του εμπιστεύθηκε ο Κύριος.
Φορώντας το ο ιερουργός λέει το ψαλμικό (44,45),το οποίο αναφέρεται στον βασιλιά Μεσσία:
«Περίζωσαι την ρομφαίαν σου επί τον μηρόν σου, Δυνατέ, τη ωραιότητί σου και τω κάλλει σου” και έντεινε και κατευοδού και βασίλευε ένεκεν αληθείας και πραότητος και δικαιοσύνης και οδηγήσει σε θαυμαστώς η δεξιά σου. Πάντοτε, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν».
(Δηλαδή: Ζώσου τη ρομφαία (ξίφος) Σου, ώστε να κρέμεται στο πλευρό Σου, Δυνατέ, μαζί με την ωραιότητά Σου και το κάλλος Σου. Και τέντωσε το τόξο Σου και προχώρα νικηφόρα και βασίλευε για χάρη της αλήθειας και της πραότητας και της δικαιοσύνης, και θα σε οδηγήσει σε θαυμαστά κατορθώματα η δεξιά Σου. Παντοτινά, τώρα και πάντοτε και στην ατελείωτη αιωνιότητα. Αμήν).
Ε. Επιμάνικα
Σκληρά υφάσματα που περιβάλλουν τα μανίκια του Στιχαρίου. Βοηθούν στην άνετη κίνηση των χεριών του Λειτουργού. Φανερώνουν ότι με την εξαγιαστική ευλογία του Ιερέως ενεργεί στην πραγματικότητα ο ίδιος ο Θεός. Σημαίνουν επίσης και τα δεσμά, με τα οποία έδεσαν τον Σωτήρα κατά τη δίκη Του.
Όταν ο Λειτουργός φορά το δεξί, λέει από το βιβλίο της Εξόδου (15,6):
«Η δεξιά σου χείρ, Κύριε, δεδόξασται εν ισχύϊ” η δεξιά σου, Κύριε, έθραυσεν εχθρούς” και τω πλήθει της δόξης σου συνέτριψας τους υπεναντίους. Πάντοτε νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν»
(Δηλαδή: Η δεξιά Σου, Κύριε, έχει δοξασθεί με την ακατανίκητη δύναμή Σου. Το δεξί Σου χέρι, Κύριε, τσάκισε τους εχθρούς” και με το πλήθος της δόξας Σου συνέτριψες τους αντιπάλους. Παντοτινά, τώρα και πάντοτε και στην ατελείωτη αιωνιότητα. Αμήν).
Στήν ένδυση του αριστερού λέει το ψαλμικό (118,73):
«Αι χείρες σου εποίησάν με και έπλασάν με, συνέτισόν με και μαθήσομαι τας εντολάς σου. Πάντοτε, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν».
(Δηλαδή: Τα χέρια Σου με δημιούργησαν και με έπλασαν. Δος μου σύνεση, ώστε να μάθω τις εντολές Σου. Παντοτινά, τώρα και πάντοτε και στην ατελείωτη αιωνιότητα. Αμήν).
ΣΤ. Φαιλόνιο
Το άμφιο που τελευταίο φορά ο Ιερέας είναι το Φαιλόνιο. Είναι ανοιχτό στο μπροστινό μέρος και μοιάζει με τον αρχαίο μανδύα. Το Φαιλόνιο στην αρχαία Εκκλησία, το φορούσαν και οι Επίσκοποι και λεγόταν πολυσταύριο, γιατί είχε παντού σταυρούς. Σ' όλες τις αρχαίες τοιχογραφίες βλέπουμε τους Επισκόπους με Φαιλόνιο.
Συμβολίζει την κόκκινη χλαμύδα που οι ρωμαίοι στρατιώτες φόρεσαν στον Χριστό στο Πραιτώριο για να τον εμπαίξουν. Φορώντας το ο Ιερέας λέει το ψαλμικό” (131,9):
«Οι Ιερείς σου, Κύριε, ενδύονται δικαιοσύνην, και οι όσιοί σου αγαλλιάσει αγαλλιάσονται. Πάντοτε νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν».
(Δηλαδή: Οι ιερείς Σου, Κύριε, ας ντυθούν τη δικαιοσύνη, (το θέλημά Σου), και οι αφιερωμένοι σε Σένα ας χαρούν σε μεγάλο βαθμό. Παντοτινά, τώρα και πάντοτε και στην ατελείωτη αιωνιότητα. Αμήν).
Ζ. Σάκκος – Μήτρα – Ράβδος
Ο Σάκκος ήταν αυτοκρατορικό επίσημο ένδυμα.
Μετά την πτώση της Κωνσταντινουπόλεως το 1453 μ.Χ. ο Πατριάρχης μ” αυτόν αντικατέστησε το πολυσταύριο Φαιλόνιο, και στη συνέχεια τον ακολούθησαν όλοι οι Επίσκοποι της Εκκλησίας. Έγινε αυτό, γιατί κατά τη μακρά περίοδο της Τουρκοκρατίας ο Πατριάρχης μαζί με όλη την Ιεραρχία, συνέχισαν σε κάποιο βαθμό την πολιτική οργάνωση του υπόδουλου λαού του Θεού. Τόν ίδιο δρόμο ακολούθησε και το αυτοκρατορικό στέμμα που έγινε η Μίτρα των Επισκόπων. Ο Σάκκος εικονίζει την χλαίνα της ύβρεως του Κυρίου. Οι κωδωνίσκοι είναι δώδεκα και συμβολίζουν τη διδασκαλία των δώδεκα Αποστόλων την οποία συνεχίζουν οι Επίσκοποι.
Η Ράβδος συμβολίζει την πνευματική εξουσία του επισκόπου. Ο Σταυρός στην κορυφή της φανερώνει το τρόπαιο νίκης, τον Σταυρό του Χριστού. Τα φίδια δίπλα στον Σταυρό της Ράβδου συμβολίζουν τον Χριστό που πάνω στο Σταυρό σαν το χάλκινο φίδι του Μωυσή μας απάλλαξε από τον αιώνιο θάνατο.
Η. Ωμοφόριο
Πλατιά λωρίδα υφάσματος η οποία αποτελεί το διακριτικό άμφιο του Αρχιερέως. Εάν η Εκκλησία καθαιρέσει κάποιον Αρχιερέα, τότε του αφαιρεί το Ωμοφόριο. Το όνομά του ετυμολογικά προέρχεται από τις λέξεις: ώμος + φέρω. Και πράγματι, το φορούν στους ώμους τους οι Αρχιερείς.
Ο Αρχιερέας με το Ωμοφόριο συμβολίζει τον Καλό Ποιμένα, τον Λυτρωτή, ο οποίος σύμφωνα με την αντίστοιχη παραβολή βρήκε και έσωσε το απολωλός πρόβατο, την αμαρτωλή ανθρωπότητα. Γι' αυτό, στην αρχαιότητα κατασκεύαζαν το Ωμοφόριο μόνο από μαλλί προβάτου.
Υπάρχουν δύο είδη Ωμοφορίων, το Μεγάλο και το Μικρό. Το Μεγάλο, όπως λέει και το όνομα, είναι μεγαλύτερο από το Μικρό και γι' αυτό πιο μεγαλόπρεπο. Το Μεγάλο το φορά στη Θεία Λειτουργία μέχρι τον Απόστολο. Στο Ευαγγέλιο από σεβασμό το βγάζει, γιατί με το Ευαγγέλιο ομιλεί ο ίδιος ο Κύριος. Από τον Χερουβικό Ύμνο και μετά φορεί το Μικρό. Οι Σταυροί του Ωμοφορίου θέλουν να δείξουν πως ο κάθε Επίσκοπος πρέπει να σηκώνει τον Σταυρό του και να ακολουθεί τον Εσταυρωμένο Χριστό.
Θ. Οράριο
Υφασμάτινη λεπτή και μακριά λουρίδα, η οποία κρέμεται στον αριστερό ώμο του Διακόνου. Αποτελεί το ιδιαίτερο άμφιο του Διακόνου. Συμβολίζει τα φτερά των Αγγέλων και γι' αυτό πάνω της κεντούσαν τα αγγελικά λόγια (Ησαϊας 6,3): «Άγιος, Άγιος, Άγιος Κύριος Σαβαώθ…»
Η μπροστινή πλευρά του Οραρίου, την οποία κρατάει ο Διάκονος με το δεξί του χέρι, όταν δέεται προς τον Ύψιστο, συμβολίζει την Καινή Διαθήκη, ενώ η άλλη πλευρά του συμβολίζει την Παλαιά Διαθήκη.
Στο «Πάτερ ημών» ο Διάκονος τυλίγει τις άκρες του στις πλάτες του, για να έχει ευχέρεια κινήσεων κατά τη Θεία Κοινωνία, που ακολουθεί. Το Οράριο είναι το πιο αναγκαίο άμφιο του Διακόνου. Γι' αυτό σε τελετές εκτός ναού βλέπουμε τους Διακόνους να φορούν μόνο το Οράριο.
Από το βιβλίο
Στοιχεία Ορθόδοξης Λατρείας – πατρ. Μαξίμου
Έκδοσις Ιεράς Μονής Παναγίας Παραμυθίας Ρόδου.)
Πηγή Tromaktiko
Ο Διάκονος, ο Πρεσβύτερος και ο Επίσκοπος έχουν κοινά άμφια το Στιχάρι και τα Επιμάνικα.
Ο Πρεσβύτερος και ο Επίσκοπος έχουν κοινά άμφια το Πετραχήλι, τη Ζώνη και το Επιγονάτιο.
Τα άμφια που αποκλειστικά ανήκουν στον κάθε βαθμό είναι:
Για τον Διάκονο το Οράριο,
για τον Πρεσβύτερο το Φαιλόνιο,
και για τον Επίσκοπο ο Σάκκος, η Μίτρα, η Ράβδος και το Ωμοφόριο.
Οι συμβολισμοί των ιερών αμφίων, που κατά τη μακραίωνη εξέλιξη της λατρείας προτάθηκαν, είναι πολλών ειδών και πολλών κατευθύνσεων. Εδώ προτιμούμε εκείνους που θεωρούμε ότι είναι λιγότερο αλληγορικοί.
Α. Στιχάρι
Το άμφιο που πρώτο φορά ο κάθε λειτουργός λέγεται Στιχάρι. Καλύπτει ολόκληρο το σώμα, όπως ο αρχαίος χιτώνας. Έχει συνήθως χρώμα λευκό. Με το χρώμα αυτό θέλει να δείξει η Εκκλησία μας ότι ο λειτουργός πρέπει να έχει την ψυχή του καθαρή από αμαρτίες.
Τότε πράγματι θα μπορεί χωρίς κίνδυνο καταδίκης να στέκεται μπροστά στο ιερό Θυσιαστήριο, όπως οι πάλλευκοι Άγγελοι μπροστά στον επουράνιο Θρόνο του Θεού, και να τελεί τις τελετές ή να προσφέρει την αναίμακτη προσφορά.
Όταν σπάνια έχει χρώμα κόκκινο, τότε συμβολίζει το Αίμα του Κυρίου.
Όταν ο λειτουργός το ενδύεται, λέει τα παρακάτω λόγια από τον προφήτη Ησαία (Ξα. 10):
«Αγαλλιάσσεται η ψυχή μου επί τω Κυρίω’ ενέδυσε γαρ με ιμάτιον σωτηρίου, και χιτώνα ευφροσύνης περιέβαλέ με. Ως νυμφίω περιέθηκέ μοι μίτραν, και ως νύμφην κατεκόσμησέ με κόσμω: πάντοτε, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν».
(Δηλαδή: Ας γεμίσει από αγαλλίαση η ψυχή μου για την καταφυγή της στον Κύριο, γιατί με έντυσε με ιμάτιο σωτηρίας και με χιτώνα ευφροσύνης με περιτύλιξε. Σαν σε νυμφίο φόρεσε στο κεφάλι μου μίτρα (στεφάνι), και σαν νύμφη με καταστόλισε με στολίδια. Παντοτινά, τώρα και πάντοτε και στην ατελείωτη αιωνιότητα. Αμήν).
Β. Πετραχήλι
Ύφασμα που στηρίζεται στον τράχηλο (λαιμό) και αποτελεί το χαρακτηριστικό άμφιο του Ιερέως. Προήλθε από το Οράριο του Διακόνου, το οποίον ο επίσκοπος κατά τη χειροτονία του Ιερέως, το περιέφερε γύρω από τον λαιμό του.
Όταν το φορεί ο Ιερέας, λέει από τον 132 (στ. 2) Ψαλμό:
«Ευλογητός ο Θεός, ο εκχέων την χάριν αυτού επί τους ιερείς αυτού, ως μύρον επί κεφαλής, το καταβαίνον επί πώγωνα, τον πώγωνα του Ααρών, το καταβαίνον επί την ώαν του ενδύματος αυτού. πάντοτε, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν».
(Δηλαδή: Δοξασμένος ας είναι ο Θεός, ο οποίος χύνει πλούσια τη χάρη Του στους ιερείς Του, σαν το μύρο που χύθηκε στο κεφάλι, και κατέβηκε στον πώγωνα (γένι), στον πώγωνα του Ααρών, που κατέβηκε στην άκρη (περιλαίμιο) του ενδύματός του” παντοτινά, τώρα και πάντοτε και στην ατελείωτη αιωνιότητα. Αμήν).
Το Πετραχήλι συμβολίζει, όπως φαίνεται από την ευχή της ενδύσεως, τη χάρη του Αγίου Πνεύματος. Μόνο με το Πετραχήλι ο Ιερέας μπορεί να επικαλεσθεί τη θεία χάρη για να ενεργήσει τα Μυστήρια ή τις απλές τελετές. Τα κρόσσια της άκρης του επιτραχηλίου φανερώνουν τις ψυχές που «κρέμονται» πνευματικά από τις αγιαστικές πράξεις που επιτελεί ο λειτουργός.
Γ. Ζώνη
Υφασμάτινη ζώνη η οποία δένει το Πετραχήλι και σφίγγει το στιχάρι στη μέση. Όταν τη φορεί ο Ιερέας, λέει από τον 17 Ψαλμό (στ. 33):
«Ευλογητός ο Θεός, ο περιζωννύων με δύναμιν, και έθετο άμωμον την οδόν μου” πάντοτε, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν».
(Δηλαδή: Δοξασμένος ας είναι ο Θεός, ο οποίος με περιζώνει (οπλίζει) με δύναμη πνευματική, και κατέστησε καθαρό τον δρόμο της ζωής μου” παντοτινά, τώρα και πάντοτε και στην ατελείωτη αιωνιότητα. Αμήν ).
Όπως η κοινή ζώνη βοηθάει στις χειρωνακτικές εργασίες, έτσι κατά την ευχή-ψαλμό της ενδύσεως, η ζώνη του Λειτουργού συμβολίζει την πνευματική δύναμη που παρέχεται από τον Θεό και τον ενισχύει στην τέλεση των Μυστηρίων και στον αγώνα για καθαρή και αμόλυντη ζωή.
Δ. Επιγονάτιο
Άμφιο σε σχήμα ρόμβου το οποίο κρέμεται δίπλα στο δεξί γόνατο (επί του γόνατος). Το φορούν ο Επίσκοπος και οι έχοντες τίτλο Ιερείς. Επειδή αρχικά το χρησιμοποιούσαν σαν πετσέτα, συμβόλιζε την πετσέτα ή ποδιά (λέντιο), που χρησιμοποίησε ο Κύριος στον Μυστικό Δείπνο. Επειδή επίσης μοιάζει με ξίφος και κρέμεται στη θέση του, συμβολίζει τον πνευματικό οπλισμό που πρέπει να έχει ο Ιερέας του Θεού για να προστατεύει το ποίμνιο που του εμπιστεύθηκε ο Κύριος.
Φορώντας το ο ιερουργός λέει το ψαλμικό (44,45),το οποίο αναφέρεται στον βασιλιά Μεσσία:
«Περίζωσαι την ρομφαίαν σου επί τον μηρόν σου, Δυνατέ, τη ωραιότητί σου και τω κάλλει σου” και έντεινε και κατευοδού και βασίλευε ένεκεν αληθείας και πραότητος και δικαιοσύνης και οδηγήσει σε θαυμαστώς η δεξιά σου. Πάντοτε, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν».
(Δηλαδή: Ζώσου τη ρομφαία (ξίφος) Σου, ώστε να κρέμεται στο πλευρό Σου, Δυνατέ, μαζί με την ωραιότητά Σου και το κάλλος Σου. Και τέντωσε το τόξο Σου και προχώρα νικηφόρα και βασίλευε για χάρη της αλήθειας και της πραότητας και της δικαιοσύνης, και θα σε οδηγήσει σε θαυμαστά κατορθώματα η δεξιά Σου. Παντοτινά, τώρα και πάντοτε και στην ατελείωτη αιωνιότητα. Αμήν).
Ε. Επιμάνικα
Σκληρά υφάσματα που περιβάλλουν τα μανίκια του Στιχαρίου. Βοηθούν στην άνετη κίνηση των χεριών του Λειτουργού. Φανερώνουν ότι με την εξαγιαστική ευλογία του Ιερέως ενεργεί στην πραγματικότητα ο ίδιος ο Θεός. Σημαίνουν επίσης και τα δεσμά, με τα οποία έδεσαν τον Σωτήρα κατά τη δίκη Του.
Όταν ο Λειτουργός φορά το δεξί, λέει από το βιβλίο της Εξόδου (15,6):
«Η δεξιά σου χείρ, Κύριε, δεδόξασται εν ισχύϊ” η δεξιά σου, Κύριε, έθραυσεν εχθρούς” και τω πλήθει της δόξης σου συνέτριψας τους υπεναντίους. Πάντοτε νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν»
(Δηλαδή: Η δεξιά Σου, Κύριε, έχει δοξασθεί με την ακατανίκητη δύναμή Σου. Το δεξί Σου χέρι, Κύριε, τσάκισε τους εχθρούς” και με το πλήθος της δόξας Σου συνέτριψες τους αντιπάλους. Παντοτινά, τώρα και πάντοτε και στην ατελείωτη αιωνιότητα. Αμήν).
Στήν ένδυση του αριστερού λέει το ψαλμικό (118,73):
«Αι χείρες σου εποίησάν με και έπλασάν με, συνέτισόν με και μαθήσομαι τας εντολάς σου. Πάντοτε, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν».
(Δηλαδή: Τα χέρια Σου με δημιούργησαν και με έπλασαν. Δος μου σύνεση, ώστε να μάθω τις εντολές Σου. Παντοτινά, τώρα και πάντοτε και στην ατελείωτη αιωνιότητα. Αμήν).
ΣΤ. Φαιλόνιο
Το άμφιο που τελευταίο φορά ο Ιερέας είναι το Φαιλόνιο. Είναι ανοιχτό στο μπροστινό μέρος και μοιάζει με τον αρχαίο μανδύα. Το Φαιλόνιο στην αρχαία Εκκλησία, το φορούσαν και οι Επίσκοποι και λεγόταν πολυσταύριο, γιατί είχε παντού σταυρούς. Σ' όλες τις αρχαίες τοιχογραφίες βλέπουμε τους Επισκόπους με Φαιλόνιο.
Συμβολίζει την κόκκινη χλαμύδα που οι ρωμαίοι στρατιώτες φόρεσαν στον Χριστό στο Πραιτώριο για να τον εμπαίξουν. Φορώντας το ο Ιερέας λέει το ψαλμικό” (131,9):
«Οι Ιερείς σου, Κύριε, ενδύονται δικαιοσύνην, και οι όσιοί σου αγαλλιάσει αγαλλιάσονται. Πάντοτε νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν».
(Δηλαδή: Οι ιερείς Σου, Κύριε, ας ντυθούν τη δικαιοσύνη, (το θέλημά Σου), και οι αφιερωμένοι σε Σένα ας χαρούν σε μεγάλο βαθμό. Παντοτινά, τώρα και πάντοτε και στην ατελείωτη αιωνιότητα. Αμήν).
Ζ. Σάκκος – Μήτρα – Ράβδος
Ο Σάκκος ήταν αυτοκρατορικό επίσημο ένδυμα.
Μετά την πτώση της Κωνσταντινουπόλεως το 1453 μ.Χ. ο Πατριάρχης μ” αυτόν αντικατέστησε το πολυσταύριο Φαιλόνιο, και στη συνέχεια τον ακολούθησαν όλοι οι Επίσκοποι της Εκκλησίας. Έγινε αυτό, γιατί κατά τη μακρά περίοδο της Τουρκοκρατίας ο Πατριάρχης μαζί με όλη την Ιεραρχία, συνέχισαν σε κάποιο βαθμό την πολιτική οργάνωση του υπόδουλου λαού του Θεού. Τόν ίδιο δρόμο ακολούθησε και το αυτοκρατορικό στέμμα που έγινε η Μίτρα των Επισκόπων. Ο Σάκκος εικονίζει την χλαίνα της ύβρεως του Κυρίου. Οι κωδωνίσκοι είναι δώδεκα και συμβολίζουν τη διδασκαλία των δώδεκα Αποστόλων την οποία συνεχίζουν οι Επίσκοποι.
Η Ράβδος συμβολίζει την πνευματική εξουσία του επισκόπου. Ο Σταυρός στην κορυφή της φανερώνει το τρόπαιο νίκης, τον Σταυρό του Χριστού. Τα φίδια δίπλα στον Σταυρό της Ράβδου συμβολίζουν τον Χριστό που πάνω στο Σταυρό σαν το χάλκινο φίδι του Μωυσή μας απάλλαξε από τον αιώνιο θάνατο.
Η. Ωμοφόριο
Πλατιά λωρίδα υφάσματος η οποία αποτελεί το διακριτικό άμφιο του Αρχιερέως. Εάν η Εκκλησία καθαιρέσει κάποιον Αρχιερέα, τότε του αφαιρεί το Ωμοφόριο. Το όνομά του ετυμολογικά προέρχεται από τις λέξεις: ώμος + φέρω. Και πράγματι, το φορούν στους ώμους τους οι Αρχιερείς.
Ο Αρχιερέας με το Ωμοφόριο συμβολίζει τον Καλό Ποιμένα, τον Λυτρωτή, ο οποίος σύμφωνα με την αντίστοιχη παραβολή βρήκε και έσωσε το απολωλός πρόβατο, την αμαρτωλή ανθρωπότητα. Γι' αυτό, στην αρχαιότητα κατασκεύαζαν το Ωμοφόριο μόνο από μαλλί προβάτου.
Υπάρχουν δύο είδη Ωμοφορίων, το Μεγάλο και το Μικρό. Το Μεγάλο, όπως λέει και το όνομα, είναι μεγαλύτερο από το Μικρό και γι' αυτό πιο μεγαλόπρεπο. Το Μεγάλο το φορά στη Θεία Λειτουργία μέχρι τον Απόστολο. Στο Ευαγγέλιο από σεβασμό το βγάζει, γιατί με το Ευαγγέλιο ομιλεί ο ίδιος ο Κύριος. Από τον Χερουβικό Ύμνο και μετά φορεί το Μικρό. Οι Σταυροί του Ωμοφορίου θέλουν να δείξουν πως ο κάθε Επίσκοπος πρέπει να σηκώνει τον Σταυρό του και να ακολουθεί τον Εσταυρωμένο Χριστό.
Θ. Οράριο
Υφασμάτινη λεπτή και μακριά λουρίδα, η οποία κρέμεται στον αριστερό ώμο του Διακόνου. Αποτελεί το ιδιαίτερο άμφιο του Διακόνου. Συμβολίζει τα φτερά των Αγγέλων και γι' αυτό πάνω της κεντούσαν τα αγγελικά λόγια (Ησαϊας 6,3): «Άγιος, Άγιος, Άγιος Κύριος Σαβαώθ…»
Η μπροστινή πλευρά του Οραρίου, την οποία κρατάει ο Διάκονος με το δεξί του χέρι, όταν δέεται προς τον Ύψιστο, συμβολίζει την Καινή Διαθήκη, ενώ η άλλη πλευρά του συμβολίζει την Παλαιά Διαθήκη.
Στο «Πάτερ ημών» ο Διάκονος τυλίγει τις άκρες του στις πλάτες του, για να έχει ευχέρεια κινήσεων κατά τη Θεία Κοινωνία, που ακολουθεί. Το Οράριο είναι το πιο αναγκαίο άμφιο του Διακόνου. Γι' αυτό σε τελετές εκτός ναού βλέπουμε τους Διακόνους να φορούν μόνο το Οράριο.
Από το βιβλίο
Στοιχεία Ορθόδοξης Λατρείας – πατρ. Μαξίμου
Έκδοσις Ιεράς Μονής Παναγίας Παραμυθίας Ρόδου.)
Πηγή Tromaktiko
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Ο Ανάκογλου έφυγε πικραμένος από την ΑΕΚ
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
ΕΤΣΙ... ΚΑΛΩΣΟΡΙΣΑΝ ΤΟΝ ΜΕΝΤΖΑΝΙ (ΡΗΟΤΟ)
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
