2016-10-09 01:13:08
Και μήπως υπάρχει καθαρή απάντηση να δώσουμε σε αυτήν την ερώτηση; Πόσοι από εμάς και με ποια κριτήρια έχουν συνείδηση των επιλογών τους;
“Η αλήθεια είναι ότι καταλαβαίνουμε συνήθως προς τα πού πηγαίναμε, μόνο αφού φτάσουμε.”
Στις 20 Μαΐου 1990, ο Bill Watterson, δημιουργός του κόμικ Calvin & Hobbes έδωσε μια ομιλία στο κολέγιο Kenyon, δίνοντας στους τελειόφοιτους τροφή για δράση κι ενδοσκόπηση.
Ο Watterson ξεκινά την ομιλία με μια δυνατή διατύπωση για την αίσθηση του “δε γνωρίζω”, λέγοντας ότι δεν είναι απλά μέρος της διαδρομής, αλλά ίσως το πιο ουσιαστικό.
Βλέπω επαναλαμβανόμενα ένα όνειρο για το Kenyon. Περπατάω πηγαίνοντας στην τάξη μου, και είναι η πρώτη μέρα της σχολικής χρονιάς. Ξαφνικά μου ‘ρχεται στο νου πως δε Θυμάμαι το πρόγραμμα, και δεν ξέρω πού ακριβώς πηγαίνω. Ανεβαίνοντας τα σκαλιά για το ταχυδρομικό κουτί μου, θυμάμαι ότι δεν έχω τα κλειδιά, κι ούτε καν ξέρω τι αριθμό έχει το κουτί μου
. Είμαι σίγουρος ότι όλοι όσοι ξέρω μου χουν αφήσει κι από ένα γράμμα, αλλά δε μπορώ να τα πάρω. Θυμώνω, εκνευρίζομαι. Πηγαίνω προς τα πίσω της διαδρομής αγανακτισμένος, ρωτώντας τον εαυτό μου: Πόσα χρόνια πια να αποφοιτήσω;!…μα καλά δεν έχω ήδη αποφοιτήσει; Πόσων χρονών είμαι; Κι εκεί ξυπνάω. Η εμπειρία είναι η τροφή του εγκεφάλου. Και τέσσερα χρόνια στο κολέγιο είναι ένα πλούσιο γεύμα. Δεν είναι έκπληξη αν οι εγκέφαλοί σας ασχολούνται πολύ με το Kenyon. Και πραγματικά πιστεύω ότι ο λόγος που βλέπω ξανά και ξανά το ίδιο όνειρο, είναι γιατί η κεντρική του ιδέα είναι ένας συμβολισμός για ένα πολύ μεγάλο κομμάτι της ζωής: Το να μη ξέρεις πού πηγαίνεις, και γιατί.
Σε αναλογία με γνωστές παραθέσεις όπως: “Η έμπνευση είναι για τους ερασιτέχνες — οι υπόλοιποι απλά πιάνουμε δουλειά.”, “Πιάσε δουλειά, πιάσε δουλειά, και σε λίγο φτάνει κι η χαρά”, “Ο συγγραφέας που περιμένει το σωστό mood για να δουλέψει, δε θα γράψει ούτε μια λέξη στο χαρτί”, κι ο Watterson τονίζει τη σημασία της ηθικής στην εργασία — αλλά ταυτόχρονα, όπως ο Φρόιντ, τοποθετεί το “παιχνίδι” στο πιο κεντρικό σημείο της δημιουργίας.
Είναι εκπληκτικό πόσο σκληρά δουλεύουμε όταν δουλεύουμε μόνο για τον εαυτό μας. Και ο ωφελιμισμός σαν έννοια είναι ίσως υπερεκτιμημένος. Αν υπάρχει ένα μάθημα που έχω πάρει από τη δουλειά του cartoon-ίστα, είναι το πόσο σημαντικό είναι το παιχνίδι για τη δημιουργικότητα και τη χαρά. Η δουλειά μου, σημαίνει να μπορώ να επινοήσω 365 ιδέες το χρόνο. Κι αν θες να μάθεις πόσο βαρετός άνθρωπος είσαι, βρες μια δουλειά όπου η ποιότητα και η συχνότητα των σκέψεων σου καθορίζουν τη ζωή σου. Ο μόνος τρόπος να συνεχίζεις να γράφεις κάθε μέρα κάτι καινούργιο, είναι η ελευθερία να αφήνεις το νου να περιπλανάται σε μέρη που έως τώρα δεν έχει πάει. Και για αυτή τη διδικασία, είναι απαραίτητη μια αίσθηση διανοητικής ευθυμίας, όρεξης για παιχνίδι.[…]Στο σχολείο, οι νέες ιδέες πέφτουν πάνω σας κάθε μέρα. Έξω στον κόσμο, θα χρειαστείτε ένα εσωτερικό κίνητρο για να ψάξετε νέες ιδέες. Το να αφήνετε το νου να παίζει είναι ο καλύτερος τρόπος να λύσετε τα προβλήματα. […]Ένας νους που παίζει, είναι περίεργος, δραστήριος, και έτσι η μάθηση αρχίζει να έχει πλάκα.
Ο Watterson τονίζει τη σημασία του ανεφοδιασμού της στραγγισμένης δημιουργικής δεξαμενής όχι επιδιδόμενοι σε ασυνείδητη ψυχαγωγία, αλλά τρέφοντας την περιέργειά μας. (Κι εδώ επισημαίνει το γνωστό: garbage in, garbage out):
Στην πραγματικότητα, ποτέ δε μάθαμε πώς να ανα-δημιουργούμε. Χρειαζόμαστε κάτι παραπάνω από το να ανακαλύπτουμε αποκλίσεις, εξαιρέσεις, χρειάζεται να αποκαταστήσουμε και να επεκτείνουμε τον εαυτό μας. Ο τρόπος για να χαλαρώσουμε και να ξεκουραστούμε είναι συνήθως το να κάτσουμε άνετα σε ένα καναπέ μπροστά απ’ την τηλεόραση, αφήνοντας το νου μας έρμαιο της εικόνων, μιας σαχλής συνήθως γλώσσας, και μασημένης τροφής γενικότερα. Όμως ο νους μοιάζει με μπαταρία αυτοκινήτου. Φορτίζει όταν δουλεύει. Και λέγοντας νους δεν εννοούμε τη μηχανική σκέψη που περιπλανάται δεξιά -αριστερά χωρίς τον έλεγχό μας, αλλά την ηθελημένη και συνειδητή διαδικασία της δημιουργίας.
Για τη σημασία της συνέχειας σκοπού, και του να ορίζεις τον εαυτό σου:
Θα εκπλαγείτε όταν καταλάβετε πόσο γρήγορα η καθημερινή ρουτίνα και οι απαιτήσεις της ζωής για να “τα βγάζουμε πέρα” απορροφούν το χρόνο μας. Θα εκπλαγείτε εξίσου όταν όλες οι μεγάλες ιδέες σας για την πολιτική και τη θρησκεία γίνουν απλά μια ακόμη συνήθεια. Θα εκπλαγείτε τελικά κι όταν δείτε πώς η ζωή σας διαμορφώθηκε ανάλογα με τις προσδοκίες που όλοι οι άλλοι είχαν από εσάς.
Με αφορμή τις μνήμες από το δικό του ξεκίνημα, ο Watterson μιλά για την ψυχική σύνθλιψη που μπορεί να φέρει η διανοητική&δημιουργική εργασία που δεν αποδίδει χρήματα.
Για χρόνια, το μόνο που λάμβανα ως απάντηση ήταν γράμματα απόρριψης, οπότε και χρειάστηκε να βρω μια κανονική δουλειά. Και μια ΚΑΝΟΝΙΚΗ ΔΟΥΛΕΙΑ είναι απλά μια δουλειά που μισείς. Σχεδίαζα διαφημίσεις αυτοκινήτων σε ένα υπόγειο χωρίς παράθυρα και σιχαινόμουν κάθε ένα λεπτό από 4,5 εκατ. λεπτών που δούλεψα εκεί. Οι συγκρατούμενοί μου στη δουλειά ασχολούνταν κυρίως με το πώς θα έβρισκαν την κατάλληλη χαραμάδα στο ρολόι για να κερδίσουν 1 ευρώ παραπάνω, χωρίς να δουλέψουν γι’ αυτό. Είναι σοκαριστικό να βλέπεις πόσο άδεια και ρομποτική μπορεί να γίνει η ζωή όταν δε σε ενδιαφέρει αυτό που κάνεις, και ο μόνος λόγος που βρίσκεσαι σε μια δουλειά είναι για να πληρώνεις τους λογαριασμούς.
Στο τέλος της μέρας, αυτό που μετρά δεν είναι το κύρος ή τα λεφτά, αλλά η καθαρή χαρά την ώρα εργασίας.
Σας τα λέω αυτά γιατί είναι καλό να καταλάβουμε ότι δεν υπάρχει η “παταγώδης επιτυχία”. Είναι καλό να καλλιεργήσουμε μέσα μας εκείνο το σημείο που διατηρεί τη χαρά άσχετα από την επιτυχία ή την αποτυχία. Έτσι κι αλλιώς, η αλήθεια είναι πως οι περισσότεροι από μας καταλαβαίνουμε πού πηγαίναμε μόνο όταν έχουμε πια φτάσει. Κι εγώ για μένα ακόμα, συνεχίζω να αναρωτιέμαι τι ήταν αυτό που με κινούσε. Το να αντέχεις πέντε χρόνια απόρριψης για να βρεις μια δουλειά απαιτεί είτε μια πίστη στον εαυτό σου που μοιάζει με ψευδαίσθηση, είτε τεράστια αγάπη για τη δουλειά. Ε, εγώ πραγματικά αγαπούσα τη δουλειά.
Και βρήκε “τη δουλειά”. Γρήγορα τα κόμικ του έγιναν πια επιτυχία και μέσα σε μια μεγάλη εταιρεία, ο χρόνος του μοιράστηκε σε ίσα τμήματα ανάμεσα στη ζωγραφική και τις εργασιακές διαφωνίες. Έτσι, είδε την άλλη πλευρά του νομίσματος:
Το να πουλήσεις το προϊόν σου, είναι μία διαδικασία αγοράς. Αγοράζεις από το σύστημα αξιών και κανόνων κάποιου άλλου. Η “ευκαιρία” που ήρθε μπροστά μου σήμαινε να ξεχάσω την προσωπική φωνή μου προς τιμήν μιας μεγάλης επώνυμης εταιρείας. Η υπερηφάνεια της τέχνης μου μου έπρεπε να θυσιαστεί στο βωμό της μαζικής παραγωγής. Και η δημιουργικότητά μου να γίνει δουλειά που με πληρώνει.
Και με αφορμή ακριβώς αυτήν την εμπειρία, μιλά τώρα για μια προσωπική “εργασιακή ηθική”:
Τα ηθικά διλήμματα τα βρίσκουμε σε όλους τους τομείς της ζωής μας, προσωπικά κι επαγγελματικά. Έχουμε όλοι διαφορετικές επιθυμίες και ανάγκες, αλλά αν δεν ανακαλύψουμε τι ακριβώς είναι αυτό που θέλουμε από τον εαυτό μας και για το οποίο στεκόμαστε, θα ζήσουμε μια ζωή παθητική και ανολοκλήρωτη. Κάποια στιγμή ερχόμαστε όλοι αντιμέτωποι με το συμβιβασμό. Και ο εαυτός μας ορίζεται τελικά από τις πράξεις μας. Με κάθε απόφαση ανακοινώνουμε στον εαυτό μας και στους άλλους ποιοι είμαστε.Άρα, αναρωτηθείτε: Τι θέλετε από αυτή τη ζωή; Τα είδη της επιτυχίας να ξέρετε είναι πολλά.
Η δημιουργία μιας ζωής που ικανοποιεί τις αξίες μας και ολοκληρώνει την ψυχή μας είναι σπάνιο κατόρθωμα. Σε έναν πολιτισμό που ανταμείβει μόνο την υπεροχή, το να είσαι απλά ευτυχισμένος με τη δουλειά σου μοιάζει εκκεντρικό ή κατώτερο. Κάποιος που επιλέγει μία όχι και τόσο απαιτητική δουλειά για να ΄χει χρόνο για τα υπόλοιπα κομμάτια της ζωής του θεωρείται αποτυχημένος. Κάποιος που εγκαταλείπει μια καριέρα για να μεγαλώσει τα παιδιά του θεωρείται ότι δεν πήρε απ’ τη ζωή αυτό που άξιζε. Μετράμε την αξία μας με μισθούς και τίτλους. Αναρωτηθείτε αν αυτό είναι που εσάς σας εξυπηρετεί σαν ψυχές. Το να βρεις το νόημα της ζωής δεν είναι εύκολο, αλλά ευτυχώς, ακόμα επιτρέπεται.
Και τελειώνει παραθέτοντας Ρίλκε:
Η προετοιμασία σας για τον πραγματικό κόσμο δε βρίσκεται στις απαντήσεις που μάθατε να δίνετε αλλά στις ερωτήσεις που μάθατε να κάνετε στον εαυτό σας.
Πηγή
Tromaktiko
“Η αλήθεια είναι ότι καταλαβαίνουμε συνήθως προς τα πού πηγαίναμε, μόνο αφού φτάσουμε.”
Στις 20 Μαΐου 1990, ο Bill Watterson, δημιουργός του κόμικ Calvin & Hobbes έδωσε μια ομιλία στο κολέγιο Kenyon, δίνοντας στους τελειόφοιτους τροφή για δράση κι ενδοσκόπηση.
Ο Watterson ξεκινά την ομιλία με μια δυνατή διατύπωση για την αίσθηση του “δε γνωρίζω”, λέγοντας ότι δεν είναι απλά μέρος της διαδρομής, αλλά ίσως το πιο ουσιαστικό.
Βλέπω επαναλαμβανόμενα ένα όνειρο για το Kenyon. Περπατάω πηγαίνοντας στην τάξη μου, και είναι η πρώτη μέρα της σχολικής χρονιάς. Ξαφνικά μου ‘ρχεται στο νου πως δε Θυμάμαι το πρόγραμμα, και δεν ξέρω πού ακριβώς πηγαίνω. Ανεβαίνοντας τα σκαλιά για το ταχυδρομικό κουτί μου, θυμάμαι ότι δεν έχω τα κλειδιά, κι ούτε καν ξέρω τι αριθμό έχει το κουτί μου
Σε αναλογία με γνωστές παραθέσεις όπως: “Η έμπνευση είναι για τους ερασιτέχνες — οι υπόλοιποι απλά πιάνουμε δουλειά.”, “Πιάσε δουλειά, πιάσε δουλειά, και σε λίγο φτάνει κι η χαρά”, “Ο συγγραφέας που περιμένει το σωστό mood για να δουλέψει, δε θα γράψει ούτε μια λέξη στο χαρτί”, κι ο Watterson τονίζει τη σημασία της ηθικής στην εργασία — αλλά ταυτόχρονα, όπως ο Φρόιντ, τοποθετεί το “παιχνίδι” στο πιο κεντρικό σημείο της δημιουργίας.
Είναι εκπληκτικό πόσο σκληρά δουλεύουμε όταν δουλεύουμε μόνο για τον εαυτό μας. Και ο ωφελιμισμός σαν έννοια είναι ίσως υπερεκτιμημένος. Αν υπάρχει ένα μάθημα που έχω πάρει από τη δουλειά του cartoon-ίστα, είναι το πόσο σημαντικό είναι το παιχνίδι για τη δημιουργικότητα και τη χαρά. Η δουλειά μου, σημαίνει να μπορώ να επινοήσω 365 ιδέες το χρόνο. Κι αν θες να μάθεις πόσο βαρετός άνθρωπος είσαι, βρες μια δουλειά όπου η ποιότητα και η συχνότητα των σκέψεων σου καθορίζουν τη ζωή σου. Ο μόνος τρόπος να συνεχίζεις να γράφεις κάθε μέρα κάτι καινούργιο, είναι η ελευθερία να αφήνεις το νου να περιπλανάται σε μέρη που έως τώρα δεν έχει πάει. Και για αυτή τη διδικασία, είναι απαραίτητη μια αίσθηση διανοητικής ευθυμίας, όρεξης για παιχνίδι.[…]Στο σχολείο, οι νέες ιδέες πέφτουν πάνω σας κάθε μέρα. Έξω στον κόσμο, θα χρειαστείτε ένα εσωτερικό κίνητρο για να ψάξετε νέες ιδέες. Το να αφήνετε το νου να παίζει είναι ο καλύτερος τρόπος να λύσετε τα προβλήματα. […]Ένας νους που παίζει, είναι περίεργος, δραστήριος, και έτσι η μάθηση αρχίζει να έχει πλάκα.
Ο Watterson τονίζει τη σημασία του ανεφοδιασμού της στραγγισμένης δημιουργικής δεξαμενής όχι επιδιδόμενοι σε ασυνείδητη ψυχαγωγία, αλλά τρέφοντας την περιέργειά μας. (Κι εδώ επισημαίνει το γνωστό: garbage in, garbage out):
Στην πραγματικότητα, ποτέ δε μάθαμε πώς να ανα-δημιουργούμε. Χρειαζόμαστε κάτι παραπάνω από το να ανακαλύπτουμε αποκλίσεις, εξαιρέσεις, χρειάζεται να αποκαταστήσουμε και να επεκτείνουμε τον εαυτό μας. Ο τρόπος για να χαλαρώσουμε και να ξεκουραστούμε είναι συνήθως το να κάτσουμε άνετα σε ένα καναπέ μπροστά απ’ την τηλεόραση, αφήνοντας το νου μας έρμαιο της εικόνων, μιας σαχλής συνήθως γλώσσας, και μασημένης τροφής γενικότερα. Όμως ο νους μοιάζει με μπαταρία αυτοκινήτου. Φορτίζει όταν δουλεύει. Και λέγοντας νους δεν εννοούμε τη μηχανική σκέψη που περιπλανάται δεξιά -αριστερά χωρίς τον έλεγχό μας, αλλά την ηθελημένη και συνειδητή διαδικασία της δημιουργίας.
Για τη σημασία της συνέχειας σκοπού, και του να ορίζεις τον εαυτό σου:
Θα εκπλαγείτε όταν καταλάβετε πόσο γρήγορα η καθημερινή ρουτίνα και οι απαιτήσεις της ζωής για να “τα βγάζουμε πέρα” απορροφούν το χρόνο μας. Θα εκπλαγείτε εξίσου όταν όλες οι μεγάλες ιδέες σας για την πολιτική και τη θρησκεία γίνουν απλά μια ακόμη συνήθεια. Θα εκπλαγείτε τελικά κι όταν δείτε πώς η ζωή σας διαμορφώθηκε ανάλογα με τις προσδοκίες που όλοι οι άλλοι είχαν από εσάς.
Με αφορμή τις μνήμες από το δικό του ξεκίνημα, ο Watterson μιλά για την ψυχική σύνθλιψη που μπορεί να φέρει η διανοητική&δημιουργική εργασία που δεν αποδίδει χρήματα.
Για χρόνια, το μόνο που λάμβανα ως απάντηση ήταν γράμματα απόρριψης, οπότε και χρειάστηκε να βρω μια κανονική δουλειά. Και μια ΚΑΝΟΝΙΚΗ ΔΟΥΛΕΙΑ είναι απλά μια δουλειά που μισείς. Σχεδίαζα διαφημίσεις αυτοκινήτων σε ένα υπόγειο χωρίς παράθυρα και σιχαινόμουν κάθε ένα λεπτό από 4,5 εκατ. λεπτών που δούλεψα εκεί. Οι συγκρατούμενοί μου στη δουλειά ασχολούνταν κυρίως με το πώς θα έβρισκαν την κατάλληλη χαραμάδα στο ρολόι για να κερδίσουν 1 ευρώ παραπάνω, χωρίς να δουλέψουν γι’ αυτό. Είναι σοκαριστικό να βλέπεις πόσο άδεια και ρομποτική μπορεί να γίνει η ζωή όταν δε σε ενδιαφέρει αυτό που κάνεις, και ο μόνος λόγος που βρίσκεσαι σε μια δουλειά είναι για να πληρώνεις τους λογαριασμούς.
Στο τέλος της μέρας, αυτό που μετρά δεν είναι το κύρος ή τα λεφτά, αλλά η καθαρή χαρά την ώρα εργασίας.
Σας τα λέω αυτά γιατί είναι καλό να καταλάβουμε ότι δεν υπάρχει η “παταγώδης επιτυχία”. Είναι καλό να καλλιεργήσουμε μέσα μας εκείνο το σημείο που διατηρεί τη χαρά άσχετα από την επιτυχία ή την αποτυχία. Έτσι κι αλλιώς, η αλήθεια είναι πως οι περισσότεροι από μας καταλαβαίνουμε πού πηγαίναμε μόνο όταν έχουμε πια φτάσει. Κι εγώ για μένα ακόμα, συνεχίζω να αναρωτιέμαι τι ήταν αυτό που με κινούσε. Το να αντέχεις πέντε χρόνια απόρριψης για να βρεις μια δουλειά απαιτεί είτε μια πίστη στον εαυτό σου που μοιάζει με ψευδαίσθηση, είτε τεράστια αγάπη για τη δουλειά. Ε, εγώ πραγματικά αγαπούσα τη δουλειά.
Και βρήκε “τη δουλειά”. Γρήγορα τα κόμικ του έγιναν πια επιτυχία και μέσα σε μια μεγάλη εταιρεία, ο χρόνος του μοιράστηκε σε ίσα τμήματα ανάμεσα στη ζωγραφική και τις εργασιακές διαφωνίες. Έτσι, είδε την άλλη πλευρά του νομίσματος:
Το να πουλήσεις το προϊόν σου, είναι μία διαδικασία αγοράς. Αγοράζεις από το σύστημα αξιών και κανόνων κάποιου άλλου. Η “ευκαιρία” που ήρθε μπροστά μου σήμαινε να ξεχάσω την προσωπική φωνή μου προς τιμήν μιας μεγάλης επώνυμης εταιρείας. Η υπερηφάνεια της τέχνης μου μου έπρεπε να θυσιαστεί στο βωμό της μαζικής παραγωγής. Και η δημιουργικότητά μου να γίνει δουλειά που με πληρώνει.
Και με αφορμή ακριβώς αυτήν την εμπειρία, μιλά τώρα για μια προσωπική “εργασιακή ηθική”:
Τα ηθικά διλήμματα τα βρίσκουμε σε όλους τους τομείς της ζωής μας, προσωπικά κι επαγγελματικά. Έχουμε όλοι διαφορετικές επιθυμίες και ανάγκες, αλλά αν δεν ανακαλύψουμε τι ακριβώς είναι αυτό που θέλουμε από τον εαυτό μας και για το οποίο στεκόμαστε, θα ζήσουμε μια ζωή παθητική και ανολοκλήρωτη. Κάποια στιγμή ερχόμαστε όλοι αντιμέτωποι με το συμβιβασμό. Και ο εαυτός μας ορίζεται τελικά από τις πράξεις μας. Με κάθε απόφαση ανακοινώνουμε στον εαυτό μας και στους άλλους ποιοι είμαστε.Άρα, αναρωτηθείτε: Τι θέλετε από αυτή τη ζωή; Τα είδη της επιτυχίας να ξέρετε είναι πολλά.
Η δημιουργία μιας ζωής που ικανοποιεί τις αξίες μας και ολοκληρώνει την ψυχή μας είναι σπάνιο κατόρθωμα. Σε έναν πολιτισμό που ανταμείβει μόνο την υπεροχή, το να είσαι απλά ευτυχισμένος με τη δουλειά σου μοιάζει εκκεντρικό ή κατώτερο. Κάποιος που επιλέγει μία όχι και τόσο απαιτητική δουλειά για να ΄χει χρόνο για τα υπόλοιπα κομμάτια της ζωής του θεωρείται αποτυχημένος. Κάποιος που εγκαταλείπει μια καριέρα για να μεγαλώσει τα παιδιά του θεωρείται ότι δεν πήρε απ’ τη ζωή αυτό που άξιζε. Μετράμε την αξία μας με μισθούς και τίτλους. Αναρωτηθείτε αν αυτό είναι που εσάς σας εξυπηρετεί σαν ψυχές. Το να βρεις το νόημα της ζωής δεν είναι εύκολο, αλλά ευτυχώς, ακόμα επιτρέπεται.
Και τελειώνει παραθέτοντας Ρίλκε:
Η προετοιμασία σας για τον πραγματικό κόσμο δε βρίσκεται στις απαντήσεις που μάθατε να δίνετε αλλά στις ερωτήσεις που μάθατε να κάνετε στον εαυτό σας.
Πηγή
Tromaktiko
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
