2017-01-29 04:01:15
Θα ξεκινήσω την ομιλία μου με ένα μείζον θέμα που μας βγάζει από τα στενά ελληνικά όρια, την ορκωμοσία και έναρξη της θητείας του Τραμπ στις ΗΠΑ. Ίσως δεν έχουμε συνειδητοποιήσει το... βάθος των αλλαγών που συμβαίνουν στον πλανήτη μας και γι’ αυτό θα μου επιτρέψετε να μείνω λίγο σ’ αυτό. Χαρακτηρίσαμε από την πρώτη στιγμή την εκλογή Τραμπ ως ένα σοκ για όλους όσοι παλεύουμε για τις βασικές δημοκρατικές κατακτήσεις. Φαίνεται πλέον ότι δεν επρόκειτο μόνο για μία προεκλογική ρητορεία, καθώς ο νέος Πρόεδρος των ΗΠΑ στην ορκωμοσία του έπλεξε το εγκώμιο του εθνικισμού και του αμερικάνικου απομονωτισμού. Οι πρώτες του δε αποφάσεις κινούνται σε αυτή την κατεύθυνση χωρίς κανέναν σεβασμό μεταξύ άλλων στο περιβάλλον και στα δικαιώματα.
Μια μέρα δε μετά την ορκωμοσία, αναθαρρημένοι οι ηγέτες της ευρωπαϊκής ακροδεξιάς συναντήθηκαν για να βρουν τρόπους να συσσωρεύσουν τα νέφη της μισαλλοδοξίας και του εθνικισμού στην Ευρώπη και σ’ ολόκληρο τον κόσμο.
Για αυτό οι δημοκρατικές και προοδευτικές δυνάμεις σε όλο τον κόσμο αλλά κυρίως οι κοινωνίες πρέπει να είναι σε εγρήγορση με στόχο την προάσπιση των ελευθεριών, των δημοκρατικών κεκτημένων. Η αλλαγή εξάλλου πολιτικών σε παγκόσμιο επίπεδο είναι τώρα περισσότερο αναγκαία από ποτέ. Με στόχο την άρση των ανισοτήτων, την κοινωνική συνοχή, την μείωση της φτώχειας. Με απαντήσεις σε κορυφαίες προκλήσεις, όπως το προσφυγικό που απειλεί να ανατρέψει παραδοσιακές ισορροπίες. Να σταματήσουν οι πολιτικές δυνάμεις να είναι αποκομμένες από τις κοινωνίες και τα προβλήματά τους.
Θα ήταν παράλειψη μου να μην αναφερθώ σε ένα θέμα δικαιωμάτων που πήρε το προηγούμενο χρονικό διάστημα διαστάσεις στην χώρα μας. Αναφέρομαι στην υπόθεση των 8 Τούρκων αξιωματικών. Η πρόσφατη απόφαση της ελληνικής δικαιοσύνης για μη έκδοσή τους δείχνει ξεκάθαρα ότι η Ελλάδα δεν θέτει υπό διαπραγμάτευση ανθρώπινες ζωές, εθνικούς και διεθνείς κανόνες, αξίες και αρχές. Το κράτος δικαίου και ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι πάνω από οποιαδήποτε σκοπιμότητα. Εμείς πήραμε από την πρώτη στιγμή αυτή την θέση γιατί το θεωρούσαμε αυτονόητη υποχρέωσή μας.
Να επισημάνω όμως ορισμένα θέματα, πρώτον η Τουρκία θα κάνει τεράστιο λάθος αν αναγάγει σε σοβαρό ζήτημα εξωτερικής πολιτικής ένα θέμα που αφορά την εφαρμογή κανόνων κράτους δικαίου, δεύτερον εμείς καταδικάσαμε το πραξικόπημα στην Τουρκία τονίζοντας, όμως, ταυτόχρονα ότι στην προσπάθεια καταστρατήγησης της δημοκρατίας αντιδράς με περισσότερη και όχι λιγότερη δημοκρατία. Οποιαδήποτε έκτακτη ανάγκη μίας χώρας δεν μπορεί να χρησιμοποιείται ως δικαιολογία άρνησης θεμελιωδών δικαιωμάτων του ανθρώπου. Τέλος μία επισήμανση για τον κ. Τσίπρα: τουλάχιστον σε αυτά τα ζητήματα που άπτονται διεθνών σχέσεων και εθνικών θεμάτων ας είναι πιο προσεκτικός στο τι υπόσχεται και στο τι λέει και εννοώ τις αναφορές που είχαν υπάρξει το καλοκαίρι για τις συνομιλίες του με τον κ. Ερντογάν και τις δεσμεύσεις του για τους 8 Τούρκους στρατιωτικούς, που τότε δεν διαψεύσθηκαν. Εμείς στην χώρα μας τον ξέρουμε τον κ. Τσίπρα και δεν μας εκπλήσσει να λέει αλλά την μία ημέρα και άλλα την άλλη με μία επιπολαιότητα και προχειρότητα. Όμως τουλάχιστον εδώ απαιτείται σοβαρότητα.
Στο Κυπριακό αυτή την στιγμή βρισκόμαστε στην πιο κρίσιμη περίοδο. Είναι θετικό γεγονός ότι στις διαπραγματεύσεις βρίσκονται οι κ. Αναστασιάδης και Ακιντζί. Είναι θετικό επίσης ότι στο βασικό πλαίσιο συμφωνούν τα δύο μεγάλα κόμματα της Κύπρου, ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ. Για πρώτη φορά η διαπραγμάτευση έφτασε στο σημείο να κατατεθούν και εδαφικοί χάρτες. Επισημάναμε από την πρώτη στιγμή ότι δεν πρέπει να χαθεί και αυτή η ευκαιρία για μία δίκαιη και βιώσιμη λύση στο πλαίσιο των αποφάσεων του ΟΗΕ για μια ενιαία Κύπρο με μία διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία ώστε να μην διαιωνίζεται το πρόβλημα και δημιουργούνται συνθήκες de facto διχοτόμησης. Όλες οι πλευρές έπρεπε και πρέπει να συμβάλλουν προς την κατεύθυνση επίτευξης ενός συμβιβασμού που θα μπορέσει να γίνει αποδεκτός από τον Κυπριακό λαό.
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η Τουρκία έχει διαχρονικά στάση που δεν βοηθάει στην επίλυση και ο Ερντογάν είναι απρόβλεπτος παράγοντας. Όσον αφορά την χώρα μας τώρα, από την πρώτη στιγμή τονίσαμε ότι δεν πρέπει να πάει πιο πίσω σε σχέση με ότι συμφωνήσει η Κύπρος, πρέπει σταθερά να μείνει στην θέση «η Κύπρος αποφασίζει και η Ελλάδα στηρίζει» συμβάλλοντας με εποικοδομητικές προτάσεις προς τη Λευκωσία και όχι με θέσεις που δυσκολεύουν τη συνεννόηση και τη συνεργασία των δυο πλευρών. Και όμως μόλις προχθές ο κ. Τσίπρας έσπευσε να δηλώσει ότι «δεν υπάρχει σήμερα έδαφος για λύση». Δεν βλέπει ή δεν θέλει λύση αυτός και όλοι οι εθνικιστικοί κύκλοι εδώ και στην Τουρκία; Τι να πω. Άλλο ένα κρίσιμο θέμα που αντί να αναζητά διεξόδους για λύση, κάνει ακριβώς το αντίθετο. Αποδεικνύεται κατώτερος των περιστάσεων και σε αυτό το θέμα. Φαίνεται ότι μερικοί «μωραίνουν νωρίς», εκτός αν εδώ πάει το «γεννηθήκαν κουρασμένοι».
Και να τονίσω κάτι, για εμάς η εθνική συνεννόηση των πολιτικών δυνάμεων στο Κυπριακό έχει έννοια μόνο όταν στοχεύει στην αναζήτηση εξεύρεσης δίκαιης λύσης, όχι αν πρόκειται για εθνική συνεννόηση σε μία κατεύθυνση παράτασης του αδιέξοδου, σε αυτό δεν συναινούμε.
Να περάσουμε στο άλλο μεγάλο θέμα των ημερών, στην αξιολόγηση και διαπραγμάτευση. Για άλλη μία φορά από το «χαθήκαμε» αν δεν κλείσουμε εντός του 2016 που έλεγε ο κ. Τσακαλώτος, φτάσαμε Φεβρουάριο. Βρισκόμαστε για άλλη μία φορά στο ίδιο έργο θεατές. Η αξιολόγηση δεν έχει κλείσει εγκαίρως, δεν υπήρξε αποτελεσματική διαπραγμάτευση και επιτείνεται η αβεβαιότητα με επώδυνες συνέπειες στην πραγματική οικονομία.
Η κυβέρνηση καθυστερεί, αναβάλλει τα πάντα μήπως και κερδίσει κάτι και πάντα στο τέλος τα πράγματα είναι χειρότερα. Όπως και στο Κυπριακό, κάθε καθυστέρηση στη διαπραγμάτευση οδηγεί σε χειρότερες λύσεις.
Μα μόνο η κυβέρνηση φταίει θα μου πείτε; Δεν βλέπουμε τις πρακτικές Σόιμπλε ή του ΔΝΤ; Από την αρχή έχουμε πει ότι ορισμένοι εταίροι έχουν απαράδεκτες απαιτήσεις, όπως η προληπτική νομοθέτηση και η άρση του περιορισμού για ομαδικές απολύσεις στα εργασιακά. Όμως αυτό αντιμετωπίζεται με σχέδιο που θα έπρεπε να παρουσιαστεί στους εταίρους από την κυβέρνηση, με αποτελεσματικές συμμαχίες εντός της Ε.Ε. για να ανατραπούν αυτές οι απαιτήσεις. Αντίθετα σε αυτό το Eurogroup είδαμε ό,τι και το 2015, τον Τσακαλώτο με στολή Βαρουφάκη απομονωμένο απέναντι σε όλες τις χώρες της Ε.Ε. Δυστυχώς για την χώρα δεν καταλαβαίνουν ούτε από τα λάθη τους, κάνουν ακριβώς τα ίδια.
Σήμερα η αξιολόγηση δεν κλείνει γιατί η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ από την πρώτη στιγμή δεν έχει καταλάβει ότι όσο πιο πίσω πάει την διαπραγμάτευση, τόσο σε χειρότερη διαπραγματευτική θέση είναι η χώρα μας και τελικά στο τέλος αναγκάζεται να δεχθεί τα πάντα. Ο πολλά βαρής στο εσωτερικό κ. Τσίπρας αφού έχει εξαντλήσει τους εταίρους, τον εαυτό του και κυρίως τους Έλληνες, δέχεται στο τέλος, τα πάντα, ακόμη και τις πιο ακραίες απαιτήσεις δανειστών, όπως ο κόφτης ή το Υπερταμείο για έναν αιώνα ή σήμερα τα υπερβολικά πρωτογενή πλεονάσματα για πολλά χρόνια. Αυτό θα γίνει για άλλη μία φορά, με νέα μέτρα. Οι αυταπάτες και η αναποτελεσματικότητα έχουν επώδυνες συνέπειες για την κοινωνία. Ο κ. Τσίπρας όμως παίζει ένα πολύ επικίνδυνο παιχνίδι. Νομίζει ότι είναι πυγολαμπίδα που φωτίζει μέσα στα σκοτάδια, αλλά είναι νυχτερινή πεταλούδα που καίγεται επειδή πλησιάζει τη φλόγα της λάμπας. Ελπίζω στο τέλος να μη κάψει την χώρα.
Συμπληρώθηκαν αυτές τις μέρες δυο χρόνια διακυβέρνησης του τόπου από τους ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛΛ. Και βεβαίως προκοπή δεν είδαμε. Καθόλου. Μα καθόλου. Ούτε μια μικρή πινελιά αριστερής πολιτικής, ούτε μια πινελιά κοινωνικής πολιτικής ενίσχυσης των υπηρεσιών προς τον πολίτη. Ο κ. Τσίπρας αναφερόμενος στα δυο χρόνια διακυβέρνησής του επιρρίπτει τις ευθύνες σ’ όλους τους άλλους και δεν κάνει ούτε τον παραμικρό υπαινιγμό κριτικής. Η αλαζονεία στο έπακρο!
Η κυβέρνηση είναι αναποτελεσματική και αδυνατεί να χαράξει πολιτικές διεξόδου από την κρίση. Ήρθε στην εξουσία υποσχόμενη «όλα σε όλους». Όμως ακόμη και τώρα που έχουν περάσει 2 χρόνια διακυβέρνησης, ακόμη και τώρα σε κάθε ευκαιρία επικαλούνται την «ενοχή των άλλων». Δυστυχώς όμως διαψεύδονται καθημερινά από τα ίδια τα αποτελέσματα της πολιτικής τους. Αποδεικνύουν ότι δεν έχουν κατανοήσει πως η χώρα δεν θα βγει από την κρίση με παλαιοκομματικές μεθόδους αλλά μόνο με αλήθειες, αποτελεσματική πολιτική και διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις.
Η κοινωνική και οικονομική κρίση της χώρας συνεχίζει να εντείνεται. Το βιοτικό επίπεδο υποχωρεί συνεχώς. Όπως προκύπτει από την ετήσια έρευνα για τις δαπάνες και το εισόδημα των νοικοκυριών της ΓΣΕΒΕΕ, 7 στα 10 νοικοκυριά παρουσίασαν μείωση των εισοδημάτων τους το 2016, ενώ 4 στα 10 φοβούνται ότι θα χάσουν περιουσιακά στοιχεία λόγω οικονομικής αδυναμίας. Ένα πολύ μεγάλο ποσοστό των νοικοκυριών δηλώνει ότι διαβιώνει με ετήσιο οικογενειακό εισόδημα που βρίσκεται στην κατώτερη εισοδηματική κλίμακα. Στην πιο δεινή θέση είναι τα νοικοκυριά με έναν τουλάχιστον άνεργο, όπου καταγράφεται ποσοστό άνω του 50%. Το 75,3% των νοικοκυριών παρουσίασε μείωση των εισοδημάτων το 2016 σε σχέση με το 2015, με σαφέστατη την τάση διεύρυνσης της ανισότητας υπέρ των ανώτερων εισοδηματικών κλιμακίων. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι μόνο το 1,5% του πληθυσμού καταφέρνει να αποταμιεύσει. Δεν περιγράφω άλλο. Τόσο ωραία είναι τα πράγματα.
Η χώρα μας βρίσκεται σε ένα οριακό σημείο καθώς συνεχίζει να κινείται χωρίς σχέδιο και η κοινωνία ζει μέσα στην ανασφάλεια και την απόγνωση. Η ελληνική οικονομία χάνει το δυναμισμό της κάθε μέρα. Η ανελέητη φοροεπιδρομή πλήττει τους πάντες και βαλτώνει την επιχειρηματικότητα. Δεν μπορεί η χώρα να προχωρήσει με την εξοντωτική φορολόγηση. Για αυτό εμείς τονίζουμε ότι χρειάζεται μία βιώσιμη αναπτυξιακή πρόταση, την οποία και παρουσιάζουμε σε όλους τους τομείς πολιτικής.
Για εμάς, η μείωση της ανεργίας είναι προτεραιότητά μας, γιατί αλλιώς κανένα από τα μεγάλα πολιτικά ζητήματα που αντιμετωπίζουμε δεν θα έχει κοινωνικά δίκαιη λύση. Μόνο έτσι θα λυθεί και το ασφαλιστικό, το οποίο έμεινε δέσμιο των παθογενειών του παρελθόντος, οι οποίες σήμερα αναπαράγονται. Η ΔΗΜΑΡ έχει προτείνει μία δίκαιη μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος με ρυθμίσεις όπως: δραστικό περιορισμό των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων και των πρόωρων συντάξεων, εξορθολογισμό του συστήματος, επανεξέταση προνομιακών ρυθμίσεων, σύνδεση της χρηματοδότησής του και με την αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας, καταπολέμηση της εισφοροδιαφυγής και βέβαια το πολύ ευρύτερο θέμα του συνδυασμού του αναδιανεμητικού με το κεφαλοποιητικό σύστημα Αν υιοθετηθεί μία τέτοια προοδευτική πρόταση δεν θα βρίσκουμε μπροστά μας το ασφαλιστικό σε κάθε δύσκολη στροφή της διαπραγμάτευσης και δεν θα έχουμε κάθε φορά άδικα οριζόντια μέτρα.
Όσον αφορά το αγροτικό ζήτημα που έρχεται και πάλι στο προσκήνιο μέσω των κινητοποιήσεων των αγροτών, τα μέτρα που φέρνει η κυβέρνηση οδηγούν σε μείωση της παραγωγής, αύξηση της ανεργίας και αύξηση των ελλειμμάτων. Οι αγρότες φορολογούνται ήδη όπως και οι υπόλοιπες επαγγελματικές ομάδες με αλλαγή που έγινε στις αρχές του 2013 με τα βιβλία εσόδων-εξόδων. Σε εκείνη την κοινωνικά δίκαιη αλλαγή, δυστυχώς ο ΣΥΡΙΖΑ, τότε ως αξιωματική αντιπολίτευση, ήταν απέναντι. Η φορολόγηση των κοινοτικών ενισχύσεων σε τέτοια ποσοστά αλλοιώνει τον ανταγωνισμό στην Ε.Ε. Ο τριπλασιασμός των ασφαλιστικών εισφορών δεν είναι δίκαιος. Η αύξηση στο ΦΠΑ γεωργικών εφοδίων είναι πρωτοφανής για όλη την ευρωζώνη. Για το κάθε ένα από τα παραπάνω μέτρα υπάρχει η λύση. Για παράδειγμα, η κατάργηση της επιστροφής φόρου στο πετρέλαιο θα μπορούσε να εφαρμοσθεί, αρκεί να θεσπιζόταν αγροτικό πετρέλαιο κίνησης, όπως και στις περισσότερες χώρες της Ε.Ε.. Η κυβέρνηση όμως δεν ακούει, δεν ξέρει ή δεν μπορεί ή μάλλον ισχύουν όλα μαζί.
Όσον αφορά τις σημερινές αγροτικές κινητοποιήσεις, άραγε ο κ. Τσίπρας συνεχίζει να πιστεύει ότι αυτού του είδους οι διαμαρτυρίες βοηθούν την διαπραγμάτευση; Εμείς συνεχίζουμε να λέμε σταθερά ότι τα αιτήματά τους οι αγρότες πρέπει να τα διεκδικούν με τέτοιο τρόπο ώστε να μην πλήττονται οι άλλες κοινωνικές ομάδες. Ταυτόχρονα υποστηρίζουμε πως δεν μπορεί να υπάρχουν κοινωνικές ομάδες και στρώματα που για τα ίδια εισοδήματα θα πληρώνουν με διαφορετικούς συντελεστές και διαφορετικές ασφαλιστικές εισφορές. Οι αρχές της ισονομίας και ισοτιμίας είναι τέτοιες, όταν ισχύουν και αφορούν όλους.
Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, δυο χρόνια πλέον στην εξουσία, όχι μόνο δεν έχει καταλάβει τίποτα από τα λάθη της, αλλά δεν παραδέχεται καν πως έχει κάνει λάθη. Μόνο κάτι ψέλλισαν περί αυταπατών και το έκλεισαν και αυτό. Το μόνο που δεν έκλεισαν είναι την αξιολόγηση.
Ο ΣΥΡΙΖΑ έδειξε ότι δεν μπόρεσε να λειτουργήσει ούτε ως δημιουργική αντιπολίτευση στο παρελθόν αλλά και ούτε ως αποτελεσματική κυβέρνηση σήμερα. Και ως αντιπολίτευση και ως κυβέρνηση στηρίχθηκε στον λαϊκισμό, τα ψέματα και τις αυταπάτες.
Στις πολιτικές του κυριαρχούν πλέον τα χαρακτηριστικά της αναξιοκρατίας, των πελατειακών σχέσεων, της έλλειψης δημοκρατικής κουλτούρας. Για αυτό η κυβέρνηση, μπροστά στα αδιέξοδα της πολιτικής της συντηρεί και ανατροφοδοτεί μια στείρα πόλωση με διχαστικό αντίκτυπο. Ανοίγει αχρείαστα μέτωπα. Διολισθαίνει σε καθεστωτικές πρακτικές και λογικές. Κυριαρχεί η αντίληψη κατάληψης των δομών εξουσίας και όχι η δημιουργία αξιοκρατικών δομών σε όλα τα επίπεδα. Αυτή η αντίληψη όμως δεν έχει σχέση με την αριστερά.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα τα γεγονότα που σχετίζονται με την πολυφωνία, την ελευθερία του Τύπου και εν τέλει με θέματα δημοκρατίας στη χώρα μας. Ας επαναφέρουμε στην μνήμη μας ότι τέτοιες μέρες πριν δύο χρόνια, ο κ. Τσίπρας με το γνωστό του ύφος, που δεν σηκώνει κουβέντα, δήλωνε ότι είναι κάθε λέξη του Συντάγματος. Όταν όμως ο νόμος της κυβέρνησής του για τις άδειες κρίθηκε αντισυνταγματικός, η κυβέρνηση επιτέθηκε στην Δικαιοσύνη γιατί αποφάσισε στη βάση όσων επιτάσσει το Σύνταγμα. Μα τελικά τι στο καλό συμβαίνει; Ο κ. Τσίπρας νομίζει ότι έχουμε άγραφο Σύνταγμα; Γίναμε χώρα χωρίς γραπτό Σύνταγμα;
Στις δύσκολες στιγμές που περνούν οι εργαζόμενοι στα ΜΜΕ όλοι οι δημοκράτες οφείλουμε να σταθούμε δίπλα τους. Γιατί το κρίσιμο ζήτημα εδώ είναι ο πλουραλισμός και η Δημοκρατία. Όπως δείχνει και η επίθεση του Τραμπ στην Αμερική κατά του τύπου, κάθε αυταρχική εξουσία ανακηρύσσει τα ΜΜΕ ως νούμερο ένα εχθρό.
Στην χώρα μας, όπλο του αυταρχισμού είναι ο νόμος περί αυτοφώρου και αγωγών στα ΜΜΕ. Για αυτό πήρα πρωτοβουλία και κατέθεσα ερώτηση στη Βουλή σχετικά με την διαδικασία του αυτόφωρου σε υποθέσεις συκοφαντικής δυσφήμισης για τον Τύπο και την προσχηματική πολλές φορές διεκδίκηση επιβολής εξοντωτικών χρηματικών ποινών σε δημοσιογράφους μέσω αγωγών. Κανείς δεν αμφισβητεί ότι η δημοσιογραφία οφείλει να ασκείται με υπευθυνότητα και με συγκεκριμένους κανόνες, καθώς επίσης και το αναφαίρετο δικαίωμα κάθε προσώπου να υπερασπιστεί την τιμή του απέναντι σε προσπάθεια συκοφάντησής του. Ωστόσο, η ελευθερία του Τύπου είναι κατοχυρωμένο συνταγματικό δικαίωμα, που οφείλουν να την υπερασπίζονται και να την προστατεύουν όλοι. Για αυτό ρωτώ την κυβέρνηση και περιμένω απάντηση στο εάν σχεδιάζει να αλλάξει το νομικό πλαίσιο που ισχύει για τον Τύπο, και πιο συγκεκριμένα το αυτόφωρο στην υπόθεση της συκοφαντικής δυσφήμισης, έτσι ώστε να διασφαλίζεται το λειτούργημα του Τύπου και αν εξετάζει ως μέτρο στοιχειώδους ισοπολιτείας, το ενδεχόμενο να προβεί σε νομοθετική ρύθμιση, ώστε να μην εφαρμόζεται η αυτόφωρη διαδικασία για τον Τύπο για αυτούς που εγκαλούνται από πρόσωπα για τα οποία ισχύει ο θεσμός της ασυλίας και ως εκ τούτου δεν ισχύει για τα ίδια η αυτόφωρη διαδικασία.
Εμείς είμαστε στο πλευρό της ελευθερίας του Τύπου, της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης και της δημοκρατίας. Πολύ φοβάμαι πως η κυβέρνηση με τις παρεμβάσεις της στον Τύπο τείνει να μετατρέψει σε αθώα την άποψη πως κάθε ένας έχει δικαίωμα να λέει την άποψή του αρκεί να είναι η σωστή.
Το κόμμα μας ασκεί προγραμματική αντιπολίτευση, αυτός είναι ο ρόλος μας και σε αυτό το πλαίσιο είναι φυσιολογικό η μεγαλύτερη κριτική να ασκείται στην κυβέρνηση και όχι στην αξιωματική αντιπολίτευση. Ο ΣΥΡΙΖΑ εξάλλου κρίνεται πλέον από τις πολιτικές που ασκεί. Η ΝΔ είναι σταθερά και στρατηγικά απέναντί μας πολιτικά, καθώς εμείς εκφράζουμε τις θέσεις της Ομάδας των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών και Δημοκρατών και η ΝΔ εκφράζεις τις συντηρητικές θέσεις του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος.
Η ΝΔ παραμένει μια βαθύτατα συντηρητική δύναμη χωρίς καμία ανανέωση ιδεών, πολιτικών πρακτικών και προσώπων, που δεν μπορεί με την πολιτική της να προσφέρει τις μεταρρυθμιστικές λύσεις που έχει ανάγκη η χώρα και να ανταποκριθεί στα αιτήματα για κοινωνική δικαιοσύνη, συνοχή και αλληλεγγύη της κοινωνίας, για έξοδο από την κρίση. Η αλλαγή ηγεσίας της δεν συνιστά επί της ουσίας αλλαγή στο διαχρονικά συντηρητικό ιδεολογικό, πολιτικό και προγραμματικό πρόσημό της.
Ακόμη και σήμερα αρνείται να αναλάβει τις ευθύνες της για τις καταστροφικές πολιτικές που οδήγησαν στα μνημόνια την περίοδο 2004-2009. Είναι προσκολλημένη στις παραδοσιακές λογικές των πελατειακών σχέσεων. Ο κ. Μητσοτάκης διακηρύσσει την αναγκαιότητα των μεταρρυθμίσεων, αλλά καμία συγκεκριμένη πρόταση για το περιεχόμενό τους δεν έχει καταθέσει. Ζητά κάθε μέρα εκλογές αντί να αντιπολιτεύεται. Δεν καταθέτει προτάσεις παρά μόνο ασκεί μία στείρα αντιπολίτευση. Ακολουθεί την πεπατημένη του αντιπολιτευτικού λαϊκισμού, όπως παλαιότερα ο Σαμαράς με τα Ζάππεια και ο Τσίπρας με το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης. Ενώ κατηγορούσε τον ΣΥΡΙΖΑ για μονομερείς ενέργειες, τώρα ο κ. Μητσοτάκης λέει ότι θα προχωρήσει ακόμη και σε μονομερείς ενέργειες. Η ΝΔ δεν αποτελεί την λύση αλλά μέρος του προβλήματος για την χώρα, για αυτό δεν αποτελεί προνομιακό συνομιλητή μας.
ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ σήμερα στήνουν μία καρικατούρα ενός δήθεν δικομματισμού με μία στείρα αντιπαράθεση μακριά από τις ανάγκες του σήμερα.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι αυτή η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ πρέπει να φύγει. Το θέμα είναι όμως να έρθει τι; Και η απάντηση δεν είναι να ξεκινήσει ένας νέος γύρος ψευδαισθήσεων με την ΝΔ.
Για αυτό εμείς λέμε ότι η λύση είναι η εθνική συνεννόηση. Χρειάζεται εθνική συνεννόηση των δυνάμεων που επιζητούν την παραμονή της χώρας στο ευρώ και την ΕΕ. Γιατί τα προβλήματα της χώρας σήμερα είναι τόσο μεγάλα που δεν λύνονται με κυβερνήσεις μονοκομματικές ή οριακών πλειοψηφιών. Όλες οι άλλες χώρες που μπήκαν στα μνημόνια, βγήκαν με εθνική συνεννόηση και ευρύτερες κυβερνήσεις, δεν είναι δυνατόν η χώρα μας να συνεχίζει να αποτελεί την εξαίρεση.
Στόχος δικός μας είναι να ανατρέψουμε αυτό το διχαστικό δίπολο ΣΥΡΙΖΑ-ΝΔ. Στις συνθήκες αυτές της τεχνητής πόλωσης απαιτείται μεγάλη προσπάθεια και σχέδιο για την κοινωνική και οικονομική ανόρθωση της χώρας και την έξοδο από την κρίση. Για αυτό στοχεύουμε σε έναν ισχυρό φορέα της κεντροαριστεράς χωρίς αυταπάτες και λαϊκισμό, με σταθερό ευρωπαϊκό προσανατολισμό και ξεκάθαρη οριοθέτηση, τόσο από το ΣΥΡΙΖΑ όσο και από τη ΝΔ, για να εξελιχθεί σε ένα μεγάλο προοδευτικό ρεύμα πλειοψηφίας και να επηρεάσει καθοριστικά την διακυβέρνηση της χώρας.
Η ισχυρή σύγχρονη κεντροαριστερά είναι εθνική ανάγκη για να καλυφθεί το πολιτικό κενό στη χώρα. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η Δημοκρατική Αριστερά συμμετέχει ενεργά σε όλες τις πολιτικές εξελίξεις.
Η Δημοκρατική Συμπαράταξη αποτελεί ένα σχήμα που στοχεύει στην ενότητα της σοσιαλδημοκρατίας, της ανανεωτικής αριστεράς, της κοινωνίας των πολιτών και του προοδευτικού κέντρου. Και αυτό κάναμε ως πρώτο βήμα τον Σεπτέμβριο του 15. Ποτέ δεν είπαμε ότι αυτό είναι και το τέλος. Το αντίθετο. Αποτελεί ένα εγχείρημα που στοχεύει στο μέλλον. Ο χώρος όμως για να πάει πολύ πέρα και πάνω από αυτό που είναι σήμερα χρειάζεται: Ενότητα και Ανανέωση.
Ανανέωση προσώπων, δομών και πολιτικών πρακτικών. Όχι στην ανακύκλωση των ίδιων και των ίδιων προσώπων. Μακριά από κάθε λαϊκισμό απολίτικων διαχωρισμών, υπάρχει και ένας υπαρκτός πολιτικός διαχωρισμός της ανανέωσης από την αναπαλαίωση.
Σήμερα το εγχείρημα της Δημοκρατικής Συμπαράταξης οφείλει να συμβάλλει σε μια δημιουργική μετεξέλιξη, που υπερβαίνει στερεότυπα του παρελθόντος, σε ένα ανοικτό φορέα, ικανό να εκφράσει νέες ιδέες, νέες προτεραιότητες, νέους ανθρώπους. Για αυτό ξεκινήσαμε, αυτός είναι ο στόχος μας και όχι οποιαδήποτε επιστροφή στο χθες η οποία δεν μας αφορά.
Κρίσιμο είναι όμως ο χώρος μας να δώσει έμφαση στην ανανέωση των ιδεών. Να έχει σαφές ιδεολογικό στίγμα. Πρέπει να δώσουμε μάχες για τις ιδέες μας. Η αποιδεολογικοποίηση ποτέ δεν ωφέλησε τις προοδευτικές δυνάμεις, αλλά τόσο αυτή όσο και ο τακτικισμός ωφελούν μόνο τις συντηρητικές δυνάμεις. Πάνω σ’ αυτή τη λογική πρέπει να κτίσουμε και τη στρατηγική μας.
Ταυτόχρονα, δεν μπορώ να διανοηθώ ότι όποτε και αν γίνουν εκλογές ο ευρύτερος χώρος της κεντροαριστεράς δεν θα είναι ενωμένος. Ο κατακερματισμός δεν μας εκφράζει. Η πρόσκληση για μία ισχυρή κεντροαριστερά δεν μπορεί να μην είναι ανοιχτή σε όλα τα κόμματα, τις κινήσεις και τα στελέχη που βρίσκονται στον προοδευτικό και σοσιαλδημοκρατικό χώρο.
Η πρόσφατη συμμετοχή και του Κινήματος Δημοκρατών Σοσιαλιστών στην Δημοκρατική Συμπαράταξη είναι μία θετική εξέλιξη όπως είναι και κάθε άλλου κόμματος, κίνησης και πολιτικού στελέχους που βρίσκεται στον προοδευτικό χώρο στο πλαίσιο της ενότητας.
Στο χέρι μας είναι να πετύχουμε τόσο την ενότητα όσο και την ανανέωση που αποτελούν τις προϋποθέσεις επιτυχίας του εγχειρήματός μας. Και κυρίως να παρουσιάσουμε μία ξεκάθαρη προγραμματική πρόταση υπέρβασης της κρίσης για την αντιμετώπιση των προβλημάτων της καθημερινότητας. Αυτός είναι ο δρόμος της επιτυχίας, για την Δημοκρατική Συμπαράταξη.
Εμείς επιδιώκουμε την πραγματοποίηση ενός ενωτικού Συνεδρίου την Άνοιξη. Εξάλλου υπάρχει συμφωνία σε κοινό πρόγραμμα πλέον με τα κόμματα, τις κινήσεις και τα στελέχη του χώρου. Ξεκαθαρίσθηκε επίσης από όλους στον ευρύτερο χώρο ότι κοινή επιδίωξη μας είναι η εκλογή επικεφαλής να γίνει από την βάση με ανοιχτές δημοκρατικές διαφανείς διαδικασίες. Συνεπώς δεν υπάρχει καμία δικαιολογία για μη συμμετοχή κανενός στις ανοιχτές διαδικασίες που θα δρομολογηθούν.
Δεν είναι δυνατόν σήμερα να επαναληφθούν τα λάθη του παρελθόντος με ατέρμονες συζητήσεις που έχουν ταλαιπωρήσει τον χώρο της κεντροαριστεράς. Κουράστηκε ο κόσμος!
Δεν πρέπει να επανέλθουν στο προσκήνιο εσωκομματικές διαμάχες από το παρελθόν. Γιατί τότε θα έχει υπονομευθεί το εγχείρημα συγκρότησης του φορέα. Σήμερα απαιτείται ενότητα του ευρύτερου χώρου στο πλαίσιο της κατεύθυνσης ενοποίησης όλων των δυνάμεων της κεντροαριστεράς και της ανασυγκρότησης του χώρου της σοσιαλδημοκρατίας σε προοδευτική κατεύθυνση μακριά από αντιπαλότητες του παρελθόντος που δεν αφορούν την κοινωνία, δεν αφορούν το παρόν και το μέλλον.
Εμείς θέλουμε με σεβασμό στα υφιστάμενα σχήματα να δημιουργήσουμε το νέο σε πρόσωπα, σε ιδέες, σε προγράμματα και σε σύμβολα. Μόνο τότε θα αλλάξουν όλα ώστε να μη μείνουν όλα ίδια.
Σε αυτό το πλαίσιο κάθε κίνηση που συμβάλλει στην ενοποίηση όλου του χώρου είναι θετική και κάθε κίνηση που συμβάλλει στον κατακερματισμό του χώρου δεν ανταποκρίνεται στις ανάγκες του σήμερα. Ελπίζω στον ευρύτερο χώρο να επικρατήσουν οι φωνές που μιλούν για ενότητα και όχι για νέο κατακερματισμό. Η δική μας πρόσκληση είναι ξεκάθαρη: να ενώσουμε τις δυνάμεις μας όλα τα κόμματα, οι κινήσεις και τα πολιτικά στελέχη του ευρύτερου χώρου της σοσιαλδημοκρατίας, της ανανεωτικής αριστεράς, της πολιτικής οικολογίας και του προοδευτικού κέντρου. Να συνδιαμορφώσουμε όλοι μαζί τις προϋποθέσεις για την επιτυχή πορεία προς τις δημοκρατικές διαδικασίες που θα δρομολογηθούν με στόχο να σηματοδοτηθεί η δημιουργία ενός ισχυρού ενιαίου φορέα της κεντροαριστεράς.
Σε αυτό το πλαίσιο κανένας δεν περισσεύει αλλά και κανένας δεν θα εμποδίσει την δρομολόγηση των ανοιχτών δημοκρατικών διαδικασιών που θα σηματοδοτήσουν την πορεία προς έναν ισχυρό φορέα της κεντροαριστεράς.
Είμαι απόλυτα προσηλωμένος στην προοπτική ενός μεγάλου προοδευτικού σοσιαλδημοκρατικού φορέα. Αυτός είναι που θα δώσει απαντήσεις και λύσεις στα προβλήματα της χώρας.
Για αυτό απευθυνόμαστε σε όλες τις δυνάμεις του χώρου. Απαιτείται συσπείρωση των προοδευτικών δυνάμεων της ανανέωσης απέναντι στον συντηρητισμό, στο νεοφιλελευθερισμό και στον εθνικολαϊκισμό.
Επιτέλους πρέπει να ανταποκριθούμε στις απαιτήσεις των καιρών. Τώρα είναι η ώρα των πράξεων. Με ξεκάθαρο πολιτικό στίγμα. Με ενότητα και ανανέωση.
Μόνο έτσι θα πετύχουμε. Tromaktiko
Μια μέρα δε μετά την ορκωμοσία, αναθαρρημένοι οι ηγέτες της ευρωπαϊκής ακροδεξιάς συναντήθηκαν για να βρουν τρόπους να συσσωρεύσουν τα νέφη της μισαλλοδοξίας και του εθνικισμού στην Ευρώπη και σ’ ολόκληρο τον κόσμο.
Για αυτό οι δημοκρατικές και προοδευτικές δυνάμεις σε όλο τον κόσμο αλλά κυρίως οι κοινωνίες πρέπει να είναι σε εγρήγορση με στόχο την προάσπιση των ελευθεριών, των δημοκρατικών κεκτημένων. Η αλλαγή εξάλλου πολιτικών σε παγκόσμιο επίπεδο είναι τώρα περισσότερο αναγκαία από ποτέ. Με στόχο την άρση των ανισοτήτων, την κοινωνική συνοχή, την μείωση της φτώχειας. Με απαντήσεις σε κορυφαίες προκλήσεις, όπως το προσφυγικό που απειλεί να ανατρέψει παραδοσιακές ισορροπίες. Να σταματήσουν οι πολιτικές δυνάμεις να είναι αποκομμένες από τις κοινωνίες και τα προβλήματά τους.
Θα ήταν παράλειψη μου να μην αναφερθώ σε ένα θέμα δικαιωμάτων που πήρε το προηγούμενο χρονικό διάστημα διαστάσεις στην χώρα μας. Αναφέρομαι στην υπόθεση των 8 Τούρκων αξιωματικών. Η πρόσφατη απόφαση της ελληνικής δικαιοσύνης για μη έκδοσή τους δείχνει ξεκάθαρα ότι η Ελλάδα δεν θέτει υπό διαπραγμάτευση ανθρώπινες ζωές, εθνικούς και διεθνείς κανόνες, αξίες και αρχές. Το κράτος δικαίου και ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι πάνω από οποιαδήποτε σκοπιμότητα. Εμείς πήραμε από την πρώτη στιγμή αυτή την θέση γιατί το θεωρούσαμε αυτονόητη υποχρέωσή μας.
Να επισημάνω όμως ορισμένα θέματα, πρώτον η Τουρκία θα κάνει τεράστιο λάθος αν αναγάγει σε σοβαρό ζήτημα εξωτερικής πολιτικής ένα θέμα που αφορά την εφαρμογή κανόνων κράτους δικαίου, δεύτερον εμείς καταδικάσαμε το πραξικόπημα στην Τουρκία τονίζοντας, όμως, ταυτόχρονα ότι στην προσπάθεια καταστρατήγησης της δημοκρατίας αντιδράς με περισσότερη και όχι λιγότερη δημοκρατία. Οποιαδήποτε έκτακτη ανάγκη μίας χώρας δεν μπορεί να χρησιμοποιείται ως δικαιολογία άρνησης θεμελιωδών δικαιωμάτων του ανθρώπου. Τέλος μία επισήμανση για τον κ. Τσίπρα: τουλάχιστον σε αυτά τα ζητήματα που άπτονται διεθνών σχέσεων και εθνικών θεμάτων ας είναι πιο προσεκτικός στο τι υπόσχεται και στο τι λέει και εννοώ τις αναφορές που είχαν υπάρξει το καλοκαίρι για τις συνομιλίες του με τον κ. Ερντογάν και τις δεσμεύσεις του για τους 8 Τούρκους στρατιωτικούς, που τότε δεν διαψεύσθηκαν. Εμείς στην χώρα μας τον ξέρουμε τον κ. Τσίπρα και δεν μας εκπλήσσει να λέει αλλά την μία ημέρα και άλλα την άλλη με μία επιπολαιότητα και προχειρότητα. Όμως τουλάχιστον εδώ απαιτείται σοβαρότητα.
Στο Κυπριακό αυτή την στιγμή βρισκόμαστε στην πιο κρίσιμη περίοδο. Είναι θετικό γεγονός ότι στις διαπραγματεύσεις βρίσκονται οι κ. Αναστασιάδης και Ακιντζί. Είναι θετικό επίσης ότι στο βασικό πλαίσιο συμφωνούν τα δύο μεγάλα κόμματα της Κύπρου, ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ. Για πρώτη φορά η διαπραγμάτευση έφτασε στο σημείο να κατατεθούν και εδαφικοί χάρτες. Επισημάναμε από την πρώτη στιγμή ότι δεν πρέπει να χαθεί και αυτή η ευκαιρία για μία δίκαιη και βιώσιμη λύση στο πλαίσιο των αποφάσεων του ΟΗΕ για μια ενιαία Κύπρο με μία διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία ώστε να μην διαιωνίζεται το πρόβλημα και δημιουργούνται συνθήκες de facto διχοτόμησης. Όλες οι πλευρές έπρεπε και πρέπει να συμβάλλουν προς την κατεύθυνση επίτευξης ενός συμβιβασμού που θα μπορέσει να γίνει αποδεκτός από τον Κυπριακό λαό.
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η Τουρκία έχει διαχρονικά στάση που δεν βοηθάει στην επίλυση και ο Ερντογάν είναι απρόβλεπτος παράγοντας. Όσον αφορά την χώρα μας τώρα, από την πρώτη στιγμή τονίσαμε ότι δεν πρέπει να πάει πιο πίσω σε σχέση με ότι συμφωνήσει η Κύπρος, πρέπει σταθερά να μείνει στην θέση «η Κύπρος αποφασίζει και η Ελλάδα στηρίζει» συμβάλλοντας με εποικοδομητικές προτάσεις προς τη Λευκωσία και όχι με θέσεις που δυσκολεύουν τη συνεννόηση και τη συνεργασία των δυο πλευρών. Και όμως μόλις προχθές ο κ. Τσίπρας έσπευσε να δηλώσει ότι «δεν υπάρχει σήμερα έδαφος για λύση». Δεν βλέπει ή δεν θέλει λύση αυτός και όλοι οι εθνικιστικοί κύκλοι εδώ και στην Τουρκία; Τι να πω. Άλλο ένα κρίσιμο θέμα που αντί να αναζητά διεξόδους για λύση, κάνει ακριβώς το αντίθετο. Αποδεικνύεται κατώτερος των περιστάσεων και σε αυτό το θέμα. Φαίνεται ότι μερικοί «μωραίνουν νωρίς», εκτός αν εδώ πάει το «γεννηθήκαν κουρασμένοι».
Και να τονίσω κάτι, για εμάς η εθνική συνεννόηση των πολιτικών δυνάμεων στο Κυπριακό έχει έννοια μόνο όταν στοχεύει στην αναζήτηση εξεύρεσης δίκαιης λύσης, όχι αν πρόκειται για εθνική συνεννόηση σε μία κατεύθυνση παράτασης του αδιέξοδου, σε αυτό δεν συναινούμε.
Να περάσουμε στο άλλο μεγάλο θέμα των ημερών, στην αξιολόγηση και διαπραγμάτευση. Για άλλη μία φορά από το «χαθήκαμε» αν δεν κλείσουμε εντός του 2016 που έλεγε ο κ. Τσακαλώτος, φτάσαμε Φεβρουάριο. Βρισκόμαστε για άλλη μία φορά στο ίδιο έργο θεατές. Η αξιολόγηση δεν έχει κλείσει εγκαίρως, δεν υπήρξε αποτελεσματική διαπραγμάτευση και επιτείνεται η αβεβαιότητα με επώδυνες συνέπειες στην πραγματική οικονομία.
Η κυβέρνηση καθυστερεί, αναβάλλει τα πάντα μήπως και κερδίσει κάτι και πάντα στο τέλος τα πράγματα είναι χειρότερα. Όπως και στο Κυπριακό, κάθε καθυστέρηση στη διαπραγμάτευση οδηγεί σε χειρότερες λύσεις.
Μα μόνο η κυβέρνηση φταίει θα μου πείτε; Δεν βλέπουμε τις πρακτικές Σόιμπλε ή του ΔΝΤ; Από την αρχή έχουμε πει ότι ορισμένοι εταίροι έχουν απαράδεκτες απαιτήσεις, όπως η προληπτική νομοθέτηση και η άρση του περιορισμού για ομαδικές απολύσεις στα εργασιακά. Όμως αυτό αντιμετωπίζεται με σχέδιο που θα έπρεπε να παρουσιαστεί στους εταίρους από την κυβέρνηση, με αποτελεσματικές συμμαχίες εντός της Ε.Ε. για να ανατραπούν αυτές οι απαιτήσεις. Αντίθετα σε αυτό το Eurogroup είδαμε ό,τι και το 2015, τον Τσακαλώτο με στολή Βαρουφάκη απομονωμένο απέναντι σε όλες τις χώρες της Ε.Ε. Δυστυχώς για την χώρα δεν καταλαβαίνουν ούτε από τα λάθη τους, κάνουν ακριβώς τα ίδια.
Σήμερα η αξιολόγηση δεν κλείνει γιατί η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ από την πρώτη στιγμή δεν έχει καταλάβει ότι όσο πιο πίσω πάει την διαπραγμάτευση, τόσο σε χειρότερη διαπραγματευτική θέση είναι η χώρα μας και τελικά στο τέλος αναγκάζεται να δεχθεί τα πάντα. Ο πολλά βαρής στο εσωτερικό κ. Τσίπρας αφού έχει εξαντλήσει τους εταίρους, τον εαυτό του και κυρίως τους Έλληνες, δέχεται στο τέλος, τα πάντα, ακόμη και τις πιο ακραίες απαιτήσεις δανειστών, όπως ο κόφτης ή το Υπερταμείο για έναν αιώνα ή σήμερα τα υπερβολικά πρωτογενή πλεονάσματα για πολλά χρόνια. Αυτό θα γίνει για άλλη μία φορά, με νέα μέτρα. Οι αυταπάτες και η αναποτελεσματικότητα έχουν επώδυνες συνέπειες για την κοινωνία. Ο κ. Τσίπρας όμως παίζει ένα πολύ επικίνδυνο παιχνίδι. Νομίζει ότι είναι πυγολαμπίδα που φωτίζει μέσα στα σκοτάδια, αλλά είναι νυχτερινή πεταλούδα που καίγεται επειδή πλησιάζει τη φλόγα της λάμπας. Ελπίζω στο τέλος να μη κάψει την χώρα.
Συμπληρώθηκαν αυτές τις μέρες δυο χρόνια διακυβέρνησης του τόπου από τους ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛΛ. Και βεβαίως προκοπή δεν είδαμε. Καθόλου. Μα καθόλου. Ούτε μια μικρή πινελιά αριστερής πολιτικής, ούτε μια πινελιά κοινωνικής πολιτικής ενίσχυσης των υπηρεσιών προς τον πολίτη. Ο κ. Τσίπρας αναφερόμενος στα δυο χρόνια διακυβέρνησής του επιρρίπτει τις ευθύνες σ’ όλους τους άλλους και δεν κάνει ούτε τον παραμικρό υπαινιγμό κριτικής. Η αλαζονεία στο έπακρο!
Η κυβέρνηση είναι αναποτελεσματική και αδυνατεί να χαράξει πολιτικές διεξόδου από την κρίση. Ήρθε στην εξουσία υποσχόμενη «όλα σε όλους». Όμως ακόμη και τώρα που έχουν περάσει 2 χρόνια διακυβέρνησης, ακόμη και τώρα σε κάθε ευκαιρία επικαλούνται την «ενοχή των άλλων». Δυστυχώς όμως διαψεύδονται καθημερινά από τα ίδια τα αποτελέσματα της πολιτικής τους. Αποδεικνύουν ότι δεν έχουν κατανοήσει πως η χώρα δεν θα βγει από την κρίση με παλαιοκομματικές μεθόδους αλλά μόνο με αλήθειες, αποτελεσματική πολιτική και διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις.
Η κοινωνική και οικονομική κρίση της χώρας συνεχίζει να εντείνεται. Το βιοτικό επίπεδο υποχωρεί συνεχώς. Όπως προκύπτει από την ετήσια έρευνα για τις δαπάνες και το εισόδημα των νοικοκυριών της ΓΣΕΒΕΕ, 7 στα 10 νοικοκυριά παρουσίασαν μείωση των εισοδημάτων τους το 2016, ενώ 4 στα 10 φοβούνται ότι θα χάσουν περιουσιακά στοιχεία λόγω οικονομικής αδυναμίας. Ένα πολύ μεγάλο ποσοστό των νοικοκυριών δηλώνει ότι διαβιώνει με ετήσιο οικογενειακό εισόδημα που βρίσκεται στην κατώτερη εισοδηματική κλίμακα. Στην πιο δεινή θέση είναι τα νοικοκυριά με έναν τουλάχιστον άνεργο, όπου καταγράφεται ποσοστό άνω του 50%. Το 75,3% των νοικοκυριών παρουσίασε μείωση των εισοδημάτων το 2016 σε σχέση με το 2015, με σαφέστατη την τάση διεύρυνσης της ανισότητας υπέρ των ανώτερων εισοδηματικών κλιμακίων. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι μόνο το 1,5% του πληθυσμού καταφέρνει να αποταμιεύσει. Δεν περιγράφω άλλο. Τόσο ωραία είναι τα πράγματα.
Η χώρα μας βρίσκεται σε ένα οριακό σημείο καθώς συνεχίζει να κινείται χωρίς σχέδιο και η κοινωνία ζει μέσα στην ανασφάλεια και την απόγνωση. Η ελληνική οικονομία χάνει το δυναμισμό της κάθε μέρα. Η ανελέητη φοροεπιδρομή πλήττει τους πάντες και βαλτώνει την επιχειρηματικότητα. Δεν μπορεί η χώρα να προχωρήσει με την εξοντωτική φορολόγηση. Για αυτό εμείς τονίζουμε ότι χρειάζεται μία βιώσιμη αναπτυξιακή πρόταση, την οποία και παρουσιάζουμε σε όλους τους τομείς πολιτικής.
Για εμάς, η μείωση της ανεργίας είναι προτεραιότητά μας, γιατί αλλιώς κανένα από τα μεγάλα πολιτικά ζητήματα που αντιμετωπίζουμε δεν θα έχει κοινωνικά δίκαιη λύση. Μόνο έτσι θα λυθεί και το ασφαλιστικό, το οποίο έμεινε δέσμιο των παθογενειών του παρελθόντος, οι οποίες σήμερα αναπαράγονται. Η ΔΗΜΑΡ έχει προτείνει μία δίκαιη μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος με ρυθμίσεις όπως: δραστικό περιορισμό των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων και των πρόωρων συντάξεων, εξορθολογισμό του συστήματος, επανεξέταση προνομιακών ρυθμίσεων, σύνδεση της χρηματοδότησής του και με την αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας, καταπολέμηση της εισφοροδιαφυγής και βέβαια το πολύ ευρύτερο θέμα του συνδυασμού του αναδιανεμητικού με το κεφαλοποιητικό σύστημα Αν υιοθετηθεί μία τέτοια προοδευτική πρόταση δεν θα βρίσκουμε μπροστά μας το ασφαλιστικό σε κάθε δύσκολη στροφή της διαπραγμάτευσης και δεν θα έχουμε κάθε φορά άδικα οριζόντια μέτρα.
Όσον αφορά το αγροτικό ζήτημα που έρχεται και πάλι στο προσκήνιο μέσω των κινητοποιήσεων των αγροτών, τα μέτρα που φέρνει η κυβέρνηση οδηγούν σε μείωση της παραγωγής, αύξηση της ανεργίας και αύξηση των ελλειμμάτων. Οι αγρότες φορολογούνται ήδη όπως και οι υπόλοιπες επαγγελματικές ομάδες με αλλαγή που έγινε στις αρχές του 2013 με τα βιβλία εσόδων-εξόδων. Σε εκείνη την κοινωνικά δίκαιη αλλαγή, δυστυχώς ο ΣΥΡΙΖΑ, τότε ως αξιωματική αντιπολίτευση, ήταν απέναντι. Η φορολόγηση των κοινοτικών ενισχύσεων σε τέτοια ποσοστά αλλοιώνει τον ανταγωνισμό στην Ε.Ε. Ο τριπλασιασμός των ασφαλιστικών εισφορών δεν είναι δίκαιος. Η αύξηση στο ΦΠΑ γεωργικών εφοδίων είναι πρωτοφανής για όλη την ευρωζώνη. Για το κάθε ένα από τα παραπάνω μέτρα υπάρχει η λύση. Για παράδειγμα, η κατάργηση της επιστροφής φόρου στο πετρέλαιο θα μπορούσε να εφαρμοσθεί, αρκεί να θεσπιζόταν αγροτικό πετρέλαιο κίνησης, όπως και στις περισσότερες χώρες της Ε.Ε.. Η κυβέρνηση όμως δεν ακούει, δεν ξέρει ή δεν μπορεί ή μάλλον ισχύουν όλα μαζί.
Όσον αφορά τις σημερινές αγροτικές κινητοποιήσεις, άραγε ο κ. Τσίπρας συνεχίζει να πιστεύει ότι αυτού του είδους οι διαμαρτυρίες βοηθούν την διαπραγμάτευση; Εμείς συνεχίζουμε να λέμε σταθερά ότι τα αιτήματά τους οι αγρότες πρέπει να τα διεκδικούν με τέτοιο τρόπο ώστε να μην πλήττονται οι άλλες κοινωνικές ομάδες. Ταυτόχρονα υποστηρίζουμε πως δεν μπορεί να υπάρχουν κοινωνικές ομάδες και στρώματα που για τα ίδια εισοδήματα θα πληρώνουν με διαφορετικούς συντελεστές και διαφορετικές ασφαλιστικές εισφορές. Οι αρχές της ισονομίας και ισοτιμίας είναι τέτοιες, όταν ισχύουν και αφορούν όλους.
Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, δυο χρόνια πλέον στην εξουσία, όχι μόνο δεν έχει καταλάβει τίποτα από τα λάθη της, αλλά δεν παραδέχεται καν πως έχει κάνει λάθη. Μόνο κάτι ψέλλισαν περί αυταπατών και το έκλεισαν και αυτό. Το μόνο που δεν έκλεισαν είναι την αξιολόγηση.
Ο ΣΥΡΙΖΑ έδειξε ότι δεν μπόρεσε να λειτουργήσει ούτε ως δημιουργική αντιπολίτευση στο παρελθόν αλλά και ούτε ως αποτελεσματική κυβέρνηση σήμερα. Και ως αντιπολίτευση και ως κυβέρνηση στηρίχθηκε στον λαϊκισμό, τα ψέματα και τις αυταπάτες.
Στις πολιτικές του κυριαρχούν πλέον τα χαρακτηριστικά της αναξιοκρατίας, των πελατειακών σχέσεων, της έλλειψης δημοκρατικής κουλτούρας. Για αυτό η κυβέρνηση, μπροστά στα αδιέξοδα της πολιτικής της συντηρεί και ανατροφοδοτεί μια στείρα πόλωση με διχαστικό αντίκτυπο. Ανοίγει αχρείαστα μέτωπα. Διολισθαίνει σε καθεστωτικές πρακτικές και λογικές. Κυριαρχεί η αντίληψη κατάληψης των δομών εξουσίας και όχι η δημιουργία αξιοκρατικών δομών σε όλα τα επίπεδα. Αυτή η αντίληψη όμως δεν έχει σχέση με την αριστερά.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα τα γεγονότα που σχετίζονται με την πολυφωνία, την ελευθερία του Τύπου και εν τέλει με θέματα δημοκρατίας στη χώρα μας. Ας επαναφέρουμε στην μνήμη μας ότι τέτοιες μέρες πριν δύο χρόνια, ο κ. Τσίπρας με το γνωστό του ύφος, που δεν σηκώνει κουβέντα, δήλωνε ότι είναι κάθε λέξη του Συντάγματος. Όταν όμως ο νόμος της κυβέρνησής του για τις άδειες κρίθηκε αντισυνταγματικός, η κυβέρνηση επιτέθηκε στην Δικαιοσύνη γιατί αποφάσισε στη βάση όσων επιτάσσει το Σύνταγμα. Μα τελικά τι στο καλό συμβαίνει; Ο κ. Τσίπρας νομίζει ότι έχουμε άγραφο Σύνταγμα; Γίναμε χώρα χωρίς γραπτό Σύνταγμα;
Στις δύσκολες στιγμές που περνούν οι εργαζόμενοι στα ΜΜΕ όλοι οι δημοκράτες οφείλουμε να σταθούμε δίπλα τους. Γιατί το κρίσιμο ζήτημα εδώ είναι ο πλουραλισμός και η Δημοκρατία. Όπως δείχνει και η επίθεση του Τραμπ στην Αμερική κατά του τύπου, κάθε αυταρχική εξουσία ανακηρύσσει τα ΜΜΕ ως νούμερο ένα εχθρό.
Στην χώρα μας, όπλο του αυταρχισμού είναι ο νόμος περί αυτοφώρου και αγωγών στα ΜΜΕ. Για αυτό πήρα πρωτοβουλία και κατέθεσα ερώτηση στη Βουλή σχετικά με την διαδικασία του αυτόφωρου σε υποθέσεις συκοφαντικής δυσφήμισης για τον Τύπο και την προσχηματική πολλές φορές διεκδίκηση επιβολής εξοντωτικών χρηματικών ποινών σε δημοσιογράφους μέσω αγωγών. Κανείς δεν αμφισβητεί ότι η δημοσιογραφία οφείλει να ασκείται με υπευθυνότητα και με συγκεκριμένους κανόνες, καθώς επίσης και το αναφαίρετο δικαίωμα κάθε προσώπου να υπερασπιστεί την τιμή του απέναντι σε προσπάθεια συκοφάντησής του. Ωστόσο, η ελευθερία του Τύπου είναι κατοχυρωμένο συνταγματικό δικαίωμα, που οφείλουν να την υπερασπίζονται και να την προστατεύουν όλοι. Για αυτό ρωτώ την κυβέρνηση και περιμένω απάντηση στο εάν σχεδιάζει να αλλάξει το νομικό πλαίσιο που ισχύει για τον Τύπο, και πιο συγκεκριμένα το αυτόφωρο στην υπόθεση της συκοφαντικής δυσφήμισης, έτσι ώστε να διασφαλίζεται το λειτούργημα του Τύπου και αν εξετάζει ως μέτρο στοιχειώδους ισοπολιτείας, το ενδεχόμενο να προβεί σε νομοθετική ρύθμιση, ώστε να μην εφαρμόζεται η αυτόφωρη διαδικασία για τον Τύπο για αυτούς που εγκαλούνται από πρόσωπα για τα οποία ισχύει ο θεσμός της ασυλίας και ως εκ τούτου δεν ισχύει για τα ίδια η αυτόφωρη διαδικασία.
Εμείς είμαστε στο πλευρό της ελευθερίας του Τύπου, της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης και της δημοκρατίας. Πολύ φοβάμαι πως η κυβέρνηση με τις παρεμβάσεις της στον Τύπο τείνει να μετατρέψει σε αθώα την άποψη πως κάθε ένας έχει δικαίωμα να λέει την άποψή του αρκεί να είναι η σωστή.
Το κόμμα μας ασκεί προγραμματική αντιπολίτευση, αυτός είναι ο ρόλος μας και σε αυτό το πλαίσιο είναι φυσιολογικό η μεγαλύτερη κριτική να ασκείται στην κυβέρνηση και όχι στην αξιωματική αντιπολίτευση. Ο ΣΥΡΙΖΑ εξάλλου κρίνεται πλέον από τις πολιτικές που ασκεί. Η ΝΔ είναι σταθερά και στρατηγικά απέναντί μας πολιτικά, καθώς εμείς εκφράζουμε τις θέσεις της Ομάδας των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών και Δημοκρατών και η ΝΔ εκφράζεις τις συντηρητικές θέσεις του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος.
Η ΝΔ παραμένει μια βαθύτατα συντηρητική δύναμη χωρίς καμία ανανέωση ιδεών, πολιτικών πρακτικών και προσώπων, που δεν μπορεί με την πολιτική της να προσφέρει τις μεταρρυθμιστικές λύσεις που έχει ανάγκη η χώρα και να ανταποκριθεί στα αιτήματα για κοινωνική δικαιοσύνη, συνοχή και αλληλεγγύη της κοινωνίας, για έξοδο από την κρίση. Η αλλαγή ηγεσίας της δεν συνιστά επί της ουσίας αλλαγή στο διαχρονικά συντηρητικό ιδεολογικό, πολιτικό και προγραμματικό πρόσημό της.
Ακόμη και σήμερα αρνείται να αναλάβει τις ευθύνες της για τις καταστροφικές πολιτικές που οδήγησαν στα μνημόνια την περίοδο 2004-2009. Είναι προσκολλημένη στις παραδοσιακές λογικές των πελατειακών σχέσεων. Ο κ. Μητσοτάκης διακηρύσσει την αναγκαιότητα των μεταρρυθμίσεων, αλλά καμία συγκεκριμένη πρόταση για το περιεχόμενό τους δεν έχει καταθέσει. Ζητά κάθε μέρα εκλογές αντί να αντιπολιτεύεται. Δεν καταθέτει προτάσεις παρά μόνο ασκεί μία στείρα αντιπολίτευση. Ακολουθεί την πεπατημένη του αντιπολιτευτικού λαϊκισμού, όπως παλαιότερα ο Σαμαράς με τα Ζάππεια και ο Τσίπρας με το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης. Ενώ κατηγορούσε τον ΣΥΡΙΖΑ για μονομερείς ενέργειες, τώρα ο κ. Μητσοτάκης λέει ότι θα προχωρήσει ακόμη και σε μονομερείς ενέργειες. Η ΝΔ δεν αποτελεί την λύση αλλά μέρος του προβλήματος για την χώρα, για αυτό δεν αποτελεί προνομιακό συνομιλητή μας.
ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ σήμερα στήνουν μία καρικατούρα ενός δήθεν δικομματισμού με μία στείρα αντιπαράθεση μακριά από τις ανάγκες του σήμερα.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι αυτή η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ πρέπει να φύγει. Το θέμα είναι όμως να έρθει τι; Και η απάντηση δεν είναι να ξεκινήσει ένας νέος γύρος ψευδαισθήσεων με την ΝΔ.
Για αυτό εμείς λέμε ότι η λύση είναι η εθνική συνεννόηση. Χρειάζεται εθνική συνεννόηση των δυνάμεων που επιζητούν την παραμονή της χώρας στο ευρώ και την ΕΕ. Γιατί τα προβλήματα της χώρας σήμερα είναι τόσο μεγάλα που δεν λύνονται με κυβερνήσεις μονοκομματικές ή οριακών πλειοψηφιών. Όλες οι άλλες χώρες που μπήκαν στα μνημόνια, βγήκαν με εθνική συνεννόηση και ευρύτερες κυβερνήσεις, δεν είναι δυνατόν η χώρα μας να συνεχίζει να αποτελεί την εξαίρεση.
Στόχος δικός μας είναι να ανατρέψουμε αυτό το διχαστικό δίπολο ΣΥΡΙΖΑ-ΝΔ. Στις συνθήκες αυτές της τεχνητής πόλωσης απαιτείται μεγάλη προσπάθεια και σχέδιο για την κοινωνική και οικονομική ανόρθωση της χώρας και την έξοδο από την κρίση. Για αυτό στοχεύουμε σε έναν ισχυρό φορέα της κεντροαριστεράς χωρίς αυταπάτες και λαϊκισμό, με σταθερό ευρωπαϊκό προσανατολισμό και ξεκάθαρη οριοθέτηση, τόσο από το ΣΥΡΙΖΑ όσο και από τη ΝΔ, για να εξελιχθεί σε ένα μεγάλο προοδευτικό ρεύμα πλειοψηφίας και να επηρεάσει καθοριστικά την διακυβέρνηση της χώρας.
Η ισχυρή σύγχρονη κεντροαριστερά είναι εθνική ανάγκη για να καλυφθεί το πολιτικό κενό στη χώρα. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η Δημοκρατική Αριστερά συμμετέχει ενεργά σε όλες τις πολιτικές εξελίξεις.
Η Δημοκρατική Συμπαράταξη αποτελεί ένα σχήμα που στοχεύει στην ενότητα της σοσιαλδημοκρατίας, της ανανεωτικής αριστεράς, της κοινωνίας των πολιτών και του προοδευτικού κέντρου. Και αυτό κάναμε ως πρώτο βήμα τον Σεπτέμβριο του 15. Ποτέ δεν είπαμε ότι αυτό είναι και το τέλος. Το αντίθετο. Αποτελεί ένα εγχείρημα που στοχεύει στο μέλλον. Ο χώρος όμως για να πάει πολύ πέρα και πάνω από αυτό που είναι σήμερα χρειάζεται: Ενότητα και Ανανέωση.
Ανανέωση προσώπων, δομών και πολιτικών πρακτικών. Όχι στην ανακύκλωση των ίδιων και των ίδιων προσώπων. Μακριά από κάθε λαϊκισμό απολίτικων διαχωρισμών, υπάρχει και ένας υπαρκτός πολιτικός διαχωρισμός της ανανέωσης από την αναπαλαίωση.
Σήμερα το εγχείρημα της Δημοκρατικής Συμπαράταξης οφείλει να συμβάλλει σε μια δημιουργική μετεξέλιξη, που υπερβαίνει στερεότυπα του παρελθόντος, σε ένα ανοικτό φορέα, ικανό να εκφράσει νέες ιδέες, νέες προτεραιότητες, νέους ανθρώπους. Για αυτό ξεκινήσαμε, αυτός είναι ο στόχος μας και όχι οποιαδήποτε επιστροφή στο χθες η οποία δεν μας αφορά.
Κρίσιμο είναι όμως ο χώρος μας να δώσει έμφαση στην ανανέωση των ιδεών. Να έχει σαφές ιδεολογικό στίγμα. Πρέπει να δώσουμε μάχες για τις ιδέες μας. Η αποιδεολογικοποίηση ποτέ δεν ωφέλησε τις προοδευτικές δυνάμεις, αλλά τόσο αυτή όσο και ο τακτικισμός ωφελούν μόνο τις συντηρητικές δυνάμεις. Πάνω σ’ αυτή τη λογική πρέπει να κτίσουμε και τη στρατηγική μας.
Ταυτόχρονα, δεν μπορώ να διανοηθώ ότι όποτε και αν γίνουν εκλογές ο ευρύτερος χώρος της κεντροαριστεράς δεν θα είναι ενωμένος. Ο κατακερματισμός δεν μας εκφράζει. Η πρόσκληση για μία ισχυρή κεντροαριστερά δεν μπορεί να μην είναι ανοιχτή σε όλα τα κόμματα, τις κινήσεις και τα στελέχη που βρίσκονται στον προοδευτικό και σοσιαλδημοκρατικό χώρο.
Η πρόσφατη συμμετοχή και του Κινήματος Δημοκρατών Σοσιαλιστών στην Δημοκρατική Συμπαράταξη είναι μία θετική εξέλιξη όπως είναι και κάθε άλλου κόμματος, κίνησης και πολιτικού στελέχους που βρίσκεται στον προοδευτικό χώρο στο πλαίσιο της ενότητας.
Στο χέρι μας είναι να πετύχουμε τόσο την ενότητα όσο και την ανανέωση που αποτελούν τις προϋποθέσεις επιτυχίας του εγχειρήματός μας. Και κυρίως να παρουσιάσουμε μία ξεκάθαρη προγραμματική πρόταση υπέρβασης της κρίσης για την αντιμετώπιση των προβλημάτων της καθημερινότητας. Αυτός είναι ο δρόμος της επιτυχίας, για την Δημοκρατική Συμπαράταξη.
Εμείς επιδιώκουμε την πραγματοποίηση ενός ενωτικού Συνεδρίου την Άνοιξη. Εξάλλου υπάρχει συμφωνία σε κοινό πρόγραμμα πλέον με τα κόμματα, τις κινήσεις και τα στελέχη του χώρου. Ξεκαθαρίσθηκε επίσης από όλους στον ευρύτερο χώρο ότι κοινή επιδίωξη μας είναι η εκλογή επικεφαλής να γίνει από την βάση με ανοιχτές δημοκρατικές διαφανείς διαδικασίες. Συνεπώς δεν υπάρχει καμία δικαιολογία για μη συμμετοχή κανενός στις ανοιχτές διαδικασίες που θα δρομολογηθούν.
Δεν είναι δυνατόν σήμερα να επαναληφθούν τα λάθη του παρελθόντος με ατέρμονες συζητήσεις που έχουν ταλαιπωρήσει τον χώρο της κεντροαριστεράς. Κουράστηκε ο κόσμος!
Δεν πρέπει να επανέλθουν στο προσκήνιο εσωκομματικές διαμάχες από το παρελθόν. Γιατί τότε θα έχει υπονομευθεί το εγχείρημα συγκρότησης του φορέα. Σήμερα απαιτείται ενότητα του ευρύτερου χώρου στο πλαίσιο της κατεύθυνσης ενοποίησης όλων των δυνάμεων της κεντροαριστεράς και της ανασυγκρότησης του χώρου της σοσιαλδημοκρατίας σε προοδευτική κατεύθυνση μακριά από αντιπαλότητες του παρελθόντος που δεν αφορούν την κοινωνία, δεν αφορούν το παρόν και το μέλλον.
Εμείς θέλουμε με σεβασμό στα υφιστάμενα σχήματα να δημιουργήσουμε το νέο σε πρόσωπα, σε ιδέες, σε προγράμματα και σε σύμβολα. Μόνο τότε θα αλλάξουν όλα ώστε να μη μείνουν όλα ίδια.
Σε αυτό το πλαίσιο κάθε κίνηση που συμβάλλει στην ενοποίηση όλου του χώρου είναι θετική και κάθε κίνηση που συμβάλλει στον κατακερματισμό του χώρου δεν ανταποκρίνεται στις ανάγκες του σήμερα. Ελπίζω στον ευρύτερο χώρο να επικρατήσουν οι φωνές που μιλούν για ενότητα και όχι για νέο κατακερματισμό. Η δική μας πρόσκληση είναι ξεκάθαρη: να ενώσουμε τις δυνάμεις μας όλα τα κόμματα, οι κινήσεις και τα πολιτικά στελέχη του ευρύτερου χώρου της σοσιαλδημοκρατίας, της ανανεωτικής αριστεράς, της πολιτικής οικολογίας και του προοδευτικού κέντρου. Να συνδιαμορφώσουμε όλοι μαζί τις προϋποθέσεις για την επιτυχή πορεία προς τις δημοκρατικές διαδικασίες που θα δρομολογηθούν με στόχο να σηματοδοτηθεί η δημιουργία ενός ισχυρού ενιαίου φορέα της κεντροαριστεράς.
Σε αυτό το πλαίσιο κανένας δεν περισσεύει αλλά και κανένας δεν θα εμποδίσει την δρομολόγηση των ανοιχτών δημοκρατικών διαδικασιών που θα σηματοδοτήσουν την πορεία προς έναν ισχυρό φορέα της κεντροαριστεράς.
Είμαι απόλυτα προσηλωμένος στην προοπτική ενός μεγάλου προοδευτικού σοσιαλδημοκρατικού φορέα. Αυτός είναι που θα δώσει απαντήσεις και λύσεις στα προβλήματα της χώρας.
Για αυτό απευθυνόμαστε σε όλες τις δυνάμεις του χώρου. Απαιτείται συσπείρωση των προοδευτικών δυνάμεων της ανανέωσης απέναντι στον συντηρητισμό, στο νεοφιλελευθερισμό και στον εθνικολαϊκισμό.
Επιτέλους πρέπει να ανταποκριθούμε στις απαιτήσεις των καιρών. Τώρα είναι η ώρα των πράξεων. Με ξεκάθαρο πολιτικό στίγμα. Με ενότητα και ανανέωση.
Μόνο έτσι θα πετύχουμε. Tromaktiko
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Τζάρεντ Κάσνερ: ... Και ένας γάμος ως προίκα καλός
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
![Η επίμαχη βινιέτα «ζωντανεύει»: Το βίντεο της υποδοχής του Ανδρέα από το «Χέρφιλντ» [video]](https://images.newsnowgreece.com/99/997674/i-epimaxi-vinieta-zontanevei-to-vinteo-tis-ypodoxis-tou-andrea-apo-to-xerfilnt-video-1-124x78.jpg)
