2018-02-03 13:19:15
Τι θέλουν οι Τούρκοι στη Συρία; Ποιο είναι το κίνητρό τους; Το σχέδιό τους-αν υπάρχει και είναι συγκροτημένο- περιλαμβάνει στρατηγική εξόδου μετά την εισβολή στον θύλακο του Αφρίν ή επιδίδονται σ' ένα ακόμη στρατιωτικο-πολιτικό μπούλινγκ εις βάρος των Κούρδων; Τι ακριβώς κάνουν εκεί; Όχι από άποψης επιδιώξεων, άμεσων ή απώτερων βλέψεων -που κι αυτά δείχνουν να είναι στον αέρα-, αλλά υπό την έννοια του ποια αντανάκλαση έχουν οι επιθετικές κινήσεις τους στην ευρύτερη σκακιέρα της συριακού εμφυλίου και στη δυτική, ειδικότερα την ευρωατλαντική, συνοχή;
Θα έχουμε ένα νέο κεφάλαιο τετελεσμένων από την Άγκυρα στην περιοχή; Κι αν ναι, ποιους “πόντους” θα εξαργυρώσει έπειτα μ' αυτό; Υπάρχει στρατηγική για τα ανατολικά σύνορα της Τουρκίας ή όλα καθορίζονται από τον παρορμητισμό της στιγμής και την ανάγκη εσωτερικής επιβεβαίωσης του ισλαμο-εθνικιστικού συστήματος εξουσίας;
Υπάρχουν πράγματι πολλές απορίες και πυκνά ερωτήματα που είναι αδύνατον να απαντηθούν αντικειμενικά σε μια κατάσταση ρευστών δεδομένων και ευμετάβλητων ισορροπιών
. Αυτό όμως επ’ ουδενί επηρεάζει τη θεμελιώδη διαπίστωση που κάθε ψύχραιμος παρατηρητής οφείλει να κάνει: Σήμερα η Τουρκία αποτελεί ντε φάκτο μέρος του ισοζυγίου ισχύος και επιρροής στο σύστημα ισορροπιών της Εγγύς και Μέσης Ανατολής και ο υπεύθυνος γι’ αυτό δεν είναι άλλος από τον Ταγίπ Ερντογάν.
Η αναρρίχηση και η μετέπειτα εδραίωσή του στην εξουσία, χρησιμοποιώντας κατά περίσταση σιδηρά πυγμή και λαϊκή πειθώ, σηματοδότησε την “μετάλλαξη” της Άγκυρας από έναν στατικό και συχνά παθητικό, πειθήνιο παράγοντα των ευρωατλαντικών δομών σ’ έναν δυναμικό, απρόβλεπτο και άκρως διεκδικητικό διεθνή παίκτη. Διεκδικητικό και απαιτητικό απέναντι σε παγκόσμιες δυνάμεις και υπερεθνικές δομές- βλέπε Ε.Ε. και προσφυγικό-, διεκδικητικό και απαιτητικό απέναντι στους γείτονες και τους ισχυρούς συμμάχους του.
"Ανεύθυνη συμπεριφορά"
Τρεις αναλυτές (Φεντερίγκα Μπίντι, σχολή Προχωρημένων Διεθνών Σπουδών πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς, Ίαν Μποντ, διευθυντής διεθνούς πολιτικής Κέντρου Ευρωπαϊκής Μεταρρύθμισης, Κρίστιαν Μπράκελ, διευθυντής ιδρύματος Heinrich-Böll στην Κωνσταντινούπολη), τους οποίους ρώτησε η ευρωπαϊκή δεξαμενή σκέψης Carnegie Europe, συμφώνησαν όλοι ότι η εισβολή της Τουρκίας στη βόρεια Συρία προκαλεί ζημιά στη συνοχή του ΝΑΤΟ.
“Μ' άλλα λόγια η Τουρκία επιτίθεται εμμέσως εναντίον του κυρίου συμμάχου της, των ΗΠΑ, και το κάνει αυτό με την υποστήριξη της Ρωσίας καθώς οι ρωσικές δυνάμεις ελέγχουν τον εναέριο χώρο της περιοχής. (...) Το πρόβλημα με μια τέτοια ανεύθυνη συμπεριφορά είναι ότι όχι μόνον προκαλεί ζημιά στο ΝΑΤΟ, αλλά υπονομεύει ολόκληρη τη δυτική κοινότητα και το σύστημα αξιών της” είπε η Μπίντι.
Ο έτερος αναλυτής, Ίαν Μποντ, τόνισε χαρακτηριστικά ότι “η εκτροπή της Τουρκίας από τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου διαβρώνει τη βορειοατλαντική συμμαχία περισσότερο και βαθύτερα από οποιαδήποτε μεμονωμένη ενέργειά της (...) η συμπεριφορά της θέτει σε κίνδυνο την ενότητα του ΝΑΤΟ”.
Είναι ξεκάθαρο ότι οι φόβοι της Άγκυρας έχουν μεγαλώσει τον τελευταίο καιρό και οι αντιδράσεις της γίνονται όλο και πιο ενστικτώδεις, προδίδοντας έντονο άγχος, αν όχι πανικό. Εδώ βεβαίως μπορεί κανείς να αντιτείνει ότι είναι πάγια στρατηγική του Ερντογάν να καλλιεργεί την όξυνση και την πόλωση εφόσον με αυτά κατορθώνει να παρεκτρέπει την προσοχή εχθρών και φίλων.
Πίσω από κάθε του κίνηση ξεδιπλώνεται ένα συγκρουσιακό σκηνικό. Αυτή είναι η μέθοδός του να πορεύεται στον αρχηγικό δρόμο και αυτή είναι που τον έχει καταστήσει αδιαμφισβήτητο επικυρίαρχο στο πολιτικό παιχνίδι στο εσωτερικό της Τουρκίας. Η αντιμετώπισή του ως του κόκκινου πανιού της πρόκλησης είναι κάτι που αντικειμενικά δυσκολεύει -ή παραπλανά- την ψύχραιμη αποτίμηση των κινήσεών του στο πολιτικό και διπλωματικό τερέν.
Οπωσδήποτε η εμπρηστική φύση της ερντογανικής πολιτικής και ρητορικής αποτελεί τη βάση, τον πυρήνα, το “προαπαιτούμενο” της τουρκικής επιθετικότητας στη Συρία. Ο άλλος, ίσως ο πιο σημαντικός παράγοντας, έχει να κάνει με τον προαιώνιο φόβο του συνόλου του τουρκικού κατεστημένου -κοσμικού, ισλαμικού, στρατιωτικού- για την πιθανότητα να δρομολογηθεί ανεπιστρεπτί η στρατιωτικοπολιτική διαδικασία της κουρδικής εθνικής ολοκλήρωσης. Και όντως ο ενστικτώδης αυτός φόβος των Τούρκων είναι σε μεγάλο βαθμό δικαιολογημένος.
Κουρδική αφύπνιση
Το κουρδικό στοιχείο έχει χειραφετηθεί -ή, καλύτερα, έχει αυτονομηθεί- σε όλα τα επίπεδα, κυρίως στο στρατιωτικό. Το σοβαρότερο και το πλέον ανησυχητικό για την Άγκυρα είναι ότι εδώ και μερικά χρόνια έπαψαν να υφίστανται οι καταπιεστικές δομές στην περιοχή που το κρατούσαν υπό έλεγχο: το παλιό Ιράκ του Σαντάμ και της μπααθικής ιδεολογίας, η παλιά, επίσης μπααθική, Συρία των Άσαντ.
Κι όσον αφορά την ίδια την Τουρκία, κάθε άλλο παρά εξαφανισμένο είναι το κουρδικό “στίγμα”. Το PKK συνεχίζει απτόητο τον ένοπλο αγώνα του και ο αυταρχικός περιορισμός της κουρδικής πολιτικής έκφρασης προσκρούει σήμερα στο τρίτο μεγαλύτερο κόμμα της Τουρκίας, το HDP, με τους φυλακισμένους ηγέτες του να έχουν γίνει το αιχμηρό αγκάθι που εμποδίζει κάθε χειραψία της Ευρώπης με το ερντογανικό σύστημα εξουσίας.
Έτσι, όλα τριγύρω δείχνουν να έχουν σκοτεινιάσει για την Άγκυρα, πραγματικά. Μπορεί ο πονοκέφαλος της αυτονομίας του ιρακινού Κουρδιστάν να πέρασε γι’ αυτήν -αν όχι προσωρινά, σίγουρα για ένα μεγάλο διάστημα- με την ανακατάληψη του Κιρκούκ από τις δυνάμεις της Βαγδάτης τον περασμένο Οκτώβριο και τον συνεπακόλουθο πολιτικό “παροπλισμό” του σταυροφόρου της κουρδικής ανεξαρτησίας Μασούντ Μπαρζανί, όμως οι Κούρδοι της Συρίας παραμένουν ένας δυναμικός παράγοντας δυνητικών εξελίξεων.
Όταν μια κουρδική οντότητα, στην προκειμένη περίπτωση οι YPG, οι Μονάδες Προστασίας του Λαού, ασκεί ντε φάκτο έλεγχο στο 30% της επικράτειας της Συρίας, δεν μπορεί ο Ερντογάν και οι στρατηγοί του στην Άγκυρα να κοιμούνται ήσυχοι το βράδυ. Το χειρότερο γι' αυτούς είναι ότι έχουν απέναντί τους μια κουρδική οργάνωση που υποστηρίζεται ανοιχτά από τους Αμερικανούς, στρατιωτικά και πολιτικά, διότι μέσω αυτής ασκούν επιρροή και έχουν λόγο στα τεκταινόμενα.
Την ίδια στιγμή, μαζί με το PYD, το Κόμμα Δημοκρατικής Ενότητας, πολιτικό παρακλάδι των YPG, οι Κούρδοι έχουν συστήσει μια αυτόνομη οντότητα με κρατικές δομές στη βόρεια Συρία μ’ ένα προοδευτικό, πολυπολιτισμικό και πολυεθνοτικό ιδεολογικό υπόβαθρο, αποτελώντας ήδη τη δεύτερη παρόμοια αυτόνομη κουρδική οντότητα μετά από εκείνη του βόρειου Ιράκ.
Για ορισμένους αναλυτές οι φραστικές μολότοφ του Ερντογάν είναι περισσότερο φωνασκίες παρά ουσιαστικές απειλές, κάτι που φάνηκε και από τους μύδρους που εξαπέλυσε κατά του Ομπάμα περί “εξαπάτησης” της Τουρκίας καθώς η Ουάσιγκτον υποσχέθηκε περιορισμό των Κούρδων της Συρίας πέραν του Ευφράτη και τώρα ο Τραμπ συνεργάζεται μαζί τους.
Το μήνυμα του Ερντογάν είναι πως, αν η Τουρκία χάσει σε κάποιο από τα μέτωπα που αποτελούν προτεραιότητα για την ασφάλεια των συνόρων της, όπως αυτό της Μέσης Ανατολής, και αν τα συμφέροντά της σ’ αυτήν τη ζωτικής σημασίας περιοχή αγνοηθούν, ή αν κρίνει πως οι Δυτικοί στηρίζουν τους εχθρούς της -Γκιουλέν, Κούρδοι του PKK, Κούρδοι των YPG κ.λπ.- τότε η κατάσταση θα μπορούσε πραγματικά να γίνει επικίνδυνη.
Όσο, λοιπόν, οι Αμερικανοί κάνουν πως δεν ακούν τον Ερντογάν και του ζητούν να βάλει φρένο στην τουρκική επιθετικότητα, τόσο πιο πυκνές και εμπρηστικές θα γίνονται οι απειλές του, όπως αυτή που εκτόξευσε την Παρασκευή για επέκταση της τουρκικής επιχείρησης σε όλη τη βόρεια Συρία μέχρι τα σύνορα με το Ιράκ.
Πηγή Tromaktiko
Θα έχουμε ένα νέο κεφάλαιο τετελεσμένων από την Άγκυρα στην περιοχή; Κι αν ναι, ποιους “πόντους” θα εξαργυρώσει έπειτα μ' αυτό; Υπάρχει στρατηγική για τα ανατολικά σύνορα της Τουρκίας ή όλα καθορίζονται από τον παρορμητισμό της στιγμής και την ανάγκη εσωτερικής επιβεβαίωσης του ισλαμο-εθνικιστικού συστήματος εξουσίας;
Υπάρχουν πράγματι πολλές απορίες και πυκνά ερωτήματα που είναι αδύνατον να απαντηθούν αντικειμενικά σε μια κατάσταση ρευστών δεδομένων και ευμετάβλητων ισορροπιών
Η αναρρίχηση και η μετέπειτα εδραίωσή του στην εξουσία, χρησιμοποιώντας κατά περίσταση σιδηρά πυγμή και λαϊκή πειθώ, σηματοδότησε την “μετάλλαξη” της Άγκυρας από έναν στατικό και συχνά παθητικό, πειθήνιο παράγοντα των ευρωατλαντικών δομών σ’ έναν δυναμικό, απρόβλεπτο και άκρως διεκδικητικό διεθνή παίκτη. Διεκδικητικό και απαιτητικό απέναντι σε παγκόσμιες δυνάμεις και υπερεθνικές δομές- βλέπε Ε.Ε. και προσφυγικό-, διεκδικητικό και απαιτητικό απέναντι στους γείτονες και τους ισχυρούς συμμάχους του.
"Ανεύθυνη συμπεριφορά"
Τρεις αναλυτές (Φεντερίγκα Μπίντι, σχολή Προχωρημένων Διεθνών Σπουδών πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς, Ίαν Μποντ, διευθυντής διεθνούς πολιτικής Κέντρου Ευρωπαϊκής Μεταρρύθμισης, Κρίστιαν Μπράκελ, διευθυντής ιδρύματος Heinrich-Böll στην Κωνσταντινούπολη), τους οποίους ρώτησε η ευρωπαϊκή δεξαμενή σκέψης Carnegie Europe, συμφώνησαν όλοι ότι η εισβολή της Τουρκίας στη βόρεια Συρία προκαλεί ζημιά στη συνοχή του ΝΑΤΟ.
“Μ' άλλα λόγια η Τουρκία επιτίθεται εμμέσως εναντίον του κυρίου συμμάχου της, των ΗΠΑ, και το κάνει αυτό με την υποστήριξη της Ρωσίας καθώς οι ρωσικές δυνάμεις ελέγχουν τον εναέριο χώρο της περιοχής. (...) Το πρόβλημα με μια τέτοια ανεύθυνη συμπεριφορά είναι ότι όχι μόνον προκαλεί ζημιά στο ΝΑΤΟ, αλλά υπονομεύει ολόκληρη τη δυτική κοινότητα και το σύστημα αξιών της” είπε η Μπίντι.
Ο έτερος αναλυτής, Ίαν Μποντ, τόνισε χαρακτηριστικά ότι “η εκτροπή της Τουρκίας από τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου διαβρώνει τη βορειοατλαντική συμμαχία περισσότερο και βαθύτερα από οποιαδήποτε μεμονωμένη ενέργειά της (...) η συμπεριφορά της θέτει σε κίνδυνο την ενότητα του ΝΑΤΟ”.
Είναι ξεκάθαρο ότι οι φόβοι της Άγκυρας έχουν μεγαλώσει τον τελευταίο καιρό και οι αντιδράσεις της γίνονται όλο και πιο ενστικτώδεις, προδίδοντας έντονο άγχος, αν όχι πανικό. Εδώ βεβαίως μπορεί κανείς να αντιτείνει ότι είναι πάγια στρατηγική του Ερντογάν να καλλιεργεί την όξυνση και την πόλωση εφόσον με αυτά κατορθώνει να παρεκτρέπει την προσοχή εχθρών και φίλων.
Πίσω από κάθε του κίνηση ξεδιπλώνεται ένα συγκρουσιακό σκηνικό. Αυτή είναι η μέθοδός του να πορεύεται στον αρχηγικό δρόμο και αυτή είναι που τον έχει καταστήσει αδιαμφισβήτητο επικυρίαρχο στο πολιτικό παιχνίδι στο εσωτερικό της Τουρκίας. Η αντιμετώπισή του ως του κόκκινου πανιού της πρόκλησης είναι κάτι που αντικειμενικά δυσκολεύει -ή παραπλανά- την ψύχραιμη αποτίμηση των κινήσεών του στο πολιτικό και διπλωματικό τερέν.
Οπωσδήποτε η εμπρηστική φύση της ερντογανικής πολιτικής και ρητορικής αποτελεί τη βάση, τον πυρήνα, το “προαπαιτούμενο” της τουρκικής επιθετικότητας στη Συρία. Ο άλλος, ίσως ο πιο σημαντικός παράγοντας, έχει να κάνει με τον προαιώνιο φόβο του συνόλου του τουρκικού κατεστημένου -κοσμικού, ισλαμικού, στρατιωτικού- για την πιθανότητα να δρομολογηθεί ανεπιστρεπτί η στρατιωτικοπολιτική διαδικασία της κουρδικής εθνικής ολοκλήρωσης. Και όντως ο ενστικτώδης αυτός φόβος των Τούρκων είναι σε μεγάλο βαθμό δικαιολογημένος.
Κουρδική αφύπνιση
Το κουρδικό στοιχείο έχει χειραφετηθεί -ή, καλύτερα, έχει αυτονομηθεί- σε όλα τα επίπεδα, κυρίως στο στρατιωτικό. Το σοβαρότερο και το πλέον ανησυχητικό για την Άγκυρα είναι ότι εδώ και μερικά χρόνια έπαψαν να υφίστανται οι καταπιεστικές δομές στην περιοχή που το κρατούσαν υπό έλεγχο: το παλιό Ιράκ του Σαντάμ και της μπααθικής ιδεολογίας, η παλιά, επίσης μπααθική, Συρία των Άσαντ.
Κι όσον αφορά την ίδια την Τουρκία, κάθε άλλο παρά εξαφανισμένο είναι το κουρδικό “στίγμα”. Το PKK συνεχίζει απτόητο τον ένοπλο αγώνα του και ο αυταρχικός περιορισμός της κουρδικής πολιτικής έκφρασης προσκρούει σήμερα στο τρίτο μεγαλύτερο κόμμα της Τουρκίας, το HDP, με τους φυλακισμένους ηγέτες του να έχουν γίνει το αιχμηρό αγκάθι που εμποδίζει κάθε χειραψία της Ευρώπης με το ερντογανικό σύστημα εξουσίας.
Έτσι, όλα τριγύρω δείχνουν να έχουν σκοτεινιάσει για την Άγκυρα, πραγματικά. Μπορεί ο πονοκέφαλος της αυτονομίας του ιρακινού Κουρδιστάν να πέρασε γι’ αυτήν -αν όχι προσωρινά, σίγουρα για ένα μεγάλο διάστημα- με την ανακατάληψη του Κιρκούκ από τις δυνάμεις της Βαγδάτης τον περασμένο Οκτώβριο και τον συνεπακόλουθο πολιτικό “παροπλισμό” του σταυροφόρου της κουρδικής ανεξαρτησίας Μασούντ Μπαρζανί, όμως οι Κούρδοι της Συρίας παραμένουν ένας δυναμικός παράγοντας δυνητικών εξελίξεων.
Όταν μια κουρδική οντότητα, στην προκειμένη περίπτωση οι YPG, οι Μονάδες Προστασίας του Λαού, ασκεί ντε φάκτο έλεγχο στο 30% της επικράτειας της Συρίας, δεν μπορεί ο Ερντογάν και οι στρατηγοί του στην Άγκυρα να κοιμούνται ήσυχοι το βράδυ. Το χειρότερο γι' αυτούς είναι ότι έχουν απέναντί τους μια κουρδική οργάνωση που υποστηρίζεται ανοιχτά από τους Αμερικανούς, στρατιωτικά και πολιτικά, διότι μέσω αυτής ασκούν επιρροή και έχουν λόγο στα τεκταινόμενα.
Την ίδια στιγμή, μαζί με το PYD, το Κόμμα Δημοκρατικής Ενότητας, πολιτικό παρακλάδι των YPG, οι Κούρδοι έχουν συστήσει μια αυτόνομη οντότητα με κρατικές δομές στη βόρεια Συρία μ’ ένα προοδευτικό, πολυπολιτισμικό και πολυεθνοτικό ιδεολογικό υπόβαθρο, αποτελώντας ήδη τη δεύτερη παρόμοια αυτόνομη κουρδική οντότητα μετά από εκείνη του βόρειου Ιράκ.
Για ορισμένους αναλυτές οι φραστικές μολότοφ του Ερντογάν είναι περισσότερο φωνασκίες παρά ουσιαστικές απειλές, κάτι που φάνηκε και από τους μύδρους που εξαπέλυσε κατά του Ομπάμα περί “εξαπάτησης” της Τουρκίας καθώς η Ουάσιγκτον υποσχέθηκε περιορισμό των Κούρδων της Συρίας πέραν του Ευφράτη και τώρα ο Τραμπ συνεργάζεται μαζί τους.
Το μήνυμα του Ερντογάν είναι πως, αν η Τουρκία χάσει σε κάποιο από τα μέτωπα που αποτελούν προτεραιότητα για την ασφάλεια των συνόρων της, όπως αυτό της Μέσης Ανατολής, και αν τα συμφέροντά της σ’ αυτήν τη ζωτικής σημασίας περιοχή αγνοηθούν, ή αν κρίνει πως οι Δυτικοί στηρίζουν τους εχθρούς της -Γκιουλέν, Κούρδοι του PKK, Κούρδοι των YPG κ.λπ.- τότε η κατάσταση θα μπορούσε πραγματικά να γίνει επικίνδυνη.
Όσο, λοιπόν, οι Αμερικανοί κάνουν πως δεν ακούν τον Ερντογάν και του ζητούν να βάλει φρένο στην τουρκική επιθετικότητα, τόσο πιο πυκνές και εμπρηστικές θα γίνονται οι απειλές του, όπως αυτή που εκτόξευσε την Παρασκευή για επέκταση της τουρκικής επιχείρησης σε όλη τη βόρεια Συρία μέχρι τα σύνορα με το Ιράκ.
Πηγή Tromaktiko
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Οι μέσοι όροι τηλεθέασης για την Παρασκευή 2/2/2018.
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
