2018-09-08 19:27:49
Το ινδικό κίτρινο που χρησιμοποιούσαν στα έργα τους κορυφαίοι ζωγράφοι του κόσμου, από τον Τέρνερ ως τον Βαν Γκόγκ έκρυβε ένα βάρβαρο μυστικό
Είναι το πιο φωτεινό από όλα τα χρώματα και εκείνο που το αισθητήριο της όρασης εντοπίζει αστραπιαία. Είναι το χρώμα που τραβά την προσοχή για αυτό και οι περισσότερες προειδοποιητικές πινακίδες είναι κίτρινες. Είναι όμως και το χρώμα της αισιοδοξίας και της δημιουργικότητας. Από την αρχαιότητα ακόμα συμβολίζει τον ήλιο, ενώ ενσαρκώνει τον χρυσό, την αίγλη, τη δόξα και τον πλούτο.
Η ιστορία του, όμως, κυρίως στις καλλιτεχνικές του αποτυπώσεις ανά τους αιώνες, έχει πτυχές που το έχουν κατατάξει σε μία βάρβαρη λίστα. Έγινε το σύμβολο της δειλίας και του μίσους στα μέσα του 19ου αιώνα, ωστόσο το κίτρινο ήταν το χρώμα που χρησιμοποιούσαν οι καλλιτέχνες του Μεσαίωνα και της Αναγέννησης για να απεικονίσουν τον Ιούδα Ισκαριώτη, ο οποίος με ένα φιλί πρόδωσε τον Χριστό, οδηγώντας τον στο μαρτύριο της σταύρωσης.
Ένα παθιασμένο κίτρινο, είναι επίσης το χρώμα, με το οποίο το μυστηριώδες χέρι στον πίνακα του Ρέμπραντ «Η Γιορτή του Βαλτάζαρ» (1635-38) χαράσσει με εβραϊκά γράμματα στους τοίχους της αίθουσας συμποσίου, το μήνυμα προς τον πρίγκιπα της Βαβυλώνας, Βαλτάζαρ ότι η αυτοκρατορία του καταρρέει, ενώ οι καλεσμένοι κοιτούν έκπληκτοι. Για την ιστορία του έργου, οι λέξεις σήμαιναν «ο θεός μέτρησε τις μέρες της βασιλείας σου, ζυγίστηκες και βρέθηκες ελλιπής, το βασίλειό σου διαιρέθηκε και δόθηκε στους Μήδους και τους Πέρσες».
«Γιορτή του Βαλτάζαρ» (Ρέμπραντ)
Εάν, λοιπόν, πιστέψουμε έναν από τους θρύλους για το χρώμα, μερικές από τις πιο αξιοσημείωτες περιπτώσεις χρήσης ου κίτρινου στην ιστορία της τέχνης -από τις υπερβατικές λάμψεις στα λαμπερά τοπία του ρομαντικού ζωγράφου, Τζόζεφ Μάλροντ Ουίλιαμ Τένερ μέχρι την «μουσικότητα» των σπειροεδιών αστερισμών του Βαν Γκογκ - έχουν τις ρίζες τους σε μία βάρβαρη πρακτική, καθώς λέγεται ότι η μπογιά ήταν κατασκευασμένα από άρρωστα ούρα υποσιτισμένων αγελάδων.
Τα ούρα βοοειδών που αναγκάζονταν να τρέφονται με φύλλα μάνγκου στην πόλη Monghyr της Βεγγάλης στην Ινδίας, τα τοποθετούσαν σε πήλινα δοχεία και δημιουργούσαν κάτι σαν σιρόπι πάνω από μία φωτιά. Λέγεται ότι φιλτραριζόταν, στέγνωνε και μετατρεπόταν σε χρωστική που ονομαζόταν «piuri» και στη συνέχεια την πωλούσαν σε καλλιτέχνες. Αυτές οι κίτρινες, αλευρώδεις -σαν κιμωλία- σφαίρες βρίσκονταν στην παλέτα κάθε καλλιτέχνη, από τον Τέρνερ, τον Βερμέερ και τον Βαν Γκογκ, προσέδιδαν μία λαμπερή, κίτρινη φωτεινότητα στους εμβληματικούς καμβάδες τους.
Ό,τι λάμπει δεν είναι χρυσός
Με την κατηγορία ότι ήταν προϊόν κακοποίησης, καθώς η διατροφή των βοοειδών μόνο με φύλλα μάνγκο είχε θεωρηθεί θρεπτικά ανεπαρκής, το «ινδικό κίτρινο», όπως είχε ονομαστεί η συγκεκριμένη απόχρωση, απαγορεύτηκε. Απομεινάρια του λαμπυρίζουν με μία δριμύτητα στους τοίχους των μουσείων όλου του κόσμου. Όταν βλέπει κανείς έναν τέτοιο «αναβρασμό» χρωμάτων στα αριστουργήματα «The Angel Standing in the Sun» (1889) του Τέρνερ και την «Έναστρη Νύχτα» (1889) του Βαν Γκογκ, φαίνεται ότι παίρνουν μία διαφορετική λάμψη, παρά το γεγονός ότι βρίθει καταλοίπων εκείνης της «βιαιότητας».
«The Angel Standing in the Sun» (Ουίλιαμ Τέρνερ)
Χωρίς να θεωρείται μεταφορικά μία εσωτερική αναταραχή, τα σπειροειδή αστέρια του Βαν Γκογκ, που φιλοτεχνήθηκαν ένα μήνα αφότου ο Ολλανδός καλλιτέχνης ζήτησε τον εγκλεισμό του στο άσυλο Σεν Πολ του Σεν Ρεμί της Προβηγκίας, το Μάιο του 1889, «τύφλωναν» με αυτήν την πονεμένη κίτρινη ακτινοβολία τους.
Την ίδια στιγμή, υπήρχε κάτι άλλο που απορροφούσε ολοκληρωτικά τις κίτρινες βιβλικές λαμπερές απεικονίσεις, όπως τον Αδάμ, την Εύα, τον Αργάγγελο Μιχαήλ, του οποίου το πύρινο ξίφος προοιωνίζει την Ημέρα της Κρίσης, μέσα σε μία υγρή ατμόσφαιρα ούρων. Ωστόσο, ο «Άγγελος» του Τέρνερ - το αριστούργημα με τις συζεύξεις του κίτρινου και φαινομενικά «πηγμένου» στη χρωστική- φαίνεται να κάνει ακριβώς αυτό. Ορισμένοι θαυμαστές του έργου του Τέρνερ μπορεί να διαφωνούν σε μία ανάγνωση που το βυθίζει χωρίς να χρειάζεται, στα περιττώματα. Όμως υπάρχει περισσότερο κατάλληλη αύρα για ένα έργο που οραματίζεται τις τελευταίες «ωδίνες» ενός σπιλωμένου κόσμου που έχει παραχθεί από σωματικά περιττώματα;
Η ζωγραφική του Τέρνερ προβάλλει, τελικά, μία πνευματική απόρριψη της μηδαμινότητας αυτού του κόσμου, μία απελευθέρωση. Ζωγραφισμένοι από συμπιεσμένα αποξηραμένα ούρα, οι καμβάδες του Τέρνερ - που σύμφωνα με κάποιους κριτικούς υποφέρουν από "κίτρινο πυρετό"- θεωρήθηκαν οι πρόγονοι του έργου του Αμερικανού καλλιτέχνη, Αντρές Σερράνο «Piss Christ», ένα αμφιλεγόμενο δημιούργημα που απεικονίζει τη σταύρωση βυθισμένη σε ένα πλαστικό δοχείο με τα ούρα του φωτογράφου.
Το έργο αυτό, το οποίο κινήθηκε στη διαχωριστική γραμμή μεταξύ βλασφημίας και ομορφιάς, ιερότητας και ιεροσυλίας, προκάλεσε έντονες αντιδράσεις στους κόλπους της συντηρητικής Γερουσίας των ΗΠΑ, όταν εκτέθηκε το 1989. Μάλιστα, είχαν απειλήσει με διακοπή της χορηγίας που έδινε στον καλλιτέχνη την εγγύηση να συνεχίσει το έργο του, ενώ η προθήκη του στο χώρο έκθεσής του έγινε στόχος βανδαλισμού.
Piss Christ (Αντρές Σερράνο)
Στη Βρετανία, το Ινδικό Κίτρινο ήταν περισσότερο συνυφασμένο με το ηλιακό μεγαλείο των νεροχρωμάτων του Τέρνερ, αν και σήμερα θωρείται ότι ο Σερ Τζόσουα Ρέινολντς, μπορεί να είχε πειραματιστεί με αυτό πολλές δεκαετίες νωρίτερα, όταν ο Τένερ ήταν ακόμα παιδί. Μεταξύ των πιο γνωστών έργων του Ρέινολντς, «Age of Innocence» (1788), το οποίο απεικονίζει προφίλ ένα κοριτσάκι να κάθεται σε έναν άσπιλο παράδεισο και εμφανίζεται μάλλον λιγότερο ξέγνοιαστο σε σχέση με την καμαρωτή όψη του, δεδομένου ότι το λαμπερό δέρμα της έχει φιλοτεχνηθεί με κίτρινο χρώμα από βόεια ούρα.
«Age of Innocence» (Τζόσουα Ρέινολντς)
Ο Ρέινολντς λέγεται ότι είχε αποκτήσει ένα δείγμα της χρωστικής ουσίας από τον λιγότερο γνωστό Σκωτσέζο ζωγράφο, Τσαρλς Σμιθ, ο οποίος είχε επιστρέψει τότε από την Ινδία. Μάλλον, είναι ένα αρκετά λαμπερό πορτρέτο αναλογιζόμενος κανείς, ότι το θέμα του, που έγινε σύμβολο της αγνότητας, είναι «ποτισμένο» με ούρα αγελάδας.
Και δεν σταματά εδώ. Το ινδικό κίτρινο είχε βάλει σε... μπελάδες και την αθωότητα στον πίνακα - αποθέωση της παιδικότητας «Carnation, Lily, Lily, Rose» (1885) του Τζον Σίνγκερ Σάρτζεντ. Το έργο απεικονίζει μικρά κοριτσάκια που κρατούν φαναράκια σε έναν κήπο της Αγγλίας στο τέλος του καλοκαιριού. Ο Σάρτζεντ ήταν αποφασισμένος να αναζωπυρώσει την μαγεία της στιγμής με τη βοήθεια των δύο θυγατέρων φίλου του που τις χρησιμοποίησε ως μοντέλα.
Με μία ιμπρεσιονιστική προσέγγιση, που την εποχή εκείνη είχε κερδίσει έδαφος στη Γαλλία, ο Σάρτζεντ εργάστηκε σε εξωτερικό χώρο, αλλά έδωσε μάχη για να απεικονίσει πειστικά το ημίφως του ήλιου κατά το σούρουπο που αντανακλάται στα φαναράκια. Στο τέλος, τα κατάφερε μόνο με ινδικό κίτρινο αναμεμειγμένο με άλλες χρωστικές, όπως κόκκινο, πορτοκαλί του πλανήτη Άρη (Mars red/orange) και κίτρινη ώχρα (Mars yellow), δημιουργώντας μία τέτοια λαμπερή γοητεία.
"Carnation, Lily, Lily, Rose" (Τζον Σίνγκερ Σάρτζεντ)
Αριστουργήματα από... μάνγκο
Από τη στιγμή που ο Σάρτζεντ άρχισε να φιλοτεχνεί τον πίνακα «Carnation, Lily, Lily, Rose» είχε αρχίσει να ξεσπά μία ανησυχία στους καλλιτεχνικούς κύκλους για την προέλευση του ινδικού κίτρινου. Σύμφωνα με τις αρχικές φήμες, η μυστική ουσία θεωρείτο τα ούρα φιδιού. Άλλοι πάλι, υποπτεύονταν, ότι ήταν μία σιροποειδής ουσία από αφυδατωμένες καμήλες.
Όταν όμως ο διευθυντής του Kew Gardens, Τζόζεφ Χούκερ, παρήγγειλε μία έρευνα για το θέμα, ο T.N.Mukharji, επιμελητής του Ινδικού Μουσείου της Καλκούτας, συνέταξε μία έκθεση την οποία παρουσίασε στη Society of Arts του Λονδίνου τον Αύγουστο του 1883, ισχυριζόμενος ότι βρήκε την πρωταρχική ουσία στα περιττώματα βοοειδών που εκτρέφονταν με φύλλα μάνγκο, και τα οποία ήταν αυτά που ενίσχυα το κίτρινο χρώμα στα ούρα.
Όπως είχε αναφέρει ο Mukharji, τα ζώα έδειχναν πολύ άρρωστα. Αν και πέρασαν 25 χρόνια μέχρι να τεθεί εκτός νόμου αυτή η διαδικασία στη Βεγγάλη και να εγκαταλειφθεί η χρήση της στην Ευρώπη με αντικατάστασή της από συνθετικές χρωστικές, το διπλό πορτρέτο του Σάρτζεντ και η Έναστρη Νύχτα του Βανγκογκ, δημιουργήθηκαν αρκετά χρόνια μετά και είναι ανάμεσα στα τελευταία αριστουργήματα, η αύρα των οποίων βασίζεται στο ινδικό κίτρινο. Ένα χρώμα που η φωτεινότητά του μπορεί να παρήλθε, ωστόσο σαν ιστορία από μόνη της, δεν πρόκειται να ξεθωριάσει ποτέ.
Έναστρη Νύχτα (Βίνσεντ Βαν Γκογκ)
anatakti
Είναι το πιο φωτεινό από όλα τα χρώματα και εκείνο που το αισθητήριο της όρασης εντοπίζει αστραπιαία. Είναι το χρώμα που τραβά την προσοχή για αυτό και οι περισσότερες προειδοποιητικές πινακίδες είναι κίτρινες. Είναι όμως και το χρώμα της αισιοδοξίας και της δημιουργικότητας. Από την αρχαιότητα ακόμα συμβολίζει τον ήλιο, ενώ ενσαρκώνει τον χρυσό, την αίγλη, τη δόξα και τον πλούτο.
Η ιστορία του, όμως, κυρίως στις καλλιτεχνικές του αποτυπώσεις ανά τους αιώνες, έχει πτυχές που το έχουν κατατάξει σε μία βάρβαρη λίστα. Έγινε το σύμβολο της δειλίας και του μίσους στα μέσα του 19ου αιώνα, ωστόσο το κίτρινο ήταν το χρώμα που χρησιμοποιούσαν οι καλλιτέχνες του Μεσαίωνα και της Αναγέννησης για να απεικονίσουν τον Ιούδα Ισκαριώτη, ο οποίος με ένα φιλί πρόδωσε τον Χριστό, οδηγώντας τον στο μαρτύριο της σταύρωσης.
Ένα παθιασμένο κίτρινο, είναι επίσης το χρώμα, με το οποίο το μυστηριώδες χέρι στον πίνακα του Ρέμπραντ «Η Γιορτή του Βαλτάζαρ» (1635-38) χαράσσει με εβραϊκά γράμματα στους τοίχους της αίθουσας συμποσίου, το μήνυμα προς τον πρίγκιπα της Βαβυλώνας, Βαλτάζαρ ότι η αυτοκρατορία του καταρρέει, ενώ οι καλεσμένοι κοιτούν έκπληκτοι. Για την ιστορία του έργου, οι λέξεις σήμαιναν «ο θεός μέτρησε τις μέρες της βασιλείας σου, ζυγίστηκες και βρέθηκες ελλιπής, το βασίλειό σου διαιρέθηκε και δόθηκε στους Μήδους και τους Πέρσες».
«Γιορτή του Βαλτάζαρ» (Ρέμπραντ)
Εάν, λοιπόν, πιστέψουμε έναν από τους θρύλους για το χρώμα, μερικές από τις πιο αξιοσημείωτες περιπτώσεις χρήσης ου κίτρινου στην ιστορία της τέχνης -από τις υπερβατικές λάμψεις στα λαμπερά τοπία του ρομαντικού ζωγράφου, Τζόζεφ Μάλροντ Ουίλιαμ Τένερ μέχρι την «μουσικότητα» των σπειροεδιών αστερισμών του Βαν Γκογκ - έχουν τις ρίζες τους σε μία βάρβαρη πρακτική, καθώς λέγεται ότι η μπογιά ήταν κατασκευασμένα από άρρωστα ούρα υποσιτισμένων αγελάδων.
Τα ούρα βοοειδών που αναγκάζονταν να τρέφονται με φύλλα μάνγκου στην πόλη Monghyr της Βεγγάλης στην Ινδίας, τα τοποθετούσαν σε πήλινα δοχεία και δημιουργούσαν κάτι σαν σιρόπι πάνω από μία φωτιά. Λέγεται ότι φιλτραριζόταν, στέγνωνε και μετατρεπόταν σε χρωστική που ονομαζόταν «piuri» και στη συνέχεια την πωλούσαν σε καλλιτέχνες. Αυτές οι κίτρινες, αλευρώδεις -σαν κιμωλία- σφαίρες βρίσκονταν στην παλέτα κάθε καλλιτέχνη, από τον Τέρνερ, τον Βερμέερ και τον Βαν Γκογκ, προσέδιδαν μία λαμπερή, κίτρινη φωτεινότητα στους εμβληματικούς καμβάδες τους.
Ό,τι λάμπει δεν είναι χρυσός
Με την κατηγορία ότι ήταν προϊόν κακοποίησης, καθώς η διατροφή των βοοειδών μόνο με φύλλα μάνγκο είχε θεωρηθεί θρεπτικά ανεπαρκής, το «ινδικό κίτρινο», όπως είχε ονομαστεί η συγκεκριμένη απόχρωση, απαγορεύτηκε. Απομεινάρια του λαμπυρίζουν με μία δριμύτητα στους τοίχους των μουσείων όλου του κόσμου. Όταν βλέπει κανείς έναν τέτοιο «αναβρασμό» χρωμάτων στα αριστουργήματα «The Angel Standing in the Sun» (1889) του Τέρνερ και την «Έναστρη Νύχτα» (1889) του Βαν Γκογκ, φαίνεται ότι παίρνουν μία διαφορετική λάμψη, παρά το γεγονός ότι βρίθει καταλοίπων εκείνης της «βιαιότητας».
«The Angel Standing in the Sun» (Ουίλιαμ Τέρνερ)
Χωρίς να θεωρείται μεταφορικά μία εσωτερική αναταραχή, τα σπειροειδή αστέρια του Βαν Γκογκ, που φιλοτεχνήθηκαν ένα μήνα αφότου ο Ολλανδός καλλιτέχνης ζήτησε τον εγκλεισμό του στο άσυλο Σεν Πολ του Σεν Ρεμί της Προβηγκίας, το Μάιο του 1889, «τύφλωναν» με αυτήν την πονεμένη κίτρινη ακτινοβολία τους.
Την ίδια στιγμή, υπήρχε κάτι άλλο που απορροφούσε ολοκληρωτικά τις κίτρινες βιβλικές λαμπερές απεικονίσεις, όπως τον Αδάμ, την Εύα, τον Αργάγγελο Μιχαήλ, του οποίου το πύρινο ξίφος προοιωνίζει την Ημέρα της Κρίσης, μέσα σε μία υγρή ατμόσφαιρα ούρων. Ωστόσο, ο «Άγγελος» του Τέρνερ - το αριστούργημα με τις συζεύξεις του κίτρινου και φαινομενικά «πηγμένου» στη χρωστική- φαίνεται να κάνει ακριβώς αυτό. Ορισμένοι θαυμαστές του έργου του Τέρνερ μπορεί να διαφωνούν σε μία ανάγνωση που το βυθίζει χωρίς να χρειάζεται, στα περιττώματα. Όμως υπάρχει περισσότερο κατάλληλη αύρα για ένα έργο που οραματίζεται τις τελευταίες «ωδίνες» ενός σπιλωμένου κόσμου που έχει παραχθεί από σωματικά περιττώματα;
Η ζωγραφική του Τέρνερ προβάλλει, τελικά, μία πνευματική απόρριψη της μηδαμινότητας αυτού του κόσμου, μία απελευθέρωση. Ζωγραφισμένοι από συμπιεσμένα αποξηραμένα ούρα, οι καμβάδες του Τέρνερ - που σύμφωνα με κάποιους κριτικούς υποφέρουν από "κίτρινο πυρετό"- θεωρήθηκαν οι πρόγονοι του έργου του Αμερικανού καλλιτέχνη, Αντρές Σερράνο «Piss Christ», ένα αμφιλεγόμενο δημιούργημα που απεικονίζει τη σταύρωση βυθισμένη σε ένα πλαστικό δοχείο με τα ούρα του φωτογράφου.
Το έργο αυτό, το οποίο κινήθηκε στη διαχωριστική γραμμή μεταξύ βλασφημίας και ομορφιάς, ιερότητας και ιεροσυλίας, προκάλεσε έντονες αντιδράσεις στους κόλπους της συντηρητικής Γερουσίας των ΗΠΑ, όταν εκτέθηκε το 1989. Μάλιστα, είχαν απειλήσει με διακοπή της χορηγίας που έδινε στον καλλιτέχνη την εγγύηση να συνεχίσει το έργο του, ενώ η προθήκη του στο χώρο έκθεσής του έγινε στόχος βανδαλισμού.
Piss Christ (Αντρές Σερράνο)
Στη Βρετανία, το Ινδικό Κίτρινο ήταν περισσότερο συνυφασμένο με το ηλιακό μεγαλείο των νεροχρωμάτων του Τέρνερ, αν και σήμερα θωρείται ότι ο Σερ Τζόσουα Ρέινολντς, μπορεί να είχε πειραματιστεί με αυτό πολλές δεκαετίες νωρίτερα, όταν ο Τένερ ήταν ακόμα παιδί. Μεταξύ των πιο γνωστών έργων του Ρέινολντς, «Age of Innocence» (1788), το οποίο απεικονίζει προφίλ ένα κοριτσάκι να κάθεται σε έναν άσπιλο παράδεισο και εμφανίζεται μάλλον λιγότερο ξέγνοιαστο σε σχέση με την καμαρωτή όψη του, δεδομένου ότι το λαμπερό δέρμα της έχει φιλοτεχνηθεί με κίτρινο χρώμα από βόεια ούρα.
«Age of Innocence» (Τζόσουα Ρέινολντς)
Ο Ρέινολντς λέγεται ότι είχε αποκτήσει ένα δείγμα της χρωστικής ουσίας από τον λιγότερο γνωστό Σκωτσέζο ζωγράφο, Τσαρλς Σμιθ, ο οποίος είχε επιστρέψει τότε από την Ινδία. Μάλλον, είναι ένα αρκετά λαμπερό πορτρέτο αναλογιζόμενος κανείς, ότι το θέμα του, που έγινε σύμβολο της αγνότητας, είναι «ποτισμένο» με ούρα αγελάδας.
Και δεν σταματά εδώ. Το ινδικό κίτρινο είχε βάλει σε... μπελάδες και την αθωότητα στον πίνακα - αποθέωση της παιδικότητας «Carnation, Lily, Lily, Rose» (1885) του Τζον Σίνγκερ Σάρτζεντ. Το έργο απεικονίζει μικρά κοριτσάκια που κρατούν φαναράκια σε έναν κήπο της Αγγλίας στο τέλος του καλοκαιριού. Ο Σάρτζεντ ήταν αποφασισμένος να αναζωπυρώσει την μαγεία της στιγμής με τη βοήθεια των δύο θυγατέρων φίλου του που τις χρησιμοποίησε ως μοντέλα.
Με μία ιμπρεσιονιστική προσέγγιση, που την εποχή εκείνη είχε κερδίσει έδαφος στη Γαλλία, ο Σάρτζεντ εργάστηκε σε εξωτερικό χώρο, αλλά έδωσε μάχη για να απεικονίσει πειστικά το ημίφως του ήλιου κατά το σούρουπο που αντανακλάται στα φαναράκια. Στο τέλος, τα κατάφερε μόνο με ινδικό κίτρινο αναμεμειγμένο με άλλες χρωστικές, όπως κόκκινο, πορτοκαλί του πλανήτη Άρη (Mars red/orange) και κίτρινη ώχρα (Mars yellow), δημιουργώντας μία τέτοια λαμπερή γοητεία.
"Carnation, Lily, Lily, Rose" (Τζον Σίνγκερ Σάρτζεντ)
Αριστουργήματα από... μάνγκο
Από τη στιγμή που ο Σάρτζεντ άρχισε να φιλοτεχνεί τον πίνακα «Carnation, Lily, Lily, Rose» είχε αρχίσει να ξεσπά μία ανησυχία στους καλλιτεχνικούς κύκλους για την προέλευση του ινδικού κίτρινου. Σύμφωνα με τις αρχικές φήμες, η μυστική ουσία θεωρείτο τα ούρα φιδιού. Άλλοι πάλι, υποπτεύονταν, ότι ήταν μία σιροποειδής ουσία από αφυδατωμένες καμήλες.
Όταν όμως ο διευθυντής του Kew Gardens, Τζόζεφ Χούκερ, παρήγγειλε μία έρευνα για το θέμα, ο T.N.Mukharji, επιμελητής του Ινδικού Μουσείου της Καλκούτας, συνέταξε μία έκθεση την οποία παρουσίασε στη Society of Arts του Λονδίνου τον Αύγουστο του 1883, ισχυριζόμενος ότι βρήκε την πρωταρχική ουσία στα περιττώματα βοοειδών που εκτρέφονταν με φύλλα μάνγκο, και τα οποία ήταν αυτά που ενίσχυα το κίτρινο χρώμα στα ούρα.
Όπως είχε αναφέρει ο Mukharji, τα ζώα έδειχναν πολύ άρρωστα. Αν και πέρασαν 25 χρόνια μέχρι να τεθεί εκτός νόμου αυτή η διαδικασία στη Βεγγάλη και να εγκαταλειφθεί η χρήση της στην Ευρώπη με αντικατάστασή της από συνθετικές χρωστικές, το διπλό πορτρέτο του Σάρτζεντ και η Έναστρη Νύχτα του Βανγκογκ, δημιουργήθηκαν αρκετά χρόνια μετά και είναι ανάμεσα στα τελευταία αριστουργήματα, η αύρα των οποίων βασίζεται στο ινδικό κίτρινο. Ένα χρώμα που η φωτεινότητά του μπορεί να παρήλθε, ωστόσο σαν ιστορία από μόνη της, δεν πρόκειται να ξεθωριάσει ποτέ.
Έναστρη Νύχτα (Βίνσεντ Βαν Γκογκ)
anatakti
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
8 γιατροσόφια της γιαγιάς που όντως “πιάνουν”!
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
