2019-03-31 00:52:56
Γράφει ο Βασίλης Μανιάτης
(Πρώτη δημοσίευση 7-10-2005 )
Καπετάν Ανυπόμονος
«Κι εγώ από κεί κάνω τον ανήφορο και επήγα και βρήκα τον Αρη απάν' στην Καλοσκοπή κι από κεί στο Μαυρολιθάρ'.
Ηταν οι μέρες που ο Σαράφης αναλάμβανε στρατιωτικός διοικητής».
Τα λόγια ανήκουν σε θρυλική μορφή της Εθνικής Αντίστασης: στον παπα-Ανυπόμονο, τον αντάρτη ιερωμένο που συνδέθηκε όσο ελάχιστοι με τον Αρη Βελουχιώτη και που αναπαύεται, από την προηγούμενη βδομάδα, στις «κορυφογραμμές» της ιστορίας, πλήρης ημερών και βιωμάτων.
Είχα την τύχη μέτά από προσπάθειες χρόνων να τον συναντήσω πριν από δύο χρόνια , στη μονή Αγάθωνος, έξω από την Υπάτη.
Καίτοι υπέργηρος, σχεδόν τυφλός, ο κατά κόσμον αρχιμανδρίτης Γερμανός Δημάκος, μόλις αρχίζει να μιλά για το αντάρτικο μεταμορφώνεται.
* Γεννιέται στο Αγρίδι Αρκαδίας στα 1912.
Είναι από τα μικρότερα αγόρια μιας πολυμελούς οικογένειας. Το 1934 χειροτονείται διάκονος στη Φθιώτιδα. «Το '42 διορίστηκα ηγούμενος στη μονή Αγάθωνος και ταυτόχρονα επίτροπος στη μονή Δαδιού», θυμάται. «Η περιοχή ήταν ΕΑΜοκρατούμενη.
Από εδώ ξεκίνησε ο Αρης, από την καλύβα του Στεφανή έξω από τη Σπερχειάδα. Εγώ τότε δεν είχα ιδέα απ' αυτά. Πρωτομυήθηκα από ένα βιβλιαράκι του Δημήτρη Γληνού με τίτλο: "Τι είναι και τι θέλει το ΕΑΜ", κι άρχισα να βοηθώ».
* Παράλληλα διορίζεται πρόεδρος στο Δαδί (Αμφίκλεια), πρωτοστατεί στην ανύψωση του ηθικού των κατοίκων και συμμετέχει στις επιτροπές εθνικής αλληλεγγύης. Με τους Ιταλούς παίζει το παιχνίδι της γάτας με το ποντίκι. Προδίδεται, όμως, από μια ελαττωματική γραφομηχανή:
«Οι Ιταλοί είχαν έναν υπολοχαγό, Μάριο, απαίσιο στη μορφή και απαισιότερο στην ψυχή. Μια μέρα ξεκόλλησε από την πινακίδα της κοινότητας ένα χαρτί αλλά πήρε κι άλλο ένα από τη διπλανή κολόνα». Ένα στραβό πλήκτρο της γραφομηχανής αποκαλύπτει ότι οι ανακοινώσεις της κοινότητας και οι προκηρύξεις του ΕΑΜ γράφονταν από την ίδια μηχανή.
Το όπλο του Aρη
* Δεν μένει, λοιπόν, στον καλόγερο, παρά να ανηφορίσει στο βουνό. Στην Καλοσκοπή συναντιέται με την ανταρτοομάδα του Aρη και του ζητά να καταταγεί στον ΕΛΑΣ.
«Δεν θα αντέξετε», μου λέει. «Ε! Όσο αντέξω», του απαντώ. Στο ελατοδάσος καθίσαμε να κολατσίσουμε. Πάνω στα έλατα πηδούσε ένα σκιουράκι. Ο Αρης έβγαλε την αραβίδα του που στο κοντάκι είχε μια σφραγίδα του Αη Γιώργη. "Το κατεβάζεις παππούλη;", μου λέει. Ρίχνω μια και πάρτο κάτω το ζουλαπάκι. "Η αραβίδα είναι δική σου", μου λέει τότε ο Αρης. Και δεν την ξαναφόρεσε. Την έδωσε σε μένα».
* Την επόμενη ο πατέρας Γερμανός αποκτά το προσωνύμιο με το οποίο μένει στην ιστορία: «Στην Αγία Τριάδα, ο καπετάν Λευτέρης ο Χρυσιώτης έγραφε τους νεοκαταταγέντες.
Ο Αρης καθόταν δίπλα. "Εγώ καπετάν Λευτέρη τι ψευδώνυμο να πάρω;" τον ρωτούσα συνέχεια. "Μην είσαι ανυπόμονος!", είπε ο Αρης. Και μού 'μεινε».
* Μιλά για τον Αρη και βγάζει σπίθες:
«Ανεπανάληπτος. Είναι γύφτοι, είναι παλιανθρώποι, είναι πρόστυχοι, είναι ανέντιμοι αυτοί που λένε όσα είπανε. Δεν ήταν τυχαίος ο Αρης.
Αν τον άκουγαν, θα είμαστε αλλιώτικα τώρα. Ηταν ο ΕΝΑΣ, που ήξερε να αξιοποιεί την προσφορά των πολλών.
Οι πολλοί υπάρχουν παντού και πάντοτε. Ο ένας λείπει. Και σήμερα ο ένας λείπει».
* Ο Ανυπόμονος γίνεται ο παπάς του έφιππου ουλαμού του γενικού στρατηγείου του ΕΛΑΣ, επίσημη ονομασία των επίλεκτων της προσωπικής φρουράς του Αρη, των περίφημων μαυροσκούφηδων.
«Θα φοράς πάντα το καλυμμαύχι. Το σταυρό δε θα τον βγάλεις ποτέ», μου έλεγε ο Αρης. "Μα δεν με βολεύει. Να βάλω μαύρο σκουφί όπως όλοι;"
"Οχι! Θα φοράς καλυμμαύχι", μου απαντούσε».
* Μιλά με την τραχιά ρουμελιώτικη προφορά, που περικλείει σαφήνεια και καθαρότητα:
«Ο Aρης ήταν παιδί αστικής οικογενείας.
Έκανε το σταυρό του, έλεγε "Παναΐτσα" μου, δεν ήταν "σαπέρας", ήταν από σπίτι.
Στα χωριά όταν κάναμε λειτουργίες, έψελνε. Στη Λάσπη βάφτισε ένα παιδί. Του είχα χαρίσει ένα σταυρό και τον φορούσε πάντα κρεμασμένο στην τσέπη της καρδιάς.
Το κόμμα πάθαινε αλλεργία. Στις περισσότερες φωτογραφίες αφαίρεσαν, μετά, το σταυρό με κόλπα».
* Τα βέλη του στρέφονται κατά της τότε και των μετέπειτα ηγεσιών του ΚΚΕ, που κατέτρεχαν τον Αρη και με την αποκήρυξή του τον οδήγησαν στην αυτοκτονία:
«Τον έστειλαν στο Μοριά για να τον ξεκάνουν. Η Πελοπόννησος έβριθε από ταγματασφαλίτες. Αυτό που του έφαγε το κεφάλι ήταν η τυφλή υπακοή στο κόμμα. Αυτός ο γίγαντας τι αδυναμία είχε σ' αυτό το κόμμα;»
* Μετά την απελευθέρωση και κατόπιν προτροπής του Αρη επιστρέφει στο μοναστήρι, ηγούμενος. Υπέστη όμως ανελέητο κυνηγητό.
«Φάγαμε ξύλο. Μας πέρασε από φάλαγγα ο Βουρλάκης. Ήταν απαραίτητο να περάσουμε από φροντιστήριο».
* Στους ένθεν κακείθεν πολέμιους του Αρη, σε εκείνους που έστησαν αλλά και γκρέμισαν το άγαλμά του στην πλατεία Λαού της Λαμίας, σ' αυτούς που τον έτρεμαν ζωντανό και τον κατηγόρησαν νεκρό στέλνει ένα τελευταίο μήνυμα, επίλογο στην υστεροφημία του αντάρτικου:
«Αυτοί φθίνουν και θα σβήσουνε.
Σβήνουνε ο ένας μετά τον άλλο.
Ο Αρ'ς δε "σβάει".
Δεν έχει ανάγκη από ανδριάντα.
Ο Αρης έχει ανδριάντα στην ψυχή του λαού.
Ανδριάντα κάνανε στον Τρούμαν και τον φυλάνε οι χωροφυλάκοι.
newsmessinia
(Πρώτη δημοσίευση 7-10-2005 )
Καπετάν Ανυπόμονος
«Κι εγώ από κεί κάνω τον ανήφορο και επήγα και βρήκα τον Αρη απάν' στην Καλοσκοπή κι από κεί στο Μαυρολιθάρ'.
Ηταν οι μέρες που ο Σαράφης αναλάμβανε στρατιωτικός διοικητής».
Τα λόγια ανήκουν σε θρυλική μορφή της Εθνικής Αντίστασης: στον παπα-Ανυπόμονο, τον αντάρτη ιερωμένο που συνδέθηκε όσο ελάχιστοι με τον Αρη Βελουχιώτη και που αναπαύεται, από την προηγούμενη βδομάδα, στις «κορυφογραμμές» της ιστορίας, πλήρης ημερών και βιωμάτων.
Είχα την τύχη μέτά από προσπάθειες χρόνων να τον συναντήσω πριν από δύο χρόνια , στη μονή Αγάθωνος, έξω από την Υπάτη.
Καίτοι υπέργηρος, σχεδόν τυφλός, ο κατά κόσμον αρχιμανδρίτης Γερμανός Δημάκος, μόλις αρχίζει να μιλά για το αντάρτικο μεταμορφώνεται.
* Γεννιέται στο Αγρίδι Αρκαδίας στα 1912.
Είναι από τα μικρότερα αγόρια μιας πολυμελούς οικογένειας. Το 1934 χειροτονείται διάκονος στη Φθιώτιδα. «Το '42 διορίστηκα ηγούμενος στη μονή Αγάθωνος και ταυτόχρονα επίτροπος στη μονή Δαδιού», θυμάται. «Η περιοχή ήταν ΕΑΜοκρατούμενη.
Από εδώ ξεκίνησε ο Αρης, από την καλύβα του Στεφανή έξω από τη Σπερχειάδα. Εγώ τότε δεν είχα ιδέα απ' αυτά. Πρωτομυήθηκα από ένα βιβλιαράκι του Δημήτρη Γληνού με τίτλο: "Τι είναι και τι θέλει το ΕΑΜ", κι άρχισα να βοηθώ».
* Παράλληλα διορίζεται πρόεδρος στο Δαδί (Αμφίκλεια), πρωτοστατεί στην ανύψωση του ηθικού των κατοίκων και συμμετέχει στις επιτροπές εθνικής αλληλεγγύης. Με τους Ιταλούς παίζει το παιχνίδι της γάτας με το ποντίκι. Προδίδεται, όμως, από μια ελαττωματική γραφομηχανή:
«Οι Ιταλοί είχαν έναν υπολοχαγό, Μάριο, απαίσιο στη μορφή και απαισιότερο στην ψυχή. Μια μέρα ξεκόλλησε από την πινακίδα της κοινότητας ένα χαρτί αλλά πήρε κι άλλο ένα από τη διπλανή κολόνα». Ένα στραβό πλήκτρο της γραφομηχανής αποκαλύπτει ότι οι ανακοινώσεις της κοινότητας και οι προκηρύξεις του ΕΑΜ γράφονταν από την ίδια μηχανή.
Το όπλο του Aρη
* Δεν μένει, λοιπόν, στον καλόγερο, παρά να ανηφορίσει στο βουνό. Στην Καλοσκοπή συναντιέται με την ανταρτοομάδα του Aρη και του ζητά να καταταγεί στον ΕΛΑΣ.
«Δεν θα αντέξετε», μου λέει. «Ε! Όσο αντέξω», του απαντώ. Στο ελατοδάσος καθίσαμε να κολατσίσουμε. Πάνω στα έλατα πηδούσε ένα σκιουράκι. Ο Αρης έβγαλε την αραβίδα του που στο κοντάκι είχε μια σφραγίδα του Αη Γιώργη. "Το κατεβάζεις παππούλη;", μου λέει. Ρίχνω μια και πάρτο κάτω το ζουλαπάκι. "Η αραβίδα είναι δική σου", μου λέει τότε ο Αρης. Και δεν την ξαναφόρεσε. Την έδωσε σε μένα».
* Την επόμενη ο πατέρας Γερμανός αποκτά το προσωνύμιο με το οποίο μένει στην ιστορία: «Στην Αγία Τριάδα, ο καπετάν Λευτέρης ο Χρυσιώτης έγραφε τους νεοκαταταγέντες.
Ο Αρης καθόταν δίπλα. "Εγώ καπετάν Λευτέρη τι ψευδώνυμο να πάρω;" τον ρωτούσα συνέχεια. "Μην είσαι ανυπόμονος!", είπε ο Αρης. Και μού 'μεινε».
* Μιλά για τον Αρη και βγάζει σπίθες:
«Ανεπανάληπτος. Είναι γύφτοι, είναι παλιανθρώποι, είναι πρόστυχοι, είναι ανέντιμοι αυτοί που λένε όσα είπανε. Δεν ήταν τυχαίος ο Αρης.
Αν τον άκουγαν, θα είμαστε αλλιώτικα τώρα. Ηταν ο ΕΝΑΣ, που ήξερε να αξιοποιεί την προσφορά των πολλών.
Οι πολλοί υπάρχουν παντού και πάντοτε. Ο ένας λείπει. Και σήμερα ο ένας λείπει».
* Ο Ανυπόμονος γίνεται ο παπάς του έφιππου ουλαμού του γενικού στρατηγείου του ΕΛΑΣ, επίσημη ονομασία των επίλεκτων της προσωπικής φρουράς του Αρη, των περίφημων μαυροσκούφηδων.
«Θα φοράς πάντα το καλυμμαύχι. Το σταυρό δε θα τον βγάλεις ποτέ», μου έλεγε ο Αρης. "Μα δεν με βολεύει. Να βάλω μαύρο σκουφί όπως όλοι;"
"Οχι! Θα φοράς καλυμμαύχι", μου απαντούσε».
* Μιλά με την τραχιά ρουμελιώτικη προφορά, που περικλείει σαφήνεια και καθαρότητα:
«Ο Aρης ήταν παιδί αστικής οικογενείας.
Έκανε το σταυρό του, έλεγε "Παναΐτσα" μου, δεν ήταν "σαπέρας", ήταν από σπίτι.
Στα χωριά όταν κάναμε λειτουργίες, έψελνε. Στη Λάσπη βάφτισε ένα παιδί. Του είχα χαρίσει ένα σταυρό και τον φορούσε πάντα κρεμασμένο στην τσέπη της καρδιάς.
Το κόμμα πάθαινε αλλεργία. Στις περισσότερες φωτογραφίες αφαίρεσαν, μετά, το σταυρό με κόλπα».
* Τα βέλη του στρέφονται κατά της τότε και των μετέπειτα ηγεσιών του ΚΚΕ, που κατέτρεχαν τον Αρη και με την αποκήρυξή του τον οδήγησαν στην αυτοκτονία:
«Τον έστειλαν στο Μοριά για να τον ξεκάνουν. Η Πελοπόννησος έβριθε από ταγματασφαλίτες. Αυτό που του έφαγε το κεφάλι ήταν η τυφλή υπακοή στο κόμμα. Αυτός ο γίγαντας τι αδυναμία είχε σ' αυτό το κόμμα;»
* Μετά την απελευθέρωση και κατόπιν προτροπής του Αρη επιστρέφει στο μοναστήρι, ηγούμενος. Υπέστη όμως ανελέητο κυνηγητό.
«Φάγαμε ξύλο. Μας πέρασε από φάλαγγα ο Βουρλάκης. Ήταν απαραίτητο να περάσουμε από φροντιστήριο».
* Στους ένθεν κακείθεν πολέμιους του Αρη, σε εκείνους που έστησαν αλλά και γκρέμισαν το άγαλμά του στην πλατεία Λαού της Λαμίας, σ' αυτούς που τον έτρεμαν ζωντανό και τον κατηγόρησαν νεκρό στέλνει ένα τελευταίο μήνυμα, επίλογο στην υστεροφημία του αντάρτικου:
«Αυτοί φθίνουν και θα σβήσουνε.
Σβήνουνε ο ένας μετά τον άλλο.
Ο Αρ'ς δε "σβάει".
Δεν έχει ανάγκη από ανδριάντα.
Ο Αρης έχει ανδριάντα στην ψυχή του λαού.
Ανδριάντα κάνανε στον Τρούμαν και τον φυλάνε οι χωροφυλάκοι.
newsmessinia
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Κάρπαθος: Συνταξιούχος ξέχασε 900 ευρώ σε ΑΤΜ Τράπεζας
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
