2019-11-27 10:14:23
Στις 3-6 Δεκεμβρίου 2019, με το συμπόσιο για τα 20 χρόνια λειτουργίας του διαστημικού τηλεσκοπίου Chandra, η διεθνής επιστημονική κοινότητα ολοκληρώνει τα συνέδρια, τις διαλέξεις και τις ομιλίες που είχαν προγραμματιστεί καθόλη την διάρκεια της χρονιάς για την 20η επέτειο από την εκτόξευση ενός από τα σπουδαιότερα τηλεσκόπια ακτίνων Χ.Το Διαστημικό Αστεροσκοπείο Ακτίνων Χ Chandra τέθηκε σε τροχιά γύρω από την Γη στις 23 Ιουλίου 1999, με την βοήθεια του διαστημικού λεωφορείου Columbia. Όπως υποδηλώνει και το όνομά του, το Chandra ανιχνεύει τις ακτίνες Χ που εκλύονται κατά την διάρκεια ορισμένων από τα πιο παράξενα και βίαια φαινόμενα του Σύμπαντος (φωτογρ. NASA/CXC). Η κατασκευή αυτού του διαστημικού τηλεσκοπίου με διαφορετική όμως επωνυμία (Advanced X-ray Astrophysics Facility), είχε προταθεί από την NASA ήδη από το 1976. Λίγο πριν την εκτόξευσή του, όμως, μετονομάστηκε σε Chandra, προς τιμήν του κορυφαίου Ινδού αστροφυσικού και κατόχου του Νόμπελ Φυσικής Subrahmanyan Chandrasekhar (1910–1995), γνωστότερου στους συναδέλφους του ως «Chandra».
Με την απαράμιλλη ευαισθησία και διακριτική του ικανότητα, το Chandra συνέλεξε δεδομένα από μία ευρεία ποικιλία ουράνιων σωμάτων: από γειτονικούς μας πλανήτες και κομήτες, μέχρι τα πλέον απομακρυσμένα κβάζαρ. Απεικόνισε, μεταξύ άλλων, τα «λείψανα» εκρήξεων σουπερνόβα, κατέγραψε την διασπορά των βαρέων στοιχείων που οι εκρήξεις αυτές εκλύουν στο Διάστημα, ανακάλυψε και συνέλεξε δεδομένα για γαλαξιακές μαύρες τρύπες παντού στο Σύμπαν και πραγματοποίησε λεπτομερείς παρατηρήσεις στην περιοχή γύρω από την γιγάντια μαύρη τρύπα, που βρίσκεται στον πυρήνα του Γαλαξία μας.
Το Chandra, ακόμη, συνέβαλε σημαντικά στην μελέτη της σκοτεινής ύλης, απεικονίζοντας μεταξύ άλλων τον διαχωρισμό της από την συνηθισμένη (βαρυονική) ύλη, που προκαλείται κατά τις συγκρούσεις μεταξύ γαλαξιακών σμηνών, ενώ με τα δεδομένα που συλλέγει, συμβάλλει αποφασιστικά και στην έρευνα για την αποκρυπτογράφηση της φύσης της σκοτεινής ενέργειας. Το Chandra, τέλος, ήταν ένα μόνο από τα διαστημικά και επίγεια τηλεσκόπια που συνέλεξαν δεδομένα, σε ολόκληρο το εύρος του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος, για την φωτεινή αναλαμπή που προκλήθηκε κατά την σύγκρουση δύο αστέρων νετρονίων. Αυτό το βίαιο κοσμικό φαινόμενο παρατηρήθηκε στις 17 Αυγούστου 2017, όταν οι ανιχνευτές βαρυτικών κυμάτων LIGO και VIRGO κατέγραψαν την διέλευση βαρυτικών κυμάτων από τους βραχίονες των συμβολομέτρων τους.
Όπως, εξάλλου, είχε δηλώσει παλαιότερα και ο Martin Weisskopf, ερευνητής στο Διαστημικό κέντρο Πτήσεων Marshall στην Αλαμπάμα, «με όποια κριτήρια και να αξιολογηθεί το Chandra –κόστος, χρονοδιάγραμμα, τεχνολογικό επίτευγμα και πάνω απ’ όλα επιστημονικές ανακαλύψεις– αυτό το διαστημικό τηλεσκόπιο συνεχίζει να είναι μια από τις πιο επιτυχείς αποστολές που σχεδίασε ποτέ η NASA».
Το Chandra είναι το τρίτο από τα Μεγάλα Τροχιακά Αστεροσκοπεία της NASA, καθένα απ’ τα οποία πραγματοποιεί μελέτες σε διαφορετικά μήκη κύματος. Το πρώτο και αναμφίβολα το γνωστότερο απ’ αυτά είναι το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble, το οποίο συλλέγει δεδομένα κυρίως στο ορατό και στο κοντινό υπεριώδες. Το Compton (1991-2000) συνέλεξε δεδομένα για ορισμένα από τα πλέον ενεργητικά φαινόμενα που μπορούμε να παρατηρήσουμε στο Σύμπαν και τα οποία συνοδεύονται από την εκπομπή ακτίνων γ, ενώ το Spitzer παρατηρεί στο υπέρυθρο φάσμα των συχνοτήτων.
Περισσότερες πληροφορίες για το διαστημικό τηλεσκόπιο Chandra και για την συνεισφορά του στην αστρονομική έρευνα μπορείτε να αντλήσετε από την ιστοσελίδα που είναι αφιερωμένη στην 20ή επέτειο της εκτόξευσής του: https://chandra.harvard.edu/20th/.
https://www.eef.edu.gr/el/arthra/ta-20a-genethlia-tou-diastimikou-tileskopiou-chandra/
Με την απαράμιλλη ευαισθησία και διακριτική του ικανότητα, το Chandra συνέλεξε δεδομένα από μία ευρεία ποικιλία ουράνιων σωμάτων: από γειτονικούς μας πλανήτες και κομήτες, μέχρι τα πλέον απομακρυσμένα κβάζαρ. Απεικόνισε, μεταξύ άλλων, τα «λείψανα» εκρήξεων σουπερνόβα, κατέγραψε την διασπορά των βαρέων στοιχείων που οι εκρήξεις αυτές εκλύουν στο Διάστημα, ανακάλυψε και συνέλεξε δεδομένα για γαλαξιακές μαύρες τρύπες παντού στο Σύμπαν και πραγματοποίησε λεπτομερείς παρατηρήσεις στην περιοχή γύρω από την γιγάντια μαύρη τρύπα, που βρίσκεται στον πυρήνα του Γαλαξία μας.
Το Chandra, ακόμη, συνέβαλε σημαντικά στην μελέτη της σκοτεινής ύλης, απεικονίζοντας μεταξύ άλλων τον διαχωρισμό της από την συνηθισμένη (βαρυονική) ύλη, που προκαλείται κατά τις συγκρούσεις μεταξύ γαλαξιακών σμηνών, ενώ με τα δεδομένα που συλλέγει, συμβάλλει αποφασιστικά και στην έρευνα για την αποκρυπτογράφηση της φύσης της σκοτεινής ενέργειας. Το Chandra, τέλος, ήταν ένα μόνο από τα διαστημικά και επίγεια τηλεσκόπια που συνέλεξαν δεδομένα, σε ολόκληρο το εύρος του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος, για την φωτεινή αναλαμπή που προκλήθηκε κατά την σύγκρουση δύο αστέρων νετρονίων. Αυτό το βίαιο κοσμικό φαινόμενο παρατηρήθηκε στις 17 Αυγούστου 2017, όταν οι ανιχνευτές βαρυτικών κυμάτων LIGO και VIRGO κατέγραψαν την διέλευση βαρυτικών κυμάτων από τους βραχίονες των συμβολομέτρων τους.
Όπως, εξάλλου, είχε δηλώσει παλαιότερα και ο Martin Weisskopf, ερευνητής στο Διαστημικό κέντρο Πτήσεων Marshall στην Αλαμπάμα, «με όποια κριτήρια και να αξιολογηθεί το Chandra –κόστος, χρονοδιάγραμμα, τεχνολογικό επίτευγμα και πάνω απ’ όλα επιστημονικές ανακαλύψεις– αυτό το διαστημικό τηλεσκόπιο συνεχίζει να είναι μια από τις πιο επιτυχείς αποστολές που σχεδίασε ποτέ η NASA».
Το Chandra είναι το τρίτο από τα Μεγάλα Τροχιακά Αστεροσκοπεία της NASA, καθένα απ’ τα οποία πραγματοποιεί μελέτες σε διαφορετικά μήκη κύματος. Το πρώτο και αναμφίβολα το γνωστότερο απ’ αυτά είναι το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble, το οποίο συλλέγει δεδομένα κυρίως στο ορατό και στο κοντινό υπεριώδες. Το Compton (1991-2000) συνέλεξε δεδομένα για ορισμένα από τα πλέον ενεργητικά φαινόμενα που μπορούμε να παρατηρήσουμε στο Σύμπαν και τα οποία συνοδεύονται από την εκπομπή ακτίνων γ, ενώ το Spitzer παρατηρεί στο υπέρυθρο φάσμα των συχνοτήτων.
Περισσότερες πληροφορίες για το διαστημικό τηλεσκόπιο Chandra και για την συνεισφορά του στην αστρονομική έρευνα μπορείτε να αντλήσετε από την ιστοσελίδα που είναι αφιερωμένη στην 20ή επέτειο της εκτόξευσής του: https://chandra.harvard.edu/20th/.
https://www.eef.edu.gr/el/arthra/ta-20a-genethlia-tou-diastimikou-tileskopiou-chandra/
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Μεξικό ζητεί συνάντηση με τις ΗΠΑ μετά τις δηλώσεις Τραμπ για τα καρτέλ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
