2020-04-04 12:52:23
Ὅσοι προσκυνητὲς φθάσουν στὴν Ἱ. Μονὴ Ἁγίας Ἀναστασίας τῆς Φαρμακολυτρίας – ποὺ βρίσκεται σὲ γραφικὸ ὕψωμα ἔξω ἀπὸ τὸ χωριὸ Βασιλικά, ἀνατολικὰ τῆς Θεσσαλονίκης – καὶ εἰσέλθουν στὸ καθολικό της (στὸν κεντρικὸ δηλαδὴ Ναό), ἀντικρίζουν μὲ δέος στὸ δεξιὸ κλίτος τὴν ἱερὴ Λάρνακα μὲ ἄφθαρτο τὸ ἱερὸ σκήνωμα τοῦ ἁγίου Θεωνᾶ Ἀρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης.
Ἐπὶ αἰῶνες τώρα ἀπὸ τῆς κοιμήσεώς του (1541) ἀναπαύεται ὁ σεπτὸς Ἱεράρχης στὸν γαλήνιο καὶ ἥσυχο αὐτὸν τόπο ποὺ τόσο ἀγάπησε, ἀνακαίνισε καὶ λάμπρυνε ὑλικὰ καὶ πνευματικὰ μὲ τὴν ὁσία ζωή του. Ποιὸς ὅμως ὑπῆρξε ὁ ἅγιος Θεωνᾶς;
Ἅγιος τοῦ 16ου αἰῶνος μὲ ἄγνωστη τὴν καταγωγή του. Κάποιοι ὑπέθεσαν ὅτι κατάγεται ἀπὸ τὴ Βέροια ἢ τὴ Λέσβο. Στὰ πρῶτα στοιχεῖα τῆς βιογραφίας του τὸν συναντοῦμε στὴν ἁγιασμένη πολιτεία τοῦ Ἄθωνα νὰ ἀσκεῖ καθήκοντα ἐφημερίου στὴν Ἱερὰ Μονὴ Παντοκράτορος
. Σύντομα ὅμως τὸν ἔθελξε ἡ πνευματικὴ μορφὴ τοῦ ὁσίου Ἰακώβου τοῦ Ἰβηροσκητιώτη (τοῦ μετέπειτα νεομάρτυρος), ποὺ εἶχε φήμη σπουδαίου διδασκάλου ἀρετῆς σ’ ὅλο τὸ Ἅγιον Ὄρος. Γι’ αὐτὸ ζήτησε καὶ ἔγινε δεκτὸς στὴ μικρή του συνοδεία, ποὺ βρισκόταν στὸ μονύδριο τοῦ Τιμίου Προδρόμου πάνω ἀπὸ τὴν Ἱερὰ Μονὴ Ἰβήρων. Ὁ Θεωνᾶς ὡς ὑποτακτικὸς τοῦ Ἰακώβου προέκοπτε περισσότερο ἀπὸ τοὺς ἄλλους στὰ πνευματικὰ ἀθλήματα τῆς κοινοβιακῆς ζωῆς. Καὶ συνέχεια εὐχαριστοῦσε τὸν Θεό, σκιρτώντας ἀπὸ χαρὰ ποὺ τοῦ χάρισε ἕναν τέτοιο «οὐράνιο γέροντα».
Τὸ 1518 ὁ Ἰάκωβος φωτιζόμενος ἀπὸ τὸν Θεὸ ἐξέρχεται ἀπὸ τὸ Ἅγιον Ὄρος μὲ τοὺς ἕξι μαθητές του σὲ περιοδεία γιὰ νὰ στηρίξει στὴν πίστη τοὺς χριστιανοὺς τῆς ἐποχῆς του. Ἀκολούθησαν τὸν δρόμο πρὸς τὴ Θεσσαλονίκη, κατέβηκαν στὸν Πλαταμώνα, πέρασαν ἀπὸ τὰ Μετέωρα ἐνισχύοντας τοὺς ἐκεῖ Μοναχοὺς καὶ κατέληξαν στὴν Ἱερὰ Μονὴ Τιμίου Προδρόμου περιοχῆς Δερβέκιστας (Ἀναλήψεως) τῆς Αἰτωλίας καὶ ἄρχισαν ἀμέσως τὸ ἱεραποστολικό τους ἔργο. Ἕνα ἦταν τὸ σύνθημα τοῦ Ἰακώβου: «νὰ προτρέπει τοὺς Χριστιανοὺς νὰ ἐφαρμόζουν τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ καὶ νὰ μὴν κάνουν οἱ ἄνθρωποι κανένα κακό». Ὁ κόσμος διψοῦσε γιὰ τὴ θεία διδασκαλία. Πλήθη λαοῦ ἔτρεχαν σὰν διψασμένα ἐλάφια ἀπὸ τὰ γύρω χωριὰ γιὰ νὰ ἀκούσουν τὴν ψυχωφελὴ διδασκαλία τοῦ ἁγίου Γέροντος, νὰ ἐξομολογηθοῦν καὶ νὰ γυρίσουν πίσω ἀναγεννημένοι ὄχι μόνο πνευματικὰ ἀλλὰ καὶ σωματικά, ἀφοῦ καὶ θαύματα πολλὰ γίνονταν σὲ ἀσθενεῖς.
Ὅμως τὸ ἁγνὸ καὶ καρποφόρο αὐτὸ ἔργο τὸ φθόνησε ὁ διάβολος. Ἀκούστηκαν συκοφαντίες γιὰ τὸν Ἰάκωβο ὅτι ὑποκινεῖ τὸ λαὸ σὲ ἐπανάσταση. Γιὰ τὸν λόγο αὐτὸ συνελήφθη ἀπὸ τοὺς Τούρκους μαζὶ μὲ δύο ἀπὸ τοὺς μαθητές του, τὸν διάκονο Ἰάκωβο καὶ τὸν μοναχὸ Διονύσιο. Καὶ ἀφοῦ τοὺς βασάνισαν σκληρά, τοὺς ἀπαγχόνισαν τὴν 1η Νοεμβρίου τοῦ ἔτους 1519 στὸ Διδυμότειχο καὶ στὴν Ἀδριανούπολη.
Ὁ ἅγιος Θεωνᾶς μὲ τοὺς ὑπόλοιπους Μοναχοὺς τῆς συνοδείας τοῦ ἁγίου Ἰακώβου ἦλθαν στὴ Σιμωνόπετρα τοῦ Ἁγίου Ὄρους. Μετὰ ἀπὸ δύο χρόνια περίπου πληροφορήθηκαν ὅτι οἱ τρεῖς νεομάρτυρες – συμμοναστές τους εἶχαν ταφεῖ στὸ Ἀρβανιτοχώρι, πέντε χιλιόμετρα ἔξω ἀπὸ τὴν Ἀδριανούπολη. Πῆγαν λοιπὸν ἐκεῖ καὶ μὲ ἱερὴ κατάνυξη ἔκαμαν τὴν ἀνακομιδὴ τῶν τιμίων Λειψάνων τους καὶ ἐπέστρεψαν πάλι στὸ Ἅγιον Ὄρος.
Τὸ 1522 μὲ τοὺς πολύτιμους θησαυροὺς τῶν χαριτοβρύτων Λειψάνων τῶν ὁσιονεομαρτύρων τους ἔφθασαν στὰ ἀνατολικὰ μέρη τῆς Θεσσαλονίκης (περιοχὴ Γαλάτιστα Χαλκιδικῆς) καὶ ἐγκαταστάθηκαν στὸ μικρὸ καὶ ἐγκαταλελειμμένο τότε Μοναστήρι τῆς Ἁγίας Ἀναστασίας τῆς Φαρμακολυτρίας. Ὁ Θεωνᾶς ἀναγνωρίσθηκε ἀμέσως ἡγούμενος τῆς μικρῆς συνοδείας. Μὲ πολλὴ ἐπιμέλεια καὶ προσωπικὴ ἐργασία ὁ ἅγιος Θεωνᾶς ἀνακαίνισε τὸ Μοναστήρι καὶ τὸ μετέβαλε σὲ μιὰ φιλάνθρωπη πνευματικὴ κυψέλη μὲ Σχολεῖο, Νοσοκομεῖο καὶ ἐννέα παρεκκλήσια. Γιὰ τὴν εὐρύτερη περιοχὴ ἡ Μονὴ ἦταν ἕνας πνευματικὸς φάρος ποὺ γλυκὰ καὶ παρήγορα φώτιζε καὶ στήριζε τὸ σκλαβωμένο τότε Γένος μας. Ὁ ἅγιος Θεωνᾶς ἀγαποῦσε πολὺ τὴν κατὰ Θεὸν ἡσυχία, τὴν περισυλλογὴ τοῦ νοῦ καὶ τὴν ἄσκηση γιὰ τὸν προσωπικό του ἐξαγνισμό (σώζεται ἀκόμη τὸ ἀσκητήριό του). Δὲν ὑστέρησε ὅμως καὶ πρὸς τὸ ἄλλο καθῆκον τῆς διαποιμάνσεως τῆς ἱερᾶς συνοδείας του, ποὺ ἔφθασε τοὺς 150 Μοναχούς. Ὅλους αὐτοὺς τοὺς καθοδηγοῦσε μὲ πολλὴ ἐπιμέλεια στὴ μοναχικὴ πολιτεία καί τούς μόρφωνε «κατὰ Θεὸν» μὲ τὶς ἅγιες διδαχές του.
Ἡ εἴδηση τῆς φωτεινῆς καὶ πλούσιας σὲ ἀρετὴ ζωῆς του εἶχε φθάσει μέχρι τὴν πόλη τῆς Θεσσαλονίκης. Γι’ αὐτὸ ὅταν ὁ θρόνος της χήρευσε τὸ 1535 περίπου, ὅλοι προέκριναν τὸν ὅσιο καὶ ἐνάρετο Θεωνᾶ ὡς νέο Ἀρχιεπίσκοπό της. Ἐκεῖ μὲ τὰ πλούσια καὶ σπάνια χαρίσματα τῆς σοφίας, τῆς πραότητος καὶ τῆς καλοσύνης του ὁδήγησε στὴν «ὁδὸ τῆς σωτηρίας» πλήθη πνευματικῶν του παιδιῶν. Ὄρθιος νύκτα καὶ ἡ μέρα στὶς πνευματικὲς ἐπάλξεις ἀγρυπνοῦσε προσευχόμενος γιὰ τὸ ποίμνιό του διαφυλάττοντάς το ἀπὸ τοὺς νοητοὺς λύκους τῶν αἱρέσεων.
Ὁ ἅγιος Θεωνᾶς μὲ θεοφιλὴ ἀρχιερατεία δόξασε τὸν Θεὸ καὶ λάμπρυνε τὴν τοπικὴ Ἐκκλησία τῆς Θεσσαλονίκης μέχρι τὴν ἐκδημία του τὸ 1541! Τὸ ὄνομά του προφέρεται μὲ εὐλάβεια καὶ τιμὴ ἀπὸ ὅλο τὸν χριστιανικὸ κόσμο τῆς Θεσσαλονίκης μέχρι σήμερα. Ἱερὲς εἰκόνες του κοσμοῦν πλήθη Ναῶν (Ὑπαπαντῆς, Ἁγίου Γρηγορίου Παλαμᾶ...) καὶ παρεκκλησίων.
Ἅγιος Θεωνᾶς! Μιὰ ὁσιακὴ μορφὴ μὲ γνήσιο ἀσκητικὸ πνεῦμα καὶ αὐθεντικὴ ἱεραποστολικὴ διακονία. Μιὰ μορφὴ ποὺ βάδισε τὸ δρόμο τοῦ Χριστοῦ μὲ πιστότητα, γενναιότητα καὶ αὐτοθυσία. Ἂς γίνει ἡ ζωή του καὶ δική μας ζωή.
«Ἅγιε θεοφόρε Θεωνᾶ, Ἐκκλησίας καλλονὴ καὶ δοχεῖον τοῦ Παρακλήτου, ἀπαύστως δυσώπει ἐλεηθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν».
«Ἀπό τό περιοδικό «Ο ΣΩΤΗΡ».
paraklisi
Ἐπὶ αἰῶνες τώρα ἀπὸ τῆς κοιμήσεώς του (1541) ἀναπαύεται ὁ σεπτὸς Ἱεράρχης στὸν γαλήνιο καὶ ἥσυχο αὐτὸν τόπο ποὺ τόσο ἀγάπησε, ἀνακαίνισε καὶ λάμπρυνε ὑλικὰ καὶ πνευματικὰ μὲ τὴν ὁσία ζωή του. Ποιὸς ὅμως ὑπῆρξε ὁ ἅγιος Θεωνᾶς;
Ἅγιος τοῦ 16ου αἰῶνος μὲ ἄγνωστη τὴν καταγωγή του. Κάποιοι ὑπέθεσαν ὅτι κατάγεται ἀπὸ τὴ Βέροια ἢ τὴ Λέσβο. Στὰ πρῶτα στοιχεῖα τῆς βιογραφίας του τὸν συναντοῦμε στὴν ἁγιασμένη πολιτεία τοῦ Ἄθωνα νὰ ἀσκεῖ καθήκοντα ἐφημερίου στὴν Ἱερὰ Μονὴ Παντοκράτορος
Τὸ 1518 ὁ Ἰάκωβος φωτιζόμενος ἀπὸ τὸν Θεὸ ἐξέρχεται ἀπὸ τὸ Ἅγιον Ὄρος μὲ τοὺς ἕξι μαθητές του σὲ περιοδεία γιὰ νὰ στηρίξει στὴν πίστη τοὺς χριστιανοὺς τῆς ἐποχῆς του. Ἀκολούθησαν τὸν δρόμο πρὸς τὴ Θεσσαλονίκη, κατέβηκαν στὸν Πλαταμώνα, πέρασαν ἀπὸ τὰ Μετέωρα ἐνισχύοντας τοὺς ἐκεῖ Μοναχοὺς καὶ κατέληξαν στὴν Ἱερὰ Μονὴ Τιμίου Προδρόμου περιοχῆς Δερβέκιστας (Ἀναλήψεως) τῆς Αἰτωλίας καὶ ἄρχισαν ἀμέσως τὸ ἱεραποστολικό τους ἔργο. Ἕνα ἦταν τὸ σύνθημα τοῦ Ἰακώβου: «νὰ προτρέπει τοὺς Χριστιανοὺς νὰ ἐφαρμόζουν τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ καὶ νὰ μὴν κάνουν οἱ ἄνθρωποι κανένα κακό». Ὁ κόσμος διψοῦσε γιὰ τὴ θεία διδασκαλία. Πλήθη λαοῦ ἔτρεχαν σὰν διψασμένα ἐλάφια ἀπὸ τὰ γύρω χωριὰ γιὰ νὰ ἀκούσουν τὴν ψυχωφελὴ διδασκαλία τοῦ ἁγίου Γέροντος, νὰ ἐξομολογηθοῦν καὶ νὰ γυρίσουν πίσω ἀναγεννημένοι ὄχι μόνο πνευματικὰ ἀλλὰ καὶ σωματικά, ἀφοῦ καὶ θαύματα πολλὰ γίνονταν σὲ ἀσθενεῖς.
Ὅμως τὸ ἁγνὸ καὶ καρποφόρο αὐτὸ ἔργο τὸ φθόνησε ὁ διάβολος. Ἀκούστηκαν συκοφαντίες γιὰ τὸν Ἰάκωβο ὅτι ὑποκινεῖ τὸ λαὸ σὲ ἐπανάσταση. Γιὰ τὸν λόγο αὐτὸ συνελήφθη ἀπὸ τοὺς Τούρκους μαζὶ μὲ δύο ἀπὸ τοὺς μαθητές του, τὸν διάκονο Ἰάκωβο καὶ τὸν μοναχὸ Διονύσιο. Καὶ ἀφοῦ τοὺς βασάνισαν σκληρά, τοὺς ἀπαγχόνισαν τὴν 1η Νοεμβρίου τοῦ ἔτους 1519 στὸ Διδυμότειχο καὶ στὴν Ἀδριανούπολη.
Ὁ ἅγιος Θεωνᾶς μὲ τοὺς ὑπόλοιπους Μοναχοὺς τῆς συνοδείας τοῦ ἁγίου Ἰακώβου ἦλθαν στὴ Σιμωνόπετρα τοῦ Ἁγίου Ὄρους. Μετὰ ἀπὸ δύο χρόνια περίπου πληροφορήθηκαν ὅτι οἱ τρεῖς νεομάρτυρες – συμμοναστές τους εἶχαν ταφεῖ στὸ Ἀρβανιτοχώρι, πέντε χιλιόμετρα ἔξω ἀπὸ τὴν Ἀδριανούπολη. Πῆγαν λοιπὸν ἐκεῖ καὶ μὲ ἱερὴ κατάνυξη ἔκαμαν τὴν ἀνακομιδὴ τῶν τιμίων Λειψάνων τους καὶ ἐπέστρεψαν πάλι στὸ Ἅγιον Ὄρος.
Τὸ 1522 μὲ τοὺς πολύτιμους θησαυροὺς τῶν χαριτοβρύτων Λειψάνων τῶν ὁσιονεομαρτύρων τους ἔφθασαν στὰ ἀνατολικὰ μέρη τῆς Θεσσαλονίκης (περιοχὴ Γαλάτιστα Χαλκιδικῆς) καὶ ἐγκαταστάθηκαν στὸ μικρὸ καὶ ἐγκαταλελειμμένο τότε Μοναστήρι τῆς Ἁγίας Ἀναστασίας τῆς Φαρμακολυτρίας. Ὁ Θεωνᾶς ἀναγνωρίσθηκε ἀμέσως ἡγούμενος τῆς μικρῆς συνοδείας. Μὲ πολλὴ ἐπιμέλεια καὶ προσωπικὴ ἐργασία ὁ ἅγιος Θεωνᾶς ἀνακαίνισε τὸ Μοναστήρι καὶ τὸ μετέβαλε σὲ μιὰ φιλάνθρωπη πνευματικὴ κυψέλη μὲ Σχολεῖο, Νοσοκομεῖο καὶ ἐννέα παρεκκλήσια. Γιὰ τὴν εὐρύτερη περιοχὴ ἡ Μονὴ ἦταν ἕνας πνευματικὸς φάρος ποὺ γλυκὰ καὶ παρήγορα φώτιζε καὶ στήριζε τὸ σκλαβωμένο τότε Γένος μας. Ὁ ἅγιος Θεωνᾶς ἀγαποῦσε πολὺ τὴν κατὰ Θεὸν ἡσυχία, τὴν περισυλλογὴ τοῦ νοῦ καὶ τὴν ἄσκηση γιὰ τὸν προσωπικό του ἐξαγνισμό (σώζεται ἀκόμη τὸ ἀσκητήριό του). Δὲν ὑστέρησε ὅμως καὶ πρὸς τὸ ἄλλο καθῆκον τῆς διαποιμάνσεως τῆς ἱερᾶς συνοδείας του, ποὺ ἔφθασε τοὺς 150 Μοναχούς. Ὅλους αὐτοὺς τοὺς καθοδηγοῦσε μὲ πολλὴ ἐπιμέλεια στὴ μοναχικὴ πολιτεία καί τούς μόρφωνε «κατὰ Θεὸν» μὲ τὶς ἅγιες διδαχές του.
Ἡ εἴδηση τῆς φωτεινῆς καὶ πλούσιας σὲ ἀρετὴ ζωῆς του εἶχε φθάσει μέχρι τὴν πόλη τῆς Θεσσαλονίκης. Γι’ αὐτὸ ὅταν ὁ θρόνος της χήρευσε τὸ 1535 περίπου, ὅλοι προέκριναν τὸν ὅσιο καὶ ἐνάρετο Θεωνᾶ ὡς νέο Ἀρχιεπίσκοπό της. Ἐκεῖ μὲ τὰ πλούσια καὶ σπάνια χαρίσματα τῆς σοφίας, τῆς πραότητος καὶ τῆς καλοσύνης του ὁδήγησε στὴν «ὁδὸ τῆς σωτηρίας» πλήθη πνευματικῶν του παιδιῶν. Ὄρθιος νύκτα καὶ ἡ μέρα στὶς πνευματικὲς ἐπάλξεις ἀγρυπνοῦσε προσευχόμενος γιὰ τὸ ποίμνιό του διαφυλάττοντάς το ἀπὸ τοὺς νοητοὺς λύκους τῶν αἱρέσεων.
Ὁ ἅγιος Θεωνᾶς μὲ θεοφιλὴ ἀρχιερατεία δόξασε τὸν Θεὸ καὶ λάμπρυνε τὴν τοπικὴ Ἐκκλησία τῆς Θεσσαλονίκης μέχρι τὴν ἐκδημία του τὸ 1541! Τὸ ὄνομά του προφέρεται μὲ εὐλάβεια καὶ τιμὴ ἀπὸ ὅλο τὸν χριστιανικὸ κόσμο τῆς Θεσσαλονίκης μέχρι σήμερα. Ἱερὲς εἰκόνες του κοσμοῦν πλήθη Ναῶν (Ὑπαπαντῆς, Ἁγίου Γρηγορίου Παλαμᾶ...) καὶ παρεκκλησίων.
Ἅγιος Θεωνᾶς! Μιὰ ὁσιακὴ μορφὴ μὲ γνήσιο ἀσκητικὸ πνεῦμα καὶ αὐθεντικὴ ἱεραποστολικὴ διακονία. Μιὰ μορφὴ ποὺ βάδισε τὸ δρόμο τοῦ Χριστοῦ μὲ πιστότητα, γενναιότητα καὶ αὐτοθυσία. Ἂς γίνει ἡ ζωή του καὶ δική μας ζωή.
«Ἅγιε θεοφόρε Θεωνᾶ, Ἐκκλησίας καλλονὴ καὶ δοχεῖον τοῦ Παρακλήτου, ἀπαύστως δυσώπει ἐλεηθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν».
«Ἀπό τό περιοδικό «Ο ΣΩΤΗΡ».
paraklisi
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
13429 - Ο Ακάθιστος Ύμνος στο Βατοπαίδι (φωτογραφίες)
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
8 λέξεις: Νέα πρόσωπα και εξελίξεις στη σειρά!
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ