2020-04-09 04:16:47
Ήρωας για τα «Κίτρινα Γιλέκα» και τους επικριτές του Μακρόν, φαιδρός για την επιστημονική ομάδα του Γάλλου προέδρου, η οποία μιλά για «αστείες προσεγγίσεις και ακραίες δηλώσεις» - Ο Ντιντιέ Ραούλ διχάζει τον πλανήτη, όλοι όμως βλέπουν θετικά τις πειραματικές θεραπευτικές έρευνές του για το «μαγικό φίλτρο» κατά του COVID-19
Ο διάσημος πλέον καθηγητής Ιατρικής και διευθυντής του Μεσογειακού Ινστιτούτου Μολυσματικών Ασθενειών της Μασσαλίας ενδεχομένως να μην μπορούσε να φανταστεί ότι τα φετινά του γενέθλια, στις 24 Μαρτίου, θα ήταν τόσο επεισοδιακά, με απανωτές συνεντεύξεις σε τηλεοράσεις και ραδιοφωνικούς σταθμούς: ακόμα και στο Radio Classique της Γαλλίας μίλησε ο Ντιντιέ Ραούλ παρομοιάζοντας τις θεραπευτικές ιδιότητες της χλωροκίνης με αυτές της Φούγκας του Μπαχ! Οχι ότι δεν το έχει ξανακάνει Πάντα του άρεσε να ταράζει τα πλήθη και τους μαθητές του υιοθετώντας ανορθόδοξες μεθόδους και καταλήγοντας σε επικολυρικές δηλώσεις που δύσκολα μπορούν να γίνουν αποδεκτές από τους αυστηρούς και ενίοτε βλοσυρούς φορείς της επιστημονικής κοινότητας.
Περιβαλλόμενος από τους πίνακες που έχει ζωγραφίσει ο ίδιος -κάπως αποτρόπαιους και ενίοτε τρομακτικούς-, μπροστά σε ένα γραφείο που μοιάζει τουλάχιστον χαοτικό, ανάμεσα σε άδεια μπουκάλια Perrier και αναμνηστικά από τα διάφορα ταξίδια του, ο Ντιντιέ Ραούλ, ο οποίος θεωρείται πλέον ο μεσσίας της χλωροκίνης, δεν έχει σταματήσει να κάνει δηλώσεις που ανεβαίνουν διαρκώς στο YouTube με χιλιάδες χτυπήματα από τους φανατικούς οπαδούς του.
Μετρώντας μόλις λίγες ημέρες αφότου άφησε πίσω του το επιβλητικό κτίριο του Ελιζέ, όπου μέχρι πρόσφατα παρείχε συμβουλές από το πόστο του ειδικού επιστήμονα στο κονσόρτσιουμ που έχει διαμορφωθεί από κορυφαίους επιστήμονες, ο Ραούλτ δεν μπόρεσε να μην αφήσει τις αιχμές του. «Το Παρίσι πάσχει από το σύνδρομο των Βερσαλλιών του 18ου αιώνα. Δείτε τον Σαιν Σιμόν.
Ολοι τους συνευρίσκονται και μιλούν μεταξύ τους και εμπιστεύονται μόνο τους στενούς τους φίλους επιδιδόμενοι σε μια παράξενη ενδογαμία. Αργούν να καταλάβουν ότι ο σύγχρονος κόσμος είναι συμπαντικός και δεν λειτουργεί πλέον έτσι», εξηγούσε με τον δικό του ιδιοσυγκρασιακό τρόπο σε αποκλειστική του συνέντευξη στη «Liberation», μία από τις λίγες εφημερίδες που δεν του κάνει κατά μέτωπο επίθεση. Η αλήθεια βέβαια είναι ότι έχεις πολλά να καταμαρτυρήσεις στον Ραούλ, αλλά σίγουρα όχι έλλειψη πρωτοτυπίας.
Από αυτή διαθέτει και με το παραπάνω όχι μόνο όσον αφορά τις δηλώσεις του για το αρτηριοσκληρωτικό καθεστώς του Παρισιού και τους συνεργάτες του Εμανουέλ Μακρόν, οι οποίοι φρόντισαν να τον απομακρύνουν από τον στενό κύκλο των συμβούλων -ειδικά ο υπουργός Υγείας-, αλλά και τις πρωτότυπες μεθόδους του. Την ίδια στιγμή όμως που η επιστημονική κοινότητα -ακόμα και ο δικός μας Σωτήρης Τσιόδρας- του καταμαρτυρά «υπερβολική βιασύνη» και «εύκολα συμπεράσματα» σε ένα ανεπαρκές δείγμα, κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί ότι λαμβάνει σοβαρά τις προτάσεις του.
Ολοι πια μιλούν για τη χλωροκίνη και για τον καθοριστικό ρόλο που διαδραματίζει ως υποψήφιο φάρμακο το οποίο θα διατεθεί ευρέως - για την ώρα, χρησιμοποιείται στο θεραπευτικό πρωτόκολλο των ασθενών από τον COVID-19.
Ο Ραούλ μάλιστα υποστήριξε ότι προβαίνοντας με την ομάδα του σε ειδική πειραματική έρευνα σε δείγμα μόλις 24 ατόμων στα οποία χορήγησαν Plaquenil (υδροξυχλωροκίνη) στο ερευνητικό του κέντρο στη Μασσαλία είχε αποτέλεσμα που άγγιξε στο 75%. Οι ανθελονοσιακές ιδιότητες της χλωροκίνης, η οποία χορηγείται για την αποτροπή και την αντιμετώπιση της ελονοσίας, αλλά και αυτοάνοσων ασθενειών όπως ο λύκος και η ρευματοειδής αρθρίτιδα, φαίνεται να έχουν επίδραση και στους ασθενείς με COVID-19, εξ ου και χρησιμοποιήθηκε σε κλινικές δοκιμές στην Κίνα.
Πρωτοσέλιδο παντού, αφού τα πλήθη κάνουν ουρές έξω από το Πανεπιστημιακό Νοσοκομειακό Ινστιτούτο της Μασσαλίας (IHU) για να γίνουν μέρος των πειραμάτων του, ενώ, όπως έγραψε η «Le Monde», «μοιάζουν με τους πιστούς που περιμένουν να δεχτούν το άγγιγμα ενός πρωτότυπου Μεσσία» Παρά λοιπόν τις εκτεταμένες αντιδράσεις από την επιστημονική κοινότητα που αμφισβητεί την εγκυρότητα τέτοιων βιαστικών μεθόδων, κανείς δεν αρνείται ότι η χλωροκίνη ως το βασικό συστατικό του πρωτότυπου κοκτέιλ -καθώς ακόμα δεν έχει βρεθεί φάρμακο για τον κορωνοϊό- που αποτελείται από φωσφορική χλωροκίνη, υδροξυχλωροκίνη και αντιπηκτικά μπορεί να είναι αποτελεσματική για τους σοβαρά -και όχι μόνο- νοσούντες.
Και παρότι το δείγμα της έρευνας ήταν περιορισμένο, τα μηνύματα που έλαβαν για τη συγκεκριμένη θεραπεία φάνηκαν να είναι ελπιδοφόρα: απόδειξη ότι και ο λοιμωξιολόγος Σωτήρης Τσιόδρας αναγκάστηκε, κατόπιν ερώτησης, να παραδεχτεί ότι λαμβάνεται και στην Ελλάδα σοβαρά υπόψη η πρόταση για χρήση της χλωροκίνης ως θεραπευτικού μέσου.
Το αποτέλεσμα βέβαια ήταν την επόμενη μέρα πολλοί Ελληνες να σπεύσουν να προμηθευτούν το συγκεκριμένο σκεύασμα, σε σημείο που να παρουσιαστεί έλλειψη και να αναγκαστεί ο ΕΟΦ να αποφασίσει ότι η χορήγηση της χλωροκίνης θα γίνεται μόνο με ιατρική συνταγή. Βέβαια, όπως αποκάλυψαν οι υπεύθυνοι, η χλωροκίνη αναμένεται να είναι η βασική ουσία του φαρμάκου που λέγεται ότι έχει αρχίσει ήδη να παράγεται στην Ελλάδα.
Ολα επομένως δείχνουν ότι η μορφή του Ντιντιέ Ραούλ δεν άφησε αδιάφορους ούτε τους δικούς μας επιστήμονες, οι οποίοι καταλήγουν ότι, μεταξύ άλλων φαρμάκων που εξετάζονται, η χλωροκίνη φαίνεται να είναι η πιο δραστική.
Ουρές φανατικών πιστών
Η αντισυμβατική μορφή του Γάλλου επιστήμονα, διάσημου πλέον σε όλο τον κόσμο, από την Ευρώπη έως την Αμερική του Ντόναλντ Τραμπ - ο οποίος φαίνεται επίσης να ακολουθεί τις προτάσεις του-, έχει καταφέρει να προκαλέσει έναν νέο μιντιακό εμφύλιο στη Γαλλία: οι μισοί τάσσονται υπέρ των πρωτότυπων και προφανώς αποτελεσματικών προτάσεων του πανεπιστημιακού λοιμωξιολόγου και οι άλλοι μισοί μιλούν για ανεύθυνη στάση και γραφικότητα.
Ηρωα τον έχουν χρίσει σίγουρα οι αρνητές του γαλλικού status quo: τα «Κίτρινα Γιλέκα», οι πρωταγωνιστές των αγροτικών κινητοποιήσεων του Νότου, οι απανταχού επικριτές του Μακρόν, αλλά και διάφοροι τυχοδιώκτες και εξτρεμιστές, οι οποίοι γοητεύονται από τον ένθερμο αντισυμβατικό του λόγο, αν και ο ίδιος έχει δηλώσει κατεξοχήν λάτρης του Σαρλ ντε Γκολ. Οσο για τους διαπρύσιους εχθρούς του, αυτοί μάλλον συντάσσονται με εκπροσώπους της ομάδας του Μακρόν, οι οποίοι μιλούν για «αστείες προσεγγίσεις και ακραίες δηλώσεις».
Το σίγουρο, πάντως, είναι ότι τα πλήθη που συγκεντρώνονται έξω από το Πανεπιστημιακό-Νοσοκομειακό Ινστιτούτο της Μασσαλίας (IHU) για να γίνουν μέρος των πειραμάτων του ή να εξεταστούν μοιάζουν, όπως χαρακτηριστικά έγραψε η εφημερίδα «Le Monde», «με τους πιστούς που περιμένουν να δεχτούν το άγγιγμα ενός πρωτότυπου μεσσία ο οποίος μοιάζει σατανικά πολύ με τον Εμετ Μπράουν, τον παράξενο επιστήμονα από την “Επιστροφή στο Μέλλον”».
Αλλοι πάλι προτιμούν να παρομοιάζουν τον ανατρεπτικό επιστήμονα με τη λευκή γενειάδα και τα μακριά λευκά μαλλιά με τον Πανοραμίξ, τον Δρυΐδη του χωριού του Αστερίξ, που ήταν ο μόνος ο οποίος ήξερε τη συνταγή για τον μαγικό ζωμό που χάριζε μεταφυσική δύναμη στους Γαλάτες.
Συνήθως οι κάτοικοι του χωριού έβρισκαν τον Γαλάτη σκαρφαλωμένο σε κάποιο δέντρο να μαζεύει γκι -απαραίτητο συστατικό για την παραγωγή του μαγικού ζωμού- με τον ίδιο τρόπο που ο διακεκριμένος Γάλλος επιστήμονας είναι κλεισμένος επί ώρες στο εργαστήριό του, έτοιμος να προσφέρει άλλη μία ανακάλυψή του στην πάσχουσα ανθρωπότητα. Οπως έγραφε σε ένα από τα πολυάριθμα βιβλία του με τίτλο «Votre Sante» (Η υγεία σας), έχοντας από τότε επίγνωση ότι απευθύνεται στο ευρύ κοινό και ξέροντας να εκλαϊκεύει:
«Εχω αφιερώσει όλη μου τη ζωή στο να προσπαθώ να ανιχνεύσω νέα μικρόβια, να εκτιμώ τον ρόλο τους στην ανθρώπινη παθολογία και να δω πώς μπορούμε να εξάγουμε πρακτικές εφαρμογές για την υγεία». Για να καταλήξει στην εισαγωγή του στο κάπως προφητικό συμπέρασμα: «Πρέπει να είμαστε σε εγρήγορση για τους άπειρους φονικούς ιούς που χτυπούν την ανθρωπότητα και να μην τους προσπερνάμε, όπως έκαναν με απερίσκεπτο τρόπο τον 19ο αιώνα, οπότε δεν τους έλαβαν σοβαρά υπόψη και τους αγνόησαν με τα γνωστά τραγικά αποτελέσματα».
Επομένως, είναι σαφές ότι η ματιά του Ραούλ είναι συμπαντική και γι’ αυτό στο βιβλίο του δεν παραλείπει να εισέλθει και σε άλλα πεδία, όπως της διατροφής και της ευζωίας, επιμένοντας κάπως προβοκατόρικα ότι «δύο ποτήρια κόκκινο κρασί κάνουν πολύ περισσότερο καλό από τα βραστά μπρόκολα και επιπλέον σου χαρίζουν εξαίσια απόλαυση». Η αναφορά διόλου τυχαία, αφού ο ίδιος θεωρείται connoisseur του εκλεκτού οίνου φροντίζοντας να δίνει συμβουλές σε όποιον θέλει να μάθει. Σαφέστατα bon vivant, και μάλιστα από εκείνους που σαν τον Μποντλέρ ξέρουν να συνοδεύουν τις εκλεκτές οινοποσίες με ποιητικούς στίχους και με την απαραίτητη σκηνοθεσία:
«Υπάρχουν πολλών ειδών θέατρα, και εγώ έχω το δικό μου, πιο διευρυμένο και μεγάλο, στο οποίο ανεβάζω το δικό μου έργο, που μπορεί να μην ταυτίζεται με το δικό σας και να μην προσφέρει παράδοξα μαντζούνια, αλλά σημαντικές αποκαλύψεις». Ακόμα όμως, όπως λέει χαρακτηριστικά, κι αν του αρέσει κατά καιρούς να προβάλει τις αποκαλύψεις του «με θεατρικό τρόπο όπως έκαναν παλιά οι καλλιτέχνες στα τοπικά μπιστρό», αυτό δεν σημαίνει ότι εκείνες στερούνται επιστημονικής επάρκειας.
Ο Ναπολέων και η ανατολή
Προβοκάτορας, αντισυμβατικός, από εκείνους που αρέσκονται, όπως κάνει κατά κόρον στο ίδιο το βιβλίο του, να αμφισβητούν τα πάντα, ακόμα και τον Δαρβίνο, επιμένει ότι δεν υπάρχει ποιοτική εξέλιξη στο ανθρώπινο είδος, και απόδειξη γι’ αυτό είναι τα μικρόβια. Υπό αυτό το πνεύμα, ο Ραούλ έχει μονίμως έξω από το γραφείο του την επιγραφή «Αμφισβητώ, άρα υπάρχω» παραφράζοντας το γνωστό μότο του Καρτέσιου «Cogito, ergo sum».
Επίσης, του αρέσει να μιλάει επί παντός επιστητού: για την πολιτική, την ιατρική, ακόμα και την κλιματική αλλαγή, που, κατά τη γνώμη του, δεν είναι παρά ένα νέο trend, ένα «ψεύτικο κατασκεύασμα που χρησιμοποιούν οι πλούσιες συνήθως χώρες για να επιβληθούν στους φτωχούς λαούς του κόσμου». Παρά τις μεγάλες αντιδράσεις που προκαλούν οι απανταχού δηλώσεις του, όμως, ο Γάλλος γιατρός, βιολόγος και ερευνητής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Μασσαλίας δεν παύει να θεωρείται κορυφή στο είδος του με πάνω από 2.000 επιστημονικές δημοσιεύσεις και αξιόλογο ερευνητικό έργο.
Το 2008 δημιούργησε την ερευνητική ομάδα URMITE, της οποίας το έργο εστιαζόταν στις εκφυλιστικές και τροπικές νόσους, στις οποίες είναι ειδικός και ο ίδιος έχοντας περάσει αρκετό χρόνο για τον λόγο αυτό στην Αφρική. Το ινστιτούτο του συνεργάζεται με το Εθνικό Κέντρο Επιστημονικής Ερευνας (CNRS), το Ινστιτούτο Ερευνας για την Ανάπτυξη (IRD), το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας και Ιατρικής Ερευνας (INSERM), κάτι που από μόνο του αποδεικνύει τη μεγάλη αναγνώριση που έχει στην επιστημονική κοινότητα. Στον Ραούλτ άλλωστε έχει δοθεί η μεγαλύτερη χορηγία για ιατρική έρευνα στη Γαλλία, 73 εκατ. ευρώ από την Εθνική Υπηρεσία Ερευνών, ενώ κατατάσσεται στους πρώτους δέκα Γάλλους ερευνητές από το περιοδικό «Nature» με βάση τον αριθμό των δημοσιεύσεων και τον αριθμό των αναφορών του σε ζητήματα λοιμώξεων.
Οσον αφορά τους ιούς, τους οποίους έχει διαχωρίσει και πάλι με τον δικό του τρόπο στους γιγάντιους ιούς και τους μικρότερους, που αποκαλεί περιπαικτικά «truc» (πράγμα), υποστηρίζει ότι δεν είναι παρά «αντικείμενα που αντιστέκονται στις ατελείς ταξινομήσεις». Από τη δεκαετία του 1990 μέχρι σήμερα ο Ραούλ και η ομάδα του έχουν εντοπίσει και περιγράψει περίπου 96 νέα παθογόνα βακτήρια, και μάλιστα δύο έχουν και το όνομά του, Raoultella planticola και Rickettsia raoultii, γεγονός που ενισχύει την επιστημονική του διάκριση.
Και με πτυχίο λογοτεχνίας
Εκτός από το φιλοπερίεργο και ερευνητικό πνεύμα που διέθετε από μικρός και την ανάγκη να μαθαίνει τα πάντα, από το ελάχιστο μικρομόριο μέχρι τις δυνάμεις που κινούν το Σύμπαν, αυτό που διακρίνει τον Ντιντιέ Ραούλτ είναι μια έμφυτη οίηση, συνώνυμη προφανώς της αλαζονείας που ανέκαθεν χαρακτήριζε, σύμφωνα με τον ίδιο, τα μεγάλα πνεύματα όπως ο Ναπολέων, η εικόνα του οποίου δεσπόζει σε έναν επιβλητικό πίνακα στο προσωπικό του γραφείο.
Γεννημένος στη Σενεγάλη και λάτρης του εξωτισμού, στο αυτοβιογραφικό και άκρως εξομολογητικό βιβλίο του «Votre Sante» περιγράφει γλαφυρά τα ωραία ηλιοβασιλέματα και τη ξεγνοιασιά που απολάμβανε ως παιδί, μέχρι δηλαδή την ηλικία των 9 ετών, οπότε μετακόμισαν οικογενειακώς στη Μασσαλία.
Με μητέρα νοσοκόμα και πατέρα στρατιωτικό γιατρό, η Ιατρική φάνταζε γι’ αυτόν μονόδρομος. Ωστόσο δεν του ήταν κάτι καταπιεστικό, αλλά ένας τομέας με τον οποίο είχε εξοικειωθεί από μικρός αφού ο πατέρας του έδειχνε πάντα έντονο ενδιαφέρον για την ιατρική έρευνα. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι πατέρας και γιος πήγαν για κάποιους μήνες στην Ταϊτή όπου πραγματοποιούσαν από κοινού ιατρικές έρευνες λίγο αφότου ο νεαρός Ραούλ απέκτησε με επιτυχία το πρώτο του πτυχίο στη Λογοτεχνία!
Μπορεί η καρδιά του να ανήκε στους μεγάλους Γάλλους κλασικούς τους οποίους διάβαζε με μανία και σε συγγραφείς-ποιητές όπως ο Βικτόρ Ουγκό, τους στίχους του οποίου αποστήθισε από μικρός, αλλά η Ιατρική φάνταζε στα μάτια του «ως ένα ανεξάντλητο πεδίο διαρκούς αναζήτησης και έρευνας στην υπηρεσία του ανθρώπου». Ισως στο μυαλό του να είχε το DNA των αλχημιστών της Αναγέννησης, οι οποίοι συνδυάζοντας τις φιλοσοφικές τους γνώσεις με την Ιατρική δεν έπαψαν ποτέ να αναζητούν την πεμπτουσία.
Κάπως έτσι μοιάζει και η πορεία του μονίμως φιλοπερίεργου και ανεξάρτητου επιστήμονα, βγαλμένου από γαλλικά μυθιστορήματα, και ταγμένου να πολεμά όπως μπορεί τις μεγάλες φαρμακευτικές και τα συμφέροντα. Οσο πρέπει ανένταχτος και μακριά από τέτοιου είδους δοσοληψίες, διέθετε κάτι από τη στρατιωτική ηθική των εφηβικών του χρόνων που τον έκανε όχι μόνο να υπηρετήσει -χωρίς να είναι υποχρεωτικό- στρατιωτική θητεία, αλλά και να μπαρκάρει νομίζοντας ότι είναι ο καπετάνιος Αχαάβ στο κυνήγι της λευκής φάλαινας Μόμπι Ντικ. Διαθέτοντας σίγουρα τέτοια εμμονικά χαρακτηριστικά και αντίστοιχο σθένος με αυτό του Αχαάβ, όσον αφορά τους επερχόμενους επιστημονικούς πολέμους, ο Ραούλτ δείχνει να αφοσιώνεται στην έρευνα μακριά από κλίκες, αλλά με συνέπεια.
Στην πορεία ζει φυσικά τον συναρπαστικό βίο που του επιβάλλει συχνά ταξίδια τόσο στη γνώση όσο και στην Ανατολή, την οποία προτιμά από τη Δύση, ειδικά όσον αφορά το πεδίο της ανίχνευσης νέων ιών. Ακόμα και στην περίπτωση του κορωνοϊού, αυτό που υπογραμμίζει είναι ότι «το μάθημα μας το έδωσε η Ανατολή και όχι η αυτοαναφορική Δύση», τα πορίσματα της οποίας χρησιμοποίησε και στις δικές του πειραματικές μεθόδους.
Περισσότερο από επάγγελμα, πάντως, η ιατρική έρευνα είναι το μεγάλο του πάθος, και αυτό γράφει στην αυτοβιογραφία του, την οποία αφιερώνει στην αγαπημένη του γυναίκα του Νατάσα που έχει σταθεί στο πλευρό του, και στα δυο τους παιδιά. Το υπόλοιπο έργο του είναι κυρίως ακαδημαϊκό, κάτι που συνέβαλε ώστε να διατελέσει πρόεδρος του Πανεπιστημίου Αιξ-Μασσαλίας από το 1994 έως το 1999. Η σχεδόν χλωμή, εύθραυστη όψη του, με δέρμα που φαντάζει σχεδόν διάφανο και βγαλμένο από απόκοσμα θρίλερ, δεν σε κάνει να απορείς που ο ίδιος ασχολείται με την έρευνα και βρίσκεται μες στα περίκλειστα εργαστήρια, μοιάζοντας με έναν ιδιότυπο, παράξενο Φρανκενστάιν.
Απόδειξη και ο φόβος που σκορπίζει στους συναδέλφους και σε όλους όσοι συνεργάζονται μαζί του, οι οποίοι μιλούν για «έναν αναφανδόν ισοπεδωτικό και όχι εύκολο χαρακτήρα». Παρότι μάλιστα είναι παντρεμένος με ψυχίατρο, σχεδόν αδυνατεί να αντιληφθεί τη δυσκολία της κοινωνικής συνεύρεσης και της λεγόμενης κοινωνικής ψυχοπαθολογίας, που σχεδόν τον χαρακτηρίζει. «Μπορεί να μην τον βρίσκει κανείς και τόσο συμπαθητικό, αλλά δεν είναι αυτό το θέμα μας», ομολογεί στη «Liberation», προς επίρρωσιν των παραπάνω ισχυρισμών, ο υπεύθυνος Γενετικής Ερευνας στο ίδιο πανεπιστήμιο Νικολά Λεβί, για να συμπληρώσει: «Αυτό που ισχύει, ωστόσο, είναι ότι πρόκειται για έναν ουσιαστικό οραματιστή, ο οποίος έχει μπορέσει να πατάξει με τον δικό του τρόπο μια άτεγκτη δομή λοιμωξιολογίας που είναι κυρίαρχη αυτή τη στιγμή στην Ευρώπη. Κι αν δεν είχε τα ελαττώματα που έχει, ειδικά αυτά της τελειομανίας και της ακρίβειας, δεν θα είχε καταφέρει τόσα πολλά έως τώρα».
Η κόντρα με τον Μακρόν
Επομένως, ήταν σχεδόν εύλογο το να μην ταιριάξει ο ασυμβίβαστος αυτός αντικομφορμιστής στο πολυτελές και άκρως επιφυλακτικό στις έξωθεν παρεμβάσεις περιβάλλον του Ελιζέ και των κορυφαίων γιατρών συμβούλων που περιβάλλουν τον Εμανουέλ Μακρόν, με προεξάρχοντα τον Ολιβιέ Βεράν. Παρότι ο ευειδής νέος υπουργός Υγείας αρχικά έδειξε πρόθυμος να συνεργαστεί στενά με τον Γάλλο λοιμωξιολόγο, στην πορεία φάνηκε να παίρνει το μέρος της ομάδας των γιατρών οι οποίοι είχαν προλάβει να κηρύξουν τον πόλεμο στον ιδιοσυγκρασιακό επιστήμονα κάνοντας λόγο για «επικίνδυνους πειραματισμούς».
Η αλήθεια όμως είναι ότι το υπουργείο Υγείας της Γαλλίας εξακολουθεί ακόμα και σήμερα να στηρίζει τις ελπίδες του στην υδροξυχλωροκίνη, δηλαδή το Plaquenil, που δοκίμασε η ομάδα του Ραούλ, «περιμένοντας, ωστόσο, ακόμα να δουν την αποτελεσματικότητά της», κάτι που επιβεβαίωσε και η κυβερνητική εκπρόσωπος της Γαλλίας Σιμπέτ Ντιαγέ, λέγοντας «ο υπουργός Υγείας θα ήθελε πρώτα να δει επιστημονικές δημοσιεύσεις για να πειστεί ότι αξίζει να οχωρήσουμε στη χρήση αυτού του φαρμάκου, αλλά για την ώρα δεν έχουμε καμία επιστημονική απόδειξη ότι αυτή η θεραπεία λειτουργεί» - δήλωση που φαίνεται να έκανε έξαλλο τον Γάλλο επιστήμονα.
Οι επικριτές του Ραούλ, επίσης, υποστήριξαν ότι δεν πρόκειται ακριβώς για πειράματα, αλλά για μελέτες παρατήρησης στις οποίες συλλέγονται δεδομένα, χωρίς ενεργή παρέμβαση στα γεγονότα. Σε αυτή την περίπτωση υπάρχει μεγάλη πιθανότητα συστηματικού σφάλματος. Σε αυτούς ο Ντιντιέ Ραούλτ απάντησε ότι δεν υπήρχε «η πολυτέλεια του χρόνου και των δημοσιεύσεων ώστε να ακολουθήσουμε κατά γράμμα τους κανόνες. Επρεπε να είμαστε αποτελεσματικοί σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα».
Μάταια προσπάθησε επίσης ο Γιαζντάν Γιαζνταπάνα, δεξί χέρι του Ραούλτ, και με τον αδελφό του να διατελεί σύμβουλος του Τραμπ στο θέμα της εύρεσης του φαρμάκου για τον κορωνοϊό, να ηρεμήσει τα πνεύματα ως επικεφαλής του κλειστού κονσόρτσιουμ που κατηύθυνε την πορεία των ερευνών: οι περί τον Μακρόν σύμβουλοι δεν δέχονταν την «ισοπεδωτική», όπως τη χαρακτήρισαν, παρουσία του καθηγητή-ερευνητή από τη Μασσαλία.
Αποτέλεσμα ήταν τελικά ο Ραούλ να αποχωρήσει, διατηρώντας ωστόσο έναν μακρόθεν συμβουλευτικό ρόλο - ύστερα μάλιστα από εντολή της Μπριζίτ Μακρόν, η οποία βλέπει την απήχηση που έχει στον κόσμο ο Γάλλος επιστήμονας. Η επιστολή που απέστειλε ο σύγχρονος Δρυϊδης στην εφημερίδα «Le Monde» κλείνοντας την πόρτα στο Ελιζέ είναι ενδεικτική της ιδιοσυγκρασίας του, καθώς δεν μένει στο θέμα του φαρμάκου, αλλά επεκτείνεται και σε άλλα ζητήματα: ηθικής, βιοπολιτικής και κοινωνικής μέριμνας.
«Η κοινωνία πρέπει να μιλάει για θέματα δεοντολογίας και ειδικότερα για ιατρική δεοντολογία», υπογραμμίζει χαρακτηριστικά στην επιστολή που δημοσιεύτηκε. «Εχουν ήδη δημιουργηθεί ιδρύματα για να ανταποκριθούν σε αυτό, όπως η Εθνική Συμβουλευτική Επιτροπή Ηθικής για τις Επιστήμες της Ζωής και την Υγεία (CCNE) ή οι Επιτροπές Προσωπικής Προστασίας, που είναι υπεύθυνες για την αξιολόγηση των ιατρικών ερευνητικών προγραμμάτων. Δυστυχώς, αυτές οι δομές έχουν εξελιχθεί υπό την επήρεια ειδικών σε συγκεκριμένη μεθοδολογία και σταδιακά φαίνεται ότι η μέθοδος έχει φτάσει τελικά να υπερισχύει της ουσίας. Εχω μάλιστα την εντύπωση ότι τα ουσιαστικά ηθικά και δεοντολογικά προβλήματα δεν συνιστούν προτεραιότητα για το υπουργείο και την κυβέρνηση. Παρότι ήμουν διατεθειμένος να συνεισφέρω και σε αυτό πεδίο και παρότι ο καθηγητής Ντιντιέ Ζικάρ, που είχε διατελέσει πρόεδρος στη CCNE, είχε συμφωνήσει πλήρως μαζί μου, κάτι τέτοιο δεν κατέστη εφικτό.
Η γνώμη της Επιτροπής Δεοντολογίας για τον υποχρεωτικό εμβολιασμό ή για τον περιορισμό των βασικών φαρμάκων έπρεπε να αποτελέσει αντικείμενο γνωμοδότησης από μια “πραγματική” Επιτροπή Δεοντολογίας», είπε ο Ραούλτ και έκλεισε για τα καλά πίσω του την πόρτα.
Καταλαβαίνει, επομένως, κανείς ότι το πρόβλημα είναι αρκετά πιο πολύπλοκο από μια απλή ασυμφωνία χαρακτήρων μεταξύ Μακρόν και Ραούλ ή από μια κόντρα σε ερευνητικό πεδίο αναφορών. Αφορά μια τεράστια απόκλιση σε επίπεδο στρατηγικής και ηθικής. Ενδεικτικό είναι ότι ο Ραούλ επιμένει ότι το φάρμακο για τον κορωνοιϊό πρέπει να κυκλοφορήσει άμεσα και ευρέως, σε μεγάλες ποσότητες και σε χαμηλή τιμή, πέρα από φαρμακευτικά συμφέροντα και με χορήγηση στον πολύ κόσμο, αλλά οι ειδικοί θεωρούν ότι όλα αυτά τα στοιχεία είναι δευτερεύοντα σε αυτή τη φάση.
Οσο για την κατηγορία ότι του αρέσει να δουλεύει μόνος, σαν μοναχικός λύκος, εκείνος εξακολουθεί να συστήνει όλη την ομάδα των συνεργατών του, μηδενός εξαιρουμένου, απαντώντας σε σχετική ερώτηση της «Liberation»: «Ποτέ δεν είπα ότι είμαι μόνος. Πρέπει να είσαι τρελός για να είσαι μόνος ή να έχεις κατακτήσει ένα τέτοιο επίπεδο ευφυΐας που δεν είναι κατανοητό από την ανθρωπότητα. Και εγώ δεν θέλω ποτέ να φτάσω σε αυτό το σημείο:
θέλω να απευθύνομαι και να είμαι κατανοητός σε όλους». Το ποιος θα αποδειχθεί ότι έχει δίκιο ενδεχομένως να μην το μάθουμε ποτέ, αλλά, όπως έλεγε και ο Νιλ Αρμστρονγκ καθώς πατούσε για πρώτη φορά στη Σελήνη: «Ενα μικρό βήμα για τον άνθρωπο, ένα μεγάλο άλμα για την ανθρωπότητα». Και αυτό ισχύει σε όλες σχεδόν τις περιπτώσεις, ακόμα και ενός παράξενου, σχεδόν τρελού επιστήμονα.
anatakti
Ο διάσημος πλέον καθηγητής Ιατρικής και διευθυντής του Μεσογειακού Ινστιτούτου Μολυσματικών Ασθενειών της Μασσαλίας ενδεχομένως να μην μπορούσε να φανταστεί ότι τα φετινά του γενέθλια, στις 24 Μαρτίου, θα ήταν τόσο επεισοδιακά, με απανωτές συνεντεύξεις σε τηλεοράσεις και ραδιοφωνικούς σταθμούς: ακόμα και στο Radio Classique της Γαλλίας μίλησε ο Ντιντιέ Ραούλ παρομοιάζοντας τις θεραπευτικές ιδιότητες της χλωροκίνης με αυτές της Φούγκας του Μπαχ! Οχι ότι δεν το έχει ξανακάνει Πάντα του άρεσε να ταράζει τα πλήθη και τους μαθητές του υιοθετώντας ανορθόδοξες μεθόδους και καταλήγοντας σε επικολυρικές δηλώσεις που δύσκολα μπορούν να γίνουν αποδεκτές από τους αυστηρούς και ενίοτε βλοσυρούς φορείς της επιστημονικής κοινότητας.
Περιβαλλόμενος από τους πίνακες που έχει ζωγραφίσει ο ίδιος -κάπως αποτρόπαιους και ενίοτε τρομακτικούς-, μπροστά σε ένα γραφείο που μοιάζει τουλάχιστον χαοτικό, ανάμεσα σε άδεια μπουκάλια Perrier και αναμνηστικά από τα διάφορα ταξίδια του, ο Ντιντιέ Ραούλ, ο οποίος θεωρείται πλέον ο μεσσίας της χλωροκίνης, δεν έχει σταματήσει να κάνει δηλώσεις που ανεβαίνουν διαρκώς στο YouTube με χιλιάδες χτυπήματα από τους φανατικούς οπαδούς του.
Μετρώντας μόλις λίγες ημέρες αφότου άφησε πίσω του το επιβλητικό κτίριο του Ελιζέ, όπου μέχρι πρόσφατα παρείχε συμβουλές από το πόστο του ειδικού επιστήμονα στο κονσόρτσιουμ που έχει διαμορφωθεί από κορυφαίους επιστήμονες, ο Ραούλτ δεν μπόρεσε να μην αφήσει τις αιχμές του. «Το Παρίσι πάσχει από το σύνδρομο των Βερσαλλιών του 18ου αιώνα. Δείτε τον Σαιν Σιμόν.
Ολοι τους συνευρίσκονται και μιλούν μεταξύ τους και εμπιστεύονται μόνο τους στενούς τους φίλους επιδιδόμενοι σε μια παράξενη ενδογαμία. Αργούν να καταλάβουν ότι ο σύγχρονος κόσμος είναι συμπαντικός και δεν λειτουργεί πλέον έτσι», εξηγούσε με τον δικό του ιδιοσυγκρασιακό τρόπο σε αποκλειστική του συνέντευξη στη «Liberation», μία από τις λίγες εφημερίδες που δεν του κάνει κατά μέτωπο επίθεση. Η αλήθεια βέβαια είναι ότι έχεις πολλά να καταμαρτυρήσεις στον Ραούλ, αλλά σίγουρα όχι έλλειψη πρωτοτυπίας.
Από αυτή διαθέτει και με το παραπάνω όχι μόνο όσον αφορά τις δηλώσεις του για το αρτηριοσκληρωτικό καθεστώς του Παρισιού και τους συνεργάτες του Εμανουέλ Μακρόν, οι οποίοι φρόντισαν να τον απομακρύνουν από τον στενό κύκλο των συμβούλων -ειδικά ο υπουργός Υγείας-, αλλά και τις πρωτότυπες μεθόδους του. Την ίδια στιγμή όμως που η επιστημονική κοινότητα -ακόμα και ο δικός μας Σωτήρης Τσιόδρας- του καταμαρτυρά «υπερβολική βιασύνη» και «εύκολα συμπεράσματα» σε ένα ανεπαρκές δείγμα, κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί ότι λαμβάνει σοβαρά τις προτάσεις του.
Ολοι πια μιλούν για τη χλωροκίνη και για τον καθοριστικό ρόλο που διαδραματίζει ως υποψήφιο φάρμακο το οποίο θα διατεθεί ευρέως - για την ώρα, χρησιμοποιείται στο θεραπευτικό πρωτόκολλο των ασθενών από τον COVID-19.
Ο Ραούλ μάλιστα υποστήριξε ότι προβαίνοντας με την ομάδα του σε ειδική πειραματική έρευνα σε δείγμα μόλις 24 ατόμων στα οποία χορήγησαν Plaquenil (υδροξυχλωροκίνη) στο ερευνητικό του κέντρο στη Μασσαλία είχε αποτέλεσμα που άγγιξε στο 75%. Οι ανθελονοσιακές ιδιότητες της χλωροκίνης, η οποία χορηγείται για την αποτροπή και την αντιμετώπιση της ελονοσίας, αλλά και αυτοάνοσων ασθενειών όπως ο λύκος και η ρευματοειδής αρθρίτιδα, φαίνεται να έχουν επίδραση και στους ασθενείς με COVID-19, εξ ου και χρησιμοποιήθηκε σε κλινικές δοκιμές στην Κίνα.
Πρωτοσέλιδο παντού, αφού τα πλήθη κάνουν ουρές έξω από το Πανεπιστημιακό Νοσοκομειακό Ινστιτούτο της Μασσαλίας (IHU) για να γίνουν μέρος των πειραμάτων του, ενώ, όπως έγραψε η «Le Monde», «μοιάζουν με τους πιστούς που περιμένουν να δεχτούν το άγγιγμα ενός πρωτότυπου Μεσσία» Παρά λοιπόν τις εκτεταμένες αντιδράσεις από την επιστημονική κοινότητα που αμφισβητεί την εγκυρότητα τέτοιων βιαστικών μεθόδων, κανείς δεν αρνείται ότι η χλωροκίνη ως το βασικό συστατικό του πρωτότυπου κοκτέιλ -καθώς ακόμα δεν έχει βρεθεί φάρμακο για τον κορωνοϊό- που αποτελείται από φωσφορική χλωροκίνη, υδροξυχλωροκίνη και αντιπηκτικά μπορεί να είναι αποτελεσματική για τους σοβαρά -και όχι μόνο- νοσούντες.
Και παρότι το δείγμα της έρευνας ήταν περιορισμένο, τα μηνύματα που έλαβαν για τη συγκεκριμένη θεραπεία φάνηκαν να είναι ελπιδοφόρα: απόδειξη ότι και ο λοιμωξιολόγος Σωτήρης Τσιόδρας αναγκάστηκε, κατόπιν ερώτησης, να παραδεχτεί ότι λαμβάνεται και στην Ελλάδα σοβαρά υπόψη η πρόταση για χρήση της χλωροκίνης ως θεραπευτικού μέσου.
Το αποτέλεσμα βέβαια ήταν την επόμενη μέρα πολλοί Ελληνες να σπεύσουν να προμηθευτούν το συγκεκριμένο σκεύασμα, σε σημείο που να παρουσιαστεί έλλειψη και να αναγκαστεί ο ΕΟΦ να αποφασίσει ότι η χορήγηση της χλωροκίνης θα γίνεται μόνο με ιατρική συνταγή. Βέβαια, όπως αποκάλυψαν οι υπεύθυνοι, η χλωροκίνη αναμένεται να είναι η βασική ουσία του φαρμάκου που λέγεται ότι έχει αρχίσει ήδη να παράγεται στην Ελλάδα.
Ολα επομένως δείχνουν ότι η μορφή του Ντιντιέ Ραούλ δεν άφησε αδιάφορους ούτε τους δικούς μας επιστήμονες, οι οποίοι καταλήγουν ότι, μεταξύ άλλων φαρμάκων που εξετάζονται, η χλωροκίνη φαίνεται να είναι η πιο δραστική.
Ουρές φανατικών πιστών
Η αντισυμβατική μορφή του Γάλλου επιστήμονα, διάσημου πλέον σε όλο τον κόσμο, από την Ευρώπη έως την Αμερική του Ντόναλντ Τραμπ - ο οποίος φαίνεται επίσης να ακολουθεί τις προτάσεις του-, έχει καταφέρει να προκαλέσει έναν νέο μιντιακό εμφύλιο στη Γαλλία: οι μισοί τάσσονται υπέρ των πρωτότυπων και προφανώς αποτελεσματικών προτάσεων του πανεπιστημιακού λοιμωξιολόγου και οι άλλοι μισοί μιλούν για ανεύθυνη στάση και γραφικότητα.
Ηρωα τον έχουν χρίσει σίγουρα οι αρνητές του γαλλικού status quo: τα «Κίτρινα Γιλέκα», οι πρωταγωνιστές των αγροτικών κινητοποιήσεων του Νότου, οι απανταχού επικριτές του Μακρόν, αλλά και διάφοροι τυχοδιώκτες και εξτρεμιστές, οι οποίοι γοητεύονται από τον ένθερμο αντισυμβατικό του λόγο, αν και ο ίδιος έχει δηλώσει κατεξοχήν λάτρης του Σαρλ ντε Γκολ. Οσο για τους διαπρύσιους εχθρούς του, αυτοί μάλλον συντάσσονται με εκπροσώπους της ομάδας του Μακρόν, οι οποίοι μιλούν για «αστείες προσεγγίσεις και ακραίες δηλώσεις».
Το σίγουρο, πάντως, είναι ότι τα πλήθη που συγκεντρώνονται έξω από το Πανεπιστημιακό-Νοσοκομειακό Ινστιτούτο της Μασσαλίας (IHU) για να γίνουν μέρος των πειραμάτων του ή να εξεταστούν μοιάζουν, όπως χαρακτηριστικά έγραψε η εφημερίδα «Le Monde», «με τους πιστούς που περιμένουν να δεχτούν το άγγιγμα ενός πρωτότυπου μεσσία ο οποίος μοιάζει σατανικά πολύ με τον Εμετ Μπράουν, τον παράξενο επιστήμονα από την “Επιστροφή στο Μέλλον”».
Αλλοι πάλι προτιμούν να παρομοιάζουν τον ανατρεπτικό επιστήμονα με τη λευκή γενειάδα και τα μακριά λευκά μαλλιά με τον Πανοραμίξ, τον Δρυΐδη του χωριού του Αστερίξ, που ήταν ο μόνος ο οποίος ήξερε τη συνταγή για τον μαγικό ζωμό που χάριζε μεταφυσική δύναμη στους Γαλάτες.
Συνήθως οι κάτοικοι του χωριού έβρισκαν τον Γαλάτη σκαρφαλωμένο σε κάποιο δέντρο να μαζεύει γκι -απαραίτητο συστατικό για την παραγωγή του μαγικού ζωμού- με τον ίδιο τρόπο που ο διακεκριμένος Γάλλος επιστήμονας είναι κλεισμένος επί ώρες στο εργαστήριό του, έτοιμος να προσφέρει άλλη μία ανακάλυψή του στην πάσχουσα ανθρωπότητα. Οπως έγραφε σε ένα από τα πολυάριθμα βιβλία του με τίτλο «Votre Sante» (Η υγεία σας), έχοντας από τότε επίγνωση ότι απευθύνεται στο ευρύ κοινό και ξέροντας να εκλαϊκεύει:
«Εχω αφιερώσει όλη μου τη ζωή στο να προσπαθώ να ανιχνεύσω νέα μικρόβια, να εκτιμώ τον ρόλο τους στην ανθρώπινη παθολογία και να δω πώς μπορούμε να εξάγουμε πρακτικές εφαρμογές για την υγεία». Για να καταλήξει στην εισαγωγή του στο κάπως προφητικό συμπέρασμα: «Πρέπει να είμαστε σε εγρήγορση για τους άπειρους φονικούς ιούς που χτυπούν την ανθρωπότητα και να μην τους προσπερνάμε, όπως έκαναν με απερίσκεπτο τρόπο τον 19ο αιώνα, οπότε δεν τους έλαβαν σοβαρά υπόψη και τους αγνόησαν με τα γνωστά τραγικά αποτελέσματα».
Επομένως, είναι σαφές ότι η ματιά του Ραούλ είναι συμπαντική και γι’ αυτό στο βιβλίο του δεν παραλείπει να εισέλθει και σε άλλα πεδία, όπως της διατροφής και της ευζωίας, επιμένοντας κάπως προβοκατόρικα ότι «δύο ποτήρια κόκκινο κρασί κάνουν πολύ περισσότερο καλό από τα βραστά μπρόκολα και επιπλέον σου χαρίζουν εξαίσια απόλαυση». Η αναφορά διόλου τυχαία, αφού ο ίδιος θεωρείται connoisseur του εκλεκτού οίνου φροντίζοντας να δίνει συμβουλές σε όποιον θέλει να μάθει. Σαφέστατα bon vivant, και μάλιστα από εκείνους που σαν τον Μποντλέρ ξέρουν να συνοδεύουν τις εκλεκτές οινοποσίες με ποιητικούς στίχους και με την απαραίτητη σκηνοθεσία:
«Υπάρχουν πολλών ειδών θέατρα, και εγώ έχω το δικό μου, πιο διευρυμένο και μεγάλο, στο οποίο ανεβάζω το δικό μου έργο, που μπορεί να μην ταυτίζεται με το δικό σας και να μην προσφέρει παράδοξα μαντζούνια, αλλά σημαντικές αποκαλύψεις». Ακόμα όμως, όπως λέει χαρακτηριστικά, κι αν του αρέσει κατά καιρούς να προβάλει τις αποκαλύψεις του «με θεατρικό τρόπο όπως έκαναν παλιά οι καλλιτέχνες στα τοπικά μπιστρό», αυτό δεν σημαίνει ότι εκείνες στερούνται επιστημονικής επάρκειας.
Ο Ναπολέων και η ανατολή
Προβοκάτορας, αντισυμβατικός, από εκείνους που αρέσκονται, όπως κάνει κατά κόρον στο ίδιο το βιβλίο του, να αμφισβητούν τα πάντα, ακόμα και τον Δαρβίνο, επιμένει ότι δεν υπάρχει ποιοτική εξέλιξη στο ανθρώπινο είδος, και απόδειξη γι’ αυτό είναι τα μικρόβια. Υπό αυτό το πνεύμα, ο Ραούλ έχει μονίμως έξω από το γραφείο του την επιγραφή «Αμφισβητώ, άρα υπάρχω» παραφράζοντας το γνωστό μότο του Καρτέσιου «Cogito, ergo sum».
Επίσης, του αρέσει να μιλάει επί παντός επιστητού: για την πολιτική, την ιατρική, ακόμα και την κλιματική αλλαγή, που, κατά τη γνώμη του, δεν είναι παρά ένα νέο trend, ένα «ψεύτικο κατασκεύασμα που χρησιμοποιούν οι πλούσιες συνήθως χώρες για να επιβληθούν στους φτωχούς λαούς του κόσμου». Παρά τις μεγάλες αντιδράσεις που προκαλούν οι απανταχού δηλώσεις του, όμως, ο Γάλλος γιατρός, βιολόγος και ερευνητής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Μασσαλίας δεν παύει να θεωρείται κορυφή στο είδος του με πάνω από 2.000 επιστημονικές δημοσιεύσεις και αξιόλογο ερευνητικό έργο.
Το 2008 δημιούργησε την ερευνητική ομάδα URMITE, της οποίας το έργο εστιαζόταν στις εκφυλιστικές και τροπικές νόσους, στις οποίες είναι ειδικός και ο ίδιος έχοντας περάσει αρκετό χρόνο για τον λόγο αυτό στην Αφρική. Το ινστιτούτο του συνεργάζεται με το Εθνικό Κέντρο Επιστημονικής Ερευνας (CNRS), το Ινστιτούτο Ερευνας για την Ανάπτυξη (IRD), το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας και Ιατρικής Ερευνας (INSERM), κάτι που από μόνο του αποδεικνύει τη μεγάλη αναγνώριση που έχει στην επιστημονική κοινότητα. Στον Ραούλτ άλλωστε έχει δοθεί η μεγαλύτερη χορηγία για ιατρική έρευνα στη Γαλλία, 73 εκατ. ευρώ από την Εθνική Υπηρεσία Ερευνών, ενώ κατατάσσεται στους πρώτους δέκα Γάλλους ερευνητές από το περιοδικό «Nature» με βάση τον αριθμό των δημοσιεύσεων και τον αριθμό των αναφορών του σε ζητήματα λοιμώξεων.
Οσον αφορά τους ιούς, τους οποίους έχει διαχωρίσει και πάλι με τον δικό του τρόπο στους γιγάντιους ιούς και τους μικρότερους, που αποκαλεί περιπαικτικά «truc» (πράγμα), υποστηρίζει ότι δεν είναι παρά «αντικείμενα που αντιστέκονται στις ατελείς ταξινομήσεις». Από τη δεκαετία του 1990 μέχρι σήμερα ο Ραούλ και η ομάδα του έχουν εντοπίσει και περιγράψει περίπου 96 νέα παθογόνα βακτήρια, και μάλιστα δύο έχουν και το όνομά του, Raoultella planticola και Rickettsia raoultii, γεγονός που ενισχύει την επιστημονική του διάκριση.
Και με πτυχίο λογοτεχνίας
Εκτός από το φιλοπερίεργο και ερευνητικό πνεύμα που διέθετε από μικρός και την ανάγκη να μαθαίνει τα πάντα, από το ελάχιστο μικρομόριο μέχρι τις δυνάμεις που κινούν το Σύμπαν, αυτό που διακρίνει τον Ντιντιέ Ραούλτ είναι μια έμφυτη οίηση, συνώνυμη προφανώς της αλαζονείας που ανέκαθεν χαρακτήριζε, σύμφωνα με τον ίδιο, τα μεγάλα πνεύματα όπως ο Ναπολέων, η εικόνα του οποίου δεσπόζει σε έναν επιβλητικό πίνακα στο προσωπικό του γραφείο.
Γεννημένος στη Σενεγάλη και λάτρης του εξωτισμού, στο αυτοβιογραφικό και άκρως εξομολογητικό βιβλίο του «Votre Sante» περιγράφει γλαφυρά τα ωραία ηλιοβασιλέματα και τη ξεγνοιασιά που απολάμβανε ως παιδί, μέχρι δηλαδή την ηλικία των 9 ετών, οπότε μετακόμισαν οικογενειακώς στη Μασσαλία.
Με μητέρα νοσοκόμα και πατέρα στρατιωτικό γιατρό, η Ιατρική φάνταζε γι’ αυτόν μονόδρομος. Ωστόσο δεν του ήταν κάτι καταπιεστικό, αλλά ένας τομέας με τον οποίο είχε εξοικειωθεί από μικρός αφού ο πατέρας του έδειχνε πάντα έντονο ενδιαφέρον για την ιατρική έρευνα. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι πατέρας και γιος πήγαν για κάποιους μήνες στην Ταϊτή όπου πραγματοποιούσαν από κοινού ιατρικές έρευνες λίγο αφότου ο νεαρός Ραούλ απέκτησε με επιτυχία το πρώτο του πτυχίο στη Λογοτεχνία!
Μπορεί η καρδιά του να ανήκε στους μεγάλους Γάλλους κλασικούς τους οποίους διάβαζε με μανία και σε συγγραφείς-ποιητές όπως ο Βικτόρ Ουγκό, τους στίχους του οποίου αποστήθισε από μικρός, αλλά η Ιατρική φάνταζε στα μάτια του «ως ένα ανεξάντλητο πεδίο διαρκούς αναζήτησης και έρευνας στην υπηρεσία του ανθρώπου». Ισως στο μυαλό του να είχε το DNA των αλχημιστών της Αναγέννησης, οι οποίοι συνδυάζοντας τις φιλοσοφικές τους γνώσεις με την Ιατρική δεν έπαψαν ποτέ να αναζητούν την πεμπτουσία.
Κάπως έτσι μοιάζει και η πορεία του μονίμως φιλοπερίεργου και ανεξάρτητου επιστήμονα, βγαλμένου από γαλλικά μυθιστορήματα, και ταγμένου να πολεμά όπως μπορεί τις μεγάλες φαρμακευτικές και τα συμφέροντα. Οσο πρέπει ανένταχτος και μακριά από τέτοιου είδους δοσοληψίες, διέθετε κάτι από τη στρατιωτική ηθική των εφηβικών του χρόνων που τον έκανε όχι μόνο να υπηρετήσει -χωρίς να είναι υποχρεωτικό- στρατιωτική θητεία, αλλά και να μπαρκάρει νομίζοντας ότι είναι ο καπετάνιος Αχαάβ στο κυνήγι της λευκής φάλαινας Μόμπι Ντικ. Διαθέτοντας σίγουρα τέτοια εμμονικά χαρακτηριστικά και αντίστοιχο σθένος με αυτό του Αχαάβ, όσον αφορά τους επερχόμενους επιστημονικούς πολέμους, ο Ραούλτ δείχνει να αφοσιώνεται στην έρευνα μακριά από κλίκες, αλλά με συνέπεια.
Στην πορεία ζει φυσικά τον συναρπαστικό βίο που του επιβάλλει συχνά ταξίδια τόσο στη γνώση όσο και στην Ανατολή, την οποία προτιμά από τη Δύση, ειδικά όσον αφορά το πεδίο της ανίχνευσης νέων ιών. Ακόμα και στην περίπτωση του κορωνοϊού, αυτό που υπογραμμίζει είναι ότι «το μάθημα μας το έδωσε η Ανατολή και όχι η αυτοαναφορική Δύση», τα πορίσματα της οποίας χρησιμοποίησε και στις δικές του πειραματικές μεθόδους.
Περισσότερο από επάγγελμα, πάντως, η ιατρική έρευνα είναι το μεγάλο του πάθος, και αυτό γράφει στην αυτοβιογραφία του, την οποία αφιερώνει στην αγαπημένη του γυναίκα του Νατάσα που έχει σταθεί στο πλευρό του, και στα δυο τους παιδιά. Το υπόλοιπο έργο του είναι κυρίως ακαδημαϊκό, κάτι που συνέβαλε ώστε να διατελέσει πρόεδρος του Πανεπιστημίου Αιξ-Μασσαλίας από το 1994 έως το 1999. Η σχεδόν χλωμή, εύθραυστη όψη του, με δέρμα που φαντάζει σχεδόν διάφανο και βγαλμένο από απόκοσμα θρίλερ, δεν σε κάνει να απορείς που ο ίδιος ασχολείται με την έρευνα και βρίσκεται μες στα περίκλειστα εργαστήρια, μοιάζοντας με έναν ιδιότυπο, παράξενο Φρανκενστάιν.
Απόδειξη και ο φόβος που σκορπίζει στους συναδέλφους και σε όλους όσοι συνεργάζονται μαζί του, οι οποίοι μιλούν για «έναν αναφανδόν ισοπεδωτικό και όχι εύκολο χαρακτήρα». Παρότι μάλιστα είναι παντρεμένος με ψυχίατρο, σχεδόν αδυνατεί να αντιληφθεί τη δυσκολία της κοινωνικής συνεύρεσης και της λεγόμενης κοινωνικής ψυχοπαθολογίας, που σχεδόν τον χαρακτηρίζει. «Μπορεί να μην τον βρίσκει κανείς και τόσο συμπαθητικό, αλλά δεν είναι αυτό το θέμα μας», ομολογεί στη «Liberation», προς επίρρωσιν των παραπάνω ισχυρισμών, ο υπεύθυνος Γενετικής Ερευνας στο ίδιο πανεπιστήμιο Νικολά Λεβί, για να συμπληρώσει: «Αυτό που ισχύει, ωστόσο, είναι ότι πρόκειται για έναν ουσιαστικό οραματιστή, ο οποίος έχει μπορέσει να πατάξει με τον δικό του τρόπο μια άτεγκτη δομή λοιμωξιολογίας που είναι κυρίαρχη αυτή τη στιγμή στην Ευρώπη. Κι αν δεν είχε τα ελαττώματα που έχει, ειδικά αυτά της τελειομανίας και της ακρίβειας, δεν θα είχε καταφέρει τόσα πολλά έως τώρα».
Η κόντρα με τον Μακρόν
Επομένως, ήταν σχεδόν εύλογο το να μην ταιριάξει ο ασυμβίβαστος αυτός αντικομφορμιστής στο πολυτελές και άκρως επιφυλακτικό στις έξωθεν παρεμβάσεις περιβάλλον του Ελιζέ και των κορυφαίων γιατρών συμβούλων που περιβάλλουν τον Εμανουέλ Μακρόν, με προεξάρχοντα τον Ολιβιέ Βεράν. Παρότι ο ευειδής νέος υπουργός Υγείας αρχικά έδειξε πρόθυμος να συνεργαστεί στενά με τον Γάλλο λοιμωξιολόγο, στην πορεία φάνηκε να παίρνει το μέρος της ομάδας των γιατρών οι οποίοι είχαν προλάβει να κηρύξουν τον πόλεμο στον ιδιοσυγκρασιακό επιστήμονα κάνοντας λόγο για «επικίνδυνους πειραματισμούς».
Η αλήθεια όμως είναι ότι το υπουργείο Υγείας της Γαλλίας εξακολουθεί ακόμα και σήμερα να στηρίζει τις ελπίδες του στην υδροξυχλωροκίνη, δηλαδή το Plaquenil, που δοκίμασε η ομάδα του Ραούλ, «περιμένοντας, ωστόσο, ακόμα να δουν την αποτελεσματικότητά της», κάτι που επιβεβαίωσε και η κυβερνητική εκπρόσωπος της Γαλλίας Σιμπέτ Ντιαγέ, λέγοντας «ο υπουργός Υγείας θα ήθελε πρώτα να δει επιστημονικές δημοσιεύσεις για να πειστεί ότι αξίζει να οχωρήσουμε στη χρήση αυτού του φαρμάκου, αλλά για την ώρα δεν έχουμε καμία επιστημονική απόδειξη ότι αυτή η θεραπεία λειτουργεί» - δήλωση που φαίνεται να έκανε έξαλλο τον Γάλλο επιστήμονα.
Οι επικριτές του Ραούλ, επίσης, υποστήριξαν ότι δεν πρόκειται ακριβώς για πειράματα, αλλά για μελέτες παρατήρησης στις οποίες συλλέγονται δεδομένα, χωρίς ενεργή παρέμβαση στα γεγονότα. Σε αυτή την περίπτωση υπάρχει μεγάλη πιθανότητα συστηματικού σφάλματος. Σε αυτούς ο Ντιντιέ Ραούλτ απάντησε ότι δεν υπήρχε «η πολυτέλεια του χρόνου και των δημοσιεύσεων ώστε να ακολουθήσουμε κατά γράμμα τους κανόνες. Επρεπε να είμαστε αποτελεσματικοί σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα».
Μάταια προσπάθησε επίσης ο Γιαζντάν Γιαζνταπάνα, δεξί χέρι του Ραούλτ, και με τον αδελφό του να διατελεί σύμβουλος του Τραμπ στο θέμα της εύρεσης του φαρμάκου για τον κορωνοϊό, να ηρεμήσει τα πνεύματα ως επικεφαλής του κλειστού κονσόρτσιουμ που κατηύθυνε την πορεία των ερευνών: οι περί τον Μακρόν σύμβουλοι δεν δέχονταν την «ισοπεδωτική», όπως τη χαρακτήρισαν, παρουσία του καθηγητή-ερευνητή από τη Μασσαλία.
Αποτέλεσμα ήταν τελικά ο Ραούλ να αποχωρήσει, διατηρώντας ωστόσο έναν μακρόθεν συμβουλευτικό ρόλο - ύστερα μάλιστα από εντολή της Μπριζίτ Μακρόν, η οποία βλέπει την απήχηση που έχει στον κόσμο ο Γάλλος επιστήμονας. Η επιστολή που απέστειλε ο σύγχρονος Δρυϊδης στην εφημερίδα «Le Monde» κλείνοντας την πόρτα στο Ελιζέ είναι ενδεικτική της ιδιοσυγκρασίας του, καθώς δεν μένει στο θέμα του φαρμάκου, αλλά επεκτείνεται και σε άλλα ζητήματα: ηθικής, βιοπολιτικής και κοινωνικής μέριμνας.
«Η κοινωνία πρέπει να μιλάει για θέματα δεοντολογίας και ειδικότερα για ιατρική δεοντολογία», υπογραμμίζει χαρακτηριστικά στην επιστολή που δημοσιεύτηκε. «Εχουν ήδη δημιουργηθεί ιδρύματα για να ανταποκριθούν σε αυτό, όπως η Εθνική Συμβουλευτική Επιτροπή Ηθικής για τις Επιστήμες της Ζωής και την Υγεία (CCNE) ή οι Επιτροπές Προσωπικής Προστασίας, που είναι υπεύθυνες για την αξιολόγηση των ιατρικών ερευνητικών προγραμμάτων. Δυστυχώς, αυτές οι δομές έχουν εξελιχθεί υπό την επήρεια ειδικών σε συγκεκριμένη μεθοδολογία και σταδιακά φαίνεται ότι η μέθοδος έχει φτάσει τελικά να υπερισχύει της ουσίας. Εχω μάλιστα την εντύπωση ότι τα ουσιαστικά ηθικά και δεοντολογικά προβλήματα δεν συνιστούν προτεραιότητα για το υπουργείο και την κυβέρνηση. Παρότι ήμουν διατεθειμένος να συνεισφέρω και σε αυτό πεδίο και παρότι ο καθηγητής Ντιντιέ Ζικάρ, που είχε διατελέσει πρόεδρος στη CCNE, είχε συμφωνήσει πλήρως μαζί μου, κάτι τέτοιο δεν κατέστη εφικτό.
Η γνώμη της Επιτροπής Δεοντολογίας για τον υποχρεωτικό εμβολιασμό ή για τον περιορισμό των βασικών φαρμάκων έπρεπε να αποτελέσει αντικείμενο γνωμοδότησης από μια “πραγματική” Επιτροπή Δεοντολογίας», είπε ο Ραούλτ και έκλεισε για τα καλά πίσω του την πόρτα.
Καταλαβαίνει, επομένως, κανείς ότι το πρόβλημα είναι αρκετά πιο πολύπλοκο από μια απλή ασυμφωνία χαρακτήρων μεταξύ Μακρόν και Ραούλ ή από μια κόντρα σε ερευνητικό πεδίο αναφορών. Αφορά μια τεράστια απόκλιση σε επίπεδο στρατηγικής και ηθικής. Ενδεικτικό είναι ότι ο Ραούλ επιμένει ότι το φάρμακο για τον κορωνοιϊό πρέπει να κυκλοφορήσει άμεσα και ευρέως, σε μεγάλες ποσότητες και σε χαμηλή τιμή, πέρα από φαρμακευτικά συμφέροντα και με χορήγηση στον πολύ κόσμο, αλλά οι ειδικοί θεωρούν ότι όλα αυτά τα στοιχεία είναι δευτερεύοντα σε αυτή τη φάση.
Οσο για την κατηγορία ότι του αρέσει να δουλεύει μόνος, σαν μοναχικός λύκος, εκείνος εξακολουθεί να συστήνει όλη την ομάδα των συνεργατών του, μηδενός εξαιρουμένου, απαντώντας σε σχετική ερώτηση της «Liberation»: «Ποτέ δεν είπα ότι είμαι μόνος. Πρέπει να είσαι τρελός για να είσαι μόνος ή να έχεις κατακτήσει ένα τέτοιο επίπεδο ευφυΐας που δεν είναι κατανοητό από την ανθρωπότητα. Και εγώ δεν θέλω ποτέ να φτάσω σε αυτό το σημείο:
θέλω να απευθύνομαι και να είμαι κατανοητός σε όλους». Το ποιος θα αποδειχθεί ότι έχει δίκιο ενδεχομένως να μην το μάθουμε ποτέ, αλλά, όπως έλεγε και ο Νιλ Αρμστρονγκ καθώς πατούσε για πρώτη φορά στη Σελήνη: «Ενα μικρό βήμα για τον άνθρωπο, ένα μεγάλο άλμα για την ανθρωπότητα». Και αυτό ισχύει σε όλες σχεδόν τις περιπτώσεις, ακόμα και ενός παράξενου, σχεδόν τρελού επιστήμονα.
anatakti
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Ροζ υπερπανσέληνος: Το μεγαλύτερο φεγγάρι του 2020
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
