2020-09-08 12:42:51
Η άλλοτε πανίσχυρη κατασκευαστική εταιρεία της χώρας βρίσκεται σε εξαιρετικά δυσχερή κατάσταση, με ζημίες, δεσμεύσεις καταθέσεων και αιτήσεις πτωχεύσεων από πιστωτές σε
θυγατρικές της στο εξωτερικό, εκατοντάδες απολύσεις και δραματικές περικοπές μισθών - Τα funds, οι μέτοχοι (παλαιοί και νέοι), αλλά και η διογκούμενη δυσαρέσκεια για το μάνατζμεντ - Τι απαντά η εταιρεία με ανακοίνωσή της
Την προσεχή Πέμπτη 10 Σεπτεμβρίου οι μεγαλομέτοχοι της Ελλάκτωρ, οι αδελφοί Καλλιτσάντση, και τo μάνατζμεντ της εταιρείας θα κληθούν να εξηγήσουν στη γενική συνέλευση των μετόχων τι πήγε στραβά και η επιχείρηση συνεχίζει να παράγει ζημίες. Θα είναι μάλλον άβολη η στιγμή που η διοίκηση του επιχειρηματικού ομίλου, πάνω στον οποίο στηρίχθηκαν κατεξοχήν ο εκσυγχρονισμός και η ανάπτυξη των μεγαλύτερων υποδομών της χώρας όλα τα προηγούμενα χρόνια, θα πρέπει να αντιμετωπίσει τις παρατηρήσεις ισχυρών ξένων επενδυτικών χαρτοφυλακίων αλλά και μικρομετόχων και να δικαιολογήσει τη δυσμενή οικονομική θέση της εταιρείας: την εμφάνιση ζημιών μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας ύψους 37,5 εκατ
. ευρώ το α’ εξάμηνο για τον όμιλο, αλλά και την κάθετη πτώση των εσόδων κατά 51% στις κατασκευές, με τις λειτουργικές ζημίες στα 17,3 εκατ. ευρώ από κέρδη 3,2 εκατ. ευρώ το περσινό διάστημα. Δύο χρόνια μετά την επεισοδιακή και πρωτόγνωρη ως προς τον τρόπο και την ένταση αλλαγή ηγεσίας στην Ελλάκτωρ, η οποία οδήγησε στην έξοδο από τη διοίκηση τους κυρίους Λεωνίδα Μπόμπολα και Δημήτρη Κούτρα, η αρνητική πορεία της Ελλάκτωρ δείχνει ότι οι δεσμεύσεις των αδελφών Καλλιτσάντση για ένα αποτελεσματικό σχέδιο αναδιάρθρωσης και αναστροφή της αρνητικής πορείας έχουν διαψευστεί. Είτε γιατί υποεκτιμήθηκαν οι δυσκολίες για την αλλαγή πορείας, είτε γιατί τελικά οι βασικοί μέτοχοι της εταιρείας δεν είχαν ένα ρεαλιστικό σχέδιο δράσης που θα μπορούσε να βγάλει τον όμιλο από την προβληματική διαχείριση και τις μεγάλες ταμειακές δυσκολίες, που ήταν από τα βασικά επιχειρήματα της πρότασης Change 4Ellaktor.
Τι έφταιξε;
Τι έφταιξε ακριβώς και σε ποιον βαθμό είναι δύσκολο να εκτιμήσει κανείς. Η συγκυρία μόνο ή και τα χαρακτηριστικά της διοίκησης; Οίηση, ανεπάρκεια, πρόταξη προσωπικών και όχι εταιρικών συμφερόντων ή απλώς... τα μαύρα φεγγάρια της δουλειάς των κατασκευών λόγω της οικονομικής κρίσης; Μήπως τα απωθημένα του νέου βασικού μετόχου από το παρελθόν του κ. Σάκη Καλλιτσάντση έναντι των προηγούμενων μεγάλων αφεντικών του πάλαι ποτέ κραταιού Ελλάκτωρα, Μπόμπολα και Κούτρα, οδήγησαν την εταιρεία σε έναν άσκοπο αλλά μοιραίο ρεβανσισμό; Δεν είναι και λίγο πράγμα τα «καλά παιδιά και νοικοκύρηδες», που έλεγαν... χαϊδευτικά τους Καλλιτσάντσηδες στην πιάτσα των κατασκευών -αλλά όλοι γνώριζαν ποιοι έκαναν κουμάντο, ο Μπόμπολας με τις διασυνδέσεις και ο Κούτρας με το μυαλό-, να παίρνουν την εταιρεία «δική τους». Μόνο που η εταιρεία τελευταία μπάζει νερά και φυσικά δεν είναι ακριβώς δική τους.
Ο Σάκης Καλλιτσάντσης
Συγκεκριμένα, ελέγχουν σήμερα το 25%, αλλά για να φτάσουν σε αυτό το ποσοστό προσέφυγαν σε δανεισμό από το αμερικανικό fund Farallon. Λεπτομέρειες του δανεισμού δεν έγιναν επίσημα γνωστές, αλλά φέρεται να έχουν λάβει περίπου 50 εκατ. που χρησιμοποιήθηκαν για να αγοράσουν μετοχές της Ελλάκτωρ. Για τη λήψη του δανείου έθεσαν ενέχυρο τις μετοχές που ήδη κατείχαν στην εταιρεία. Κατά πληροφορίες, το δάνειο έχει διετή περίοδο χάριτος ενώ το επιτόκιο είναι εξωφρενικό για τα σημερινά δεδομένα, καθώς υπερβαίνει το 9%. Πάντως, η πρωτοβουλία εκείνη, που θα μείνει βαθιά χαραγμένη στην ιστορία των ελληνικών επιχειρήσεων για τη μεθοδική οργάνωση αλλά και τον αιφνιδιασμό της, έπεισε τότε αναλυτές και κυρίως τους ξένους θεσμικούς επενδυτές να ψηφίσουν υπέρ ενός νέου μοντέλου εταιρικής διακυβέρνησης και μιας νέας στρατηγικής ανάπτυξης.
Πολύτιμος σύμμαχος της οικογένειας Καλλιτσάντση ήταν το επενδυτικό fund Farallon, το οποίο στήριξε από την πρώτη στιγμή την κίνηση των μετόχων με τη συμμετοχή στο διοικητικό συμβούλιο, σε ρόλο συμβούλου, του κ. Τάκη Δουμάνογλου.
Η κατάρρευση της μετοχής
Πλέον πολλοί είναι εκείνοι που αντιλαμβάνονται ότι το αφήγημα της αλλαγής κουλτούρας και του μεγάλου μετασχηματισμού της εταιρείας ακολουθεί έναν πολύ αργό βηματισμό που όχι μόνο δεν οδηγεί σε κέρδη, αλλά και εξαϋλώνει συνεχώς την αξία της επιχείρησης, εξανεμίζει τις αποδόσεις και διογκώνει τα χρέη και τις υποχρεώσεις της.
Και όλα αυτά παρά το γεγονός ότι την τελευταία διετία επιστρατεύτηκαν όλα τα όπλα: εντατικοποιήθηκαν οι διαπραγματεύσεις με τις τράπεζες, κλείνουν μία-μία οι μαύρες τρύπες στο εξωτερικό, δόθηκαν απανωτές τονωτικές ενέσεις στον Ακτωρα, απορροφήθηκε ο κερδοφόρος τομέας της ενέργειας και άρχισαν να πωλούνται περιουσιακά στοιχεία (Εlpedison, Ελληνικός Χρυσός). Σήμερα η μετοχή της Ελλάκτωρ έχει υποχωρήσει στο 1,10 ευρώ, με την κεφαλαιοποίησή της να ανέρχεται σε 236 εκατ. ευρώ.
Τον Ιούλιο του 2018, οπότε η οικογένεια Καλλιτσάντση έκανε το αποφασιστικό βήμα της μεγάλης αλλαγής, η μετοχή βρισκόταν πάνω από τα 2,10 ευρώ. Δηλαδή μέσα σε δύο χρόνια οι μέτοχοι είδαν την εταιρεία να χάνει το 52% της αξίας της. Το ίδιο διάστημα οι υποχρεώσεις της ξεπέρασαν το 1,5 δισ. ευρώ (έναντι 1.491 εκατ. στα τέλη Δεκεμβρίου του 2019), αύξηση που στην τελευταία ανάλυση των αποτελεσμάτων εξαμήνου αποδίδεται στην ομολογιακή έκδοση που ολοκληρώθηκε στις αρχές του έτους, με εγγύηση τα πολυτιμότερα assets του επιχειρηματικού ομίλου. Πρόκειται για μια μεγάλη έκδοση ομολογιών της εταιρείας συνολικού ύψους 600 εκατ. ευρώ και μία συμπληρωματική 70 εκατ., οι οποίες συνήφθησαν με δυσβάσταχτους όρους (το επιτόκιο δανεισμού διαμορφώθηκε στο 6,3755% και 5,65% αντίστοιχα), αλλά και με ασύλληπτες δεσμεύσεις από τους μετόχους.
Είναι χαρακτηριστικό ότι εγγυητής του μεγάλου ομολογιακού δεν είναι η Ελλάκτωρ, αλλά μόνο τα υγιή κομμάτια της, τα οποία πέρασαν σε μια εταιρεία ειδικού σκοπού (Ellaktor Value PLC). Στην εταιρεία αυτή περιλαμβάνονται τα «φιλέτα» στον τομέα των παραχωρήσεων, τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και τα έργα περιβάλλοντος. Η κίνηση αυτή, αν και θεωρήθηκε σοφή για να βελτιώσει τη χρηματοοικονομική εικόνα του ομίλου, αποπληρώνοντας μεγάλο μέρος του τραπεζικού δανεισμού, λόγω των εξασφαλίσεων στους πιστωτές περιορίζει σημαντικά τα μελλοντικά έσοδα του ομίλου.
Ταυτόχρονα όμως με την έκδοση του ομολογιακού, το χρέος της εταιρείας στις τράπεζες μεταφέρθηκε στους ιδιώτες ομολογιούχους. Η μείωση του ύψους των δανείων αφαίρεσε μεγάλο μέρος της πίεσης προς τις τράπεζες που μπορούσε να ασκεί ο όμιλος ως μεγαλοοφειλέτης τους. Ωστόσο, φαίνεται ότι ο κ. Καλλιτσάντσης είχε τους λόγους του, καθώς φοβόταν ότι ο όμιλος μπορεί να πέσει θύμα επιθετικής εξαγοράς. Γι’ αυτό και έβαλε στους όρους του ομολογιακού ειδική ρήτρα ώστε όποιος πάει να αγοράσει την εταιρεία να εξοφλήσει πρώτα το χρέος στους ομολογιούχους.
Αχίλλειος πτέρνα ο Ακτωρ
«Οι αφοί Καλλιτσάντση αποδείχθηκαν πολύ καλοί στην προετοιμασία για να πάρουν την εταιρεία, όχι όμως και στη διοίκηση», σχολιάζει αρμόδια πηγή του ομίλου που επιθυμεί να διατηρήσει την ανωνυμία της. Οπως σημειώνει, παρά την ικανότητα των δύο βασικών μετόχων και την εμπειρία στα ιδιωτικά έργα, η διαχείριση της κατασκευής δημοσίων έργων σε τόσο μεγάλες εταιρείες δεν είναι εύκολη.
Ο Δημήτρης Καλλιτσάντσης
Απόδειξη ότι μετά τις διοικητικές αλλαγές η Ελλάκτωρ πέτυχε μεν σημαντικές παρεμβάσεις στην οργανωτική δομή και έφερε βόλτα τα μεγάλα ανοίγματα στα έργα της Μέσης Ανατολής, των Βαλκανίων και της Αυστραλίας, τα οποία προκάλεσαν ζημίες συνολικού ύψους 500 εκατ. ευρώ την προηγούμενη δεκαετία.
Όμως, έμεινε πίσω στην ανάληψη νέων συμβάσεων, αλλά και στον τομέα των παραχωρήσεων, γεγονός που, από την θέση του πρωταθλητή, την κατατάσσει δεύτερη και με διαφορά στο βάθρο των τεχνικών ομίλων της χώρας.
Οπως λένε χαρακτηριστικά οι επικριτές της, όχι μόνο δεν κατάφερε να παρατείνει τη σύμβαση παραχώρησης της Αττικής οδού που διαπραγματευόταν με την προηγούμενη κυβέρνηση, αλλά ούτε και να εξασφαλίσει την αύξηση διοδίων που είχε μεθοδεύσει μεσούσης της προεκλογικής περιόδου, προκαλώντας την κυβερνητική αντίδραση και την αναστολή κάθε σχεδιασμού.
Στην κατάρρευση του τομέα των κατασκευών αλλά και στις δυσκολίες υλοποίησης υπογεγραμμένων συμβάσεων αποδίδονται, πέρα από την αρνητική συγκυρία και τα προβλήματα με τα έργα του εξωτερικού, η αποχώρηση μιας ικανής ομάδας στελεχών που ακολούθησε στα νέα επιχειρηματικά μονοπάτια του τον κ. Κούτρα, αλλά και η αδρανοποίηση κάποιων άλλων.
Μέχρι στιγμής στην Ελλάκτωρ η πολιτική νοικοκυρέματος έχει επικεντρωθεί στον εξορθολογισμό του ανθρώπινου δυναμικού. Υπολογίζεται ότι από τις αρχές του έτους έχουν απομακρυνθεί από την εταιρεία 800 και πλέον εργαζόμενοι τεχνικού και πλεονάζοντος προσωπικού. Παράλληλα συνεχίζονται οι οριζόντιες περικοπές μισθών και οι νέες αποχωρήσεις στο πλαίσιο του προγράμματος εθελουσίας που ξεκίνησε η εταιρεία από την 1η Σεπτεμβρίου, σε μια προσπάθεια ενίσχυσης της ρευστότητας και δραστικής περιστολής των λειτουργικών δαπανών.
Οπως αναφέρθηκε από την πλευρά του κ. Σάκη Καλλιτσάντση στην πρόσφατη τηλεδιάσκεψη, τα επιπλέον μέτρα που προωθεί η επιχείρηση για ενιαίο τμήμα προμηθειών, μείωση του κόστους πωλήσεων, περικοπή μισθών και πώληση περιουσιακών στοιχείων θα αποφέρουν όφελος συνολικού ύψους 100 εκατ. ευρώ σε βάθος τριετίας. Με εξαίρεση τους τομείς των παραχωρήσεων, των ΑΠΕ και των ακινήτων που αποτελούν το βαρύ πυροβολικό του ομίλου και τα αποτελέσματα εξαμήνου που κατέδειξαν τη δυναμική τους ανάπτυξη, η Ελλάκτωρ βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα ισχνό χαρτοφυλάκιο έργων στις κατασκευές. Το ανεκτέλεστο υπόλοιπο συμβάσεων στα τέλη Ιουνίου ανήλθε μόλις σε 1,3 δισ. ευρώ (εκκρεμεί η υπογραφή επιπλέον συμβάσεων ύψους 587 εκατ. ευρώ).
Ωστόσο, το πιο ανησυχητικό είναι ότι η εξυγίανση του ομίλου φαίνεται να έχει ακόμη πολύ δρόμο και δεν αναμένεται πριν από τα τέλη του 2021, ενώ συνεχείς αναβολές παίρνει το θέμα της αναχρηματοδότησης του Ακτωρα από τις τράπεζες. Νεότερες πληροφορίες της διοίκησης μεταθέτουν την οριστικοποίηση του σχεδίου για το επόμενο δίμηνο, ωστόσο το κλίμα που μεταφέρεται από τραπεζικούς κύκλους δεν είναι ενθαρρυντικό.
Πληροφορίες αναφέρουν ότι η τεχνική εταιρεία δέχεται εδώ και καιρό ισχυρές πιέσεις από τις τράπεζες και στην αγορά είναι κοινό μυστικό ότι συναντά δυσκολίες ακόμη και στην έκδοση εγγυητικών επιστολών, με σαφείς επιπτώσεις στη συμμετοχή της στους διαγωνισμούς των έργων.
Μάλιστα σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη περίοδο, κατά την οποία ο τομέας των υποδομών θα διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο τόσο μέσα από την έναρξη του νέου ΕΣΠΑ όσο και μέσα από τον σχεδιασμό του Ταμείου Ανάκαμψης συνολικού ύψους 32 δισ. ευρώ.
Πάνω από μισό δισ. οι οφειλές σε προμηθευτές
Οσοι παρακολουθούν την πορεία της Ελλάκτωρ επισημαίνουν ότι ο ισολογισμός του α’ εξαμήνου επιβεβαιώνει τις μεγάλες επιπτώσεις από την κατάρρευση των κατασκευών στη συνολική εικόνα του ομίλου. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τα ενοποιημένα έσοδα εξαμήνου να μειωθούν στα 438 εκατ. από 705 εκατ. το α’ εξάμηνο του 2019, μείωση η οποία προήλθε κυρίως από τον κατασκευαστικό κλάδο, όπου τα έσοδα υποχώρησαν κατά 265 εκατ. ευρώ. Η μεγάλη αυτή πτώση τζίρου αντικατοπτρίζει και την απόφαση της διοίκησης να περιοριστούν οι κατασκευαστικές δραστηριότητες στην Ελλάδα και τη Ρουμανία και να διατηρηθούν επιλεκτικά κάποια έργα στο Κατάρ.
Μειωμένα κατά 63 εκατ. ευρώ εμφανίζονται και τα ταμειακά διαθέσιμα, τα οποία περιορίστηκαν στα 400 εκατ. ευρώ (από 463 εκατ. ευρώ) σε σχέση με τα τέλη του 2019, μείωση που αποδίδεται στην καταβολή χρηματοοικονομικών εξόδων.
Την ίδια στιγμή, ισχυρό σοκ προκαλούν το ύψος των οφειλών σε προμηθευτές και οι λοιπές υποχρεώσεις, το οποίο, αν και βαίνει μειούμενο σε σχέση με πέρυσι, υπερβαίνει το μισό δισ. (για την ακρίβεια 550,9 εκατ. ευρώ) και αντικατοπτρίζει τα προβλήματα ρευστότητας της επιχείρησης.
Αποτελεί κοινό μυστικό ότι στα εργοτάξια συνεργαζόμενες επιχειρήσεις και υπεργολάβοι στενάζουν για να εισπράξουν τις οφειλές, ενώ με επεισοδιακό τρόπο εξελίσσονται οι προμήθειες και στα έργα του εξωτερικού. Στη Σερβία, σύμφωνα με τα στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας που έχει στη διάθεσή του το «ΘΕΜΑ», μέχρι και τον περασμένο μήνα στο υποκατάστημα του Ακτωρα οι δεσμεύσεις λογαριασμών από αναγκαστικές εισπράξεις αποτελούσαν συνήθη πρακτική άμυνας των προμηθευτών. Μόνο τον περασμένο Ιούλιο υπήρξε δέσμευση λογαριασμών για συνολικά 16 ημέρες. Αντίστοιχα, στην Τσεχία την άνοιξη πιστωτές της εταιρείας κατέθεσαν αίτηση πτώχευσης κατά του υποκαταστήματος του ομίλου για ανείσπρακτες οφειλές.
Ακόμη και η ρητορική για επιλεκτική συμμετοχή στα δημόσια έργα κόντρα στη στρεβλή στρατηγική ανάπτυξης μέσω μεγάλων εκπτώσεων χάθηκε μπροστά στην ανάγκη να εμφανιστούν νέα συμβόλαια με κάθε κόστος.
Η εταιρεία δεν δίστασε να χτυπήσει ουκ ολίγους διαγωνισμούς τον τελευταίο χρόνο παίρνοντας έργα με εκπτώσεις άνω του 50%. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, ο διαγωνισμός για τη σύνδεση της Εγνατίας με τον Οργανισμό Λιμένος Θεσσαλονίκης, όπου η έκπτωση ήταν 56,51%, αλλά και τα έργα λειτουργίας και συντήρησης του δυτικού και του ανατολικού τομέα της Εγνατίας με έκπτωση 65,67%!
Επί έναν χρόνο καθυστέρησε η υπογραφή της σύμβασης με το ΤΑΙΠΕΔ για τη μαρίνα Αλίμου, της οποίας ο Ακτωρ υπήρξε προτιμητέος επενδυτής από τον Απρίλιο του 2019. Η σύμβαση παραχώρησης υπογράφηκε μόλις τον περασμένο Μάιο καθώς υπήρξαν δυσκολίες στην οριστικοποίηση του χρηματοδοτικού σχήματος της επένδυσης.
Στη Γραμμή 4 του μετρό, συνολικού προϋπολογισμού 1,8 δισ. ευρώ, η κατασκευαστική εταιρεία έχει κινήσει γη και ουρανό τους τελευταίους μήνες για την υπογραφή του μεγάλου συμβολαίου, το οποίο έχει φροντίσει να διαμηνύσει σε όλους τους τόνους στην κυβέρνηση ότι αποτελεί θέμα επιβίωσης και διασφάλισης των θέσεων απασχόλησης.
Η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, με την οποία επιβεβαιώθηκαν σοβαρές ελλείψεις στην τεχνική προσφορά της, δημιουργεί αρκετές αμφιβολίες για την πορεία της εταιρείας στον διαγωνισμό. Οι τελευταίες πληροφορίες μεταθέτουν τις εξελίξεις για το big project των κατασκευών μετά τη 10η Σεπτεμβρίου, οπότε είναι προγραμματισμένη η γενική συνέλευση των μετόχων. Το επικρατέστερο σενάριο είναι η συνέχιση του διαγωνισμού και το άνοιγμα των οικονομικών προσφορών αφού φαίνεται να υπάρχει ένα είδος μορατόριουμ μεταξύ των δύο αντιπάλων στην πολιτική των ενστάσεων. Κύκλοι της αγοράς, πάντως, εκτιμούν ότι με τις προσφορές που έχουν δοθεί το έργο μπαίνει μέσα τουλάχιστον κατά 100 εκατ. ευρώ.
Μπάζουν νερά μεγάλα και σταθερά συμβόλαια
Μεγάλο πρόβλημα όμως παραμένουν για τον Ακτωρα και οι τεράστιες δυσκολίες στην υλοποίηση υφιστάμενων έργων, ο κίνδυνος να χαθούν σημαντικές και επαναλαμβανόμενες συμβάσεις, όπως η λειτουργία και η διαχείριση της Ψυττάλειας και η Αττική οδός, με το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών να διερευνά ακόμη και την πιθανότητα της γρηγορότερης επιστροφής της στο Δημόσιο.
Στην αγορά αναρωτιούνται, για παράδειγμα, πόσο μεγάλες μπορεί να είναι οι επιπτώσεις στον όμιλο από την απώλεια της Αττικής οδού, η σύμβαση της οποίας ολοκληρώνεται το 2024. Ο αστικός αυτοκινητόδρομος σε ετήσια βάση μοιράζει μερίσματα άνω των 80 εκατ. ευρώ στους μετόχους και αποτελεί τη μεγαλύτερη εγγύηση για τις τράπεζες και τους επενδυτικούς οίκους που δανείζουν τον όμιλο.
Ο τομέας των παραχωρήσεων έχει ενισχυθεί τα τελευταία χρόνια από την Ελλάκτωρ, με τη σημαντική συμβολή της προηγούμενης διοίκησης και με άλλα οδικά έργα, ωστόσο κανένα δεν είναι αρκετά ώριμο και τόσο προσοδοφόρο για να υποκαταστήσει την πιθανή απώλεια της Αττικής οδού.
Το ασφυκτικό πλαίσιο μέσα στο οποίο πορεύεται η Ελλάκτωρ ενισχύουν τόσο η έλλειψη τεχνικού αντικειμένου που θα μπορούσε να προσδώσει αξία και να γεννήσει νέα έσοδα για την εταιρεία όσο και οι μεγάλες δυσκολίες στις υπάρχουσες συμβάσεις.
Στο μετρό της Θεσσαλονίκης ο Ακτωρ έχει εγκλωβιστεί σε ένα έργο του οποίου οι αλλεπάλληλες αλλαγές σχεδιασμού έχουν εκτροχιάσει κάθε χρονοδιάγραμμα, με αποτέλεσμα τις συνεχείς παρατάσεις και την παραγωγή ζημιών. Τα απανωτά αιτήματα αποζημιώσεων αποδεικνύουν το στρεβλό μοντέλο σχεδιασμού, σίγουρα όμως δεν είναι ικανά για να θεραπεύσουν τις βαθιές πληγές του έργου.
Στην αγορά σχολιάζουν και την πρόσφατη στάση της Ελλάκτωρ στο έργο για την κατασκευή του φράχτη στον Εβρο, η οποία καταδεικνύει το μέγεθος των προβλημάτων. Ο Ακτωρ, εν αντιθέσει με τους ανταγωνιστές του (ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ΑΒΑΞ, Μυτιληναίος και ΙΝΤΡΑΚΑΤ), δεν ανταποκρίθηκε στο κυβερνητικό κάλεσμα των πέντε μεγάλων τεχνικών εταιρειών για την κατασκευή του έργου συνολικού ύψους 63 εκατ. ευρώ, το οποίο θα ανατεθεί σε τιμές κόστους λόγω της εθνικής του σημασίας στον τομέα της άμυνας και της προστασίας των συνόρων.
Μόλις πρόσφατα παραδόθηκε στο διοικητικό συμβούλιο του ομίλου η μελέτη λειτουργικής αναδιάρθρωσης που εκπόνησε η εταιρεία Alvarez and Marsal (A&M). Ποιες όμως είναι οι προβλέψεις της για το σχέδιο εξυγίανσης της επιχείρησης, πόσο χρόνο θα χρειαστεί η εταιρεία για να το υλοποιήσει και κυρίως με τι αντίκτυπο στις εκατοντάδες θέσεις απασχόλησης κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα.
Ο κ. Λεωνίδας Μπόμπολας αναμένεται να δραστηριοποιηθεί εκ νέου στη διοίκηση της εταιρείας
Οι συζητήσεις με Μπόμπολα και ο τρίτος πόλος
Εύλογα, επομένως, το ερώτημα που βασανίζει μετόχους, τράπεζες και επενδυτές αυτή την περίοδο είναι η επόμενη μέρα στον όμιλο Ελλάκτωρ. Παρά τις αντιθέσεις, τις συγκρούσεις και τις διαφωνίες, οι αδελφοί Σάκης και Δημήτρης Καλλιτσάντσης έδειξαν το τελευταίο διάστημα αποφασισμένοι να υπερπηδήσουν τις ενδοοικογενειακές έριδες μπροστά στο κοινό συμφέρον και να προχωρήσει το σχέδιο αναδιάρθρωσης που θα βγάλει από το τούνελ των ζημιογόνων χρήσεων την εταιρεία. Ετσι, ο κ. Δημήτρης Καλλιτσάντσης προήχθη σε εκτελεστικό αντιπρόεδρο του ομίλου από τον περασμένο Ιούλιο. Ωστόσο, οι κακές γλώσσες υποστηρίζουν ότι αυτή η εύθραυστη αδελφική εκεχειρία σχεδόν επιβλήθηκε από τα ισχυρά επενδυτικά funds που έχουν χρηματοδοτήσει και υποστηρίξει την αλλαγή σελίδας και μόνο ικανοποιημένα δεν εμφανίζονται από την τροπή των γεγονότων. Η κατάρρευση της μετοχής τον περασμένο Μάρτιο στο Χρηματιστήριο, εν μέσω φημών για παραιτήσεις κορυφαίων παραγόντων του διοικητικού συμβουλίου, όπως ο πρόεδρος Γιώργος Προβόπουλος και ο διευθύνων σύμβουλος Αλέξανδρος Εξάρχου, καθώς και οι μαζικές ρευστοποιήσεις μετοχών από ισχυρά επενδυτικά funds κατέδειξαν ότι υπάρχει μια υποβόσκουσα αμφισβήτηση προς τη διοίκηση και η πορεία του ομίλου δύσκολα μπορεί να τους διαψεύσει. Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες, αναζητείται ένας νέος ρόλος στο μάνατζμεντ της Ελλάκτωρ για τον κ. Λεωνίδα Μπόμπολα, ο οποίος μέχρι σήμερα παρέμεινε σιωπηλός και αποστασιοποιημένος από τα διοικητικά καθήκοντα. Σχετικές συζητήσεις φαίνεται ότι ήδη έχουν ξεκινήσει μέσα στο καλοκαίρι με την πλευρά Καλλιτσάντση. Η ενεργοποίηση του κ. Μπόμπολα φαίνεται ότι σχετίζεται αφενός με την ανάληψη πρωτοβουλιών για την προάσπιση ενός σημαντικού περιουσιακού στοιχείου της οικογένειας (το 12,55% των μετοχών της Ελλάκτωρ), αφετέρου με το οριστικό κλείσιμο της δικαστικής υπόθεσης στην Κύπρο και την ανάκληση του εντάλματος σύλληψης, που αποτελούσε ένα σημαντικό βαρίδι για τον πρώην διευθύνοντα σύμβουλο της εταιρείας και εκ των βασικών της μετόχων.
Ο μη εκτελεστικός πρόεδρος Γιώργος Προβόπουλος φέρεται ότι αποπειράθηκε να παραιτηθεί την περασμένη άνοιξη, αλλά αναγκάστηκε να αλλάξει γνώμη μετά από παρέμβαση-πίεση των funds μετόχων
Μέσα στο επόμενο διάστημα, αναφέρουν πρόσωπα με γνώση των συζητήσεων, στόχος είναι να έχει καθοριστεί είτε ένας νέος ρόλος εντός του ομίλου, είτε η αποχώρησή του από την Ελλάκτωρ με την εξασφάλιση πιθανόν άλλων ανταλλαγμάτων.
Ωστόσο, αστάθμητος παράγοντας στην πορεία του ομίλου είναι το τελευταίο διάστημα ένας τρίτος μέτοχος, που κάποιοι δεν αποκλείουν να κρατά και το κλειδί των εξελίξεων. Παρά το γεγονός ότι δεν υπάρχουν σαφή και τεκμηριωμένα στοιχεία, πληροφορίες κάνουν λόγο για την εμφάνιση του επενδυτικού ομίλου Reggeborgh, ο οποίος συμμετέχει με πλειοψηφικό πακέτο στη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και φέρεται να ελέγχει στην Ελλάκτωρ από μονοψήφιο έως -κατά άλλους- διψήφιο ποσοστό. Η ειρωνεία της τύχης είναι ότι η πρώτη πόρτα που χτύπησαν στη χώρα μας οι πανίσχυροι οικονομικά Ολλανδοί ήταν αυτή της Ελλάκτωρ, αλλά ο κ. Καλλιτσάντσης δεν θέλησε να συνεταιριστεί μαζί τους. Στην αγορά εκτιμούν ότι ο όμιλος αυτός μπορεί (αν θελήσει) να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην επόμενη μέρα της εταιρείας, με πιθανές ακόμη και ευρύτερες επιχειρηματικές ανακατατάξεις στον τομέα των κατασκευών, εάν επιβεβαιωθούν οι πληροφορίες ότι βασική του επιδίωξη είναι ένας ενισχυμένος ρόλος στον τομέα των υποδομών της χώρας.
Κατά άλλες πηγές, η πρόθεση του ολλανδικού ομίλου απέχει πολύ από τις φήμες που σέρνονται στην αγορά από το περασμένο καλοκαίρι, όταν το fund Amber Capital ρευστοποίησε τη συμμετοχή του στην εταιρεία και ο επενδυτικός όμιλος εμφανίζεται (χωρίς να έχει διαψευστεί) ως αγοραστής του πακέτου του 3,9% των μετοχών. Οι ίδιες πηγές εξηγούν ότι η μεγαλύτερη εμπλοκή του στον όμιλο πιθανώς να συνιστά περισσότερο μύχιο πόθο των μετόχων παρά κάποιο ρεαλιστικό σχέδιο δράσης.
Ερωτήματα για αγορά ιδίων μετοχών και stock options
Πιθανώς ο κ. Καλλιτσάντσης να φωτίσει τις πτυχές του και να δώσει απαντήσεις στη γενική συνέλευση των μετόχων, η οποία εν μέσω οικονομικής τρικυμίας θα κληθεί να αποφασίσει και για δύο επιπλέον θέματα της ημερήσιας διάταξης που προκαλούν ερωτήματα. Το ένα σχετίζεται με την αγορά ιδίων μετοχών προκειμένου να στηριχθεί η τιμή της μετοχής ώστε να αποφευχθεί η ενεργοποίηση πρόσθετων εγγυήσεων από τους μετόχους και το άλλο αφορά τη διάθεση μετοχών με stock options στο προσωπικό και τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου. «Πώς γίνεται να υπάρχουν τέτοια προβλήματα και να συζητούν για stock options», αναρωτιούνται κάποιοι στην αγορά. Η επιλογή της οικογένειας Καλλιτσάντση να αναλάβει τα ηνία της εταιρείας το καλοκαίρι του 2018 αναμφίβολα ήταν μια απόφαση τολμηρή και υψηλού ρίσκου. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι με τα σωρευτικά προβλήματα της Ελλάκτωρ δεν είναι αρκετά τα δύο χρόνια για να αλλάξουν εκ βάθρων η κουλτούρα και η πορεία ενός μεγάλου επιχειρηματικού ομίλου, που θα πρέπει να εκσυγχρονιστεί και να αφουγκραστεί τις ανάγκες αλλά και τις απαιτήσεις της αγοράς. Κάποιοι άλλοι, και ενώ το σχέδιο αναδιάρθρωσης συνεχίζεται, θα επικαλεστούν τον Πλάτωνα και το ρητό «η αρχή είναι το ήμισυ του παντός». Αν χάσεις την αρχή, έχασες το μισό. Σε κάθε περίπτωση, οι επόμενοι μήνες φαίνεται ότι θα είναι καθοριστικοί για την ιστορική εταιρεία. Κυρίως, όμως, για όσους τη διοικούν σήμερα.
Τι απαντά η εταιρεία με ανακοίνωσή της
Η ΕΛΛΑΚΤΩΡ, σε συνέχεια εκτενούς και πρωτοσέλιδου δημοσιεύματος που εμφανίστηκε χθες, Κυριακή 6 Σεπτεμβρίου 2020, σε εβδομαδιαία πολιτική εφημερίδα και έφερε τον τίτλο «Quo vadis ΕΛΛΑΚΤΩΡ;», κρίνει αναγκαία την ενημέρωση του επενδυτικού κοινού για τα όσα παραπλανητικά αναφέρονταν στο εν λόγω δημοσίευμα.
Τα τελευταία δύο χρόνια οι εργαζόμενοι του Ομίλου ΕΛΛΑΚΤΩΡ, έχουν εργαστεί με αποφασιστικότητα κι αφοσίωση και έχουν ξεπεράσει εαυτούς, υλοποιώντας βαθιές τομές και μεταρρυθμίσεις στη λειτουργία και την απόδοση του Ομίλου, επιτυγχάνοντας πολλές και απαιτητικές επιχειρηματικές νίκες σε όλους τους κλάδους δραστηριοποίησης και κάνοντας προσωπικές και επαγγελματικές θυσίες για το καλό του Ομίλου. Η στρέβλωση της πραγματικότητας μέσω μερίδας του Τύπου, δεν μπορεί να παραμένει αναπάντητη.
Συγκεκριμένα, το εν λόγω δημοσίευμα συνδυάζει μία αποσπασματική και διάσπαρτη παράθεση οικονομικών στοιχείων, με πλήθος ανακριβειών, με φήμες που έχουν από καιρό και επίσημα διαψευστεί, καθώς και με «ανώνυμες πηγές», συνδέοντας άσχετα μεταξύ τους θέματα και συνθέτοντας κατά συνέπεια μία παντελώς στρεβλή αποτύπωση της πραγματικότητας. Επιπλέον, το γεγονός ότι η εφημερίδα επιμένει να αναπαράγει θέματα που έχουν διαψευστεί και από τη διοίκηση της ΕΛΛΑΚΤΩΡ αλλά και από τα ίδια τα γεγονότα που ακολούθησαν, καθώς και ότι ουδέποτε επικοινώνησε με την ΕΛΛΑΚΤΩΡ για να διασταυρώσει τις όποιες «πληροφορίες» είχαν, οδηγούν μοιραία και τον πιο καλοπροαίρετο αναγνώστη να συμπεράνει πως στόχος του δημοσιεύματος δεν ήταν η αντικειμενική πληροφόρηση του κοινού, ούτε η ειδησεογραφική ανάδειξη επιχειρηματικών θεμάτων.
Επειδή στις 3.500 λέξεις που αφιέρωσε η εφημερίδα, οι ανακρίβειες και οι μισές αλήθειες είναι πολυάριθμες, η ΕΛΛΑΚΤΩΡ παραθέτει παρακάτω μόνο μερικές παρατηρήσεις και απορίες επ’ αυτών, κρίνοντας πως επαρκούν για να καταδείξουν τη σκοπιμότητα του συνολικού δημοσιεύματος.
Αντίστοιχα, η Διοίκηση της ΕΛΛΑΚΤΩΡ κρίνεται από τους μετόχους της και σε αυτούς λογοδοτεί και θα λογοδοτήσει και την προσεχή Πέμπτη 10 Σεπτεμβρίου 2020, απαντώντας στα ερωτήματά τους. Άλλωστε, η παρούσα Διοίκηση της ΕΛΛΑΚΤΩΡ εξελέγη από τους μετόχους της εταιρείας και στους μετόχους της ΕΛΛΑΚΤΩΡ επαφίεται η επιλογή να τη διατηρήσει ή να την αλλάξει οποιαδήποτε στιγμή το κρίνει απαραίτητο.
Επιμέρους απαντήσεις στους ισχυρισμούς του δημοσιεύματος:
1. «Η άλλοτε πανίσχυρη κατασκευαστική εταιρεία της χώρας βρίσκεται σε εξαιρετικά δυσχερή κατάσταση, με ζημιές, δεσμεύσεις καταθέσεων και αιτήσεις πτωχεύσεων από πιστωτές σε θυγατρικές της στο εξωτερικό, εκατοντάδες απολύσεις και δραματικές περικοπές μισθών».
Η Διοίκηση της ΑΚΤΩΡ προχώρησε σε ένα πρόγραμμα εξορθολογισμού του λειτουργικού κόστους που προβλέπει συνολικό όφελος για την εταιρεία της τάξης των 100 εκατ. ευρώ και περιλαμβάνει σημαντική εξοικονόμηση από τη δημιουργία κεντρικού τμήματος προμηθειών, αξιοποίηση μη λειτουργικών περιουσιακών στοιχείων και συμμετοχών και μείωση του μισθολογικού κόστους. Ως προς τη μείωση των μισθολογικών αμοιβών, οι «δραματικές περικοπές» που αναφέρει το δημοσίευμα ήταν 0% για ετήσιες μεικτές αποδοχές ως 12.000 ευρώ, 4% για 12.000-20.000 ευρώ, 8% για 20.000-50.000 ευρώ και 15% για ποσό άνω των 50.000 ευρώ, ενώ αυτό που παρέλειψε να αναφέρει το δημοσίευμα ήταν πως οι παραπάνω μειώσεις θα αποκατασταθούν σταδιακά κατά 50% μέχρι την 31/12/2022. Επιπλέον, η Διοίκηση πρότεινε ένα πρόγραμμα εθελουσίας, αντί απολύσεων. Σημειώνεται ότι η συντριπτική πλειονότητα των εργαζομένων της ΑΚΤΩΡ έχει ήδη αποδεχθεί το σύνολο των προτάσεων της Διοίκησης.
Όσο για τις «εκατοντάδες απολύσεις», το δημοσίευμα ατυχώς αγνοεί πως η μείωση του συνολικού αριθμού του προσωπικού αφορά εργαζομένους που απασχολούνταν σε έργα που ολοκληρώθηκαν και άρα φυσιολογικά θα έπρεπε να αποχωρήσουν από το μισθολόγιο της εταιρείας, όπως ισχύει σε όλες τις εργοληπτικές επιχειρήσεις. Οι περιορισμένες κι όχι εκατοντάδες απολύσεις που έχουν γίνει αφορούσαν σε προσωπικό που κρίθηκε ανεπαρκές στα καθήκοντά του ή που επιβεβαιωμένα επέφερε ζημία στην εταιρεία. Σε ορισμένες περιπτώσεις μάλιστα οι απολύσεις αφορούν σε πρόσωπα που το δημοσίευμα περιέργως αναφέρει ως «αποχώρηση μιας ικανής ομάδας στελεχών που ακολούθησε στα νέα επιχειρηματικά μονοπάτια του τον κ. Κούτρα αλλά και η αδρανοποίηση κάποιων άλλων».
2. «Την ίδια στιγμή, ισχυρό σοκ προκαλούν το ύψος των οφειλών σε προμηθευτές και οι λοιπές υποχρεώσεις, το οποίο αν και βαίνει μειούμενο σε σχέση με πέρυσι υπερβαίνει το μισό δις (για την ακρίβεια 550,9 εκατ. ευρώ) και αντικατοπτρίζει τα προβλήματα ρευστότητας της επιχείρησης. Αποτελεί κοινό μυστικό ότι στα εργοτάξια συνεργαζόμενες επιχειρήσεις και υπεργολάβοι στενάζουν για να εισπράξουν τις οφειλές, ενώ με επεισοδιακό τρόπο εξελίσσονται οι προμήθειες και στα έργα του εξωτερικού. Στη Σερβία, σύμφωνα με τα στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας που έχει στη διάθεσή του το ΘΕΜΑ, μέχρι και τον περασμένο μήνα στο υποκατάστημα του Ακτωρα οι δεσμεύσεις λογαριασμών από αναγκαστικές εισπράξεις αποτελούσαν συνήθη πρακτική άμυνας των προμηθευτών. Μόνο τον περασμένο Ιούλιο υπήρξε δέσμευση λογαριασμών για συνολικά 16 ημέρες. Αντίστοιχα στην Τσεχία την άνοιξη πιστωτές της εταιρείας κατέθεσαν αίτηση πτώχευσης κατά του υποκαταστήματος του ομίλου για ανείσπρακτες οφειλές».
Είναι απορίας άξιον πως τη στιγμή που η ίδια η εφημερίδα σημειώνει πως οι υποχρεώσεις της εταιρείας βαίνουν μειούμενες σε σχέση με πέρυσι, προκαλεί ισχυρό σοκ το ύψος τους. Πολύ περισσότερο όταν αναφέρει μεν το σύνολο των υποχρεώσεων στις 30.06.2020 (550,9 εκατ. ευρώ) αλλά παραλείπει να αναφέρει πως αυτές έχουν μειωθεί από 734,8 εκατ. ευρώ που ήταν στις 31.12.2018, ήτοι κατά 183,9 εκατ. ευρώ σε 18 μήνες. Πώς είναι δυνατόν το γεγονός ότι η εταιρεία δείχνει να ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις της και να μειώνει τις οφειλές της με την πάροδο του χρόνου, να αποτελεί παράγοντα σοκ; Επιπλέον, από την πλευρά της η ΑΚΤΩΡ έχει σημαντικά μεγαλύτερες απαιτήσεις από πελάτες και από κατασκευαστικά συμβόλαια που προσεγγίζουν τα 500 εκατ. ευρώ και μάλιστα αυτές είναι μέρος μόνο των απαιτήσεων που ο Όμιλος λογιστικοποιεί, κρίνοντάς τις ως τις πλέον πιθανές να εισπραχθούν.
Όσο για τις αγορές των Βαλκανίων - πεδίο άμεσης επίβλεψης της προηγούμενης διοίκησης της ΑΚΤΩΡ - όπως έχουν δείξει και τα οικονομικά αποτελέσματα της εταιρείας πριν την αλλαγή της διοίκησης αλλά και μετά, έχουν αναγνωριστεί ζημιές που ξεπερνούν τα 230 εκατ. ευρώ, ενώ όταν ανέλαβε η νέα διοίκηση, 9 κατασκευαστικά έργα στη Ρουμανία, τη Σερβία και την Αλβανία, συνολικού προϋπολογισμού που υπερβαίνει τα 600 εκατομμύρια ευρώ ήταν σε κατάσταση σχεδόν παντελούς εγκατάλειψης, ενώ οι αναθέτουσες αρχές απειλούσαν να ρευστοποιήσουν τις σχετικές εγγυητικές επιστολές. Η διοίκηση της ΑΚΤΩΡ στα Βαλκάνια είχε απωλέσει συνολικά την αξιοπιστία της και η επικοινωνία με τους πελάτες και τις αναθέτουσες αρχές ήταν σχεδόν ανύπαρκτη. Επιπλέον, η ΑΚΤΩΡ ήταν δεσμευμένη από μια σειρά συμβάσεων για φωτοβολταϊκά στο εξωτερικό, οι οποίες δεν είχαν οικονομικό και επιχειρηματικό νόημα και ήταν εξαιρετικά επικίνδυνες, όπως αποδείχθηκε από τις σημαντικότατες ζημιές που έφεραν τα σχετικά έργα στην Αυστραλία και τη Λατινική Αμερική.
Σε αυτό το περιβάλλον, η νέα διοίκηση απομάκρυνε - όχι μόνο από τις αντίστοιχες χώρες αλλά από την ΑΚΤΩΡ γενικά - τα στελέχη που συνέβαλαν σε αυτήν την απαράδεκτη κατάσταση για τη φήμη της ΑΚΤΩΡ. Η εταιρεία δήλωσε τη δέσμευσή της στην ολοκλήρωση των έργων -ανεξάρτητα από το πόσο πίσω μπορεί να βρίσκονταν- και ολοκλήρωσε 2 έργα στην Αλβανία, 4 στη Σερβία και 3 στη Ρουμανία.
Ως προς τα περί παγωμένων λογαριασμών στη Σερβία και φερόμενων ως αιτήσεων πτώχευσης εναντίον εταιρείας του Ομίλου στη Τσεχία, οι απαιτήσεις που έχει η ΑΚΤΩΡ στις συγκεκριμένες χώρες είναι πολλαπλάσιες αυτών που διεκδικούν διάφοροι προμηθευτές της, καταφεύγοντας κατά καιρούς σε ακραίες ή ακόμα και καταχρηστικές μεθόδους πίεσης, οι οποίες μετέπειτα καταπίπτουν. Η εταιρεία έχει υποχρέωση να διασφαλίζει με κάθε τρόπο τα συμφέροντά της και για αυτό έχει κινήσει και σχετικές νομικές διαδικασίες στην Τσεχία, όπου όλως τυχαίως οι δήθεν οφειλές – που η εταιρεία στην Τσεχία ουδόλως αναγνωρίζει - σχετίζονται με προμηθευτή που συνδέεται στενά με πρόσωπο που η προηγούμενη διοίκηση της ΑΚΤΩΡ είχε επιλέξει ως διαμεσολαβητή και αναπληρωτή εκπρόσωπό της.
3. «Απόδειξη ότι μετά τις διοικητικές αλλαγές η Ελλάκτωρ πέτυχε μεν σημαντικές παρεμβάσεις στην οργανωτική δομή και έφερε βόλτα τα μεγάλα ανοίγματα στα έργα της Μέσης Ανατολής, των Βαλκανίων και της Αυστραλίας, αυτό όμως γέννησε πρόσθετες ζημίες συνολικού ύψους 500 εκατ. ευρώ την προηγούμενη δεκαετία».
Οι ζημιές ύψους 511 εκατ. ευρώ αφορούν σε χρήσεις μέχρι και το 2018, δηλαδή πριν την αλλαγή διοίκησης και δεν εμπίπτουν στις παρεμβάσεις που έχει κάνει η νέα διοίκηση.
4. «Ακόμη και η ρητορική για επιλεκτική συμμετοχή στα δημόσια έργα κόντρα στη στρεβλή στρατηγική ανάπτυξης μέσω μεγάλων εκπτώσεων χάθηκε μπροστά στην ανάγκη να εμφανιστούν νέα συμβόλαια με κάθε κόστος. Η εταιρεία δεν δίστασε να χτυπήσει ουκ ολίγους διαγωνισμούς τον τελευταίο χρόνο παίρνοντας έργα με εκπτώσεις άνω του 50%. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο διαγωνισμός για τη σύνδεση της Εγνατίας με τον Οργανισμό Λιμένος Θεσσαλονίκης όπου η έκπτωση ήταν 56,51%, αλλά και τα έργα λειτουργίας και συντήρησης του δυτικού και του ανατολικού τομέα της Εγνατίας με έκπτωση 65,67%! (….) Ο Ακτωρ εν αντιθέσει με τους ανταγωνιστές του (ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ΑΒΑΞ, Μυτιληναίος και ΙΝΤΡΑΚΑΤ) δεν ανταποκρίθηκε στο κυβερνητικό κάλεσμα των πέντε μεγάλων τεχνικών εταιρειών για την κατασκευή του έργου συνολικού ύψους 63 εκατ. Ευρώ, το οποίο θα ανατεθεί σε τιμές κόστους λόγω της εθνικής του σημασίας στον τομέα της άμυνας και της προστασίας των συνόρων».
Στο σημείο αυτό διαπιστώνεται το εξής παράδοξο: την ώρα που σύμφωνα με την εφημερίδα η ΑΚΤΩΡ είναι τόσο απελπισμένη για να κερδίσει έργα ώστε δίνει παράλογες εκπτώσεις, την ίδια στιγμή η ΑΚΤΩΡ αποφασίζει να μην κατέβει σε διαγωνισμό που σύμφωνα πάντα με την εφημερίδα δεν υπήρχε περιθώριο κέρδους. Ως γενική τοποθέτηση η αξιολόγηση της συμμετοχής σε ένα διαγωνισμό και η προσφορά που δίνεται από την οποιαδήποτε υπεύθυνη εταιρεία, αποτελεί μία εξαιρετικά πολυπαραμετρική εξίσωση και άρα λαμβάνονται υπόψη μία σειρά από παράγοντες που δεν μπορεί να γνωρίζει ο καθένας. Για παράδειγμα, στο διαγωνισμό της Εγνατίας που αναφέρεται, η εφημερίδα δεν λαμβάνει υπόψη της πως η ΑΚΤΩΡ λειτουργεί τα συγκεκριμένα έργα από το 2005 κι έχει αποσβέσει την αγορά εξοπλισμού άνω των 20 εκατ. ευρώ, άρα έχει ένα σημαντικό περιθώριο προσφοράς υψηλότερης έκπτωσης, αφού δεν έχει να προϋπολογίσει στην προσφορά της το κόστος αγοράς αυτού του εξοπλισμού που έχουν οι υπόλοιπες εταιρείες. Γενικά ως προς την ΑΚΤΩΡ των τελευταίων δυο ετών, η νέα διοίκηση έχει αναπροσαρμόσει ολοσχερώς τόσο το Τμήμα Προσφορών όσο και τη διαδικασία αξιολόγησης των διαγωνισμών και υποβολής προσφορών, συνεπής με τη στρατηγική της να δίνει προτεραιότητα στην κερδοφορία έναντι του ανεκτέλεστου. Για την ιστορία, τα τελευταία δυο χρόνια – ακόμα και σε αυτό το άνυδρο περιβάλλον έργων – η ΑΚΤΩΡ έχει επιλέξει να συμμετάσχει σε 42 διαγωνισμούς. Από αυτούς έχουν ήδη ολοκληρωθεί 10, συνολικής αξίας 224 εκατ. ευρώ, με την ΑΚΤΩΡ να έχει υπογράψει σύμβαση στα 6 από αυτά, συνολικής αξίας δημοπράτησης 150 εκατ. ευρώ, έχει δηλαδή ένα ποσοστό επιτυχίας στους διαγωνισμούς που επιλέγει να διαγωνιστεί της τάξεως του 60%.
5. «Το ανεκτέλεστο υπόλοιπο συμβάσεων στα τέλη Ιουνίου ανήλθε μόλις σε 1,3 δισ. ευρώ (εκκρεμεί η υπογραφή επιπλέον συμβάσεων ύψους 587 εκατ ευρώ). (…) Πληροφορίες αναφέρουν ότι η τεχνική εταιρεία δέχεται εδώ και καιρό ισχυρές πιέσεις από τις τράπεζες και στην αγορά είναι κοινό μυστικό ότι συναντά δυσκολίες ακόμη και στην έκδοση εγγυητικών επιστολών, με σαφείς επιπτώσεις στη συμμετοχή της στους διαγωνισμούς των έργων».
Η εφημερίδα επιχειρεί τεχνηέντως να αποκρύψει τα οσονούπω 1,9 δισ. ευρώ ανεκτέλεστου - ανάλογο αυτών που διαθέτουν αυτή τη στιγμή οι μεγάλες κατασκευαστικές στην Ελλάδα - , αποφεύγοντας να προσθέσει στα «μόλις» 1,3 δισ. ευρώ ανεκτέλεστο που είχε η ΑΚΤΩΡ στις 30.06.2020, τις συμβάσεις ύψους 587 εκατ. ευρώ που βρίσκονται στο στάδιο της υπογραφής. Παράλληλα, αναφέρεται σε δήθεν επιπτώσεις στη συμμετοχή της εταιρείας στους διαγωνισμούς έργων, λόγω «δυσκολίας ακόμη και στην έκδοση εγγυητικών επιστολών», χωρίς ωστόσο να υπάρχει διαγωνισμός στον οποίο η εταιρεία να μη συμμετείχε λόγω προβλήματος με την έκδοση εγγυητικών.
6. Μεγάλο πρόβλημα όμως παραμένουν για τον Άκτωρα και οι τεράστιες δυσκολίες στην υλοποίηση υφιστάμενων έργων, ο κίνδυνος να χαθούν σημαντικές και επαναλαμβανόμενες συμβάσεις, όπως η λειτουργία και η διαχείριση της Ψυττάλειας και η Αττική οδός, με το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών να διερευνά ακόμη και την πιθανότητα της γρηγορότερης επιστροφής της στο Δημόσιο.
Είναι ανεξήγητο πώς προκύπτει το συμπέρασμα ότι η ΑΚΤΩΡ κινδυνεύει να χάσει συμβάσεις όπως η λειτουργία και διαχείριση της Ψυττάλειας, τη στιγμή που το σχήμα στο οποίο μετέχει η ΑΚΤΩΡ είναι το μόνο που είχε αρχικά προκριθεί από την ΕΥΔΑΠ στην επόμενη φάση του διαγωνισμού μετά την αξιολόγηση των τεχνικών προσφορών και την εύρεση σημαντικότατων ελλείψεων στις τεχνικές προσφορές των άλλων δύο σχημάτων. Ακόμη πιο ανεξήγητη είναι η επιμονή της συγκεκριμένης εφημερίδας στην ανάγκη να προκριθούν (καταχρηστ anatakti
θυγατρικές της στο εξωτερικό, εκατοντάδες απολύσεις και δραματικές περικοπές μισθών - Τα funds, οι μέτοχοι (παλαιοί και νέοι), αλλά και η διογκούμενη δυσαρέσκεια για το μάνατζμεντ - Τι απαντά η εταιρεία με ανακοίνωσή της
Την προσεχή Πέμπτη 10 Σεπτεμβρίου οι μεγαλομέτοχοι της Ελλάκτωρ, οι αδελφοί Καλλιτσάντση, και τo μάνατζμεντ της εταιρείας θα κληθούν να εξηγήσουν στη γενική συνέλευση των μετόχων τι πήγε στραβά και η επιχείρηση συνεχίζει να παράγει ζημίες. Θα είναι μάλλον άβολη η στιγμή που η διοίκηση του επιχειρηματικού ομίλου, πάνω στον οποίο στηρίχθηκαν κατεξοχήν ο εκσυγχρονισμός και η ανάπτυξη των μεγαλύτερων υποδομών της χώρας όλα τα προηγούμενα χρόνια, θα πρέπει να αντιμετωπίσει τις παρατηρήσεις ισχυρών ξένων επενδυτικών χαρτοφυλακίων αλλά και μικρομετόχων και να δικαιολογήσει τη δυσμενή οικονομική θέση της εταιρείας: την εμφάνιση ζημιών μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας ύψους 37,5 εκατ
Τι έφταιξε;
Τι έφταιξε ακριβώς και σε ποιον βαθμό είναι δύσκολο να εκτιμήσει κανείς. Η συγκυρία μόνο ή και τα χαρακτηριστικά της διοίκησης; Οίηση, ανεπάρκεια, πρόταξη προσωπικών και όχι εταιρικών συμφερόντων ή απλώς... τα μαύρα φεγγάρια της δουλειάς των κατασκευών λόγω της οικονομικής κρίσης; Μήπως τα απωθημένα του νέου βασικού μετόχου από το παρελθόν του κ. Σάκη Καλλιτσάντση έναντι των προηγούμενων μεγάλων αφεντικών του πάλαι ποτέ κραταιού Ελλάκτωρα, Μπόμπολα και Κούτρα, οδήγησαν την εταιρεία σε έναν άσκοπο αλλά μοιραίο ρεβανσισμό; Δεν είναι και λίγο πράγμα τα «καλά παιδιά και νοικοκύρηδες», που έλεγαν... χαϊδευτικά τους Καλλιτσάντσηδες στην πιάτσα των κατασκευών -αλλά όλοι γνώριζαν ποιοι έκαναν κουμάντο, ο Μπόμπολας με τις διασυνδέσεις και ο Κούτρας με το μυαλό-, να παίρνουν την εταιρεία «δική τους». Μόνο που η εταιρεία τελευταία μπάζει νερά και φυσικά δεν είναι ακριβώς δική τους.
Ο Σάκης Καλλιτσάντσης
Συγκεκριμένα, ελέγχουν σήμερα το 25%, αλλά για να φτάσουν σε αυτό το ποσοστό προσέφυγαν σε δανεισμό από το αμερικανικό fund Farallon. Λεπτομέρειες του δανεισμού δεν έγιναν επίσημα γνωστές, αλλά φέρεται να έχουν λάβει περίπου 50 εκατ. που χρησιμοποιήθηκαν για να αγοράσουν μετοχές της Ελλάκτωρ. Για τη λήψη του δανείου έθεσαν ενέχυρο τις μετοχές που ήδη κατείχαν στην εταιρεία. Κατά πληροφορίες, το δάνειο έχει διετή περίοδο χάριτος ενώ το επιτόκιο είναι εξωφρενικό για τα σημερινά δεδομένα, καθώς υπερβαίνει το 9%. Πάντως, η πρωτοβουλία εκείνη, που θα μείνει βαθιά χαραγμένη στην ιστορία των ελληνικών επιχειρήσεων για τη μεθοδική οργάνωση αλλά και τον αιφνιδιασμό της, έπεισε τότε αναλυτές και κυρίως τους ξένους θεσμικούς επενδυτές να ψηφίσουν υπέρ ενός νέου μοντέλου εταιρικής διακυβέρνησης και μιας νέας στρατηγικής ανάπτυξης.
Πολύτιμος σύμμαχος της οικογένειας Καλλιτσάντση ήταν το επενδυτικό fund Farallon, το οποίο στήριξε από την πρώτη στιγμή την κίνηση των μετόχων με τη συμμετοχή στο διοικητικό συμβούλιο, σε ρόλο συμβούλου, του κ. Τάκη Δουμάνογλου.
Η κατάρρευση της μετοχής
Πλέον πολλοί είναι εκείνοι που αντιλαμβάνονται ότι το αφήγημα της αλλαγής κουλτούρας και του μεγάλου μετασχηματισμού της εταιρείας ακολουθεί έναν πολύ αργό βηματισμό που όχι μόνο δεν οδηγεί σε κέρδη, αλλά και εξαϋλώνει συνεχώς την αξία της επιχείρησης, εξανεμίζει τις αποδόσεις και διογκώνει τα χρέη και τις υποχρεώσεις της.
Και όλα αυτά παρά το γεγονός ότι την τελευταία διετία επιστρατεύτηκαν όλα τα όπλα: εντατικοποιήθηκαν οι διαπραγματεύσεις με τις τράπεζες, κλείνουν μία-μία οι μαύρες τρύπες στο εξωτερικό, δόθηκαν απανωτές τονωτικές ενέσεις στον Ακτωρα, απορροφήθηκε ο κερδοφόρος τομέας της ενέργειας και άρχισαν να πωλούνται περιουσιακά στοιχεία (Εlpedison, Ελληνικός Χρυσός). Σήμερα η μετοχή της Ελλάκτωρ έχει υποχωρήσει στο 1,10 ευρώ, με την κεφαλαιοποίησή της να ανέρχεται σε 236 εκατ. ευρώ.
Τον Ιούλιο του 2018, οπότε η οικογένεια Καλλιτσάντση έκανε το αποφασιστικό βήμα της μεγάλης αλλαγής, η μετοχή βρισκόταν πάνω από τα 2,10 ευρώ. Δηλαδή μέσα σε δύο χρόνια οι μέτοχοι είδαν την εταιρεία να χάνει το 52% της αξίας της. Το ίδιο διάστημα οι υποχρεώσεις της ξεπέρασαν το 1,5 δισ. ευρώ (έναντι 1.491 εκατ. στα τέλη Δεκεμβρίου του 2019), αύξηση που στην τελευταία ανάλυση των αποτελεσμάτων εξαμήνου αποδίδεται στην ομολογιακή έκδοση που ολοκληρώθηκε στις αρχές του έτους, με εγγύηση τα πολυτιμότερα assets του επιχειρηματικού ομίλου. Πρόκειται για μια μεγάλη έκδοση ομολογιών της εταιρείας συνολικού ύψους 600 εκατ. ευρώ και μία συμπληρωματική 70 εκατ., οι οποίες συνήφθησαν με δυσβάσταχτους όρους (το επιτόκιο δανεισμού διαμορφώθηκε στο 6,3755% και 5,65% αντίστοιχα), αλλά και με ασύλληπτες δεσμεύσεις από τους μετόχους.
Είναι χαρακτηριστικό ότι εγγυητής του μεγάλου ομολογιακού δεν είναι η Ελλάκτωρ, αλλά μόνο τα υγιή κομμάτια της, τα οποία πέρασαν σε μια εταιρεία ειδικού σκοπού (Ellaktor Value PLC). Στην εταιρεία αυτή περιλαμβάνονται τα «φιλέτα» στον τομέα των παραχωρήσεων, τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και τα έργα περιβάλλοντος. Η κίνηση αυτή, αν και θεωρήθηκε σοφή για να βελτιώσει τη χρηματοοικονομική εικόνα του ομίλου, αποπληρώνοντας μεγάλο μέρος του τραπεζικού δανεισμού, λόγω των εξασφαλίσεων στους πιστωτές περιορίζει σημαντικά τα μελλοντικά έσοδα του ομίλου.
Ταυτόχρονα όμως με την έκδοση του ομολογιακού, το χρέος της εταιρείας στις τράπεζες μεταφέρθηκε στους ιδιώτες ομολογιούχους. Η μείωση του ύψους των δανείων αφαίρεσε μεγάλο μέρος της πίεσης προς τις τράπεζες που μπορούσε να ασκεί ο όμιλος ως μεγαλοοφειλέτης τους. Ωστόσο, φαίνεται ότι ο κ. Καλλιτσάντσης είχε τους λόγους του, καθώς φοβόταν ότι ο όμιλος μπορεί να πέσει θύμα επιθετικής εξαγοράς. Γι’ αυτό και έβαλε στους όρους του ομολογιακού ειδική ρήτρα ώστε όποιος πάει να αγοράσει την εταιρεία να εξοφλήσει πρώτα το χρέος στους ομολογιούχους.
Αχίλλειος πτέρνα ο Ακτωρ
«Οι αφοί Καλλιτσάντση αποδείχθηκαν πολύ καλοί στην προετοιμασία για να πάρουν την εταιρεία, όχι όμως και στη διοίκηση», σχολιάζει αρμόδια πηγή του ομίλου που επιθυμεί να διατηρήσει την ανωνυμία της. Οπως σημειώνει, παρά την ικανότητα των δύο βασικών μετόχων και την εμπειρία στα ιδιωτικά έργα, η διαχείριση της κατασκευής δημοσίων έργων σε τόσο μεγάλες εταιρείες δεν είναι εύκολη.
Ο Δημήτρης Καλλιτσάντσης
Απόδειξη ότι μετά τις διοικητικές αλλαγές η Ελλάκτωρ πέτυχε μεν σημαντικές παρεμβάσεις στην οργανωτική δομή και έφερε βόλτα τα μεγάλα ανοίγματα στα έργα της Μέσης Ανατολής, των Βαλκανίων και της Αυστραλίας, τα οποία προκάλεσαν ζημίες συνολικού ύψους 500 εκατ. ευρώ την προηγούμενη δεκαετία.
Όμως, έμεινε πίσω στην ανάληψη νέων συμβάσεων, αλλά και στον τομέα των παραχωρήσεων, γεγονός που, από την θέση του πρωταθλητή, την κατατάσσει δεύτερη και με διαφορά στο βάθρο των τεχνικών ομίλων της χώρας.
Οπως λένε χαρακτηριστικά οι επικριτές της, όχι μόνο δεν κατάφερε να παρατείνει τη σύμβαση παραχώρησης της Αττικής οδού που διαπραγματευόταν με την προηγούμενη κυβέρνηση, αλλά ούτε και να εξασφαλίσει την αύξηση διοδίων που είχε μεθοδεύσει μεσούσης της προεκλογικής περιόδου, προκαλώντας την κυβερνητική αντίδραση και την αναστολή κάθε σχεδιασμού.
Στην κατάρρευση του τομέα των κατασκευών αλλά και στις δυσκολίες υλοποίησης υπογεγραμμένων συμβάσεων αποδίδονται, πέρα από την αρνητική συγκυρία και τα προβλήματα με τα έργα του εξωτερικού, η αποχώρηση μιας ικανής ομάδας στελεχών που ακολούθησε στα νέα επιχειρηματικά μονοπάτια του τον κ. Κούτρα, αλλά και η αδρανοποίηση κάποιων άλλων.
Μέχρι στιγμής στην Ελλάκτωρ η πολιτική νοικοκυρέματος έχει επικεντρωθεί στον εξορθολογισμό του ανθρώπινου δυναμικού. Υπολογίζεται ότι από τις αρχές του έτους έχουν απομακρυνθεί από την εταιρεία 800 και πλέον εργαζόμενοι τεχνικού και πλεονάζοντος προσωπικού. Παράλληλα συνεχίζονται οι οριζόντιες περικοπές μισθών και οι νέες αποχωρήσεις στο πλαίσιο του προγράμματος εθελουσίας που ξεκίνησε η εταιρεία από την 1η Σεπτεμβρίου, σε μια προσπάθεια ενίσχυσης της ρευστότητας και δραστικής περιστολής των λειτουργικών δαπανών.
Οπως αναφέρθηκε από την πλευρά του κ. Σάκη Καλλιτσάντση στην πρόσφατη τηλεδιάσκεψη, τα επιπλέον μέτρα που προωθεί η επιχείρηση για ενιαίο τμήμα προμηθειών, μείωση του κόστους πωλήσεων, περικοπή μισθών και πώληση περιουσιακών στοιχείων θα αποφέρουν όφελος συνολικού ύψους 100 εκατ. ευρώ σε βάθος τριετίας. Με εξαίρεση τους τομείς των παραχωρήσεων, των ΑΠΕ και των ακινήτων που αποτελούν το βαρύ πυροβολικό του ομίλου και τα αποτελέσματα εξαμήνου που κατέδειξαν τη δυναμική τους ανάπτυξη, η Ελλάκτωρ βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα ισχνό χαρτοφυλάκιο έργων στις κατασκευές. Το ανεκτέλεστο υπόλοιπο συμβάσεων στα τέλη Ιουνίου ανήλθε μόλις σε 1,3 δισ. ευρώ (εκκρεμεί η υπογραφή επιπλέον συμβάσεων ύψους 587 εκατ. ευρώ).
Ωστόσο, το πιο ανησυχητικό είναι ότι η εξυγίανση του ομίλου φαίνεται να έχει ακόμη πολύ δρόμο και δεν αναμένεται πριν από τα τέλη του 2021, ενώ συνεχείς αναβολές παίρνει το θέμα της αναχρηματοδότησης του Ακτωρα από τις τράπεζες. Νεότερες πληροφορίες της διοίκησης μεταθέτουν την οριστικοποίηση του σχεδίου για το επόμενο δίμηνο, ωστόσο το κλίμα που μεταφέρεται από τραπεζικούς κύκλους δεν είναι ενθαρρυντικό.
Πληροφορίες αναφέρουν ότι η τεχνική εταιρεία δέχεται εδώ και καιρό ισχυρές πιέσεις από τις τράπεζες και στην αγορά είναι κοινό μυστικό ότι συναντά δυσκολίες ακόμη και στην έκδοση εγγυητικών επιστολών, με σαφείς επιπτώσεις στη συμμετοχή της στους διαγωνισμούς των έργων.
Μάλιστα σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη περίοδο, κατά την οποία ο τομέας των υποδομών θα διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο τόσο μέσα από την έναρξη του νέου ΕΣΠΑ όσο και μέσα από τον σχεδιασμό του Ταμείου Ανάκαμψης συνολικού ύψους 32 δισ. ευρώ.
Πάνω από μισό δισ. οι οφειλές σε προμηθευτές
Οσοι παρακολουθούν την πορεία της Ελλάκτωρ επισημαίνουν ότι ο ισολογισμός του α’ εξαμήνου επιβεβαιώνει τις μεγάλες επιπτώσεις από την κατάρρευση των κατασκευών στη συνολική εικόνα του ομίλου. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τα ενοποιημένα έσοδα εξαμήνου να μειωθούν στα 438 εκατ. από 705 εκατ. το α’ εξάμηνο του 2019, μείωση η οποία προήλθε κυρίως από τον κατασκευαστικό κλάδο, όπου τα έσοδα υποχώρησαν κατά 265 εκατ. ευρώ. Η μεγάλη αυτή πτώση τζίρου αντικατοπτρίζει και την απόφαση της διοίκησης να περιοριστούν οι κατασκευαστικές δραστηριότητες στην Ελλάδα και τη Ρουμανία και να διατηρηθούν επιλεκτικά κάποια έργα στο Κατάρ.
Μειωμένα κατά 63 εκατ. ευρώ εμφανίζονται και τα ταμειακά διαθέσιμα, τα οποία περιορίστηκαν στα 400 εκατ. ευρώ (από 463 εκατ. ευρώ) σε σχέση με τα τέλη του 2019, μείωση που αποδίδεται στην καταβολή χρηματοοικονομικών εξόδων.
Την ίδια στιγμή, ισχυρό σοκ προκαλούν το ύψος των οφειλών σε προμηθευτές και οι λοιπές υποχρεώσεις, το οποίο, αν και βαίνει μειούμενο σε σχέση με πέρυσι, υπερβαίνει το μισό δισ. (για την ακρίβεια 550,9 εκατ. ευρώ) και αντικατοπτρίζει τα προβλήματα ρευστότητας της επιχείρησης.
Αποτελεί κοινό μυστικό ότι στα εργοτάξια συνεργαζόμενες επιχειρήσεις και υπεργολάβοι στενάζουν για να εισπράξουν τις οφειλές, ενώ με επεισοδιακό τρόπο εξελίσσονται οι προμήθειες και στα έργα του εξωτερικού. Στη Σερβία, σύμφωνα με τα στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας που έχει στη διάθεσή του το «ΘΕΜΑ», μέχρι και τον περασμένο μήνα στο υποκατάστημα του Ακτωρα οι δεσμεύσεις λογαριασμών από αναγκαστικές εισπράξεις αποτελούσαν συνήθη πρακτική άμυνας των προμηθευτών. Μόνο τον περασμένο Ιούλιο υπήρξε δέσμευση λογαριασμών για συνολικά 16 ημέρες. Αντίστοιχα, στην Τσεχία την άνοιξη πιστωτές της εταιρείας κατέθεσαν αίτηση πτώχευσης κατά του υποκαταστήματος του ομίλου για ανείσπρακτες οφειλές.
Ακόμη και η ρητορική για επιλεκτική συμμετοχή στα δημόσια έργα κόντρα στη στρεβλή στρατηγική ανάπτυξης μέσω μεγάλων εκπτώσεων χάθηκε μπροστά στην ανάγκη να εμφανιστούν νέα συμβόλαια με κάθε κόστος.
Η εταιρεία δεν δίστασε να χτυπήσει ουκ ολίγους διαγωνισμούς τον τελευταίο χρόνο παίρνοντας έργα με εκπτώσεις άνω του 50%. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, ο διαγωνισμός για τη σύνδεση της Εγνατίας με τον Οργανισμό Λιμένος Θεσσαλονίκης, όπου η έκπτωση ήταν 56,51%, αλλά και τα έργα λειτουργίας και συντήρησης του δυτικού και του ανατολικού τομέα της Εγνατίας με έκπτωση 65,67%!
Επί έναν χρόνο καθυστέρησε η υπογραφή της σύμβασης με το ΤΑΙΠΕΔ για τη μαρίνα Αλίμου, της οποίας ο Ακτωρ υπήρξε προτιμητέος επενδυτής από τον Απρίλιο του 2019. Η σύμβαση παραχώρησης υπογράφηκε μόλις τον περασμένο Μάιο καθώς υπήρξαν δυσκολίες στην οριστικοποίηση του χρηματοδοτικού σχήματος της επένδυσης.
Στη Γραμμή 4 του μετρό, συνολικού προϋπολογισμού 1,8 δισ. ευρώ, η κατασκευαστική εταιρεία έχει κινήσει γη και ουρανό τους τελευταίους μήνες για την υπογραφή του μεγάλου συμβολαίου, το οποίο έχει φροντίσει να διαμηνύσει σε όλους τους τόνους στην κυβέρνηση ότι αποτελεί θέμα επιβίωσης και διασφάλισης των θέσεων απασχόλησης.
Η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, με την οποία επιβεβαιώθηκαν σοβαρές ελλείψεις στην τεχνική προσφορά της, δημιουργεί αρκετές αμφιβολίες για την πορεία της εταιρείας στον διαγωνισμό. Οι τελευταίες πληροφορίες μεταθέτουν τις εξελίξεις για το big project των κατασκευών μετά τη 10η Σεπτεμβρίου, οπότε είναι προγραμματισμένη η γενική συνέλευση των μετόχων. Το επικρατέστερο σενάριο είναι η συνέχιση του διαγωνισμού και το άνοιγμα των οικονομικών προσφορών αφού φαίνεται να υπάρχει ένα είδος μορατόριουμ μεταξύ των δύο αντιπάλων στην πολιτική των ενστάσεων. Κύκλοι της αγοράς, πάντως, εκτιμούν ότι με τις προσφορές που έχουν δοθεί το έργο μπαίνει μέσα τουλάχιστον κατά 100 εκατ. ευρώ.
Μπάζουν νερά μεγάλα και σταθερά συμβόλαια
Μεγάλο πρόβλημα όμως παραμένουν για τον Ακτωρα και οι τεράστιες δυσκολίες στην υλοποίηση υφιστάμενων έργων, ο κίνδυνος να χαθούν σημαντικές και επαναλαμβανόμενες συμβάσεις, όπως η λειτουργία και η διαχείριση της Ψυττάλειας και η Αττική οδός, με το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών να διερευνά ακόμη και την πιθανότητα της γρηγορότερης επιστροφής της στο Δημόσιο.
Στην αγορά αναρωτιούνται, για παράδειγμα, πόσο μεγάλες μπορεί να είναι οι επιπτώσεις στον όμιλο από την απώλεια της Αττικής οδού, η σύμβαση της οποίας ολοκληρώνεται το 2024. Ο αστικός αυτοκινητόδρομος σε ετήσια βάση μοιράζει μερίσματα άνω των 80 εκατ. ευρώ στους μετόχους και αποτελεί τη μεγαλύτερη εγγύηση για τις τράπεζες και τους επενδυτικούς οίκους που δανείζουν τον όμιλο.
Ο τομέας των παραχωρήσεων έχει ενισχυθεί τα τελευταία χρόνια από την Ελλάκτωρ, με τη σημαντική συμβολή της προηγούμενης διοίκησης και με άλλα οδικά έργα, ωστόσο κανένα δεν είναι αρκετά ώριμο και τόσο προσοδοφόρο για να υποκαταστήσει την πιθανή απώλεια της Αττικής οδού.
Το ασφυκτικό πλαίσιο μέσα στο οποίο πορεύεται η Ελλάκτωρ ενισχύουν τόσο η έλλειψη τεχνικού αντικειμένου που θα μπορούσε να προσδώσει αξία και να γεννήσει νέα έσοδα για την εταιρεία όσο και οι μεγάλες δυσκολίες στις υπάρχουσες συμβάσεις.
Στο μετρό της Θεσσαλονίκης ο Ακτωρ έχει εγκλωβιστεί σε ένα έργο του οποίου οι αλλεπάλληλες αλλαγές σχεδιασμού έχουν εκτροχιάσει κάθε χρονοδιάγραμμα, με αποτέλεσμα τις συνεχείς παρατάσεις και την παραγωγή ζημιών. Τα απανωτά αιτήματα αποζημιώσεων αποδεικνύουν το στρεβλό μοντέλο σχεδιασμού, σίγουρα όμως δεν είναι ικανά για να θεραπεύσουν τις βαθιές πληγές του έργου.
Στην αγορά σχολιάζουν και την πρόσφατη στάση της Ελλάκτωρ στο έργο για την κατασκευή του φράχτη στον Εβρο, η οποία καταδεικνύει το μέγεθος των προβλημάτων. Ο Ακτωρ, εν αντιθέσει με τους ανταγωνιστές του (ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ΑΒΑΞ, Μυτιληναίος και ΙΝΤΡΑΚΑΤ), δεν ανταποκρίθηκε στο κυβερνητικό κάλεσμα των πέντε μεγάλων τεχνικών εταιρειών για την κατασκευή του έργου συνολικού ύψους 63 εκατ. ευρώ, το οποίο θα ανατεθεί σε τιμές κόστους λόγω της εθνικής του σημασίας στον τομέα της άμυνας και της προστασίας των συνόρων.
Μόλις πρόσφατα παραδόθηκε στο διοικητικό συμβούλιο του ομίλου η μελέτη λειτουργικής αναδιάρθρωσης που εκπόνησε η εταιρεία Alvarez and Marsal (A&M). Ποιες όμως είναι οι προβλέψεις της για το σχέδιο εξυγίανσης της επιχείρησης, πόσο χρόνο θα χρειαστεί η εταιρεία για να το υλοποιήσει και κυρίως με τι αντίκτυπο στις εκατοντάδες θέσεις απασχόλησης κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα.
Ο κ. Λεωνίδας Μπόμπολας αναμένεται να δραστηριοποιηθεί εκ νέου στη διοίκηση της εταιρείας
Οι συζητήσεις με Μπόμπολα και ο τρίτος πόλος
Εύλογα, επομένως, το ερώτημα που βασανίζει μετόχους, τράπεζες και επενδυτές αυτή την περίοδο είναι η επόμενη μέρα στον όμιλο Ελλάκτωρ. Παρά τις αντιθέσεις, τις συγκρούσεις και τις διαφωνίες, οι αδελφοί Σάκης και Δημήτρης Καλλιτσάντσης έδειξαν το τελευταίο διάστημα αποφασισμένοι να υπερπηδήσουν τις ενδοοικογενειακές έριδες μπροστά στο κοινό συμφέρον και να προχωρήσει το σχέδιο αναδιάρθρωσης που θα βγάλει από το τούνελ των ζημιογόνων χρήσεων την εταιρεία. Ετσι, ο κ. Δημήτρης Καλλιτσάντσης προήχθη σε εκτελεστικό αντιπρόεδρο του ομίλου από τον περασμένο Ιούλιο. Ωστόσο, οι κακές γλώσσες υποστηρίζουν ότι αυτή η εύθραυστη αδελφική εκεχειρία σχεδόν επιβλήθηκε από τα ισχυρά επενδυτικά funds που έχουν χρηματοδοτήσει και υποστηρίξει την αλλαγή σελίδας και μόνο ικανοποιημένα δεν εμφανίζονται από την τροπή των γεγονότων. Η κατάρρευση της μετοχής τον περασμένο Μάρτιο στο Χρηματιστήριο, εν μέσω φημών για παραιτήσεις κορυφαίων παραγόντων του διοικητικού συμβουλίου, όπως ο πρόεδρος Γιώργος Προβόπουλος και ο διευθύνων σύμβουλος Αλέξανδρος Εξάρχου, καθώς και οι μαζικές ρευστοποιήσεις μετοχών από ισχυρά επενδυτικά funds κατέδειξαν ότι υπάρχει μια υποβόσκουσα αμφισβήτηση προς τη διοίκηση και η πορεία του ομίλου δύσκολα μπορεί να τους διαψεύσει. Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες, αναζητείται ένας νέος ρόλος στο μάνατζμεντ της Ελλάκτωρ για τον κ. Λεωνίδα Μπόμπολα, ο οποίος μέχρι σήμερα παρέμεινε σιωπηλός και αποστασιοποιημένος από τα διοικητικά καθήκοντα. Σχετικές συζητήσεις φαίνεται ότι ήδη έχουν ξεκινήσει μέσα στο καλοκαίρι με την πλευρά Καλλιτσάντση. Η ενεργοποίηση του κ. Μπόμπολα φαίνεται ότι σχετίζεται αφενός με την ανάληψη πρωτοβουλιών για την προάσπιση ενός σημαντικού περιουσιακού στοιχείου της οικογένειας (το 12,55% των μετοχών της Ελλάκτωρ), αφετέρου με το οριστικό κλείσιμο της δικαστικής υπόθεσης στην Κύπρο και την ανάκληση του εντάλματος σύλληψης, που αποτελούσε ένα σημαντικό βαρίδι για τον πρώην διευθύνοντα σύμβουλο της εταιρείας και εκ των βασικών της μετόχων.
Ο μη εκτελεστικός πρόεδρος Γιώργος Προβόπουλος φέρεται ότι αποπειράθηκε να παραιτηθεί την περασμένη άνοιξη, αλλά αναγκάστηκε να αλλάξει γνώμη μετά από παρέμβαση-πίεση των funds μετόχων
Μέσα στο επόμενο διάστημα, αναφέρουν πρόσωπα με γνώση των συζητήσεων, στόχος είναι να έχει καθοριστεί είτε ένας νέος ρόλος εντός του ομίλου, είτε η αποχώρησή του από την Ελλάκτωρ με την εξασφάλιση πιθανόν άλλων ανταλλαγμάτων.
Ωστόσο, αστάθμητος παράγοντας στην πορεία του ομίλου είναι το τελευταίο διάστημα ένας τρίτος μέτοχος, που κάποιοι δεν αποκλείουν να κρατά και το κλειδί των εξελίξεων. Παρά το γεγονός ότι δεν υπάρχουν σαφή και τεκμηριωμένα στοιχεία, πληροφορίες κάνουν λόγο για την εμφάνιση του επενδυτικού ομίλου Reggeborgh, ο οποίος συμμετέχει με πλειοψηφικό πακέτο στη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και φέρεται να ελέγχει στην Ελλάκτωρ από μονοψήφιο έως -κατά άλλους- διψήφιο ποσοστό. Η ειρωνεία της τύχης είναι ότι η πρώτη πόρτα που χτύπησαν στη χώρα μας οι πανίσχυροι οικονομικά Ολλανδοί ήταν αυτή της Ελλάκτωρ, αλλά ο κ. Καλλιτσάντσης δεν θέλησε να συνεταιριστεί μαζί τους. Στην αγορά εκτιμούν ότι ο όμιλος αυτός μπορεί (αν θελήσει) να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην επόμενη μέρα της εταιρείας, με πιθανές ακόμη και ευρύτερες επιχειρηματικές ανακατατάξεις στον τομέα των κατασκευών, εάν επιβεβαιωθούν οι πληροφορίες ότι βασική του επιδίωξη είναι ένας ενισχυμένος ρόλος στον τομέα των υποδομών της χώρας.
Κατά άλλες πηγές, η πρόθεση του ολλανδικού ομίλου απέχει πολύ από τις φήμες που σέρνονται στην αγορά από το περασμένο καλοκαίρι, όταν το fund Amber Capital ρευστοποίησε τη συμμετοχή του στην εταιρεία και ο επενδυτικός όμιλος εμφανίζεται (χωρίς να έχει διαψευστεί) ως αγοραστής του πακέτου του 3,9% των μετοχών. Οι ίδιες πηγές εξηγούν ότι η μεγαλύτερη εμπλοκή του στον όμιλο πιθανώς να συνιστά περισσότερο μύχιο πόθο των μετόχων παρά κάποιο ρεαλιστικό σχέδιο δράσης.
Ερωτήματα για αγορά ιδίων μετοχών και stock options
Πιθανώς ο κ. Καλλιτσάντσης να φωτίσει τις πτυχές του και να δώσει απαντήσεις στη γενική συνέλευση των μετόχων, η οποία εν μέσω οικονομικής τρικυμίας θα κληθεί να αποφασίσει και για δύο επιπλέον θέματα της ημερήσιας διάταξης που προκαλούν ερωτήματα. Το ένα σχετίζεται με την αγορά ιδίων μετοχών προκειμένου να στηριχθεί η τιμή της μετοχής ώστε να αποφευχθεί η ενεργοποίηση πρόσθετων εγγυήσεων από τους μετόχους και το άλλο αφορά τη διάθεση μετοχών με stock options στο προσωπικό και τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου. «Πώς γίνεται να υπάρχουν τέτοια προβλήματα και να συζητούν για stock options», αναρωτιούνται κάποιοι στην αγορά. Η επιλογή της οικογένειας Καλλιτσάντση να αναλάβει τα ηνία της εταιρείας το καλοκαίρι του 2018 αναμφίβολα ήταν μια απόφαση τολμηρή και υψηλού ρίσκου. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι με τα σωρευτικά προβλήματα της Ελλάκτωρ δεν είναι αρκετά τα δύο χρόνια για να αλλάξουν εκ βάθρων η κουλτούρα και η πορεία ενός μεγάλου επιχειρηματικού ομίλου, που θα πρέπει να εκσυγχρονιστεί και να αφουγκραστεί τις ανάγκες αλλά και τις απαιτήσεις της αγοράς. Κάποιοι άλλοι, και ενώ το σχέδιο αναδιάρθρωσης συνεχίζεται, θα επικαλεστούν τον Πλάτωνα και το ρητό «η αρχή είναι το ήμισυ του παντός». Αν χάσεις την αρχή, έχασες το μισό. Σε κάθε περίπτωση, οι επόμενοι μήνες φαίνεται ότι θα είναι καθοριστικοί για την ιστορική εταιρεία. Κυρίως, όμως, για όσους τη διοικούν σήμερα.
Τι απαντά η εταιρεία με ανακοίνωσή της
Η ΕΛΛΑΚΤΩΡ, σε συνέχεια εκτενούς και πρωτοσέλιδου δημοσιεύματος που εμφανίστηκε χθες, Κυριακή 6 Σεπτεμβρίου 2020, σε εβδομαδιαία πολιτική εφημερίδα και έφερε τον τίτλο «Quo vadis ΕΛΛΑΚΤΩΡ;», κρίνει αναγκαία την ενημέρωση του επενδυτικού κοινού για τα όσα παραπλανητικά αναφέρονταν στο εν λόγω δημοσίευμα.
Τα τελευταία δύο χρόνια οι εργαζόμενοι του Ομίλου ΕΛΛΑΚΤΩΡ, έχουν εργαστεί με αποφασιστικότητα κι αφοσίωση και έχουν ξεπεράσει εαυτούς, υλοποιώντας βαθιές τομές και μεταρρυθμίσεις στη λειτουργία και την απόδοση του Ομίλου, επιτυγχάνοντας πολλές και απαιτητικές επιχειρηματικές νίκες σε όλους τους κλάδους δραστηριοποίησης και κάνοντας προσωπικές και επαγγελματικές θυσίες για το καλό του Ομίλου. Η στρέβλωση της πραγματικότητας μέσω μερίδας του Τύπου, δεν μπορεί να παραμένει αναπάντητη.
Συγκεκριμένα, το εν λόγω δημοσίευμα συνδυάζει μία αποσπασματική και διάσπαρτη παράθεση οικονομικών στοιχείων, με πλήθος ανακριβειών, με φήμες που έχουν από καιρό και επίσημα διαψευστεί, καθώς και με «ανώνυμες πηγές», συνδέοντας άσχετα μεταξύ τους θέματα και συνθέτοντας κατά συνέπεια μία παντελώς στρεβλή αποτύπωση της πραγματικότητας. Επιπλέον, το γεγονός ότι η εφημερίδα επιμένει να αναπαράγει θέματα που έχουν διαψευστεί και από τη διοίκηση της ΕΛΛΑΚΤΩΡ αλλά και από τα ίδια τα γεγονότα που ακολούθησαν, καθώς και ότι ουδέποτε επικοινώνησε με την ΕΛΛΑΚΤΩΡ για να διασταυρώσει τις όποιες «πληροφορίες» είχαν, οδηγούν μοιραία και τον πιο καλοπροαίρετο αναγνώστη να συμπεράνει πως στόχος του δημοσιεύματος δεν ήταν η αντικειμενική πληροφόρηση του κοινού, ούτε η ειδησεογραφική ανάδειξη επιχειρηματικών θεμάτων.
Επειδή στις 3.500 λέξεις που αφιέρωσε η εφημερίδα, οι ανακρίβειες και οι μισές αλήθειες είναι πολυάριθμες, η ΕΛΛΑΚΤΩΡ παραθέτει παρακάτω μόνο μερικές παρατηρήσεις και απορίες επ’ αυτών, κρίνοντας πως επαρκούν για να καταδείξουν τη σκοπιμότητα του συνολικού δημοσιεύματος.
Αντίστοιχα, η Διοίκηση της ΕΛΛΑΚΤΩΡ κρίνεται από τους μετόχους της και σε αυτούς λογοδοτεί και θα λογοδοτήσει και την προσεχή Πέμπτη 10 Σεπτεμβρίου 2020, απαντώντας στα ερωτήματά τους. Άλλωστε, η παρούσα Διοίκηση της ΕΛΛΑΚΤΩΡ εξελέγη από τους μετόχους της εταιρείας και στους μετόχους της ΕΛΛΑΚΤΩΡ επαφίεται η επιλογή να τη διατηρήσει ή να την αλλάξει οποιαδήποτε στιγμή το κρίνει απαραίτητο.
Επιμέρους απαντήσεις στους ισχυρισμούς του δημοσιεύματος:
1. «Η άλλοτε πανίσχυρη κατασκευαστική εταιρεία της χώρας βρίσκεται σε εξαιρετικά δυσχερή κατάσταση, με ζημιές, δεσμεύσεις καταθέσεων και αιτήσεις πτωχεύσεων από πιστωτές σε θυγατρικές της στο εξωτερικό, εκατοντάδες απολύσεις και δραματικές περικοπές μισθών».
Η Διοίκηση της ΑΚΤΩΡ προχώρησε σε ένα πρόγραμμα εξορθολογισμού του λειτουργικού κόστους που προβλέπει συνολικό όφελος για την εταιρεία της τάξης των 100 εκατ. ευρώ και περιλαμβάνει σημαντική εξοικονόμηση από τη δημιουργία κεντρικού τμήματος προμηθειών, αξιοποίηση μη λειτουργικών περιουσιακών στοιχείων και συμμετοχών και μείωση του μισθολογικού κόστους. Ως προς τη μείωση των μισθολογικών αμοιβών, οι «δραματικές περικοπές» που αναφέρει το δημοσίευμα ήταν 0% για ετήσιες μεικτές αποδοχές ως 12.000 ευρώ, 4% για 12.000-20.000 ευρώ, 8% για 20.000-50.000 ευρώ και 15% για ποσό άνω των 50.000 ευρώ, ενώ αυτό που παρέλειψε να αναφέρει το δημοσίευμα ήταν πως οι παραπάνω μειώσεις θα αποκατασταθούν σταδιακά κατά 50% μέχρι την 31/12/2022. Επιπλέον, η Διοίκηση πρότεινε ένα πρόγραμμα εθελουσίας, αντί απολύσεων. Σημειώνεται ότι η συντριπτική πλειονότητα των εργαζομένων της ΑΚΤΩΡ έχει ήδη αποδεχθεί το σύνολο των προτάσεων της Διοίκησης.
Όσο για τις «εκατοντάδες απολύσεις», το δημοσίευμα ατυχώς αγνοεί πως η μείωση του συνολικού αριθμού του προσωπικού αφορά εργαζομένους που απασχολούνταν σε έργα που ολοκληρώθηκαν και άρα φυσιολογικά θα έπρεπε να αποχωρήσουν από το μισθολόγιο της εταιρείας, όπως ισχύει σε όλες τις εργοληπτικές επιχειρήσεις. Οι περιορισμένες κι όχι εκατοντάδες απολύσεις που έχουν γίνει αφορούσαν σε προσωπικό που κρίθηκε ανεπαρκές στα καθήκοντά του ή που επιβεβαιωμένα επέφερε ζημία στην εταιρεία. Σε ορισμένες περιπτώσεις μάλιστα οι απολύσεις αφορούν σε πρόσωπα που το δημοσίευμα περιέργως αναφέρει ως «αποχώρηση μιας ικανής ομάδας στελεχών που ακολούθησε στα νέα επιχειρηματικά μονοπάτια του τον κ. Κούτρα αλλά και η αδρανοποίηση κάποιων άλλων».
2. «Την ίδια στιγμή, ισχυρό σοκ προκαλούν το ύψος των οφειλών σε προμηθευτές και οι λοιπές υποχρεώσεις, το οποίο αν και βαίνει μειούμενο σε σχέση με πέρυσι υπερβαίνει το μισό δις (για την ακρίβεια 550,9 εκατ. ευρώ) και αντικατοπτρίζει τα προβλήματα ρευστότητας της επιχείρησης. Αποτελεί κοινό μυστικό ότι στα εργοτάξια συνεργαζόμενες επιχειρήσεις και υπεργολάβοι στενάζουν για να εισπράξουν τις οφειλές, ενώ με επεισοδιακό τρόπο εξελίσσονται οι προμήθειες και στα έργα του εξωτερικού. Στη Σερβία, σύμφωνα με τα στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας που έχει στη διάθεσή του το ΘΕΜΑ, μέχρι και τον περασμένο μήνα στο υποκατάστημα του Ακτωρα οι δεσμεύσεις λογαριασμών από αναγκαστικές εισπράξεις αποτελούσαν συνήθη πρακτική άμυνας των προμηθευτών. Μόνο τον περασμένο Ιούλιο υπήρξε δέσμευση λογαριασμών για συνολικά 16 ημέρες. Αντίστοιχα στην Τσεχία την άνοιξη πιστωτές της εταιρείας κατέθεσαν αίτηση πτώχευσης κατά του υποκαταστήματος του ομίλου για ανείσπρακτες οφειλές».
Είναι απορίας άξιον πως τη στιγμή που η ίδια η εφημερίδα σημειώνει πως οι υποχρεώσεις της εταιρείας βαίνουν μειούμενες σε σχέση με πέρυσι, προκαλεί ισχυρό σοκ το ύψος τους. Πολύ περισσότερο όταν αναφέρει μεν το σύνολο των υποχρεώσεων στις 30.06.2020 (550,9 εκατ. ευρώ) αλλά παραλείπει να αναφέρει πως αυτές έχουν μειωθεί από 734,8 εκατ. ευρώ που ήταν στις 31.12.2018, ήτοι κατά 183,9 εκατ. ευρώ σε 18 μήνες. Πώς είναι δυνατόν το γεγονός ότι η εταιρεία δείχνει να ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις της και να μειώνει τις οφειλές της με την πάροδο του χρόνου, να αποτελεί παράγοντα σοκ; Επιπλέον, από την πλευρά της η ΑΚΤΩΡ έχει σημαντικά μεγαλύτερες απαιτήσεις από πελάτες και από κατασκευαστικά συμβόλαια που προσεγγίζουν τα 500 εκατ. ευρώ και μάλιστα αυτές είναι μέρος μόνο των απαιτήσεων που ο Όμιλος λογιστικοποιεί, κρίνοντάς τις ως τις πλέον πιθανές να εισπραχθούν.
Όσο για τις αγορές των Βαλκανίων - πεδίο άμεσης επίβλεψης της προηγούμενης διοίκησης της ΑΚΤΩΡ - όπως έχουν δείξει και τα οικονομικά αποτελέσματα της εταιρείας πριν την αλλαγή της διοίκησης αλλά και μετά, έχουν αναγνωριστεί ζημιές που ξεπερνούν τα 230 εκατ. ευρώ, ενώ όταν ανέλαβε η νέα διοίκηση, 9 κατασκευαστικά έργα στη Ρουμανία, τη Σερβία και την Αλβανία, συνολικού προϋπολογισμού που υπερβαίνει τα 600 εκατομμύρια ευρώ ήταν σε κατάσταση σχεδόν παντελούς εγκατάλειψης, ενώ οι αναθέτουσες αρχές απειλούσαν να ρευστοποιήσουν τις σχετικές εγγυητικές επιστολές. Η διοίκηση της ΑΚΤΩΡ στα Βαλκάνια είχε απωλέσει συνολικά την αξιοπιστία της και η επικοινωνία με τους πελάτες και τις αναθέτουσες αρχές ήταν σχεδόν ανύπαρκτη. Επιπλέον, η ΑΚΤΩΡ ήταν δεσμευμένη από μια σειρά συμβάσεων για φωτοβολταϊκά στο εξωτερικό, οι οποίες δεν είχαν οικονομικό και επιχειρηματικό νόημα και ήταν εξαιρετικά επικίνδυνες, όπως αποδείχθηκε από τις σημαντικότατες ζημιές που έφεραν τα σχετικά έργα στην Αυστραλία και τη Λατινική Αμερική.
Σε αυτό το περιβάλλον, η νέα διοίκηση απομάκρυνε - όχι μόνο από τις αντίστοιχες χώρες αλλά από την ΑΚΤΩΡ γενικά - τα στελέχη που συνέβαλαν σε αυτήν την απαράδεκτη κατάσταση για τη φήμη της ΑΚΤΩΡ. Η εταιρεία δήλωσε τη δέσμευσή της στην ολοκλήρωση των έργων -ανεξάρτητα από το πόσο πίσω μπορεί να βρίσκονταν- και ολοκλήρωσε 2 έργα στην Αλβανία, 4 στη Σερβία και 3 στη Ρουμανία.
Ως προς τα περί παγωμένων λογαριασμών στη Σερβία και φερόμενων ως αιτήσεων πτώχευσης εναντίον εταιρείας του Ομίλου στη Τσεχία, οι απαιτήσεις που έχει η ΑΚΤΩΡ στις συγκεκριμένες χώρες είναι πολλαπλάσιες αυτών που διεκδικούν διάφοροι προμηθευτές της, καταφεύγοντας κατά καιρούς σε ακραίες ή ακόμα και καταχρηστικές μεθόδους πίεσης, οι οποίες μετέπειτα καταπίπτουν. Η εταιρεία έχει υποχρέωση να διασφαλίζει με κάθε τρόπο τα συμφέροντά της και για αυτό έχει κινήσει και σχετικές νομικές διαδικασίες στην Τσεχία, όπου όλως τυχαίως οι δήθεν οφειλές – που η εταιρεία στην Τσεχία ουδόλως αναγνωρίζει - σχετίζονται με προμηθευτή που συνδέεται στενά με πρόσωπο που η προηγούμενη διοίκηση της ΑΚΤΩΡ είχε επιλέξει ως διαμεσολαβητή και αναπληρωτή εκπρόσωπό της.
3. «Απόδειξη ότι μετά τις διοικητικές αλλαγές η Ελλάκτωρ πέτυχε μεν σημαντικές παρεμβάσεις στην οργανωτική δομή και έφερε βόλτα τα μεγάλα ανοίγματα στα έργα της Μέσης Ανατολής, των Βαλκανίων και της Αυστραλίας, αυτό όμως γέννησε πρόσθετες ζημίες συνολικού ύψους 500 εκατ. ευρώ την προηγούμενη δεκαετία».
Οι ζημιές ύψους 511 εκατ. ευρώ αφορούν σε χρήσεις μέχρι και το 2018, δηλαδή πριν την αλλαγή διοίκησης και δεν εμπίπτουν στις παρεμβάσεις που έχει κάνει η νέα διοίκηση.
4. «Ακόμη και η ρητορική για επιλεκτική συμμετοχή στα δημόσια έργα κόντρα στη στρεβλή στρατηγική ανάπτυξης μέσω μεγάλων εκπτώσεων χάθηκε μπροστά στην ανάγκη να εμφανιστούν νέα συμβόλαια με κάθε κόστος. Η εταιρεία δεν δίστασε να χτυπήσει ουκ ολίγους διαγωνισμούς τον τελευταίο χρόνο παίρνοντας έργα με εκπτώσεις άνω του 50%. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο διαγωνισμός για τη σύνδεση της Εγνατίας με τον Οργανισμό Λιμένος Θεσσαλονίκης όπου η έκπτωση ήταν 56,51%, αλλά και τα έργα λειτουργίας και συντήρησης του δυτικού και του ανατολικού τομέα της Εγνατίας με έκπτωση 65,67%! (….) Ο Ακτωρ εν αντιθέσει με τους ανταγωνιστές του (ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ΑΒΑΞ, Μυτιληναίος και ΙΝΤΡΑΚΑΤ) δεν ανταποκρίθηκε στο κυβερνητικό κάλεσμα των πέντε μεγάλων τεχνικών εταιρειών για την κατασκευή του έργου συνολικού ύψους 63 εκατ. Ευρώ, το οποίο θα ανατεθεί σε τιμές κόστους λόγω της εθνικής του σημασίας στον τομέα της άμυνας και της προστασίας των συνόρων».
Στο σημείο αυτό διαπιστώνεται το εξής παράδοξο: την ώρα που σύμφωνα με την εφημερίδα η ΑΚΤΩΡ είναι τόσο απελπισμένη για να κερδίσει έργα ώστε δίνει παράλογες εκπτώσεις, την ίδια στιγμή η ΑΚΤΩΡ αποφασίζει να μην κατέβει σε διαγωνισμό που σύμφωνα πάντα με την εφημερίδα δεν υπήρχε περιθώριο κέρδους. Ως γενική τοποθέτηση η αξιολόγηση της συμμετοχής σε ένα διαγωνισμό και η προσφορά που δίνεται από την οποιαδήποτε υπεύθυνη εταιρεία, αποτελεί μία εξαιρετικά πολυπαραμετρική εξίσωση και άρα λαμβάνονται υπόψη μία σειρά από παράγοντες που δεν μπορεί να γνωρίζει ο καθένας. Για παράδειγμα, στο διαγωνισμό της Εγνατίας που αναφέρεται, η εφημερίδα δεν λαμβάνει υπόψη της πως η ΑΚΤΩΡ λειτουργεί τα συγκεκριμένα έργα από το 2005 κι έχει αποσβέσει την αγορά εξοπλισμού άνω των 20 εκατ. ευρώ, άρα έχει ένα σημαντικό περιθώριο προσφοράς υψηλότερης έκπτωσης, αφού δεν έχει να προϋπολογίσει στην προσφορά της το κόστος αγοράς αυτού του εξοπλισμού που έχουν οι υπόλοιπες εταιρείες. Γενικά ως προς την ΑΚΤΩΡ των τελευταίων δυο ετών, η νέα διοίκηση έχει αναπροσαρμόσει ολοσχερώς τόσο το Τμήμα Προσφορών όσο και τη διαδικασία αξιολόγησης των διαγωνισμών και υποβολής προσφορών, συνεπής με τη στρατηγική της να δίνει προτεραιότητα στην κερδοφορία έναντι του ανεκτέλεστου. Για την ιστορία, τα τελευταία δυο χρόνια – ακόμα και σε αυτό το άνυδρο περιβάλλον έργων – η ΑΚΤΩΡ έχει επιλέξει να συμμετάσχει σε 42 διαγωνισμούς. Από αυτούς έχουν ήδη ολοκληρωθεί 10, συνολικής αξίας 224 εκατ. ευρώ, με την ΑΚΤΩΡ να έχει υπογράψει σύμβαση στα 6 από αυτά, συνολικής αξίας δημοπράτησης 150 εκατ. ευρώ, έχει δηλαδή ένα ποσοστό επιτυχίας στους διαγωνισμούς που επιλέγει να διαγωνιστεί της τάξεως του 60%.
5. «Το ανεκτέλεστο υπόλοιπο συμβάσεων στα τέλη Ιουνίου ανήλθε μόλις σε 1,3 δισ. ευρώ (εκκρεμεί η υπογραφή επιπλέον συμβάσεων ύψους 587 εκατ ευρώ). (…) Πληροφορίες αναφέρουν ότι η τεχνική εταιρεία δέχεται εδώ και καιρό ισχυρές πιέσεις από τις τράπεζες και στην αγορά είναι κοινό μυστικό ότι συναντά δυσκολίες ακόμη και στην έκδοση εγγυητικών επιστολών, με σαφείς επιπτώσεις στη συμμετοχή της στους διαγωνισμούς των έργων».
Η εφημερίδα επιχειρεί τεχνηέντως να αποκρύψει τα οσονούπω 1,9 δισ. ευρώ ανεκτέλεστου - ανάλογο αυτών που διαθέτουν αυτή τη στιγμή οι μεγάλες κατασκευαστικές στην Ελλάδα - , αποφεύγοντας να προσθέσει στα «μόλις» 1,3 δισ. ευρώ ανεκτέλεστο που είχε η ΑΚΤΩΡ στις 30.06.2020, τις συμβάσεις ύψους 587 εκατ. ευρώ που βρίσκονται στο στάδιο της υπογραφής. Παράλληλα, αναφέρεται σε δήθεν επιπτώσεις στη συμμετοχή της εταιρείας στους διαγωνισμούς έργων, λόγω «δυσκολίας ακόμη και στην έκδοση εγγυητικών επιστολών», χωρίς ωστόσο να υπάρχει διαγωνισμός στον οποίο η εταιρεία να μη συμμετείχε λόγω προβλήματος με την έκδοση εγγυητικών.
6. Μεγάλο πρόβλημα όμως παραμένουν για τον Άκτωρα και οι τεράστιες δυσκολίες στην υλοποίηση υφιστάμενων έργων, ο κίνδυνος να χαθούν σημαντικές και επαναλαμβανόμενες συμβάσεις, όπως η λειτουργία και η διαχείριση της Ψυττάλειας και η Αττική οδός, με το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών να διερευνά ακόμη και την πιθανότητα της γρηγορότερης επιστροφής της στο Δημόσιο.
Είναι ανεξήγητο πώς προκύπτει το συμπέρασμα ότι η ΑΚΤΩΡ κινδυνεύει να χάσει συμβάσεις όπως η λειτουργία και διαχείριση της Ψυττάλειας, τη στιγμή που το σχήμα στο οποίο μετέχει η ΑΚΤΩΡ είναι το μόνο που είχε αρχικά προκριθεί από την ΕΥΔΑΠ στην επόμενη φάση του διαγωνισμού μετά την αξιολόγηση των τεχνικών προσφορών και την εύρεση σημαντικότατων ελλείψεων στις τεχνικές προσφορές των άλλων δύο σχημάτων. Ακόμη πιο ανεξήγητη είναι η επιμονή της συγκεκριμένης εφημερίδας στην ανάγκη να προκριθούν (καταχρηστ anatakti
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
ΕΦΚΑ: Για πρώτη φορά εκδίδονται ενιαία ειδοποιητήρια
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
