2012-07-07 07:44:07
Σημείο-κλειδί στη δημιουργία ενός πιο σταθερού οικονομικού κλίματος στην Ευρωζώνη είναι το κόψιμο… του ομφάλιου λώρου μεταξύ τραπεζών και κράτους, ενώ η ΕΚΤ είναι η μόνη που μπορεί να σώσει την Ευρωζώνη. Αυτό υποστηρίζει σε άρθρο του ο Paul De Grauwe, καθηγητής Οικονομικών στο University of Leuven, σύμβουλος του προέδρου της Κομισιόν Jose Manuel Barroso και πρώην μέλος του βελγικού κοινοβουλίου.
«Μία από τις βασικές αδυναμίες της Ευρωζώνης βρίσκεται στο γεγονός ότι τα τραπεζικά της προβλήματα πρέπει να επιλυθούν από τις εθνικές κυβερνήσεις. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα η χρεοκοπία των τοπικών τραπεζών απειλεί τη φερεγγυότητα μίας κυβέρνησης, οδηγώντας σε ένα φαύλο κύκλο κρίσεων αλληλεπίδρασης μεταξύ των τοπικών τραπεζών και του κράτους», εξηγεί ο De Grauwe. Ακολουθεί το υπόλοιπο άρθρο του:
Τραπεζική ένωση: Ο διάβολος στις λεπτομέρειες
Παρά το γεγονός ότι η αρχή ενός ευρωπαϊκού μηχανισμού για την επίλυση τραπεζικών κρίσεων είναι πλέον αποδεκτή, υπάρχουν σημαντικά πρακτικά προβλήματα για την εφαρμογή της.
-Ποιες θα είναι οι εποπτικές εξουσίες της ΕΚΤ
-Ποιος θα διοικεί τις τράπεζες που θα ανακεφαλαιοποιηθούν;
-Τι θα γίνει στην περίπτωση που μία τράπεζα πρέπει να κρατικοποιηθεί;
Μεταξύ άλλων, αυτά είναι τα προβλήματα που θα αναδυθούν στο δρόμο για την εφαρμογή του μηχανισμού.
Ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας
Εκτός από τη συμβατική οικονομική βοήθεια προς τα κράτη-μέλη, ο ESM έχει ακόμη δύο αποστολές. Η μία είναι να μπορεί να προχωρά στην απευθείας ανακεφαλαιοποίηση των προβληματικών τραπεζών και η δεύτερη να έχει το δικαίωμα να αγοράζει κρατικά ομόλογα στη δευτερογενή αγορά για να αποτρέψει την περαιτέρω αποσταθεροποίηση των αγορών ομολόγων. Αυτοί είναι πολύ σημαντικοί στόχοι.
Είναι βέβαιο ότι κάτι πρέπει να γίνει για την αδυσώπητη αύξηση στις αποδόσεις των κρατικών ομολόγων αρκετών χωρών του Νότου. Οι εν λόγω αυξήσεις στα επιτόκια είναι μόνο κατά ένα μέρος το αποτέλεσμα κακών θεμελιωδών στοιχείων. Για χώρες όπως η Ισπανία και η Ιταλία, μεγάλο μέρος της αύξησης των spreads οφείλεται στο φόβο και τον πανικό στις αγορές, που έχουν τη δύναμη να οδηγούν χώρες στη χρεοκοπία μέσα σε μια μέρα.
Το ερώτημα είναι κατά πόσο ο ESM θα μπορέσει να σταθεροποιήσει τις αγορές κρατικών ομολόγων. Η απάντησή μου είναι «όχι».
Γιατί ο ESM δεν θα καταφέρει να σταθεροποιήσει τις αγορές ομολόγων
Ο ESM διαθέτει οικονομική ισχύ που ανέρχεται στα 500 δισ. ευρώ. Αν το συγκρίνουμε με το σύνολο των υφιστάμενων ιταλικών κρατικών ομολόγων ύψους 2 τρις. ευρώ και περίπου 800 δισ. ευρώ της Ισπανίας, γίνεται αντιληπτό ότι ο ESM δεν θα καταφέρει να περιορίσει μία κρίση στην οποία θα εμπλέκονται οι δύο αυτές χώρες.
Μάλιστα είναι ακόμη χειρότερα τα πράγματα. Με το που αρχίσει να παρεμβαίνει ο ESM, θα σταθεροποιήσει αμέσως τις αγορές κρατικών ομολόγων σε αυτές τις δύο χώρες. Ας δούμε γιατί:
Ας πούμε ότι υπάρχει ένα νέο κύμα φόβου και πανικού, που θα προκληθεί για παράδειγμα από την επιδείνωση της ύφεσης στην Ισπανία, με αποτέλεσμα να αυξηθούν εκ νέου οι αποδόσεις των ισπανικών ομολόγων.
-Για να περιοριστεί η καταιγίδα, ο ESM ξεκινά να αγοράζει ισπανικά ομόλογα. Ας πούμε ότι αγοράζει ομόλογα αξίας 200 δισ. ευρώ. Αφού τα αγοράσει, όλοι θα γνωρίζουν ότι ο ESM έχει μείνει με 300 δισ. ευρώ διαθέσιμα. Έτσι μειώνεται η δύναμή του να αντιμετώπιση νέες κρίσεις.
-Οι επενδυτές να αρχίσουν να κάνουν εκτιμήσεις για το πότε ο ESM να ξεμείνει από κεφάλαια. Τότε γίνει αυτό που όλοι περιμένουν να κάνει ένας έξυπνος άνθρωπος.
-Θα πουλήσουν τα ομόλογα το συντομότερο δυνατό.
Το γιατί δεν είναι δύσκολο. Περιμένοντας τη στιγμή που ο ESM θα ξεμείνει από κεφάλαια και δεν θα μπορεί να παρεμβαίνει, αναμένουν πτώση των τιμών ομολόγων. Για να αποφευχθούν τεράστιες ζημιές, θα έχουν κίνητρο να πουλήσουν τώρα τα ομόλογά τους παρά στο μέλλον όταν θα συμβεί… το μοιραίο. Έτσι, η παρέμβαση του ESM θα πυροδοτήσει μία νέα κρίση αντί να την αποτρέψει.
Μόνο η ΕΚΤ μπορεί να σταθεροποιήσει τις αγορές ομολόγων
Ο μόνος τρόπος για να σταθεροποιηθούν οι αγορές κρατικών ομολόγων είναι μέσω εμπλοκής της ΕΚΤ, είτε έμμεσα, δίνοντας άδεια τράπεζας στον ESM για να μπορεί να εκμεταλλεύεται τις πηγές της ΕΚΤ, είτε μέσω απευθείας παρέμβασης της ΕΚΤ. Όμως οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν έδειξαν πρόθυμοι να κάνουν το βήμα για τη σταθεροποίηση της Ευρωζώνης.
Η ΕΚΤ είναι ο μόνος φορέας που μπορεί να αποτρέψει τον πανικό στις αγορές κρατικών ομολόγων, γιατί ως φορέας που τυπώνει χρήμα έχει άπειρη ικανότητα αγοράς κρατικών ομολόγων. Το γεγονός ότι οι πηγές είναι άπειρες είναι καίριο για να σταθεροποιηθούν οι αποδόσεις των ομολόγων. Είναι ο μόνος τρόπος να ανακτηθεί η αξιοπιστία των αγορών.
Το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων SMP της ΕΚΤ είναι λάθος προηγούμενο
Η ΕΚΤ αγόρασε κρατικά ομόλογα πέρσι στο πλαίσιο του προγράμματος Securities Markets Programme. Ωστόσο, έφτιαξε αυτό το πρόγραμμα με το χειρότερο τρόπο. Ανακοινώνοντας ότι θα έχει περιορισμένο μέγεθος και διάρκεια, μιμήθηκε το μοιραίο πρόβλημα ενός φορέα που έχει περιορισμένα διαθέσιμα. Έτσι δεν υπάρχει καμία αμφιβολία γιατί δεν πέτυχε το πρόγραμμα.
Η μόνη στρατηγική που μπορεί να λειτουργήσει είναι αυτή που προβάλλει το γεγονός ότι η ΕΚΤ διαθέτει άπειρα διαθέσιμα. Έτσι, η ΕΚΤ θα πρέπει να ανακοινώσει ένα όριο στα spreads των ισπανικών και ιταλικών ομολόγων, για παράδειγμα στις 300 μονάδες βάσης. Μία τέτοια ανακοίνωση θα είναι αξιόπιστη αν η ΕΚΤ δεσμευτεί να χρησιμοποιήσει όλες της τις δυνάμεις, για να πετύχει το στόχο.
Αν η ΕΚΤ επιτύχει να κάνει αξιόπιστη την απόφασή της, τότε δημιουργεί μία ενδιαφέρουσα επενδυτική ευκαιρία. Ωστόσο η ΕΚΤ αρνείται να σταθεροποιήσει τις αγορές με αυτόν τον τρόπο. Πολλά έχουν γραφτεί για τους λόγους που κάνουν την ΕΚΤ να διστάζει. Ένας λόγος είναι ο ηθικός κίνδυνος, και είναι σοβαρός. Μπορεί όμως να περιοριστεί από άλλους φορείς στην Ευρωζώνη οι οποίοι θα επιβλέπουν τα υπερβολικά κρατικά χρέη και ελλείμματα.
Ο πιο σημαντικός λόγος που κάνει διστακτική την ΕΚΤ να γίνει «lender of last resort» στις αγορές ομολόγων έχει να κάνει το μοντέλο λειτουργίας της. Πρόκειται για ένα μοντέλο βάσει του οποίου βασική ανησυχία είναι η προστασία της ποιότητας του ισολογισμού της. Με αυτόν τον τρόπο θέλει να αποφεύγει τις ζημιές και να εμφανίζει θετικά κεφάλαια – ακόμη και αν αυτό οδηγεί σε χρηματοπιστωτική αστάθεια.
Τι πρέπει να γίνει;
Το σωστό μοντέλο λειτουργίας της ΕΚΤ είναι αυτό που σαν πρώτο στόχο, επιδιώκει την χρηματοοικονομική σταθερότητα (και την σταθερότητα των τιμών), ακόμη και αν αυτό οδηγεί σε ζημιές. Δεν υπάρχει όριο στο ύψος των ζημιών που μπορεί να «σηκώσει» μία κεντρική τράπεζα, εκτός από αυτό που οφείλεται στη δέσμευσή της να διατηρεί τη σταθερότητα των τιμών. Στο σημείο που βρισκόμαστε η ΕΚΤ απέχει πολύ από αυτό το όριο.
Η δημιουργία του EFSF και του ESM υποκινήθηκε από την υπερβολική ανησυχία της ΕΚΤ αν προστατεύσει τον ισολογισμό της. Αυτό είναι λάθος. Οι αυξημένες υποχρεώσεις που πλέον δίνονται στον ESM πρέπει να θεωρούνται ως κάλυψη της αποτυχίας της ΕΚΤ να αναλάβει τις ευθύνες της για την προστασία της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας στην Ευρωζώνη, μία ευθύνης που μόνο η ΕΚΤ μπορεί να αναλάβει.
Πηγή:www.capital.gr
«Μία από τις βασικές αδυναμίες της Ευρωζώνης βρίσκεται στο γεγονός ότι τα τραπεζικά της προβλήματα πρέπει να επιλυθούν από τις εθνικές κυβερνήσεις. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα η χρεοκοπία των τοπικών τραπεζών απειλεί τη φερεγγυότητα μίας κυβέρνησης, οδηγώντας σε ένα φαύλο κύκλο κρίσεων αλληλεπίδρασης μεταξύ των τοπικών τραπεζών και του κράτους», εξηγεί ο De Grauwe. Ακολουθεί το υπόλοιπο άρθρο του:
Τραπεζική ένωση: Ο διάβολος στις λεπτομέρειες
Παρά το γεγονός ότι η αρχή ενός ευρωπαϊκού μηχανισμού για την επίλυση τραπεζικών κρίσεων είναι πλέον αποδεκτή, υπάρχουν σημαντικά πρακτικά προβλήματα για την εφαρμογή της.
-Ποιες θα είναι οι εποπτικές εξουσίες της ΕΚΤ
-Ποιος θα διοικεί τις τράπεζες που θα ανακεφαλαιοποιηθούν;
-Τι θα γίνει στην περίπτωση που μία τράπεζα πρέπει να κρατικοποιηθεί;
Μεταξύ άλλων, αυτά είναι τα προβλήματα που θα αναδυθούν στο δρόμο για την εφαρμογή του μηχανισμού.
Ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας
Εκτός από τη συμβατική οικονομική βοήθεια προς τα κράτη-μέλη, ο ESM έχει ακόμη δύο αποστολές. Η μία είναι να μπορεί να προχωρά στην απευθείας ανακεφαλαιοποίηση των προβληματικών τραπεζών και η δεύτερη να έχει το δικαίωμα να αγοράζει κρατικά ομόλογα στη δευτερογενή αγορά για να αποτρέψει την περαιτέρω αποσταθεροποίηση των αγορών ομολόγων. Αυτοί είναι πολύ σημαντικοί στόχοι.
Είναι βέβαιο ότι κάτι πρέπει να γίνει για την αδυσώπητη αύξηση στις αποδόσεις των κρατικών ομολόγων αρκετών χωρών του Νότου. Οι εν λόγω αυξήσεις στα επιτόκια είναι μόνο κατά ένα μέρος το αποτέλεσμα κακών θεμελιωδών στοιχείων. Για χώρες όπως η Ισπανία και η Ιταλία, μεγάλο μέρος της αύξησης των spreads οφείλεται στο φόβο και τον πανικό στις αγορές, που έχουν τη δύναμη να οδηγούν χώρες στη χρεοκοπία μέσα σε μια μέρα.
Το ερώτημα είναι κατά πόσο ο ESM θα μπορέσει να σταθεροποιήσει τις αγορές κρατικών ομολόγων. Η απάντησή μου είναι «όχι».
Γιατί ο ESM δεν θα καταφέρει να σταθεροποιήσει τις αγορές ομολόγων
Ο ESM διαθέτει οικονομική ισχύ που ανέρχεται στα 500 δισ. ευρώ. Αν το συγκρίνουμε με το σύνολο των υφιστάμενων ιταλικών κρατικών ομολόγων ύψους 2 τρις. ευρώ και περίπου 800 δισ. ευρώ της Ισπανίας, γίνεται αντιληπτό ότι ο ESM δεν θα καταφέρει να περιορίσει μία κρίση στην οποία θα εμπλέκονται οι δύο αυτές χώρες.
Μάλιστα είναι ακόμη χειρότερα τα πράγματα. Με το που αρχίσει να παρεμβαίνει ο ESM, θα σταθεροποιήσει αμέσως τις αγορές κρατικών ομολόγων σε αυτές τις δύο χώρες. Ας δούμε γιατί:
Ας πούμε ότι υπάρχει ένα νέο κύμα φόβου και πανικού, που θα προκληθεί για παράδειγμα από την επιδείνωση της ύφεσης στην Ισπανία, με αποτέλεσμα να αυξηθούν εκ νέου οι αποδόσεις των ισπανικών ομολόγων.
-Για να περιοριστεί η καταιγίδα, ο ESM ξεκινά να αγοράζει ισπανικά ομόλογα. Ας πούμε ότι αγοράζει ομόλογα αξίας 200 δισ. ευρώ. Αφού τα αγοράσει, όλοι θα γνωρίζουν ότι ο ESM έχει μείνει με 300 δισ. ευρώ διαθέσιμα. Έτσι μειώνεται η δύναμή του να αντιμετώπιση νέες κρίσεις.
-Οι επενδυτές να αρχίσουν να κάνουν εκτιμήσεις για το πότε ο ESM να ξεμείνει από κεφάλαια. Τότε γίνει αυτό που όλοι περιμένουν να κάνει ένας έξυπνος άνθρωπος.
-Θα πουλήσουν τα ομόλογα το συντομότερο δυνατό.
Το γιατί δεν είναι δύσκολο. Περιμένοντας τη στιγμή που ο ESM θα ξεμείνει από κεφάλαια και δεν θα μπορεί να παρεμβαίνει, αναμένουν πτώση των τιμών ομολόγων. Για να αποφευχθούν τεράστιες ζημιές, θα έχουν κίνητρο να πουλήσουν τώρα τα ομόλογά τους παρά στο μέλλον όταν θα συμβεί… το μοιραίο. Έτσι, η παρέμβαση του ESM θα πυροδοτήσει μία νέα κρίση αντί να την αποτρέψει.
Μόνο η ΕΚΤ μπορεί να σταθεροποιήσει τις αγορές ομολόγων
Ο μόνος τρόπος για να σταθεροποιηθούν οι αγορές κρατικών ομολόγων είναι μέσω εμπλοκής της ΕΚΤ, είτε έμμεσα, δίνοντας άδεια τράπεζας στον ESM για να μπορεί να εκμεταλλεύεται τις πηγές της ΕΚΤ, είτε μέσω απευθείας παρέμβασης της ΕΚΤ. Όμως οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν έδειξαν πρόθυμοι να κάνουν το βήμα για τη σταθεροποίηση της Ευρωζώνης.
Η ΕΚΤ είναι ο μόνος φορέας που μπορεί να αποτρέψει τον πανικό στις αγορές κρατικών ομολόγων, γιατί ως φορέας που τυπώνει χρήμα έχει άπειρη ικανότητα αγοράς κρατικών ομολόγων. Το γεγονός ότι οι πηγές είναι άπειρες είναι καίριο για να σταθεροποιηθούν οι αποδόσεις των ομολόγων. Είναι ο μόνος τρόπος να ανακτηθεί η αξιοπιστία των αγορών.
Το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων SMP της ΕΚΤ είναι λάθος προηγούμενο
Η ΕΚΤ αγόρασε κρατικά ομόλογα πέρσι στο πλαίσιο του προγράμματος Securities Markets Programme. Ωστόσο, έφτιαξε αυτό το πρόγραμμα με το χειρότερο τρόπο. Ανακοινώνοντας ότι θα έχει περιορισμένο μέγεθος και διάρκεια, μιμήθηκε το μοιραίο πρόβλημα ενός φορέα που έχει περιορισμένα διαθέσιμα. Έτσι δεν υπάρχει καμία αμφιβολία γιατί δεν πέτυχε το πρόγραμμα.
Η μόνη στρατηγική που μπορεί να λειτουργήσει είναι αυτή που προβάλλει το γεγονός ότι η ΕΚΤ διαθέτει άπειρα διαθέσιμα. Έτσι, η ΕΚΤ θα πρέπει να ανακοινώσει ένα όριο στα spreads των ισπανικών και ιταλικών ομολόγων, για παράδειγμα στις 300 μονάδες βάσης. Μία τέτοια ανακοίνωση θα είναι αξιόπιστη αν η ΕΚΤ δεσμευτεί να χρησιμοποιήσει όλες της τις δυνάμεις, για να πετύχει το στόχο.
Αν η ΕΚΤ επιτύχει να κάνει αξιόπιστη την απόφασή της, τότε δημιουργεί μία ενδιαφέρουσα επενδυτική ευκαιρία. Ωστόσο η ΕΚΤ αρνείται να σταθεροποιήσει τις αγορές με αυτόν τον τρόπο. Πολλά έχουν γραφτεί για τους λόγους που κάνουν την ΕΚΤ να διστάζει. Ένας λόγος είναι ο ηθικός κίνδυνος, και είναι σοβαρός. Μπορεί όμως να περιοριστεί από άλλους φορείς στην Ευρωζώνη οι οποίοι θα επιβλέπουν τα υπερβολικά κρατικά χρέη και ελλείμματα.
Ο πιο σημαντικός λόγος που κάνει διστακτική την ΕΚΤ να γίνει «lender of last resort» στις αγορές ομολόγων έχει να κάνει το μοντέλο λειτουργίας της. Πρόκειται για ένα μοντέλο βάσει του οποίου βασική ανησυχία είναι η προστασία της ποιότητας του ισολογισμού της. Με αυτόν τον τρόπο θέλει να αποφεύγει τις ζημιές και να εμφανίζει θετικά κεφάλαια – ακόμη και αν αυτό οδηγεί σε χρηματοπιστωτική αστάθεια.
Τι πρέπει να γίνει;
Το σωστό μοντέλο λειτουργίας της ΕΚΤ είναι αυτό που σαν πρώτο στόχο, επιδιώκει την χρηματοοικονομική σταθερότητα (και την σταθερότητα των τιμών), ακόμη και αν αυτό οδηγεί σε ζημιές. Δεν υπάρχει όριο στο ύψος των ζημιών που μπορεί να «σηκώσει» μία κεντρική τράπεζα, εκτός από αυτό που οφείλεται στη δέσμευσή της να διατηρεί τη σταθερότητα των τιμών. Στο σημείο που βρισκόμαστε η ΕΚΤ απέχει πολύ από αυτό το όριο.
Η δημιουργία του EFSF και του ESM υποκινήθηκε από την υπερβολική ανησυχία της ΕΚΤ αν προστατεύσει τον ισολογισμό της. Αυτό είναι λάθος. Οι αυξημένες υποχρεώσεις που πλέον δίνονται στον ESM πρέπει να θεωρούνται ως κάλυψη της αποτυχίας της ΕΚΤ να αναλάβει τις ευθύνες της για την προστασία της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας στην Ευρωζώνη, μία ευθύνης που μόνο η ΕΚΤ μπορεί να αναλάβει.
Πηγή:www.capital.gr
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Ταφόπλακα καταπλάκωσε και σκότωσε παιδί
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
ΠΡΟΤΑΘΗΚΕ ΞΑΝΑ Ο ΦΑΝ ΜΠΟΥΙΤΕΝ ΣΤΟΝ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
