2012-10-30 21:20:25
Φωτογραφία για Το τέλος του new deal
By  Michael Barone*

Οι αμερικανικές εκλογές δεν είναι μόνο δημοψήφισμα για το μέλλον αλλά και μάθημα που αντλούμε για το παρελθόν. Η προεκλογική εκστρατεία του 2012 είναι ένα τέτοιο παράδειγμα. Το πιθανό αποτέλεσμα δεν είναι ξεκάθαρο. 

Ο ρεπουμπλικάνος Mitt Romney είναι μπροστά από τον δημοκρατικό Barack Obama με 48% έναντι 47%, σύμφωνα με τη Real Clear Politics. Αλλά αν τελικά συμβεί και επικρατήσει ο Romney, αυτό θα υπονομεύσει το εθνικό στόρι που οι ΗΠΑ έλεγαν στον εαυτό τους τα τελευταία 70 χρόνια. 

Το μάθημα είναι ότι ακόμα και στην πλέον δυσχερή οικονομική συγκυρία οι περισσότεροι Αμερικανοί δεν θέλουν και δεν θα επιβραβεύσουν πολιτικά μια μεγάλη αύξηση του μεγέθους και του πεδίου δράσης της κυβέρνησης.

 

Οι δημοκρατικοί του Ομπάμα ανέλαβαν την εξουσία το 2009 πεπεισμένοι ότι η οικονομική κρίση θα έκανε τους Αμερικανούς να υποστηρίξουν περισσότερο τον αυξημένο ρόλο του κράτους. Αυτό ήταν και το μήνυμα που πέρασε από τους μεγάλους ιστορικούς που έγραψαν για το New Deal του Ρούσβελτ, όπως ο Arthur Schlesinger Jr. 


Τα βιβλία τους έγιναν μπεστ σέλερ μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αυτοί οι ιστορικοί περιέγραψαν ένα κράτος στο οποίο οι περισσότεροι ψηφοφόροι ήταν ευγνώμονες για την οικονομική αναδιανομή και ότι κάθε γενιά Αμερικανών θα υποστήριζε έναν ακόμα γύρο αυτής της αναδιανομής.

Έχω διαφορετική γνώμη. Οι ιστορικοί του New Dealβάσισαν την ανάλυσή τους στις προεδρικές εκλογές του 1932 και του 1936. Ο Ρούσβελτ κέρδισε με 57% το 1932, με τους Δημοκρατικούς να εξασφαλίζουν υποστήριξη από σχεδόν όλα τα μέρη της χώρας. Κέρδισε με ακόμα μεγαλύτερο ποσοστό (61%) το 1936. Αλλά τα κέρδη του δεν ήταν ομοιογενή. Έχασε έδαφος στην επαρχία και στις μικρές πόλεις του νότου, ενώ αύξησε τη δύναμη του στις πόλεις. 

Αυτά τα κέρδη, υποστηρίζουν οι ιστορικοί του New Deal, ήταν η απάντηση των ψηφοφόρων στις αναδιανεμητικές πολιτικές του δεύτερου New Deal που ενεργοποιήθηκε το 1935, περιλαμβάνοντας κοινωνική ασφάλιση, καλύτερη υγειονομική περίθαλψη και υψηλότερους φόρους στα μεγάλα εισοδήματα. 

Υπάρχει όμως ένα πρόβλημα με την παραπάνω εξήγηση. Το 1934 στις εκλογές στο κογκρέσο, οι δημοκρατικοί του Ρούσβελτ είχαν ανάλογα κέρδη στις πόλεις, αλλά υπέστησαν παρόμοιες απώλειες σε αγροτικές περιοχές και κωμοπόλεις. 

Αυτό δεν μπορούσε να είναι αποτέλεσμα νομοθετικών παρεμβάσεων που δεν είχαν ακόμα προταθεί ή ενεργοποιηθεί. Θα πρέπει να ήταν απάντηση στο πρώτο New Deal που ενεργοποιήθηκε το 1933, όπως η Εθνική Πράξη Ανασυγκρότησης (National Recovery Act). Είχε ως στόχο να σπάσει το σπιράλ του αποπληθωρισμού αυξάνοντας τις αμοιβές και τις τιμές. Οι δημοκρατικοί επιβραβεύτηκαν γιατί επανέφεραν την οικονομική «τάξη» και όχι για την αναδιανομή. 

Επιπλέον, όταν οι συνέπειες των αναδιανεμητικών πολιτικών έγιναν ορατές, μετά το 1936 έγιναν ιδιαίτερα αντιδημοφιλείς. Η οικονομία έπεσε σε μεγάλη ύφεση το 1937 και οι εταιρείες αρνήθηκαν να επενδύσουν σε νέους εργαζόμενους, μια καπιταλιστική… απεργία, όπως είπαν οι οπαδοί του New Deal. 

Οι ρεπουμπλικάνοι κέρδισαν 80 έδρες στις ενδιάμεσες εκλογές του 1938. Ο Ρούσβελτ επανεκλέγη το 1940 και το 1944, αλλά μόνο ως ηγέτης σε καιρό πολέμου. Για τα εσωτερικά θέματα, οι δημοσκοπήσεις έδειχναν ότι θα έχανε. 

Η «καπιταλιστική απεργία» και η μακρόσυρτη υψηλή ανεργία θυμίζουν έντονα την αμερικανική οικονομία σήμερα. Οι ρεπουμπλικάνοι κέρδισαν 63 έδρες το 2010, κάτι που θυμίζει έντονα τις εκλογές του 1938. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η πλειοψηφία αντιδρά στο πακέτο τόνωσης της οικονομίας του 2009 και στο σχέδιο του Ομπάμα για την υγεία. 

Η αίσθηση ότι η οικονομική δυσπραγία θα κάνει τους Αμερικανούς να υποστηρίξουν περισσότερο «μεγάλες» κυβερνητικές πρωτοβουλίες στο πλαίσιο αναδιανομής εισοδήματος έχει δοκιμαστεί καιέχει απορριφθεί πλήρως, όπως κάθε αφηρημένη πρόταση μπορεί να απορριφθεί σε έναν ταραγμένο κόσμο, που απαιτεί πολιτική σε real time. 

Αυτός είναι ο λόγος που ο Ομπάμα δεν μιλά πολύ για το πακέτο του 2009 ή το Obamacare στον προεκλογικό του αγώνα. Το μεγαλύτερο μέρος της εκστρατείας και της ρητορικής του, καθώς περιδιαβαίνει τη χώρα, εστιάζει σε επιθέσεις κατά του Romney. 

Αυτό φαίνεται ότι του έδινε το πλεονέκτημα, ειδικά σε πολιτείες όπως η Φλόριντα, η Βιρτζίνια και το Οχάιο, που έχουν 60 εκλεκτορικές ψήφους, μέχρι το πρώτο debate στις 3 Οκτωβρίου. 

Εκεί η καλή απόδοση του Romney, σε συνδυασμό με τη ζωηρή άμυνα υπέρ της ελεύθερης επιχειρηματικότητας, έφερε τον ρεπουμπλικάνο υποψήφιο οριακά μπροστά στις εθνικές δημοσκοπήσεις και να καλύπτει την απόσταση από τις 270 εκλεκτορικές έδρες που χρειάζεται για να κερδίσει. 

Μια νίκη Romney θα διαψεύσει τα διδάγματα των ιστορικών του New Deal. Μια οριακή νίκη Οbama-κανείς δεν περιμένει ότι θα κερδίσει τόσο ξεκάθαρα όσο το 2008- θα τα υπονομεύσει, καθώς στήριξε την προεκλογική του εκστρατεία στις ελλείψεις του αντιπάλου του. 

Η τελευταία φορά όπου δημοκρατικός υποψήφιος κέρδισε πανηγυρικά την επανεκλογή του ήταν το 1964. Στις τρεις επόμενες προεδρίες των δημοκρατικών ο Jimmy Carter δεν κατάφερε να επανεκλεγεί, ενώ ο Bill Clintonκέρδισε μόνο γιατί στράφηκε προς το κέντρο, αφότου οι δημοκρατικοί έχασαν τον έλεγχο του κογκρέσου το 1994. Ο Obama επέλεξε να μην το κάνει. 

Αυτό μπορεί να αποδειχθεί η αιτία της ήττας, όχι μόνο για τον Obama αλλά και για το αφήγημα των ιστορικών του New Deal. 

* Oαρθρογράφος είναι ένας εκ των συγγραφέων του βιβλίου "The Almanac of American Politics". 

ΠΗΓΗ: FT.com

Copyright The Financial Times Ltd. All rights reserved.
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΤΟ NEWSNOWGR.COM
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ ΑΡΘΡΑ