2012-11-27 08:39:08
by Daniel Gros
Είναι κοινή η άποψη των επενδυτών και των ρυθμιστών, ότι το «κούρεμα» στο ελληνικό ιδιωτικό χρέος νωρίτερα στο έτος, δεν ήταν επαρκές. Λίγους μήνες αφότου οι ιδιώτες επενδυτές συμφώνησαν να μειώσουν την αξία των ομολόγων τους, ο λόγος του χρέους της Αθήνας επί του ΑΕΠ αυξάνεται ταχέως προς το 200% ξανά.
Το συμπέρασμα μοιάζει ξεκάθαρο: Η «συγχώρεση» του ιδιωτικού τομέα δεν είναι αρκετή για να εγγυηθεί βιώσιμο χρέος. H αξία των ελληνικών ομολόγων που βρίσκονται στα χέρια των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων και θεσμών, όπως η ΕΚΤ, θα πρέπει επίσης να μειωθεί. Οπως λέει ο λαός, μετά το PSI (private sector involvement) πρέπει να ακολουθήσει το OSI (official sector involvement).
Το ΔΝΤ υιοθέτησε αυτή την θέση, αλλά συνάντησε την αντίσταση της ΕΚΤ και της Κομισιόν, των εταίρων του στην τρόικα που συζητά για την ελληνική βοήθεια.
Δεν είναι περίεργο που η ΕΚΤ και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν συμμερίζονται την άποψη του ΔΝΤ. Όταν το ΔΝΤ ζητά OSI, αυτό που στην πραγματικότητα ζητά από τους εταίρους του στην τρόικα είναι να αποποιηθούν τμήμα των διεκδικήσεών τους, ενώ το ΔΝΤ θα μείνει ανέπαφο, αφού οι δικές του διεκδικήσεις είναι “super-senior” σε κάθε περίπτωση.
Το ΔΝΤ μάλιστα στην ουσία θα ωφεληθεί από το OSI (των άλλων) επειδή η ελληνική κυβέρνηση θα είναι σε θέση να πληρώσει τα χρέη της γρηγορότερα. Και θα ευνοηθεί από την οποιαδήποτε συμφωνία, δεδομένου ότι κατά την διάρκεια ζωής του προγράμματος που συζητιέται, το καθαρό άνοιγμα του θα μειωθεί, ενώ το άνοιγμα της υπόλοιπης τρόικα θα αυξηθεί.
Ανεξαρτήτως όμως των διαφορετικών συμφερόντων του κάθε επίσημου πιστωτή, το βασικό ζήτημα παραμένει: Είναι βιώσιμο το ελληνικό χρέος; Ο συντελεστής του χρέους λέει «όχι», αλλά αν δούμε τις πληρωμές τόκων που πρέπει να κάνει η ελληνική κυβέρνηση, η εικόνα είναι εντελώς διαφορετική. Για τα επόμενα χρόνια, η Αθήνα έχει δεσμευθεί να πληρώνει τόκους που αντιστοιχούν στο περίπου 5,5% του ΑΕΠ ετησίως, ποσοστό που δεν είναι αφόρητο.
Στην πραγματικότητα, με βάση τα ισχύοντα σχέδια, η ελληνική κυβέρνηση θα πληρώσει λιγότερα σε τόκους, απ’όσα πλήρωνε τα πρώτα χρόνια μετά την ένταξή της στο ευρώ. Τότε, στο οικονομικό έτος 2001, οι πληρωμές του κρατικού χρέους ήταν περίπου 7% του ΑΕΠ.
Ως το 2014, το επιτοκιακό βάρος προβλέπεται να αυξηθεί στο περίπου 6% του ΑΕΠ. Τότε, απλώς θα ευθυγραμμιστεί με εκείνο της Ιταλίας και της Ιρλανδίας –οι οποίες αφιερώνουν ανάλογο ποσοστό του εθνικού εισοδήματος για την εξυπηρέτηση χρέους, αν και οι συντελεστές χρέους στο ΑΕΠ είναι και για τις δύο χώρες πολύ χαμηλότεροι, στο 120% «μόνο».
Η αιτία είναι απλή: Οι κυβερνήσεις της Ιρλανδίας και της Ιταλίας πληρώνουν στην αγορά επιτόκια, κατά μέσο όρο, περίπου 4,5% σε σύγκριση με 3% που πληρώνει η Ελλάδα -στον επίσημο τομέα κατά κύριο λόγο- για το χρέος της.
Τι έχει λοιπόν μεγαλύτερη σημασία για την Ελλάδα: Ένας συντελεστής χρέους στο ΑΕΠ που πλησιάζει το 200% ή ένα επιτόκιο στο 5-6% «μόνο» του ΑΕΠ; Η απάντηση εξαρτάται από την διάρκεια ωρίμανσης του χρέους. Για τα επομενα αρκετά χρόνια, η Ελλάδα δεν θα είναι σε θεση να αποπληρώσει και πολύ κεφάλαιο. Ούτε θα μπορέσει να αναχρηματοδοτήσει ομόλογα στην αγορά. Οι επίσημοι πιστωτές θα πρέπει, λοιπόν, να κάνουν υπομονή και να επεκτείνουν την διάρκεια των χαμηλότοκων δανείων τους.
Είναι εύκολο για τους επίσημους πιστωτές να δείξουν υπομονή, γιατί το δικό τους κόστος αναχρηματοδότησης είναι χαμηλό. Οι μηχανισμοί διασώσεων της ευρωζώνης –European Stability Mechanism και European Financial Stability Facility – μπορούν να χρηματοδοτηθούν για πολύ μεγάλα χρονικά διαστήματα με πολύ χαμηλότερο επιτόκιο από εκείνο που χρεώνουν στην Ελλάδα.
Θα αμειφθούν όμως για την υπομονή τους; Πιθανότατα ναι, καθώς μπορούμε να περιμένουμε σημαντική ανάπτυξη του ελληνικού ΑΕΠ. Ακόμη κι αν κάποιος δεν πιστεύει πως οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που εφαρμόζονται θα αυξήσουν την ανάπτυξη μακροπρόθεσμα, είναι λογικό να αναμένεται σημαντική ανάκαμψη από τις σημερινές εξαιρετικά δυσχερείς συνθήκες που επικρατούν στην χώρα.
Το ελληνικό ΑΕΠ έχει πέσει περίπου 20% από την αιχμή του 2008 και η Κομισιόν εκτιμά ότι η απόκλιση ανάμεσα στο δυνητικό και το πραγματικό ΑΕΠ είναι 14%, που σημαίνει ότι είναι πιθανό να ακολουθήσει ουσιαστική αναπτυξη στην ερχόμενη δεκαετία, περίπου. Στα επόμενα 10 με 20 χρόνια, ο μέσος όρος ανάπτυξης του ονομαστικού ΑΕΠ της Ελλάδας πιθανότατα θα είναι υψηλότερος από το επιτόκιο που πληρώνει η κυβέρνηση για το χρέος της, ικανοποιώντας έτσι μια βασική προϋπόθεση για την βιωσιμότητα του χρέους.
Εν κατακλείδι, δεν φαίνεται να υπάρχει μεγάλη ανάγκη για νέο κούρεμα στο ελληνικό χρέος. Όμως οι επίσημοι πιστωτές, ίσως χρειαστεί να περιμένουν για ένα διάστημα, πριν πάρουν τα λεφτά τους πίσω.
*Ο αρθρογράφος είναι διευθυντής του Centre for European Policy Studies
*To Εuro2day.gr
ΠΗΓΗ: FT.com
Copyright The Financial Times Ltd. All rights reserved.
Είναι κοινή η άποψη των επενδυτών και των ρυθμιστών, ότι το «κούρεμα» στο ελληνικό ιδιωτικό χρέος νωρίτερα στο έτος, δεν ήταν επαρκές. Λίγους μήνες αφότου οι ιδιώτες επενδυτές συμφώνησαν να μειώσουν την αξία των ομολόγων τους, ο λόγος του χρέους της Αθήνας επί του ΑΕΠ αυξάνεται ταχέως προς το 200% ξανά.
Το συμπέρασμα μοιάζει ξεκάθαρο: Η «συγχώρεση» του ιδιωτικού τομέα δεν είναι αρκετή για να εγγυηθεί βιώσιμο χρέος. H αξία των ελληνικών ομολόγων που βρίσκονται στα χέρια των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων και θεσμών, όπως η ΕΚΤ, θα πρέπει επίσης να μειωθεί. Οπως λέει ο λαός, μετά το PSI (private sector involvement) πρέπει να ακολουθήσει το OSI (official sector involvement).
Το ΔΝΤ υιοθέτησε αυτή την θέση, αλλά συνάντησε την αντίσταση της ΕΚΤ και της Κομισιόν, των εταίρων του στην τρόικα που συζητά για την ελληνική βοήθεια.
Δεν είναι περίεργο που η ΕΚΤ και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν συμμερίζονται την άποψη του ΔΝΤ. Όταν το ΔΝΤ ζητά OSI, αυτό που στην πραγματικότητα ζητά από τους εταίρους του στην τρόικα είναι να αποποιηθούν τμήμα των διεκδικήσεών τους, ενώ το ΔΝΤ θα μείνει ανέπαφο, αφού οι δικές του διεκδικήσεις είναι “super-senior” σε κάθε περίπτωση.
Το ΔΝΤ μάλιστα στην ουσία θα ωφεληθεί από το OSI (των άλλων) επειδή η ελληνική κυβέρνηση θα είναι σε θέση να πληρώσει τα χρέη της γρηγορότερα. Και θα ευνοηθεί από την οποιαδήποτε συμφωνία, δεδομένου ότι κατά την διάρκεια ζωής του προγράμματος που συζητιέται, το καθαρό άνοιγμα του θα μειωθεί, ενώ το άνοιγμα της υπόλοιπης τρόικα θα αυξηθεί.
Ανεξαρτήτως όμως των διαφορετικών συμφερόντων του κάθε επίσημου πιστωτή, το βασικό ζήτημα παραμένει: Είναι βιώσιμο το ελληνικό χρέος; Ο συντελεστής του χρέους λέει «όχι», αλλά αν δούμε τις πληρωμές τόκων που πρέπει να κάνει η ελληνική κυβέρνηση, η εικόνα είναι εντελώς διαφορετική. Για τα επόμενα χρόνια, η Αθήνα έχει δεσμευθεί να πληρώνει τόκους που αντιστοιχούν στο περίπου 5,5% του ΑΕΠ ετησίως, ποσοστό που δεν είναι αφόρητο.
Στην πραγματικότητα, με βάση τα ισχύοντα σχέδια, η ελληνική κυβέρνηση θα πληρώσει λιγότερα σε τόκους, απ’όσα πλήρωνε τα πρώτα χρόνια μετά την ένταξή της στο ευρώ. Τότε, στο οικονομικό έτος 2001, οι πληρωμές του κρατικού χρέους ήταν περίπου 7% του ΑΕΠ.
Ως το 2014, το επιτοκιακό βάρος προβλέπεται να αυξηθεί στο περίπου 6% του ΑΕΠ. Τότε, απλώς θα ευθυγραμμιστεί με εκείνο της Ιταλίας και της Ιρλανδίας –οι οποίες αφιερώνουν ανάλογο ποσοστό του εθνικού εισοδήματος για την εξυπηρέτηση χρέους, αν και οι συντελεστές χρέους στο ΑΕΠ είναι και για τις δύο χώρες πολύ χαμηλότεροι, στο 120% «μόνο».
Η αιτία είναι απλή: Οι κυβερνήσεις της Ιρλανδίας και της Ιταλίας πληρώνουν στην αγορά επιτόκια, κατά μέσο όρο, περίπου 4,5% σε σύγκριση με 3% που πληρώνει η Ελλάδα -στον επίσημο τομέα κατά κύριο λόγο- για το χρέος της.
Τι έχει λοιπόν μεγαλύτερη σημασία για την Ελλάδα: Ένας συντελεστής χρέους στο ΑΕΠ που πλησιάζει το 200% ή ένα επιτόκιο στο 5-6% «μόνο» του ΑΕΠ; Η απάντηση εξαρτάται από την διάρκεια ωρίμανσης του χρέους. Για τα επομενα αρκετά χρόνια, η Ελλάδα δεν θα είναι σε θεση να αποπληρώσει και πολύ κεφάλαιο. Ούτε θα μπορέσει να αναχρηματοδοτήσει ομόλογα στην αγορά. Οι επίσημοι πιστωτές θα πρέπει, λοιπόν, να κάνουν υπομονή και να επεκτείνουν την διάρκεια των χαμηλότοκων δανείων τους.
Είναι εύκολο για τους επίσημους πιστωτές να δείξουν υπομονή, γιατί το δικό τους κόστος αναχρηματοδότησης είναι χαμηλό. Οι μηχανισμοί διασώσεων της ευρωζώνης –European Stability Mechanism και European Financial Stability Facility – μπορούν να χρηματοδοτηθούν για πολύ μεγάλα χρονικά διαστήματα με πολύ χαμηλότερο επιτόκιο από εκείνο που χρεώνουν στην Ελλάδα.
Θα αμειφθούν όμως για την υπομονή τους; Πιθανότατα ναι, καθώς μπορούμε να περιμένουμε σημαντική ανάπτυξη του ελληνικού ΑΕΠ. Ακόμη κι αν κάποιος δεν πιστεύει πως οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που εφαρμόζονται θα αυξήσουν την ανάπτυξη μακροπρόθεσμα, είναι λογικό να αναμένεται σημαντική ανάκαμψη από τις σημερινές εξαιρετικά δυσχερείς συνθήκες που επικρατούν στην χώρα.
Το ελληνικό ΑΕΠ έχει πέσει περίπου 20% από την αιχμή του 2008 και η Κομισιόν εκτιμά ότι η απόκλιση ανάμεσα στο δυνητικό και το πραγματικό ΑΕΠ είναι 14%, που σημαίνει ότι είναι πιθανό να ακολουθήσει ουσιαστική αναπτυξη στην ερχόμενη δεκαετία, περίπου. Στα επόμενα 10 με 20 χρόνια, ο μέσος όρος ανάπτυξης του ονομαστικού ΑΕΠ της Ελλάδας πιθανότατα θα είναι υψηλότερος από το επιτόκιο που πληρώνει η κυβέρνηση για το χρέος της, ικανοποιώντας έτσι μια βασική προϋπόθεση για την βιωσιμότητα του χρέους.
Εν κατακλείδι, δεν φαίνεται να υπάρχει μεγάλη ανάγκη για νέο κούρεμα στο ελληνικό χρέος. Όμως οι επίσημοι πιστωτές, ίσως χρειαστεί να περιμένουν για ένα διάστημα, πριν πάρουν τα λεφτά τους πίσω.
*Ο αρθρογράφος είναι διευθυντής του Centre for European Policy Studies
*To Εuro2day.gr
ΠΗΓΗ: FT.com
Copyright The Financial Times Ltd. All rights reserved.
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΠΟΣΕΥΠΙΚΑ
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
ΕUROGROUP : Εως τις 13 Δεκεμβρίου τα 34,4 δισ. ευρώ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
