2012-12-25 22:08:28
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΧΡΙΣΤΟΦΙΑΣ - Μεγάλο και καινοτόμο το έργο της Κυβέρνησης
Σε λίγους μήνες, ο Δημήτρης Χριστόφιας παραδίδει τη σκυτάλη της προεδρίας της Δημοκρατίας. Μέσα από τις σελίδες της «Χαραυγής» κάνει μια άκρως αποκαλυπτική αποτίμηση της πενταετίας που φτάνει τον Μάρτιο στο τέλος της, αναφέρεται στα επιτεύγματα της διακυβέρνησής του και δηλώνει ικανοποιημένος για το έργο που έχει επιτελεστεί, γιατί αυτό είναι και πολύ μεγάλο και σε διάφορους τομείς καινοτόμο.
Δεν παραλείπει να υποδείξει την πολεμική που δέχθηκε όλο αυτό το διάστημα, την οποία κανένας προηγούμενος Πρόεδρος δεν έζησε, αναφέρεται στη δύσκολη οικονομική κατάσταση που περιήλθε η Κύπρος εξαιτίας της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης από τη μια, αλλά και της έκθεσης των κυπριακών τραπεζών στην ελληνική οικονομία από την άλλη, απαντά στις επικρίσεις της αντιπολίτευσης και αναφέρεται στα μέτρα της Κυβέρνησης για στήριξη της οικονομίας, όπως και στην ανάγκη προσφυγής στο Μηχανισμό Στήριξης
. Η θωράκιση της Κυπριακής Δημοκρατίας - πολιτικά και διπλωματικά - αποτέλεσε ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα της διακυβέρνησής του, γεγονός για το οποίο μιλά με ιδιαίτερη ικανοποίηση, ενώ δίνει τα εύσημα σε όλους όσοι εργάστηκαν για την Κυπριακή Προεδρία, επιβεβαιώνοντας ότι δεν υπάρχουν μικρές ή μεγάλες προεδρίες, αλλά καλές και κακές.
Προεδρικές 2013. Ο Δημήτρης Χριστόφιας δεν επαναδιεκδικεί και για τούτο ειπώθηκαν πολλοί ισχυρισμοί και ων ουκ έστι αριθμός ψευδών και απαξιωτικών αναφορών. Με ποια συναισθήματα θα παραδώσετε τα ηνία του κράτους τον Μάρτιο του 2013;
Είναι ανάμικτα τα αισθήματα. Από τη μια αποχωρώ πικραμένος γιατί δέχθηκα σκληρές και άδικες επιθέσεις. Τόσες όσες δεν δέχθηκε ποτέ κανένας προηγούμενος Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Ορισμένοι μπορεί να νομίζουν ότι μ’ αυτές τις σκληρές επιθέσεις μείωναν και εξευτέλιζαν τον Πρόεδρο. Εκείνο που επιτύγχαναν ήταν να μειώνουν και να εξευτελίζουν το θεσμό του Προέδρου. Δεν υπάρχει χειρότερη εξέλιξη σε μια δημοκρατία από την απαξίωση των θεσμών. Και δυστυχώς αυτό έγινε κατ’ εξακολούθηση. Ηταν τόσο μεγάλο το ταξικό, το ιδεολογικό, το παραταξιακό και το κοινωνικό μίσος σε βάρος του Προέδρου που έφτασαν στο σημείο να λένε ορισμένοι ότι ο Πρόεδρος είναι δολοφόνος. Και είναι οι ίδιοι που ταυτόχρονα μιλούσαν με απαξίωση για τον «γιο της πλύστρας» που έγινε Πρόεδρος. Λες και η προεδρία του κράτους είναι αποκλειστικά για τα τζάκια, τους πλούσιους και το κατεστημένο. Τιμή μου και καμάρι μου γιατί έχω ταπεινή καταγωγή. Το ότι η Αριστερά ανέδειξε στην προεδρία τον ηγέτη της, αυτό δεν το χώνεψαν ποτέ όσοι στηρίζουν το κατεστημένο. Και γι’ αυτό αναζητούσαν κάθε ευκαιρία για να πλήξουν τον Πρόεδρο, και μαζί την Αριστερά, τις ιδέες της, την ιστορία της. Φανήκαμε άτυχοι γιατί κατά την προεδρία μας κληθήκαμε να διαχειριστούμε τον καπιταλισμό στη χειρότερή του κρίση. Εχω, όμως, την πεποίθηση ότι η ιστορία θα μας δικαιώσει, γιατί το έργο που έχουμε επιτελέσει είναι πολύ μεγάλο και σε διάφορους τομείς καινοτόμο. Γι’ αυτό το έργο νιώθω ικανοποίηση.
Το έργο της πενταετίας σας είναι όντως τεράστιο. Η αντιπολίτευση όμως σας κατηγορεί ότι εκλεγήκατε με το σύνθημα για δικαιότερη κοινωνία, αλλά πήρατε την Κύπρο στο Μηχανισμό Σταθερότητας.
Το έργο που έκανε η Κυβέρνησή μας είναι όντως μεγάλο, πλούσιο και πολυσχιδές. Μέσα στις πολύ δύσκολες συνθήκες της οικονομικής κρίσης η Κυβέρνηση έκανε μεγάλα βήματα για την επίτευξη μιας δικαιότερης κοινωνίας. Ανασκοπώντας την κοινωνική πολιτική της Κυβέρνησης θα διαπιστώσουμε ότι το κοινωνικό κράτος επί της δικής μας διακυβέρνησης ενισχύθηκε πάρα πολύ. Ανάμεσα σε αυτά που εφαρμόσαμε θα ξεχώριζα την υιοθέτηση του πασχαλινού επιδόματος για τους συνταξιούχους και το πρόγραμμα στήριξης των χαμηλών συντάξεων, την αύξηση των στεγαστικών προγραμμάτων και της παρεχόμενης βοήθειας προς τους πρόσφυγες, τα φτωχά και νεαρά ζευγάρια, την ενίσχυση της φοιτητικής και μαθητικής μέριμνας. Στα πλαίσια της κοινωνικής μας πολιτικής εισαγάγαμε την πολιτική της ποσόστωσης για προσλήψεις ατόμων με αναπηρίες στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, δημόσιες συγκοινωνίες, αυξήσαμε το δημόσιο βοήθημα και τον κατώτατο μισθό και θα ‘λεγα χωρίς ίχνος υπερβολής ότι για πρώτη φορά αποκτήσαμε επαρκές σύστημα δημοσίων συγκοινωνιών. Ξοφλήσαμε τα αγροτικά χρέη που εκκρεμούσαν για 35 χρόνια. Δώσαμε τέλος στην έλλειψη πόσιμου νερού. Οι Κύπριοι ποτέ δεν θα ξαναδιψάσουν. Δυστυχώς, όμως, πολλά από αυτά τα σημαντικά βήματα προς τα μπρος ανακόπηκαν από την οικονομική κρίση. Θέλω, όμως, να υπογραμμίσω ότι ακόμα και μετά από τις περικοπές στις οποίες υποχρεωτικά προβήκαμε σε διάφορα προγράμματα και επιδόματα, υπάρχουν αυτά που εξακολουθούν να είναι πιο ψηλά από ό,τι ήταν όταν εμείς αναλάβαμε την εξουσία. Για παράδειγμα, ο μέσος όρος της παρεχόμενης βοήθειας στα στεγαστικά προγράμματα το 2007 ήταν 21 χιλιάδες ευρώ και σήμερα μετά τις περικοπές είναι περίπου 36 χιλιάδες ευρώ. Επιπρόσθετα, κάποια από τα επιδόματα που εμείς εισαγάγαμε, δώσαμε σκληρή μάχη με την Τρόικα για να τα διατηρήσουμε έστω και μειωμένα, για να μπορούμε μετά, όταν καλυτερέψουν οι συνθήκες, να τα επαναφέρουμε εκεί που προηγουμένως τα αυξήσαμε.
Δεν μας απαντήσατε, όμως, πώς φτάσαμε στο Μηχανισμό Σταθερότητας; Η αντιπολίτευση σάς κατηγορεί ότι καταλήξαμε στο Μηχανισμό επειδή δεν πήρε μέτρα η Κυβέρνηση.
Στο Μηχανισμό δεν φτάσαμε λόγω της μη λήψης μέτρων ή της ατολμίας της Κυβέρνησης, όπως ισχυρίζεται η αντιπολίτευση. Υποχρεωθήκαμε να απευθυνθούμε στο Μηχανισμό μόνο λόγω της έκθεσης των κυπριακών τραπεζών στην ελληνική οικονομία. Αυτό το παραδέχονται όλοι στην Ευρώπη, ευθαρσώς το δήλωσε ο Ελληνας Πρωθυπουργός κι όμως η αντιπολίτευση στην Κύπρο επιμένει να τα φορτώνει όλα στην Κυβέρνηση. Γι’ αυτούς που επιμένουν διαφορετικά, θα ήθελα να αναφέρω τα εξής: όταν τον Απρίλιο του 2011 έκλεισαν οι διεθνείς αγορές για την Κύπρο, το δημόσιό μας χρέος ήταν 60.8% και το δημοσιονομικό έλλειμμα 5.3%. Τα αντίστοιχα δεδομένα για την ευρωζώνη ήταν 85.1% και 6%. Οταν η Κύπρος υποχρεώθηκε να προσφύγει στο Μηχανισμό Σταθερότητας το χρέος μας ήταν 74% και το δημοσιονομικό έλλειμμα ήταν 5.8% που και πάλι συγκρίνονται ευνοϊκά με τους δείκτες της Ευρώπης. Κάθε αντικειμενικός άνθρωπος μπορεί να αντιληφθεί ότι δεν μπορεί η αιτία είτε για το κλείσιμο των αγορών είτε για την προσφυγή στο Μηχανισμό να είναι η δημοσιονομική κατάσταση της χώρας μας. Αν η αιτία ήταν αυτή, τότε οι αγορές θα έκλειναν για την πλειοψηφία των κρατών μελών της ευρωζώνης πολύ πριν την Κύπρο και πολλές θα ήταν οι χώρες που θα πήγαιναν στο Μηχανισμό. Αστε που η πρώτη χώρα που προσέφυγε στο Μηχανισμό ήταν η Ιρλανδία που εκείνη την περίοδο είχε τους καλύτερους οικονομικούς δείκτες της Ευρώπης.
Σε ό,τι αφορά τα μέτρα;
Μέτρα για την οικονομία η Κυβέρνηση έλαβε, και μάλιστα πάρα πολλά. Να υπενθυμίσω ότι στα πρώτα στάδια της ύφεσης υλοποιήσαμε δύο πακέτα μέτρων ενίσχυσης σημαντικών κλάδων της οικονομίας. Διοχετεύσαμε με αυτό τον τρόπο μισό δισεκατομμύριο ευρώ στην αγορά, όπως ήταν και η οδηγία της Ε.Ε. Στηρίξαμε με εξειδικευμένα μέτρα τον τουρισμό και αντλήσαμε ρευστότητα από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Λάβαμε μέτρα για την εξυγίανση της οικονομίας και της διόρθωσης διαρθρωτικών προβλημάτων που συσσωρεύτηκαν μέσα από τα χρόνια. Προβλήματα που, δυστυχώς, καμία κυβέρνηση δεν άγγιξε προηγουμένως. Μόλις αναλάβαμε κινηθήκαμε προς την κατεύθυνση των κοινωνικών εταίρων και πετύχαμε συμφωνία με την οποία είχε διασφαλιστεί η βιωσιμότητα του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων μέχρι το 2048. Επιπρόσθετα, θέσαμε τις βάσεις για τον εξορθολογισμό των ασφαλιστικών σχεδίων του δημοσίου τομέα, για τα οποία όλοι έλεγαν ότι αποτελούν ωρολογιακή βόμβα για τα δημόσια οικονομικά. Με στοχευμένες ενέργειες συγκρατήσαμε τις λειτουργικές δαπάνες του κράτους, γεγονός που για πρώτη φορά συνέβαινε στην ιστορία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Μειώσαμε τον αριθμό των δημοσίων υπαλλήλων, όταν όλες οι προηγούμενες κυβερνήσεις κάθε χρόνο προσέθεταν κατά μέσο όρο χίλιους νέους δημοσίους υπαλλήλους. Στοχεύσαμε τις κοινωνικές παροχές, καταργήσαμε τις πολλαπλές συντάξεις, καθώς και άλλα προνόμια που κατά καιρούς παραχωρήθηκαν στην ευρύτερη δημόσια υπηρεσία. Αυτά τα μέτρα είναι απτή απόδειξη ότι η Κυβέρνηση έλαβε μέτρα όσο καμία άλλη Κυβέρνηση. Αλλωστε, η ίδια η ΕΕ μερικές φορές αναγνώρισε ότι η κυπριακή κυβέρνηση λαμβάνει μέτρα προς την ορθή κατεύθυνση εξυγίανσης της οικονομίας της. Αναφέρω για παράδειγμα την εκτίμηση του Ecofin τον Ιανουάριο του 2012, που χαρακτήρισε τα κυβερνητικά μέτρα «ως αποτελεσματικά». Επαναλαμβάνω ότι στο Μηχανισμό καταλήξαμε λόγω των εγκληματικών λαθών των διοικήσεων τραπεζών και του πλημμελούς ελέγχου από μέρους του προηγούμενου Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας. Αυτή είναι η πραγματικότητα.
Στην Ευρώπη, όμως, κύριε Πρόεδρε κατηγορούν την Κυβέρνηση ότι καθυστέρησε στη διαπραγμάτευση και έχασε το τρένο… Αναφερόμαστε στις δηλώσεις του επικεφαλής τεχνοκράτη του Γιούρογκρουπ, Τόμας Βίζερ.
Αυτά που ισχυρίστηκε ο Τόμας Βίζερ δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Η διαδικασία για το Μνημόνιο δεν έχει ολοκληρωθεί αφού είναι σε εκκρεμότητα το ποσό ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών που θα καθορίσει το τελικό ύψος του δανείου. Είναι οι ίδιοι οι Ευρωπαίοι που αναμένουν το τελικό αποτέλεσμα του διαγνωστικού ελέγχου της Pimco για να καταλήξουν. Είναι γνωστές και οι διαφωνίες που υπάρχουν μεταξύ ΔΝΤ και ΕΕ σχετικά με την αντιμετώπιση της χρηματοπιστωτικής κρίσης. Ο,τι περνούσε από το χέρι μας το έχουμε κάνει. Γι’ αυτό μάλιστα πήραμε τα εύσημα στο τελευταίο Γιούρογκρουπ. Ο καθένας μπορεί να καταλάβει ποιες είναι οι σκοπιμότητες που υπάρχουν πίσω από τους ισχυρισμούς που ακούμε ή διαβάζουμε στην Ευρώπη και τι εξυφαίνεται πίσω από τις επιθέσεις. Δυστυχώς, όμως, αυτοί οι ισχυρισμοί που έχουν στόχο την Κύπρο, βρίσκουν ορισμένους καλούς δέκτες εδώ στην Κύπρο. Μιλώ για το ΔΗΣΥ και το ΔΗΚΟ που ασμένως έτρεξαν να υιοθετήσουν τα όσα ανυπόστατα ισχυρίστηκε ο Τόμας Βίζερ. Δεν μπορεί για χάριν της αντιπολίτευσης να υποσκάπτεται η προσπάθεια που κάνουμε ως Κυβέρνηση να προστατεύσουμε ζωτικά συμφέροντα της Κύπρου. Δεν μπορεί πάνω από τα συμφέροντα της Κύπρου να τίθενται μικροκομματικές και εκλογικές σκοπιμότητες.
Προηγουμένως αναφερθήκατε στα κοινωνικά μέτρα που πήρε η Κυβέρνηση και τα οποία είναι όντως πάρα πολλά. Η αντιπολίτευση υποστηρίζει όμως ότι λόγω ακριβώς αυτών των μέτρων σπαταλήσατε πολλούς πόρους με αποτέλεσμα από τα πλεονάσματα να φτάσουμε στα ελλείμματα Είναι γεγονός ότι η αντιπολίτευση το ισχυρίζεται κι αυτό. Το αντιφατικό, βέβαια, είναι ότι η αντιπολίτευση κατηγορεί την Κυβέρνηση με δύο αλληλοαναιρούμενους ισχυρισμούς. Από τη μια ισχυρίζεται ότι η Κυβέρνηση είναι δήθεν άστοργη και ανάλγητη και δεν ανέπτυξε κοινωνική πολιτική και από την άλλη ότι δήθεν ξόδεψε τα πλεονάσματα παραχωρώντας πολλές κοινωνικές παροχές. Δεν μπορεί να ισχύουν και τα δύο. Δεν μπορεί να είσαι μαζί και τσιγκούνης και σπάταλος. Κατά ακρίβεια δεν ισχύει κανένα από τα δύο. Ενισχύσαμε την κοινωνική πολιτική του κράτους, αλλά δεν είναι γι’ αυτό που εξαντλήθηκε το πλεόνασμα, που ειρήσθω εν παρόδω ήταν συγκυριακό. Μόνο το 2007 και το 2008 είχαμε πλεόνασμα. Ολα τα υπόλοιπα χρόνια υπήρχαν ελλείμματα και μάλιστα σε εποχές ανάπτυξης και όχι κρίσης. Απλώς για σκοπούς σύγκρισης να αναφέρω ότι η κυβέρνηση Κληρίδη παρέδωσε στον Τάσσο Παπαδόπουλο έλλειμμα 6.7%. Ποτέ το έλλειμμα δεν έφτασε σε τέτοιο μέγεθος ούτε καν τώρα που βρισκόμαστε σε κρίση. Σημειώνω ότι ένεκα της κρίσης σε όλα σχεδόν τα κράτη μέλη της Ε.Ε. παρατηρήθηκαν ελλείμματα, ακόμα και σε αυτά που είχαν συνεχή πλεονάσματα. Η κρίση άλλαξε παντού τα δεδομένα αφού μείωσε τα έσοδα και αύξησε τα έξοδα. Στην Κύπρο, λόγω ιδιαιτεροτήτων αυτό ήταν πολύ έντονο.
Τι εννοείτε ιδιαιτερότητες;
Τα έσοδα του κράτους πριν την κρίση ήταν πολύ αυξημένα λόγω της φούσκας στα ακίνητα. Σε διάστημα δύο χρόνων το κράτος έβαλε στα ταμεία του περίπου 1.6 δις το μεγαλύτερο μέρος του οποίου το κράτος στη συνέχεια τα απώλεσε αφού η φούσκα έσπασε. Επιπρόσθετα, υπήρξαν μη επαναλαμβανόμενα έσοδα λόγω της φορολογικής αμνηστίας που έγινε και που απέφερε περίπου 200 εκατομμύρια ευρώ. Είναι γι’ αυτό που είπα ότι συγκυριακά υπήρξε πλεόνασμα το 2007. Επιπρόσθετα, μειώθηκαν τα έσοδα από τους καταναλωτικούς φόρους, ενώ η πλειοψηφία της Βουλής στέρησε από το κράτος περίπου 250 εκατομμύρια ευρώ με διάφορες αποφάσεις της. Από την άλλη, υπήρξαν έκτακτα έξοδα που επιβάρυναν τον προϋπολογισμό. Δαπανήθηκαν 60 εκατομμύρια ευρώ για τη μεταφορά νερού από την Ελλάδα, όταν άδειασαν τα φράγματα αφού το πρόγραμμα για τις μονάδες αφαλάτωσης είχε εγκαταλειφθεί από την προηγούμενη Κυβέρνηση. Δαπανήσαμε 67,5 εκατομμύρια ευρώ για τη στήριξη των γεωργοκτηνοτρόφων που πλήγηκαν λόγω της παρατεταμένης ανομβρίας. Προσθέστε και το μισό δισεκατομμύριο ευρώ που εκταμιεύσαμε για τη στήριξη της ανάπτυξης και τη διαγραφή των αγροτικών χρεών που σήμαινε άλλα 34 εκατομμύρια ευρώ. Να, πώς περάσαμε στα ελλείμματα.
Στο διάγγελμά σας αναφερθήκατε σε ατασθαλίες τραπεζιτών σε ό,τι αφορά την έκθεση των τραπεζών μας στα ελληνικά ομόλογα. Υπογραμμίσατε τη θέση σας ότι οι έρευνες που διεξάγονται για το τραπεζικό σύστημα θα πρέπει αποφασιστικά να συνεχιστούν μέχρι τέλους και στη βάση των αποτελεσμάτων τους να καταλογισθούν οι ευθύνες και οι ένοχοι να τιμωρηθούν. Θα καταλογισθούν όμως ευθύνες;
Η θέση μου είναι κάθετη. Πρέπει να καταλογισθούν οι ευθύνες και να υπάρξει τιμωρία. Για να γίνει, όμως, αυτό πρέπει να ακολουθηθούν συγκεκριμένες διαδικασίες που προβλέπονται από τους νόμους. Η Κεντρική Τράπεζα έχει ορίσει ειδικό οίκο, ο οποίος προβαίνει σε εξειδικευμένη έρευνα τα αποτελέσματα της οποίας θα λάβει ο Γενικός Εισαγγελέας και ανάλογα θα πάρει τις αποφάσεις του. Η ολοκλήρωση της έρευνας αναμένεται στα μέσα Ιανουαρίου. Εχω μιλήσει με τον κ. Κληρίδη για να ενεργήσει αποφασιστικά και ο ίδιος με έχει διαβεβαιώσει ότι αυτό θα πράξει.
Σας κατηγορούν ότι είναι η Κυβέρνηση που προσέφυγε στο Μηχανισμό, ότι είναι η Κυβέρνηση που διαπραγματεύτηκε το περιεχόμενο του Μνημονίου και ότι η αντιπολίτευση ήταν υποχρεωμένη να το αποδεχθεί Σε κάθε χώρα είναι η Κυβέρνηση που παίρνει τις αποφάσεις. Ποιος θα προσέφευγε, η αντιπολίτευση; Δεν μπορεί η Κυβέρνηση να κατηγορείται από τη μια ότι τάχα δεν αναλαμβάνει τις ευθύνες της και από την άλλη, όταν τις αναλαμβάνει πάλι να κατηγορείται. Βέβαια έχουμε συνηθίσει αυτές τις συμπεριφορές και αυτές τις πολιτικές. Για την αντιπολίτευση για όλα φταίει η Κυβέρνηση ό,τι και να κάνει ό,τι και να αποφασίσει. Αυτό το σκηνικό το παρακολουθούμε από την αρχή ακόμα της θητείας της Κυβέρνησης. Εμείς ποτέ δεν τρέφαμε ψευδαισθήσεις για το Μηχανισμό Σταθερότητας και τις πολιτικές που ακολουθεί η Τρόικα. Είναι γι’ αυτό που προσπαθήσαμε πάρα πολύ να τον αποφύγουμε αναζητώντας άλλες πηγές χρηματοδότησης. Και γι’ αυτό μας κατηγόρησε η αντιπολίτευση, η οποία μας ζητούσε και μας εκβίαζε να πάμε γρηγορότερα στο Μηχανισμό, πριν ακόμα ολοκληρώσουμε τη διαπραγμάτευση με την Τρόικα και χωρίς να γνωρίζουμε πού θα καταλήγαμε ειδικά στα θέματα που εμείς καθορίσαμε ως κλειδιά.
Μιλώντας για εκβιασμούς προφανώς θα εννοείτε την επιστολή που σας απέστειλε ο κ. Αναστασιάδης και ο οποίος τελικά, μετά από παρέλευση πολλών βδομάδων, έδωσε στη δημοσιότητα.
Ακριβώς. Ο κ. Αναστασιάδης όμως δεν είναι μόνο μια επιστολή που μου απέστειλε, αλλά δύο. Τη δεύτερη την ανέγνωσε ενώπιον των κομμάτων στη σύσκεψη που έγινε για το θέμα του Μνημονίου στις 21 Νοεμβρίου. Σ’ αυτή την επιστολή ήταν φανερή η πρόθεση του κ. Αναστασιάδη να εκβιάσει την άρον άρον υπογραφή του Μνημονίου την ώρα που εμείς δίναμε τη μάχη για τους εργαζόμενους και την προοπτική της οικονομίας μας. Απειλούσε τον Πρόεδρο με ποινικές ευθύνες αν δεν υπογράφαμε. Στην επιστολή ο κ. Αναστασιάδης άφηνε την αιχμή ότι εμείς τάχα ενσυνείδητα επιλέγουμε την οδό της οικονομικής καταστροφής. Αυτός όμως που θα μας οδηγούσε στην οικονομική καταστροφή είναι ο κ. Αναστασιάδης, ο οποίος είχε προγραμματίσει τη δημοσιοποίηση της επιστολής που περιελάμβανε πληροφορίες για απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Η απόφαση αυτή αφορούσε τη Λαϊκή και η ανακοίνωσή της θα οδηγούσε σε κατάρρευση της τράπεζας, γεγονός που θα συμπαρέσυρε τις υπόλοιπες τράπεζες και μαζί την οικονομία του τόπου. Είναι γι’ αυτό το λόγο που η απόφαση ήταν απόρρητη, αλλά ο κ. Αναστασιάδης ήθελε να τη βγάλει στον αέρα για να πετύχει το στόχο της υπογραφής του Μνημονίου αμέσως. Λυπούμαι που το λέω, αλλά για ακόμα μια φορά κυριάρχησαν οι πολιτικές και εκλογικές σκοπιμότητες αντί του συμφέροντος του τόπου.
Η Κύπρος -σύμφωνα με δημοσιεύματα του γερμανικού και ξένου τύπου- είναι η μόνη χώρα που διαπραγματεύτηκε σκληρά με την Τρόικα. Μάλιστα τα σχόλια ήταν πολύ εγκωμιαστικά γιατί πετύχατε την αποτροπή ιδιωτικοποίησης των ημικρατικών οργανισμών. Τι απαντάτε ειδικά σε αυτούς - και πιο συγκεκριμένα στο ΔΗΣΥ - που σας κατηγορούν ότι θέλετε να αφαιμάξετε τα ταμεία συντάξεων CΥΤΑ, ΑΗΚ και Αρχής Λιμένων;
Πράγματι στο εξωτερικό συζητείται πως για την Κύπρο διαμορφώθηκε τελικά ένα Μνημόνιο που είναι λιγότερο σκληρό από ό,τι στις άλλες χώρες. Κι αυτό το πιστώνουν στη σκληρή διαπραγμάτευση που έκανε η Κυβέρνηση. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι το Μνημόνιο δεν είναι επώδυνο και ότι δεν απαιτεί θυσίες. Δυστυχώς η Τρόικα ήρθε και επέβαλε τη γνωστή της συνταγή που επικεντρώνεται στη λιτότητα. Προσπαθήσαμε να το κάνουμε υποφερτό και να περισώσουμε κατακτήσεις του λαού, όπως είναι η ΑΤΑ και ο 13ος μισθός και τα καταφέραμε. Προσπαθήσαμε να διατηρήσουμε το Φυσικό Αέριο κάτω από την κυριαρχικό έλεγχο της Κυπριακής Δημοκρατίας και τα καταφέραμε. Δημιουργήσαμε προϋποθέσεις για να αποφύγουμε την ιδιωτικοποίηση των ημικρατικών οργανισμών, όταν η Τρόικα τη ζητούσε εδώ και τώρα. Είναι γνωστό ότι η Κυβέρνηση, αλλά και ο χώρος από τον οποίο προέρχομαι, διαχρονικά στήριξε και στηρίζει τους ημικρατικούς οργανισμούς. Διαφυλάξαμε αυτούς τους οργανισμούς από τις επιθέσεις που δέχονται από το μεγάλο κεφάλαιο, αλλά και από κόμματα. Είναι αστείο να κατηγορείται η Κυβέρνηση από το ΔΗΣΥ ότι αφαιμάσσει τα ταμεία των οργανισμών τη στιγμή που αυτοί εδώ και χρόνια προσπαθούν να τους ιδιωτικοποιήσουν. Αυτοί είναι που παράτυπα και παράνομα, σύμφωνα με τη Γενική Ελέγκτρια, είχαν πάρει λεφτά από τους ημικρατικούς οργανισμούς και μάλιστα λεφτά αγύριστα. Εμείς απευθυνθήκαμε στους ημικρατικούς οργανισμούς για να στηρίξουμε το κράτος με δάνειο από τα αποθεματικά τους. Δεν στερήσαμε τους οργανισμούς από κεφάλαια για επενδύσεις και αναπτύξεις. Αντίθετα. Πολλές φορές εγγυηθήκαμε αυτούς τους οργανισμούς για να μπορέσουν να πάρουν δάνεια και να προχωρήσουν σε αναπτύξεις. Οι ημικρατικοί οργανισμοί είναι βραχίονες του κράτους, ανήκουν σ’ αυτό και το υπηρετούν. Αυτή την ώρα που το κράτος μάς περνά δύσκολες στιγμές ήταν φυσιολογικό να απευθυνθούμε σ’ αυτούς και θεωρούσαμε φυσιολογικό να ανταποκριθούν θετικά, όπως τελικά έκαναν παρά τους δισταγμούς και τις αντιρρήσεις ορισμένων.
Στις Βρυξέλλες αναφερθήκατε σε υπόσκαψη της χώρας μας και σε πισώπλατες μαχαιριές από διαφόρους κύκλους της Ε.Ε. Συζητήσατε αυτό το θέμα με τους ομολόγους σας στη Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε.;
Βεβαίως και το έχω θέσει και το έχω συζητήσει. Μέσα στο ίδιο το Συμβούλιο μάλιστα. Δήλωσα ότι η Κύπρος δεν μπορεί να είναι θύμα απόφασης του Συμβουλίου - και αναφέρομαι στην απόφαση για το «κούρεμα» του ελληνικού χρέους - να αναγνωρίζεται αυτό το γεγονός απ’ όλους και την ώρα που η χώρα μας ζητά την αλληλεγγύη των κρατών της Ενωσης, να κατηγορείται άδικα και αυθαίρετα ότι ξεπλένει μαύρο χρήμα ή ότι είναι φορολογικός παράδεισος Ρώσων ολιγαρχών. Ζήτησα να μου πουν αν έχει κανένας συγκεκριμένες αποδείξεις, αλλιώς να τερματιστεί αυτό το παραμύθι. Τους ανέφερα ότι η Κύπρος έχει υιοθετήσει όλη τη διεθνή νομοθεσία και όλους τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς, έχει πάρει υψηλές αξιολογήσεις από διεθνείς οργανισμούς και μάλιστα πολύ πρόσφατα.
Ενα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα της διακυβέρνησής σας είναι η θωράκιση -πολιτικά και διπλωματικά- της χώρας μας, με αφορμή τις έρευνες για υδρογονάνθρακες στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας. Τώρα που τα πράγματα μπήκαν σε μια πορεία, θα θέλατε να μοιραστείτε μαζί μας τις έγνοιες και ανησυχίες σας μέχρι να φτάσουμε εδώ που φτάσαμε;
Από την πρώτη στιγμή που αναλάβαμε τη διακυβέρνηση του τόπου θέσαμε ως πρώτη προτεραιότητα το θέμα των ερευνών για το Φυσικό Αέριο. Ετοιμάσαμε ένα ολοκληρωμένο σχεδιασμό, τον οποίο πολύ προσεκτικά ακολουθήσαμε λόγω των δυσκολιών του εγχειρήματος, δεδομένου ότι η Τουρκία προκαλούσε και απειλούσε. Το πρώτο πράγμα που κάναμε ήταν να συνεχίσουμε τις υποθαλάσσιες έρευνες για εντοπισμό κοιτασμάτων και να ολοκληρώσουμε την οριοθέτηση της ΑΟΖ. Θα θυμάστε ότι όταν συμφωνήσαμε με το Ισραήλ όλοι το χαιρέτισαν ως μια πολύ ιστορική απόφαση. Τώρα η αντιπολίτευση το ξεχνά αυτό. Ακολούθως προχωρήσαμε στη συνομολόγηση συμφωνίας με αμερικάνικη εταιρεία για ευνόητους γεωπολιτικούς λόγους. Η απόφαση, όμως, που καθοριστικά οριστικοποίησε την πορεία ήταν όταν προχωρήσαμε στη διερευνητική γεώτρηση. Χρειάστηκε προηγουμένως να επιμετρήσουμε με σοβαρότητα και χωρίς θόρυβο όλες τις πιθανές συνέπειες και αντιδράσεις. Χρειάστηκε να προβούμε σε επαφές και βολιδοσκοπήσεις για να οχυρώσουμε πολιτικά και διπλωματικά, όπως κι εσείς έχετε αναφέρει, την όλη προσπάθεια. Με τα επιχειρήματα, αλλά και τη σοβαρή και υπεύθυνη πολιτική που ακολουθήσαμε καταφέραμε όχι απλά να πείσουμε το διεθνή παράγοντα, αλλά να τον έχουμε ομόθυμα στο πλευρό μας στην άσκηση των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων. Η καταδίκη των παρανομιών της Τουρκίας και η απόρριψη των προσπαθειών της να προκαλέσει ένταση στην περιοχή από μέρους του διεθνούς παράγοντα είναι αποτέλεσμα της πολιτικής που ακολουθήσαμε. Το Φυσικό Αέριο είναι η μεγάλη ελπίδα και η μεγάλη προοπτική της χώρας και του λαού μας και θα πρέπει όλοι να εργαστούμε έτσι ώστε να μην παρουσιαστούν προβλήματα ή να μην προκαλούμε εμείς προβλήματα, όπως ορισμένοι κάνουν στο εσωτερικό. Και μιλώ για τις προσπάθειές τους να παρεμποδίσουν την ίδρυση και τη λειτουργία της ΚΡΕΤΥΚ.
Στις διαπραγματεύσεις με την Τρόικα πετύχατε όπως η Κύπρος διατηρήσει τον εθνικό έλεγχο της εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων. Αυτή η επιτυχία κατοχυρώνεται ή θα κινδυνέψει μελλοντικά;
Οντως το πετύχαμε αυτό. Αρχικά η Τρόικα ήθελε τα έσοδα από τους υδρογονάνθρακες να χρησιμοποιούνται κατά προτεραιότητα για εξόφληση του δανείου. Ηθελε, επίσης, το σχέδιο δράσης για τους υδρογονάνθρακες να συναποφασίζεται μαζί της. Με τη σκληρή διαπραγμάτευση διαγράψαμε και τις δύο απαιτήσεις και στη θέση τους πετύχαμε να περιλάβουμε στο Μνημόνιο ότι τα έσοδα από τους υδρογονάνθρακες θα πηγαίνουν, ένα μέρος στην ανάπτυξη των υποδομών, ένα άλλο για τις επόμενες γενεές και ένα τρίτο μέρος φυσιολογικά για εξόφληση του δανείου που θα συνάψουμε. Αυτό έχει κατοχυρωθεί. Εχει βέβαια σημασία πώς ο επόμενος πρόεδρος και η επόμενη Κυβέρνηση θα διαχειριστούν το Φυσικό Αέριο έτσι ώστε να συνεχιστεί η σταθερή πορεία που θα οδηγήσει στην εκμετάλλευση του Φυσικού Αερίου το 2008.
Η Κυπριακή Προεδρία της ΕΕ καταχειροκροτήθηκε και η αποτίμηση που έγινε από πλευράς Ευρωπαίων - θεσμών και προσώπων - είναι η καλύτερη. Ποιο στίγμα άφησε η Προεδρία που άσκησε η μικρή Κυπριακή Δημοκρατία; Πώς την αξιολογείτε εσείς;
Η Κύπρος, κατά γενική ομολογία, επιτέλεσε μια πολύ πετυχημένη Προεδρία του Συμβουλίου της Ε.Ε. Αυτό λένε όλοι στην Ε.Ε. Κι αυτή η επιτυχία είναι σε όλα τα επίπεδα. Και στο επίπεδο της οργάνωσης, και στο επίπεδο της επικοινωνίας, αλλά πάνω από όλα, στο επίπεδο της ολοκλήρωσης φακέλων. Η Κύπρος διαδραμάτισε με επιτυχία το ρόλο του «έντιμου διαμεσολαβητή», κατάφερε να χειριστεί δύσκολα θέματα και να κλείσει τους σχετικούς φακέλους ή να τους προωθήσει πάρα πολύ. Και στην περίπτωση της Κύπρου αποδείχθηκε αυτό που λένε στην Ε.Ε. ότι δεν υπάρχουν προεδρίες μικρών και μεγάλων χωρών, αλλά καλές και κακές προεδρίες. Η επιτυχία αυτή στηρίχθηκε στην καλή οργάνωση και τον έγκαιρο προγραμματισμό. Περισσότερο, όμως, στηρίχθηκε στην εξαιρετική εργασία και τη συνεργασία της Γραμματείας της Προεδρίας, των Υπουργών και των Υπουργείων τους, των λειτουργών της δημόσιας υπηρεσίας και των εθελοντών που πρόσφεραν χιλιάδες ώρες εργασίας τόσο κατά την προετοιμασία όσο και κατά τη διάρκεια της Προεδρίας. Η Κύπρος στην ευρωπαϊκή της Προεδρία έδειξε τον καλό της εαυτό και αυτό τον εαυτό θα πρέπει να τον κρατήσουμε τώρα που είναι δύσκολες οι καταστάσεις.
Τι θέλατε να κάνετε κατά τη διάρκεια της Προεδρίας σας και δεν προλάβατε; Ποιο έργο θέλατε να προωθήσετε και δεν μπορέσατε;
Αυτό που ξεκινήσαμε, αλλά, δυστυχώς οι περιστάσεις και οι συνθήκες δεν μας επέτρεψαν να ολοκληρώσουμε, είναι η ενίσχυση του κοινωνικού κράτους. Η ενίσχυση της κοινωνικής πολιτικής σε τέτοιο βαθμό που οι πολίτες του κράτους να νιώθουν έμπρακτα τη θαλπωρή και τη φροντίδα του. Η Κυβέρνηση έχει πραγματοποιήσει ένα πολύ αξιόλογο έργο, θα επιθυμούσα αυτό να το προχωρούσαμε περισσότερο, αλλά δυστυχώς φανήκαμε άτυχοι και μας πρόλαβε η χειρότερη οικονομική κρίση του καπιταλισμού που μας αλλοίωσε τους σχεδιασμούς. Βέβαια, όπως έχω από την αρχή διακηρύξει, το κύριο που θέλαμε να πετύχουμε είναι η λύση του Κυπριακού. Δυστυχώς δεν το καταφέραμε ένεκα αποκλειστικά της αδιαλλαξίας της Τουρκίας.
InfoGnomon
Σε λίγους μήνες, ο Δημήτρης Χριστόφιας παραδίδει τη σκυτάλη της προεδρίας της Δημοκρατίας. Μέσα από τις σελίδες της «Χαραυγής» κάνει μια άκρως αποκαλυπτική αποτίμηση της πενταετίας που φτάνει τον Μάρτιο στο τέλος της, αναφέρεται στα επιτεύγματα της διακυβέρνησής του και δηλώνει ικανοποιημένος για το έργο που έχει επιτελεστεί, γιατί αυτό είναι και πολύ μεγάλο και σε διάφορους τομείς καινοτόμο.
Δεν παραλείπει να υποδείξει την πολεμική που δέχθηκε όλο αυτό το διάστημα, την οποία κανένας προηγούμενος Πρόεδρος δεν έζησε, αναφέρεται στη δύσκολη οικονομική κατάσταση που περιήλθε η Κύπρος εξαιτίας της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης από τη μια, αλλά και της έκθεσης των κυπριακών τραπεζών στην ελληνική οικονομία από την άλλη, απαντά στις επικρίσεις της αντιπολίτευσης και αναφέρεται στα μέτρα της Κυβέρνησης για στήριξη της οικονομίας, όπως και στην ανάγκη προσφυγής στο Μηχανισμό Στήριξης
Προεδρικές 2013. Ο Δημήτρης Χριστόφιας δεν επαναδιεκδικεί και για τούτο ειπώθηκαν πολλοί ισχυρισμοί και ων ουκ έστι αριθμός ψευδών και απαξιωτικών αναφορών. Με ποια συναισθήματα θα παραδώσετε τα ηνία του κράτους τον Μάρτιο του 2013;
Είναι ανάμικτα τα αισθήματα. Από τη μια αποχωρώ πικραμένος γιατί δέχθηκα σκληρές και άδικες επιθέσεις. Τόσες όσες δεν δέχθηκε ποτέ κανένας προηγούμενος Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Ορισμένοι μπορεί να νομίζουν ότι μ’ αυτές τις σκληρές επιθέσεις μείωναν και εξευτέλιζαν τον Πρόεδρο. Εκείνο που επιτύγχαναν ήταν να μειώνουν και να εξευτελίζουν το θεσμό του Προέδρου. Δεν υπάρχει χειρότερη εξέλιξη σε μια δημοκρατία από την απαξίωση των θεσμών. Και δυστυχώς αυτό έγινε κατ’ εξακολούθηση. Ηταν τόσο μεγάλο το ταξικό, το ιδεολογικό, το παραταξιακό και το κοινωνικό μίσος σε βάρος του Προέδρου που έφτασαν στο σημείο να λένε ορισμένοι ότι ο Πρόεδρος είναι δολοφόνος. Και είναι οι ίδιοι που ταυτόχρονα μιλούσαν με απαξίωση για τον «γιο της πλύστρας» που έγινε Πρόεδρος. Λες και η προεδρία του κράτους είναι αποκλειστικά για τα τζάκια, τους πλούσιους και το κατεστημένο. Τιμή μου και καμάρι μου γιατί έχω ταπεινή καταγωγή. Το ότι η Αριστερά ανέδειξε στην προεδρία τον ηγέτη της, αυτό δεν το χώνεψαν ποτέ όσοι στηρίζουν το κατεστημένο. Και γι’ αυτό αναζητούσαν κάθε ευκαιρία για να πλήξουν τον Πρόεδρο, και μαζί την Αριστερά, τις ιδέες της, την ιστορία της. Φανήκαμε άτυχοι γιατί κατά την προεδρία μας κληθήκαμε να διαχειριστούμε τον καπιταλισμό στη χειρότερή του κρίση. Εχω, όμως, την πεποίθηση ότι η ιστορία θα μας δικαιώσει, γιατί το έργο που έχουμε επιτελέσει είναι πολύ μεγάλο και σε διάφορους τομείς καινοτόμο. Γι’ αυτό το έργο νιώθω ικανοποίηση.
Το έργο της πενταετίας σας είναι όντως τεράστιο. Η αντιπολίτευση όμως σας κατηγορεί ότι εκλεγήκατε με το σύνθημα για δικαιότερη κοινωνία, αλλά πήρατε την Κύπρο στο Μηχανισμό Σταθερότητας.
Το έργο που έκανε η Κυβέρνησή μας είναι όντως μεγάλο, πλούσιο και πολυσχιδές. Μέσα στις πολύ δύσκολες συνθήκες της οικονομικής κρίσης η Κυβέρνηση έκανε μεγάλα βήματα για την επίτευξη μιας δικαιότερης κοινωνίας. Ανασκοπώντας την κοινωνική πολιτική της Κυβέρνησης θα διαπιστώσουμε ότι το κοινωνικό κράτος επί της δικής μας διακυβέρνησης ενισχύθηκε πάρα πολύ. Ανάμεσα σε αυτά που εφαρμόσαμε θα ξεχώριζα την υιοθέτηση του πασχαλινού επιδόματος για τους συνταξιούχους και το πρόγραμμα στήριξης των χαμηλών συντάξεων, την αύξηση των στεγαστικών προγραμμάτων και της παρεχόμενης βοήθειας προς τους πρόσφυγες, τα φτωχά και νεαρά ζευγάρια, την ενίσχυση της φοιτητικής και μαθητικής μέριμνας. Στα πλαίσια της κοινωνικής μας πολιτικής εισαγάγαμε την πολιτική της ποσόστωσης για προσλήψεις ατόμων με αναπηρίες στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, δημόσιες συγκοινωνίες, αυξήσαμε το δημόσιο βοήθημα και τον κατώτατο μισθό και θα ‘λεγα χωρίς ίχνος υπερβολής ότι για πρώτη φορά αποκτήσαμε επαρκές σύστημα δημοσίων συγκοινωνιών. Ξοφλήσαμε τα αγροτικά χρέη που εκκρεμούσαν για 35 χρόνια. Δώσαμε τέλος στην έλλειψη πόσιμου νερού. Οι Κύπριοι ποτέ δεν θα ξαναδιψάσουν. Δυστυχώς, όμως, πολλά από αυτά τα σημαντικά βήματα προς τα μπρος ανακόπηκαν από την οικονομική κρίση. Θέλω, όμως, να υπογραμμίσω ότι ακόμα και μετά από τις περικοπές στις οποίες υποχρεωτικά προβήκαμε σε διάφορα προγράμματα και επιδόματα, υπάρχουν αυτά που εξακολουθούν να είναι πιο ψηλά από ό,τι ήταν όταν εμείς αναλάβαμε την εξουσία. Για παράδειγμα, ο μέσος όρος της παρεχόμενης βοήθειας στα στεγαστικά προγράμματα το 2007 ήταν 21 χιλιάδες ευρώ και σήμερα μετά τις περικοπές είναι περίπου 36 χιλιάδες ευρώ. Επιπρόσθετα, κάποια από τα επιδόματα που εμείς εισαγάγαμε, δώσαμε σκληρή μάχη με την Τρόικα για να τα διατηρήσουμε έστω και μειωμένα, για να μπορούμε μετά, όταν καλυτερέψουν οι συνθήκες, να τα επαναφέρουμε εκεί που προηγουμένως τα αυξήσαμε.
Δεν μας απαντήσατε, όμως, πώς φτάσαμε στο Μηχανισμό Σταθερότητας; Η αντιπολίτευση σάς κατηγορεί ότι καταλήξαμε στο Μηχανισμό επειδή δεν πήρε μέτρα η Κυβέρνηση.
Στο Μηχανισμό δεν φτάσαμε λόγω της μη λήψης μέτρων ή της ατολμίας της Κυβέρνησης, όπως ισχυρίζεται η αντιπολίτευση. Υποχρεωθήκαμε να απευθυνθούμε στο Μηχανισμό μόνο λόγω της έκθεσης των κυπριακών τραπεζών στην ελληνική οικονομία. Αυτό το παραδέχονται όλοι στην Ευρώπη, ευθαρσώς το δήλωσε ο Ελληνας Πρωθυπουργός κι όμως η αντιπολίτευση στην Κύπρο επιμένει να τα φορτώνει όλα στην Κυβέρνηση. Γι’ αυτούς που επιμένουν διαφορετικά, θα ήθελα να αναφέρω τα εξής: όταν τον Απρίλιο του 2011 έκλεισαν οι διεθνείς αγορές για την Κύπρο, το δημόσιό μας χρέος ήταν 60.8% και το δημοσιονομικό έλλειμμα 5.3%. Τα αντίστοιχα δεδομένα για την ευρωζώνη ήταν 85.1% και 6%. Οταν η Κύπρος υποχρεώθηκε να προσφύγει στο Μηχανισμό Σταθερότητας το χρέος μας ήταν 74% και το δημοσιονομικό έλλειμμα ήταν 5.8% που και πάλι συγκρίνονται ευνοϊκά με τους δείκτες της Ευρώπης. Κάθε αντικειμενικός άνθρωπος μπορεί να αντιληφθεί ότι δεν μπορεί η αιτία είτε για το κλείσιμο των αγορών είτε για την προσφυγή στο Μηχανισμό να είναι η δημοσιονομική κατάσταση της χώρας μας. Αν η αιτία ήταν αυτή, τότε οι αγορές θα έκλειναν για την πλειοψηφία των κρατών μελών της ευρωζώνης πολύ πριν την Κύπρο και πολλές θα ήταν οι χώρες που θα πήγαιναν στο Μηχανισμό. Αστε που η πρώτη χώρα που προσέφυγε στο Μηχανισμό ήταν η Ιρλανδία που εκείνη την περίοδο είχε τους καλύτερους οικονομικούς δείκτες της Ευρώπης.
Σε ό,τι αφορά τα μέτρα;
Μέτρα για την οικονομία η Κυβέρνηση έλαβε, και μάλιστα πάρα πολλά. Να υπενθυμίσω ότι στα πρώτα στάδια της ύφεσης υλοποιήσαμε δύο πακέτα μέτρων ενίσχυσης σημαντικών κλάδων της οικονομίας. Διοχετεύσαμε με αυτό τον τρόπο μισό δισεκατομμύριο ευρώ στην αγορά, όπως ήταν και η οδηγία της Ε.Ε. Στηρίξαμε με εξειδικευμένα μέτρα τον τουρισμό και αντλήσαμε ρευστότητα από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Λάβαμε μέτρα για την εξυγίανση της οικονομίας και της διόρθωσης διαρθρωτικών προβλημάτων που συσσωρεύτηκαν μέσα από τα χρόνια. Προβλήματα που, δυστυχώς, καμία κυβέρνηση δεν άγγιξε προηγουμένως. Μόλις αναλάβαμε κινηθήκαμε προς την κατεύθυνση των κοινωνικών εταίρων και πετύχαμε συμφωνία με την οποία είχε διασφαλιστεί η βιωσιμότητα του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων μέχρι το 2048. Επιπρόσθετα, θέσαμε τις βάσεις για τον εξορθολογισμό των ασφαλιστικών σχεδίων του δημοσίου τομέα, για τα οποία όλοι έλεγαν ότι αποτελούν ωρολογιακή βόμβα για τα δημόσια οικονομικά. Με στοχευμένες ενέργειες συγκρατήσαμε τις λειτουργικές δαπάνες του κράτους, γεγονός που για πρώτη φορά συνέβαινε στην ιστορία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Μειώσαμε τον αριθμό των δημοσίων υπαλλήλων, όταν όλες οι προηγούμενες κυβερνήσεις κάθε χρόνο προσέθεταν κατά μέσο όρο χίλιους νέους δημοσίους υπαλλήλους. Στοχεύσαμε τις κοινωνικές παροχές, καταργήσαμε τις πολλαπλές συντάξεις, καθώς και άλλα προνόμια που κατά καιρούς παραχωρήθηκαν στην ευρύτερη δημόσια υπηρεσία. Αυτά τα μέτρα είναι απτή απόδειξη ότι η Κυβέρνηση έλαβε μέτρα όσο καμία άλλη Κυβέρνηση. Αλλωστε, η ίδια η ΕΕ μερικές φορές αναγνώρισε ότι η κυπριακή κυβέρνηση λαμβάνει μέτρα προς την ορθή κατεύθυνση εξυγίανσης της οικονομίας της. Αναφέρω για παράδειγμα την εκτίμηση του Ecofin τον Ιανουάριο του 2012, που χαρακτήρισε τα κυβερνητικά μέτρα «ως αποτελεσματικά». Επαναλαμβάνω ότι στο Μηχανισμό καταλήξαμε λόγω των εγκληματικών λαθών των διοικήσεων τραπεζών και του πλημμελούς ελέγχου από μέρους του προηγούμενου Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας. Αυτή είναι η πραγματικότητα.
Στην Ευρώπη, όμως, κύριε Πρόεδρε κατηγορούν την Κυβέρνηση ότι καθυστέρησε στη διαπραγμάτευση και έχασε το τρένο… Αναφερόμαστε στις δηλώσεις του επικεφαλής τεχνοκράτη του Γιούρογκρουπ, Τόμας Βίζερ.
Αυτά που ισχυρίστηκε ο Τόμας Βίζερ δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Η διαδικασία για το Μνημόνιο δεν έχει ολοκληρωθεί αφού είναι σε εκκρεμότητα το ποσό ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών που θα καθορίσει το τελικό ύψος του δανείου. Είναι οι ίδιοι οι Ευρωπαίοι που αναμένουν το τελικό αποτέλεσμα του διαγνωστικού ελέγχου της Pimco για να καταλήξουν. Είναι γνωστές και οι διαφωνίες που υπάρχουν μεταξύ ΔΝΤ και ΕΕ σχετικά με την αντιμετώπιση της χρηματοπιστωτικής κρίσης. Ο,τι περνούσε από το χέρι μας το έχουμε κάνει. Γι’ αυτό μάλιστα πήραμε τα εύσημα στο τελευταίο Γιούρογκρουπ. Ο καθένας μπορεί να καταλάβει ποιες είναι οι σκοπιμότητες που υπάρχουν πίσω από τους ισχυρισμούς που ακούμε ή διαβάζουμε στην Ευρώπη και τι εξυφαίνεται πίσω από τις επιθέσεις. Δυστυχώς, όμως, αυτοί οι ισχυρισμοί που έχουν στόχο την Κύπρο, βρίσκουν ορισμένους καλούς δέκτες εδώ στην Κύπρο. Μιλώ για το ΔΗΣΥ και το ΔΗΚΟ που ασμένως έτρεξαν να υιοθετήσουν τα όσα ανυπόστατα ισχυρίστηκε ο Τόμας Βίζερ. Δεν μπορεί για χάριν της αντιπολίτευσης να υποσκάπτεται η προσπάθεια που κάνουμε ως Κυβέρνηση να προστατεύσουμε ζωτικά συμφέροντα της Κύπρου. Δεν μπορεί πάνω από τα συμφέροντα της Κύπρου να τίθενται μικροκομματικές και εκλογικές σκοπιμότητες.
Προηγουμένως αναφερθήκατε στα κοινωνικά μέτρα που πήρε η Κυβέρνηση και τα οποία είναι όντως πάρα πολλά. Η αντιπολίτευση υποστηρίζει όμως ότι λόγω ακριβώς αυτών των μέτρων σπαταλήσατε πολλούς πόρους με αποτέλεσμα από τα πλεονάσματα να φτάσουμε στα ελλείμματα Είναι γεγονός ότι η αντιπολίτευση το ισχυρίζεται κι αυτό. Το αντιφατικό, βέβαια, είναι ότι η αντιπολίτευση κατηγορεί την Κυβέρνηση με δύο αλληλοαναιρούμενους ισχυρισμούς. Από τη μια ισχυρίζεται ότι η Κυβέρνηση είναι δήθεν άστοργη και ανάλγητη και δεν ανέπτυξε κοινωνική πολιτική και από την άλλη ότι δήθεν ξόδεψε τα πλεονάσματα παραχωρώντας πολλές κοινωνικές παροχές. Δεν μπορεί να ισχύουν και τα δύο. Δεν μπορεί να είσαι μαζί και τσιγκούνης και σπάταλος. Κατά ακρίβεια δεν ισχύει κανένα από τα δύο. Ενισχύσαμε την κοινωνική πολιτική του κράτους, αλλά δεν είναι γι’ αυτό που εξαντλήθηκε το πλεόνασμα, που ειρήσθω εν παρόδω ήταν συγκυριακό. Μόνο το 2007 και το 2008 είχαμε πλεόνασμα. Ολα τα υπόλοιπα χρόνια υπήρχαν ελλείμματα και μάλιστα σε εποχές ανάπτυξης και όχι κρίσης. Απλώς για σκοπούς σύγκρισης να αναφέρω ότι η κυβέρνηση Κληρίδη παρέδωσε στον Τάσσο Παπαδόπουλο έλλειμμα 6.7%. Ποτέ το έλλειμμα δεν έφτασε σε τέτοιο μέγεθος ούτε καν τώρα που βρισκόμαστε σε κρίση. Σημειώνω ότι ένεκα της κρίσης σε όλα σχεδόν τα κράτη μέλη της Ε.Ε. παρατηρήθηκαν ελλείμματα, ακόμα και σε αυτά που είχαν συνεχή πλεονάσματα. Η κρίση άλλαξε παντού τα δεδομένα αφού μείωσε τα έσοδα και αύξησε τα έξοδα. Στην Κύπρο, λόγω ιδιαιτεροτήτων αυτό ήταν πολύ έντονο.
Τι εννοείτε ιδιαιτερότητες;
Τα έσοδα του κράτους πριν την κρίση ήταν πολύ αυξημένα λόγω της φούσκας στα ακίνητα. Σε διάστημα δύο χρόνων το κράτος έβαλε στα ταμεία του περίπου 1.6 δις το μεγαλύτερο μέρος του οποίου το κράτος στη συνέχεια τα απώλεσε αφού η φούσκα έσπασε. Επιπρόσθετα, υπήρξαν μη επαναλαμβανόμενα έσοδα λόγω της φορολογικής αμνηστίας που έγινε και που απέφερε περίπου 200 εκατομμύρια ευρώ. Είναι γι’ αυτό που είπα ότι συγκυριακά υπήρξε πλεόνασμα το 2007. Επιπρόσθετα, μειώθηκαν τα έσοδα από τους καταναλωτικούς φόρους, ενώ η πλειοψηφία της Βουλής στέρησε από το κράτος περίπου 250 εκατομμύρια ευρώ με διάφορες αποφάσεις της. Από την άλλη, υπήρξαν έκτακτα έξοδα που επιβάρυναν τον προϋπολογισμό. Δαπανήθηκαν 60 εκατομμύρια ευρώ για τη μεταφορά νερού από την Ελλάδα, όταν άδειασαν τα φράγματα αφού το πρόγραμμα για τις μονάδες αφαλάτωσης είχε εγκαταλειφθεί από την προηγούμενη Κυβέρνηση. Δαπανήσαμε 67,5 εκατομμύρια ευρώ για τη στήριξη των γεωργοκτηνοτρόφων που πλήγηκαν λόγω της παρατεταμένης ανομβρίας. Προσθέστε και το μισό δισεκατομμύριο ευρώ που εκταμιεύσαμε για τη στήριξη της ανάπτυξης και τη διαγραφή των αγροτικών χρεών που σήμαινε άλλα 34 εκατομμύρια ευρώ. Να, πώς περάσαμε στα ελλείμματα.
Στο διάγγελμά σας αναφερθήκατε σε ατασθαλίες τραπεζιτών σε ό,τι αφορά την έκθεση των τραπεζών μας στα ελληνικά ομόλογα. Υπογραμμίσατε τη θέση σας ότι οι έρευνες που διεξάγονται για το τραπεζικό σύστημα θα πρέπει αποφασιστικά να συνεχιστούν μέχρι τέλους και στη βάση των αποτελεσμάτων τους να καταλογισθούν οι ευθύνες και οι ένοχοι να τιμωρηθούν. Θα καταλογισθούν όμως ευθύνες;
Η θέση μου είναι κάθετη. Πρέπει να καταλογισθούν οι ευθύνες και να υπάρξει τιμωρία. Για να γίνει, όμως, αυτό πρέπει να ακολουθηθούν συγκεκριμένες διαδικασίες που προβλέπονται από τους νόμους. Η Κεντρική Τράπεζα έχει ορίσει ειδικό οίκο, ο οποίος προβαίνει σε εξειδικευμένη έρευνα τα αποτελέσματα της οποίας θα λάβει ο Γενικός Εισαγγελέας και ανάλογα θα πάρει τις αποφάσεις του. Η ολοκλήρωση της έρευνας αναμένεται στα μέσα Ιανουαρίου. Εχω μιλήσει με τον κ. Κληρίδη για να ενεργήσει αποφασιστικά και ο ίδιος με έχει διαβεβαιώσει ότι αυτό θα πράξει.
Σας κατηγορούν ότι είναι η Κυβέρνηση που προσέφυγε στο Μηχανισμό, ότι είναι η Κυβέρνηση που διαπραγματεύτηκε το περιεχόμενο του Μνημονίου και ότι η αντιπολίτευση ήταν υποχρεωμένη να το αποδεχθεί Σε κάθε χώρα είναι η Κυβέρνηση που παίρνει τις αποφάσεις. Ποιος θα προσέφευγε, η αντιπολίτευση; Δεν μπορεί η Κυβέρνηση να κατηγορείται από τη μια ότι τάχα δεν αναλαμβάνει τις ευθύνες της και από την άλλη, όταν τις αναλαμβάνει πάλι να κατηγορείται. Βέβαια έχουμε συνηθίσει αυτές τις συμπεριφορές και αυτές τις πολιτικές. Για την αντιπολίτευση για όλα φταίει η Κυβέρνηση ό,τι και να κάνει ό,τι και να αποφασίσει. Αυτό το σκηνικό το παρακολουθούμε από την αρχή ακόμα της θητείας της Κυβέρνησης. Εμείς ποτέ δεν τρέφαμε ψευδαισθήσεις για το Μηχανισμό Σταθερότητας και τις πολιτικές που ακολουθεί η Τρόικα. Είναι γι’ αυτό που προσπαθήσαμε πάρα πολύ να τον αποφύγουμε αναζητώντας άλλες πηγές χρηματοδότησης. Και γι’ αυτό μας κατηγόρησε η αντιπολίτευση, η οποία μας ζητούσε και μας εκβίαζε να πάμε γρηγορότερα στο Μηχανισμό, πριν ακόμα ολοκληρώσουμε τη διαπραγμάτευση με την Τρόικα και χωρίς να γνωρίζουμε πού θα καταλήγαμε ειδικά στα θέματα που εμείς καθορίσαμε ως κλειδιά.
Μιλώντας για εκβιασμούς προφανώς θα εννοείτε την επιστολή που σας απέστειλε ο κ. Αναστασιάδης και ο οποίος τελικά, μετά από παρέλευση πολλών βδομάδων, έδωσε στη δημοσιότητα.
Ακριβώς. Ο κ. Αναστασιάδης όμως δεν είναι μόνο μια επιστολή που μου απέστειλε, αλλά δύο. Τη δεύτερη την ανέγνωσε ενώπιον των κομμάτων στη σύσκεψη που έγινε για το θέμα του Μνημονίου στις 21 Νοεμβρίου. Σ’ αυτή την επιστολή ήταν φανερή η πρόθεση του κ. Αναστασιάδη να εκβιάσει την άρον άρον υπογραφή του Μνημονίου την ώρα που εμείς δίναμε τη μάχη για τους εργαζόμενους και την προοπτική της οικονομίας μας. Απειλούσε τον Πρόεδρο με ποινικές ευθύνες αν δεν υπογράφαμε. Στην επιστολή ο κ. Αναστασιάδης άφηνε την αιχμή ότι εμείς τάχα ενσυνείδητα επιλέγουμε την οδό της οικονομικής καταστροφής. Αυτός όμως που θα μας οδηγούσε στην οικονομική καταστροφή είναι ο κ. Αναστασιάδης, ο οποίος είχε προγραμματίσει τη δημοσιοποίηση της επιστολής που περιελάμβανε πληροφορίες για απόφαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Η απόφαση αυτή αφορούσε τη Λαϊκή και η ανακοίνωσή της θα οδηγούσε σε κατάρρευση της τράπεζας, γεγονός που θα συμπαρέσυρε τις υπόλοιπες τράπεζες και μαζί την οικονομία του τόπου. Είναι γι’ αυτό το λόγο που η απόφαση ήταν απόρρητη, αλλά ο κ. Αναστασιάδης ήθελε να τη βγάλει στον αέρα για να πετύχει το στόχο της υπογραφής του Μνημονίου αμέσως. Λυπούμαι που το λέω, αλλά για ακόμα μια φορά κυριάρχησαν οι πολιτικές και εκλογικές σκοπιμότητες αντί του συμφέροντος του τόπου.
Η Κύπρος -σύμφωνα με δημοσιεύματα του γερμανικού και ξένου τύπου- είναι η μόνη χώρα που διαπραγματεύτηκε σκληρά με την Τρόικα. Μάλιστα τα σχόλια ήταν πολύ εγκωμιαστικά γιατί πετύχατε την αποτροπή ιδιωτικοποίησης των ημικρατικών οργανισμών. Τι απαντάτε ειδικά σε αυτούς - και πιο συγκεκριμένα στο ΔΗΣΥ - που σας κατηγορούν ότι θέλετε να αφαιμάξετε τα ταμεία συντάξεων CΥΤΑ, ΑΗΚ και Αρχής Λιμένων;
Πράγματι στο εξωτερικό συζητείται πως για την Κύπρο διαμορφώθηκε τελικά ένα Μνημόνιο που είναι λιγότερο σκληρό από ό,τι στις άλλες χώρες. Κι αυτό το πιστώνουν στη σκληρή διαπραγμάτευση που έκανε η Κυβέρνηση. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι το Μνημόνιο δεν είναι επώδυνο και ότι δεν απαιτεί θυσίες. Δυστυχώς η Τρόικα ήρθε και επέβαλε τη γνωστή της συνταγή που επικεντρώνεται στη λιτότητα. Προσπαθήσαμε να το κάνουμε υποφερτό και να περισώσουμε κατακτήσεις του λαού, όπως είναι η ΑΤΑ και ο 13ος μισθός και τα καταφέραμε. Προσπαθήσαμε να διατηρήσουμε το Φυσικό Αέριο κάτω από την κυριαρχικό έλεγχο της Κυπριακής Δημοκρατίας και τα καταφέραμε. Δημιουργήσαμε προϋποθέσεις για να αποφύγουμε την ιδιωτικοποίηση των ημικρατικών οργανισμών, όταν η Τρόικα τη ζητούσε εδώ και τώρα. Είναι γνωστό ότι η Κυβέρνηση, αλλά και ο χώρος από τον οποίο προέρχομαι, διαχρονικά στήριξε και στηρίζει τους ημικρατικούς οργανισμούς. Διαφυλάξαμε αυτούς τους οργανισμούς από τις επιθέσεις που δέχονται από το μεγάλο κεφάλαιο, αλλά και από κόμματα. Είναι αστείο να κατηγορείται η Κυβέρνηση από το ΔΗΣΥ ότι αφαιμάσσει τα ταμεία των οργανισμών τη στιγμή που αυτοί εδώ και χρόνια προσπαθούν να τους ιδιωτικοποιήσουν. Αυτοί είναι που παράτυπα και παράνομα, σύμφωνα με τη Γενική Ελέγκτρια, είχαν πάρει λεφτά από τους ημικρατικούς οργανισμούς και μάλιστα λεφτά αγύριστα. Εμείς απευθυνθήκαμε στους ημικρατικούς οργανισμούς για να στηρίξουμε το κράτος με δάνειο από τα αποθεματικά τους. Δεν στερήσαμε τους οργανισμούς από κεφάλαια για επενδύσεις και αναπτύξεις. Αντίθετα. Πολλές φορές εγγυηθήκαμε αυτούς τους οργανισμούς για να μπορέσουν να πάρουν δάνεια και να προχωρήσουν σε αναπτύξεις. Οι ημικρατικοί οργανισμοί είναι βραχίονες του κράτους, ανήκουν σ’ αυτό και το υπηρετούν. Αυτή την ώρα που το κράτος μάς περνά δύσκολες στιγμές ήταν φυσιολογικό να απευθυνθούμε σ’ αυτούς και θεωρούσαμε φυσιολογικό να ανταποκριθούν θετικά, όπως τελικά έκαναν παρά τους δισταγμούς και τις αντιρρήσεις ορισμένων.
Στις Βρυξέλλες αναφερθήκατε σε υπόσκαψη της χώρας μας και σε πισώπλατες μαχαιριές από διαφόρους κύκλους της Ε.Ε. Συζητήσατε αυτό το θέμα με τους ομολόγους σας στη Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε.;
Βεβαίως και το έχω θέσει και το έχω συζητήσει. Μέσα στο ίδιο το Συμβούλιο μάλιστα. Δήλωσα ότι η Κύπρος δεν μπορεί να είναι θύμα απόφασης του Συμβουλίου - και αναφέρομαι στην απόφαση για το «κούρεμα» του ελληνικού χρέους - να αναγνωρίζεται αυτό το γεγονός απ’ όλους και την ώρα που η χώρα μας ζητά την αλληλεγγύη των κρατών της Ενωσης, να κατηγορείται άδικα και αυθαίρετα ότι ξεπλένει μαύρο χρήμα ή ότι είναι φορολογικός παράδεισος Ρώσων ολιγαρχών. Ζήτησα να μου πουν αν έχει κανένας συγκεκριμένες αποδείξεις, αλλιώς να τερματιστεί αυτό το παραμύθι. Τους ανέφερα ότι η Κύπρος έχει υιοθετήσει όλη τη διεθνή νομοθεσία και όλους τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς, έχει πάρει υψηλές αξιολογήσεις από διεθνείς οργανισμούς και μάλιστα πολύ πρόσφατα.
Ενα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα της διακυβέρνησής σας είναι η θωράκιση -πολιτικά και διπλωματικά- της χώρας μας, με αφορμή τις έρευνες για υδρογονάνθρακες στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας. Τώρα που τα πράγματα μπήκαν σε μια πορεία, θα θέλατε να μοιραστείτε μαζί μας τις έγνοιες και ανησυχίες σας μέχρι να φτάσουμε εδώ που φτάσαμε;
Από την πρώτη στιγμή που αναλάβαμε τη διακυβέρνηση του τόπου θέσαμε ως πρώτη προτεραιότητα το θέμα των ερευνών για το Φυσικό Αέριο. Ετοιμάσαμε ένα ολοκληρωμένο σχεδιασμό, τον οποίο πολύ προσεκτικά ακολουθήσαμε λόγω των δυσκολιών του εγχειρήματος, δεδομένου ότι η Τουρκία προκαλούσε και απειλούσε. Το πρώτο πράγμα που κάναμε ήταν να συνεχίσουμε τις υποθαλάσσιες έρευνες για εντοπισμό κοιτασμάτων και να ολοκληρώσουμε την οριοθέτηση της ΑΟΖ. Θα θυμάστε ότι όταν συμφωνήσαμε με το Ισραήλ όλοι το χαιρέτισαν ως μια πολύ ιστορική απόφαση. Τώρα η αντιπολίτευση το ξεχνά αυτό. Ακολούθως προχωρήσαμε στη συνομολόγηση συμφωνίας με αμερικάνικη εταιρεία για ευνόητους γεωπολιτικούς λόγους. Η απόφαση, όμως, που καθοριστικά οριστικοποίησε την πορεία ήταν όταν προχωρήσαμε στη διερευνητική γεώτρηση. Χρειάστηκε προηγουμένως να επιμετρήσουμε με σοβαρότητα και χωρίς θόρυβο όλες τις πιθανές συνέπειες και αντιδράσεις. Χρειάστηκε να προβούμε σε επαφές και βολιδοσκοπήσεις για να οχυρώσουμε πολιτικά και διπλωματικά, όπως κι εσείς έχετε αναφέρει, την όλη προσπάθεια. Με τα επιχειρήματα, αλλά και τη σοβαρή και υπεύθυνη πολιτική που ακολουθήσαμε καταφέραμε όχι απλά να πείσουμε το διεθνή παράγοντα, αλλά να τον έχουμε ομόθυμα στο πλευρό μας στην άσκηση των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων. Η καταδίκη των παρανομιών της Τουρκίας και η απόρριψη των προσπαθειών της να προκαλέσει ένταση στην περιοχή από μέρους του διεθνούς παράγοντα είναι αποτέλεσμα της πολιτικής που ακολουθήσαμε. Το Φυσικό Αέριο είναι η μεγάλη ελπίδα και η μεγάλη προοπτική της χώρας και του λαού μας και θα πρέπει όλοι να εργαστούμε έτσι ώστε να μην παρουσιαστούν προβλήματα ή να μην προκαλούμε εμείς προβλήματα, όπως ορισμένοι κάνουν στο εσωτερικό. Και μιλώ για τις προσπάθειές τους να παρεμποδίσουν την ίδρυση και τη λειτουργία της ΚΡΕΤΥΚ.
Στις διαπραγματεύσεις με την Τρόικα πετύχατε όπως η Κύπρος διατηρήσει τον εθνικό έλεγχο της εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων. Αυτή η επιτυχία κατοχυρώνεται ή θα κινδυνέψει μελλοντικά;
Οντως το πετύχαμε αυτό. Αρχικά η Τρόικα ήθελε τα έσοδα από τους υδρογονάνθρακες να χρησιμοποιούνται κατά προτεραιότητα για εξόφληση του δανείου. Ηθελε, επίσης, το σχέδιο δράσης για τους υδρογονάνθρακες να συναποφασίζεται μαζί της. Με τη σκληρή διαπραγμάτευση διαγράψαμε και τις δύο απαιτήσεις και στη θέση τους πετύχαμε να περιλάβουμε στο Μνημόνιο ότι τα έσοδα από τους υδρογονάνθρακες θα πηγαίνουν, ένα μέρος στην ανάπτυξη των υποδομών, ένα άλλο για τις επόμενες γενεές και ένα τρίτο μέρος φυσιολογικά για εξόφληση του δανείου που θα συνάψουμε. Αυτό έχει κατοχυρωθεί. Εχει βέβαια σημασία πώς ο επόμενος πρόεδρος και η επόμενη Κυβέρνηση θα διαχειριστούν το Φυσικό Αέριο έτσι ώστε να συνεχιστεί η σταθερή πορεία που θα οδηγήσει στην εκμετάλλευση του Φυσικού Αερίου το 2008.
Η Κυπριακή Προεδρία της ΕΕ καταχειροκροτήθηκε και η αποτίμηση που έγινε από πλευράς Ευρωπαίων - θεσμών και προσώπων - είναι η καλύτερη. Ποιο στίγμα άφησε η Προεδρία που άσκησε η μικρή Κυπριακή Δημοκρατία; Πώς την αξιολογείτε εσείς;
Η Κύπρος, κατά γενική ομολογία, επιτέλεσε μια πολύ πετυχημένη Προεδρία του Συμβουλίου της Ε.Ε. Αυτό λένε όλοι στην Ε.Ε. Κι αυτή η επιτυχία είναι σε όλα τα επίπεδα. Και στο επίπεδο της οργάνωσης, και στο επίπεδο της επικοινωνίας, αλλά πάνω από όλα, στο επίπεδο της ολοκλήρωσης φακέλων. Η Κύπρος διαδραμάτισε με επιτυχία το ρόλο του «έντιμου διαμεσολαβητή», κατάφερε να χειριστεί δύσκολα θέματα και να κλείσει τους σχετικούς φακέλους ή να τους προωθήσει πάρα πολύ. Και στην περίπτωση της Κύπρου αποδείχθηκε αυτό που λένε στην Ε.Ε. ότι δεν υπάρχουν προεδρίες μικρών και μεγάλων χωρών, αλλά καλές και κακές προεδρίες. Η επιτυχία αυτή στηρίχθηκε στην καλή οργάνωση και τον έγκαιρο προγραμματισμό. Περισσότερο, όμως, στηρίχθηκε στην εξαιρετική εργασία και τη συνεργασία της Γραμματείας της Προεδρίας, των Υπουργών και των Υπουργείων τους, των λειτουργών της δημόσιας υπηρεσίας και των εθελοντών που πρόσφεραν χιλιάδες ώρες εργασίας τόσο κατά την προετοιμασία όσο και κατά τη διάρκεια της Προεδρίας. Η Κύπρος στην ευρωπαϊκή της Προεδρία έδειξε τον καλό της εαυτό και αυτό τον εαυτό θα πρέπει να τον κρατήσουμε τώρα που είναι δύσκολες οι καταστάσεις.
Τι θέλατε να κάνετε κατά τη διάρκεια της Προεδρίας σας και δεν προλάβατε; Ποιο έργο θέλατε να προωθήσετε και δεν μπορέσατε;
Αυτό που ξεκινήσαμε, αλλά, δυστυχώς οι περιστάσεις και οι συνθήκες δεν μας επέτρεψαν να ολοκληρώσουμε, είναι η ενίσχυση του κοινωνικού κράτους. Η ενίσχυση της κοινωνικής πολιτικής σε τέτοιο βαθμό που οι πολίτες του κράτους να νιώθουν έμπρακτα τη θαλπωρή και τη φροντίδα του. Η Κυβέρνηση έχει πραγματοποιήσει ένα πολύ αξιόλογο έργο, θα επιθυμούσα αυτό να το προχωρούσαμε περισσότερο, αλλά δυστυχώς φανήκαμε άτυχοι και μας πρόλαβε η χειρότερη οικονομική κρίση του καπιταλισμού που μας αλλοίωσε τους σχεδιασμούς. Βέβαια, όπως έχω από την αρχή διακηρύξει, το κύριο που θέλαμε να πετύχουμε είναι η λύση του Κυπριακού. Δυστυχώς δεν το καταφέραμε ένεκα αποκλειστικά της αδιαλλαξίας της Τουρκίας.
InfoGnomon
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Σεισμική δόνηση 3,9 Ρίχτερ στη Κρήτη
![Νικόλαος: Μην δειλιάσετε από την κρίση [video]](https://images.newsnowgreece.com/31/314845/nikolaos-min-deiliasete-apo-tin-krisi-video-1-124x78.jpg)
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Νικόλαος: Μην δειλιάσετε από την κρίση [video]
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
