2012-12-26 10:37:04
Για τα Χριστούγεννα της ζωής τους μιλούν η Ηρακλειώτισσα καπετάνισσα της Αντίστασης, πρώην δημοτική σύμβουλος Ηρακλείου και ιστορικό στέλεχος της ομάδας του... Εργοτέλη Δέσποινα Σκαλοχωρίτη και ο αρχιτέκτονας και καλλιτέχνης Κωστής Δολαψής – Κρασανάκης, ενώ το γράμμα της … προς τον Άγιο Βασίλη στέλνει η Χανιώτισσα δημοσιογράφος και συγγραφέας Κατερίνα Μανανεδάκη!
Το τόπι – θησαυρός και τα … τριήμερα κάλαντα!
Με γέλια διηγήθηκε η Δέσποινα Σκαλοχωρίτη τις αναμνήσεις των παιδικών της χρόνων από τα Χριστούγεννα, στο MadeinCreta.
Είχε πάρει άλλωστε και την πρώτη της πέτσινη μπάλα και ένα τόπι μικρό. Πώς να τα ξεχάσει;
Τη δεκαετία του ‘30 η πέτσινη μπάλα ήταν ένας μικρός θησαυρός! Και όποιο παιδί την είχε και έπαιζε και με τα υπόλοιπα της γειτονιάς ένιωθε μεγάλη χαρά - συναίσθημα που δεν ξεχνιέται όσα χρόνια και αν περάσουν!
Τα κάλαντα τα έλεγαν χτυπώντας μικρούς μεταλλικούς δίσκους - «ζίλια» τους έλεγαν - δεν υπήρχαν «τρίγωνα», και ήθελε αρκετή εκπαίδευση για να βγαίνει γλυκός ο ήχος και να συνδυάζεται χωρίς παραφωνίες με τις παιδικές φωνούλες. Οι παρέες σχηματίζονταν γειτονιά γειτονιά με τα παιδιά του δημοτικού.
Στη μέση διακρίνεται η Δ.Σκαλοχωρίτη
Ιεροτελεστία ήταν τα κάλαντα. Και δε «γλύτωνε» ούτε μια πόρτα!
Για να προλάβει η παρέα της κ. Δέσποινας όλες τις γειτονιές εντός των τειχών του Ηρακλείου η εξόρμηση των παιδιών ξεκινούσε … δυο ημέρες πριν τα Χριστούγεννα!
«Είχαμε έναν μεγάλο κουμπαρά διότι δεχόμασταν μόνο λεφτά», λέει στο MadeinCreta η κ. Δέσποινα Σκαλοχωρίτη με τα γέλια της να δείχνουν ακόμα τον ενθουσιασμό εκείνων των ημερών. «Εμείς βγαίναμε από την προπαραμονή για να προλάβουμε όλα τα σπίτια. Είχαμε σύστημα. Περιμέναμε να τελειώσει η λειτουργία και μόλις οι νοικοκυρές πήγαιναν στα σπίτια τους, εμφανιζόμασταν».
«Δε θα ξεχάσω ότι μια χρονιά πήρα πέτσινη μπάλα, τόπι το έλεγαν τότε, και μου περίσσεψαν κιόλας και πήρα και ένα μικρότερο !»
Χριστούγεννα με τον παππού
Τα τελευταία Χριστούγεννα του παππού του, το 1956 όταν ο ίδιος ήταν 10 χρονών, θυμάται τέτοιες μέρες ο αρχιτέκτονας και καλλιτέχνης Κωστής Δολαψής-Κρασανάκης, στον οικισμό Καραβάδω μεταξύ Μάρθας και Κασσάνων Ηρακλείου.
Φέρνει στη μνήμη του εκείνες τις μέρες και λέει: «Ήταν τα Χριστούγεννα του 1956, εγώ ήμουν 10 χρονών και πήγα να περάσω τις γιορτές με τον παππού μου και τη γιαγιά μου Ελένη Μηλιαρά στον οικισμό Καραβάδω. Ο παππούς μου ήταν 96 χρονών και η γιαγιά μου κατά δέκα χρόνια νεότερη. Θυμούμαι σαν να είναι τώρα, τις σοφές κουβέντες του και την αναφορά που μου έκανε στις ρίζες της οικογένειας από το μικρό χωριό Γωνί του Ασκύφου των Σφακίων. Μου έχουν μείνει οι ορμήνιες του για διάβασμα και τιμιότητα και η διάθεση του να δημιουργεί στον αγροτικό χώρο νέους τρόπους καλλιέργειας. Θυμούμαι τις μυρωδιές από τις βρουβόπιτες της γιαγιάς μου, τους καβρούς που πιάναμε από τον ποταμό, την πολυθρόνα της γιαγιάς μου σε ένα κορμό ελιάς Ο Κωστής Δολαψής - Κρασανάκης
»Εκείνα τα Χριστούγεννα, επειδή ο παππούς μου για δεκαπέντε χρόνια ήταν ζουγλός, δηλαδή είχε πάθει αγκύλωση στα γόνατα, είχαν έλθει, όπως κάθε Χριστούγεννα άλλωστε, οι συγγενείς και οι φίλοι του και με την καρέκλα τον πήγαν στην εκκλησία της Παναγίας της Καραβαδιανής. Μαζί βέβαια πήγαν η γιαγιά μου, η θεία μου η Ζαχαρένια και η θεία μου η Ελπινίκη. Τα άλλα παιδιά ήταν στην Αθήνα και στο Ηράκλειο, δηλαδή η Μαρία, οι γονείς μου και τα αδέλφια μου και ο θείος μου ο Δημήτρης…
»Η Λειτουργία στην εκκλησία ήταν κατανυκτικότατη και ο πρώτος που έπαιρνε το αντίδωρο ήταν ο παππούς μου ο Δολαψοκωνσταντής με την κρητική φορεσιά, με τα πεντακάθαρα πουκάμισα, τον κούκο του και το κιτρινισμένο από τη νικοτίνη μουστάκι του…
»Η επιστροφή στο σπίτι ήταν η αρχή μιας γιορτής όπου σχεδόν όλο το χωριό περνούσε και η γιαγιά μου απλόχερα και με χαρά κερνούσε τους χωριανούς ρακή, κρασί και κάπου-κάπου και κανένα λικέρ για τους πρωτευουσιάνους…
»Περνούσα τις γιορτές εκεί και μετά προπατάρης και με το καλαθάκι γεμάτο καλούδια από τη γιαγιά, γυρνούσα μέσω Μάρθας και περνώντας τον ποταμό έβγαινα στο δρόμο Ηρακλείου-Βιάννου και περίμενα να περάσει το λεωφορείο από τη Βιάννο για να γυρίσω στο Ηράκλειο…
»Τα χρόνια αυτά είχαν μοναδικότητα και η μόνη σύγκριση με τα σημερινά είναι τα Χριστούγεννα που πέρασα το 1971 στη Χώρα των Βάσκων…»
Γράμμα … αλά κρίση στον Άγιο Βασίλη
Η δημοσιογράφος και συγγραφέας Κατερίνα Μανανεδάκη
Αγαπημένε μου Άγιε Βασίλη,
εγώ είμαι που σου έγραψα και πέρσι και σου γράφω κάθε χρόνο στην ίδια λευκή κόλλα με τα κόκκινα αστεράκια και εκείνο το μικρό Χριστουγεννιάτικο δέντρο στην άκρη δεξιά.
Σου γράφω με λιγότερη χαρά απ’ ότι πέρσι αλλά δε σου κρύβω με μεγαλύτερη ελπίδα και προσδοκία, πως φέτος θα κάνεις τα όνειρα μας πραγματικότητα. Με το δικό μου χέρι σου γράφουν κι όλες οι μαμάδες, οι εργαζόμενες, όσες έχασαν τη δουλειά τους και ψάχνουν καινούρια, γυναίκες που τα φέρνουν εξαιρετικά δύσκολα «βόλτα», αφού δεν έχουν τη δυνατότητα να κάνουν τα ίδια δώρα με πέρσι στα παιδιά τους. Σίγουρα θα έχεις ακούσει ακόμη κι εσύ για την οικονομική κρίση στην Ελλάδα.
Τώρα όμως, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, έχουμε απόλυτη ανάγκη να βάλουμε κόκκινη κορδέλα στην αγάπη μας και τη μοιράσουμε απλόχερα. Θέλουμε για φέτος αγαπημένε άγιε, δύναμη, κουράγιο, αισιοδοξία και αν μπορείς να μας ψιθυρίσεις και τους έξι αριθμούς του λόττο είμαστε όλο αυτιά να τους ακούσουμε!
Στα σοβαρά όμως, αν μπορείς στο ταξίδι σου από καμινάδα σε καμινάδα άφησε φροντίδα γι’αυτούς που τη χρειάζονται αληθινά, θάρρος για να αντέξουμε την γκρίζα καθημερινότητα, χαμόγελο για να συνεχίσουμε να ονειρευόμαστε και αλληλεγγύη για να μπορέσουμε να αγαπήσουμε ακόμη περισσότερο τους ανθρώπους δίπλα μας.
Βάλε κόκκινο από τη στολή σου στη ζωή μας, βάλε φως από τα αστέρια στην καρδιά μας και δώσε μας ένα τσουβάλι γεμάτο λόγους για να βλέπουμε το αύριο καλύτερο. Και μην ξεχάσεις να χτυπήσεις δυνατά τα κουδουνάκια στο έλκηθρο έξω από κάθε σπίτι, ώστε κάθε παιδί να ακούσει καθαρά το μήνυμα σου. Αξία έχουν τα μικρά και αληθινά, ένα παιχνίδι για κάθε μικρούλη, για κάθε μικρούλα κι ένα μονοπάτι στρωμένο με υπομονή και δύναμη για κάθε οικογένεια.
Σε ευχαριστούμε,
με πολλή αγάπη
Κατερίνα Μανανεδάκη
madeincreta.gr
Το τόπι – θησαυρός και τα … τριήμερα κάλαντα!
Με γέλια διηγήθηκε η Δέσποινα Σκαλοχωρίτη τις αναμνήσεις των παιδικών της χρόνων από τα Χριστούγεννα, στο MadeinCreta.
Είχε πάρει άλλωστε και την πρώτη της πέτσινη μπάλα και ένα τόπι μικρό. Πώς να τα ξεχάσει;
Τη δεκαετία του ‘30 η πέτσινη μπάλα ήταν ένας μικρός θησαυρός! Και όποιο παιδί την είχε και έπαιζε και με τα υπόλοιπα της γειτονιάς ένιωθε μεγάλη χαρά - συναίσθημα που δεν ξεχνιέται όσα χρόνια και αν περάσουν!
Τα κάλαντα τα έλεγαν χτυπώντας μικρούς μεταλλικούς δίσκους - «ζίλια» τους έλεγαν - δεν υπήρχαν «τρίγωνα», και ήθελε αρκετή εκπαίδευση για να βγαίνει γλυκός ο ήχος και να συνδυάζεται χωρίς παραφωνίες με τις παιδικές φωνούλες. Οι παρέες σχηματίζονταν γειτονιά γειτονιά με τα παιδιά του δημοτικού.
Στη μέση διακρίνεται η Δ.Σκαλοχωρίτη
Ιεροτελεστία ήταν τα κάλαντα. Και δε «γλύτωνε» ούτε μια πόρτα!
Για να προλάβει η παρέα της κ. Δέσποινας όλες τις γειτονιές εντός των τειχών του Ηρακλείου η εξόρμηση των παιδιών ξεκινούσε … δυο ημέρες πριν τα Χριστούγεννα!
«Είχαμε έναν μεγάλο κουμπαρά διότι δεχόμασταν μόνο λεφτά», λέει στο MadeinCreta η κ. Δέσποινα Σκαλοχωρίτη με τα γέλια της να δείχνουν ακόμα τον ενθουσιασμό εκείνων των ημερών. «Εμείς βγαίναμε από την προπαραμονή για να προλάβουμε όλα τα σπίτια. Είχαμε σύστημα. Περιμέναμε να τελειώσει η λειτουργία και μόλις οι νοικοκυρές πήγαιναν στα σπίτια τους, εμφανιζόμασταν».
«Δε θα ξεχάσω ότι μια χρονιά πήρα πέτσινη μπάλα, τόπι το έλεγαν τότε, και μου περίσσεψαν κιόλας και πήρα και ένα μικρότερο !»
Χριστούγεννα με τον παππού
Τα τελευταία Χριστούγεννα του παππού του, το 1956 όταν ο ίδιος ήταν 10 χρονών, θυμάται τέτοιες μέρες ο αρχιτέκτονας και καλλιτέχνης Κωστής Δολαψής-Κρασανάκης, στον οικισμό Καραβάδω μεταξύ Μάρθας και Κασσάνων Ηρακλείου.
Φέρνει στη μνήμη του εκείνες τις μέρες και λέει: «Ήταν τα Χριστούγεννα του 1956, εγώ ήμουν 10 χρονών και πήγα να περάσω τις γιορτές με τον παππού μου και τη γιαγιά μου Ελένη Μηλιαρά στον οικισμό Καραβάδω. Ο παππούς μου ήταν 96 χρονών και η γιαγιά μου κατά δέκα χρόνια νεότερη. Θυμούμαι σαν να είναι τώρα, τις σοφές κουβέντες του και την αναφορά που μου έκανε στις ρίζες της οικογένειας από το μικρό χωριό Γωνί του Ασκύφου των Σφακίων. Μου έχουν μείνει οι ορμήνιες του για διάβασμα και τιμιότητα και η διάθεση του να δημιουργεί στον αγροτικό χώρο νέους τρόπους καλλιέργειας. Θυμούμαι τις μυρωδιές από τις βρουβόπιτες της γιαγιάς μου, τους καβρούς που πιάναμε από τον ποταμό, την πολυθρόνα της γιαγιάς μου σε ένα κορμό ελιάς Ο Κωστής Δολαψής - Κρασανάκης
»Εκείνα τα Χριστούγεννα, επειδή ο παππούς μου για δεκαπέντε χρόνια ήταν ζουγλός, δηλαδή είχε πάθει αγκύλωση στα γόνατα, είχαν έλθει, όπως κάθε Χριστούγεννα άλλωστε, οι συγγενείς και οι φίλοι του και με την καρέκλα τον πήγαν στην εκκλησία της Παναγίας της Καραβαδιανής. Μαζί βέβαια πήγαν η γιαγιά μου, η θεία μου η Ζαχαρένια και η θεία μου η Ελπινίκη. Τα άλλα παιδιά ήταν στην Αθήνα και στο Ηράκλειο, δηλαδή η Μαρία, οι γονείς μου και τα αδέλφια μου και ο θείος μου ο Δημήτρης…
»Η Λειτουργία στην εκκλησία ήταν κατανυκτικότατη και ο πρώτος που έπαιρνε το αντίδωρο ήταν ο παππούς μου ο Δολαψοκωνσταντής με την κρητική φορεσιά, με τα πεντακάθαρα πουκάμισα, τον κούκο του και το κιτρινισμένο από τη νικοτίνη μουστάκι του…
»Η επιστροφή στο σπίτι ήταν η αρχή μιας γιορτής όπου σχεδόν όλο το χωριό περνούσε και η γιαγιά μου απλόχερα και με χαρά κερνούσε τους χωριανούς ρακή, κρασί και κάπου-κάπου και κανένα λικέρ για τους πρωτευουσιάνους…
»Περνούσα τις γιορτές εκεί και μετά προπατάρης και με το καλαθάκι γεμάτο καλούδια από τη γιαγιά, γυρνούσα μέσω Μάρθας και περνώντας τον ποταμό έβγαινα στο δρόμο Ηρακλείου-Βιάννου και περίμενα να περάσει το λεωφορείο από τη Βιάννο για να γυρίσω στο Ηράκλειο…
»Τα χρόνια αυτά είχαν μοναδικότητα και η μόνη σύγκριση με τα σημερινά είναι τα Χριστούγεννα που πέρασα το 1971 στη Χώρα των Βάσκων…»
Γράμμα … αλά κρίση στον Άγιο Βασίλη
Η δημοσιογράφος και συγγραφέας Κατερίνα Μανανεδάκη
Αγαπημένε μου Άγιε Βασίλη,
εγώ είμαι που σου έγραψα και πέρσι και σου γράφω κάθε χρόνο στην ίδια λευκή κόλλα με τα κόκκινα αστεράκια και εκείνο το μικρό Χριστουγεννιάτικο δέντρο στην άκρη δεξιά.
Σου γράφω με λιγότερη χαρά απ’ ότι πέρσι αλλά δε σου κρύβω με μεγαλύτερη ελπίδα και προσδοκία, πως φέτος θα κάνεις τα όνειρα μας πραγματικότητα. Με το δικό μου χέρι σου γράφουν κι όλες οι μαμάδες, οι εργαζόμενες, όσες έχασαν τη δουλειά τους και ψάχνουν καινούρια, γυναίκες που τα φέρνουν εξαιρετικά δύσκολα «βόλτα», αφού δεν έχουν τη δυνατότητα να κάνουν τα ίδια δώρα με πέρσι στα παιδιά τους. Σίγουρα θα έχεις ακούσει ακόμη κι εσύ για την οικονομική κρίση στην Ελλάδα.
Τώρα όμως, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, έχουμε απόλυτη ανάγκη να βάλουμε κόκκινη κορδέλα στην αγάπη μας και τη μοιράσουμε απλόχερα. Θέλουμε για φέτος αγαπημένε άγιε, δύναμη, κουράγιο, αισιοδοξία και αν μπορείς να μας ψιθυρίσεις και τους έξι αριθμούς του λόττο είμαστε όλο αυτιά να τους ακούσουμε!
Στα σοβαρά όμως, αν μπορείς στο ταξίδι σου από καμινάδα σε καμινάδα άφησε φροντίδα γι’αυτούς που τη χρειάζονται αληθινά, θάρρος για να αντέξουμε την γκρίζα καθημερινότητα, χαμόγελο για να συνεχίσουμε να ονειρευόμαστε και αλληλεγγύη για να μπορέσουμε να αγαπήσουμε ακόμη περισσότερο τους ανθρώπους δίπλα μας.
Βάλε κόκκινο από τη στολή σου στη ζωή μας, βάλε φως από τα αστέρια στην καρδιά μας και δώσε μας ένα τσουβάλι γεμάτο λόγους για να βλέπουμε το αύριο καλύτερο. Και μην ξεχάσεις να χτυπήσεις δυνατά τα κουδουνάκια στο έλκηθρο έξω από κάθε σπίτι, ώστε κάθε παιδί να ακούσει καθαρά το μήνυμα σου. Αξία έχουν τα μικρά και αληθινά, ένα παιχνίδι για κάθε μικρούλη, για κάθε μικρούλα κι ένα μονοπάτι στρωμένο με υπομονή και δύναμη για κάθε οικογένεια.
Σε ευχαριστούμε,
με πολλή αγάπη
Κατερίνα Μανανεδάκη
madeincreta.gr
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
