2013-01-06 13:00:19
Ους ο… συμβολαιογράφος συνέζευξεν, άνθρωπος μη χωριζέτω, ευαγγελίζονται οι οπαδοί του Συμφώνου Συμβίωσης, το οποίο αισίως συμπλήρωσε 3,5 χρόνια ύπαρξης. Οπως και ο...Δήμαρχος! Οι Ελληνες όμως έχουν διαφορετική γνώμη!
Γράφει η Γεωργία Βορύλλα
Ακόμα και αν δεν είναι λίγοι αυτοί που βλέπουν τον γάμο σαν μια γραφειοκρατική διαδικασία, η «εναλλακτική» αυτή δεν έχει κατορθώσει να πείσει τα ζευγάρια για το πόσο πιο εύκολο θα κάνει μια απλή υπογραφή τον κοινό τους βίο. Και αυτό διότι ναι μεν το πνεύμα πρόθυμο, το δε… γράμμα του νόμου ασθενές. Στη ζυγαριά της Θέμιδος, με το Σύμφωνο Συμβίωσης από τη μία και τον θρησκευτικό ή πολιτικό γάμο από την άλλη, η πλάστιγγα γέρνει προς τη δεύτερη μεριά.
Οι τροποποιήσεις που θα έπρεπε να γίνουν έχουν αργήσει χαρακτηριστικά, με αποτέλεσμα μερικά από τα «προνόμια» των παραδοσιακών ζευγαριών να μην είναι αυτονόητα για τα ζευγάρια που έχουν ενώσει τις ζωές και τη περιουσία τους με μια συμβολαιογραφική σφραγίδα
. «Είναι μια τρίτη μορφή δέσμευσης, μια σύμβαση, και το μόνο που αλλάζει είναι η απογύμνωσή της από το τελετουργικό. Και δεν αναφέρομαι στην ιερολόγηση του γάμου, που είναι ένα Μυστήριο. Το ζήτημα είναι το εξής: επειδή το Σύμφωνο αγγίζει και άλλα ζητήματα, όπως το φορολογικό και το κληρονομικό, θα έπρεπε να έχουν γίνει όλες οι γραφειοκρατικές ρυθμίσεις» επισημαίνει στις «6μέρες» η Ελένη Γκλεγκλέ, δικηγόρος με ειδίκευση στο Οικογενειακό Δίκαιο και μέλος της Επιτροπής του κατάρτισε το σχέδιο νόμου για το Σύμφωνο Συμβίωσης.
Προπομπός για τα ομόφυλα ζευγάρια
Τώρα το ίδιο νομοθέτημα, που άμα τη εμφανίσει του απέκτησε πολλούς πολέμιους καθώς θεωρήθηκε ότι βάζει βόμβα στα θεμέλια της παράδοσης, αποτελεί… πεδίο δόξης λαμπρό για νέες δικαστικές διαμάχες. Διότι αν και τα ετερόφυλα ζευγάρια που έχουν υπογράψει το Σύμφωνο Συμβίωσης δεν λαμβάνουν τα ίδια προνόμια με τα ζευγάρια που έχουν παντρευτεί με παπά και με κουμπάρο (ή έστω με δήμαρχο και μάρτυρες), τα ομόφυλα ζευγάρια βρίσκουν τη κερκόπορτα ώστε να αναγνωριστεί η νομική τους ένωση.
Στις 16 Ιανουαρίου θα εκδικαστεί στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου προσφυγή που κατέθεσαν 6 Ελληνες υπήκοοι και μία οργάνωση ζητώντας η επίσημη εναλλακτική λύση έναντι του γάμου να ισχύσει και για τα ζευγάρια του ιδίου φύλου. Οι προσφεύγοντες υποστηρίζουν ότι η διάταξη που αναφέρει πως το Σύμφωνο Συμβίωσης πρόκειται για μία σύμβαση μεταξύ δυο ενήλικων και διαφορετικού φύλου ατόμων συνιστά διάκριση. «Παραβιάζεται το δικαίωμα στον σεβασμό της ιδιωτικής μας ζωής και η αρχή απαγόρευσης των διακρίσεων» αναφέρεται στη προσφυγή. Μάλιστα, όπως επισημαίνεται, η εθνική νομοθεσία δεν τους παρέχει αποτελεσματικό ένδικο μέσο ώστε να προσφύγουν στα ελληνικά δικαστήρια.
«Μιλώντας προσωπικά, όταν μετείχα στην επιτροπή, είχα στο πίσω μέρος του μυαλού του τα ομόφυλα ζευγάρια. Το περίμενα ότι θα ανοίξει ο δρόμος. Οπως άνοιξε και στη Γερμανία, όπου το Σύμφωνο Συμβίωσης συνάπτεται μόνο από άτομα του ιδίου φύλου, προκειμένου να έχουν δικαιώματα σε περιουσία ή ασφάλειες ζωής. Και αναφέρω τη Γερμανία διότι η ελληνική έννομη τάξη βασίζεται στο γερμανικό πρότυπο» υπογραμμίζει η κ. Γκλεγκλέ. Σύμφωνα με την ίδια την εποχή που καταρτιζόταν το σχέδιο νόμου θεωρήθηκε ότι η επέκτασή του και σε ομόφυλα ζευγάρια θα ήταν μια αρκετά εμπρηστική κίνηση σε ένα ήδη τεταμένο κλίμα.
Επιμένουν παραδοσιακά
Και ενώ ο χορός του Ησαΐα δεν θεωρείται «φτηνός» σε σχέση με την αναγνώριση μιας νόμιμης σχέσης με συμβολαιογραφική πράξη που κατατίθεται στο ληξιαρχείο, εν τούτοις οι Ελληνες επιμένουν παραδοσιακά. Το Σύμφωνο Συμβίωσης δεν έχει καταφέρει να «κλονίσει» ούτε τους πολιτικούς γάμους, καθώς στην ουσία ανοίγει περισσότερα ζητήματα από όσα επιχειρεί να λύσει.
«Οι Ελληνες γενικά δεν το προτιμούν το Σύμφωνο. Στη Θεσσαλονίκη αμφιβάλλω αν στα τόσα χρόνια έχουν συναφθεί καμιά 10αριά. Και ξέρετε τι; Γνωρίζω περίπτωση που το προτίμησε γιατί είχε την ψευδαίσθηση ότι δεν θα καταχωρισθεί ή ότι το ασφαλιστικό ταμείο δεν θα έβρισκε τον γάμο, με την ελπίδα να συνεχίσει να καταβάλλεται σύνταξη» περιγράφει η Ιωάννα Χρουσαλά-Μπιλίση, πρόεδρος του Συμβολαιογραφικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης.
Οπως δείχνουν τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ), το 2009 σε όλη τη χώρα υπεγράφησαν 104 τέτοια έγγραφα, όταν την ίδια χρονιά τελέστηκαν 34.375 θρησκευτικοί γάμοι και 24.837 πολιτικοί. Χαρακτηριστικό παράδειγμα του πόσο «φρέσκο» είναι ακόμα το Σύμφωνο Συμβίωσης αποτελεί το γεγονός ότι η ΕΛΣΤΑΤ μόλις το 2011 ενέταξε στο ετήσιο στατιστικό της πρόγραμμα και στους πίνακες για τον πληθυσμό την εν λόγω μορφή γάμου.
«Θολό» σημείο οι υιοθεσίες
Και ενώ η ελληνική νομοθεσία επιτρέπει την υιοθεσία από ένα και μόνο άτομο, την απαγορεύει σε όσους έχουν συνάψει Σύμφωνο Συμβίωσης. Σε αντίθεση με ό,τι προέβλεπε το αρχικό σχέδιο, αυτός ο αποκλεισμός συνιστά, επισημαίνουν οι νομικοί, κατάφωρη παραβίαση του δικαιώματός τους για την ολοκλήρωση της οικογενειακής ζωής καθώς θεωρείται ότι οι συμβιώσεις είναι «κατώτερες» του γάμου. Το επίσημο επιχείρημα, βέβαια, είναι ότι το Σύμφωνο Συμβίωσης δεν προσφέρει την εγγύηση ενός ασφαλούς περιβάλλοντος για το θετό παιδί διότι η λύση του είναι πιο εύκολη και άμεση σε σχέση με έναν «τυπικό» γάμο. «Για να μην κρυβόμαστε. Γνωρίζαμε ότι το Σύμφωνο Συμβίωσης θα είναι ένα προστάδιο για τα ομόφυλα ζευγάρια. Φανταστείτε τι πόλεμος θα γινόταν αν επιτρεπόταν στους μεν η υιοθεσία και απαγορευόταν στους δε. Ή φανταστείτε τι θα μπορούσε να συμβεί αν επιτρεπόταν και η υιοθεσία από ζευγάρια του ίδιου φύλου» εξηγεί η Ελένη Γκλεγκλέ.
Διάσημο ζευγάρι, κοινά προβλήματα
Το κρίσιμο ερώτημα, ωστόσο, δεν είναι το αν η ελληνική κοινωνία είναι έτοιμη να υποδεχθεί ένα νομοθέτημα που πολλοί το κατηγόρησαν ότι απειλεί ακόμα και τη συνοχή της ή και τον ίδιο τον θεσμό της οικογένειας. Το ερώτημα είναι και παραμένει ένα και απλό: ποιοι λόγοι, στην ουσία τους, αποτρέπουν τα ζευγάρια από το να επιλέξουν το Σύμφωνο Συμβίωσης αντί ενός πολιτικού γάμου;
Ο Αλέξης Τσίπρας και η συμβία του Μπέτυ Μπαζιάνα είναι ένα από τα ελάχιστα, συγκριτικά πάντα, ζευγάρια που έχουν υπογράψει το Σύμφωνο Συμβίωσης. Μάλιστα ήταν από τους πρώτους που έσπευσαν να «εγκαινιάσουν» τη ρύθμιση και κατά συνέπεια όλα τα «παρατράγουδα» που τη συνοδεύουν. Το νομοθετικό κενό είναι τέτοιο που στο πόθεν έσχες για το 2011, το οποίο δόθηκε πριν από λίγο καιρό στη δημοσιότητα, ο επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ δεν μπόρεσε να δηλώσει στοιχεία και για τη σύντροφό του. Και αυτό είναι η πιο πρόσφατη και όχι η μοναδική δυσλειτουργία που αντιμετώπισε το ζευγάρι στην κοινή του ζωή από νομικής πλευράς.
Βασικό ζήτημα είναι και η ασφάλιση του ζευγαριού. Το ΙΚΑ, στηριζόμενο σε σχετική γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, δεν αναγνωρίζει την ασφάλιση προστατευόμενων μελών. Αυτό σημαίνει ότι ο ένας «σύζυγος» δεν μπορεί να καλύψει ασφαλιστικά τον άλλο σε περίπτωση που ο δεύτερος δεν έχει ασφάλιση. Εκτός όμως από την έλλειψη της φορολογικής και ασφαλιστικής εξομοίωσης, οι σύζυγοι του Συμφώνου Συμβίωσης δεν μπορούν να ανοίξουν και οικογενειακή μερίδα. Νομικές πηγές υποστηρίζουν ότι υπάρχει προφανής δυσμενής μεταχείριση των οικογενειών που δημιουργούνται με τη σύναψη του Συμφώνου, χωρίς όμως να υπάρχει κάποιος σοβαρός λόγος που να τη δικαιολογεί.
Τι είναι το Σύμφωνο Συμβίωσης
Πρόκειται για ένα ιδιωτικό συμφωνητικό που υπογράφεται ενώπιον συμβολαιογράφου και ισχύει από τη στιγμή που κατατίθεται στο ληξιαρχείο του τόπου κατοικίας των συζύγων, που θα πρέπει να είναι ενήλικες και ετερόφυλοι.
Σε περίπτωση που υπάρχει γάμος σε ισχύ, δεν επιτρέπεται η σύναψη του Συμφώνου Συμβίωσης. Για να πάρει κάποιος «διαζύγιο» αρκεί ένα συμβολαιογραφικό έγγραφο, είτε με μονομερή δήλωση, αφότου κοινοποιηθεί στον άλλον είτε αυτοδικαίως, σε περίπτωση που υπάρξει γάμος μεταξύ των συμβληθέντων ή μεταξύ του ενός με τρίτο πρόσωπο.
logioshermes
Γράφει η Γεωργία Βορύλλα
Ακόμα και αν δεν είναι λίγοι αυτοί που βλέπουν τον γάμο σαν μια γραφειοκρατική διαδικασία, η «εναλλακτική» αυτή δεν έχει κατορθώσει να πείσει τα ζευγάρια για το πόσο πιο εύκολο θα κάνει μια απλή υπογραφή τον κοινό τους βίο. Και αυτό διότι ναι μεν το πνεύμα πρόθυμο, το δε… γράμμα του νόμου ασθενές. Στη ζυγαριά της Θέμιδος, με το Σύμφωνο Συμβίωσης από τη μία και τον θρησκευτικό ή πολιτικό γάμο από την άλλη, η πλάστιγγα γέρνει προς τη δεύτερη μεριά.
Οι τροποποιήσεις που θα έπρεπε να γίνουν έχουν αργήσει χαρακτηριστικά, με αποτέλεσμα μερικά από τα «προνόμια» των παραδοσιακών ζευγαριών να μην είναι αυτονόητα για τα ζευγάρια που έχουν ενώσει τις ζωές και τη περιουσία τους με μια συμβολαιογραφική σφραγίδα
Προπομπός για τα ομόφυλα ζευγάρια
Τώρα το ίδιο νομοθέτημα, που άμα τη εμφανίσει του απέκτησε πολλούς πολέμιους καθώς θεωρήθηκε ότι βάζει βόμβα στα θεμέλια της παράδοσης, αποτελεί… πεδίο δόξης λαμπρό για νέες δικαστικές διαμάχες. Διότι αν και τα ετερόφυλα ζευγάρια που έχουν υπογράψει το Σύμφωνο Συμβίωσης δεν λαμβάνουν τα ίδια προνόμια με τα ζευγάρια που έχουν παντρευτεί με παπά και με κουμπάρο (ή έστω με δήμαρχο και μάρτυρες), τα ομόφυλα ζευγάρια βρίσκουν τη κερκόπορτα ώστε να αναγνωριστεί η νομική τους ένωση.
Στις 16 Ιανουαρίου θα εκδικαστεί στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου προσφυγή που κατέθεσαν 6 Ελληνες υπήκοοι και μία οργάνωση ζητώντας η επίσημη εναλλακτική λύση έναντι του γάμου να ισχύσει και για τα ζευγάρια του ιδίου φύλου. Οι προσφεύγοντες υποστηρίζουν ότι η διάταξη που αναφέρει πως το Σύμφωνο Συμβίωσης πρόκειται για μία σύμβαση μεταξύ δυο ενήλικων και διαφορετικού φύλου ατόμων συνιστά διάκριση. «Παραβιάζεται το δικαίωμα στον σεβασμό της ιδιωτικής μας ζωής και η αρχή απαγόρευσης των διακρίσεων» αναφέρεται στη προσφυγή. Μάλιστα, όπως επισημαίνεται, η εθνική νομοθεσία δεν τους παρέχει αποτελεσματικό ένδικο μέσο ώστε να προσφύγουν στα ελληνικά δικαστήρια.
«Μιλώντας προσωπικά, όταν μετείχα στην επιτροπή, είχα στο πίσω μέρος του μυαλού του τα ομόφυλα ζευγάρια. Το περίμενα ότι θα ανοίξει ο δρόμος. Οπως άνοιξε και στη Γερμανία, όπου το Σύμφωνο Συμβίωσης συνάπτεται μόνο από άτομα του ιδίου φύλου, προκειμένου να έχουν δικαιώματα σε περιουσία ή ασφάλειες ζωής. Και αναφέρω τη Γερμανία διότι η ελληνική έννομη τάξη βασίζεται στο γερμανικό πρότυπο» υπογραμμίζει η κ. Γκλεγκλέ. Σύμφωνα με την ίδια την εποχή που καταρτιζόταν το σχέδιο νόμου θεωρήθηκε ότι η επέκτασή του και σε ομόφυλα ζευγάρια θα ήταν μια αρκετά εμπρηστική κίνηση σε ένα ήδη τεταμένο κλίμα.
Επιμένουν παραδοσιακά
Και ενώ ο χορός του Ησαΐα δεν θεωρείται «φτηνός» σε σχέση με την αναγνώριση μιας νόμιμης σχέσης με συμβολαιογραφική πράξη που κατατίθεται στο ληξιαρχείο, εν τούτοις οι Ελληνες επιμένουν παραδοσιακά. Το Σύμφωνο Συμβίωσης δεν έχει καταφέρει να «κλονίσει» ούτε τους πολιτικούς γάμους, καθώς στην ουσία ανοίγει περισσότερα ζητήματα από όσα επιχειρεί να λύσει.
«Οι Ελληνες γενικά δεν το προτιμούν το Σύμφωνο. Στη Θεσσαλονίκη αμφιβάλλω αν στα τόσα χρόνια έχουν συναφθεί καμιά 10αριά. Και ξέρετε τι; Γνωρίζω περίπτωση που το προτίμησε γιατί είχε την ψευδαίσθηση ότι δεν θα καταχωρισθεί ή ότι το ασφαλιστικό ταμείο δεν θα έβρισκε τον γάμο, με την ελπίδα να συνεχίσει να καταβάλλεται σύνταξη» περιγράφει η Ιωάννα Χρουσαλά-Μπιλίση, πρόεδρος του Συμβολαιογραφικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης.
Οπως δείχνουν τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ), το 2009 σε όλη τη χώρα υπεγράφησαν 104 τέτοια έγγραφα, όταν την ίδια χρονιά τελέστηκαν 34.375 θρησκευτικοί γάμοι και 24.837 πολιτικοί. Χαρακτηριστικό παράδειγμα του πόσο «φρέσκο» είναι ακόμα το Σύμφωνο Συμβίωσης αποτελεί το γεγονός ότι η ΕΛΣΤΑΤ μόλις το 2011 ενέταξε στο ετήσιο στατιστικό της πρόγραμμα και στους πίνακες για τον πληθυσμό την εν λόγω μορφή γάμου.
«Θολό» σημείο οι υιοθεσίες
Και ενώ η ελληνική νομοθεσία επιτρέπει την υιοθεσία από ένα και μόνο άτομο, την απαγορεύει σε όσους έχουν συνάψει Σύμφωνο Συμβίωσης. Σε αντίθεση με ό,τι προέβλεπε το αρχικό σχέδιο, αυτός ο αποκλεισμός συνιστά, επισημαίνουν οι νομικοί, κατάφωρη παραβίαση του δικαιώματός τους για την ολοκλήρωση της οικογενειακής ζωής καθώς θεωρείται ότι οι συμβιώσεις είναι «κατώτερες» του γάμου. Το επίσημο επιχείρημα, βέβαια, είναι ότι το Σύμφωνο Συμβίωσης δεν προσφέρει την εγγύηση ενός ασφαλούς περιβάλλοντος για το θετό παιδί διότι η λύση του είναι πιο εύκολη και άμεση σε σχέση με έναν «τυπικό» γάμο. «Για να μην κρυβόμαστε. Γνωρίζαμε ότι το Σύμφωνο Συμβίωσης θα είναι ένα προστάδιο για τα ομόφυλα ζευγάρια. Φανταστείτε τι πόλεμος θα γινόταν αν επιτρεπόταν στους μεν η υιοθεσία και απαγορευόταν στους δε. Ή φανταστείτε τι θα μπορούσε να συμβεί αν επιτρεπόταν και η υιοθεσία από ζευγάρια του ίδιου φύλου» εξηγεί η Ελένη Γκλεγκλέ.
Διάσημο ζευγάρι, κοινά προβλήματα
Το κρίσιμο ερώτημα, ωστόσο, δεν είναι το αν η ελληνική κοινωνία είναι έτοιμη να υποδεχθεί ένα νομοθέτημα που πολλοί το κατηγόρησαν ότι απειλεί ακόμα και τη συνοχή της ή και τον ίδιο τον θεσμό της οικογένειας. Το ερώτημα είναι και παραμένει ένα και απλό: ποιοι λόγοι, στην ουσία τους, αποτρέπουν τα ζευγάρια από το να επιλέξουν το Σύμφωνο Συμβίωσης αντί ενός πολιτικού γάμου;
Ο Αλέξης Τσίπρας και η συμβία του Μπέτυ Μπαζιάνα είναι ένα από τα ελάχιστα, συγκριτικά πάντα, ζευγάρια που έχουν υπογράψει το Σύμφωνο Συμβίωσης. Μάλιστα ήταν από τους πρώτους που έσπευσαν να «εγκαινιάσουν» τη ρύθμιση και κατά συνέπεια όλα τα «παρατράγουδα» που τη συνοδεύουν. Το νομοθετικό κενό είναι τέτοιο που στο πόθεν έσχες για το 2011, το οποίο δόθηκε πριν από λίγο καιρό στη δημοσιότητα, ο επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ δεν μπόρεσε να δηλώσει στοιχεία και για τη σύντροφό του. Και αυτό είναι η πιο πρόσφατη και όχι η μοναδική δυσλειτουργία που αντιμετώπισε το ζευγάρι στην κοινή του ζωή από νομικής πλευράς.
Βασικό ζήτημα είναι και η ασφάλιση του ζευγαριού. Το ΙΚΑ, στηριζόμενο σε σχετική γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, δεν αναγνωρίζει την ασφάλιση προστατευόμενων μελών. Αυτό σημαίνει ότι ο ένας «σύζυγος» δεν μπορεί να καλύψει ασφαλιστικά τον άλλο σε περίπτωση που ο δεύτερος δεν έχει ασφάλιση. Εκτός όμως από την έλλειψη της φορολογικής και ασφαλιστικής εξομοίωσης, οι σύζυγοι του Συμφώνου Συμβίωσης δεν μπορούν να ανοίξουν και οικογενειακή μερίδα. Νομικές πηγές υποστηρίζουν ότι υπάρχει προφανής δυσμενής μεταχείριση των οικογενειών που δημιουργούνται με τη σύναψη του Συμφώνου, χωρίς όμως να υπάρχει κάποιος σοβαρός λόγος που να τη δικαιολογεί.
Τι είναι το Σύμφωνο Συμβίωσης
Πρόκειται για ένα ιδιωτικό συμφωνητικό που υπογράφεται ενώπιον συμβολαιογράφου και ισχύει από τη στιγμή που κατατίθεται στο ληξιαρχείο του τόπου κατοικίας των συζύγων, που θα πρέπει να είναι ενήλικες και ετερόφυλοι.
Σε περίπτωση που υπάρχει γάμος σε ισχύ, δεν επιτρέπεται η σύναψη του Συμφώνου Συμβίωσης. Για να πάρει κάποιος «διαζύγιο» αρκεί ένα συμβολαιογραφικό έγγραφο, είτε με μονομερή δήλωση, αφότου κοινοποιηθεί στον άλλον είτε αυτοδικαίως, σε περίπτωση που υπάρξει γάμος μεταξύ των συμβληθέντων ή μεταξύ του ενός με τρίτο πρόσωπο.
logioshermes
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Η συνταγή της ημέρας: Παστίτσιο με κιμά κοτόπουλου
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Σε νέο συνέδριο Γκρίζων Λύκων ο ψευδομουφτής Ξάνθης!
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
