2013-01-20 13:00:11
Πριν μερικές ημέρες το MadeinCreta έκανε μια βόλτα στα πέριξ του Ηρακλείου, αποφάσισε όμως σήμερα να πάει πλατεία... Ελευθερίας. Είναι το κεντρικότερο σημείο της πόλης, έχει ζήσει ένδοξες στιγμές, και δίνει τον παλμό στην καθημερινότητά της.
Μερικές φορές μπορεί να μοιάζει μελαγχολική, άλλες χαρούμενη, άλλες αγωνιστική αφού αποτελεί το πιο συνηθισμένο σημείο συνάντησης για διαμαρτυρίες και πορείας.
Σε όποια μορφή της αυτή η πλατεία αποτελεί σημείο αναφοράς ενώ συμβολίζει και την ελευθερία που κατακτήθηκε με το αίμα των Κρητικών.
Ο ελεύθερος χώρος στον οποίο σήμερα έχει διαμορφωθεί η πλατεία Ελευθερίας, επί Ενετοκρατίας χρησίμευε για την άσκηση του μισθοφορικού στρατού των Βενετών.
Από αυτή τη χρήση πήρε και το όνομα Campo Marzio ή Piazza d' Armi. Αργότερα όταν χτίστηκε η πύλη του Αγ. Γεωργίου τον 16ο μ.Χ. αιώνα, η πλατεία ονομάστηκε πλατεία Αγίου Γεωργίου.
Το 1628 στο πλαίσιο της υδροδότησης του Ηρακλείου με την μεγαλεπήβολη κρήνη Μοροζίνι (κρήνη Λιονταριών), χτίστηκε νοτιοδυτικά του ξενοδοχείου Αστόρια μία υδρογέφυρα στηριζόμενη σε τρία τόξα, πάνω από την οποία περνούσε αγωγός νερού για την Κρήνη.
Από την υδρογέφυρα αυτή η πλατεία άκουγε και ακούει συχνά μέχρι σήμερα στο όνομα Τρεις Καμάρες, αν και αυτές γκρεμίστηκαν από τους Τούρκους τον 19ο μ.Χ. αιώνα.
Επίσης από την πλατεία Ελευθερίας χάθηκαν οι υπόγειες κυκλικές σιταποθήκες των Ενετών, όπου αποθηκεύονταν σιτηρά για καταστάσεις ανάγκης, όπως πολιορκία της πόλης, και η μεγάλη Ενετική δεξαμενή νερού επί της οδού Δικαιοσύνης βόρεια της Νομαρχίας. Η δεξαμενή ήταν λιθόκτιστη, υπόγεια και είχε χωρητικότητα 6.000 βαρέλια, ενώ το νερό που αποθηκευόταν εκεί ερχόταν από την περιοχή Πελεκητά των Αρχανών. Και αυτή είχε φτιαχτεί για έκτακτες περιπτώσεις ώστε να καλύπτει τις υδρευτικές ανάγκες της πόλης.
Αργότερα επί Τουρκοκρατίας η πλατεία Ελευθερίας παρέμεινε γυμνός ακάλυπτος χώρος.
Οι αρχές του 20ου μ.Χ. αιώνα βρήκαν την πλατεία ως τον κυριότερο τόπο αναψυχής των Ηρακλειωτών. Λίγο αργότερα, στα μέσα του 20ου ένα μέρος της διαμορφώνεται σε κήπο και αποκτά τσιμεντένιο περίβολο και κάγκελα, ο οποίος έκλεινε κάθε βράδυ.
Μέχρι το 1975 περίπου, η Πλατεία Ελευθερίας ήταν το επίκεντρο της κυριακάτικης βόλτας των κατοίκων του Ηρακλείου.
Και σήμερα αυτή η πλατεία έχει ζωή ιδιαίτερα τις απογευματινές ώρες και τα Σάββατα.
Η νεολαία του Ηρακλείου συγκεντρώνεται εκεί. Αρκετοί είναι οι νεαροί που απολαμβάνουν να κάνουν για ατέλειωτες ώρες βόλτα με το πατίνι τους, και να εξασκούνται στις στροφές και στα περίπλοκα του χόμπι τους.
Είναι οι μόνοι που απολαμβάνουν το μάρμαρο!
Για τους μεγαλύτερους κατοίκους αυτή η μοντέρνα μινιμαλιστική αντίληψη προκαλεί διάφορα αρνητικά σχόλια, για αυτό και έχει ξεκινήσει μια συζήτηση για νέα ανάπλασή της.
Άποψη της πλατείας Ελευθερίας με τον κήπο της περιφραγμένο τη δεκαετία του 1930. Η φωτογραφία είναι τραβηγμένη από την ταράτσα του Αρχαιολογικού Μουσείου.
Δεξιά διακρίνεται το κτίριο Καστρινογιάννη, στο βάθος η Νομαρχία και η αρχή της σημερινής Λεωφ. Δικαιοσύνης και αριστερά το κιόσκι του καφενείου Παπακαλιάτη στη γωνία της οδού Βύρωνος (σήμερα Τράπεζα Κύπρου).
Η πλατεία Ελευθερίας στα τέλη της δεκαετίας του 1960. Ο κήπος έχει διαιρεθεί σε τρία τμήματα προκειμένου να διανοιχθούν δρόμοι κυκλοφορίας.
Ο κινηματογράφος ΝΤΟΡΕ λειτουργεί ήδη και οι καρέκλες είναι απλωμένες μπροστά στο τότε καφενείο ΝΕΟΝ ΚΕΝΤΡΟΝ.
Στη μέση του κήπου διακρίνεται το κιόσκι του Δήμου όπου κάθε Κυριακή και κάθε γιορτή παιάνιζε η δημοτική μπάντα.
Η πλατεία Ελευθερίας με τον κήπο της και το άγαλμα του Άγνωστου Στρατιώτη και πίσω ακριβώς το κτίριο της Νομαρχίας. Καρτ-ποστάλ Αλικιώτη, δεκαετία 1940-1950.
Το συγκρότημα των ενετικών σιταποθηκών (Fondaco) στις αρχές του 20ου αιώνα
Φωτογραφία G. Gerola, “MonumentiVenetinellisoladiCreta”.
Η σημερινή οδός Χάνδακος από το ύψος της εφημερίδας ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ προς την πλατεία Ελ. Βενιζέλου (Λιοντάρια).
madeincreta.gr
Μερικές φορές μπορεί να μοιάζει μελαγχολική, άλλες χαρούμενη, άλλες αγωνιστική αφού αποτελεί το πιο συνηθισμένο σημείο συνάντησης για διαμαρτυρίες και πορείας.
Σε όποια μορφή της αυτή η πλατεία αποτελεί σημείο αναφοράς ενώ συμβολίζει και την ελευθερία που κατακτήθηκε με το αίμα των Κρητικών.
Ο ελεύθερος χώρος στον οποίο σήμερα έχει διαμορφωθεί η πλατεία Ελευθερίας, επί Ενετοκρατίας χρησίμευε για την άσκηση του μισθοφορικού στρατού των Βενετών.
Από αυτή τη χρήση πήρε και το όνομα Campo Marzio ή Piazza d' Armi. Αργότερα όταν χτίστηκε η πύλη του Αγ. Γεωργίου τον 16ο μ.Χ. αιώνα, η πλατεία ονομάστηκε πλατεία Αγίου Γεωργίου.
Το 1628 στο πλαίσιο της υδροδότησης του Ηρακλείου με την μεγαλεπήβολη κρήνη Μοροζίνι (κρήνη Λιονταριών), χτίστηκε νοτιοδυτικά του ξενοδοχείου Αστόρια μία υδρογέφυρα στηριζόμενη σε τρία τόξα, πάνω από την οποία περνούσε αγωγός νερού για την Κρήνη.
Από την υδρογέφυρα αυτή η πλατεία άκουγε και ακούει συχνά μέχρι σήμερα στο όνομα Τρεις Καμάρες, αν και αυτές γκρεμίστηκαν από τους Τούρκους τον 19ο μ.Χ. αιώνα.
Επίσης από την πλατεία Ελευθερίας χάθηκαν οι υπόγειες κυκλικές σιταποθήκες των Ενετών, όπου αποθηκεύονταν σιτηρά για καταστάσεις ανάγκης, όπως πολιορκία της πόλης, και η μεγάλη Ενετική δεξαμενή νερού επί της οδού Δικαιοσύνης βόρεια της Νομαρχίας. Η δεξαμενή ήταν λιθόκτιστη, υπόγεια και είχε χωρητικότητα 6.000 βαρέλια, ενώ το νερό που αποθηκευόταν εκεί ερχόταν από την περιοχή Πελεκητά των Αρχανών. Και αυτή είχε φτιαχτεί για έκτακτες περιπτώσεις ώστε να καλύπτει τις υδρευτικές ανάγκες της πόλης.
Αργότερα επί Τουρκοκρατίας η πλατεία Ελευθερίας παρέμεινε γυμνός ακάλυπτος χώρος.
Οι αρχές του 20ου μ.Χ. αιώνα βρήκαν την πλατεία ως τον κυριότερο τόπο αναψυχής των Ηρακλειωτών. Λίγο αργότερα, στα μέσα του 20ου ένα μέρος της διαμορφώνεται σε κήπο και αποκτά τσιμεντένιο περίβολο και κάγκελα, ο οποίος έκλεινε κάθε βράδυ.
Μέχρι το 1975 περίπου, η Πλατεία Ελευθερίας ήταν το επίκεντρο της κυριακάτικης βόλτας των κατοίκων του Ηρακλείου.
Και σήμερα αυτή η πλατεία έχει ζωή ιδιαίτερα τις απογευματινές ώρες και τα Σάββατα.
Η νεολαία του Ηρακλείου συγκεντρώνεται εκεί. Αρκετοί είναι οι νεαροί που απολαμβάνουν να κάνουν για ατέλειωτες ώρες βόλτα με το πατίνι τους, και να εξασκούνται στις στροφές και στα περίπλοκα του χόμπι τους.
Είναι οι μόνοι που απολαμβάνουν το μάρμαρο!
Για τους μεγαλύτερους κατοίκους αυτή η μοντέρνα μινιμαλιστική αντίληψη προκαλεί διάφορα αρνητικά σχόλια, για αυτό και έχει ξεκινήσει μια συζήτηση για νέα ανάπλασή της.
Άποψη της πλατείας Ελευθερίας με τον κήπο της περιφραγμένο τη δεκαετία του 1930. Η φωτογραφία είναι τραβηγμένη από την ταράτσα του Αρχαιολογικού Μουσείου.
Δεξιά διακρίνεται το κτίριο Καστρινογιάννη, στο βάθος η Νομαρχία και η αρχή της σημερινής Λεωφ. Δικαιοσύνης και αριστερά το κιόσκι του καφενείου Παπακαλιάτη στη γωνία της οδού Βύρωνος (σήμερα Τράπεζα Κύπρου).
Η πλατεία Ελευθερίας στα τέλη της δεκαετίας του 1960. Ο κήπος έχει διαιρεθεί σε τρία τμήματα προκειμένου να διανοιχθούν δρόμοι κυκλοφορίας.
Ο κινηματογράφος ΝΤΟΡΕ λειτουργεί ήδη και οι καρέκλες είναι απλωμένες μπροστά στο τότε καφενείο ΝΕΟΝ ΚΕΝΤΡΟΝ.
Στη μέση του κήπου διακρίνεται το κιόσκι του Δήμου όπου κάθε Κυριακή και κάθε γιορτή παιάνιζε η δημοτική μπάντα.
Η πλατεία Ελευθερίας με τον κήπο της και το άγαλμα του Άγνωστου Στρατιώτη και πίσω ακριβώς το κτίριο της Νομαρχίας. Καρτ-ποστάλ Αλικιώτη, δεκαετία 1940-1950.
Το συγκρότημα των ενετικών σιταποθηκών (Fondaco) στις αρχές του 20ου αιώνα
Φωτογραφία G. Gerola, “MonumentiVenetinellisoladiCreta”.
Η σημερινή οδός Χάνδακος από το ύψος της εφημερίδας ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ προς την πλατεία Ελ. Βενιζέλου (Λιοντάρια).
madeincreta.gr
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
