2013-01-20 15:56:38
Πρόσφατα, όμως, παρουσιάζεται πτώση στον ρυθμό ανάπτυξης - Στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις δόθηκε ώθηση από τη διαδικασία ένταξης στην Ε.Ε.
ΟΙ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΙΣ έχουν ενδυναμώσει τα μακροοικονομικά δεδομένα της χώρας και η οικονομία κατά τη διάρκεια της περιόδου 2002-2011 αναπτύχθηκε, με μέσο ετήσιο πραγματικό ρυθμό της τάξης του 5,2%
Το ΔΝΤ καθορίζει την οικονομία της Τουρκίας ως μια αναδυόμενη αγορά. Η Τουρκία έχει ένα γρήγορα αναπτυσσόμενο ιδιωτικό τομέα, αν και το κράτος συνεχίζει ακόμη να έχει ένα σημαντικό ρόλο στη βιομηχανία, τον τραπεζικό τομέα, τις μεταφορές και τις επικοινωνίες. Κατά τα τελευταία οκτώ χρονιά, η τουρκική οικονομία έχει επιδείξει αξιοσημείωτη επίδοση με την υιοθέτηση της κατάλληλης μακροοικονομικής στρατηγικής, σε συνδυασμό με επιφυλακτική δημοσιονομική πολιτική και την υιοθέτηση σημαντικών διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.
Στις διαθρωτικές μεταρρυθμίσεις δόθηκε ώθηση από τη διαδικασία ένταξης στην Ε.Ε
. και έχουν οδηγήσει σε περιεκτικές αλλαγές σε αριθμό τομέων. Οι κυριότεροι στόχοι αυτών των μεταρρυθμίσεων ήταν η αύξηση του ρόλου του ιδιωτικού τομέα στην τουρκική οικονομία, η ενδυνάμωση της ικανότητας και της ευελιξίας του χρηματοοικονομικού τομέα, όπως και η βελτίωση του σχεδίου Κοινωνικών Ασφαλίσεων που τέθηκε σε πιο στερεά βάση.
Όλες αυτές οι μεταρρυθμίσεις έχουν ενδυναμώσει τα μακροοικονομικά δεδομένα της χώρας και η οικονομία κατά τη διάρκεια της περιόδου 2002-2011 αναπτύχθηκε με μέσο ετήσιο πραγματικό ρυθμό της τάξης του 5,2%. Είναι σκόπιμο να αναφέρουμε ότι το 2010 και το 2011 η αύξηση του ΑΕΠ ήταν πιο πάνω από 8%. Παράλληλα, και σύμφωνα με τον ΟΣΣΑ, η Τουρκία κατά την περίοδο 2010-2017 αναμένεται να είναι η πιο γρήγορα αναπτυσσόμενη οικονομία μεταξύ των χώρων του ΟΣΣΑ, με μέσο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 6,7%. Κατά το 2012, όμως, ο ρυθμός ανάπτυξης της τουρκικής οικονομίας μειώθηκε στο 3%. Η ανεργία βρισκόταν στο 9,1%, και ο πληθωρισμός, όπως καταμετριέται από τον δείκτη λιανικών τιμών, στο 9%. Κατά την περίοδο 2002-2011, η Τουρκία κατόρθωσε να μειώσει το δημόσιο χρέος της στο 39% από 74%. Παράλληλα, κατά την ίδια περίοδο το δημοσιονομικό έλλειμμα μειώθηκε από το 10% του ΑΕΠ σε λιγότερο από 3%.
Αναφέρεται ότι κατά τα τελευταία χρόνια η χώρα βασίζεται στην ψηλή εγχώρια ζήτηση που προερχόταν από αυξημένο δανεισμό. Τώρα, η κατάσταση έχει αλλάξει και οι εξαγωγές έχουν πάρει τη θέση της κινητήριας δύναμης της χώρας όσον αφορά την οικονομική ανάπτυξη. Η μείωση στην εγχώρια ζήτηση είναι σε σημαντικό βαθμό η συνέπεια των προσπαθειών των τουρκικών Αρχών για να επιτύχουν μια ομαλή προσγείωση, με στόχο να μειωθεί το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών. Για τον σκοπό αυτό δόθηκαν οδηγίες στις τράπεζες να περιορίσουν τα δάνεια στον ιδιωτικό τομέα, ενώ αύξησαν τα επιτόκια. Παράλληλα, υπήρξαν και άλλοι παράγοντες όπως είναι η επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας, η κρίση χρεών στην ευρωζώνη, και ο εμφύλιος πόλεμος στη Συρία που επηρέασε την πρόσβαση σε άλλες αγορές στην περιοχή του Κόλπου.
Ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας, κ. Εrdem Basci, δήλωσε ότι με τη σκόπιμη λήψη μέτρων για επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης της οικονομίας η χώρα έχει πετύχει την ανισορρόπηση της οικονομίας από την εγχώρια κατανάλωση προς στις εξαγωγές. Κατά το 2013, όμως, θα δοθεί έμφαση και πάλι στην εγχώρια κατανάλωση.
Το 2009 η τουρκική κυβέρνηση εισήγαγε διάφορα μέτρα για να δοθεί ώθηση στην ανάπτυξη, έτσι που να μειώσει τις επιπτώσεις της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, όπως ήταν η προσωρινή μείωση στη φορολογία παραγωγής αυτοκινήτων, οικιακού εξοπλισμού και κατοικιών. Σαν αποτέλεσμα, η παραγωγή διαρκών καταναλωτικών αγαθών αυξήθηκε κατά 7,2%.
Αλλά μετά από μια δεκαετία που η χώρα τριπλασίασε το κατά κεφαλήν εθνικό εισόδημα, τώρα αντιμετωπίζει την πιθανότητα πιο χαμηλού ρυθμού ανάπτυξης. Αλλά ενώ ο ρυθμός ανάπτυξης της τάξης του 3 - 4,5% θεωρείται αποδεκτός στους επενδυτές, για τους πολιτικούς ο ρυθμός αυτός θεωρείται χαμηλός.
Ο φιλόδοξος στόχος του Ερντογάν
Ο ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ της Τουρκίας, κ. Recep Tayyip Εrdogan, έχει θέσει τον φιλόδοξο στόχο να καταστήσει την Τουρκία ως μιαν από τις δέκα μεγαλύτερες οικονομίες στον κόσμο μέχρι το 2023. Έτσι για τον σκοπό αυτό χρειάζεται η επίτευξη ψηλού ρυθμού ανάπτυξης.
Σε πρόσφατη μελέτη του ο ΟΣΣΑ για την Τουρκία υποστηρίζει ότι η ανάπτυξη της οικονομίας κατά την τελευταία δεκαετία ήταν αποτέλεσμα δύο παραγόντων: η αύξηση της παραγωγικότητας στις εξαγωγικές περιοχές της Δύσης και κυρίως στην περιοχή της Κωνσταντινούπολης, και η αύξηση στην απασχόληση στις ανατολικές περιοχές. Στην έκθεσή του ο ΟΣΣΑ αναφέρει ότι για την Τουρκία να αυξάνεται η οικονομία της με ρυθμό γύρω στο 6% αντί στο 4%, η χώρα πρέπει να ελευθεροποιήσει την αγορά εργασίας και να προωθήσει εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις.
«Πρέπει να διαφοροποιήσει τις αγορές που εμπορεύεται»
ΟΠΩΣ έχει αναφέρει ο κ. Kemal Dervis, πρώην Υπουργός Οικονομικών, που θεωρείται ο αρχιτέκτονας πολλών οικονομικών μεταρρυθμίσεων, το χαμηλό ποσοστό αποταμιεύσεων που είναι γύρω στο 14% του ΑΕΠ θεωρείται περιοριστικός παράγοντας στην ικανότητα της χώρας να επιτύχει ψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης. Και ο πρώην υπουργός Οικονομικών της Τουρκίας αναφέρει ότι ο χαμηλός ρυθμός αποταμιεύσεων οδηγεί σε πιο ψηλό έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών. Παράλληλα, η Τουρκία έχει προσελκύσει λιγότερες άμεσες ξένες επενδύσεις κατά τις τελευταίες δύο δεκαετίες σε σχέση με χώρες όπως είναι το Μεξικό και η Βραζιλία.
Και ο κ. Dervis τονίζει ότι αν το ποσοστό αποταμιεύσεων δεν αυξηθεί στο 18%-19% του ΑΕΠ, ο ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας δεν πρόκειται να είναι ψηλός.
Όπως δήλωσε στους Financial Times η κ. Umit Boyner, επικεφαλής της μεγαλύτερης συνομοσπονδίας επιχειρηματιών, είναι σημαντικό για την Τουρκία να διαφοροποιήσει τις αγορές με τις οποίες εμπορεύεται, αν και δεν βλέπει οποιανδήποτε άλλη αγορά που να αντικαθιστά την Ευρώπη. Και πρόσθεσε ότι οι εξαγωγές της Τουρκίας στην Ευρώπη δεν αποτελούν παρά το 3% τον ολικών εισαγωγών της, κάτι που σημαίνει ότι υπάρχει μεγάλη ευχέρεια να αυξήσει το μερίδιό της στις εξαγωγές στην Ε.Ε. To εμπόριο της χώρας στη Μέση Ανατολή, ενώ αυξάνεται, είναι λιγότερο σταθερό λόγω του γεγονότος ότι υπάρχουν πολιτικά προβλήματα με δύο εμπορικούς εταίρους, το Ιράν και το Ιράκ. Παράλληλα, η κ. Boyner υποστηρίζει ότι η Τουρκία θα πρέπει να συνεχίσει με τις οικονομικές μεταρρυθμίσεις και τις επενδύσεις σε έργα υποδομής, πράγμα που θα αυξήσει τη δυναμικότητά της για περαιτέρω ανάπτυξη.
Οι υπηρεσίες συνεισφέρουν το 64,7% στο ΑΕΠ της χώρας, σε σχέση με 25,9% για τη βιομηχανία και 9,4% για τη γεωργία. Η γεωργία όμως απασχολεί το 25,5% του εργατικού δυναμικού, που σημαίνει ότι η παραγωγικότητα στον γεωργικό τομέα είναι χαμηλή. Οι υπηρεσίες όμως έχουν ψηλή παραγωγικότητα, αφού συνεισφέρουν το 64,7% στο ΑΕΠ της χώρας και δεν απασχολούν παρά μόνο το 48,4% του ανθρώπινου δυναμικού. Οι εξαγωγές της Τουρκίας αποτελούνται κυρίως από είδη ένδυσης, τρόφιμα, υφάσματα, μεταλλικές κατασκευές και μεταφορικό εξοπλισμό. Παράλληλα, οι τουρκικές κατασκευαστικές επιχειρήσεις έρχονται δεύτερες μετά τις κινεζικές όσον αφορά τον διεθνή κατασκευαστικό τομέα.
ΚPMG
Λογιστικές, Ελεγκτικές, Φορολογικές και Συμβουλευτικές Υπηρεσίες
(Οι απόψεις και γνώμες που διατυπώνονται στο παρόν, είναι αυτές του συγγραφέα
και δεν εκπροσωπούν κατ’ ανάγκην τις απόψεις και γνώμες
της KPMG International ή Οίκων Μελών της KPMG).
InfoGnomon
ΟΙ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΙΣ έχουν ενδυναμώσει τα μακροοικονομικά δεδομένα της χώρας και η οικονομία κατά τη διάρκεια της περιόδου 2002-2011 αναπτύχθηκε, με μέσο ετήσιο πραγματικό ρυθμό της τάξης του 5,2%
Το ΔΝΤ καθορίζει την οικονομία της Τουρκίας ως μια αναδυόμενη αγορά. Η Τουρκία έχει ένα γρήγορα αναπτυσσόμενο ιδιωτικό τομέα, αν και το κράτος συνεχίζει ακόμη να έχει ένα σημαντικό ρόλο στη βιομηχανία, τον τραπεζικό τομέα, τις μεταφορές και τις επικοινωνίες. Κατά τα τελευταία οκτώ χρονιά, η τουρκική οικονομία έχει επιδείξει αξιοσημείωτη επίδοση με την υιοθέτηση της κατάλληλης μακροοικονομικής στρατηγικής, σε συνδυασμό με επιφυλακτική δημοσιονομική πολιτική και την υιοθέτηση σημαντικών διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.
Στις διαθρωτικές μεταρρυθμίσεις δόθηκε ώθηση από τη διαδικασία ένταξης στην Ε.Ε
Όλες αυτές οι μεταρρυθμίσεις έχουν ενδυναμώσει τα μακροοικονομικά δεδομένα της χώρας και η οικονομία κατά τη διάρκεια της περιόδου 2002-2011 αναπτύχθηκε με μέσο ετήσιο πραγματικό ρυθμό της τάξης του 5,2%. Είναι σκόπιμο να αναφέρουμε ότι το 2010 και το 2011 η αύξηση του ΑΕΠ ήταν πιο πάνω από 8%. Παράλληλα, και σύμφωνα με τον ΟΣΣΑ, η Τουρκία κατά την περίοδο 2010-2017 αναμένεται να είναι η πιο γρήγορα αναπτυσσόμενη οικονομία μεταξύ των χώρων του ΟΣΣΑ, με μέσο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 6,7%. Κατά το 2012, όμως, ο ρυθμός ανάπτυξης της τουρκικής οικονομίας μειώθηκε στο 3%. Η ανεργία βρισκόταν στο 9,1%, και ο πληθωρισμός, όπως καταμετριέται από τον δείκτη λιανικών τιμών, στο 9%. Κατά την περίοδο 2002-2011, η Τουρκία κατόρθωσε να μειώσει το δημόσιο χρέος της στο 39% από 74%. Παράλληλα, κατά την ίδια περίοδο το δημοσιονομικό έλλειμμα μειώθηκε από το 10% του ΑΕΠ σε λιγότερο από 3%.
Αναφέρεται ότι κατά τα τελευταία χρόνια η χώρα βασίζεται στην ψηλή εγχώρια ζήτηση που προερχόταν από αυξημένο δανεισμό. Τώρα, η κατάσταση έχει αλλάξει και οι εξαγωγές έχουν πάρει τη θέση της κινητήριας δύναμης της χώρας όσον αφορά την οικονομική ανάπτυξη. Η μείωση στην εγχώρια ζήτηση είναι σε σημαντικό βαθμό η συνέπεια των προσπαθειών των τουρκικών Αρχών για να επιτύχουν μια ομαλή προσγείωση, με στόχο να μειωθεί το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών. Για τον σκοπό αυτό δόθηκαν οδηγίες στις τράπεζες να περιορίσουν τα δάνεια στον ιδιωτικό τομέα, ενώ αύξησαν τα επιτόκια. Παράλληλα, υπήρξαν και άλλοι παράγοντες όπως είναι η επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας, η κρίση χρεών στην ευρωζώνη, και ο εμφύλιος πόλεμος στη Συρία που επηρέασε την πρόσβαση σε άλλες αγορές στην περιοχή του Κόλπου.
Ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας, κ. Εrdem Basci, δήλωσε ότι με τη σκόπιμη λήψη μέτρων για επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης της οικονομίας η χώρα έχει πετύχει την ανισορρόπηση της οικονομίας από την εγχώρια κατανάλωση προς στις εξαγωγές. Κατά το 2013, όμως, θα δοθεί έμφαση και πάλι στην εγχώρια κατανάλωση.
Το 2009 η τουρκική κυβέρνηση εισήγαγε διάφορα μέτρα για να δοθεί ώθηση στην ανάπτυξη, έτσι που να μειώσει τις επιπτώσεις της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, όπως ήταν η προσωρινή μείωση στη φορολογία παραγωγής αυτοκινήτων, οικιακού εξοπλισμού και κατοικιών. Σαν αποτέλεσμα, η παραγωγή διαρκών καταναλωτικών αγαθών αυξήθηκε κατά 7,2%.
Αλλά μετά από μια δεκαετία που η χώρα τριπλασίασε το κατά κεφαλήν εθνικό εισόδημα, τώρα αντιμετωπίζει την πιθανότητα πιο χαμηλού ρυθμού ανάπτυξης. Αλλά ενώ ο ρυθμός ανάπτυξης της τάξης του 3 - 4,5% θεωρείται αποδεκτός στους επενδυτές, για τους πολιτικούς ο ρυθμός αυτός θεωρείται χαμηλός.
Ο φιλόδοξος στόχος του Ερντογάν
Ο ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ της Τουρκίας, κ. Recep Tayyip Εrdogan, έχει θέσει τον φιλόδοξο στόχο να καταστήσει την Τουρκία ως μιαν από τις δέκα μεγαλύτερες οικονομίες στον κόσμο μέχρι το 2023. Έτσι για τον σκοπό αυτό χρειάζεται η επίτευξη ψηλού ρυθμού ανάπτυξης.
Σε πρόσφατη μελέτη του ο ΟΣΣΑ για την Τουρκία υποστηρίζει ότι η ανάπτυξη της οικονομίας κατά την τελευταία δεκαετία ήταν αποτέλεσμα δύο παραγόντων: η αύξηση της παραγωγικότητας στις εξαγωγικές περιοχές της Δύσης και κυρίως στην περιοχή της Κωνσταντινούπολης, και η αύξηση στην απασχόληση στις ανατολικές περιοχές. Στην έκθεσή του ο ΟΣΣΑ αναφέρει ότι για την Τουρκία να αυξάνεται η οικονομία της με ρυθμό γύρω στο 6% αντί στο 4%, η χώρα πρέπει να ελευθεροποιήσει την αγορά εργασίας και να προωθήσει εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις.
«Πρέπει να διαφοροποιήσει τις αγορές που εμπορεύεται»
ΟΠΩΣ έχει αναφέρει ο κ. Kemal Dervis, πρώην Υπουργός Οικονομικών, που θεωρείται ο αρχιτέκτονας πολλών οικονομικών μεταρρυθμίσεων, το χαμηλό ποσοστό αποταμιεύσεων που είναι γύρω στο 14% του ΑΕΠ θεωρείται περιοριστικός παράγοντας στην ικανότητα της χώρας να επιτύχει ψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης. Και ο πρώην υπουργός Οικονομικών της Τουρκίας αναφέρει ότι ο χαμηλός ρυθμός αποταμιεύσεων οδηγεί σε πιο ψηλό έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών. Παράλληλα, η Τουρκία έχει προσελκύσει λιγότερες άμεσες ξένες επενδύσεις κατά τις τελευταίες δύο δεκαετίες σε σχέση με χώρες όπως είναι το Μεξικό και η Βραζιλία.
Και ο κ. Dervis τονίζει ότι αν το ποσοστό αποταμιεύσεων δεν αυξηθεί στο 18%-19% του ΑΕΠ, ο ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας δεν πρόκειται να είναι ψηλός.
Όπως δήλωσε στους Financial Times η κ. Umit Boyner, επικεφαλής της μεγαλύτερης συνομοσπονδίας επιχειρηματιών, είναι σημαντικό για την Τουρκία να διαφοροποιήσει τις αγορές με τις οποίες εμπορεύεται, αν και δεν βλέπει οποιανδήποτε άλλη αγορά που να αντικαθιστά την Ευρώπη. Και πρόσθεσε ότι οι εξαγωγές της Τουρκίας στην Ευρώπη δεν αποτελούν παρά το 3% τον ολικών εισαγωγών της, κάτι που σημαίνει ότι υπάρχει μεγάλη ευχέρεια να αυξήσει το μερίδιό της στις εξαγωγές στην Ε.Ε. To εμπόριο της χώρας στη Μέση Ανατολή, ενώ αυξάνεται, είναι λιγότερο σταθερό λόγω του γεγονότος ότι υπάρχουν πολιτικά προβλήματα με δύο εμπορικούς εταίρους, το Ιράν και το Ιράκ. Παράλληλα, η κ. Boyner υποστηρίζει ότι η Τουρκία θα πρέπει να συνεχίσει με τις οικονομικές μεταρρυθμίσεις και τις επενδύσεις σε έργα υποδομής, πράγμα που θα αυξήσει τη δυναμικότητά της για περαιτέρω ανάπτυξη.
Οι υπηρεσίες συνεισφέρουν το 64,7% στο ΑΕΠ της χώρας, σε σχέση με 25,9% για τη βιομηχανία και 9,4% για τη γεωργία. Η γεωργία όμως απασχολεί το 25,5% του εργατικού δυναμικού, που σημαίνει ότι η παραγωγικότητα στον γεωργικό τομέα είναι χαμηλή. Οι υπηρεσίες όμως έχουν ψηλή παραγωγικότητα, αφού συνεισφέρουν το 64,7% στο ΑΕΠ της χώρας και δεν απασχολούν παρά μόνο το 48,4% του ανθρώπινου δυναμικού. Οι εξαγωγές της Τουρκίας αποτελούνται κυρίως από είδη ένδυσης, τρόφιμα, υφάσματα, μεταλλικές κατασκευές και μεταφορικό εξοπλισμό. Παράλληλα, οι τουρκικές κατασκευαστικές επιχειρήσεις έρχονται δεύτερες μετά τις κινεζικές όσον αφορά τον διεθνή κατασκευαστικό τομέα.
ΚPMG
Λογιστικές, Ελεγκτικές, Φορολογικές και Συμβουλευτικές Υπηρεσίες
(Οι απόψεις και γνώμες που διατυπώνονται στο παρόν, είναι αυτές του συγγραφέα
και δεν εκπροσωπούν κατ’ ανάγκην τις απόψεις και γνώμες
της KPMG International ή Οίκων Μελών της KPMG).
InfoGnomon
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Ρουπακιώτης: Οι αγχόνες, το Γουδή και η τρομοκρατία
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
