Μένει με το ίδιο… κουστούμι το οργανοποιείο από το 1947

2013-01-21 01:36:03

Μένει ως έχει το εργαστήρι κατασκευής κρητικής λύρας του Μανώλη Σταγάκη, στην οδό Δημακοπούλου, στο κέντρο της πόλης του Ρεθύμνου. Μόνο, που στο ναό δημιουργίας της γεννήτρας των παραδοσιακών ακουσμάτων, τη θέση του αείμνηστου κατασκευαστή, κατέχουν σήμερα πατέρας και γιός από το κοντινό Ατσιπόπουλο, ο Γιώργος και ο Νίκος Παπαλεξάκης Αυτή η γωνιά συχνά «πλημμυρίζει» από τις μελωδίες επαγγελματιών και ερασιτεχνών καλλιτεχνών, που κάνουν μια στάση και δοκιμάζουν τους ήχους και τις αντοχές των οργάνων. Και παράλληλα μετρούν τις επιδόσεις τους, βγάζοντας στην πολύβουη γειτονιά σκοπούς και τραγούδια για να «δαμάσουν» το καλλιτεχνικό τους πάθος.

Η σχέση οργανοποιού και λύρας είναι αμφίδρομη: Ο κατασκευαστής ακουμπά και διαχειρίζεται το ξύλο και μέχρι την τελειοποίησή του αναπτύσσεται ένας διάλογος ανάμεσα στις δυο πλευρές, ώστε το αποτέλεσμα να ικανοποιεί και από τα εσώψυχά του να παράγεται μια γλυκιά ερωτική μελωδία.

Ο πατέρας Γιώργος Παπαλεξάκης, έχοντας φορτωθεί τριάντα πέντε συνεχή χρόνια… πλάθοντας και ψήνοντας τη μαγική λύρα, δεν βρίσκει άχρηστα ξύλα, αρκεί ο κάθε οργανοποιός «να ξέρει να τα δουλεύει» και να κάνει «το ξύλο να μιλάει».

Σε αυτό το μικρό μαγαζάκι που γίνονται… θαύματα, που ερωτεύει και γαληνεύει, πέρασαν και κάθισαν, δοκιμάζοντας τα ακούσματα από την ψυχή της λύρας, «ιερά τέρατα» της κρητικής μουσικής παράδοσης και ίσως εκεί να τελειοποίησαν τις δημιουργίες - επιτυχίες τους.

Γι'αυτό και ο έμπειρος κατασκευαστής αφήνει τα ίδια παραδοσιακά χρώματα στο εργαστήρι και δεν αλλάζει τίποτα! Φαίνεται να ακούγονται ακόμα να βγαίνουν περήφανα από τις γωνιές και τις χαραμάδες, εκείνες οι ανεπανάληπτες μελωδίες των μεγάλων Κρητικών με τη λύρα και το λαούτο.

Και γιατί να το αναπαλαιώσει και να «γκρεμίσει» μια ιστορία που αρχίζει από το 1947; Θα στρέφονταν αυτόματα κατά της δικής του θεωρίας και του σεβασμού που εκδηλώνει σε «κάθε παλαιό που είναι πολύτιμο και έχει το δικό του παρελθόν».

Άλλωστε, ο Γιώργος Παπαλεξάκης, είναι λάτρης του πολιτισμού που εκπέμπουν τα άφθαρτα της παράδοσης. Και δεν θα μπορούσε να ταυτίσει το κοστούμι αυτού του «στενάχωρου» χώρου με αυτό που φορούν οι άλλοι της γειτονιάς που …εκσυγχρονίστηκε όπως επιβάλουν οι καιροί!

ΑΥΤΟΔΙΔΑΚΤΟΣ

Τελειώνοντας η δεκαετία του ’70, δοκίμασε τις δυνάμεις του δίνοντας ζωή και λαλιά στο ξύλο! «Είμαι αυτοδίδακτος», εξομολογείται. «Σε όποιο και να πήγαινα δε μου έδειχνε γιατί φοβότανε μην του «φάω» τη δουλειά! Δούλευα από τις 5 το πρωί μέχρι τις 2 μετά τα μεσάνυχτα και στην οργανοποιία πρέπει να δουλεύουν ταυτόχρονα μυαλό και χέρια.

Τότε φέρνεις αποτέλεσμα, αρκεί βέβαια να αγαπάς αυτό που κάνεις. Η εμπειρία είναι στη δουλειά το άλφα και το ωμέγα και αυτό φαίνεται στο αποτέλεσμα που επιτυγχάνεις…»

Η ζήτηση της λύρας, με την κατασκευή της οποίας ασχολείται κυρίως, προέρχεται «από όλο τον κόσμο». Δίπλα στο δημιουργό βρέθηκε από τα μαθητικά του χρόνια και ο γιός του Νίκος, που εμπέδωσε τις «συνταγές» της καλλιτεχνίας του πατέρα. Ο ίδιος θεωρεί ότι η δημιουργία του οργάνου έχει να κάνει με μια ζώσα πραγματικότητα, αφού δεν πρόκειται να διαχειριστείς «σίδερο ή τσιμέντο, αλλά με μια ζωντανή ύπαρξη». Τότε, όταν διαχειρίζεσαι το ξύλο για να το κάνεις να σου βγάλει ύμνους, «το συναίσθημα είναι τέτοιο και φτάνει όταν σκεφτείς αυτό που σου έχει χαρίσει ο Θεός από τη μάνα γη…»

madeincreta.gr

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ