2013-02-04 14:02:03
Με αφορμή τα 80 χρόνια από την ανάληψη της γερμανικής καγκελαρίας από τον Αδόλφο Χίτλερ, στις 30.01.1933, μια νέα σειρά διπλωματικών εγγράφων έρχεται να αποκαλύψει το πώς οι ξένοι διπλωμάτες στο Βερολίνο, δεν διείδαν έγκαιρα το πραγματικό μέγεθος της απειλής από την επέλαση του κόμματος των Ναζί. Επιμέλεια: Γρηγόρης Καυκιάς.
Όπως αναφέρει ο George S. Messersmith, Γενικός Πρόξενος των ΗΠΑ στο Βερολίνο, από το 1930 έως το 1934, «Η πολιτική κατάσταση είναι τόσο περίπλοκη και υποκείμενη σε τόσους πολλούς ψυχολογικούς παράγοντες, που είναι αδύνατο να κάνεις μια συγκεκριμένη πρόβλεψη».
Εδώ, αξίζει να σημειωθεί πως, τέσσερις μέρες νωρίτερα από αυτή τη δήλωση, στις 30.01.1933, ο Αδόλφος Χίτλερ είχε «καταλάβει» τη θέση του νεο-εκλεγμένου Kurt von Schleicher στη γερμανική καγκελαρία γεγονός για το οποίο ο Messersmith είχε μια , όπως εκ των υστέρων αποδείχτηκε, αρκετά συγκεχυμένη άποψη.
Υποστήριζε, πως η κυβέρνηση υπό τον Χίτλερ ήταν μια πρόσκαιρη συγκυρία, ίσως απάντηση σε μια μακρόχρονη περίοδο πολιτικής αστάθειας από τη μία και λαϊκής αγανάκτησης από την άλλη, η οποία θα έδινε, καταληκτικά, τη θέση της σε μία πιο σταθερή κυβέρνηση την οποία είχε ανάγκη η χώρα.
Κανείς δεν μπόρεσε τελικά να προβλέψει, πως η αυτή «πρόσκαιρη» λύση θα διαρκούσε 12 χρόνια και θα κατέληγε σε μία κολοσσιαία καταστροφή όπως αυτή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Την ίδια στιγμή, ο Αμερικανός πρέσβης, Frederic M. Sackett, υποστήριζε με τη σειρά του πως οι Εθνικοσοσιαλιστές δεν ήταν αρκετά ισχυροί για να κυβερνήσουν, άποψη που βασιζόταν στις περιγραφές και τον αριθμό των υπουργικών θέσεων μέσα στο υπουργικό συμβούλιο.
Κατά την άποψή του, ούτε ο υπουργός Εσωτερικών Wilhelm Frick, ούτε ο υπουργός άνευ χαρτοφυλακίου Hermann Göring ήταν εγγυητές μιας κάποιας κυβερνησιμότητας. Αντίθετα, μια ουσιαστική εξουσία είχε, ο αντικαγκελάριος Franz von Papen και ο υπουργός Οικονομικών, Alfred Hugenberg, παρατήρηση που συμμερίζονταν και άλλοι Αμερικανοί διπλωμάτες.
Στις 30 Ιανουαρίου του 1933, η πρεσβεία των ΗΠΑ στο Βερολίνο έστειλε ένα τηλεγράφημα σχετικό για το διορισμό του Χίτλερ, δίνοντας έμφαση στην «αντιδραστική και μοναρχική» λειτουργία της νέας κυβέρνησης.
Αρχικά, πολλοί διπλωμάτες πίστεψαν πως η συντηρητική στάση του Χίτλερ θα διασφάλιζε πως η κυβερνητική ατζέντα δεν θα επηρεαζόταν από τις ριζοσπαστικές τάσεις του Εθνικοσοσιαλιστικού κόμματος. Το περί τίνος ακριβώς επρόκειτο έγινε γνωστό λίγες εβδομάδες αργότερα, όταν η βία εξαπλωνόταν οριζόντια και κάθετα, από την διοίκηση μέχρι την καθημερινή ζωή και τα προξενεία έβλεπαν τις αιτήσεις για μετανάστευση σε γειτονικές χώρες να αυξάνουν κατακόρυφα.
Η αντίδραση που προφανώς υπήρξε από διακεκριμένες προσωπικότητες του διπλωματικού κόσμου, όπως ο Γάλλος Πρέσβης André François-Poncet, ο Βρετανός Πρέσβης Horace Rumbold καθώς και ο διάδοχός του Eric Phipps, αλλά και άλλοι πρεσβευτές, μεταξύ των οποίων και ο Messersmith ήταν μάλλον ετεροχρονισμένη.
Με εκτενείς αναφορές στις πολιτικές των Ναζί, προσπαθούσαν να ενδυναμώσουν την πολιτική ορθότητα σε όλους τους τομείς, από την Οικονομία και το Εμπόριο μέχρι τα Μέσα Ενημέρωσης, την Κουλτούρα και την Εκπαίδευση.
Ο Frederic Sackett, μετά τις εκλογές της 5ης Μαρτίου για το γερμανικό κοινοβούλιο (Reichstag) έγραφε «Η Δημοκρατία στη Γερμανία υπέστη ένα πλήγμα από το οποίο ίσως δεν ανακάμψει ποτέ. Έχει βυθιστεί κάτω από ένα τεράστιο κύμα Ναζί. Το θρυλούμενο Τρίτο Ράιχ έγινε πραγματικότητα».
Η κατάσταση ήταν πλέον μη-αναστρέψιμη ενώ οι διπλωμάτες ματαιοπονούσαν να διευκρινίσουν πως οι πολιτικοί αντίπαλοι των Ναζί και οι εβραϊκές κοινότητες της χώρας δεν ήταν οι μόνοι που θα βρίσκονταν αντιμέτωποι με την ανομία και θα καταδιώκονταν. Μαζί με αυτούς και η πλειονότητα των πολιτών. Ο φόβος άρχισε να παρεισφρέει στην καθημερινότητα, ενώ παράλληλα ωθούσε τους ανθρώπους στην εξοικείωση και την αποδοχή της κατάστασης.
Ήταν πια προφανές πως όλα αυτά δεν ήταν δυνατόν να περιληφθούν στις πρώτες διπλωματικές εκτιμήσεις οι οποίες ξεμάκραιναν από την πραγματικότητα που θα ακολουθούσε, καθώς η βία εξαπλωνόταν ραγδαία τόσο εναντίον των Εβραίων όσο κατά παντός «αντιπάλου» των Ναζί, δείχνοντας την πορεία των πραγμάτων.
Όπως ανέφερε ο Messersmith « έχουμε κάθε λόγο να πιστεύουμε πως αφ’ης στιγμής η ενοποίηση στης Γερμανίας θα έχει επιτευχθεί, η ‘’Νέα Γερμανία’’ θα κάνει τα πάντα για να επιβληθεί και στον υπόλοιπο κόσμο».
tvxs.gr
Όπως αναφέρει ο George S. Messersmith, Γενικός Πρόξενος των ΗΠΑ στο Βερολίνο, από το 1930 έως το 1934, «Η πολιτική κατάσταση είναι τόσο περίπλοκη και υποκείμενη σε τόσους πολλούς ψυχολογικούς παράγοντες, που είναι αδύνατο να κάνεις μια συγκεκριμένη πρόβλεψη».
Εδώ, αξίζει να σημειωθεί πως, τέσσερις μέρες νωρίτερα από αυτή τη δήλωση, στις 30.01.1933, ο Αδόλφος Χίτλερ είχε «καταλάβει» τη θέση του νεο-εκλεγμένου Kurt von Schleicher στη γερμανική καγκελαρία γεγονός για το οποίο ο Messersmith είχε μια , όπως εκ των υστέρων αποδείχτηκε, αρκετά συγκεχυμένη άποψη.
Υποστήριζε, πως η κυβέρνηση υπό τον Χίτλερ ήταν μια πρόσκαιρη συγκυρία, ίσως απάντηση σε μια μακρόχρονη περίοδο πολιτικής αστάθειας από τη μία και λαϊκής αγανάκτησης από την άλλη, η οποία θα έδινε, καταληκτικά, τη θέση της σε μία πιο σταθερή κυβέρνηση την οποία είχε ανάγκη η χώρα.
Κανείς δεν μπόρεσε τελικά να προβλέψει, πως η αυτή «πρόσκαιρη» λύση θα διαρκούσε 12 χρόνια και θα κατέληγε σε μία κολοσσιαία καταστροφή όπως αυτή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Την ίδια στιγμή, ο Αμερικανός πρέσβης, Frederic M. Sackett, υποστήριζε με τη σειρά του πως οι Εθνικοσοσιαλιστές δεν ήταν αρκετά ισχυροί για να κυβερνήσουν, άποψη που βασιζόταν στις περιγραφές και τον αριθμό των υπουργικών θέσεων μέσα στο υπουργικό συμβούλιο.
Κατά την άποψή του, ούτε ο υπουργός Εσωτερικών Wilhelm Frick, ούτε ο υπουργός άνευ χαρτοφυλακίου Hermann Göring ήταν εγγυητές μιας κάποιας κυβερνησιμότητας. Αντίθετα, μια ουσιαστική εξουσία είχε, ο αντικαγκελάριος Franz von Papen και ο υπουργός Οικονομικών, Alfred Hugenberg, παρατήρηση που συμμερίζονταν και άλλοι Αμερικανοί διπλωμάτες.
Στις 30 Ιανουαρίου του 1933, η πρεσβεία των ΗΠΑ στο Βερολίνο έστειλε ένα τηλεγράφημα σχετικό για το διορισμό του Χίτλερ, δίνοντας έμφαση στην «αντιδραστική και μοναρχική» λειτουργία της νέας κυβέρνησης.
Αρχικά, πολλοί διπλωμάτες πίστεψαν πως η συντηρητική στάση του Χίτλερ θα διασφάλιζε πως η κυβερνητική ατζέντα δεν θα επηρεαζόταν από τις ριζοσπαστικές τάσεις του Εθνικοσοσιαλιστικού κόμματος. Το περί τίνος ακριβώς επρόκειτο έγινε γνωστό λίγες εβδομάδες αργότερα, όταν η βία εξαπλωνόταν οριζόντια και κάθετα, από την διοίκηση μέχρι την καθημερινή ζωή και τα προξενεία έβλεπαν τις αιτήσεις για μετανάστευση σε γειτονικές χώρες να αυξάνουν κατακόρυφα.
Η αντίδραση που προφανώς υπήρξε από διακεκριμένες προσωπικότητες του διπλωματικού κόσμου, όπως ο Γάλλος Πρέσβης André François-Poncet, ο Βρετανός Πρέσβης Horace Rumbold καθώς και ο διάδοχός του Eric Phipps, αλλά και άλλοι πρεσβευτές, μεταξύ των οποίων και ο Messersmith ήταν μάλλον ετεροχρονισμένη.
Με εκτενείς αναφορές στις πολιτικές των Ναζί, προσπαθούσαν να ενδυναμώσουν την πολιτική ορθότητα σε όλους τους τομείς, από την Οικονομία και το Εμπόριο μέχρι τα Μέσα Ενημέρωσης, την Κουλτούρα και την Εκπαίδευση.
Ο Frederic Sackett, μετά τις εκλογές της 5ης Μαρτίου για το γερμανικό κοινοβούλιο (Reichstag) έγραφε «Η Δημοκρατία στη Γερμανία υπέστη ένα πλήγμα από το οποίο ίσως δεν ανακάμψει ποτέ. Έχει βυθιστεί κάτω από ένα τεράστιο κύμα Ναζί. Το θρυλούμενο Τρίτο Ράιχ έγινε πραγματικότητα».
Η κατάσταση ήταν πλέον μη-αναστρέψιμη ενώ οι διπλωμάτες ματαιοπονούσαν να διευκρινίσουν πως οι πολιτικοί αντίπαλοι των Ναζί και οι εβραϊκές κοινότητες της χώρας δεν ήταν οι μόνοι που θα βρίσκονταν αντιμέτωποι με την ανομία και θα καταδιώκονταν. Μαζί με αυτούς και η πλειονότητα των πολιτών. Ο φόβος άρχισε να παρεισφρέει στην καθημερινότητα, ενώ παράλληλα ωθούσε τους ανθρώπους στην εξοικείωση και την αποδοχή της κατάστασης.
Ήταν πια προφανές πως όλα αυτά δεν ήταν δυνατόν να περιληφθούν στις πρώτες διπλωματικές εκτιμήσεις οι οποίες ξεμάκραιναν από την πραγματικότητα που θα ακολουθούσε, καθώς η βία εξαπλωνόταν ραγδαία τόσο εναντίον των Εβραίων όσο κατά παντός «αντιπάλου» των Ναζί, δείχνοντας την πορεία των πραγμάτων.
Όπως ανέφερε ο Messersmith « έχουμε κάθε λόγο να πιστεύουμε πως αφ’ης στιγμής η ενοποίηση στης Γερμανίας θα έχει επιτευχθεί, η ‘’Νέα Γερμανία’’ θα κάνει τα πάντα για να επιβληθεί και στον υπόλοιπο κόσμο».
tvxs.gr
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
ΑΝΤΙΤΣ : ΕΧΟΥΝ ΑΛΛΑΞΕΙ ΤΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΣΤΟ ΝΤΕΡΜΠΙ
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Πύργος: Ζήτησαν από γυναίκα σε καταστολή να... υπογράψει
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
