2013-02-17 16:45:44
Της Νάνσιας Παλάλα
Απαντήσεις από τον Πρόεδρο, αντί διάγγελμα, ήθελαν οι πολίτες - Το κούρεμα της Ελλάδας και τα 2,2 δις που πρέπει να πληρώσουμε σε λίγο
Η ΚΥΠΡΟΣ ξεχνά ότι οι ζητιάνοι δεν έχουν επιλογές, μας είπαν οι «Financial Times»
Από σήμερα, ο Δημήτρης Χριστόφιας είναι μόνον τύποις Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Φεύγει μετά από πέντε χρόνια στο πηδάλιο του καραβιού με το όνομα Κύπρος, ενός καραβιού που βουλιάζει. Κατ’ ακρίβειαν το καράβι βρίσκεται ήδη στον οικονομικό βυθό και οι επιβάτες του, άλλοι έχουν πνιγεί, άλλοι είναι ναυαγοί κι άλλοι βρίσκονται στοιβαγμένοι σε σωστικές λέμβους, καταβάλλοντας απέλπιδες προσπάθειες να επιβιώσουν με τα ελάχιστα.
Τα πράγματα δεν ήταν ποτέ στο παρελθόν σε τόσο άθλια κατάσταση. Άνεργοι οικογενειάρχες κλαίνε μπροστά στις τηλεοπτικές κάμερες, ζητώντας ένα κομμάτι ψωμί για τα παιδιά τους. Μανάδες στέκονται στην ουρά στα κοινωνικά παντοπωλεία για μια κονσέρβα, λίγο ρύζι και ένα πακέτο μακαρόνια. Παιδιά στα σχολεία χορταίνουν την πείνα τους στα συσσίτια. Οι εικόνες θυμίζουν σκηνές που μας σημάδεψαν τη ζωή το 1974, τότε που η Τουρκία μας εκδίωξε κακήν κακώς από τα σπίτια μας, κι έσπειρε τον όλεθρο και την καταστροφή. Όλεθρο και καταστροφή ζούμε και σήμερα, χωρίς όμως εισβολή.
Ξαφνιασμένοι για όσα διαδραματίζονται διερωτόμαστε γιατί. Ήθελε ο Πρόεδρος Χρστόφιας να μας φέρει σ’ αυτήν την κατάσταση; Κανένας δεν πιστεύει πως ναι, αυτή ήταν η πρόθεσή του όταν αναλάμβανε τα ηνία της διακυβέρνησης του τόπου. Τι έγινε λοιπόν και καταστραφήκαμε; Ποιος ευθύνεται για όσα υποφέρει ο λαός; Ποιου τα λάθη πληρώνουμε; Κι αν το προσωποποιήσω, γιατί από αύριο θα βρεθούμε μερικές δεκάδες δημοσιογράφοι στην ουρά για επίδομα ανεργίας;
Αντί απαντήσεων, απαγγελία
Κάποιες απαντήσεις ίσως θα παίρναμε από τη συνέντευξη Τύπου, την οποία ο ίδιος ο Πρόεδρος εξήγγειλε ότι θα έδινε την περασμένη Τετάρτη. Μετά, την ανέβαλε για την Πέμπτη. Την τελευταία στιγμή άλλαξε γνώμη και μας είπε πως αντί συνέντευξης θα μας «απάγγελλε» ένα διάγγελμα. Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, δεν γνωρίζουμε το περιεχόμενο του διαγγέλματος. Αν κρίνουμε από άλλα, προηγούμενα, αλλά και δηλώσεις του, είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα προσπαθήσει να αποσείσει από τους ώμους του όλες τις ευθύνες και θα τις μεταθέσει στους ώμους των τραπεζιτών, των διεθνών κλεφταράδων, του τέως Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας και του οικονομικού μοντέλου το οποίο ο ίδιος καταριέται από τότε που εντάχθηκε στις τάξεις του κομμουνιστικού κόμματος. Από μικρό παιδί δηλαδή.
Επειδή, δυστυχώς, δεν είχαμε την ευκαιρία να τον ρωτήσουμε πρόσωπο με πρόσωπο, διατυπώνουμε δυο μόνον από τα ερωτήματα που βασανίζουν όλους μας, σε μια σελίδα εφημερίδας. Αν βρει χρόνο είτε ο ίδιος είτε οι παρατρεχάμενοί του ίσως τα διαβάσουν. Κι αν έχουν τη στοιχειώδη υπευθυνότητα έναντι των πολιτών, ίσως τα απαντήσουν.
Μέχρι το 2010 Χιλιάδες δηλώσεις εγίνοντο καθημερινά από όλα σχεδόν τα κόμματα, ότι η διεθνής οικονομική κρίση δεν θα άφηνε αλώβητη την Κύπρο. Ακόμα και να μην μας άγγιζε εντός έδρας, οι συνέπειές της σε άλλες χώρες θα μας χτυπούσαν την πόρτα, αφού η Κύπρος στηρίζεται στις υπηρεσίες και κυρίως στον τουρισμό. Ποιος Βρετανός, Γερμανός, Σκανδιναβός θα σκεφτόταν διακοπές, όταν ήταν υποχρεωμένος να μετρήσει και να ξαναμετρήσει τον μισθό του για να τα φέρει βόλτα με τις καθημερινές του ανάγκες; Άρα, το πρώτο πλήγμα θα το δεχόμασταν από τη μείωση του τουριστικού ρεύματος.
Ο Πρόεδρος απαντούσε πως η οικονομία μας ήταν αλώβητη. Πως ποσώς θα μας άγγιζε. Τον διαβεβαίωνε ο Υπουργός του των Οικονομικών, ο Χαρίλαος Σταυράκης. Ο οποίος θριαμβολογούσε μόλις εύρισκε την ευκαιρία και διατυμπάνιζε ότι κατάφερνε να εξασφαλίζει δανεικά από παντού όποια ώρα το ήθελε και με τους καλύτερους όρους. Αυτά μέχρι το 2010.
Μέχρι τότε οι κυβερνώντες ζούσαν στα σύννεφα και αρκούνταν να κατηγορούν τους προειδοποιούντες, για κινδυνολογία και καταστροφολογία. Όταν άρχισαν τα πράγματα να δυσκολεύουν, τότε άρχισε να γίνεται λόγος και για μέτρα, τα οποία όμως δεν λήφθηκαν ακόμα. Αυτά που τώρα είμαστε υποχρεωμένοι να πληρώνουμε, μας επιβλήθηκαν, δεν τα πήραμε εμείς. Δεν τα αποφασίσαμε εμείς, όταν είχαμε την πολυτέλεια να το κάνουμε.
Ένας κουβάς στην πόρτα μας
ΘΑ ήταν ευπρόσδεκτο να ακούσουμε από τον Πρόεδρο Χριστόφια μιαν απάντηση: Κανείς, μα κανείς στην Κυβέρνηση του, κανείς, μα κανείς στο Προεδρικό, ούτε ο ίδιος, δεν σκέφτηκαν πως δεν είναι δυνατόν να καίγεται η γειτονιά μας και να θεωρούμε ότι στο δικό μας το σπίτι δεν θα μπει ούτε ο ελάχιστος καπνός; Κανείς, μα κανείς δεν σκέφτηκε να γεμίσει έναν κουβά νερό, να τον έχει πρόχειρο σε περίπτωση που η φωτιά έφτανε στην πόρτα μας;
Έχουμε στα χέρια μας, μετά από διαρροή φυσικά, αφού τίποτε δεν μένει κρυπτόν υπό τον ήλιον, δεκάδες επιστολές του πρώην Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας Αθανάσιου Ορφανίδη, με τις οποίες τον προειδοποιούσε για καταστροφή, για σοβαρές συνέπειες, για καταστροφικά σενάρια, για τον κατηφορικό δρόμο της οικονομίας, για την κρισιμότητα της κατάστασης, για επώδυνες συνέπειες και πολλά παρόμοια καταθλιπτικά. Κυρίως όμως στεκόμαστε στην προειδοποίηση Ορφανίδη στις 18 Ιουλίου 2011, λίγες δηλαδή μέρες μετά τη φονική έκρηξη στο Μαρί. Σε επιστολή του προς τον Πρόεδρο Χριστόφια ο πρώην Διοικητής έγραφε:
«Συνυπολογίζοντας όλα τα δεδομένα, το δυσμενές διεθνές περιβάλλον, τις δυσκολίες προσφυγής σε εξωτερικό δανεισμό, τις επιπρόσθετες οικονομικές επιπτώσεις από τα πρόσφατα γεγονότα (Σ.Σ. έκρηξη στο Μαρί) πιστεύω ότι η οικονομία βρίσκεται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, συγκρινόμενη με αυτήν του 1974. Συνεπώς, για να αποφευχθούν τα χειρότερα, όπως μεταξύ άλλων ένταξη σε μηχανισμό στήριξης, με ό,τι αυτά συνεπάγονται για την οικονομία αλλά και για το εθνικό θέμα, απαιτούνται αμέσως περισσότερα και δραστικότερα μέτρα από εκείνα που συζητήθηκαν στις 8 Ιουλίου 2011, καθώς και ταχύτατη υλοποίησή τους. Όπως και στο παρελθόν, η Κεντρική Τράπεζα είναι έτοιμη να ανταποκριθεί σε κάλεσμά σας για οποιαδήποτε τεχνοκρατική βοήθεια μπορεί να προσφέρει κι εγώ προσωπικά παραμένω στη διάθεσή σας να συμβάλω με όλες μου τις δυνάμεις σ’ αυτήν την προσπάθεια».
Η τελευταία αυτή πρόταση επαναλαμβάνεται σε όλες σχεδόν τις επιστολές που απέστελλε ο Αθανάσιος Ορφανίδης στον Πρόεδρο, μια και ο τελευταίος αρνείτο να τον δει, για δικούς του προσωπικούς λόγους. Αδιανόητη μια τέτοια προσέγγιση, όμως, όπως λέει ο Δημήτρης Χριστόφιας, ο πρώην Διοικητής είναι ο μόνος και απόλυτος υπεύθυνος για την κατρακύλα των τραπεζών. Δεν τις επόπτευε επαρκώς, γι' αυτό και φτάσανε στο σημερινό τραγικό σημείο.
Το κούρεμα, η τελεία και το κόμμα
ΤΟΝ Οκτώβρη του 2011, ο Πρόεδρος από μόνος του αποφάσισε ότι θα πει ναι στη συμμετοχή της Κύπρου στο ελληνικό χρέος. «Αν έλεγα όχι», είπε σε συνέντευξη Τύπου πέρσι, «θα με λυντσάρατε». Κανείς όμως δεν είπε πως η Κύπρος μόνη θα πήγαινε κόντρα στο ευρωπαϊκό ρεύμα για το κούρεμα. Ο Πρόεδρος Χριστόφιας, στη Σύνοδο Κορυφής των Ευρωπαίων ηγετών, αποφάσισε λοιπόν να σηκώσει το χέρι του και να ψηφίσει ότι δέχεται να συμβάλει με 4,5 δισεκατομμύρια στη βοήθεια προς την Ελλάδα. Θα έπρεπε όμως να σηκωθεί ο ίδιος όρθιος, να πει ναι, να βάλει κόμμα και να ζητήσει στήριξη και των κυπριακών τραπεζών, αφού αυτές θα φορτώνονταν το βάρος των 4,5 δισεκατομμυρίων. Ο Πρόεδρος είπε ναι κι έβαλε τελεία. Διερωτάται λοιπόν ο οικονομικός κόσμος της Κύπρου:
-Δεν γνώριζε ή δεν ήθελε ο Δημήτρης Χριστόφιας; Αν δεν γνώριζε, ήταν λάθος. Ήταν Πρόεδρος. Αν δεν ήθελε, ήταν λάθος. Έστελνε την οικονομία στον γκρεμό. Ποιο από τα δύο λάθη ισχύει;
Πόρτες και καμαρόπορτες
Από τις επιστολές Ορφανίδη εξάγεται το συμπέρασμα ότι ο Δημήτρης Χριστόφιας μπορούσε να έχει συμβούλους, αν το ήθελε. Και όφειλε να απευθυνθεί στον Διοικητή πριν πάει στη Σύνοδο Κορυφής, για τον απλούστατο λόγο ότι ο Ορφανίδης ήταν ο αρμοδιότερος να τον συμβουλεύσει για τα των τραπεζών και των συνεπειών από το κούρεμα.
Αν δεν τον εμπιστευόταν, επειδή όπως λέει τον θεωρεί υπεύθυνο για την κατρακύλα των τραπεζών, θα έπρεπε να δράσει και γι’ αυτό το θέμα. Μπροστά στο τραγικό ενδεχόμενο να συρθεί ολόκληρη η Κύπρος στην καταστροφή εξαιτίας ενός και μόνον ανθρώπου, του Διοικητή, θα έπρεπε ο Πρόεδρος να αναλάβει δράση. Να τον καλέσει στο Προεδρικό, να του τα πει ένα χεράκι, να του τραβήξει το αφτί και να τον βάλει στη θέση του.
Η απάντηση Χριστόφια είναι προβλεπτή. Δεν του επιτρέπεται, λένε οι νόμοι και οι κανονισμοί, να παρέμβει στο έργο του Διοικητή, επειδή είναι ανεξάρτητος θεσμός. Σε τέτοιες περιπτώσεις, όμως, αυτό δεν αποτελεί δικαιολογία. Δόξα τω Θεώ, οι νόμοι μας έχουν όλοι παράθυρα, πόρτες, ενίοτε και καμαρόπορτες. Ποιος θα κατηγορούσε τον Πρόεδρο αν συναντούσε τον Αθανάσιο Ορφανίδη, για να ζητήσει ενημέρωση και εξηγήσεις; Αλήθεια, ποιος; Προχθές ακόμα μάθαμε από τα χείλη του Κυβερνητικού Εκπροσώπου ότι ο νέος Διοικητής συνάντησε τον Πρόεδρο για να τον παρακαλέσει να του κάνει προσωπική χάρη: Να διορίσει υποδιοικητή, γιατί χρειάζεται βοήθεια. Ο Πρόεδρος υπάκουσε.
Οι ευθύνες Ορφανίδη
Ευθυνες όμως επιρρίπτονται και στον ίδιο τον Αθανάσιο Ορφανίδη. Οικονομικοί παράγοντες επιμένουν ότι θα έπρεπε ενόσω ήταν ακόμα Διοικητής κι αφού έβλεπε πού οδηγούνται τα πράγματα, να έβγαινε σε συνέντευξη Τύπου, να εξηγούσε την κατάσταση, να δημοσιοποιούσε τους φόβους και τις ανησυχίες του, και να παραιτείτο. Δημοσίως. Το ερώτημα είναι γιατί δεν το έκανε και γιατί περιοριζόταν να γράφει προειδοποιητικές επιστολές στον Πρόεδρο, να παρακαλεί την ιδιαιτέρα του Δημήτρη Χριστόφια να του κλείσει ραντεβού για να τον συναντήσει και ως απάντηση να εισπράττει ηχηρά όχι.
Δάνεια επί δανείων
ΕΝΑ άλλο μεγάλο ερώτημα που ταλανίζει τους πολίτες είναι τα πολλά και συχνά δάνεια τα οποία έπαιρνε η Κυπριακή Δημοκρατία με ψύλλου πήδημα, στην αρχή. Όπως αυτό του 1,4 δις στις αρχές Ιουνίου 2009 και του άλλου, ένα μήνα αργότερα, των 800 εκατομμυρίων. Ένα χρόνο δηλαδή μετά την ανάληψη της Προεδρίας από τον Δημήτρη Χριστόφια, ο οποίος παρέλαβε ταμεία με πλεόνασμα 500 εκατομμύρια, χρειαστήκαμε μαζεμένα 2,2 δισεκατομμύρια ευρώ. Γράφω μαζεμένα, γιατί πριν από τα 2,2 είχαμε πάρει κι άλλα, μικρότερα δάνεια, των οποίων ουκ έστι αριθμός.
Ο τότε Υπουργός Οικονομικών Χαρίλαος Σταυράκης θριαμβολογούσε πως η παροχή δανείων στην Κύπρο από ξένους αποτελούσε ένδειξη εμπιστοσύνης στην οικονομία μας. Μέχρι που τον Μάιο του 2011 οι ξένοι μάς κατάλαβαν και μας έκοψαν τον δανεισμό. Ούτε σεντ δεν μας δίνουν από τότε, γιατί είδαν την «κωλοσυρμαθκιάν της κουφής». Αυτήν που εμείς απαξιώσαμε καν να κοιτάξουμε.
Τα δύο τετραετή του 2009
ΘΑ σταθούμε όμως στα δύο δάνεια του 2009. Ποια ήταν η ανάγκη εκείνη που μας υποχρέωνε να αναζητούμε το ιλιγγιώδες ποσόν των 2,2 δις, δώδεκα μόλις μήνες μετά το πλεόνασμα των 500 εκατομμυρίων; Τι έγινε και χρειαστήκαμε μαζεμένα τόσα χρήματα; Ο Χαρίλαος Σταυράκης είπε τότε πως κάποια από αυτά τα λεφτά θα χρησιμοποιούντο για να εξοφληθούν παλιά δάνεια και τα υπόλοιπα διετίθεντο για την ενίσχυση της οικονομίας, προκειμένου να ξεπεραστεί όσο το δυνατόν πιο ανώδυνα η κρίση.
Τα χρήματα διατέθηκαν, πλην όμως η κρίση δεν ξεπεράστηκε. Αντίθετα μάλιστα. Η οικονομία όχι μόνον δεν ενισχύθηκε, αλλά καταβαραθρώθηκε. Να σημειωθεί ότι τότε, που πήραμε τα 2,2 δις, ελέχθη ότι υπήρχε ανάγκη για πρόσθετες προσλήψεις στο Δημόσιο. Έγιναν. Αυξήσαμε κι άλλο την υδροκέφαλη δημόσια υπηρεσία, αυτήν που τώρα η Τρόικα μας υποχρέωσε να μειώσουμε δραστικότατα, γιατί απομυζά τεράστιο μέρος των εσόδων του κράτους. Σχεδόν τα μισά.
Το πρόβλημα είναι ότι τα δυο δάνεια των 2,2 δις λήγουν φέτος τον Ιούνιο και τον Ιούλιο. Αυτά τα λεφτά πρέπει να ξοφλήσουμε σε διάστημα ενός μηνός. Το πρόβλημα είναι πως δεν έχουμε για να πληρώσουμε, όχι μόνον αυτά τα δάνεια, αλλά και πολλές άλλες ανάγκες, μισθούς, συντάξεις και τρέχουσες δημοσιονομικές υποχρεώσεις. Είναι γι’ αυτόν τον λόγο που μας διαπερνά ρίγος όταν σκεφτούμε πως είμαστε υποχρεωμένοι, δεν έχουμε άλλη επιλογή, να δεχθούμε υπογραφή μνημονίου καθόλου ευχάριστου. Εξάλλου, μας το είπαν προχθές οι αρθρογράφοι των «Financial Times»:
Η Κύπρος φαίνεται να ξεχνά ότι οι ζητιάνοι δεν έχουν επιλογές…
Σημερινή
InfoGnomon
Απαντήσεις από τον Πρόεδρο, αντί διάγγελμα, ήθελαν οι πολίτες - Το κούρεμα της Ελλάδας και τα 2,2 δις που πρέπει να πληρώσουμε σε λίγο
Η ΚΥΠΡΟΣ ξεχνά ότι οι ζητιάνοι δεν έχουν επιλογές, μας είπαν οι «Financial Times»
Από σήμερα, ο Δημήτρης Χριστόφιας είναι μόνον τύποις Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Φεύγει μετά από πέντε χρόνια στο πηδάλιο του καραβιού με το όνομα Κύπρος, ενός καραβιού που βουλιάζει. Κατ’ ακρίβειαν το καράβι βρίσκεται ήδη στον οικονομικό βυθό και οι επιβάτες του, άλλοι έχουν πνιγεί, άλλοι είναι ναυαγοί κι άλλοι βρίσκονται στοιβαγμένοι σε σωστικές λέμβους, καταβάλλοντας απέλπιδες προσπάθειες να επιβιώσουν με τα ελάχιστα.
Τα πράγματα δεν ήταν ποτέ στο παρελθόν σε τόσο άθλια κατάσταση. Άνεργοι οικογενειάρχες κλαίνε μπροστά στις τηλεοπτικές κάμερες, ζητώντας ένα κομμάτι ψωμί για τα παιδιά τους. Μανάδες στέκονται στην ουρά στα κοινωνικά παντοπωλεία για μια κονσέρβα, λίγο ρύζι και ένα πακέτο μακαρόνια. Παιδιά στα σχολεία χορταίνουν την πείνα τους στα συσσίτια. Οι εικόνες θυμίζουν σκηνές που μας σημάδεψαν τη ζωή το 1974, τότε που η Τουρκία μας εκδίωξε κακήν κακώς από τα σπίτια μας, κι έσπειρε τον όλεθρο και την καταστροφή. Όλεθρο και καταστροφή ζούμε και σήμερα, χωρίς όμως εισβολή.
Ξαφνιασμένοι για όσα διαδραματίζονται διερωτόμαστε γιατί. Ήθελε ο Πρόεδρος Χρστόφιας να μας φέρει σ’ αυτήν την κατάσταση; Κανένας δεν πιστεύει πως ναι, αυτή ήταν η πρόθεσή του όταν αναλάμβανε τα ηνία της διακυβέρνησης του τόπου. Τι έγινε λοιπόν και καταστραφήκαμε; Ποιος ευθύνεται για όσα υποφέρει ο λαός; Ποιου τα λάθη πληρώνουμε; Κι αν το προσωποποιήσω, γιατί από αύριο θα βρεθούμε μερικές δεκάδες δημοσιογράφοι στην ουρά για επίδομα ανεργίας;
Αντί απαντήσεων, απαγγελία
Κάποιες απαντήσεις ίσως θα παίρναμε από τη συνέντευξη Τύπου, την οποία ο ίδιος ο Πρόεδρος εξήγγειλε ότι θα έδινε την περασμένη Τετάρτη. Μετά, την ανέβαλε για την Πέμπτη. Την τελευταία στιγμή άλλαξε γνώμη και μας είπε πως αντί συνέντευξης θα μας «απάγγελλε» ένα διάγγελμα. Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, δεν γνωρίζουμε το περιεχόμενο του διαγγέλματος. Αν κρίνουμε από άλλα, προηγούμενα, αλλά και δηλώσεις του, είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα προσπαθήσει να αποσείσει από τους ώμους του όλες τις ευθύνες και θα τις μεταθέσει στους ώμους των τραπεζιτών, των διεθνών κλεφταράδων, του τέως Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας και του οικονομικού μοντέλου το οποίο ο ίδιος καταριέται από τότε που εντάχθηκε στις τάξεις του κομμουνιστικού κόμματος. Από μικρό παιδί δηλαδή.
Επειδή, δυστυχώς, δεν είχαμε την ευκαιρία να τον ρωτήσουμε πρόσωπο με πρόσωπο, διατυπώνουμε δυο μόνον από τα ερωτήματα που βασανίζουν όλους μας, σε μια σελίδα εφημερίδας. Αν βρει χρόνο είτε ο ίδιος είτε οι παρατρεχάμενοί του ίσως τα διαβάσουν. Κι αν έχουν τη στοιχειώδη υπευθυνότητα έναντι των πολιτών, ίσως τα απαντήσουν.
Μέχρι το 2010 Χιλιάδες δηλώσεις εγίνοντο καθημερινά από όλα σχεδόν τα κόμματα, ότι η διεθνής οικονομική κρίση δεν θα άφηνε αλώβητη την Κύπρο. Ακόμα και να μην μας άγγιζε εντός έδρας, οι συνέπειές της σε άλλες χώρες θα μας χτυπούσαν την πόρτα, αφού η Κύπρος στηρίζεται στις υπηρεσίες και κυρίως στον τουρισμό. Ποιος Βρετανός, Γερμανός, Σκανδιναβός θα σκεφτόταν διακοπές, όταν ήταν υποχρεωμένος να μετρήσει και να ξαναμετρήσει τον μισθό του για να τα φέρει βόλτα με τις καθημερινές του ανάγκες; Άρα, το πρώτο πλήγμα θα το δεχόμασταν από τη μείωση του τουριστικού ρεύματος.
Ο Πρόεδρος απαντούσε πως η οικονομία μας ήταν αλώβητη. Πως ποσώς θα μας άγγιζε. Τον διαβεβαίωνε ο Υπουργός του των Οικονομικών, ο Χαρίλαος Σταυράκης. Ο οποίος θριαμβολογούσε μόλις εύρισκε την ευκαιρία και διατυμπάνιζε ότι κατάφερνε να εξασφαλίζει δανεικά από παντού όποια ώρα το ήθελε και με τους καλύτερους όρους. Αυτά μέχρι το 2010.
Μέχρι τότε οι κυβερνώντες ζούσαν στα σύννεφα και αρκούνταν να κατηγορούν τους προειδοποιούντες, για κινδυνολογία και καταστροφολογία. Όταν άρχισαν τα πράγματα να δυσκολεύουν, τότε άρχισε να γίνεται λόγος και για μέτρα, τα οποία όμως δεν λήφθηκαν ακόμα. Αυτά που τώρα είμαστε υποχρεωμένοι να πληρώνουμε, μας επιβλήθηκαν, δεν τα πήραμε εμείς. Δεν τα αποφασίσαμε εμείς, όταν είχαμε την πολυτέλεια να το κάνουμε.
Ένας κουβάς στην πόρτα μας
ΘΑ ήταν ευπρόσδεκτο να ακούσουμε από τον Πρόεδρο Χριστόφια μιαν απάντηση: Κανείς, μα κανείς στην Κυβέρνηση του, κανείς, μα κανείς στο Προεδρικό, ούτε ο ίδιος, δεν σκέφτηκαν πως δεν είναι δυνατόν να καίγεται η γειτονιά μας και να θεωρούμε ότι στο δικό μας το σπίτι δεν θα μπει ούτε ο ελάχιστος καπνός; Κανείς, μα κανείς δεν σκέφτηκε να γεμίσει έναν κουβά νερό, να τον έχει πρόχειρο σε περίπτωση που η φωτιά έφτανε στην πόρτα μας;
Έχουμε στα χέρια μας, μετά από διαρροή φυσικά, αφού τίποτε δεν μένει κρυπτόν υπό τον ήλιον, δεκάδες επιστολές του πρώην Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας Αθανάσιου Ορφανίδη, με τις οποίες τον προειδοποιούσε για καταστροφή, για σοβαρές συνέπειες, για καταστροφικά σενάρια, για τον κατηφορικό δρόμο της οικονομίας, για την κρισιμότητα της κατάστασης, για επώδυνες συνέπειες και πολλά παρόμοια καταθλιπτικά. Κυρίως όμως στεκόμαστε στην προειδοποίηση Ορφανίδη στις 18 Ιουλίου 2011, λίγες δηλαδή μέρες μετά τη φονική έκρηξη στο Μαρί. Σε επιστολή του προς τον Πρόεδρο Χριστόφια ο πρώην Διοικητής έγραφε:
«Συνυπολογίζοντας όλα τα δεδομένα, το δυσμενές διεθνές περιβάλλον, τις δυσκολίες προσφυγής σε εξωτερικό δανεισμό, τις επιπρόσθετες οικονομικές επιπτώσεις από τα πρόσφατα γεγονότα (Σ.Σ. έκρηξη στο Μαρί) πιστεύω ότι η οικονομία βρίσκεται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, συγκρινόμενη με αυτήν του 1974. Συνεπώς, για να αποφευχθούν τα χειρότερα, όπως μεταξύ άλλων ένταξη σε μηχανισμό στήριξης, με ό,τι αυτά συνεπάγονται για την οικονομία αλλά και για το εθνικό θέμα, απαιτούνται αμέσως περισσότερα και δραστικότερα μέτρα από εκείνα που συζητήθηκαν στις 8 Ιουλίου 2011, καθώς και ταχύτατη υλοποίησή τους. Όπως και στο παρελθόν, η Κεντρική Τράπεζα είναι έτοιμη να ανταποκριθεί σε κάλεσμά σας για οποιαδήποτε τεχνοκρατική βοήθεια μπορεί να προσφέρει κι εγώ προσωπικά παραμένω στη διάθεσή σας να συμβάλω με όλες μου τις δυνάμεις σ’ αυτήν την προσπάθεια».
Η τελευταία αυτή πρόταση επαναλαμβάνεται σε όλες σχεδόν τις επιστολές που απέστελλε ο Αθανάσιος Ορφανίδης στον Πρόεδρο, μια και ο τελευταίος αρνείτο να τον δει, για δικούς του προσωπικούς λόγους. Αδιανόητη μια τέτοια προσέγγιση, όμως, όπως λέει ο Δημήτρης Χριστόφιας, ο πρώην Διοικητής είναι ο μόνος και απόλυτος υπεύθυνος για την κατρακύλα των τραπεζών. Δεν τις επόπτευε επαρκώς, γι' αυτό και φτάσανε στο σημερινό τραγικό σημείο.
Το κούρεμα, η τελεία και το κόμμα
ΤΟΝ Οκτώβρη του 2011, ο Πρόεδρος από μόνος του αποφάσισε ότι θα πει ναι στη συμμετοχή της Κύπρου στο ελληνικό χρέος. «Αν έλεγα όχι», είπε σε συνέντευξη Τύπου πέρσι, «θα με λυντσάρατε». Κανείς όμως δεν είπε πως η Κύπρος μόνη θα πήγαινε κόντρα στο ευρωπαϊκό ρεύμα για το κούρεμα. Ο Πρόεδρος Χριστόφιας, στη Σύνοδο Κορυφής των Ευρωπαίων ηγετών, αποφάσισε λοιπόν να σηκώσει το χέρι του και να ψηφίσει ότι δέχεται να συμβάλει με 4,5 δισεκατομμύρια στη βοήθεια προς την Ελλάδα. Θα έπρεπε όμως να σηκωθεί ο ίδιος όρθιος, να πει ναι, να βάλει κόμμα και να ζητήσει στήριξη και των κυπριακών τραπεζών, αφού αυτές θα φορτώνονταν το βάρος των 4,5 δισεκατομμυρίων. Ο Πρόεδρος είπε ναι κι έβαλε τελεία. Διερωτάται λοιπόν ο οικονομικός κόσμος της Κύπρου:
-Δεν γνώριζε ή δεν ήθελε ο Δημήτρης Χριστόφιας; Αν δεν γνώριζε, ήταν λάθος. Ήταν Πρόεδρος. Αν δεν ήθελε, ήταν λάθος. Έστελνε την οικονομία στον γκρεμό. Ποιο από τα δύο λάθη ισχύει;
Πόρτες και καμαρόπορτες
Από τις επιστολές Ορφανίδη εξάγεται το συμπέρασμα ότι ο Δημήτρης Χριστόφιας μπορούσε να έχει συμβούλους, αν το ήθελε. Και όφειλε να απευθυνθεί στον Διοικητή πριν πάει στη Σύνοδο Κορυφής, για τον απλούστατο λόγο ότι ο Ορφανίδης ήταν ο αρμοδιότερος να τον συμβουλεύσει για τα των τραπεζών και των συνεπειών από το κούρεμα.
Αν δεν τον εμπιστευόταν, επειδή όπως λέει τον θεωρεί υπεύθυνο για την κατρακύλα των τραπεζών, θα έπρεπε να δράσει και γι’ αυτό το θέμα. Μπροστά στο τραγικό ενδεχόμενο να συρθεί ολόκληρη η Κύπρος στην καταστροφή εξαιτίας ενός και μόνον ανθρώπου, του Διοικητή, θα έπρεπε ο Πρόεδρος να αναλάβει δράση. Να τον καλέσει στο Προεδρικό, να του τα πει ένα χεράκι, να του τραβήξει το αφτί και να τον βάλει στη θέση του.
Η απάντηση Χριστόφια είναι προβλεπτή. Δεν του επιτρέπεται, λένε οι νόμοι και οι κανονισμοί, να παρέμβει στο έργο του Διοικητή, επειδή είναι ανεξάρτητος θεσμός. Σε τέτοιες περιπτώσεις, όμως, αυτό δεν αποτελεί δικαιολογία. Δόξα τω Θεώ, οι νόμοι μας έχουν όλοι παράθυρα, πόρτες, ενίοτε και καμαρόπορτες. Ποιος θα κατηγορούσε τον Πρόεδρο αν συναντούσε τον Αθανάσιο Ορφανίδη, για να ζητήσει ενημέρωση και εξηγήσεις; Αλήθεια, ποιος; Προχθές ακόμα μάθαμε από τα χείλη του Κυβερνητικού Εκπροσώπου ότι ο νέος Διοικητής συνάντησε τον Πρόεδρο για να τον παρακαλέσει να του κάνει προσωπική χάρη: Να διορίσει υποδιοικητή, γιατί χρειάζεται βοήθεια. Ο Πρόεδρος υπάκουσε.
Οι ευθύνες Ορφανίδη
Ευθυνες όμως επιρρίπτονται και στον ίδιο τον Αθανάσιο Ορφανίδη. Οικονομικοί παράγοντες επιμένουν ότι θα έπρεπε ενόσω ήταν ακόμα Διοικητής κι αφού έβλεπε πού οδηγούνται τα πράγματα, να έβγαινε σε συνέντευξη Τύπου, να εξηγούσε την κατάσταση, να δημοσιοποιούσε τους φόβους και τις ανησυχίες του, και να παραιτείτο. Δημοσίως. Το ερώτημα είναι γιατί δεν το έκανε και γιατί περιοριζόταν να γράφει προειδοποιητικές επιστολές στον Πρόεδρο, να παρακαλεί την ιδιαιτέρα του Δημήτρη Χριστόφια να του κλείσει ραντεβού για να τον συναντήσει και ως απάντηση να εισπράττει ηχηρά όχι.
Δάνεια επί δανείων
ΕΝΑ άλλο μεγάλο ερώτημα που ταλανίζει τους πολίτες είναι τα πολλά και συχνά δάνεια τα οποία έπαιρνε η Κυπριακή Δημοκρατία με ψύλλου πήδημα, στην αρχή. Όπως αυτό του 1,4 δις στις αρχές Ιουνίου 2009 και του άλλου, ένα μήνα αργότερα, των 800 εκατομμυρίων. Ένα χρόνο δηλαδή μετά την ανάληψη της Προεδρίας από τον Δημήτρη Χριστόφια, ο οποίος παρέλαβε ταμεία με πλεόνασμα 500 εκατομμύρια, χρειαστήκαμε μαζεμένα 2,2 δισεκατομμύρια ευρώ. Γράφω μαζεμένα, γιατί πριν από τα 2,2 είχαμε πάρει κι άλλα, μικρότερα δάνεια, των οποίων ουκ έστι αριθμός.
Ο τότε Υπουργός Οικονομικών Χαρίλαος Σταυράκης θριαμβολογούσε πως η παροχή δανείων στην Κύπρο από ξένους αποτελούσε ένδειξη εμπιστοσύνης στην οικονομία μας. Μέχρι που τον Μάιο του 2011 οι ξένοι μάς κατάλαβαν και μας έκοψαν τον δανεισμό. Ούτε σεντ δεν μας δίνουν από τότε, γιατί είδαν την «κωλοσυρμαθκιάν της κουφής». Αυτήν που εμείς απαξιώσαμε καν να κοιτάξουμε.
Τα δύο τετραετή του 2009
ΘΑ σταθούμε όμως στα δύο δάνεια του 2009. Ποια ήταν η ανάγκη εκείνη που μας υποχρέωνε να αναζητούμε το ιλιγγιώδες ποσόν των 2,2 δις, δώδεκα μόλις μήνες μετά το πλεόνασμα των 500 εκατομμυρίων; Τι έγινε και χρειαστήκαμε μαζεμένα τόσα χρήματα; Ο Χαρίλαος Σταυράκης είπε τότε πως κάποια από αυτά τα λεφτά θα χρησιμοποιούντο για να εξοφληθούν παλιά δάνεια και τα υπόλοιπα διετίθεντο για την ενίσχυση της οικονομίας, προκειμένου να ξεπεραστεί όσο το δυνατόν πιο ανώδυνα η κρίση.
Τα χρήματα διατέθηκαν, πλην όμως η κρίση δεν ξεπεράστηκε. Αντίθετα μάλιστα. Η οικονομία όχι μόνον δεν ενισχύθηκε, αλλά καταβαραθρώθηκε. Να σημειωθεί ότι τότε, που πήραμε τα 2,2 δις, ελέχθη ότι υπήρχε ανάγκη για πρόσθετες προσλήψεις στο Δημόσιο. Έγιναν. Αυξήσαμε κι άλλο την υδροκέφαλη δημόσια υπηρεσία, αυτήν που τώρα η Τρόικα μας υποχρέωσε να μειώσουμε δραστικότατα, γιατί απομυζά τεράστιο μέρος των εσόδων του κράτους. Σχεδόν τα μισά.
Το πρόβλημα είναι ότι τα δυο δάνεια των 2,2 δις λήγουν φέτος τον Ιούνιο και τον Ιούλιο. Αυτά τα λεφτά πρέπει να ξοφλήσουμε σε διάστημα ενός μηνός. Το πρόβλημα είναι πως δεν έχουμε για να πληρώσουμε, όχι μόνον αυτά τα δάνεια, αλλά και πολλές άλλες ανάγκες, μισθούς, συντάξεις και τρέχουσες δημοσιονομικές υποχρεώσεις. Είναι γι’ αυτόν τον λόγο που μας διαπερνά ρίγος όταν σκεφτούμε πως είμαστε υποχρεωμένοι, δεν έχουμε άλλη επιλογή, να δεχθούμε υπογραφή μνημονίου καθόλου ευχάριστου. Εξάλλου, μας το είπαν προχθές οι αρθρογράφοι των «Financial Times»:
Η Κύπρος φαίνεται να ξεχνά ότι οι ζητιάνοι δεν έχουν επιλογές…
Σημερινή
InfoGnomon
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Κολοβός και Ντούνης, δύο ταλέντα του Πανιωνίου για Ιταλία
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
