2013-02-20 09:46:35
By Tony Barber
Η επείγουσα κατάσταση της Κύπρου προσφέρει στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις την καλύτερη ευκαιρία των τελευταίων 40 ετών για την επανένωση του νησιού, υποστηρίζει ο δημοσιογράφος Tony Barber στους FT. Σύμφωνα με τον ίδιο, η πρόοδος στο θέμα της επανένωσης πρέπει να συσχετιστεί με την οικονομική βοήθεια ώστε να λυθεί το πρόβλημα που ταλανίζει το νησί επί δεκαετίες. Σημειώνεται ότι οι FT την προηγούμενη εβδομάδα μέσω Editorial είχαν θίξει το θέμα των σχέσεων της Τουρκίας και της ΕΕ, υπό το πρίσμα των οικονομικών εξελίξεων στην Κύπρο, γεγονός που προκάλεσε μεγάλες αντιδράσεις στο νησί παραμονές του πρώτου γύρου των εκλογών.
«Ισιώνει η ουρά του γουρουνιού;» θέτει το ερώτημα μια κυπριακή παροιμία. Ισως έπρεπε να διερωτάται: «Μπορεί να λυθεί το κυπριακό πρόβλημα;»
Ετσι όπως έχουν γίνει τα πράγματα, προσφέρεται σήμερα μια ευκαιρία για εύρεση λύσης, αν οι Ευρωπαίοι ηγέτες αποδειχθούν αρκετά γενναίοι ώστε να την αρπάξουν. Στις προεδρικές εκλογές της Κύπρου το σαββατοκύριακο, ο συντηρητικός υποψήφιος Νίκος Αναστασιάδης, αναδείχθηκε σε φαβορί για νίκη τις επαναληπτικές της ερχόμενης Κυριακής. Είναι ένας από τους λίγους Κύπριους πολιτικούς που έχει τα διαπιστευτήρια να κάνει ό,τι πρέπει να γίνει σε διπλωματικό και οικονομικό επίπεδο.
Γιατί το κυπριακό πρόβλημα αυτές τις ημέρες είναι δύο προβλήματα: Πρώτον, υπάρχει πρόβλημα ασφαλείας και διπλωματίας γιατί η μεσογειακή νήσος είναι διχασμένη στην νότια ζώνη που ελέγχει η διεθνώς αναγνωρισμένη ελληνοκυπριακή κυβέρνηση και στα βόρεια κατεχόμενα εδάφη. Παρά τις επανειλημμένες προσπάθειες των Ηνωμένων Εθνών για επανένωση της νήσου, αυτή παραμένει διχασμένη από το 1974. Όπως παρατήρησε κάποτε ο Βρετανός διπλωμάτης David Hannay «κανείς δεν έχασε ποτέ λεφτά στοιχηματίζοντας στην αποτυχία των συνομιλιών για την Κύπρο».
Κατά τα τρία τελευταία χρόνια, η νήσος έχει μετατραπεί επιπλέον σε τραπεζικό, δημοσιονομικό και οικονομικό πρόβλημα. Η Κύπρος είναι το τρίτο μικρότερο έθνος της ευρωζώνης και αντιστοιχεί σε λιγότερο από 0,2% του ΑΕΠ της. Αλλά το μέγεθός της είναι αντιστρόφως ανάλογο από την δυνατότητα να επαναφέρει την ευρωζώνη στα προβλήματα που βίωνε μέχρι το περασμένο καλοκαίρι. Κι αυτό γιατί οι ανάγκες για την διάσωση της νήσου –έως 10 δισ. ευρώ για τις τράπεζες και 7,5 δισ. ευρώ για να λειτουργεί η κυβέρνηση και να εξυπηρετείται το χρέος- θα ανεβάσουν το Δημόσιο χρέος στο αφόρητο 140% με 150% του ΑΕΠ.
Μια «συνταγή» είναι η αναδιοργάνωση χρέους, όπως έγινε με τους ιδιώτες ομολογιούχους στα κρατικά ελληνικά ομόλογα. Μια άλλη «συνταγή» είναι η αναδιοργάνωση των τραπεζών, όπως έγινε στην Ισπανία, και η επιβολή ζημιών σε αποταμιευτές. Οι εταίροι της Κύπρου στην ευρωζώνη εν τω μεταξύ δεν έχουν καμία διάθεση να διασώσουν μια χώρα της οποίας οι τράπεζές είναι γεμάτες από δισεκατομμύρια ευρώ που ανήκουν σε πλούσιους Ρώσους.
Ωστόσο, κάθε πρόταση έχει τα μειονεκτήματά της. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες διαβεβαίωσαν τις αγορές πέρσι ότι η αναδιοργάνωση του ελληνικού χρέους είναι μοναδική περίπτωση. Αν αναιρέσουν την υπόσχεση, θα δημιουργήσουν νέες αμφιβολίες για την ποιότητα των ελληνικών, ιταλικών, πορτογαλικών και ισπανικών ομολόγων. Σε κάθε περίπτωση, τα περισσότερα κρατικά ομόλογα της Κύπρου βρίσκονται στα χέρια των κυπριακών τραπεζών. Μια αναδιοργάνωση απλά θα τους σκάψει πιο βαθύ λάκκο.Οσο για την «επίθεση» στους Ρώσους καταθέτες, αν και ακούγεται δελεαστική, δεν είναι ούτε πολιτικά πρακτική, ούτε οικονομικά σοφή. Το Κρεμλίνο βοήθησε την νήσο το 2011 με δάνειο 2,5 δισ. ευρώ. Θα ήταν σοφό να ενθαρρυνθούν οι Ρώσοι να συμμετέχουν σε μια ευρύτερη διάσωση μέσω της ΕΕ. Επιπλέον, αν «τσιμπήσουν» τους καταθέτες -έστω και τους πλούσιους ολιγάρχες- ίσως προκαλέσουν πανικό και στους καταθέτες στην υπόλοιπη Ευρώπη.
Όποια κι αν είναι η απάντηση, η επείγουσα κατάσταση της Κύπρου προσφέρει στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις την καλύτερη ευκαιρία των τελευταίων 40 ετών για διευθέτηση του διχασμού της νήσου. Το περίγραμμα της διευθέτησης είναι ξεκάθαρο: Ένα ομόσπονδο κράτος με δύο ζώνες και κοινή υπηκοότητα, και συμβιβασμός στις εδαφικές και ιδιοκτησιακές διαμάχες.
Μια τέτοια συμφωνία, που θα ενορχηστρώσει ο ΟΗΕ, είχε εμφανιστεί στο προσκήνιο το 2004 όταν η κατεχόμενη πλευρά την ενέκρινε με δημοψήφισμα. Όμως οι Ελληνοκύπριοι, που ήταν σίγουροι για την ένταξη στην ΕΕ ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, απέρριψαν την πρόταση.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες έχουν τώρα την ευκαιρία να πουν στους Ελληνοκύπριους με φιλικό, αλλά αποφασιστικό τρόπο, όταν η οικονομική βοήθεια απαιτεί πρόοδο στην διπλωματική διευθέτηση. Ισως ανακαλύψουν ότι παραβιάζουν ανοικτές θύρες (preaching to the converted) … Γιατί ο κ. Αναστασιάδης –σε αντίθεση με τον απερχόμενο Κομμουνιστή πρόεδρο Δημήτρη Χριστόφια- ήταν υποστηρικτής του σχεδίου του ΟΗΕ που εντέλει απορρίφθηκε το 2004.
Ο κυπριακός βάλτος όμως έχει μεγάλο πολιτικό βάθος. Ο κ. Χριστόφιας ζήτησε την οικονομική διάσωση τον Ιούνιο, αλλά το κύριο μέλημά του από εκεί και πέρα ήταν να μην γίνει ο Πρόεδρος που θα υποκύψει στους αναπόφευκτα δυσοίωνους όρους της διάσωσης. Εν τω μεταξύ, το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κύπρου προσβλέπει στις κοινοβουλευτικές εκλογές του 2016 και τις προεδρικές του 2018, υπολογίζοντας ότι οι ψηφοφόροι μέχρι τότε θα έχουν απηυδήσει τόσο με την λιτότητα, που θα επαναφέρουν τους κομμουνιστές στην εξουσία.
Θα είναι πολύ βολική συγκυρία ότι οι εκλογές του 2018 θα προκύψουν λίγο πριν αρχίσουν να αποδίδουν τους «καρπούς» τους τα κοιτάσματα φυσικού αερίου που πρόσφατα ανακαλύφθηκαν στα ανοιχτά της Κύπρου. Αυτό το μεγάλο εύρημα των Ελληνοκυπρίων, πιθανότατα θα κλείσει το παράθυρο μιας κυπριακής διευθέτησης. Ο κ. Αναστασιάδης και οι Ευρωπαίοι εταίροι του έχουν πέντε χρόνια προθεσμία για να παράξουν μια συμφωνία.
ΠΗΓΗ: FT.com
EURO2DAY
Η επείγουσα κατάσταση της Κύπρου προσφέρει στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις την καλύτερη ευκαιρία των τελευταίων 40 ετών για την επανένωση του νησιού, υποστηρίζει ο δημοσιογράφος Tony Barber στους FT. Σύμφωνα με τον ίδιο, η πρόοδος στο θέμα της επανένωσης πρέπει να συσχετιστεί με την οικονομική βοήθεια ώστε να λυθεί το πρόβλημα που ταλανίζει το νησί επί δεκαετίες. Σημειώνεται ότι οι FT την προηγούμενη εβδομάδα μέσω Editorial είχαν θίξει το θέμα των σχέσεων της Τουρκίας και της ΕΕ, υπό το πρίσμα των οικονομικών εξελίξεων στην Κύπρο, γεγονός που προκάλεσε μεγάλες αντιδράσεις στο νησί παραμονές του πρώτου γύρου των εκλογών.
«Ισιώνει η ουρά του γουρουνιού;» θέτει το ερώτημα μια κυπριακή παροιμία. Ισως έπρεπε να διερωτάται: «Μπορεί να λυθεί το κυπριακό πρόβλημα;»
Ετσι όπως έχουν γίνει τα πράγματα, προσφέρεται σήμερα μια ευκαιρία για εύρεση λύσης, αν οι Ευρωπαίοι ηγέτες αποδειχθούν αρκετά γενναίοι ώστε να την αρπάξουν. Στις προεδρικές εκλογές της Κύπρου το σαββατοκύριακο, ο συντηρητικός υποψήφιος Νίκος Αναστασιάδης, αναδείχθηκε σε φαβορί για νίκη τις επαναληπτικές της ερχόμενης Κυριακής. Είναι ένας από τους λίγους Κύπριους πολιτικούς που έχει τα διαπιστευτήρια να κάνει ό,τι πρέπει να γίνει σε διπλωματικό και οικονομικό επίπεδο.
Γιατί το κυπριακό πρόβλημα αυτές τις ημέρες είναι δύο προβλήματα: Πρώτον, υπάρχει πρόβλημα ασφαλείας και διπλωματίας γιατί η μεσογειακή νήσος είναι διχασμένη στην νότια ζώνη που ελέγχει η διεθνώς αναγνωρισμένη ελληνοκυπριακή κυβέρνηση και στα βόρεια κατεχόμενα εδάφη. Παρά τις επανειλημμένες προσπάθειες των Ηνωμένων Εθνών για επανένωση της νήσου, αυτή παραμένει διχασμένη από το 1974. Όπως παρατήρησε κάποτε ο Βρετανός διπλωμάτης David Hannay «κανείς δεν έχασε ποτέ λεφτά στοιχηματίζοντας στην αποτυχία των συνομιλιών για την Κύπρο».
Κατά τα τρία τελευταία χρόνια, η νήσος έχει μετατραπεί επιπλέον σε τραπεζικό, δημοσιονομικό και οικονομικό πρόβλημα. Η Κύπρος είναι το τρίτο μικρότερο έθνος της ευρωζώνης και αντιστοιχεί σε λιγότερο από 0,2% του ΑΕΠ της. Αλλά το μέγεθός της είναι αντιστρόφως ανάλογο από την δυνατότητα να επαναφέρει την ευρωζώνη στα προβλήματα που βίωνε μέχρι το περασμένο καλοκαίρι. Κι αυτό γιατί οι ανάγκες για την διάσωση της νήσου –έως 10 δισ. ευρώ για τις τράπεζες και 7,5 δισ. ευρώ για να λειτουργεί η κυβέρνηση και να εξυπηρετείται το χρέος- θα ανεβάσουν το Δημόσιο χρέος στο αφόρητο 140% με 150% του ΑΕΠ.
Μια «συνταγή» είναι η αναδιοργάνωση χρέους, όπως έγινε με τους ιδιώτες ομολογιούχους στα κρατικά ελληνικά ομόλογα. Μια άλλη «συνταγή» είναι η αναδιοργάνωση των τραπεζών, όπως έγινε στην Ισπανία, και η επιβολή ζημιών σε αποταμιευτές. Οι εταίροι της Κύπρου στην ευρωζώνη εν τω μεταξύ δεν έχουν καμία διάθεση να διασώσουν μια χώρα της οποίας οι τράπεζές είναι γεμάτες από δισεκατομμύρια ευρώ που ανήκουν σε πλούσιους Ρώσους.
Ωστόσο, κάθε πρόταση έχει τα μειονεκτήματά της. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες διαβεβαίωσαν τις αγορές πέρσι ότι η αναδιοργάνωση του ελληνικού χρέους είναι μοναδική περίπτωση. Αν αναιρέσουν την υπόσχεση, θα δημιουργήσουν νέες αμφιβολίες για την ποιότητα των ελληνικών, ιταλικών, πορτογαλικών και ισπανικών ομολόγων. Σε κάθε περίπτωση, τα περισσότερα κρατικά ομόλογα της Κύπρου βρίσκονται στα χέρια των κυπριακών τραπεζών. Μια αναδιοργάνωση απλά θα τους σκάψει πιο βαθύ λάκκο.Οσο για την «επίθεση» στους Ρώσους καταθέτες, αν και ακούγεται δελεαστική, δεν είναι ούτε πολιτικά πρακτική, ούτε οικονομικά σοφή. Το Κρεμλίνο βοήθησε την νήσο το 2011 με δάνειο 2,5 δισ. ευρώ. Θα ήταν σοφό να ενθαρρυνθούν οι Ρώσοι να συμμετέχουν σε μια ευρύτερη διάσωση μέσω της ΕΕ. Επιπλέον, αν «τσιμπήσουν» τους καταθέτες -έστω και τους πλούσιους ολιγάρχες- ίσως προκαλέσουν πανικό και στους καταθέτες στην υπόλοιπη Ευρώπη.
Όποια κι αν είναι η απάντηση, η επείγουσα κατάσταση της Κύπρου προσφέρει στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις την καλύτερη ευκαιρία των τελευταίων 40 ετών για διευθέτηση του διχασμού της νήσου. Το περίγραμμα της διευθέτησης είναι ξεκάθαρο: Ένα ομόσπονδο κράτος με δύο ζώνες και κοινή υπηκοότητα, και συμβιβασμός στις εδαφικές και ιδιοκτησιακές διαμάχες.
Μια τέτοια συμφωνία, που θα ενορχηστρώσει ο ΟΗΕ, είχε εμφανιστεί στο προσκήνιο το 2004 όταν η κατεχόμενη πλευρά την ενέκρινε με δημοψήφισμα. Όμως οι Ελληνοκύπριοι, που ήταν σίγουροι για την ένταξη στην ΕΕ ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, απέρριψαν την πρόταση.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες έχουν τώρα την ευκαιρία να πουν στους Ελληνοκύπριους με φιλικό, αλλά αποφασιστικό τρόπο, όταν η οικονομική βοήθεια απαιτεί πρόοδο στην διπλωματική διευθέτηση. Ισως ανακαλύψουν ότι παραβιάζουν ανοικτές θύρες (preaching to the converted) … Γιατί ο κ. Αναστασιάδης –σε αντίθεση με τον απερχόμενο Κομμουνιστή πρόεδρο Δημήτρη Χριστόφια- ήταν υποστηρικτής του σχεδίου του ΟΗΕ που εντέλει απορρίφθηκε το 2004.
Ο κυπριακός βάλτος όμως έχει μεγάλο πολιτικό βάθος. Ο κ. Χριστόφιας ζήτησε την οικονομική διάσωση τον Ιούνιο, αλλά το κύριο μέλημά του από εκεί και πέρα ήταν να μην γίνει ο Πρόεδρος που θα υποκύψει στους αναπόφευκτα δυσοίωνους όρους της διάσωσης. Εν τω μεταξύ, το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κύπρου προσβλέπει στις κοινοβουλευτικές εκλογές του 2016 και τις προεδρικές του 2018, υπολογίζοντας ότι οι ψηφοφόροι μέχρι τότε θα έχουν απηυδήσει τόσο με την λιτότητα, που θα επαναφέρουν τους κομμουνιστές στην εξουσία.
Θα είναι πολύ βολική συγκυρία ότι οι εκλογές του 2018 θα προκύψουν λίγο πριν αρχίσουν να αποδίδουν τους «καρπούς» τους τα κοιτάσματα φυσικού αερίου που πρόσφατα ανακαλύφθηκαν στα ανοιχτά της Κύπρου. Αυτό το μεγάλο εύρημα των Ελληνοκυπρίων, πιθανότατα θα κλείσει το παράθυρο μιας κυπριακής διευθέτησης. Ο κ. Αναστασιάδης και οι Ευρωπαίοι εταίροι του έχουν πέντε χρόνια προθεσμία για να παράξουν μια συμφωνία.
ΠΗΓΗ: FT.com
EURO2DAY
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Τα σνακ εν ώρα εργασίας σάς παχαίνουν
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
