2013-03-09 21:29:26
Ο Μπέπε Γκρίλο προκαλεί έντονα συναισθήματα. Οι υποστηρικτές του πιστεύουν ότι έχει τη δυνατότητα να «καθαρίσει» την ιταλική πολιτική σκηνή και να βοηθήσει τους απλούς ανθρώπους να συμμετέχουν περισσότερο στη λήψη αποφάσεων.
Οι αντίπαλοί του τον βλέπουν ως έναν επικίνδυνο λαϊκιστή που θυμίζει τον φασίστα δικτάτορα Μπενίτο Μουσολίνι.
Τα διεθνή μέσα ενημέρωσης περιγράφουν τον Γκρίλο ως έναν κωμικό, κάτι που φυσικά ισχύει, ωστόσο ο άνθρωπος αυτός, που δημιούργησε και ηγείται του κόμματος το οποίο μόλις σε τρία χρόνια έχει γίνει το μεγαλύτερο κόμμα στην Ιταλία, είναι σίγουρα πολύ περισσότερο από ένας απλός κωμικός.
Πίσω από τα εξυβριστικά σχόλια ενάντια στην πολιτική και την επιχειρηματική ελίτ, κρύβεται ένα διορατικό μυαλό, ένα εξαιρετικά ισχυρό alter ego και η επιθυμία να κερδίσει την πλήρη εξουσία στην τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης.
«Η αριστερά και η δεξιά θα κυβερνήσουν παρέα πάνω απ’ τα συντρίμμια που οι ίδιες έχουν προκαλέσει. Θα διαρκέσει περίπου ένα χρόνο το πολύ, και μετά το κίνημά μας θα αλλάξει τον κόσμο», δήλωσε ο Γκρίλο μετά τη θριαμβευτική επίδοση του κόμματός του στις εκλογές της προηγούμενης εβδομάδας.
Ο Γκρίλο έχει πρωταγωνιστήσει σε όλα τα πρωτοσέλιδα μετά τις εκλογές, ωστόσο ο ίδιος αποτελεί μονάχα τη μισή ιστορία του Κινήματος Πέντε Αστέρων.
Το μεγαλύτερο μέρος της στρατηγικής, αποφασίζει ο Ρομπέρτο Καζαλέτζιο, ένας «γκουρού» του διαδικτύου που σπάνια πραγματοποιεί δημόσιες εμφανίσεις.
«Ένας άνθρωπος μόνος του στην εξουσία δεν είναι δημοκρατία», δήλωσε ο Πιέρ Λουίτζι Μπερσάνι μετά την ήττα του δημοκρατικού κόμματος (PD) το οποίο ήρθε στη δεύτερη θέση της ψηφοφορίας. «Πίσω από τον Μπερσάνι υπάρχει το δημοκρατικό κόμμα. Θέλω να ξέρω τι υπάρχει πίσω από τον Γκρίλο.»
Η απάντηση είναι ότι πίσω από τον Γκρίλο κρύβεται ο Καζαλέτζιο, και η εταιρεία του ‘Casaleggio Associates’ με έδρα το Μιλάνο, η οποία σχεδιάζει ιστοσελίδες και διαδικτυακές καμπάνιες μάρκετινγκ για τους πελάτες της.
Οι δύο άντρες συναντήθηκαν το 2004 και τον επόμενο χρόνο η εταιρεία του Καζαλέτζιο σχεδίασε το blog του Γκρίλο, το οποίο είχε τεράστια επιτυχία. Από τότε, ο Καζαλέτζιο είναι υπεύθυνος για όλες τις δημόσιες δραστηριότητες του Γκρίλο. Είναι από κοινού ιδρυτές του Κινήματος Πέντε Αστέρων.
Πρόκειται για μία από τις καλύτερες παρθενικές επιδόσεις οποιουδήποτε κόμματος στη Δυτική Ευρώπη από την εποχή του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Το Κίνημα Πέντε Αστέρων έλαβε 26 τοις εκατό των ψήφων, ξεπερνώντας το Partido Democratico και το κεντροδεξιό κόμμα «Ο Λαός της Ελευθερίας» του Σίλβιο Μπερλουσκόνι.
«Εκτός και αν τα υπόλοιπα κόμματα αλλάξουν ηγεσία και καταφέρουν κάπως να έρθουν και πάλι σε επαφή με τους απλούς ανθρώπους, το κίνημα του Γκρίλο θα συνεχίσει σίγουρα να μεγαλώνει», δήλωσε η Elisabetta Gualmini, καθηγήτρια πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Μπολόνια και στενή παρατηρήτρια του κινήματος του Γκρίλο.
ΔΗΜΟΚΡΑΤΗΣ Ή ΔΕΣΠΟΤΗΣ;
Ο Γκρίλο εκμεταλλεύτηκε την απελπισία του λαού σε σχέση με την ύφεση, την ανεργία και τη φτώχεια, μέσα από μία πολιτική καμπάνια που έπεισε εκατομμύρια Ιταλούς ότι θα μπορούσε να τους προσφέρει μία ρήξη με το παρελθόν.
«Ο Γκρίλο ήταν μόνος που μας έδωσε έστω και κάποια ελπίδα για αλλαγή», δήλωσε ο Matteo Schiavetti, 22 χρονών, φοιτητής στο Πανεπιστήμιο της Ρώμης.
Ο Γκρίλο και οι, ως επί το πλείστον νέοι σε ηλικία, οπαδοί του αυτοπαρουσιάζονται ως πρωτοπόροι μίας νέας, περισσότερο ισότιμης μορφής δημοκρατίας, βασισμένης στην άμεση συμμετοχή και όχι στην αντιπροσώπευση και τις ιεραρχίες.
Ωστόσο, οι επικριτές του, λένε ότι μοιάζει περισσότερο με δεσπότη, παρά με δημοκράτη. Επισημαίνουν ότι πρακτικά, ο Γκρίλο όχι μόνο ελέγχει το κίνημα, αλλά ότι του ανήκει κιόλας, έχοντας κατοχυρώσει τα δικαιώματα του brand όταν το ίδρυσε με τον Καζαλέτζιο το 2009.
«Η απόλυτη εξάρτηση από τον Γκρίλο δεν είναι βιώσιμη, θα χρειαστεί να δημιουργήσουν μία δομή και να επιτρέψουν να αναδυθούν και άλλοι μικρότεροι ηγέτες ή το όλο πράγμα θα εκραγεί», δήλωσε η Gualmini.
Ο Γκρίλο έκανε επίδειξη της δύναμής του πέρυσι, όταν έδιωξε δύο τοπικούς συμβούλους οι οποίοι είχαν επικρίνει την έλλειψη εσωτερικής δημοκρατίας και όταν παραβίασε τον κανόνα του κόμματος να μην εμφανιστεί σε τηλεοπτικές συζητήσεις με αντίπαλους πολιτικούς από τα «παλαιά» κόμματα.
«Δεν υπάρχει διαφάνεια, ο Καζαλέτζιο δημιούργησε τα πάντα και η μόνη δομή είναι η ‘Καζαλέτζιο και Συνεργάτες’» δήλωσε ο Giovanni Favia, σύμβουλος για την περιοχή της Εμίλια Ρομάνια, ο οποίος βρέθηκε εκτός κόμματος μετά από διαφωνία του με τον Καζαλέτζιο.
Ο Καζαλέτζιο, ετών 59, με τα απείθαρχα μακριά μαλλιά στο ύψος του ώμου και τον παλιομοδίτικο, στρογγυλό σκελετό γυαλιών, είναι ένθερμος υποστηρικτής της δύναμης του Διαδίκτυο στη μεταμόρφωση του πλανήτη, και συχνά παρουσιάζεται σε γελοιογραφίες ως ονειροπόλος οραματιστής.
Ωστόσο, όλοι όσοι τον έχουν συναντήσει λένε ότι είναι άνθρωπος πρακτικός, αποφασισμένος και προσηλωμένος στον στόχο του. Ήρωας του είναι ο Μογγόλος κατακτητής του 13ου αιώνα Τζένγκις Χαν, και έχει δηλώσει ότι ο τελικός του στόχος είναι να εξαφανιστούν εντελώς τα κόμματα της Ιταλίας.
«Εγώ είμαι στους δρόμους και ο Καζαλέτζιο είναι online, οι ρόλοι μας είναι αλληλένδετοι και κανείς μας δεν είναι ηγέτης», λέει ο Γκρίλο σε ένα βιβλίο που εκδώσανε με τον Καζαλέτζιο τον προηγούμενο μήνα.
ΜΟΥΣΟΛΙΝΙ
Ορισμένοι σχολιαστές έχουν παρομοιάσει τον Γκρίλο με το Μουσολίνι, διακρίνοντας παρόμοια στοιχεία στις προσωπικότητές τους, τις ίδιες βιτριολικές επιθέσεις κατά των αντιπάλων τους και την κοινή τους απόρριψη των παραδοσιακών κομμάτων.
Παράλληλα, ενώ οι περισσότερες πολιτικές του απέχουν έτη φωτός από αυτές του δικτάτορα, ο Γκρίλο, όπως ο Μουσολίνι, διαθέτει σπάνιο χάρισμα και μία ενέργεια που σίγουρα διαψεύδει τα 64 χρόνια της ηλικίας του.
Πέρυσι, για να λανσάρει την καμπάνια του κόμματός του για τις εκλογές στη Σικελία, κολύμπησε τα στενά της Μεσσήνης, ένα ύπουλο κομμάτι νερού, μήκους 3 χιλιομέτρων που χωρίζει το νησί από την ηπειρωτική Ιταλία.
Ο Γκρίλο και ο Καζαλέτζιο κατανόησαν την ανάγκη των Ιταλών για κάτι διαφορετικό. Και τα πάντα σε σχέση με ο Κίνημα Πέντε Αστέρων είναι σίγουρα διαφορετικά.
Πρόκειται για το μόνο κόμμα που αρνείται την κρατική χρηματοδότηση και οι εκλεγμένοι αντιπρόσωποί του, έχουν όλοι περικόψει οικιοθελώς τους μισθούς τους. Τα μέλη του δεν εμφανίζονται ποτέ σε τηλεοπτικές εκπομπές, παρά επικοινωνούν σχεδόν αποκλειστικά μέσω του ιστολογίου του Γκρίλο (www.beppegrillo.it), και αρνούνται να σχηματίσουν συμμαχίες με άλλα κόμματα.
Στόχος του Γκρίλο είναι να απευθυνθεί και στην Αριστερά και στη Δεξιά. Επιτίθεται στα παλιά «κόμματα-ζόμπι», στους χορτασμένους επιχειρηματίες, αλλά και στα συνδικάτα, τα οποία, όπως λέει, δεν εκπροσωπούν πια τα συμφέροντα των εργαζομένων.
Και δεν αντιμετωπίζει τα πάντα με βιτριόλι. Περνάει και το θετικό μήνυμα ότι η πολιτική μπορεί να είναι καθαρή και διαφορετική, αναφέροντας συνέχεια τους τοπικούς συμβούλους του κινήματός του, οι οποίοι έχουν δώσει οικιοθελώς το μεγαλύτερο μέρος των μισθών τους για να παρέχουν φθηνή πίστωση σε μικρές επιχειρήσεις.
ΑΝΘΡΩΠΟΚΤΟΝΙΑ
Ο ίδιος ο Γκρίλο δεν θα έχει έδρα στο Κοινοβούλιο, λόγω μίας παλιότερης καταδίκης για ανθρωποκτονία εξ αμελείας, η οποία τον καθιστά μη εκλέξιμο σύμφωνα με τους κανόνες του κινήματός του. Το τζιπ που οδηγούσε με φίλους του σε ένα βουνό το 1981, ξέφυγε στον πάγο και έπεσε σε έναν γκρεμό, σκοτώνοντας τρεις από τους τέσσερις επιβάτες.
Μπορεί να υπάρχουν αντιφάσεις στον Γκρίλο και στο κίνημά του, ωστόσο η ευρέως διαδεδομένη άποψη ότι δεν έχει συγκεκριμένες πολιτικές είναι αναληθής, και η γενική κατεύθυνση των ιδεών του είναι ξεκάθαρη.
Είναι οικολόγος, με αρκετά αριστερό πολιτικό πρόγραμμα που περιλαμβάνει επίθεση στους προνομιούχους, αναδιανομή του πλούτου, την αύξηση του δημοσίου ελέγχου στα σχολεία και τον τομέα της υγείας, και τη μείωση των δαπανών στην άμυνα. Πιστεύει σε μία πιο άμεση δημοκρατία, που θα έχει ως εργαλεία τα δημοψηφίσματα και το Διαδίκτυο, και θέλει νέους νόμους για να «καθαρίσει» η πολιτική σκηνή.
Ωστόσο, παρουσιάζεται αμφιταλαντευόμενος στο κριτικό ζήτημα της παραμονής της Ιταλίας στην ευρωζώνη. Στην αρχή έκανε έκκληση για έξοδο, στη συνέχει προτίμησε το δημοψήφισμα, και πρόσφατα πρότεινε τη λύση μίας online, μη δεσμευτικής διαβούλευσης.
«Ο Γκρίλο ενδιαφέρεται για την οικονομία και έχει πολύ καλή κατανόηση του θέματος», δήλωσε στο Reuters ο Mauro Gallegati, καθηγητής οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Ανκόνας και σύμβουλος για ζητήματα οικονομικής πολιτικής του Γκρίλο εδώ και 20 χρόνια.
Ο Gallegati είπε ότι ένας φόρος περιουσίας στο πλουσιότερο 1 τοις εκατό της Ιταλίας, θα βοηθούσε σε μεγάλο βαθμό τη χρηματοδότηση ενός ελάχιστου εισοδήματος για τους ανέργους, που είναι και μία από τις βασικές υποσχέσεις του Γκρίλο.
Ο φόρος περιουσίας, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα συμπεριλάβει και τον ίδιο το Γκρίλο, ως έναν από τους πιο πετυχημένους καλλιτέχνες της χώρας τα τελευταία 30 χρόνια. Κατά το φορολογικό έτος του 2005, έβγαλε 4,3 εκατομμύρια ευρώ, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία που διέρρευσαν.
Ο τρόπος ζωής του ίδιου του Γκρίλο, συχνά δε συμβαδίζει με τα περιβαλλοντολογικά του πιστεύω. Συνήθιζε να έχει μία Ferrari και ένα ταχύπλοο, αλλά τώρα οδηγεί ένα οικολογικό, υβριδικό Toyota. Έχει δύο παιδιά με την Ιρανή σύζυγό του και δύο ακόμα από προηγούμενο γάμο.
Ενώ οι πολιτικές του Γκρίλο προέρχονται σχεδόν όλες από το χώρο της Αριστεράς, αντλεί επίσης σημαντική υποστήριξη από συντηρητικούς ψηφοφόρους, οι οποίοι είναι εξίσου εξαντλημένοι από τα απαξιωμένα κόμματα και θέλουν κάτι διαφορετικό.
Περίπου 46 τοις εκατό των ψήφων του προέρχονται από την Αριστερά, 39 τοις εκατό από το Κέντρο και τη Δεξιά, και οι υπόλοιποι από ανθρώπους που δεν είχαν ξαναψηφίσει. Σε αντίθεση με τα άλλα κόμματα, οι υποστηρικτές του είναι ομοιόμορφα κατανεμημένοι και γεωγραφικά, αλλά και μεταξύ των κοινωνικών τάξεων.
Παίρνει λιγότερες ψήφους από τους ηλικιωμένους, οι οποίοι έχουν και μικρότερη πρόσβαση στο Διαδίκτυο, αλλά «είναι πρώτος ανάμεσα στους νέους, οι οποίοι έχουν χάσει κάθε πίστη στα παραδοσιακά κόμματα», λέει η Gualmini.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η εκλογή των Πέντε Αστέρων, αποτελεί επιτυχία ενός κόμματος που, από πολλές απόψεις, δεν υφίσταται ως κόμμα.
Το όλο κίνημα έχει τη βάση του στο Διαδίκτυο. Οι υποψήφιοί του για το Κοινοβούλιο εκλέχθηκαν σε προκριματικές εκλογές που πραγματοποιήθηκαν online. Δεν έχει έδρα ή γραφεία, αλλά ούτε και εσωτερική ιεραρχία, πέραν του ότι ο Γκρίλο είναι ηγέτης του.
Η ελαφριά αυτή οργάνωση του κινήματος, του επιτρέπει να είναι ουσιαστικά αυτοχρηματοδοτούμενο. Το blog του Γκρίλο φέρει κάποιες διαφημίσεις και οι οπαδοί του μπορούν να συμβάλουν με χρηματικές καταθέσεις online.
ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΟΥ ΓΚΡΙΛΟ
Ο Γκρίλο και ο Καζαλέτζιο πιθανότατα συνειδητοποίησαν τις πολιτικές τους δυνατότητες το 2007, όταν τα συλλαλητήρια διαμαρτυρίας που διοργανώθηκαν μέσω του blog του Γκρίλο, πραγματοποιήθηκαν ταυτόχρονα σε πόλεις σε ολόκληρη την Ιταλία, συγκεντρώνοντας πάνω από 2 εκατομμύρια συμμετέχοντες.
Η ρωμαλέα φυσιογνωμία του Γκρίλο, με το ζαρωμένο πρόσωπο και τα λευκά, δασύτριχα μαλλιά, ήταν σχεδόν άγνωστα στο διεθνή χώρο πριν από την προεκλογική του καμπάνια, αλλά στην Ιταλία ήταν πασίγνωστος από τότε που πρωτοεμφανίστηκε στην τηλεόραση ως κωμικός στα τέλη της δεκαετίας του 1970.
Γιος ιδιοκτήτη μίας μικρής εταιρείας συγκολλήσεων, σπούδασε οικονομικά στο πανεπιστήμιο της γενέτειράς του, της Γένοβας, αλλά δεν τέλειωσε ποτέ το πτυχίο του. Στη συνέχεια εργάστηκε για λίγο ως πωλητής ρούχων, προτού γίνει κωμικός stand-up σε καμπαρέ.
Μετά το ντεμπούτο του στην τηλεόραση, η δημοτικότητά του μεγάλωσε, και οι εκπομπές του έγιναν όλο και πιο καυστικές και σατιρικές.
Το 1986 έβαλε στο στόχαστρο το κυβερνόν Σοσιαλιστικό Κόμμα σε μία εκπομπή του που προβαλλόταν το Σάββατο το βράδυ, μία κίνηση που παραλίγο να σημάνει το τέλος της καριέρας του, που όμως αύξησε τη δημοτικότητά του. Τα υπόλοιπα είναι γνωστά. Ο Γκρίλο στράφηκε από την τηλεόραση στα θέατρα και τις πλατείες, ξεκινώντας τη μεταμόρφωσή του από κωμικό σε πολιτικό ηγέτη.
Οι παραστάσεις του άρχισαν να μοιάζουν με λυσσαλέες προεκλογικές καμπάνιες, περιλαμβάνοντας ζητήματα όπως τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, το πράσινο στις πόλεις και τη διαφθορά των πολιτικών ηγετών της Ιταλίας. Το τελευταίο θέμα ήταν αυτό που είχε και τη μεγαλύτερη απήχηση στο κοινό του.
Σε μία προσπάθεια να καταστείλουν την αυξανόμενη οργή για τα προνόμια της πολιτικής κάστας, τα κόμματα της Ιταλίας έχουν ψηφίσει επανειλημμένα σχετικά με περιορισμούς των μισθών και των συντάξεών τους, και τη μείωση του αριθμού των εθνικών και των τοπικών πολιτικών. Ωστόσο, οι υποσχέσεις αυτές δεν έχουν γίνει ποτέ πραγματικότητα.
Πιο πρόσφατα ακόμη, τα ίδια κόμματα απέτυχαν να αλλάξουν τον εκλογικό νόμο που τα ίδια είχαν επικρίνει δημοσίως, διότι κρυφά πίστευαν ότι θα μπορούσε να τους ωφελήσει. Ως αποτέλεσμα, οι εκλογές απέτυχαν να βγάλουν πλειοψηφία και η χώρα μένει ακυβέρνητη.
Τώρα, ο κεντροαριστερός συνασπισμός που κέρδισε τις περισσότερες έδρες προσπαθεί να πείσει τον Γκρίλο να σχηματίσουν κυβέρνηση, υποσχόμενος τις ίδιες μεταρρυθμίσεις. Η Ιταλία περιμένει την απόφαση του Γκρίλο –και του Καζαλέτζιο.
http://www.sofokleous10.gr
Οι αντίπαλοί του τον βλέπουν ως έναν επικίνδυνο λαϊκιστή που θυμίζει τον φασίστα δικτάτορα Μπενίτο Μουσολίνι.
Τα διεθνή μέσα ενημέρωσης περιγράφουν τον Γκρίλο ως έναν κωμικό, κάτι που φυσικά ισχύει, ωστόσο ο άνθρωπος αυτός, που δημιούργησε και ηγείται του κόμματος το οποίο μόλις σε τρία χρόνια έχει γίνει το μεγαλύτερο κόμμα στην Ιταλία, είναι σίγουρα πολύ περισσότερο από ένας απλός κωμικός.
Πίσω από τα εξυβριστικά σχόλια ενάντια στην πολιτική και την επιχειρηματική ελίτ, κρύβεται ένα διορατικό μυαλό, ένα εξαιρετικά ισχυρό alter ego και η επιθυμία να κερδίσει την πλήρη εξουσία στην τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης.
«Η αριστερά και η δεξιά θα κυβερνήσουν παρέα πάνω απ’ τα συντρίμμια που οι ίδιες έχουν προκαλέσει. Θα διαρκέσει περίπου ένα χρόνο το πολύ, και μετά το κίνημά μας θα αλλάξει τον κόσμο», δήλωσε ο Γκρίλο μετά τη θριαμβευτική επίδοση του κόμματός του στις εκλογές της προηγούμενης εβδομάδας.
Ο Γκρίλο έχει πρωταγωνιστήσει σε όλα τα πρωτοσέλιδα μετά τις εκλογές, ωστόσο ο ίδιος αποτελεί μονάχα τη μισή ιστορία του Κινήματος Πέντε Αστέρων.
Το μεγαλύτερο μέρος της στρατηγικής, αποφασίζει ο Ρομπέρτο Καζαλέτζιο, ένας «γκουρού» του διαδικτύου που σπάνια πραγματοποιεί δημόσιες εμφανίσεις.
«Ένας άνθρωπος μόνος του στην εξουσία δεν είναι δημοκρατία», δήλωσε ο Πιέρ Λουίτζι Μπερσάνι μετά την ήττα του δημοκρατικού κόμματος (PD) το οποίο ήρθε στη δεύτερη θέση της ψηφοφορίας. «Πίσω από τον Μπερσάνι υπάρχει το δημοκρατικό κόμμα. Θέλω να ξέρω τι υπάρχει πίσω από τον Γκρίλο.»
Η απάντηση είναι ότι πίσω από τον Γκρίλο κρύβεται ο Καζαλέτζιο, και η εταιρεία του ‘Casaleggio Associates’ με έδρα το Μιλάνο, η οποία σχεδιάζει ιστοσελίδες και διαδικτυακές καμπάνιες μάρκετινγκ για τους πελάτες της.
Οι δύο άντρες συναντήθηκαν το 2004 και τον επόμενο χρόνο η εταιρεία του Καζαλέτζιο σχεδίασε το blog του Γκρίλο, το οποίο είχε τεράστια επιτυχία. Από τότε, ο Καζαλέτζιο είναι υπεύθυνος για όλες τις δημόσιες δραστηριότητες του Γκρίλο. Είναι από κοινού ιδρυτές του Κινήματος Πέντε Αστέρων.
Πρόκειται για μία από τις καλύτερες παρθενικές επιδόσεις οποιουδήποτε κόμματος στη Δυτική Ευρώπη από την εποχή του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Το Κίνημα Πέντε Αστέρων έλαβε 26 τοις εκατό των ψήφων, ξεπερνώντας το Partido Democratico και το κεντροδεξιό κόμμα «Ο Λαός της Ελευθερίας» του Σίλβιο Μπερλουσκόνι.
«Εκτός και αν τα υπόλοιπα κόμματα αλλάξουν ηγεσία και καταφέρουν κάπως να έρθουν και πάλι σε επαφή με τους απλούς ανθρώπους, το κίνημα του Γκρίλο θα συνεχίσει σίγουρα να μεγαλώνει», δήλωσε η Elisabetta Gualmini, καθηγήτρια πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Μπολόνια και στενή παρατηρήτρια του κινήματος του Γκρίλο.
ΔΗΜΟΚΡΑΤΗΣ Ή ΔΕΣΠΟΤΗΣ;
Ο Γκρίλο εκμεταλλεύτηκε την απελπισία του λαού σε σχέση με την ύφεση, την ανεργία και τη φτώχεια, μέσα από μία πολιτική καμπάνια που έπεισε εκατομμύρια Ιταλούς ότι θα μπορούσε να τους προσφέρει μία ρήξη με το παρελθόν.
«Ο Γκρίλο ήταν μόνος που μας έδωσε έστω και κάποια ελπίδα για αλλαγή», δήλωσε ο Matteo Schiavetti, 22 χρονών, φοιτητής στο Πανεπιστήμιο της Ρώμης.
Ο Γκρίλο και οι, ως επί το πλείστον νέοι σε ηλικία, οπαδοί του αυτοπαρουσιάζονται ως πρωτοπόροι μίας νέας, περισσότερο ισότιμης μορφής δημοκρατίας, βασισμένης στην άμεση συμμετοχή και όχι στην αντιπροσώπευση και τις ιεραρχίες.
Ωστόσο, οι επικριτές του, λένε ότι μοιάζει περισσότερο με δεσπότη, παρά με δημοκράτη. Επισημαίνουν ότι πρακτικά, ο Γκρίλο όχι μόνο ελέγχει το κίνημα, αλλά ότι του ανήκει κιόλας, έχοντας κατοχυρώσει τα δικαιώματα του brand όταν το ίδρυσε με τον Καζαλέτζιο το 2009.
«Η απόλυτη εξάρτηση από τον Γκρίλο δεν είναι βιώσιμη, θα χρειαστεί να δημιουργήσουν μία δομή και να επιτρέψουν να αναδυθούν και άλλοι μικρότεροι ηγέτες ή το όλο πράγμα θα εκραγεί», δήλωσε η Gualmini.
Ο Γκρίλο έκανε επίδειξη της δύναμής του πέρυσι, όταν έδιωξε δύο τοπικούς συμβούλους οι οποίοι είχαν επικρίνει την έλλειψη εσωτερικής δημοκρατίας και όταν παραβίασε τον κανόνα του κόμματος να μην εμφανιστεί σε τηλεοπτικές συζητήσεις με αντίπαλους πολιτικούς από τα «παλαιά» κόμματα.
«Δεν υπάρχει διαφάνεια, ο Καζαλέτζιο δημιούργησε τα πάντα και η μόνη δομή είναι η ‘Καζαλέτζιο και Συνεργάτες’» δήλωσε ο Giovanni Favia, σύμβουλος για την περιοχή της Εμίλια Ρομάνια, ο οποίος βρέθηκε εκτός κόμματος μετά από διαφωνία του με τον Καζαλέτζιο.
Ο Καζαλέτζιο, ετών 59, με τα απείθαρχα μακριά μαλλιά στο ύψος του ώμου και τον παλιομοδίτικο, στρογγυλό σκελετό γυαλιών, είναι ένθερμος υποστηρικτής της δύναμης του Διαδίκτυο στη μεταμόρφωση του πλανήτη, και συχνά παρουσιάζεται σε γελοιογραφίες ως ονειροπόλος οραματιστής.
Ωστόσο, όλοι όσοι τον έχουν συναντήσει λένε ότι είναι άνθρωπος πρακτικός, αποφασισμένος και προσηλωμένος στον στόχο του. Ήρωας του είναι ο Μογγόλος κατακτητής του 13ου αιώνα Τζένγκις Χαν, και έχει δηλώσει ότι ο τελικός του στόχος είναι να εξαφανιστούν εντελώς τα κόμματα της Ιταλίας.
«Εγώ είμαι στους δρόμους και ο Καζαλέτζιο είναι online, οι ρόλοι μας είναι αλληλένδετοι και κανείς μας δεν είναι ηγέτης», λέει ο Γκρίλο σε ένα βιβλίο που εκδώσανε με τον Καζαλέτζιο τον προηγούμενο μήνα.
ΜΟΥΣΟΛΙΝΙ
Ορισμένοι σχολιαστές έχουν παρομοιάσει τον Γκρίλο με το Μουσολίνι, διακρίνοντας παρόμοια στοιχεία στις προσωπικότητές τους, τις ίδιες βιτριολικές επιθέσεις κατά των αντιπάλων τους και την κοινή τους απόρριψη των παραδοσιακών κομμάτων.
Παράλληλα, ενώ οι περισσότερες πολιτικές του απέχουν έτη φωτός από αυτές του δικτάτορα, ο Γκρίλο, όπως ο Μουσολίνι, διαθέτει σπάνιο χάρισμα και μία ενέργεια που σίγουρα διαψεύδει τα 64 χρόνια της ηλικίας του.
Πέρυσι, για να λανσάρει την καμπάνια του κόμματός του για τις εκλογές στη Σικελία, κολύμπησε τα στενά της Μεσσήνης, ένα ύπουλο κομμάτι νερού, μήκους 3 χιλιομέτρων που χωρίζει το νησί από την ηπειρωτική Ιταλία.
Ο Γκρίλο και ο Καζαλέτζιο κατανόησαν την ανάγκη των Ιταλών για κάτι διαφορετικό. Και τα πάντα σε σχέση με ο Κίνημα Πέντε Αστέρων είναι σίγουρα διαφορετικά.
Πρόκειται για το μόνο κόμμα που αρνείται την κρατική χρηματοδότηση και οι εκλεγμένοι αντιπρόσωποί του, έχουν όλοι περικόψει οικιοθελώς τους μισθούς τους. Τα μέλη του δεν εμφανίζονται ποτέ σε τηλεοπτικές εκπομπές, παρά επικοινωνούν σχεδόν αποκλειστικά μέσω του ιστολογίου του Γκρίλο (www.beppegrillo.it), και αρνούνται να σχηματίσουν συμμαχίες με άλλα κόμματα.
Στόχος του Γκρίλο είναι να απευθυνθεί και στην Αριστερά και στη Δεξιά. Επιτίθεται στα παλιά «κόμματα-ζόμπι», στους χορτασμένους επιχειρηματίες, αλλά και στα συνδικάτα, τα οποία, όπως λέει, δεν εκπροσωπούν πια τα συμφέροντα των εργαζομένων.
Και δεν αντιμετωπίζει τα πάντα με βιτριόλι. Περνάει και το θετικό μήνυμα ότι η πολιτική μπορεί να είναι καθαρή και διαφορετική, αναφέροντας συνέχεια τους τοπικούς συμβούλους του κινήματός του, οι οποίοι έχουν δώσει οικιοθελώς το μεγαλύτερο μέρος των μισθών τους για να παρέχουν φθηνή πίστωση σε μικρές επιχειρήσεις.
ΑΝΘΡΩΠΟΚΤΟΝΙΑ
Ο ίδιος ο Γκρίλο δεν θα έχει έδρα στο Κοινοβούλιο, λόγω μίας παλιότερης καταδίκης για ανθρωποκτονία εξ αμελείας, η οποία τον καθιστά μη εκλέξιμο σύμφωνα με τους κανόνες του κινήματός του. Το τζιπ που οδηγούσε με φίλους του σε ένα βουνό το 1981, ξέφυγε στον πάγο και έπεσε σε έναν γκρεμό, σκοτώνοντας τρεις από τους τέσσερις επιβάτες.
Μπορεί να υπάρχουν αντιφάσεις στον Γκρίλο και στο κίνημά του, ωστόσο η ευρέως διαδεδομένη άποψη ότι δεν έχει συγκεκριμένες πολιτικές είναι αναληθής, και η γενική κατεύθυνση των ιδεών του είναι ξεκάθαρη.
Είναι οικολόγος, με αρκετά αριστερό πολιτικό πρόγραμμα που περιλαμβάνει επίθεση στους προνομιούχους, αναδιανομή του πλούτου, την αύξηση του δημοσίου ελέγχου στα σχολεία και τον τομέα της υγείας, και τη μείωση των δαπανών στην άμυνα. Πιστεύει σε μία πιο άμεση δημοκρατία, που θα έχει ως εργαλεία τα δημοψηφίσματα και το Διαδίκτυο, και θέλει νέους νόμους για να «καθαρίσει» η πολιτική σκηνή.
Ωστόσο, παρουσιάζεται αμφιταλαντευόμενος στο κριτικό ζήτημα της παραμονής της Ιταλίας στην ευρωζώνη. Στην αρχή έκανε έκκληση για έξοδο, στη συνέχει προτίμησε το δημοψήφισμα, και πρόσφατα πρότεινε τη λύση μίας online, μη δεσμευτικής διαβούλευσης.
«Ο Γκρίλο ενδιαφέρεται για την οικονομία και έχει πολύ καλή κατανόηση του θέματος», δήλωσε στο Reuters ο Mauro Gallegati, καθηγητής οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Ανκόνας και σύμβουλος για ζητήματα οικονομικής πολιτικής του Γκρίλο εδώ και 20 χρόνια.
Ο Gallegati είπε ότι ένας φόρος περιουσίας στο πλουσιότερο 1 τοις εκατό της Ιταλίας, θα βοηθούσε σε μεγάλο βαθμό τη χρηματοδότηση ενός ελάχιστου εισοδήματος για τους ανέργους, που είναι και μία από τις βασικές υποσχέσεις του Γκρίλο.
Ο φόρος περιουσίας, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα συμπεριλάβει και τον ίδιο το Γκρίλο, ως έναν από τους πιο πετυχημένους καλλιτέχνες της χώρας τα τελευταία 30 χρόνια. Κατά το φορολογικό έτος του 2005, έβγαλε 4,3 εκατομμύρια ευρώ, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία που διέρρευσαν.
Ο τρόπος ζωής του ίδιου του Γκρίλο, συχνά δε συμβαδίζει με τα περιβαλλοντολογικά του πιστεύω. Συνήθιζε να έχει μία Ferrari και ένα ταχύπλοο, αλλά τώρα οδηγεί ένα οικολογικό, υβριδικό Toyota. Έχει δύο παιδιά με την Ιρανή σύζυγό του και δύο ακόμα από προηγούμενο γάμο.
Ενώ οι πολιτικές του Γκρίλο προέρχονται σχεδόν όλες από το χώρο της Αριστεράς, αντλεί επίσης σημαντική υποστήριξη από συντηρητικούς ψηφοφόρους, οι οποίοι είναι εξίσου εξαντλημένοι από τα απαξιωμένα κόμματα και θέλουν κάτι διαφορετικό.
Περίπου 46 τοις εκατό των ψήφων του προέρχονται από την Αριστερά, 39 τοις εκατό από το Κέντρο και τη Δεξιά, και οι υπόλοιποι από ανθρώπους που δεν είχαν ξαναψηφίσει. Σε αντίθεση με τα άλλα κόμματα, οι υποστηρικτές του είναι ομοιόμορφα κατανεμημένοι και γεωγραφικά, αλλά και μεταξύ των κοινωνικών τάξεων.
Παίρνει λιγότερες ψήφους από τους ηλικιωμένους, οι οποίοι έχουν και μικρότερη πρόσβαση στο Διαδίκτυο, αλλά «είναι πρώτος ανάμεσα στους νέους, οι οποίοι έχουν χάσει κάθε πίστη στα παραδοσιακά κόμματα», λέει η Gualmini.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η εκλογή των Πέντε Αστέρων, αποτελεί επιτυχία ενός κόμματος που, από πολλές απόψεις, δεν υφίσταται ως κόμμα.
Το όλο κίνημα έχει τη βάση του στο Διαδίκτυο. Οι υποψήφιοί του για το Κοινοβούλιο εκλέχθηκαν σε προκριματικές εκλογές που πραγματοποιήθηκαν online. Δεν έχει έδρα ή γραφεία, αλλά ούτε και εσωτερική ιεραρχία, πέραν του ότι ο Γκρίλο είναι ηγέτης του.
Η ελαφριά αυτή οργάνωση του κινήματος, του επιτρέπει να είναι ουσιαστικά αυτοχρηματοδοτούμενο. Το blog του Γκρίλο φέρει κάποιες διαφημίσεις και οι οπαδοί του μπορούν να συμβάλουν με χρηματικές καταθέσεις online.
ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΟΥ ΓΚΡΙΛΟ
Ο Γκρίλο και ο Καζαλέτζιο πιθανότατα συνειδητοποίησαν τις πολιτικές τους δυνατότητες το 2007, όταν τα συλλαλητήρια διαμαρτυρίας που διοργανώθηκαν μέσω του blog του Γκρίλο, πραγματοποιήθηκαν ταυτόχρονα σε πόλεις σε ολόκληρη την Ιταλία, συγκεντρώνοντας πάνω από 2 εκατομμύρια συμμετέχοντες.
Η ρωμαλέα φυσιογνωμία του Γκρίλο, με το ζαρωμένο πρόσωπο και τα λευκά, δασύτριχα μαλλιά, ήταν σχεδόν άγνωστα στο διεθνή χώρο πριν από την προεκλογική του καμπάνια, αλλά στην Ιταλία ήταν πασίγνωστος από τότε που πρωτοεμφανίστηκε στην τηλεόραση ως κωμικός στα τέλη της δεκαετίας του 1970.
Γιος ιδιοκτήτη μίας μικρής εταιρείας συγκολλήσεων, σπούδασε οικονομικά στο πανεπιστήμιο της γενέτειράς του, της Γένοβας, αλλά δεν τέλειωσε ποτέ το πτυχίο του. Στη συνέχεια εργάστηκε για λίγο ως πωλητής ρούχων, προτού γίνει κωμικός stand-up σε καμπαρέ.
Μετά το ντεμπούτο του στην τηλεόραση, η δημοτικότητά του μεγάλωσε, και οι εκπομπές του έγιναν όλο και πιο καυστικές και σατιρικές.
Το 1986 έβαλε στο στόχαστρο το κυβερνόν Σοσιαλιστικό Κόμμα σε μία εκπομπή του που προβαλλόταν το Σάββατο το βράδυ, μία κίνηση που παραλίγο να σημάνει το τέλος της καριέρας του, που όμως αύξησε τη δημοτικότητά του. Τα υπόλοιπα είναι γνωστά. Ο Γκρίλο στράφηκε από την τηλεόραση στα θέατρα και τις πλατείες, ξεκινώντας τη μεταμόρφωσή του από κωμικό σε πολιτικό ηγέτη.
Οι παραστάσεις του άρχισαν να μοιάζουν με λυσσαλέες προεκλογικές καμπάνιες, περιλαμβάνοντας ζητήματα όπως τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, το πράσινο στις πόλεις και τη διαφθορά των πολιτικών ηγετών της Ιταλίας. Το τελευταίο θέμα ήταν αυτό που είχε και τη μεγαλύτερη απήχηση στο κοινό του.
Σε μία προσπάθεια να καταστείλουν την αυξανόμενη οργή για τα προνόμια της πολιτικής κάστας, τα κόμματα της Ιταλίας έχουν ψηφίσει επανειλημμένα σχετικά με περιορισμούς των μισθών και των συντάξεών τους, και τη μείωση του αριθμού των εθνικών και των τοπικών πολιτικών. Ωστόσο, οι υποσχέσεις αυτές δεν έχουν γίνει ποτέ πραγματικότητα.
Πιο πρόσφατα ακόμη, τα ίδια κόμματα απέτυχαν να αλλάξουν τον εκλογικό νόμο που τα ίδια είχαν επικρίνει δημοσίως, διότι κρυφά πίστευαν ότι θα μπορούσε να τους ωφελήσει. Ως αποτέλεσμα, οι εκλογές απέτυχαν να βγάλουν πλειοψηφία και η χώρα μένει ακυβέρνητη.
Τώρα, ο κεντροαριστερός συνασπισμός που κέρδισε τις περισσότερες έδρες προσπαθεί να πείσει τον Γκρίλο να σχηματίσουν κυβέρνηση, υποσχόμενος τις ίδιες μεταρρυθμίσεις. Η Ιταλία περιμένει την απόφαση του Γκρίλο –και του Καζαλέτζιο.
http://www.sofokleous10.gr
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Υφυπουργός του ΠΑΣΟΚ πίσω από τις πιέσεις εφοριακών
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
