2013-03-13 10:22:48
Το δεύτερο μέρος της ανάλυσης για τον υπόγειο παγκόσμιο πόλεμο - με αναφορά στις υπερεθνικές εταιρείες, στο μονοπωλιακό καπιταλισμό, στην παγκοσμιοποίηση, στον κρατικό καπιταλισμό, στην Gazprom, στη Ρωσία, στην Ελλάδα και στη ΔΕΠΑ "Ο πόλεμος με τη βοήθεια των χρηματοπιστωτικών όπλων, ευρίσκεται πλέον επίσημα στο επίκεντρο της πολεμικής τέχνης - μία θέση που, για χιλιάδες χρόνια μέχρι σήμερα, κατείχαν οι στρατιώτες και τα συμβατικά όπλα. Είμαστε της άποψης ότι, η διεξαγωγή πολέμων με χρηματοπιστωτικά όπλα, αμυντικών ή επιθετικών, θα αναλύεται σύντομα από τα επίσημα στρατιωτικά εγχειρίδια, αλλά και θα διδάσκεται στις στρατιωτικές σχολές.
Όταν τα ιστορικά βιβλία του μέλλοντος θα αναφέρονται στους πολέμους που διεξήχθηκαν από τα τέλη του 20ου αιώνα και μετά, ένα μεγάλο μέρος τους, το οποίο θα έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τους μελετητές, καθώς επίσης για τους υπόλοιπους αναγνώστες, θα έχει σαν αντικείμενο τις παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές μάχες.
Σήμερα, τα πυρηνικά όπλα είναι ήδη εγκαταλειμμένα σε σκονισμένα, φρικιαστικά δοχεία, έχοντας χάσει σχεδόν εντελώς τη λειτουργική χρησιμότητα τους - αφού ο χρηματοπιστωτικός πόλεμος έχει εξελιχθεί σε ένα υπερστρατηγικό όπλο.
Το συγκεκριμένο όπλο υποκινεί το ενδιαφέρον και ενθουσιάζει ολόκληρο τον πλανήτη, επειδή χειραγωγείται εύκολα, επιτρέπει καλυμμένες, κρυφές ενέργειες, ενώ διαθέτει μία εξαιρετικά καταστροφική δύναμη - ανώτερη και ασφαλέστερη ταυτόχρονα, όλων των άλλων πολεμικών όπλων" (Βιβλίο για έναν πόλεμο χωρίς όρια, γραμμένο από τους δύο ανώτατους στρατηγούς του κινεζικού στρατού Q.Liang και W.Xiangsui, σε ελεύθερη μετάφραση).
Ανάλυση
Συνεχίζοντας ουσιαστικά το πρώτο μέρος της ανάλυσης μας (Ο υπόγειος παγκόσμιος πόλεμος), επιθυμούμε να τονίσουμε αρχικά την απόλυτη ανάγκη ενίσχυσης της πατρίδας μας, με έναν ανάλογο «οικονομικό στρατό» - εκπαιδευμένο στις μεθόδους και στα όπλα, με τα οποία διενεργούνται οι σύγχρονοι πόλεμοι. Η ανάγκη αυτή είναι κατά την άποψη μας επείγουσα, επειδή η εισβολή που αντιμετωπίζουμε ήδη, ευρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη - ενώ ο πόλεμος θα έχει χαθεί οριστικά, όταν και εάν λεηλατηθεί η δημόσια, καθώς επίσης η ιδιωτική περιουσία των Ελλήνων (ειδικά δε, τα «διαμάντια του στέμματος»).
Ανεξάρτητα τώρα από τα παραπάνω υπενθυμίζουμε ότι, παραδοσιακά ένας συναλλαγματικός πόλεμος περιγράφεται ως η προσπάθεια κάποιων χωρών να υποτιμήσουν τα νομίσματα τους, με στόχο να περιορίσουν το σχετικό κόστος τους - έτσι ώστε να αυξήσουν τις εξαγωγές τους, να πολλαπλασιάσουν τις θέσεις εργασίας τους, καθώς επίσης να εξυγιάνουν ή/και να αναπτύξουν περαιτέρω την οικονομία τους, εις βάρος των άλλων. Στην περίπτωση αυτή, το νόμισμα χρησιμοποιείται σαν όπλο, με στόχο να επιφέρει οικονομικές ζημίες στον ή στους εκάστοτε αντιπάλους - χωρίς δυστυχώς να αποφεύγονται οι παράπλευρες απώλειες των υπολοίπων κρατών, τα οποία δεν συμμετέχουν ενεργά.
Ίσως οφείλουμε να σημειώσουμε εδώ ότι, η αξία του νομίσματος είναι η «Αχίλλειος πτέρνα» μιας χώρας - αφού, εάν τυχόν καταρρεύσει, παρασύρει όλα τα υπόλοιπα στο γκρεμό. Ειδικότερα, εάν καταφέρει κανείς να καταστρέψει το νόμισμα ενός κράτους, τότε καταστρέφει όλα τα περιουσιακά του στοιχεία, τα οποία ουσιαστικά εκφράζονται στο νόμισμα - με αποτέλεσμα να οδηγείται ολόκληρο το κράτος στην απόλυτη καταστροφή (η εσωτερική υποτίμηση, η οποία μας επιβλήθηκε, έχει σχετικά ανάλογα αποτελέσματα - αφού μειώνεται η αξία όλων των περιουσιακών μας στοιχείων, καταρρέει το ΑΕΠ, εξαθλιώνεται ο πληθυσμός κοκ.). Επομένως, το νόμισμα είναι ο κεντρικός στόχος κάθε χρηματοπιστωτικού επιθετικού πολέμου - οπότε η οχύρωση του, θα έπρεπε να είναι η βασική φροντίδα του «οικονομικού στρατού» της αμυνόμενης χώρας.
Περαιτέρω, για να γίνει κατανοητή η ανάλυση που θα ακολουθήσει, είναι σκόπιμο να αναφερθούμε σε ορισμένες βασικές έννοιες, οι οποίες αφορούν και περιγράφουν το σημερινό, παγκόσμιο περιβάλλον:
(α) Παγκόσμιες εταιρείες: Μέχρι πρόσφατα αναφερόμαστε σε πολυεθνικές εταιρίες, βασικό χαρακτηριστικό των οποίων ήταν η αντιπροσώπευση τους σε πολλές χώρες, χωρίς όμως να χάνουν την εθνικότητα τους - αφού η έδρα τους ήταν συνήθως στη χώρα προέλευσης τους. Σήμερα είμαστε αντιμέτωποι με τις παγκόσμιες, υπερεθνικές εταιρείες, οι οποίες περιορίζουν όσο το δυνατόν περισσότερο την εθνικότητα τους, με στόχο να αποτελέσουν μία παγκόσμια «μάρκα» (Brand), χωρίς αναγνωρίσιμα εθνικά χαρακτηριστικά.
Στόχος τους είναι το μεγαλύτερο δυνατό κέρδος, με το χαμηλότερο δυνατό κόστος - όσον αφορά τη φορολόγηση, το εργατικό δυναμικό, τις πρώτες ύλες κοκ. Η ανώτατη διοικητική στελέχωση τους είναι απολύτως ορθολογική - με την έννοια ότιστηρίζονται στον «Homo Economicus», κινητήρια δύναμη του οποίου είναι η μεγιστοποίηση του κέρδους (επομένως, ο εγωισμός χωρίς όρια). Οι αποφάσεις τους βασίζονται στη θεωρία των παιγνίων - σε ένα μαθηματικό μοντέλο δηλαδή, στο οποίο οι παίχτες έρχονται αντιμέτωποι μεταξύ τους, συμπεριφερόμενοι απολύτως ορθολογικά (εγωιστικά).
Η κυριότερη χώρα δημιουργίας αυτών των εταιριών, οι οποίες υπερδιογκώθηκαν τα τελευταία χρόνια, στηριζόμενες στο νεοφιλελεύθερο δόγμα, στα χρήματα των φορολογουμένων και στις αποκρατικοποιήσεις των πάντων, είναι οι Η.Π.Α. - με αποτέλεσμα να αναφερόμαστε στον απόλυτο ιδιωτικό καπιταλισμό, στο μονοπωλιακό καπιταλισμό κατά κάποιον τρόπο, ο οποίος είναι το ουσιαστικό πολίτευμα της υπερδύναμης.
Πίσω από αυτά τα μεγαθήρια ευρίσκεται η μεγαλύτερη ιδιωτική τράπεζα του πλανήτη - η Fed, μέτοχοι της οποίας είναι οι γνωστές μας υπερτράπεζες, οι οποίες φαίνεται ότι εποφθαλμιούν σήμερα, όπως επίσης οι υπόλοιπες μεγάλες δυνάμεις (Ρωσία, Κίνα), το χρυσόμαλλο δέρας: την Ευρώπη.
Στα σχέδια τους αυτά υπάγεται προφανώς και η πρόσφατη αναφορά της κυβέρνησης των Η.Π.Α., σχετικά με τις προθέσεις δημιουργίας μίας κοινής ζώνης ελευθέρου εμπορίου και επενδύσεων με την Ευρώπη - της ΒΑΕΕ (Βορειοατλαντικής Ευρωπαϊκής Ένωσης) κατά κάποιον τρόπο, αφού θα συμμετέχουν αφενός μεν η NAFTA (Η.Π.Α., Καναδάς και Μεξικό), αφετέρου η ΕΕ. Η ένωση αυτή θα ήταν το αντίπαλο δέος της CAFTA (China-Asian Free Trade Area) ενώ, εάν στη συνέχεια επιδιωχθεί ένα κοινό νόμισμα (ευρωδολάριο), είναι κάτι που δεν μπορεί κανείς να το αποκλείσει.
(β) Παγκοσμιοποίηση: Μετά το πέρας του 2ου παγκοσμίου πολέμου και έως το τέλος του ψυχρού πολέμου, ο πλανήτης δεν ήταν απλά χωρισμένος σε δύο ζώνες, στην κομμουνιστική και στην καπιταλιστική δηλαδή - αλλά σε πολύ περισσότερες, μέσω των διαφόρων περιορισμών που υπήρχαν (έλεγχος της διασυνοριακής κίνησης κεφαλαίων, μερική απαγόρευση της επέκτασης των τραπεζών σε άλλες χώρες, δασμοί, ανυπαρξία φορολογικών παραδείσων κλπ.).
Μετά το 1990, αφενός μεν έπεσαν τα τείχη μεταξύ του κομμουνισμού και του καπιταλισμού, αφετέρου έπαψαν σταδιακά να ισχύουν οι περιορισμοί, ειδικά όσον αφορά την ελεύθερη διακίνηση των κεφαλαίων - οπότε ο πλανήτης ενώθηκε, για δεύτερη φορά (η πρώτη εποχή της παγκοσμιοποίησης ήταν μεταξύ των ετών 1880 και 1914, τελειώνοντας με τον 1ο παγκόσμιο πόλεμο). Από την πλευρά της «χρηματοπιστωτικής βιομηχανίας», δεν υπάρχουν πλέον καθόλου σύνορα και εμπόδια - ενώ ο πλανήτης είναι αντιμέτωπος με «το λυκόφως της εθνικής κυριαρχίας» (twilight of sovereignty - W.Wriston), ενδεχομένως δε με προσπάθειες εγκατάστασης μίας παγκόσμιας απολυταρχικής διακυβέρνησης.
Ίσως οφείλουμε να σημειώσουμε εδώ ότι, την εποχή της πρώτης παγκοσμιοποίησης, η Βρετανική αυτοκρατορία είχε δημιουργήσει μία ενιαία νομισματική ένωση, του μεγέθους της σημερινής Ευρωζώνης - ενώ το 1900 η Κίνα άνοιξε για πρώτη φορά τα σύνορα της, όσον αφορά το εμπόριο και τις επενδύσεις, η Ρωσία άρχισε να «αναδιαρθρώνει» σταδιακά το παλαιό, φεουδαρχικό της σύστημα και η Γερμανία εξελίχθηκε από αγροτική σε βιομηχανική υπερδύναμη.
(γ) Κρατικός καπιταλισμός: Ο μονοπωλιακός καπιταλισμός και η παγκοσμιοποίηση δεν ήταν οι μοναδικές «γεωπολιτικές εξελίξεις» στο τέλος του 20ου αιώνα. Μία επόμενη ήταν ο κρατικός καπιταλισμός, ο οποίος αποτελεί ουσιαστικά την αναβίωση του μερκαντιλισμού των προηγουμένων αιώνων (17ου – 19ου) - ενός συστήματος, το οποίο είναι το ακριβώς αντίθετο από την παγκοσμιοποίηση (απαιτεί κλειστές αγορές, εθνικό νομισματικό σύστημα, συνδεδεμένο με το χρυσό, καθώς επίσης ευημερία, μέσω της αύξησης των εξαγωγών εις βάρος των άλλων).
Ειδικότερα, φαινομενικά ιδιωτικές εταιρείες, πίσω από τις οποίες ευρίσκονται ανεξάντλητοι κρατικοί πόροι (όπως ηSinopec, η κινεζική China Petroleum & Chemical Corporation δηλαδή, η ρωσική Gazprom κλπ.), έχουν τη δυνατότητα, χωρίς κανέναν βραχυπρόθεσμο χρηματικό περιορισμό, να αγοράζουν τεράστιες ποσότητες πρώτων υλών ή/και ενέργειας, να επενδύουν σε βιομηχανικές ή άλλες εγκαταστάσεις υποδομής, να εξαγοράζουν μεγάλες ανταγωνιστικές επιχειρήσεις κοκ.
Παράλληλα, μπορούν να κερδίζουν όλο και μεγαλύτερα μερίδια αγοράς σε πολλούς τομείς, επιδοτώντας τις τιμές τους - πουλώντας δηλαδή για κάποιο χρονικό διάστημα τα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους, σε τιμές χαμηλότερες του κόστους τους, έτσι ώστε να χρεοκοπήσουν οι ανταγωνιστές τους.
Πρόκειται λοιπόν για ένα νεομερκαντιλιστικό φαινόμενο, στο οποίο το κράτος κρύβεται πίσω από δήθεν ιδιωτικές, σύγχρονες επιχειρήσεις - με κύριους εκπροσώπους την Κίνα και τη Ρωσία (τη Βραζιλία, το Μεξικό και τη Γερμανία επίσης, αλλά σε πολύ μικρότερο μέγεθος).
Ουσιαστικά, τα σύνορα μεταξύ του μονοπωλιακού καπιταλισμού των Η.Π.Α., καθώς επίσης του κρατικού καπιταλισμού των άλλων μεγάλων δυνάμεων, δεν είναι εύκολο να διακριθούν - ειδικά μετά τη διάσωση μεγάλων ιδιωτικών εταιρειών, εκ μέρους της κυβέρνησης των Η.Π.Α. (General Motors, Citi Group, AIG κλπ.), καθώς επίσης όσον αφορά τον παγκόσμιο συναλλαγματικό πόλεμο, ο οποίος μαίνεται σε ολόκληρο τον πλανήτη.
Η ΡΩΣΙΑ
Στο προηγούμενο μέρος της ανάλυσης μας αναφερθήκαμε στις Η.Π.Α., στην Ευρώπη, στην Ιαπωνία (στη δυτική Τρόικα δηλαδή), καθώς επίσης περιληπτικά στην Κίνα - με ιδιαίτερη έμφαση στα νομισματικά όπλα της Δύσης (των Η.Π.Α. κυρίως), η οποία είναι ο αναμφίβολος νικητής της πρώτης μεγάλης «σύρραξης» (2011).
Εκτός όμως από αυτές τις δυνάμεις, ένας αρκετά σημαντικός παίχτης είναι ασφαλώς η Ρωσία - η οποία διαθέτει ένα ισχυρότατο όπλο, με το οποίο έχει ίσως τη δυνατότητα να αντιμετωπίσει επιτυχημένα τους εχθρούς της, στο πεδίο που διεξάγονται σήμερα οι μάχες του παγκόσμιου συναλλαγματικού πολέμου: την ενέργεια.
Στα πλαίσια αυτά, το σημαντικότερο ίσως «μέσο χρήσης» του συγκεκριμένου όπλου, εκ μέρους της Ρωσίας, είναι η μεγαλύτερη επιχείρηση της, η οποία είναι ταυτόχρονα ο «Νούμερο Ένα» παραγωγός φυσικού αερίου στον πλανήτη: η Gazprom η οποία, σε συνεργασία με την κυβέρνηση, εκμεταλλεύεται τα αποθέματα της «γαλάζιας ενέργειας» (όπως αποκαλείται το φυσικό αέριο, λόγω του χρώματος της φλόγας, όταν καίγεται).
Ο ετήσιος τζίρος της τεράστιας αυτής εταιρείας (Πίνακας Ι), εάν συμπεριλάβουμε όλες τις συμμετοχές της και όχι μόνο τη μητρική, πλησιάζει το 10% περίπου του ρωσικού ΑΕΠ - ενώ παράγει το 85% του ρωσικού φυσικού αερίου, τροφοδοτώντας το 20% της παγκόσμιας κατανάλωσης. Παράλληλα, ελέγχει το 20% των αποθεμάτων φυσικού αερίου του πλανήτη, καθώς επίσης το 60% των αποθεμάτων της Ρωσίας.
ΠΙΝΑΚΑΣ Ι: Θεμελιώδη μεγέθη του ισολογισμού της μητρικής Gazprom
Μεγέθη
2011
2010
2009
Τζίρος (σε δις ρούβλια*)
4.735,82
3.661,70
3.116,09
Κέρδη π.φ. (σε δις ρούβλια)
35,75
28,28
23,53
Ποσοστό ιδίων κεφαλαίων
78,57%
78,51%
76,20%
Αριθμός εργαζομένων
400.280
389.702
383.375
Μικτό κέρδος
28,81%
28,76%
27,45%
* Το ένα ευρώ ισοδυναμεί με 39,97 ρούβλια (01.03.2013)
Πηγή: Boersennews de
Πίνακας: Β. Βιλιάρδος
Φυσικά η επιχειρηματική και οργανωτική της δομή είναι εξ ολοκλήρου κάθετη - αφού συμπεριλαμβάνει εξόρυξη, παραγωγή, μεταφορά, προετοιμασία, εμπορία και παράδοση. Εκτός δε από τον τομέα της ενέργειας, έχει αναπτυχθεί στους τομείς των ΜΜΕ, τραπεζών, ασφαλειών και επενδύσεων - έχοντας ιδιόκτητη εσωτερική επενδυτική εταιρεία.
Με στόχο να αντιληφθούμε τα μεγέθη της εταιρείας αυτής, καθώς επίσης για να έχουμε μία πιο ολοκληρωμένη εικόνα των βασικών μονομάχων, παραθέτουμε εδώ τον Πίνακα ΙΙ:
ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙ: Οικονομικά μεγέθη 2012 σε $, προβλέψεις
Μεγέθη
Η.Π.Α.
Κίνα
Ρωσία
ΑΕΠ
15,66 τρις
8,25 τρις
1,95 τρις
Ρυθμός ανάπτυξης
2,2%
7,8%
3,6%
ΑΕΠ κατά κεφαλή
49.800
9.100
17.700
Εργαζόμενοι
154,9 εκ.
795,4 εκ.
75,2 εκ.
Ανεργία
8,2%
6,4%
6,2%
Έλλειμμα προϋπολογισμού
-7,6%
-2,3%
-0,1%
Έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών
-487,2
+170,8
+85,1
Εξαγωγές
1,612 τρις
2,021 τρις
0,543 τρις
Εισαγωγές
2,357 τρις
1,780 τρις
0,358 τρις
Εξωτερικό χρέος
14,710 τρις
0,711 τρις
0,455 τρις
Εξωτερικό χρέος / ΑΕΠ
93,93%
8,62%
23,33%
Πηγή: CIA
Πίνακας: Β. Βιλιάρδος
Όπως συμπεραίνεται εύκολα από τον Πίνακα ΙΙ, οι Η.Π.Α. αντιμετωπίζουν πολύ μεγαλύτερα οικονομικά προβλήματα, σε σχέση με τους ανταγωνιστές τους - ειδικά όσον αφορά τα δίδυμα ελλείμματα (προϋπολογισμού και τρεχουσών συναλλαγών), καθώς επίσης το εξωτερικό χρέος.
Εάν δε κατανοήσουμε ότι, το μεγάλο ΑΕΠ της υπερδύναμης στηρίζεται κυρίως στην κατανάλωση (71%) και στις υπηρεσίες, της Κίνας στη βιομηχανική παραγωγή, ενώ της Ρωσίας στην ενέργεια, θα διαπιστώσουμε πως οι κίνδυνοι που απειλούν τις Η.Π.Α. είναι τεράστιοι - γεγονός που έχουμε ήδη αναφέρει στην ανάλυση μας «Η μητέρα των κρίσεων». Ταυτόχρονα, τα προβλήματα της υπερδύναμης επιδεινώνονται καθημερινά, όπως επίσης της υπόλοιπης Δύσης, επειδή έχουμε εισέλθει στον αστερισμό του παραδόξου του Minsky (άρθρο μας) - ένα από τα χαρακτηριστικότερα αποτελέσματα του οποίου είναι η μαζική φυγή κεφαλαίων προς τις αναπτυσσόμενες οικονομίες.
Περαιτέρω, α μακροπρόθεσμος προγραμματισμός της Gazprom θυμίζει περισσότερο το σχεδιασμό μίας πολεμικής τακτικής, παρά μία επιχειρησιακή στρατηγική - αφού υπάρχουν αναφορές στην Κίνα, στην προσάρτηση της χερσονήσουJamal, στη δημιουργία βάσεων στην Ανταρκτική κοκ. Εκτός αυτού, η εταιρεία διαθέτει σημαντικότατο ιδιωτικό στρατό (αν και ισχυρίζεται ότι πρόκειται για προσωπικό ασφάλειας) - γεγονός που θυμίζει αντίστοιχες επιχειρήσεις της μερκαντιλιστικής εποχής.
Ο αγωγός τώρα, με τον οποίο μεταφέρεται το φυσικό αέριο από τη Ρωσία στην Ευρώπη, είναι ο «Nord Stream» - πρόκειται για μία ανώνυμη εταιρεία, με μετόχους τη ρωσική Gazprom, καθώς επίσης τις γερμανικές Wintershall και E.ON, την ολλανδικήGasunie και τη γαλλική GDF Suez. Σχεδιάστηκε επίσης ο «South Stream», με μετόχους την Gazprom (50%), την ιταλική Eni(20%), τη γαλλική EdF (15%), καθώς επίσης τη γερμανική Wintershall (15%) - για να αποφευχθεί ο εφοδιασμός της Ευρώπης, μέσω της Ουκρανίας και της Λευκορωσίας
Συνεχίζοντας, ο μεγάλος «εχθρός» της Gazprom είναι ο αγωγός Nabucco - ο οποίος σχεδιάζεται από κράτη της Ευρώπης, σε συνεργασία με τις Η.Π.Α., με στόχο να εξασφαλίσει στην Ευρώπη φυσικό αέριο από τα αποθέματα της Κασπίας (Αζερμπαϊτζάν και Καζακστάν, ενδεχομένως επίσης από το Ιράν, το Ιράκ και την Αίγυπτο) - έτσι ώστε να μην είναι απόλυτα εξαρτημένη από τη Ρωσία.
Ο αγωγός αυτός, θα έχει μήκος περίπου 3.300 χιλιόμετρα, εκ των οποίων τα 2.000 είναι στην Τουρκία, τα 400 στη Βουλγαρία, τα 460 στη Ρουμανία, τα 390 στην Ουγγαρία και τα 46 στην Αυστρία - αν και επανασχεδιάζεται συνεχώς, ενώ προγραμματίζεται να τεθεί σε λειτουργία το 2017.
Μία κρίσιμη περιοχή, από την οποία θα περνούσε ο Nabucco, ήταν η Γεωργία - όπου με την εισβολή των ρωσικών στρατευμάτων το 2008, απειλήθηκε ο αγωγός και ισχυροποιήθηκε η θέση της Gazprom. Η εισβολή πραγματοποιήθηκε ακριβώς την εποχή όπου, οι Η.Π.Α. προσπαθούσαν να διασώσουν την Fannie Mae - το μεγαλύτερο χρηματοπιστωτικό οργανισμό διαχείρισης ενυπόθηκων δανείων της υπερδύναμης, ένας από τους κυριότερους ιδιοκτήτες των δανειακών ομολόγων του οποίου ήταν η Ρωσία.
Με τη διάσωση της Fannie Mae, η τότε κυβέρνηση των Η.Π.Α. (Bush) προστάτευσε ουσιαστικά τα χρηματοπιστωτικά ενδιαφέροντα της Ρωσίας - με χρήματα των αμερικανών φορολογουμένων. Την ίδια στιγμή, η Ρωσία απειλούσε τα ενεργειακά ενδιαφέροντα της υπερδύναμης - ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα των πολύπλοκων και αλληλοεξαρτώμενων γεωπολιτικών συμφερόντων, εντός των οποίων εξελίσσονται σήμερα οι παγκόσμιοι συναλλαγματικοί πόλεμοι.
Ολοκληρώνοντας, η Ρωσία δεν προσπαθεί μόνο να εμποδίσει την κατασκευή του Nabucco αλλά, παράλληλα, προωθεί δύο εναλλακτικούς αγωγούς, μέσω των οποίων θα μεταφέρεται το φυσικό αέριο από την κεντρική Ασία στην Ευρώπη - ελεγχόμενους βέβαια από την Gazprom. Η προμήθεια άλλωστε της Ευρώπης με φυσικό αέριο, είναι ο κυριότερος «μοχλός πίεσης» που έχει η Ρωσία στη διάθεση της - κάτι που βέβαια δεν θέλει σε καμία περίπτωση να χάσει.
Εκτός αυτού, η ενεργειακή εξάρτηση της Γερμανίας από τη Ρωσία, ειδικά μετά τις αποφάσεις εναντίον της πυρηνικής ενέργειας, είναι η «Αχίλλειος πτέρνα» της - κάτι που λειτουργεί επίσης υπέρ της Ρωσίας, ενώ «αναγκάζει» τη Γερμανία να προσπαθήσει να «υπεξαιρέσει» τα ενδεχόμενα αποθέματα της Κύπρου και της Ελλάδας.
ΤΟ ΟΠΛΟ ΤΟΥ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ
Η χρήση του φυσικού αερίου, ως ένα γεωπολιτικό όπλο, αποδείχθηκε αρχικά το 2006 - όπου η Gazprom σταμάτησε να εφοδιάζει την Ουκρανία, ισχυριζόμενη τεχνηέντως ότι υπήρχαν σημαντικές διαφορές με τη χώρα, όσον αφορά την πληρωμή του αερίου.Φυσικά, τα αποτελέσματα της «επιθετικής» αυτής ενέργειας δεν περιορίσθηκαν μόνο στην Ουκρανία, αλλά επεκτάθηκαν σε ολόκληρη την Ευρώπη (επειδή ο αγωγός περνάει μέσα από την Ουκρανία).
Η ίδια ιστορία επαναλήφθηκε το 2009 - αυτή τη φορά με πολύ επώδυνα αποτελέσματα, αφού έκλεισε ένας μεγάλος αριθμός εργοστασίων στην Ανατολική Ευρώπη, ενώ έμειναν χωρίς θέρμανση πάρα πολλές κατοικίες, μέσα στην πιο ψυχρή εποχή του χρόνου (αρχές Ιανουαρίου, όπως συνέβη και το 2006). Οι δύο αυτές περιπτώσεις τεκμηριώνουν το γεγονός ότι, η Ρωσία δεν θα διστάσει να χρησιμοποιήσει στο μέλλον ένα συνδυασμό των όπλων «φυσικό αέριο και νόμισμα» - όσο πιο «αιμοβόρα» μπορεί και χωρίς κανέναν οίκτο.
Ουσιαστικά λοιπόν, η Ρωσία δοκίμασε και «αριστοποίησε» τη χρήση του φυσικού αερίου ως όπλου, «με την ευκαιρία» της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης - επιτυγχάνοντας ένα πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα, το οποίο ενισχύει την επιθετική της ικανότητα σε πολύ μεγάλο βαθμό. Εάν δε χρησιμοποιούσε τον ίδιο συνδυασμό σήμερα, το σταμάτημα δηλαδή της τροφοδοσίας της Ευρώπης με φυσικό αέριο, εν μέσω της κρίσης που βιώνουμε, τα αποτελέσματα θα ήταν εξαιρετικά καταστροφικά.
Ολοκληρώνοντας, η Ρωσία δηλώνει πλέον επίσημα ότι σχεδιάζει να «γκρεμίσει» από το θρόνο του παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος το δολάριο – κάτι που θα επέφερε ένα τεράστιο πλήγμα στην αμερικανική οικονομία, κυρίως επειδή θα αυξανόταν τα επιτόκια δανεισμού της. Παρά το ότι δε το ρούβλι είναι αδύνατον να αντικαταστήσει το αμερικανικό νόμισμα στις διεθνείς συναλλαγές, θα μπορούσε ίσως να αναδειχθεί σε ένα τοπικό αποθεματικό και συναλλακτικό νόμισμα - το οποίο θα κυριαρχούσε στις συναλλαγές των ασιατικών χωρών-προμηθευτών φυσικού αερίου, καθώς επίσης των Ανατολικοευρωπαίων πελατών τους.
Ενδεχομένως δε, η Ρωσία να μπορούσε να δημιουργήσει μία νομισματική ζώνη στις παραπάνω περιοχές, με επίσημο νόμισμα το ρούβλι - κάτι αντίστοιχο δηλαδή με την Ευρωζώνη. Στην προκειμένη περίπτωση όμως, η Ρωσία δεν θα είχε απλά τη θέση της Γερμανίας (ηγετική δύναμη), αλλά και το δικό της νόμισμα - κοινό για όλους τους υπόλοιπους «εταίρους» της. Το φυσικό αέριο θα είχε ίσως τη δυνατότητα να της εξασφαλίσει αυτή τη θέση - κάτι που δεν διαθέτει η Γερμανία, με αποτέλεσμα να είναι σχεδόν αδύνατη μία αντίστοιχη εξέλιξη για την ίδια.
Ας μην ξεχνάμε ότι η Ρωσία, όπως επίσης η Κίνα, αγοράζει πολύ μεγάλες ποσότητες χρυσού τα τελευταία χρόνια - ενώ, όπως έχουμε ήδη αναφέρει σε προηγούμενη ανάλυση μας, η σύνδεση ενός νομίσματος με το χρυσό (του ρουβλίου εν προκειμένω), θα αύξανε σε μεγάλο βαθμό την εμπιστοσύνη των επενδυτών - μέρος της οποίας έχει ήδη χάσει το δολάριο, ειδικά μετά την κρίση του 2007, όπως και το ευρώ.
Παρά το ότι λοιπόν οι Η.Π.Α. και γενικότερα η Δυτική Τρόικα (Η.Π.Α., Ε.Ε., Ιαπωνία), διαθέτουν πολύ μεγαλύτερη εμπειρία συναλλαγματικών πολέμων, καθώς επίσης πολύ πιο ισχυρά χρηματοπιστωτικά όπλα, σε σχέση τόσο με την Κίνα, όσο και με τη Ρωσία, θα ήταν πολύ δύσκολο να αντιμετωπίσουν μία συνδυασμένη ενεργειακή και νομισματική επίθεση - πόσο μάλλον εάν συνεργαζόταν μεταξύ τους η Κίνα και η Ρωσία, ενδεχομένως με τη βοήθεια και άλλων χωρών (Βραζιλία κοκ.).
Ειδικά όσον αφορά το Ιράν, η πιθανότητα να συμμετέχει και αυτό στην «επίθεση» εναντίον των Η.Π.Α., αναλαμβάνοντας το συμβατικό μέρος του πολέμου (Συρία κλπ.), με έδρα το Dubai*, θα περιόριζε αρκετά τις πιθανότητες νίκης της Δυτικής Τρόικας.
Επειδή θεωρούμε δε ότι, τα παραπάνω ενδεχόμενα δεν είναι καθόλου αμελητέα, θα ασχοληθούμε σε μία επόμενη ανάλυση μας -στο τρίτο ουσιαστικά μέρος της αναφοράς μας στον υπόγειο παγκόσμιο πόλεμο, ο οποίος ευρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη (με τα γεωπολιτικά ενδιαφέροντα της Κίνας, τη διαμάχη της με την Ιαπωνία κοκ.).
Η ΤΟΥΡΚΙΑ
Η χώρα, φτωχή σε ενέργεια, με μία φούσκα ακινήτων άνευ προηγουμένου, με εκποιημένες τις περισσότερες δημόσιες επιχειρήσεις της, με εξαιρετικά ελλειμματικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, καθώς επίσης με διάφορα άλλα προβλήματα (άρθρο μας), όχι μόνο οικονομικά, έχει απαιτήσει το 15% του φυσικού αερίου, το οποίο θα μεταφέρεται από τον αγωγό Nabucco - για ιδία χρήση ή για μεταπώληση στις διεθνείς αγορές.
Φυσικά οι Ευρωπαίοι έχουν απορρίψει σε κάποιο βαθμό αυτού του είδους τις απαιτήσεις, αναζητώντας άλλες λύσεις μεταφοράς της γαλάζιας ενέργειας - ενώ η Τουρκία θεωρεί ότι ο αγωγός αποτελεί το ιδανικό όπλο, για να επιταχυνθεί η είσοδος της στην ΕΕ. Η σύνδεση του αγωγού με τις διαπραγματεύσεις εισόδου της Τουρκίας στην ΕΕ αναφέρθηκε ουσιαστικά επίσημα από τον πρωθυπουργό της, τον Ιανουάριο του 2009 - όπου ισχυρίσθηκε πως βλέπει προβλήματα για τον αγωγό, σε περίπτωση αποτυχίας των διαπραγματεύσεων.
Στα πλαίσια αυτά η Τουρκία, θέλοντας προφανώς να δείξει καλή διαγωγή, προσπαθεί να εξασφαλίσει την προμήθεια του αγωγού με φυσικό αέριο και άλλων παραγωγικών χωρών, φιλικά διακείμενων προς την ίδια - όπως του Ιράν και του Κατάρ. Την ίδια στιγμή, στα τέλη του 2011, υπέγραψε μία συμφωνία με εκπρόσωπο της Gazprom, σχετικά με την άδεια κατασκευής του «South Stream Pipeline».
Η ΕΛΛΑΔΑ
Η πατρίδα μας, αμέσως μετά το ξέσπασμα της χρηματοπιστωτικής κρίσης, η οποία έφερε στην επιφάνεια τη μεγαλύτερη και μάλιστα νόμιμη ληστεία όλων των εποχών, αυτήν της Ευρώπης από τις Η.Π.Α. (άρθρο μας), βρέθηκε στο μάτι του κυκλώνα - στο επίκεντρο της διαμάχης δηλαδή, μεταξύ των Η.Π.Α. και της Γερμανίας (ανάλυση). Σήμερα, από τη συγκεκριμένη οπτική γωνία, η κατάσταση έχει σε μεγάλο βαθμό επιδεινωθεί - λόγω του ότι έχει εισέλθει στο παιχνίδι και η Ρωσία,συμμετέχοντας στο «γεωπολιτικό πόκερ» της περιοχής, με τα ενεργειακά της ενδιαφέροντα.
Ο στόχος, ο οποίος αφορά επίσης την εκβιαζόμενη από την Ευρωζώνη, καθώς επίσης από τις Η.Π.Α., Κύπρο (άρθρο μας), δεν είναι μόνο τα ενδεχόμενα ενεργειακά της αποθέματα - αλλά, παράλληλα, οι συνεχείς αγώνες της Gazprom να διατηρήσει την δεσπόζουσα θέση της, εμποδίζοντας όπου και όπως μπορεί την πρόοδο του εναλλακτικού αγωγού (Nabucco). Η πιθανότητα δε να διέλθει άλλος αγωγός από την ελληνική και κυπριακή επικράτεια, με τη συμμετοχή του Ισραήλ, αποτελεί μία ακόμη «αφορμή πολέμου» (Casus belli) για το ρωσικό κολοσσό.
Στα πλαίσια αυτά και χωρίς να επεκταθούμε περαιτέρω, η εγκληματική εμμονή της Ελληνικής κυβέρνησης να εκποιήσει τη ΔΕΠΑ, προφανώς κατ' εντολή της σκιώδους εξουσίας, έχει ιδιαίτερη σημασία. Οφείλουμε λοιπόν να αναφερθούμε περιληπτικά στο θέμα, αφήνοντας τα υπόλοιπα για μία επόμενη ανάλυση μας:
Η Δημόσια Επιχείρηση Αερίου ιδρύθηκε το Σεπτέμβριο του 1988, μετά την υπογραφή συμφωνίας (Φεβρουάριος του 1988), για προμήθεια υγροποιημένου φυσικού αερίου από την Αλγερία - ενώ το Δεκέμβριο του 1988 αποφασίσθηκε η κατασκευή αγωγού φυσικού αερίου, από τα σύνορα της Βουλγαρίας έως την Αττική.
Το 1991 ιδρύθηκε η μικτή Ελληνορωσική εταιρεία "Prometheus Gas ΑΕ", η οποία ανέπτυξε σε μεγάλο βαθμό τη συνεργασία μεταξύ Ελλάδας και Ρωσίας - το 1994 άρχισε η προμήθεια φυσικού αερίου προς τη ΔΕΗ, ενώ το 1995 ξεκίνησαν οι περιφερειακές εταιρείες διανομής φυσικού αερίου, με τη συμμετοχή της ΔΕΠΑ και ιδιωτών. Τα Ελληνικά Πετρέλαια συμμετέχουν με 35% στη ΔΕΠΑ, ενώ η Gazprom προμηθεύει το 70% περίπου των αναγκών της Ελλάδας σε φυσικό αέριο
Η Gazprom τώρα, η Ρωσία δηλαδή, φαίνεται να ενδιαφέρεται για την εξαγορά της ΔΕΠΑ, προσφέροντας περί τα 2 δις € - μία τιμή κατά πολύ υψηλότερη από αυτήν που λέγεται ότι έχουν προτείνει ανταγωνίστριες εταιρείες οι οποίες, εκτός των άλλων, δεν είναι σίγουρο ότι μπορούν να εξασφαλίσουν την προμήθεια φυσικού αερίου ή τις επενδύσεις που απαιτούνται.
Ανεξάρτητα όμως από τις διαδικασίες αυτές και παρά το ότι θεωρούμε εντελώς αδιανόητη την πώληση μίας τέτοιας κοινωφελούς, μονοπωλιακής και κερδοφόρας επιχείρησης, όπως η ΔΕΠΑ, η οποία είναι επί πλέον εξαιρετικά κρίσιμη για το μέλλον της πατρίδας μας στον τομέα της ενέργειας, είναι ίσως σκόπιμο να αναφερθούμε στην αξία της - η οποία θα ανατιμάται συνεχώς, αφού η κατανάλωση φυσικού αερίου θα αυξάνεται διαχρονικά. Στα πλαίσια αυτά, παραθέτουμε τον Πίνακα ΙΙΙ, με ορισμένα βασικά μεγέθη του Ισολογισμού της:
ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙΙ: Ισολογισμός του ομίλου της ΔΕΠΑ, σε €
Οικονομικά μεγέθη ομίλου
2011
2010
Αύξηση
Κύκλος εργασιών (τζίρος)
1.761.093.465
1.216.707.517
44%
Μικτό κέρδος
343.248.873
214.508.601
60%
Κέρδη προ φόρων
244.731.159
152.316.364
60%
Ίδια κεφάλαια
1.322.779.638
1.247.510.402
6%
Απόδοση ιδίων κεφαλαίων (πφ)
18,5%
12,0%
54%
Συνολικές υποχρεώσεις
1.080.229.689
1.028.483.493
5%
Πηγή: depa.gr
Πίνακας: Β. Βιλιάρδος
Με βάση τον Πίνακα ΙΙΙ και τα κέρδη προ φόρων, σε συνδυασμό με την τεράστια ανάπτυξη των μεγεθών της εταιρείας (τζίρος, κέρδη), καθώς επίσης με την εξαιρετική απόδοση των ιδίων κεφαλαίων της, η οποία θα αυξάνεται διαρκώς, η τιμή πώλησης της δεν θα έπρεπε σε καμία περίπτωση να είναι χαμηλότερη από τα κέρδη της για είκοσι έτη - αν και με καθαρά επιχειρηματικά κριτήρια, είναι κάτι παραπάνω από ανόητο να πουλάει κανείς μία τόσο κερδοφόρα εταιρεία, πόσο μάλλον με τέτοιες προοπτικές (η Heinz, η αμερικανική εταιρεία που πουλάει κέτσαπ, πουλήθηκε πρόσφατα για το εικοσαπλάσιο των κερδών της!).
Επομένως, η τιμή πώλησης θα έπρεπε να είναι υψηλότερη από 5 δις € και όχι 2 δις € που λέγεται ότι προσφέρει η Gazprom -ενώ το οποιοδήποτε χαμηλότερο τίμημα θα ισοδυναμούσε με υπεξαίρεση δημόσιας περιουσίας, εάν όχι με ενδοτικότητα και με εσχάτη προδοσία.
Ολοκληρώνοντας, εάν τυχόν η Ελλάδα παραβίαζε τους κανόνες του θεμιτού ανταγωνισμού, όσον αφορά όλες τις αποκρατικοποιήσεις και όχι μόνο αυτήν της ΔΕΠΑ, εις βάρος της Ρωσίας, οι σχέσεις των δύο χωρών θα επιδεινώνονταν ανεπανόρθωτα - επομένως, θα συνιστούσαν ένα ακόμη έγκλημα εις βάρος των Ελλήνων Πολιτών (επί πλέον στην αδιανόητη πώληση της ΔΕΠΑ, ακόμη και σε μια τιμή υψηλότερη των 5 δις €).
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Η Ελλάδα, από γεωπολιτικής πλευράς, ευρίσκεται σε μία εξαιρετικά πλεονεκτική θέση - στην καλύτερη ίσως της Ιστορίας της.Ταυτόχρονα βέβαια, είναι υποχρεωμένη να βαδίζει σε τεντωμένο σχοινί, στην κόψη του ξυραφιού καλύτερα - γεγονός που οφείλει να υποχρεώσει το σύνολο της πολιτικής να συνεργασθεί, χωρίς τις σημερινές μικροπολιτικές σκοπιμότητες και τις υπερβολικά ιδιοτελείς φιλοδοξίες.
Στα πλαίσια αυτά, με την παράλληλη συνεργασία των Ελλήνων Πολιτών, αφού χωρίς αυτήν δεν μπορεί να επιτύχει κανένα κόμμα και καμία χώρα, η κυβέρνηση πρέπει να αποφύγει όλες τις παγίδες (συνέχιση της υφεσιακής πολιτικής λιτότητας, λεηλασία της ιδιωτικής και δημόσιας περιουσίας, απεμπόληση κυριαρχικών δικαιωμάτων, υποκλίσεις στους επίδοξους ηγεμόνες, κοινωνικές εξεγέρσεις, απορρύθμιση του συστήματος κοκ.) - με στόχο όχι μόνο να μην χαθεί τίποτα, αλλά να βγει η πατρίδα μας κερδισμένη από την κρίση.
Ολοκληρώνοντας, ο συναλλαγματικός πόλεμος, ο οποίος συνεχίζεται κλιμακούμενος, ενώ «εμπλουτίζεται» με τα ισχυρότατα ενεργειακά όπλα, είναι κάτι περισσότερο από επικίνδυνος για το μέλλον όλων μας. Αρκεί να θυμηθεί κανείς τις τεράστιες ζημίες που προκάλεσε η (σκόπιμη) Ασιατική κρίση, η οποία επεκτάθηκε στη Ρωσία, ολοκληρώνοντας την καταστροφική της πορεία στη Λατινική Αμερική και αφήνοντας οδυνηρά σημάδια στο πέρασμα της (εξαθλιωμένες μάζες, κατάρρευση της μεσαίας τάξης κοκ.), για να κατανοήσει τι ακριβώς θα μπορούσε να συμβεί.
Εν τούτοις, πολλές μικρές χώρες μπορούν να χρησιμοποιήσουν το συναλλαγματικό και ενεργειακό πόλεμο προς όφελος τους - αρκεί φυσικά να μην απειληθεί η παγκόσμια ειρήνη, με τη χρήση όπλων που δεν επιτρέπουν τη συνέχιση της ζωής στον πλανήτη ή που θα τον οδηγήσουν πολλές δεκαετίες πίσω.
* Σημείωση: Το ουδέτερο έδαφος του νομισματικού πολέμου σήμερα, η περιοχή δηλαδή που διεξάγονται οι κρυφές συζητήσεις μεταξύ των αντιπάλων, ενώ κινούνται οι μυστικές τους υπηρεσίες, λέγεται πως είναι το Dubai - όπου έχουν εγκατασταθεί οι σημαντικότερες ιρανικές τράπεζες, μέσω των οποίων συναλλάσσεται διεθνώς το Ιράν.
Οφείλουμε να προσθέσουμε εδώ ότι, χαρτονομίσματα πολλών χωρών εκτυπώνονται στο Dubai, κυρίως δε αυτά που διατίθενται στο εξωτερικό της κάθε χώρας – ενώ από το Dubai κατευθύνονται στις κεντρικές τράπεζες διαφόρων κρατών και από αυτές στους πελάτες τους. Η συγκεκριμένη αραβική χώρα είναι, μεταξύ άλλων, η μεγαλύτερη πλατφόρμα διακίνησης χαρτονομισμάτων στον πλανήτη, με τεράστιες ποσότητες να στοιβάζονται σε φυλασσόμενες αποθήκες στην γύρω περιοχή του αεροδρομίου της.
ΥΓ: Οι σημερινοί καταστροφικοί πόλεμοι διεξάγονται με εντελώς διαφορετικά όπλα - με χρηματοπιστωτικά. Επομένως, για να μπορεί να ανταπεξέρχεται μία χώρα και να προστατεύει, ως οφείλει, τα σύνορα της, από την εισβολή αυτών που απειλούν την ελευθερία της, έχει απόλυτη ανάγκη από έναν αντίστοιχα εκπαιδευμένο «οικονομικό στρατό» – από «στρατηγούς» και από «στρατιώτες» δηλαδή, οι οποίοι να έχουν τέλεια γνώση όλων αυτών των νέων όπλων (γνώσεις που θα έχουν αποκτήσει αφενός μεν με τη βοήθεια των σπουδών τους, αφετέρου με την «εξάσκηση» τους στις αγορές).
Οι εταιρείες αξιολόγησης, οι επενδυτικές τράπεζες, τα ΜΜΕ (διασυρμός του αντιπάλου), τα hedge funds, τα CDS, οι μισθωτοί "αστέρες" οικονομολόγοι (αρνητική προπαγάνδα) και διάφοροι άλλοι, είναι ουσιαστικά τα όπλα, με τα οποία εισβάλλει μία χώρα σε κάποια άλλη – με κεντρικό στόχο το νόμισμα, καθώς επίσης τη δημόσια περιουσία της.
Όπως συμβαίνει δε και στο συμβατικό πόλεμο, «στρατολογούνται» προδότες, μέσα στις γραμμές της χώρας, της οποίας σχεδιάζεται η κατάληψη – με το «χρηματισμό» και την «εξαγορά» μελών της πολιτικής, της οικονομικής, καθώς επίσης της πνευματικής εξουσίας της, στην οποία συμπεριλαμβάνονται τα ΜΜΕ.
Περαιτέρω, ο αμυντικός «οικονομικός στρατός» οφείλει να εκπαιδεύεται καθημερινά, τόσο με τη χρήση ειδικών μοντέλων, όσο με την «προσομοίωση επιθέσεων» – έτσι ώστε να είναι κάθε στιγμή έτοιμος να αντιμετωπίσει μία χρηματοπιστωτική εισβολή.
Στα πλαίσια αυτά, αποτελεί πρώτη προτεραιότητα η προστασία των κοινωφελών, των μονοπωλιακών κερδοφόρων, καθώς επίσης των στρατηγικών επιχειρήσεων της πατρίδας του - αφού χωρίς αυτές είναι αδύνατη η διατήρηση της εθνικής κυριαρχίαςενός κράτους. Επίσης, η αποφυγή των ζημιών (ελλειμμάτων) και της υπερχρέωσης μίας χώρας – επειδή έτσι προετοιμάζεται η κατάληψη της.
Στο παράδειγμα της Ελλάδας, η απώλεια επιχειρήσεων όπως η ΔΕΗ, η ΕΥΔΑΠ, τα ΕΛΠΕ, η ΕΥΑΘ, η ΔΕΠΑ, ο ΟΠΑΠ κοκ., θα σήμαινε την ολοκληρωτική ήττα και την υποδούλωση της – ενώ, χωρίς αυτές, είναι αδύνατον να μπορέσει ποτέ η χώρα μας να ξεφύγει από την κρίση, επιστρέφοντας σε αναπτυξιακή πορεία.
Όταν βέβαια ο εχθρός ευρίσκεται ήδη μέσα στην «καρδιά» ενός κράτους, στο υπουργείο οικονομικών, στο «ταμείο» αποκρατικοποιήσεων και στην κεντρική της τράπεζα δηλαδή, είναι ίσως αργά για να μπορέσει να αμυνθεί με επιτυχία – αν και πάντοτε υπάρχει χρόνος, όσο τα σχέδια του «εχθρού» δεν έχουν ακόμη ολοκληρωθεί.
Βασίλης Βιλιάρδος (copyright)
Αθήνα, 02. Μαρτίου 2013
[email protected]
http://www.sofokleous10.gr/portal2/index.php?option=com_content&view=article&id=91070&catid=&Itemid=73
Όταν τα ιστορικά βιβλία του μέλλοντος θα αναφέρονται στους πολέμους που διεξήχθηκαν από τα τέλη του 20ου αιώνα και μετά, ένα μεγάλο μέρος τους, το οποίο θα έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τους μελετητές, καθώς επίσης για τους υπόλοιπους αναγνώστες, θα έχει σαν αντικείμενο τις παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές μάχες.
Σήμερα, τα πυρηνικά όπλα είναι ήδη εγκαταλειμμένα σε σκονισμένα, φρικιαστικά δοχεία, έχοντας χάσει σχεδόν εντελώς τη λειτουργική χρησιμότητα τους - αφού ο χρηματοπιστωτικός πόλεμος έχει εξελιχθεί σε ένα υπερστρατηγικό όπλο.
Το συγκεκριμένο όπλο υποκινεί το ενδιαφέρον και ενθουσιάζει ολόκληρο τον πλανήτη, επειδή χειραγωγείται εύκολα, επιτρέπει καλυμμένες, κρυφές ενέργειες, ενώ διαθέτει μία εξαιρετικά καταστροφική δύναμη - ανώτερη και ασφαλέστερη ταυτόχρονα, όλων των άλλων πολεμικών όπλων" (Βιβλίο για έναν πόλεμο χωρίς όρια, γραμμένο από τους δύο ανώτατους στρατηγούς του κινεζικού στρατού Q.Liang και W.Xiangsui, σε ελεύθερη μετάφραση).
Ανάλυση
Συνεχίζοντας ουσιαστικά το πρώτο μέρος της ανάλυσης μας (Ο υπόγειος παγκόσμιος πόλεμος), επιθυμούμε να τονίσουμε αρχικά την απόλυτη ανάγκη ενίσχυσης της πατρίδας μας, με έναν ανάλογο «οικονομικό στρατό» - εκπαιδευμένο στις μεθόδους και στα όπλα, με τα οποία διενεργούνται οι σύγχρονοι πόλεμοι. Η ανάγκη αυτή είναι κατά την άποψη μας επείγουσα, επειδή η εισβολή που αντιμετωπίζουμε ήδη, ευρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη - ενώ ο πόλεμος θα έχει χαθεί οριστικά, όταν και εάν λεηλατηθεί η δημόσια, καθώς επίσης η ιδιωτική περιουσία των Ελλήνων (ειδικά δε, τα «διαμάντια του στέμματος»).
Ανεξάρτητα τώρα από τα παραπάνω υπενθυμίζουμε ότι, παραδοσιακά ένας συναλλαγματικός πόλεμος περιγράφεται ως η προσπάθεια κάποιων χωρών να υποτιμήσουν τα νομίσματα τους, με στόχο να περιορίσουν το σχετικό κόστος τους - έτσι ώστε να αυξήσουν τις εξαγωγές τους, να πολλαπλασιάσουν τις θέσεις εργασίας τους, καθώς επίσης να εξυγιάνουν ή/και να αναπτύξουν περαιτέρω την οικονομία τους, εις βάρος των άλλων. Στην περίπτωση αυτή, το νόμισμα χρησιμοποιείται σαν όπλο, με στόχο να επιφέρει οικονομικές ζημίες στον ή στους εκάστοτε αντιπάλους - χωρίς δυστυχώς να αποφεύγονται οι παράπλευρες απώλειες των υπολοίπων κρατών, τα οποία δεν συμμετέχουν ενεργά.
Ίσως οφείλουμε να σημειώσουμε εδώ ότι, η αξία του νομίσματος είναι η «Αχίλλειος πτέρνα» μιας χώρας - αφού, εάν τυχόν καταρρεύσει, παρασύρει όλα τα υπόλοιπα στο γκρεμό. Ειδικότερα, εάν καταφέρει κανείς να καταστρέψει το νόμισμα ενός κράτους, τότε καταστρέφει όλα τα περιουσιακά του στοιχεία, τα οποία ουσιαστικά εκφράζονται στο νόμισμα - με αποτέλεσμα να οδηγείται ολόκληρο το κράτος στην απόλυτη καταστροφή (η εσωτερική υποτίμηση, η οποία μας επιβλήθηκε, έχει σχετικά ανάλογα αποτελέσματα - αφού μειώνεται η αξία όλων των περιουσιακών μας στοιχείων, καταρρέει το ΑΕΠ, εξαθλιώνεται ο πληθυσμός κοκ.). Επομένως, το νόμισμα είναι ο κεντρικός στόχος κάθε χρηματοπιστωτικού επιθετικού πολέμου - οπότε η οχύρωση του, θα έπρεπε να είναι η βασική φροντίδα του «οικονομικού στρατού» της αμυνόμενης χώρας.
Περαιτέρω, για να γίνει κατανοητή η ανάλυση που θα ακολουθήσει, είναι σκόπιμο να αναφερθούμε σε ορισμένες βασικές έννοιες, οι οποίες αφορούν και περιγράφουν το σημερινό, παγκόσμιο περιβάλλον:
(α) Παγκόσμιες εταιρείες: Μέχρι πρόσφατα αναφερόμαστε σε πολυεθνικές εταιρίες, βασικό χαρακτηριστικό των οποίων ήταν η αντιπροσώπευση τους σε πολλές χώρες, χωρίς όμως να χάνουν την εθνικότητα τους - αφού η έδρα τους ήταν συνήθως στη χώρα προέλευσης τους. Σήμερα είμαστε αντιμέτωποι με τις παγκόσμιες, υπερεθνικές εταιρείες, οι οποίες περιορίζουν όσο το δυνατόν περισσότερο την εθνικότητα τους, με στόχο να αποτελέσουν μία παγκόσμια «μάρκα» (Brand), χωρίς αναγνωρίσιμα εθνικά χαρακτηριστικά.
Στόχος τους είναι το μεγαλύτερο δυνατό κέρδος, με το χαμηλότερο δυνατό κόστος - όσον αφορά τη φορολόγηση, το εργατικό δυναμικό, τις πρώτες ύλες κοκ. Η ανώτατη διοικητική στελέχωση τους είναι απολύτως ορθολογική - με την έννοια ότιστηρίζονται στον «Homo Economicus», κινητήρια δύναμη του οποίου είναι η μεγιστοποίηση του κέρδους (επομένως, ο εγωισμός χωρίς όρια). Οι αποφάσεις τους βασίζονται στη θεωρία των παιγνίων - σε ένα μαθηματικό μοντέλο δηλαδή, στο οποίο οι παίχτες έρχονται αντιμέτωποι μεταξύ τους, συμπεριφερόμενοι απολύτως ορθολογικά (εγωιστικά).
Η κυριότερη χώρα δημιουργίας αυτών των εταιριών, οι οποίες υπερδιογκώθηκαν τα τελευταία χρόνια, στηριζόμενες στο νεοφιλελεύθερο δόγμα, στα χρήματα των φορολογουμένων και στις αποκρατικοποιήσεις των πάντων, είναι οι Η.Π.Α. - με αποτέλεσμα να αναφερόμαστε στον απόλυτο ιδιωτικό καπιταλισμό, στο μονοπωλιακό καπιταλισμό κατά κάποιον τρόπο, ο οποίος είναι το ουσιαστικό πολίτευμα της υπερδύναμης.
Πίσω από αυτά τα μεγαθήρια ευρίσκεται η μεγαλύτερη ιδιωτική τράπεζα του πλανήτη - η Fed, μέτοχοι της οποίας είναι οι γνωστές μας υπερτράπεζες, οι οποίες φαίνεται ότι εποφθαλμιούν σήμερα, όπως επίσης οι υπόλοιπες μεγάλες δυνάμεις (Ρωσία, Κίνα), το χρυσόμαλλο δέρας: την Ευρώπη.
Στα σχέδια τους αυτά υπάγεται προφανώς και η πρόσφατη αναφορά της κυβέρνησης των Η.Π.Α., σχετικά με τις προθέσεις δημιουργίας μίας κοινής ζώνης ελευθέρου εμπορίου και επενδύσεων με την Ευρώπη - της ΒΑΕΕ (Βορειοατλαντικής Ευρωπαϊκής Ένωσης) κατά κάποιον τρόπο, αφού θα συμμετέχουν αφενός μεν η NAFTA (Η.Π.Α., Καναδάς και Μεξικό), αφετέρου η ΕΕ. Η ένωση αυτή θα ήταν το αντίπαλο δέος της CAFTA (China-Asian Free Trade Area) ενώ, εάν στη συνέχεια επιδιωχθεί ένα κοινό νόμισμα (ευρωδολάριο), είναι κάτι που δεν μπορεί κανείς να το αποκλείσει.
(β) Παγκοσμιοποίηση: Μετά το πέρας του 2ου παγκοσμίου πολέμου και έως το τέλος του ψυχρού πολέμου, ο πλανήτης δεν ήταν απλά χωρισμένος σε δύο ζώνες, στην κομμουνιστική και στην καπιταλιστική δηλαδή - αλλά σε πολύ περισσότερες, μέσω των διαφόρων περιορισμών που υπήρχαν (έλεγχος της διασυνοριακής κίνησης κεφαλαίων, μερική απαγόρευση της επέκτασης των τραπεζών σε άλλες χώρες, δασμοί, ανυπαρξία φορολογικών παραδείσων κλπ.).
Μετά το 1990, αφενός μεν έπεσαν τα τείχη μεταξύ του κομμουνισμού και του καπιταλισμού, αφετέρου έπαψαν σταδιακά να ισχύουν οι περιορισμοί, ειδικά όσον αφορά την ελεύθερη διακίνηση των κεφαλαίων - οπότε ο πλανήτης ενώθηκε, για δεύτερη φορά (η πρώτη εποχή της παγκοσμιοποίησης ήταν μεταξύ των ετών 1880 και 1914, τελειώνοντας με τον 1ο παγκόσμιο πόλεμο). Από την πλευρά της «χρηματοπιστωτικής βιομηχανίας», δεν υπάρχουν πλέον καθόλου σύνορα και εμπόδια - ενώ ο πλανήτης είναι αντιμέτωπος με «το λυκόφως της εθνικής κυριαρχίας» (twilight of sovereignty - W.Wriston), ενδεχομένως δε με προσπάθειες εγκατάστασης μίας παγκόσμιας απολυταρχικής διακυβέρνησης.
Ίσως οφείλουμε να σημειώσουμε εδώ ότι, την εποχή της πρώτης παγκοσμιοποίησης, η Βρετανική αυτοκρατορία είχε δημιουργήσει μία ενιαία νομισματική ένωση, του μεγέθους της σημερινής Ευρωζώνης - ενώ το 1900 η Κίνα άνοιξε για πρώτη φορά τα σύνορα της, όσον αφορά το εμπόριο και τις επενδύσεις, η Ρωσία άρχισε να «αναδιαρθρώνει» σταδιακά το παλαιό, φεουδαρχικό της σύστημα και η Γερμανία εξελίχθηκε από αγροτική σε βιομηχανική υπερδύναμη.
(γ) Κρατικός καπιταλισμός: Ο μονοπωλιακός καπιταλισμός και η παγκοσμιοποίηση δεν ήταν οι μοναδικές «γεωπολιτικές εξελίξεις» στο τέλος του 20ου αιώνα. Μία επόμενη ήταν ο κρατικός καπιταλισμός, ο οποίος αποτελεί ουσιαστικά την αναβίωση του μερκαντιλισμού των προηγουμένων αιώνων (17ου – 19ου) - ενός συστήματος, το οποίο είναι το ακριβώς αντίθετο από την παγκοσμιοποίηση (απαιτεί κλειστές αγορές, εθνικό νομισματικό σύστημα, συνδεδεμένο με το χρυσό, καθώς επίσης ευημερία, μέσω της αύξησης των εξαγωγών εις βάρος των άλλων).
Ειδικότερα, φαινομενικά ιδιωτικές εταιρείες, πίσω από τις οποίες ευρίσκονται ανεξάντλητοι κρατικοί πόροι (όπως ηSinopec, η κινεζική China Petroleum & Chemical Corporation δηλαδή, η ρωσική Gazprom κλπ.), έχουν τη δυνατότητα, χωρίς κανέναν βραχυπρόθεσμο χρηματικό περιορισμό, να αγοράζουν τεράστιες ποσότητες πρώτων υλών ή/και ενέργειας, να επενδύουν σε βιομηχανικές ή άλλες εγκαταστάσεις υποδομής, να εξαγοράζουν μεγάλες ανταγωνιστικές επιχειρήσεις κοκ.
Παράλληλα, μπορούν να κερδίζουν όλο και μεγαλύτερα μερίδια αγοράς σε πολλούς τομείς, επιδοτώντας τις τιμές τους - πουλώντας δηλαδή για κάποιο χρονικό διάστημα τα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους, σε τιμές χαμηλότερες του κόστους τους, έτσι ώστε να χρεοκοπήσουν οι ανταγωνιστές τους.
Πρόκειται λοιπόν για ένα νεομερκαντιλιστικό φαινόμενο, στο οποίο το κράτος κρύβεται πίσω από δήθεν ιδιωτικές, σύγχρονες επιχειρήσεις - με κύριους εκπροσώπους την Κίνα και τη Ρωσία (τη Βραζιλία, το Μεξικό και τη Γερμανία επίσης, αλλά σε πολύ μικρότερο μέγεθος).
Ουσιαστικά, τα σύνορα μεταξύ του μονοπωλιακού καπιταλισμού των Η.Π.Α., καθώς επίσης του κρατικού καπιταλισμού των άλλων μεγάλων δυνάμεων, δεν είναι εύκολο να διακριθούν - ειδικά μετά τη διάσωση μεγάλων ιδιωτικών εταιρειών, εκ μέρους της κυβέρνησης των Η.Π.Α. (General Motors, Citi Group, AIG κλπ.), καθώς επίσης όσον αφορά τον παγκόσμιο συναλλαγματικό πόλεμο, ο οποίος μαίνεται σε ολόκληρο τον πλανήτη.
Η ΡΩΣΙΑ
Στο προηγούμενο μέρος της ανάλυσης μας αναφερθήκαμε στις Η.Π.Α., στην Ευρώπη, στην Ιαπωνία (στη δυτική Τρόικα δηλαδή), καθώς επίσης περιληπτικά στην Κίνα - με ιδιαίτερη έμφαση στα νομισματικά όπλα της Δύσης (των Η.Π.Α. κυρίως), η οποία είναι ο αναμφίβολος νικητής της πρώτης μεγάλης «σύρραξης» (2011).
Εκτός όμως από αυτές τις δυνάμεις, ένας αρκετά σημαντικός παίχτης είναι ασφαλώς η Ρωσία - η οποία διαθέτει ένα ισχυρότατο όπλο, με το οποίο έχει ίσως τη δυνατότητα να αντιμετωπίσει επιτυχημένα τους εχθρούς της, στο πεδίο που διεξάγονται σήμερα οι μάχες του παγκόσμιου συναλλαγματικού πολέμου: την ενέργεια.
Στα πλαίσια αυτά, το σημαντικότερο ίσως «μέσο χρήσης» του συγκεκριμένου όπλου, εκ μέρους της Ρωσίας, είναι η μεγαλύτερη επιχείρηση της, η οποία είναι ταυτόχρονα ο «Νούμερο Ένα» παραγωγός φυσικού αερίου στον πλανήτη: η Gazprom η οποία, σε συνεργασία με την κυβέρνηση, εκμεταλλεύεται τα αποθέματα της «γαλάζιας ενέργειας» (όπως αποκαλείται το φυσικό αέριο, λόγω του χρώματος της φλόγας, όταν καίγεται).
Ο ετήσιος τζίρος της τεράστιας αυτής εταιρείας (Πίνακας Ι), εάν συμπεριλάβουμε όλες τις συμμετοχές της και όχι μόνο τη μητρική, πλησιάζει το 10% περίπου του ρωσικού ΑΕΠ - ενώ παράγει το 85% του ρωσικού φυσικού αερίου, τροφοδοτώντας το 20% της παγκόσμιας κατανάλωσης. Παράλληλα, ελέγχει το 20% των αποθεμάτων φυσικού αερίου του πλανήτη, καθώς επίσης το 60% των αποθεμάτων της Ρωσίας.
ΠΙΝΑΚΑΣ Ι: Θεμελιώδη μεγέθη του ισολογισμού της μητρικής Gazprom
Μεγέθη
2011
2010
2009
Τζίρος (σε δις ρούβλια*)
4.735,82
3.661,70
3.116,09
Κέρδη π.φ. (σε δις ρούβλια)
35,75
28,28
23,53
Ποσοστό ιδίων κεφαλαίων
78,57%
78,51%
76,20%
Αριθμός εργαζομένων
400.280
389.702
383.375
Μικτό κέρδος
28,81%
28,76%
27,45%
* Το ένα ευρώ ισοδυναμεί με 39,97 ρούβλια (01.03.2013)
Πηγή: Boersennews de
Πίνακας: Β. Βιλιάρδος
Φυσικά η επιχειρηματική και οργανωτική της δομή είναι εξ ολοκλήρου κάθετη - αφού συμπεριλαμβάνει εξόρυξη, παραγωγή, μεταφορά, προετοιμασία, εμπορία και παράδοση. Εκτός δε από τον τομέα της ενέργειας, έχει αναπτυχθεί στους τομείς των ΜΜΕ, τραπεζών, ασφαλειών και επενδύσεων - έχοντας ιδιόκτητη εσωτερική επενδυτική εταιρεία.
Με στόχο να αντιληφθούμε τα μεγέθη της εταιρείας αυτής, καθώς επίσης για να έχουμε μία πιο ολοκληρωμένη εικόνα των βασικών μονομάχων, παραθέτουμε εδώ τον Πίνακα ΙΙ:
ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙ: Οικονομικά μεγέθη 2012 σε $, προβλέψεις
Μεγέθη
Η.Π.Α.
Κίνα
Ρωσία
ΑΕΠ
15,66 τρις
8,25 τρις
1,95 τρις
Ρυθμός ανάπτυξης
2,2%
7,8%
3,6%
ΑΕΠ κατά κεφαλή
49.800
9.100
17.700
Εργαζόμενοι
154,9 εκ.
795,4 εκ.
75,2 εκ.
Ανεργία
8,2%
6,4%
6,2%
Έλλειμμα προϋπολογισμού
-7,6%
-2,3%
-0,1%
Έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών
-487,2
+170,8
+85,1
Εξαγωγές
1,612 τρις
2,021 τρις
0,543 τρις
Εισαγωγές
2,357 τρις
1,780 τρις
0,358 τρις
Εξωτερικό χρέος
14,710 τρις
0,711 τρις
0,455 τρις
Εξωτερικό χρέος / ΑΕΠ
93,93%
8,62%
23,33%
Πηγή: CIA
Πίνακας: Β. Βιλιάρδος
Όπως συμπεραίνεται εύκολα από τον Πίνακα ΙΙ, οι Η.Π.Α. αντιμετωπίζουν πολύ μεγαλύτερα οικονομικά προβλήματα, σε σχέση με τους ανταγωνιστές τους - ειδικά όσον αφορά τα δίδυμα ελλείμματα (προϋπολογισμού και τρεχουσών συναλλαγών), καθώς επίσης το εξωτερικό χρέος.
Εάν δε κατανοήσουμε ότι, το μεγάλο ΑΕΠ της υπερδύναμης στηρίζεται κυρίως στην κατανάλωση (71%) και στις υπηρεσίες, της Κίνας στη βιομηχανική παραγωγή, ενώ της Ρωσίας στην ενέργεια, θα διαπιστώσουμε πως οι κίνδυνοι που απειλούν τις Η.Π.Α. είναι τεράστιοι - γεγονός που έχουμε ήδη αναφέρει στην ανάλυση μας «Η μητέρα των κρίσεων». Ταυτόχρονα, τα προβλήματα της υπερδύναμης επιδεινώνονται καθημερινά, όπως επίσης της υπόλοιπης Δύσης, επειδή έχουμε εισέλθει στον αστερισμό του παραδόξου του Minsky (άρθρο μας) - ένα από τα χαρακτηριστικότερα αποτελέσματα του οποίου είναι η μαζική φυγή κεφαλαίων προς τις αναπτυσσόμενες οικονομίες.
Περαιτέρω, α μακροπρόθεσμος προγραμματισμός της Gazprom θυμίζει περισσότερο το σχεδιασμό μίας πολεμικής τακτικής, παρά μία επιχειρησιακή στρατηγική - αφού υπάρχουν αναφορές στην Κίνα, στην προσάρτηση της χερσονήσουJamal, στη δημιουργία βάσεων στην Ανταρκτική κοκ. Εκτός αυτού, η εταιρεία διαθέτει σημαντικότατο ιδιωτικό στρατό (αν και ισχυρίζεται ότι πρόκειται για προσωπικό ασφάλειας) - γεγονός που θυμίζει αντίστοιχες επιχειρήσεις της μερκαντιλιστικής εποχής.
Ο αγωγός τώρα, με τον οποίο μεταφέρεται το φυσικό αέριο από τη Ρωσία στην Ευρώπη, είναι ο «Nord Stream» - πρόκειται για μία ανώνυμη εταιρεία, με μετόχους τη ρωσική Gazprom, καθώς επίσης τις γερμανικές Wintershall και E.ON, την ολλανδικήGasunie και τη γαλλική GDF Suez. Σχεδιάστηκε επίσης ο «South Stream», με μετόχους την Gazprom (50%), την ιταλική Eni(20%), τη γαλλική EdF (15%), καθώς επίσης τη γερμανική Wintershall (15%) - για να αποφευχθεί ο εφοδιασμός της Ευρώπης, μέσω της Ουκρανίας και της Λευκορωσίας
Συνεχίζοντας, ο μεγάλος «εχθρός» της Gazprom είναι ο αγωγός Nabucco - ο οποίος σχεδιάζεται από κράτη της Ευρώπης, σε συνεργασία με τις Η.Π.Α., με στόχο να εξασφαλίσει στην Ευρώπη φυσικό αέριο από τα αποθέματα της Κασπίας (Αζερμπαϊτζάν και Καζακστάν, ενδεχομένως επίσης από το Ιράν, το Ιράκ και την Αίγυπτο) - έτσι ώστε να μην είναι απόλυτα εξαρτημένη από τη Ρωσία.
Ο αγωγός αυτός, θα έχει μήκος περίπου 3.300 χιλιόμετρα, εκ των οποίων τα 2.000 είναι στην Τουρκία, τα 400 στη Βουλγαρία, τα 460 στη Ρουμανία, τα 390 στην Ουγγαρία και τα 46 στην Αυστρία - αν και επανασχεδιάζεται συνεχώς, ενώ προγραμματίζεται να τεθεί σε λειτουργία το 2017.
Μία κρίσιμη περιοχή, από την οποία θα περνούσε ο Nabucco, ήταν η Γεωργία - όπου με την εισβολή των ρωσικών στρατευμάτων το 2008, απειλήθηκε ο αγωγός και ισχυροποιήθηκε η θέση της Gazprom. Η εισβολή πραγματοποιήθηκε ακριβώς την εποχή όπου, οι Η.Π.Α. προσπαθούσαν να διασώσουν την Fannie Mae - το μεγαλύτερο χρηματοπιστωτικό οργανισμό διαχείρισης ενυπόθηκων δανείων της υπερδύναμης, ένας από τους κυριότερους ιδιοκτήτες των δανειακών ομολόγων του οποίου ήταν η Ρωσία.
Με τη διάσωση της Fannie Mae, η τότε κυβέρνηση των Η.Π.Α. (Bush) προστάτευσε ουσιαστικά τα χρηματοπιστωτικά ενδιαφέροντα της Ρωσίας - με χρήματα των αμερικανών φορολογουμένων. Την ίδια στιγμή, η Ρωσία απειλούσε τα ενεργειακά ενδιαφέροντα της υπερδύναμης - ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα των πολύπλοκων και αλληλοεξαρτώμενων γεωπολιτικών συμφερόντων, εντός των οποίων εξελίσσονται σήμερα οι παγκόσμιοι συναλλαγματικοί πόλεμοι.
Ολοκληρώνοντας, η Ρωσία δεν προσπαθεί μόνο να εμποδίσει την κατασκευή του Nabucco αλλά, παράλληλα, προωθεί δύο εναλλακτικούς αγωγούς, μέσω των οποίων θα μεταφέρεται το φυσικό αέριο από την κεντρική Ασία στην Ευρώπη - ελεγχόμενους βέβαια από την Gazprom. Η προμήθεια άλλωστε της Ευρώπης με φυσικό αέριο, είναι ο κυριότερος «μοχλός πίεσης» που έχει η Ρωσία στη διάθεση της - κάτι που βέβαια δεν θέλει σε καμία περίπτωση να χάσει.
Εκτός αυτού, η ενεργειακή εξάρτηση της Γερμανίας από τη Ρωσία, ειδικά μετά τις αποφάσεις εναντίον της πυρηνικής ενέργειας, είναι η «Αχίλλειος πτέρνα» της - κάτι που λειτουργεί επίσης υπέρ της Ρωσίας, ενώ «αναγκάζει» τη Γερμανία να προσπαθήσει να «υπεξαιρέσει» τα ενδεχόμενα αποθέματα της Κύπρου και της Ελλάδας.
ΤΟ ΟΠΛΟ ΤΟΥ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ
Η χρήση του φυσικού αερίου, ως ένα γεωπολιτικό όπλο, αποδείχθηκε αρχικά το 2006 - όπου η Gazprom σταμάτησε να εφοδιάζει την Ουκρανία, ισχυριζόμενη τεχνηέντως ότι υπήρχαν σημαντικές διαφορές με τη χώρα, όσον αφορά την πληρωμή του αερίου.Φυσικά, τα αποτελέσματα της «επιθετικής» αυτής ενέργειας δεν περιορίσθηκαν μόνο στην Ουκρανία, αλλά επεκτάθηκαν σε ολόκληρη την Ευρώπη (επειδή ο αγωγός περνάει μέσα από την Ουκρανία).
Η ίδια ιστορία επαναλήφθηκε το 2009 - αυτή τη φορά με πολύ επώδυνα αποτελέσματα, αφού έκλεισε ένας μεγάλος αριθμός εργοστασίων στην Ανατολική Ευρώπη, ενώ έμειναν χωρίς θέρμανση πάρα πολλές κατοικίες, μέσα στην πιο ψυχρή εποχή του χρόνου (αρχές Ιανουαρίου, όπως συνέβη και το 2006). Οι δύο αυτές περιπτώσεις τεκμηριώνουν το γεγονός ότι, η Ρωσία δεν θα διστάσει να χρησιμοποιήσει στο μέλλον ένα συνδυασμό των όπλων «φυσικό αέριο και νόμισμα» - όσο πιο «αιμοβόρα» μπορεί και χωρίς κανέναν οίκτο.
Ουσιαστικά λοιπόν, η Ρωσία δοκίμασε και «αριστοποίησε» τη χρήση του φυσικού αερίου ως όπλου, «με την ευκαιρία» της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης - επιτυγχάνοντας ένα πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα, το οποίο ενισχύει την επιθετική της ικανότητα σε πολύ μεγάλο βαθμό. Εάν δε χρησιμοποιούσε τον ίδιο συνδυασμό σήμερα, το σταμάτημα δηλαδή της τροφοδοσίας της Ευρώπης με φυσικό αέριο, εν μέσω της κρίσης που βιώνουμε, τα αποτελέσματα θα ήταν εξαιρετικά καταστροφικά.
Ολοκληρώνοντας, η Ρωσία δηλώνει πλέον επίσημα ότι σχεδιάζει να «γκρεμίσει» από το θρόνο του παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος το δολάριο – κάτι που θα επέφερε ένα τεράστιο πλήγμα στην αμερικανική οικονομία, κυρίως επειδή θα αυξανόταν τα επιτόκια δανεισμού της. Παρά το ότι δε το ρούβλι είναι αδύνατον να αντικαταστήσει το αμερικανικό νόμισμα στις διεθνείς συναλλαγές, θα μπορούσε ίσως να αναδειχθεί σε ένα τοπικό αποθεματικό και συναλλακτικό νόμισμα - το οποίο θα κυριαρχούσε στις συναλλαγές των ασιατικών χωρών-προμηθευτών φυσικού αερίου, καθώς επίσης των Ανατολικοευρωπαίων πελατών τους.
Ενδεχομένως δε, η Ρωσία να μπορούσε να δημιουργήσει μία νομισματική ζώνη στις παραπάνω περιοχές, με επίσημο νόμισμα το ρούβλι - κάτι αντίστοιχο δηλαδή με την Ευρωζώνη. Στην προκειμένη περίπτωση όμως, η Ρωσία δεν θα είχε απλά τη θέση της Γερμανίας (ηγετική δύναμη), αλλά και το δικό της νόμισμα - κοινό για όλους τους υπόλοιπους «εταίρους» της. Το φυσικό αέριο θα είχε ίσως τη δυνατότητα να της εξασφαλίσει αυτή τη θέση - κάτι που δεν διαθέτει η Γερμανία, με αποτέλεσμα να είναι σχεδόν αδύνατη μία αντίστοιχη εξέλιξη για την ίδια.
Ας μην ξεχνάμε ότι η Ρωσία, όπως επίσης η Κίνα, αγοράζει πολύ μεγάλες ποσότητες χρυσού τα τελευταία χρόνια - ενώ, όπως έχουμε ήδη αναφέρει σε προηγούμενη ανάλυση μας, η σύνδεση ενός νομίσματος με το χρυσό (του ρουβλίου εν προκειμένω), θα αύξανε σε μεγάλο βαθμό την εμπιστοσύνη των επενδυτών - μέρος της οποίας έχει ήδη χάσει το δολάριο, ειδικά μετά την κρίση του 2007, όπως και το ευρώ.
Παρά το ότι λοιπόν οι Η.Π.Α. και γενικότερα η Δυτική Τρόικα (Η.Π.Α., Ε.Ε., Ιαπωνία), διαθέτουν πολύ μεγαλύτερη εμπειρία συναλλαγματικών πολέμων, καθώς επίσης πολύ πιο ισχυρά χρηματοπιστωτικά όπλα, σε σχέση τόσο με την Κίνα, όσο και με τη Ρωσία, θα ήταν πολύ δύσκολο να αντιμετωπίσουν μία συνδυασμένη ενεργειακή και νομισματική επίθεση - πόσο μάλλον εάν συνεργαζόταν μεταξύ τους η Κίνα και η Ρωσία, ενδεχομένως με τη βοήθεια και άλλων χωρών (Βραζιλία κοκ.).
Ειδικά όσον αφορά το Ιράν, η πιθανότητα να συμμετέχει και αυτό στην «επίθεση» εναντίον των Η.Π.Α., αναλαμβάνοντας το συμβατικό μέρος του πολέμου (Συρία κλπ.), με έδρα το Dubai*, θα περιόριζε αρκετά τις πιθανότητες νίκης της Δυτικής Τρόικας.
Επειδή θεωρούμε δε ότι, τα παραπάνω ενδεχόμενα δεν είναι καθόλου αμελητέα, θα ασχοληθούμε σε μία επόμενη ανάλυση μας -στο τρίτο ουσιαστικά μέρος της αναφοράς μας στον υπόγειο παγκόσμιο πόλεμο, ο οποίος ευρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη (με τα γεωπολιτικά ενδιαφέροντα της Κίνας, τη διαμάχη της με την Ιαπωνία κοκ.).
Η ΤΟΥΡΚΙΑ
Η χώρα, φτωχή σε ενέργεια, με μία φούσκα ακινήτων άνευ προηγουμένου, με εκποιημένες τις περισσότερες δημόσιες επιχειρήσεις της, με εξαιρετικά ελλειμματικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, καθώς επίσης με διάφορα άλλα προβλήματα (άρθρο μας), όχι μόνο οικονομικά, έχει απαιτήσει το 15% του φυσικού αερίου, το οποίο θα μεταφέρεται από τον αγωγό Nabucco - για ιδία χρήση ή για μεταπώληση στις διεθνείς αγορές.
Φυσικά οι Ευρωπαίοι έχουν απορρίψει σε κάποιο βαθμό αυτού του είδους τις απαιτήσεις, αναζητώντας άλλες λύσεις μεταφοράς της γαλάζιας ενέργειας - ενώ η Τουρκία θεωρεί ότι ο αγωγός αποτελεί το ιδανικό όπλο, για να επιταχυνθεί η είσοδος της στην ΕΕ. Η σύνδεση του αγωγού με τις διαπραγματεύσεις εισόδου της Τουρκίας στην ΕΕ αναφέρθηκε ουσιαστικά επίσημα από τον πρωθυπουργό της, τον Ιανουάριο του 2009 - όπου ισχυρίσθηκε πως βλέπει προβλήματα για τον αγωγό, σε περίπτωση αποτυχίας των διαπραγματεύσεων.
Στα πλαίσια αυτά η Τουρκία, θέλοντας προφανώς να δείξει καλή διαγωγή, προσπαθεί να εξασφαλίσει την προμήθεια του αγωγού με φυσικό αέριο και άλλων παραγωγικών χωρών, φιλικά διακείμενων προς την ίδια - όπως του Ιράν και του Κατάρ. Την ίδια στιγμή, στα τέλη του 2011, υπέγραψε μία συμφωνία με εκπρόσωπο της Gazprom, σχετικά με την άδεια κατασκευής του «South Stream Pipeline».
Η ΕΛΛΑΔΑ
Η πατρίδα μας, αμέσως μετά το ξέσπασμα της χρηματοπιστωτικής κρίσης, η οποία έφερε στην επιφάνεια τη μεγαλύτερη και μάλιστα νόμιμη ληστεία όλων των εποχών, αυτήν της Ευρώπης από τις Η.Π.Α. (άρθρο μας), βρέθηκε στο μάτι του κυκλώνα - στο επίκεντρο της διαμάχης δηλαδή, μεταξύ των Η.Π.Α. και της Γερμανίας (ανάλυση). Σήμερα, από τη συγκεκριμένη οπτική γωνία, η κατάσταση έχει σε μεγάλο βαθμό επιδεινωθεί - λόγω του ότι έχει εισέλθει στο παιχνίδι και η Ρωσία,συμμετέχοντας στο «γεωπολιτικό πόκερ» της περιοχής, με τα ενεργειακά της ενδιαφέροντα.
Ο στόχος, ο οποίος αφορά επίσης την εκβιαζόμενη από την Ευρωζώνη, καθώς επίσης από τις Η.Π.Α., Κύπρο (άρθρο μας), δεν είναι μόνο τα ενδεχόμενα ενεργειακά της αποθέματα - αλλά, παράλληλα, οι συνεχείς αγώνες της Gazprom να διατηρήσει την δεσπόζουσα θέση της, εμποδίζοντας όπου και όπως μπορεί την πρόοδο του εναλλακτικού αγωγού (Nabucco). Η πιθανότητα δε να διέλθει άλλος αγωγός από την ελληνική και κυπριακή επικράτεια, με τη συμμετοχή του Ισραήλ, αποτελεί μία ακόμη «αφορμή πολέμου» (Casus belli) για το ρωσικό κολοσσό.
Στα πλαίσια αυτά και χωρίς να επεκταθούμε περαιτέρω, η εγκληματική εμμονή της Ελληνικής κυβέρνησης να εκποιήσει τη ΔΕΠΑ, προφανώς κατ' εντολή της σκιώδους εξουσίας, έχει ιδιαίτερη σημασία. Οφείλουμε λοιπόν να αναφερθούμε περιληπτικά στο θέμα, αφήνοντας τα υπόλοιπα για μία επόμενη ανάλυση μας:
Η Δημόσια Επιχείρηση Αερίου ιδρύθηκε το Σεπτέμβριο του 1988, μετά την υπογραφή συμφωνίας (Φεβρουάριος του 1988), για προμήθεια υγροποιημένου φυσικού αερίου από την Αλγερία - ενώ το Δεκέμβριο του 1988 αποφασίσθηκε η κατασκευή αγωγού φυσικού αερίου, από τα σύνορα της Βουλγαρίας έως την Αττική.
Το 1991 ιδρύθηκε η μικτή Ελληνορωσική εταιρεία "Prometheus Gas ΑΕ", η οποία ανέπτυξε σε μεγάλο βαθμό τη συνεργασία μεταξύ Ελλάδας και Ρωσίας - το 1994 άρχισε η προμήθεια φυσικού αερίου προς τη ΔΕΗ, ενώ το 1995 ξεκίνησαν οι περιφερειακές εταιρείες διανομής φυσικού αερίου, με τη συμμετοχή της ΔΕΠΑ και ιδιωτών. Τα Ελληνικά Πετρέλαια συμμετέχουν με 35% στη ΔΕΠΑ, ενώ η Gazprom προμηθεύει το 70% περίπου των αναγκών της Ελλάδας σε φυσικό αέριο
Η Gazprom τώρα, η Ρωσία δηλαδή, φαίνεται να ενδιαφέρεται για την εξαγορά της ΔΕΠΑ, προσφέροντας περί τα 2 δις € - μία τιμή κατά πολύ υψηλότερη από αυτήν που λέγεται ότι έχουν προτείνει ανταγωνίστριες εταιρείες οι οποίες, εκτός των άλλων, δεν είναι σίγουρο ότι μπορούν να εξασφαλίσουν την προμήθεια φυσικού αερίου ή τις επενδύσεις που απαιτούνται.
Ανεξάρτητα όμως από τις διαδικασίες αυτές και παρά το ότι θεωρούμε εντελώς αδιανόητη την πώληση μίας τέτοιας κοινωφελούς, μονοπωλιακής και κερδοφόρας επιχείρησης, όπως η ΔΕΠΑ, η οποία είναι επί πλέον εξαιρετικά κρίσιμη για το μέλλον της πατρίδας μας στον τομέα της ενέργειας, είναι ίσως σκόπιμο να αναφερθούμε στην αξία της - η οποία θα ανατιμάται συνεχώς, αφού η κατανάλωση φυσικού αερίου θα αυξάνεται διαχρονικά. Στα πλαίσια αυτά, παραθέτουμε τον Πίνακα ΙΙΙ, με ορισμένα βασικά μεγέθη του Ισολογισμού της:
ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙΙ: Ισολογισμός του ομίλου της ΔΕΠΑ, σε €
Οικονομικά μεγέθη ομίλου
2011
2010
Αύξηση
Κύκλος εργασιών (τζίρος)
1.761.093.465
1.216.707.517
44%
Μικτό κέρδος
343.248.873
214.508.601
60%
Κέρδη προ φόρων
244.731.159
152.316.364
60%
Ίδια κεφάλαια
1.322.779.638
1.247.510.402
6%
Απόδοση ιδίων κεφαλαίων (πφ)
18,5%
12,0%
54%
Συνολικές υποχρεώσεις
1.080.229.689
1.028.483.493
5%
Πηγή: depa.gr
Πίνακας: Β. Βιλιάρδος
Με βάση τον Πίνακα ΙΙΙ και τα κέρδη προ φόρων, σε συνδυασμό με την τεράστια ανάπτυξη των μεγεθών της εταιρείας (τζίρος, κέρδη), καθώς επίσης με την εξαιρετική απόδοση των ιδίων κεφαλαίων της, η οποία θα αυξάνεται διαρκώς, η τιμή πώλησης της δεν θα έπρεπε σε καμία περίπτωση να είναι χαμηλότερη από τα κέρδη της για είκοσι έτη - αν και με καθαρά επιχειρηματικά κριτήρια, είναι κάτι παραπάνω από ανόητο να πουλάει κανείς μία τόσο κερδοφόρα εταιρεία, πόσο μάλλον με τέτοιες προοπτικές (η Heinz, η αμερικανική εταιρεία που πουλάει κέτσαπ, πουλήθηκε πρόσφατα για το εικοσαπλάσιο των κερδών της!).
Επομένως, η τιμή πώλησης θα έπρεπε να είναι υψηλότερη από 5 δις € και όχι 2 δις € που λέγεται ότι προσφέρει η Gazprom -ενώ το οποιοδήποτε χαμηλότερο τίμημα θα ισοδυναμούσε με υπεξαίρεση δημόσιας περιουσίας, εάν όχι με ενδοτικότητα και με εσχάτη προδοσία.
Ολοκληρώνοντας, εάν τυχόν η Ελλάδα παραβίαζε τους κανόνες του θεμιτού ανταγωνισμού, όσον αφορά όλες τις αποκρατικοποιήσεις και όχι μόνο αυτήν της ΔΕΠΑ, εις βάρος της Ρωσίας, οι σχέσεις των δύο χωρών θα επιδεινώνονταν ανεπανόρθωτα - επομένως, θα συνιστούσαν ένα ακόμη έγκλημα εις βάρος των Ελλήνων Πολιτών (επί πλέον στην αδιανόητη πώληση της ΔΕΠΑ, ακόμη και σε μια τιμή υψηλότερη των 5 δις €).
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Η Ελλάδα, από γεωπολιτικής πλευράς, ευρίσκεται σε μία εξαιρετικά πλεονεκτική θέση - στην καλύτερη ίσως της Ιστορίας της.Ταυτόχρονα βέβαια, είναι υποχρεωμένη να βαδίζει σε τεντωμένο σχοινί, στην κόψη του ξυραφιού καλύτερα - γεγονός που οφείλει να υποχρεώσει το σύνολο της πολιτικής να συνεργασθεί, χωρίς τις σημερινές μικροπολιτικές σκοπιμότητες και τις υπερβολικά ιδιοτελείς φιλοδοξίες.
Στα πλαίσια αυτά, με την παράλληλη συνεργασία των Ελλήνων Πολιτών, αφού χωρίς αυτήν δεν μπορεί να επιτύχει κανένα κόμμα και καμία χώρα, η κυβέρνηση πρέπει να αποφύγει όλες τις παγίδες (συνέχιση της υφεσιακής πολιτικής λιτότητας, λεηλασία της ιδιωτικής και δημόσιας περιουσίας, απεμπόληση κυριαρχικών δικαιωμάτων, υποκλίσεις στους επίδοξους ηγεμόνες, κοινωνικές εξεγέρσεις, απορρύθμιση του συστήματος κοκ.) - με στόχο όχι μόνο να μην χαθεί τίποτα, αλλά να βγει η πατρίδα μας κερδισμένη από την κρίση.
Ολοκληρώνοντας, ο συναλλαγματικός πόλεμος, ο οποίος συνεχίζεται κλιμακούμενος, ενώ «εμπλουτίζεται» με τα ισχυρότατα ενεργειακά όπλα, είναι κάτι περισσότερο από επικίνδυνος για το μέλλον όλων μας. Αρκεί να θυμηθεί κανείς τις τεράστιες ζημίες που προκάλεσε η (σκόπιμη) Ασιατική κρίση, η οποία επεκτάθηκε στη Ρωσία, ολοκληρώνοντας την καταστροφική της πορεία στη Λατινική Αμερική και αφήνοντας οδυνηρά σημάδια στο πέρασμα της (εξαθλιωμένες μάζες, κατάρρευση της μεσαίας τάξης κοκ.), για να κατανοήσει τι ακριβώς θα μπορούσε να συμβεί.
Εν τούτοις, πολλές μικρές χώρες μπορούν να χρησιμοποιήσουν το συναλλαγματικό και ενεργειακό πόλεμο προς όφελος τους - αρκεί φυσικά να μην απειληθεί η παγκόσμια ειρήνη, με τη χρήση όπλων που δεν επιτρέπουν τη συνέχιση της ζωής στον πλανήτη ή που θα τον οδηγήσουν πολλές δεκαετίες πίσω.
* Σημείωση: Το ουδέτερο έδαφος του νομισματικού πολέμου σήμερα, η περιοχή δηλαδή που διεξάγονται οι κρυφές συζητήσεις μεταξύ των αντιπάλων, ενώ κινούνται οι μυστικές τους υπηρεσίες, λέγεται πως είναι το Dubai - όπου έχουν εγκατασταθεί οι σημαντικότερες ιρανικές τράπεζες, μέσω των οποίων συναλλάσσεται διεθνώς το Ιράν.
Οφείλουμε να προσθέσουμε εδώ ότι, χαρτονομίσματα πολλών χωρών εκτυπώνονται στο Dubai, κυρίως δε αυτά που διατίθενται στο εξωτερικό της κάθε χώρας – ενώ από το Dubai κατευθύνονται στις κεντρικές τράπεζες διαφόρων κρατών και από αυτές στους πελάτες τους. Η συγκεκριμένη αραβική χώρα είναι, μεταξύ άλλων, η μεγαλύτερη πλατφόρμα διακίνησης χαρτονομισμάτων στον πλανήτη, με τεράστιες ποσότητες να στοιβάζονται σε φυλασσόμενες αποθήκες στην γύρω περιοχή του αεροδρομίου της.
ΥΓ: Οι σημερινοί καταστροφικοί πόλεμοι διεξάγονται με εντελώς διαφορετικά όπλα - με χρηματοπιστωτικά. Επομένως, για να μπορεί να ανταπεξέρχεται μία χώρα και να προστατεύει, ως οφείλει, τα σύνορα της, από την εισβολή αυτών που απειλούν την ελευθερία της, έχει απόλυτη ανάγκη από έναν αντίστοιχα εκπαιδευμένο «οικονομικό στρατό» – από «στρατηγούς» και από «στρατιώτες» δηλαδή, οι οποίοι να έχουν τέλεια γνώση όλων αυτών των νέων όπλων (γνώσεις που θα έχουν αποκτήσει αφενός μεν με τη βοήθεια των σπουδών τους, αφετέρου με την «εξάσκηση» τους στις αγορές).
Οι εταιρείες αξιολόγησης, οι επενδυτικές τράπεζες, τα ΜΜΕ (διασυρμός του αντιπάλου), τα hedge funds, τα CDS, οι μισθωτοί "αστέρες" οικονομολόγοι (αρνητική προπαγάνδα) και διάφοροι άλλοι, είναι ουσιαστικά τα όπλα, με τα οποία εισβάλλει μία χώρα σε κάποια άλλη – με κεντρικό στόχο το νόμισμα, καθώς επίσης τη δημόσια περιουσία της.
Όπως συμβαίνει δε και στο συμβατικό πόλεμο, «στρατολογούνται» προδότες, μέσα στις γραμμές της χώρας, της οποίας σχεδιάζεται η κατάληψη – με το «χρηματισμό» και την «εξαγορά» μελών της πολιτικής, της οικονομικής, καθώς επίσης της πνευματικής εξουσίας της, στην οποία συμπεριλαμβάνονται τα ΜΜΕ.
Περαιτέρω, ο αμυντικός «οικονομικός στρατός» οφείλει να εκπαιδεύεται καθημερινά, τόσο με τη χρήση ειδικών μοντέλων, όσο με την «προσομοίωση επιθέσεων» – έτσι ώστε να είναι κάθε στιγμή έτοιμος να αντιμετωπίσει μία χρηματοπιστωτική εισβολή.
Στα πλαίσια αυτά, αποτελεί πρώτη προτεραιότητα η προστασία των κοινωφελών, των μονοπωλιακών κερδοφόρων, καθώς επίσης των στρατηγικών επιχειρήσεων της πατρίδας του - αφού χωρίς αυτές είναι αδύνατη η διατήρηση της εθνικής κυριαρχίαςενός κράτους. Επίσης, η αποφυγή των ζημιών (ελλειμμάτων) και της υπερχρέωσης μίας χώρας – επειδή έτσι προετοιμάζεται η κατάληψη της.
Στο παράδειγμα της Ελλάδας, η απώλεια επιχειρήσεων όπως η ΔΕΗ, η ΕΥΔΑΠ, τα ΕΛΠΕ, η ΕΥΑΘ, η ΔΕΠΑ, ο ΟΠΑΠ κοκ., θα σήμαινε την ολοκληρωτική ήττα και την υποδούλωση της – ενώ, χωρίς αυτές, είναι αδύνατον να μπορέσει ποτέ η χώρα μας να ξεφύγει από την κρίση, επιστρέφοντας σε αναπτυξιακή πορεία.
Όταν βέβαια ο εχθρός ευρίσκεται ήδη μέσα στην «καρδιά» ενός κράτους, στο υπουργείο οικονομικών, στο «ταμείο» αποκρατικοποιήσεων και στην κεντρική της τράπεζα δηλαδή, είναι ίσως αργά για να μπορέσει να αμυνθεί με επιτυχία – αν και πάντοτε υπάρχει χρόνος, όσο τα σχέδια του «εχθρού» δεν έχουν ακόμη ολοκληρωθεί.
Βασίλης Βιλιάρδος (copyright)
Αθήνα, 02. Μαρτίου 2013
[email protected]
http://www.sofokleous10.gr/portal2/index.php?option=com_content&view=article&id=91070&catid=&Itemid=73
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
