2013-03-13 15:17:04
Του Ιωαννη Ν. Γρηγοριαδη*
Μια αποστροφή από τις συνομιλίες μεταξύ του Ελληνα και του Τούρκου πρωθυπουργού κατά την προηγούμενη συνάντησή τους στην Ντόχα του Κατάρ δεν συγκέντρωσε την προσοχή που της άξιζε. Ο Τούρκος πρωθυπουργός συμβούλεψε στον Ελληνα ομόλογό του να «δώσει έμφαση στις ιδιωτικοποιήσεις, καθώς με αυτές ξεπέρασε και ο ίδιος την κρίση».
Ο κ. Ερντογάν μας υπενθύμισε ότι όταν ο ίδιος είχε ανέλθει στην εξουσία προ έντεκα ετών, η οικονομική κατάσταση της Τουρκίας κάθε άλλο παρά ευοίωνη ήταν. Το 2001 η Τουρκία είχε βρεθεί στο χείλος της οικονομικής καταστροφής· η τουρκική λίρα υποτιμήθηκε κατά 50% περίπου και ένα εκατομμύριο εργαζόμενοι έχασαν τη δουλειά τους. Η προσφυγή στο ΔΝΤ απέτρεψε τα χειρότερα, ωστόσο η κατάσταση παρέμενε δεινή. Η εμπιστοσύνη των Τούρκων πολιτών στα κόμματα ήταν σχεδόν μηδενική και η απαισιοδοξία διάχυτη.
Αν και πολλές διαφορές μπορούν να εντοπιστούν στα δομικά χαρακτηριστικά των οικονομικών κρίσεων Ελλάδος και Τουρκίας, η ύπαρξη ενός μεγάλου και δυσλειτουργικού δημοσίου τομέα είναι μία από τις βασικές ομοιότητες
. Λάφυρο ενός διεφθαρμένου κομματικού συστήματος, ο δημόσιος τομέας δεν απομυζούσε μόνον πολύτιμους εθνικούς πόρους, αλλά λειτουργούσε και ως τροχοπέδη για την ανάπτυξη διεθνώς ανταγωνιστικής οικονομικής δραστηριότητος.
Δίνοντας έμφαση στην εφαρμογή του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής, η κυβέρνηση Ερντογάν συνέπηξε συμμαχία με τις υγιείς παραγωγικές δυνάμεις της χώρας και δημιούργησε συνθήκες ευνοϊκές για τη διάθεση των εθνικών πόρων προς αυτές. Το επιτυχημένο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων συνοδεύθηκε με πολιτικές μεταρρυθμίσεις οι οποίες εμπέδωσαν την εντύπωση ότι η Τουρκία γυρίζει σελίδα και αποτελεί πλέον αξιόπιστο επενδυτικό προορισμό.
Ξένες επενδύσεις πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων συνέρρευσαν και λειτούργησαν ως ψήφος εμπιστοσύνης στο εσωτερικό και στο εξωτερικό μέτωπο. Κρίσιμοι κλάδοι της τουρκικής οικονομίας πέρασαν στα χέρια ιδιωτών, ενίοτε και αλλοδαπών. Η ισχυρή παρουσία αλλοδαπών επενδυτών στον τουρκικό τραπεζικό κλάδο δεν θεωρήθηκε προσβολή της εθνικής κυριαρχίας, αλλά εργαλείο για την εξυγίανση και την εύρυθμη λειτουργία ενός κλάδου που είχε διακριθεί στη διαφθορά και την αναποτελεσματικότητα.
Η οικονομική ανάπτυξη της Τουρκίας των τελευταίων ετών δικαίωσε τόσο την πολιτική Ερντογάν όσο και αυτούς που εμπιστεύθηκαν την οικονομική δυναμική της Τουρκίας. Και αν πλέον εμφανίζονται σύννεφα στον ορίζοντα της τουρκικής οικονομίας, τα προβλήματα αυτά είναι τελείως διαφορετικής τάξεως από αυτά που προ δώδεκα ετών παραλίγο να ρίξουν την τουρκική οικονομία στα Τάρταρα.
Τι παράδειγμα μπορεί να αντλήσει ο κ. Σαμαράς από τα παραπάνω; Η μείωση του μεγέθους του ελληνικού Δημοσίου και η απελευθέρωση των εθνικών πόρων που αυτό εξακολουθεί να δεσμεύει και να απαξιώνει παραμένει η λυδία λίθος για την επιτυχία του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής. Τα μηνύματα μέχρι στιγμής δεν μπορούν να χαρακτηρισθούν ενθαρρυντικά.
Αντί για ιδιωτικοποιήσεις βλέπουμε την κυβέρνηση να κόπτεται για την αποτροπή της απολύσεως υπεραρίθμων ακόμη και επιόρκων δημοσίων υπαλλήλων και να μετακυλίει το μεγαλύτερο μέρος του βάρους της δημοσιονομικής εξυγιάνσεως εκτός του «σκληρού πυρήνα» του Δημοσίου. Αν διδάσκει κάτι η περίπτωση της Τουρκίας, είναι ότι ο κ. Ερντογάν θεμελίωσε την πολιτική του ηγεμονία στην ταχεία εφαρμογή ενός προγράμματος διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και τη συμμαχία του με τις παραγωγικές δυνάμεις της χώρας. Αντί να αναζητούμε ελαφρυντικά για τις αποτυχίες μας στην αναζήτηση των λαθών των άλλων, ας διδαχθούμε από τις επιτυχίες τους. Οσο υπάρχει καιρός * Ο κ. Ιωάννης Ν. Γρηγοριάδης είναι επίκουρος καθηγητής του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Μπίλκεντ και επιστημονικός συνεργάτης του ΕΛΙΑΜΕΠ.
KATHIMERINI
InfoGnomon
Μια αποστροφή από τις συνομιλίες μεταξύ του Ελληνα και του Τούρκου πρωθυπουργού κατά την προηγούμενη συνάντησή τους στην Ντόχα του Κατάρ δεν συγκέντρωσε την προσοχή που της άξιζε. Ο Τούρκος πρωθυπουργός συμβούλεψε στον Ελληνα ομόλογό του να «δώσει έμφαση στις ιδιωτικοποιήσεις, καθώς με αυτές ξεπέρασε και ο ίδιος την κρίση».
Ο κ. Ερντογάν μας υπενθύμισε ότι όταν ο ίδιος είχε ανέλθει στην εξουσία προ έντεκα ετών, η οικονομική κατάσταση της Τουρκίας κάθε άλλο παρά ευοίωνη ήταν. Το 2001 η Τουρκία είχε βρεθεί στο χείλος της οικονομικής καταστροφής· η τουρκική λίρα υποτιμήθηκε κατά 50% περίπου και ένα εκατομμύριο εργαζόμενοι έχασαν τη δουλειά τους. Η προσφυγή στο ΔΝΤ απέτρεψε τα χειρότερα, ωστόσο η κατάσταση παρέμενε δεινή. Η εμπιστοσύνη των Τούρκων πολιτών στα κόμματα ήταν σχεδόν μηδενική και η απαισιοδοξία διάχυτη.
Αν και πολλές διαφορές μπορούν να εντοπιστούν στα δομικά χαρακτηριστικά των οικονομικών κρίσεων Ελλάδος και Τουρκίας, η ύπαρξη ενός μεγάλου και δυσλειτουργικού δημοσίου τομέα είναι μία από τις βασικές ομοιότητες
Δίνοντας έμφαση στην εφαρμογή του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής, η κυβέρνηση Ερντογάν συνέπηξε συμμαχία με τις υγιείς παραγωγικές δυνάμεις της χώρας και δημιούργησε συνθήκες ευνοϊκές για τη διάθεση των εθνικών πόρων προς αυτές. Το επιτυχημένο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων συνοδεύθηκε με πολιτικές μεταρρυθμίσεις οι οποίες εμπέδωσαν την εντύπωση ότι η Τουρκία γυρίζει σελίδα και αποτελεί πλέον αξιόπιστο επενδυτικό προορισμό.
Ξένες επενδύσεις πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων συνέρρευσαν και λειτούργησαν ως ψήφος εμπιστοσύνης στο εσωτερικό και στο εξωτερικό μέτωπο. Κρίσιμοι κλάδοι της τουρκικής οικονομίας πέρασαν στα χέρια ιδιωτών, ενίοτε και αλλοδαπών. Η ισχυρή παρουσία αλλοδαπών επενδυτών στον τουρκικό τραπεζικό κλάδο δεν θεωρήθηκε προσβολή της εθνικής κυριαρχίας, αλλά εργαλείο για την εξυγίανση και την εύρυθμη λειτουργία ενός κλάδου που είχε διακριθεί στη διαφθορά και την αναποτελεσματικότητα.
Η οικονομική ανάπτυξη της Τουρκίας των τελευταίων ετών δικαίωσε τόσο την πολιτική Ερντογάν όσο και αυτούς που εμπιστεύθηκαν την οικονομική δυναμική της Τουρκίας. Και αν πλέον εμφανίζονται σύννεφα στον ορίζοντα της τουρκικής οικονομίας, τα προβλήματα αυτά είναι τελείως διαφορετικής τάξεως από αυτά που προ δώδεκα ετών παραλίγο να ρίξουν την τουρκική οικονομία στα Τάρταρα.
Τι παράδειγμα μπορεί να αντλήσει ο κ. Σαμαράς από τα παραπάνω; Η μείωση του μεγέθους του ελληνικού Δημοσίου και η απελευθέρωση των εθνικών πόρων που αυτό εξακολουθεί να δεσμεύει και να απαξιώνει παραμένει η λυδία λίθος για την επιτυχία του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής. Τα μηνύματα μέχρι στιγμής δεν μπορούν να χαρακτηρισθούν ενθαρρυντικά.
Αντί για ιδιωτικοποιήσεις βλέπουμε την κυβέρνηση να κόπτεται για την αποτροπή της απολύσεως υπεραρίθμων ακόμη και επιόρκων δημοσίων υπαλλήλων και να μετακυλίει το μεγαλύτερο μέρος του βάρους της δημοσιονομικής εξυγιάνσεως εκτός του «σκληρού πυρήνα» του Δημοσίου. Αν διδάσκει κάτι η περίπτωση της Τουρκίας, είναι ότι ο κ. Ερντογάν θεμελίωσε την πολιτική του ηγεμονία στην ταχεία εφαρμογή ενός προγράμματος διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και τη συμμαχία του με τις παραγωγικές δυνάμεις της χώρας. Αντί να αναζητούμε ελαφρυντικά για τις αποτυχίες μας στην αναζήτηση των λαθών των άλλων, ας διδαχθούμε από τις επιτυχίες τους. Οσο υπάρχει καιρός * Ο κ. Ιωάννης Ν. Γρηγοριάδης είναι επίκουρος καθηγητής του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Μπίλκεντ και επιστημονικός συνεργάτης του ΕΛΙΑΜΕΠ.
KATHIMERINI
InfoGnomon
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Έπεσε το σύστημα στο Γενικό Νοσοκομείο Αττικής "Σισμανόγλειο"
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
