2013-03-23 17:41:03
Γράφει ο Γιώργος Μαριδάκης
Τα τελευταία χρόνια, με την ίδια ένταση όπως συμβαίνει αδιάκοπα τους τελευταίους αιώνες, ιστορικοί, φιλόσοφοι, ερευνητές, πολιτικοί και εκπαιδευτικοί όλων των εθνικοτήτων μελετούν συστηματικά την επίδραση των αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων στην εκπαίδευση του σήμερα.
Κι αυτό γίνεται διότι πολύ απλά αυτοί οι φιλόσοφοι έχουν θέσει τα θεμέλια των πιο σημαντικών πεποιθήσεων και μεθόδων στην εκπαίδευση. Διότι, αν και οι ιδέες τους εφαρμόστηκαν χιλιάδες χρόνια πριν, οι πεποιθήσεις τους αποδεικνύονται ακόμη και σήμερα σωστές και αξεπέραστες.
Ο Σωκράτης, ο Πλάτωνας και ο Αριστοτέλης, εικοσιπέντε αιώνες πριν, είχαν ως στόχο να δημιουργήσουν έναν ενάρετο και ηθικό άνθρωπο (πολίτη) μέσα από την εκπαίδευση. Αν και σήμερα θέσουμε το ερώτημα, όλοι οι δάσκαλοι θα έλεγαν ότι ένας από τους προσωπικούς τους στόχους κατά την επιτέλεση του λειτουργήματός τους είναι να θεμελιώσουν μια σειρά από αξίες στους μαθητές τους. Και μέχρι σήμερα, η διάπλαση του χαρακτήρα μέσω της εκπαίδευσης προέρχεται από την ιδέα των αρχαίων μας φιλοσόφων, ότι είναι ευθύνη του δασκάλου να διδάξει στο παιδί τι είναι σωστό και τι λάθος συμπληρωματικά με την διδασκαλία των βασικών δεξιοτήτων της μάθησης.
Αλλά ας δούμε συνοπτικά –χωρίς να εμβαθύνουμε και να αναλύσουμε διεξοδικά- τις εκπαιδευτικές πεποιθήσεις του καθενός από τους τρεις προαναφερόμενους φιλοσόφους, και την επίδρασή τους στη σύγχρονη εκπαίδευση, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά σε ολόκληρο τον κόσμο.
Ο δάσκαλος όλων, ο Σωκράτης, χρησιμοποίησε τη γνωστή Σωκρατική Μέθοδο για να «εκμαιεύσει» τη γνώση των μαθητών του. Πίστευε ότι μαζί, ο δάσκαλος και ο μαθητής, φύλασσαν τη γνώση και την άγνοια μέσα τους. Ο τρόπος που έθετε τα ερωτήματά του ήταν σχεδιασμένος για να απελευθερώνει τη γνώση που έκρυβε μέσα του ο κάθε μαθητής, ώστε να μπορεί να βρει τις απαντήσεις που χρειαζόταν. Αυτή η μέθοδος έρευνας συναντάται και στις σημερινές τάξεις όπου δάσκαλος και μαθητής έχουν έναν μεταξύ τους διάλογο με θέμα το γνωστικό αντικείμενο, αυτό δηλαδή που ο δάσκαλος διδάσκει και ο μαθητής πρέπει να μάθει. Πολλές τάξεις σήμερα ξεφεύγουν από την απευθείας μεταφορά γνώσης από το δασκάλου προς το μαθητή και βασίζονται περισσότερο στην έρευνα και την ερώτηση ως τρόπο επίτευξης των εκπαιδευτικών στόχων.
Άλλος ένας φιλόσοφος που πίστευε στη διάπλαση του χαρακτήρα μέσα από την εκπαίδευση, ήταν ο Πλάτωνας. Ήταν μαθητής του Σωκράτη και ακολούθησε την εκπαιδευτική του μέθοδο χρησιμοποιώντας το διάλογο για να βοηθήσει τους μαθητές του να ανακαλύψουν μόνοι τους τη γνώση. Ο Πλάτωνας αντιλήφθηκε ότι μια καλή εκπαίδευση θα προετοίμαζε τους μαθητές για τον δικό τους ρόλο στη ζωή. αντιλήφθηκε ότι άνδρες και γυναίκες άξιζαν ίση εκπαίδευση βασισμένη στην ικανότητά τους να μαθαίνουν και όχι βασισμένη στο φύλο τους. πίστευε ότι η εκπαίδευση θα βοηθούσε τους ανθρώπους να καταλάβουν τι είναι σωστό και αυτό θα είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία μιας δίκαιης κοινωνίας. Επίσης, πίστευε ότι η ποιότητα ζωής βασιζόταν στην εκπαίδευση που λάμβανε ο κάθε άνθρωπος. Με τον ίδιο τρόπο, στα σημερινά σχολεία οι μαθητές διδάσκονται πώς να είναι (και να γίνουν) ικανοί πολίτες και αργότερα οι ηγέτες της κοινωνίας που ζουν, και παίρνουν τα εφόδια που θα τους βοηθήσουν να πετύχουν τους στόχους τους στη ζωή. Γι’ αυτό τους προσφέρεται μια ευρεία σφαιρική εκπαίδευση που παράγει άτομα τα οποία μια μέρα θα γίνουν ηγέτες της κοινωνίας και καλοί πολίτες.
Ο Αριστοτέλης, τέλος, ήταν επιστήμονας και φιλόσοφος. Ήταν μαθητής του Πλάτωνα. Ο Πλάτωνας είχε ισχυρή επίδραση στη σκέψη του Αριστοτέλη. Στην αρχή ο Αριστοτέλης ακολουθούσε σχεδόν κατά γράμμα ό,τι πίστευε ο Πλάτωνας, αλλά τελικά ξεκίνησε να αναπτύσσει τις δικές του σκέψεις και ιδέες. Όμως, συμφωνούσε με τον Πλάτωνα ότι ο σημαντικότερος σκοπός της εκπαίδευσης ήταν να παράγει άτομα που θα ήταν ηθικά και ενάρετα. Πίστευε ότι αυτό ήταν το κλειδί για μια επιτυχημένη κοινωνία.
Ο Αριστοτέλης συνεισέφερε πολλά στον εκπαιδευτικό κόσμο. Προήγαγε σε μεγάλο βαθμό τη μελέτη της βιολογίας, της ηθικής και της λογικής. Έβλεπε την εκπαίδευση ως ένα μέσο που επιτρέπει στους ανθρώπους να δρουν, όπως οφείλουν να δράσουν, και σε αντάλλαγμα να είναι ευτυχισμένοι. Πίστευε ότι ο δάσκαλος κρατούσε το κλειδί της γνώσης και έπρεπε να καθοδηγήσει τους μαθητές του στον σωστό τρόπο ζωής. Πίστευε ότι ένας μαθητής πρέπει να εξασκηθεί να συμπεριφέρεται σωστά μέχρι να μπορεί ο ίδιος να κάνει τις σωστές επιλογές.
Αλλά στην πραγματικότητα αυτός δεν είναι ο τρόπος με τον οποίο ο δάσκαλος μέσα στη σημερινή τάξη διαχειρίζεται την πειθαρχία και ελέγχει τη συμπεριφορά των μαθητών του; Γι’ αυτό ο δάσκαλος έχει χρέος να υπενθυμίζει στους μαθητές -διαρκώς και με σταθερότητα- να εξασκούν ό,τι θεωρείται καλή συμπεριφορά, με τη σκέψη ότι τελικά ο μαθητής θα επιλέξει μόνος του να συμπεριφέρεται σωστά.
Από τα τρία αυτά παραδείγματα μπορούμε να συμπεράνουμε πώς το έργο του Σωκράτη, του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη εξακολουθεί να είναι σε απόλυτη ισχύ και εφαρμόζεται στην εκπαίδευση σήμερα, όπως είναι ξεκάθαρο ότι οι φιλόσοφοι της αρχαίας Ελλάδα συνεισέφεραν γενναία στην δημιουργία του εκπαιδευτικού συστήματος που μέσα από τους αιώνες φτάνει σ’ εμάς χωρίς να έχει αλλάξει η βασική του δομή.
Οι σκέψεις αυτών των ανδρών εξακολουθούν να διαμορφώνουν την εκπαίδευση σήμερα, αν και έζησαν χιλιάδες 2.500 χιλιάδες χρόνια πριν. Γι’ αυτό και οι σημερινοί δάσκαλοι καλούνται να μελετούν τις θεωρίες των αρχαίων φιλοσόφων, ως τρόπο για να αναπτύξουν τη δική τους φιλοσοφία διδασκαλίας.
e-schoolmelissari.blogspot.gr
Τα τελευταία χρόνια, με την ίδια ένταση όπως συμβαίνει αδιάκοπα τους τελευταίους αιώνες, ιστορικοί, φιλόσοφοι, ερευνητές, πολιτικοί και εκπαιδευτικοί όλων των εθνικοτήτων μελετούν συστηματικά την επίδραση των αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων στην εκπαίδευση του σήμερα.
Κι αυτό γίνεται διότι πολύ απλά αυτοί οι φιλόσοφοι έχουν θέσει τα θεμέλια των πιο σημαντικών πεποιθήσεων και μεθόδων στην εκπαίδευση. Διότι, αν και οι ιδέες τους εφαρμόστηκαν χιλιάδες χρόνια πριν, οι πεποιθήσεις τους αποδεικνύονται ακόμη και σήμερα σωστές και αξεπέραστες.
Ο Σωκράτης, ο Πλάτωνας και ο Αριστοτέλης, εικοσιπέντε αιώνες πριν, είχαν ως στόχο να δημιουργήσουν έναν ενάρετο και ηθικό άνθρωπο (πολίτη) μέσα από την εκπαίδευση. Αν και σήμερα θέσουμε το ερώτημα, όλοι οι δάσκαλοι θα έλεγαν ότι ένας από τους προσωπικούς τους στόχους κατά την επιτέλεση του λειτουργήματός τους είναι να θεμελιώσουν μια σειρά από αξίες στους μαθητές τους. Και μέχρι σήμερα, η διάπλαση του χαρακτήρα μέσω της εκπαίδευσης προέρχεται από την ιδέα των αρχαίων μας φιλοσόφων, ότι είναι ευθύνη του δασκάλου να διδάξει στο παιδί τι είναι σωστό και τι λάθος συμπληρωματικά με την διδασκαλία των βασικών δεξιοτήτων της μάθησης.
Αλλά ας δούμε συνοπτικά –χωρίς να εμβαθύνουμε και να αναλύσουμε διεξοδικά- τις εκπαιδευτικές πεποιθήσεις του καθενός από τους τρεις προαναφερόμενους φιλοσόφους, και την επίδρασή τους στη σύγχρονη εκπαίδευση, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά σε ολόκληρο τον κόσμο.
Ο δάσκαλος όλων, ο Σωκράτης, χρησιμοποίησε τη γνωστή Σωκρατική Μέθοδο για να «εκμαιεύσει» τη γνώση των μαθητών του. Πίστευε ότι μαζί, ο δάσκαλος και ο μαθητής, φύλασσαν τη γνώση και την άγνοια μέσα τους. Ο τρόπος που έθετε τα ερωτήματά του ήταν σχεδιασμένος για να απελευθερώνει τη γνώση που έκρυβε μέσα του ο κάθε μαθητής, ώστε να μπορεί να βρει τις απαντήσεις που χρειαζόταν. Αυτή η μέθοδος έρευνας συναντάται και στις σημερινές τάξεις όπου δάσκαλος και μαθητής έχουν έναν μεταξύ τους διάλογο με θέμα το γνωστικό αντικείμενο, αυτό δηλαδή που ο δάσκαλος διδάσκει και ο μαθητής πρέπει να μάθει. Πολλές τάξεις σήμερα ξεφεύγουν από την απευθείας μεταφορά γνώσης από το δασκάλου προς το μαθητή και βασίζονται περισσότερο στην έρευνα και την ερώτηση ως τρόπο επίτευξης των εκπαιδευτικών στόχων.
Άλλος ένας φιλόσοφος που πίστευε στη διάπλαση του χαρακτήρα μέσα από την εκπαίδευση, ήταν ο Πλάτωνας. Ήταν μαθητής του Σωκράτη και ακολούθησε την εκπαιδευτική του μέθοδο χρησιμοποιώντας το διάλογο για να βοηθήσει τους μαθητές του να ανακαλύψουν μόνοι τους τη γνώση. Ο Πλάτωνας αντιλήφθηκε ότι μια καλή εκπαίδευση θα προετοίμαζε τους μαθητές για τον δικό τους ρόλο στη ζωή. αντιλήφθηκε ότι άνδρες και γυναίκες άξιζαν ίση εκπαίδευση βασισμένη στην ικανότητά τους να μαθαίνουν και όχι βασισμένη στο φύλο τους. πίστευε ότι η εκπαίδευση θα βοηθούσε τους ανθρώπους να καταλάβουν τι είναι σωστό και αυτό θα είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία μιας δίκαιης κοινωνίας. Επίσης, πίστευε ότι η ποιότητα ζωής βασιζόταν στην εκπαίδευση που λάμβανε ο κάθε άνθρωπος. Με τον ίδιο τρόπο, στα σημερινά σχολεία οι μαθητές διδάσκονται πώς να είναι (και να γίνουν) ικανοί πολίτες και αργότερα οι ηγέτες της κοινωνίας που ζουν, και παίρνουν τα εφόδια που θα τους βοηθήσουν να πετύχουν τους στόχους τους στη ζωή. Γι’ αυτό τους προσφέρεται μια ευρεία σφαιρική εκπαίδευση που παράγει άτομα τα οποία μια μέρα θα γίνουν ηγέτες της κοινωνίας και καλοί πολίτες.
Ο Αριστοτέλης, τέλος, ήταν επιστήμονας και φιλόσοφος. Ήταν μαθητής του Πλάτωνα. Ο Πλάτωνας είχε ισχυρή επίδραση στη σκέψη του Αριστοτέλη. Στην αρχή ο Αριστοτέλης ακολουθούσε σχεδόν κατά γράμμα ό,τι πίστευε ο Πλάτωνας, αλλά τελικά ξεκίνησε να αναπτύσσει τις δικές του σκέψεις και ιδέες. Όμως, συμφωνούσε με τον Πλάτωνα ότι ο σημαντικότερος σκοπός της εκπαίδευσης ήταν να παράγει άτομα που θα ήταν ηθικά και ενάρετα. Πίστευε ότι αυτό ήταν το κλειδί για μια επιτυχημένη κοινωνία.
Ο Αριστοτέλης συνεισέφερε πολλά στον εκπαιδευτικό κόσμο. Προήγαγε σε μεγάλο βαθμό τη μελέτη της βιολογίας, της ηθικής και της λογικής. Έβλεπε την εκπαίδευση ως ένα μέσο που επιτρέπει στους ανθρώπους να δρουν, όπως οφείλουν να δράσουν, και σε αντάλλαγμα να είναι ευτυχισμένοι. Πίστευε ότι ο δάσκαλος κρατούσε το κλειδί της γνώσης και έπρεπε να καθοδηγήσει τους μαθητές του στον σωστό τρόπο ζωής. Πίστευε ότι ένας μαθητής πρέπει να εξασκηθεί να συμπεριφέρεται σωστά μέχρι να μπορεί ο ίδιος να κάνει τις σωστές επιλογές.
Αλλά στην πραγματικότητα αυτός δεν είναι ο τρόπος με τον οποίο ο δάσκαλος μέσα στη σημερινή τάξη διαχειρίζεται την πειθαρχία και ελέγχει τη συμπεριφορά των μαθητών του; Γι’ αυτό ο δάσκαλος έχει χρέος να υπενθυμίζει στους μαθητές -διαρκώς και με σταθερότητα- να εξασκούν ό,τι θεωρείται καλή συμπεριφορά, με τη σκέψη ότι τελικά ο μαθητής θα επιλέξει μόνος του να συμπεριφέρεται σωστά.
Από τα τρία αυτά παραδείγματα μπορούμε να συμπεράνουμε πώς το έργο του Σωκράτη, του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη εξακολουθεί να είναι σε απόλυτη ισχύ και εφαρμόζεται στην εκπαίδευση σήμερα, όπως είναι ξεκάθαρο ότι οι φιλόσοφοι της αρχαίας Ελλάδα συνεισέφεραν γενναία στην δημιουργία του εκπαιδευτικού συστήματος που μέσα από τους αιώνες φτάνει σ’ εμάς χωρίς να έχει αλλάξει η βασική του δομή.
Οι σκέψεις αυτών των ανδρών εξακολουθούν να διαμορφώνουν την εκπαίδευση σήμερα, αν και έζησαν χιλιάδες 2.500 χιλιάδες χρόνια πριν. Γι’ αυτό και οι σημερινοί δάσκαλοι καλούνται να μελετούν τις θεωρίες των αρχαίων φιλοσόφων, ως τρόπο για να αναπτύξουν τη δική τους φιλοσοφία διδασκαλίας.
e-schoolmelissari.blogspot.gr
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Συλλήψεις σε Αγρίνιο και Bόνιτσα
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
