2013-04-30 15:20:03
Το γραφείο του είναι στον δεύτερο όροφο του Ωνασείου, σε μια πτέρυγα που δεν τη βλέπει ήλιος. Ενα γραφείο, μια πολυθρόνα, μια βιβλιοθηκούλα. Πλάι στην οθόνη του κομπιούτερ, μια μικρή πλακέτα με την επιγραφή «Στο Γιατρό Μου».
Θα περίμενε κανείς ένα διαφορετικό σκηνικό για έναν από τους λαμπρότερους επιστήμονες στον κόσμο, τον καρδιοχειρουργό που κατόρθωσε στους τελευταίους δέκα μήνες να κάνει 19 μεταμοσχεύσεις καρδιάς, αριθμό-ρεκόρ για τη χώρα μας.
Ομως, τόσο για το νοσοκομείο όσο και για τον ίδιο, το ντεκόρ είναι πολύ χαμηλά στην ατζέντα των προτεραιοτήτων.
Γραφείο, εξάλλου, του Πέτρου Σφυράκη, επικεφαλής από την περασμένη άνοιξη της Μονάδας Μεταμοσχεύσεων του Ωνασείου, είναι η αίθουσα του χειρουργείου. Πρόσφατα μέτρησε 46 ώρες όρθιος. «Μια μεταμόσχευση καρδιάς μπορεί να φτάσει και τις 12 ώρες – μία ώρα μόνο σου παίρνει το ράψιμο. Μου έτυχαν δύο μαζεμένες
. Χαλασμός. Μου έδιναν μόσχευμα από τον Ερυθρό Σταυρό και την ώρα που το έπαιρνα, με καλούν από Κύπρο για άλλο ένα. Ερχομαι εδώ, κάνω τη μεταμόσχευση, τελειώνουμε, τρέχω στο «Ελευθέριος Βενιζέλος», φτάνω Κύπρο, παίρνω το μόσχευμα, γυρίζω πίσω και ξαναμπαίνω χειρουργείο. Τελειώσαμε το άλλο πρωί. Βγήκα με δύο πόδια τούμπανο. Αλλά ο ένας είναι ήδη σπίτι και ο άλλος παίρνει αύριο εξιτήριο. Ε, ξεχνάς την ταλαιπωρία, τα ξεχνάς όλα», λέει στην «Κ».
Είναι αυτή η εμμονή του να μην αφήσει κανένα μόσχευμα να πάει χαμένο –όχι όσο υπάρχουν τόσοι άνθρωποι στη λίστα αναμονής– που έχει οδηγήσει στη ραγδαία αύξηση των επεμβάσεων. Σάστισαν πολλοί την πρώτη φορά που αποφάσισε να ταξιδέψει ώς την Κύπρο για μόσχευμα. Η καρδιά «αντέχει» μόλις τέσσερις ώρες μετά τη λήψη της και η Κύπρος είναι μακριά. «Φυσικά πήγα. Ευτυχώς, οι Κύπριοι κάθε φορά μας διαθέτουν ελικόπτερο για την επιστροφή –γιατί εκεί είναι η μεγάλη βιασύνη– από Λευκωσία ώς το αεροδρόμιο της Λάρνακας για να κερδίσουμε έστω 10 ή 11 λεπτά. Και το τελευταίο λεπτό μετράει. Την άλλη φορά βρήκαμε τέτοια χιονοθύελλα στο Αιγαίο, που έκανα να προσγειωθώ εδώ 2 ώρες και 17 λεπτά, αντί για μία ώρα και ένα τέταρτο. Βάραγα το κεφάλι μου. Αλλά δεν έφταιγαν οι πιλότοι. Μου ’παν ότι έκαναν παραβιάσεις του σκοτωμού». Οταν καμιά ιδιωτική εταιρεία δεν δέχεται, «σηκώνει» το πρωθυπουργικό Εμπραέρ.
Μηχανική υποστήριξη
Δεν ήταν η μόνη υπέρβαση. «Ο μέσος όρος ηλικίας των δοτών καρδιάς διεθνώς είναι τα 33 έτη. Εγώ τον έφτασα στα 37. Πήγα και πήρα μόσχευμα από 56χρονο. Εκρινα ότι ήταν σε καλή κατάσταση και το πήρα. Γιατί κάτι πρέπει να κάνεις», λέει με έμφαση. «Δεν μπορείς να κάθεσαι με σταυρωμένα τα χέρια και να περιμένεις τον τέλειο δότη όταν βλέπεις ανθρώπους στη λίστα να πεθαίνουν». Ο συγκεκριμένος λήπτης είναι σήμερα μια χαρά. Μολονότι η μηχανική υποστήριξη καρδιάς έχει δώσει ανάσες στο σύστημα, επιτρέποντας σε πολλούς ασθενείς με προχωρημένη καρδιακή ανεπάρκεια να ζουν καλά, παραμένει μια γέφυρα ώς τη μεταμόσχευση.
«Εχω ανθρώπους σε μηχανική υποστήριξη που έχουν ξεπεράσει τους 42 μήνες. Είναι πολύ μεγάλο διάστημα, γιατί αρχίζουν οι επιπλοκές». Και εδώ, όμως, το Ωνάσειο ξεχωρίζει. «Στο εξωτερικό, τον πρώτο χρόνο της μηχανικής υποστήριξης χάνεται το 30%, εδώ το ποσοστό δεν ξεπερνάει το 10%. Κι αυτό γιατί τους βλέπουμε το λιγότερο μία φορά στις 15 μέρες και τους βάζουμε μέσα με το παραμικρό, αυξάνοντας φυσικά πολύ τον φόρτο εργασίας του νοσοκομείου αλλά και της ομάδας».
Σήμερα, 28 ασθενείς 17 έως 54 ετών, εκ των οποίων οι 11 είναι σε μηχανική υποστήριξη, περιμένουν με αγωνία πότε θα έρθει το δικό τους σήμα για μεταμόσχευση. «Είναι ένας διαρκής, σκληρός αγώνας. Ομως, από την άλλη έχουμε άνθρωπο που ζει 17 χρόνια μεταμοσχευμένος χωρίς κανένα πρόβλημα. Οχι μόνον παύει κανείς να είναι άρρωστος μετά τη μεταμόσχευση, αλλά επανέρχεται κανονικά σε πλήρη δραστηριότητα. Και αυτό είναι που έχει σημασία», λέει ο κ. Σφυράκης.
«Είναι πράξη που ξεφεύγει από κάθε όριο, είναι όμως και δάνειο ζωής»
Τα τελευταία δέκα χρόνια, οι δότες καρδιάς στην Ελλάδα κυμαίνονται μεταξύ 60-100, από τους οποίους αξιοποιείται τελικά ένα ποσοστό έως 20%. Εκτός από την απροθυμία των πολιτών να δώσουν το δύσκολο «Ο.Κ.» την κρίσιμη στιγμή, πιθανά μοσχεύματα απορρίπτονται από το ίδιο το σύστημα υγείας. «Στα νοσοκομεία της χώρας, οι μονάδες εντατικής θεραπείας έχουν πολύ λίγα κρεβάτια για να καλύψουν τις καθημερινές ανάγκες», εξηγεί στην «Κ» ο διευθυντής της Μονάδας Μεταμοσχεύσεων του Ωνασείου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου κ. Πέτρος Σφυράκης.
«Οπως μου είπε μια φορά διευθυντής περιφερειακού νοσοκομείου, με έξι κρεβάτια στη ΜΕΘ, αν από αυτά είναι διαθέσιμα τα τρία και έρθει το ατύχημα στις 3 το πρωί με έξι τραυματίες, τι θα κάνει; Θα κοιτάξει να δει ποιοι είναι διασώσιμοι και όχι ποιους μπορεί να κρατήσει για εμάς». Δειλά δειλά, ωστόσο, αρχίζουν να συμμετέχουν στην κοινή προσπάθεια νοσοκομεία που παραδοσιακά δεν «έδιναν» μοσχεύματα. Μεγάλα νοσοκομεία του Λεκανοπεδίου, από την άλλη, όπως το ΚΑΤ, καταγράφουν μηδενική προσφορά. «Πάντως, ποτέ δεν θα συνηθίσω στην ιδέα. Είναι τραγικό να αδειάζεις τον θώρακα. Είναι μια πράξη που ξεφεύγει από κάθε λογής όρια. Είναι, όμως, ένα δάνειο ζωής».
kala-nea.gr
Θα περίμενε κανείς ένα διαφορετικό σκηνικό για έναν από τους λαμπρότερους επιστήμονες στον κόσμο, τον καρδιοχειρουργό που κατόρθωσε στους τελευταίους δέκα μήνες να κάνει 19 μεταμοσχεύσεις καρδιάς, αριθμό-ρεκόρ για τη χώρα μας.
Ομως, τόσο για το νοσοκομείο όσο και για τον ίδιο, το ντεκόρ είναι πολύ χαμηλά στην ατζέντα των προτεραιοτήτων.
Γραφείο, εξάλλου, του Πέτρου Σφυράκη, επικεφαλής από την περασμένη άνοιξη της Μονάδας Μεταμοσχεύσεων του Ωνασείου, είναι η αίθουσα του χειρουργείου. Πρόσφατα μέτρησε 46 ώρες όρθιος. «Μια μεταμόσχευση καρδιάς μπορεί να φτάσει και τις 12 ώρες – μία ώρα μόνο σου παίρνει το ράψιμο. Μου έτυχαν δύο μαζεμένες
Είναι αυτή η εμμονή του να μην αφήσει κανένα μόσχευμα να πάει χαμένο –όχι όσο υπάρχουν τόσοι άνθρωποι στη λίστα αναμονής– που έχει οδηγήσει στη ραγδαία αύξηση των επεμβάσεων. Σάστισαν πολλοί την πρώτη φορά που αποφάσισε να ταξιδέψει ώς την Κύπρο για μόσχευμα. Η καρδιά «αντέχει» μόλις τέσσερις ώρες μετά τη λήψη της και η Κύπρος είναι μακριά. «Φυσικά πήγα. Ευτυχώς, οι Κύπριοι κάθε φορά μας διαθέτουν ελικόπτερο για την επιστροφή –γιατί εκεί είναι η μεγάλη βιασύνη– από Λευκωσία ώς το αεροδρόμιο της Λάρνακας για να κερδίσουμε έστω 10 ή 11 λεπτά. Και το τελευταίο λεπτό μετράει. Την άλλη φορά βρήκαμε τέτοια χιονοθύελλα στο Αιγαίο, που έκανα να προσγειωθώ εδώ 2 ώρες και 17 λεπτά, αντί για μία ώρα και ένα τέταρτο. Βάραγα το κεφάλι μου. Αλλά δεν έφταιγαν οι πιλότοι. Μου ’παν ότι έκαναν παραβιάσεις του σκοτωμού». Οταν καμιά ιδιωτική εταιρεία δεν δέχεται, «σηκώνει» το πρωθυπουργικό Εμπραέρ.
Μηχανική υποστήριξη
Δεν ήταν η μόνη υπέρβαση. «Ο μέσος όρος ηλικίας των δοτών καρδιάς διεθνώς είναι τα 33 έτη. Εγώ τον έφτασα στα 37. Πήγα και πήρα μόσχευμα από 56χρονο. Εκρινα ότι ήταν σε καλή κατάσταση και το πήρα. Γιατί κάτι πρέπει να κάνεις», λέει με έμφαση. «Δεν μπορείς να κάθεσαι με σταυρωμένα τα χέρια και να περιμένεις τον τέλειο δότη όταν βλέπεις ανθρώπους στη λίστα να πεθαίνουν». Ο συγκεκριμένος λήπτης είναι σήμερα μια χαρά. Μολονότι η μηχανική υποστήριξη καρδιάς έχει δώσει ανάσες στο σύστημα, επιτρέποντας σε πολλούς ασθενείς με προχωρημένη καρδιακή ανεπάρκεια να ζουν καλά, παραμένει μια γέφυρα ώς τη μεταμόσχευση.
«Εχω ανθρώπους σε μηχανική υποστήριξη που έχουν ξεπεράσει τους 42 μήνες. Είναι πολύ μεγάλο διάστημα, γιατί αρχίζουν οι επιπλοκές». Και εδώ, όμως, το Ωνάσειο ξεχωρίζει. «Στο εξωτερικό, τον πρώτο χρόνο της μηχανικής υποστήριξης χάνεται το 30%, εδώ το ποσοστό δεν ξεπερνάει το 10%. Κι αυτό γιατί τους βλέπουμε το λιγότερο μία φορά στις 15 μέρες και τους βάζουμε μέσα με το παραμικρό, αυξάνοντας φυσικά πολύ τον φόρτο εργασίας του νοσοκομείου αλλά και της ομάδας».
Σήμερα, 28 ασθενείς 17 έως 54 ετών, εκ των οποίων οι 11 είναι σε μηχανική υποστήριξη, περιμένουν με αγωνία πότε θα έρθει το δικό τους σήμα για μεταμόσχευση. «Είναι ένας διαρκής, σκληρός αγώνας. Ομως, από την άλλη έχουμε άνθρωπο που ζει 17 χρόνια μεταμοσχευμένος χωρίς κανένα πρόβλημα. Οχι μόνον παύει κανείς να είναι άρρωστος μετά τη μεταμόσχευση, αλλά επανέρχεται κανονικά σε πλήρη δραστηριότητα. Και αυτό είναι που έχει σημασία», λέει ο κ. Σφυράκης.
«Είναι πράξη που ξεφεύγει από κάθε όριο, είναι όμως και δάνειο ζωής»
Τα τελευταία δέκα χρόνια, οι δότες καρδιάς στην Ελλάδα κυμαίνονται μεταξύ 60-100, από τους οποίους αξιοποιείται τελικά ένα ποσοστό έως 20%. Εκτός από την απροθυμία των πολιτών να δώσουν το δύσκολο «Ο.Κ.» την κρίσιμη στιγμή, πιθανά μοσχεύματα απορρίπτονται από το ίδιο το σύστημα υγείας. «Στα νοσοκομεία της χώρας, οι μονάδες εντατικής θεραπείας έχουν πολύ λίγα κρεβάτια για να καλύψουν τις καθημερινές ανάγκες», εξηγεί στην «Κ» ο διευθυντής της Μονάδας Μεταμοσχεύσεων του Ωνασείου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου κ. Πέτρος Σφυράκης.
«Οπως μου είπε μια φορά διευθυντής περιφερειακού νοσοκομείου, με έξι κρεβάτια στη ΜΕΘ, αν από αυτά είναι διαθέσιμα τα τρία και έρθει το ατύχημα στις 3 το πρωί με έξι τραυματίες, τι θα κάνει; Θα κοιτάξει να δει ποιοι είναι διασώσιμοι και όχι ποιους μπορεί να κρατήσει για εμάς». Δειλά δειλά, ωστόσο, αρχίζουν να συμμετέχουν στην κοινή προσπάθεια νοσοκομεία που παραδοσιακά δεν «έδιναν» μοσχεύματα. Μεγάλα νοσοκομεία του Λεκανοπεδίου, από την άλλη, όπως το ΚΑΤ, καταγράφουν μηδενική προσφορά. «Πάντως, ποτέ δεν θα συνηθίσω στην ιδέα. Είναι τραγικό να αδειάζεις τον θώρακα. Είναι μια πράξη που ξεφεύγει από κάθε λογής όρια. Είναι, όμως, ένα δάνειο ζωής».
kala-nea.gr
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
«Γοργοί ρυθμοί» για τα πειθαρχικά συμβούλια
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Η Ιταλία θα σηκώσει παντιέρα κατά της λιτότητας
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
