2013-05-07 09:06:04
Ανήκει στην κατηγορία των καλλιτεχνών που πάντα έχουν κάτι ουσιαστικό να πουν με τη δουλειά τους. Ο λόγος για τον Ιεροκλή Μιχαηλίδη, που με αφορμή τη σειρά του Mega «Με τα παντελόνια κάτω» μας μίλησε για την τηλεόραση, το θέατρο, τη σάτιρα, το lifestyle, την πολιτική, το γενικότερο σήμερα. Και πολλά από αυτά που λέει μπορεί να μην αρέσουν σε κάποιους, όμως είναι αλήθεια. Ή τουλάχιστον η δική του αλήθεια Ας ξεκινήσουμε μιλώντας για τηλεόραση και για τα «Παντελόνια», όπου υποδύεσαι έναν απίστευτα αγχωμένο οικογενειάρχη που παλεύει με τα κύματα για να τα βγάλει πέρα. Με άλλα λόγια, υποδύομαι τον σημερινό σύζυγο και μπαμπά. Ολοι με τα κύματα παλεύουν κάθε μέρα...
Ο συγκεκριμένος είναι και «ερασιτέχνης τυχοδιώκτης»... Εν δυνάμει όλοι μπορούμε να γίνουμε σε τέτοιες εποχές «ερασιτέχνες τυχοδιώκτες». Και δεν εννοώ ότι όλος ο κόσμος θα στήσει τη μεγάλη απατεωνιά για να τα κονομήσει. Εννοώ πως όταν τίθεται τόσο έντονο το θέμα της επιβίωσης, εννοείται ότι ο άλλος θα σκαρφιστεί τα πάντα προκειμένου να επιβιώσει. Νόμος της φύσης!
Σε σοκάρει το γεγονός ότι εν έτει 2013 ζούμε σε μία Ελλάδα στην οποία οι πάντες συζητάμε για το πώς θα επιβιώσουμε; Οτι ζούμε στην Ελλάδα του... συσσιτίου;
Και ποιον δεν σοκάρει αυτή η πραγματικότητα; Και το χειρότερο είναι ότι όλο αυτό συνέβη απίστευτα απότομα. Από τη μία στιγμή στην άλλη, βρεθήκαμε από τα χρόνια της υποτιθέμενης ευμάρειας στα χρόνια του συσσιτίου. Και μεταπολεμικά ο κόσμος τα πέρασε πολύ δύσκολα, όμως τότε όλο αυτό που συνέβαινε δεν είχε τέτοιον αντίκτυπο, γιατί τα χρόνια του πολέμου ήταν πολύ χειρότερα. Οπότε ο κόσμος μπορούσε να είναι, παρά τις αντιξοότητες, χαρούμενος γιατί είχε μάθει στα λίγα.
Τώρα, όμως, είχαμε μάθει όλοι στα πολλά...
Ναι, η πλειονότητα ήταν βολεμένη και δεν την ενδιέφερε το τι έκανε ο δίπλα. Ολοι την πάρτη τους κοιτούσαν. Σου έλεγε ο άλλος «μωρέ ας χώσω εγώ το παιδί μου στο δημόσιο, στην Ολυμπιακή, και τι με νοιάζει τι θα κάνουν οι άλλοι;». Το ρουσφέτι, του ρουσφετιού, ω ρουσφέτι? Ε, κάπως έτσι φτάσαμε ώς εδώ.
Στα χρόνια της κρίσης πόσο εύκολη είναι η σάτιρα;
Η σάτιρα είναι πάντα δύσκολη. Θέλει προσοχή και πολύ λεπτούς χειρισμούς, αν θες να την κάνεις σωστά. Εχει τους δικούς της όρους σε όποια μορφή τέχνης κι αν τη συναντάς.
Υπάρχει και λάθος τρόπος σάτιρας;
Αν υπάρχει; Υπάρχει και η λαϊκίζουσα, καταγγελτική σάτιρα, η οποία μπορεί να γίνει πολύ εύκολα. Κατανοώ τον πολίτη που έχει την ανάγκη να βρίσει, να ξεσπάσει, την ίδια ανάγκη έχω κι εγώ, όμως αυτό δεν μου δίνει το δικαίωμα να ανεβαίνω στη σκηνή και να χρησιμοποιώ ύβρεις και λαϊκισμούς στο όνομα της σάτιρας. Βρίζω στο σπίτι μου, στο αυτοκίνητό μου, όχι όμως στη σκηνή. Είναι φθηνός λαϊκισμός, λάθος προσέγγιση.
Ποιος πρέπει να είναι ο στόχος ενός σατιρικού καλλιτέχνη;
Να πει την αλήθεια έχοντας μια ηθική στάση. Να θέσει κάποια ερωτήματα, να βάλει στο τραπέζι κάποιες σκέψεις, καυτηριάζοντας ό,τι γίνεται γύρω του.
Πάντως, πολλοί είναι εκείνοι που κατά καιρούς κάνουν σάτιρα και μέσα από τη σάτιρα έχουν τον απώτερο σκοπό της χειραγώγησης...
Εχεις απόλυτο δίκιο. Ομως, ο ρόλος του καλλιτέχνη σε καμία περίπτωση δεν είναι το να χειραγωγήσει τον κόσμο. Οπως επίσης δεν είναι δουλειά του καλλιτέχνη να λοιδορεί και να χλευάζει. Αυτό μπορεί να είναι εύκολη εκτόνωση και εύκολο χρήμα. Σίγουρα δεν είναι σάτιρα!
Η σάτιρα με το βαμβάκι πονάει περισσότερο;
Νομίζω ναι. Ομως, όπως και να 'χει, αυτή η σάτιρα ταιριάζει με τη δική μου ιδιοσυγκρασία και κοσμοθεωρία. Πιστεύω ότι με τον υπαινιγμό, το εύστοχο σχόλιο και την πλάγια ματιά, μπορείς να γίνεις πολύ πιο επιθετικός. Γι' αυτό και η σάτιρα εμπεριέχει και μια δόση τραγικότητας. Το να περνάς σε κατά μέτωπον επίθεση δεν έχει κανένα νόημα.
Ολοι μιλάνε για... επανάσταση και ζούμε την επανάσταση του καναπέ!
Η αλήθεια είναι πως από τον καναπέ και μέσω του ίντερνετ επαναστάσεις δεν γίνονται. Και φυσικά, σε καμία περίπτωση μέσα από την τηλεόραση. Πώς ένα καθαρά μέσο εξουσίας μπορεί να αποκτήσει αντιεξουσιαστικό ρόλο; (γέλια) Μέχρι τώρα, πάντως, είχαμε να κάνουμε με εξεγέρσεις συντεχνιακές, οι οποίες έδωσαν τις λάθος κατευθύνσεις. Γιατί εάν ένα κίνημα κατευθυνθεί σωστά, αρπάζει φωτιά και γίνεται πραγματικά επικίνδυνο.
Δεν έχεις μπει ποτέ στον πειρασμό να ασχοληθείς με την πολιτική;
Ποτέ, σου τ' ορκίζομαι! Πολλές φορές έχω δεχτεί όχι μόνο προτάσεις και πιέσεις, αλλά έχει ανακοινωθεί και το όνομά μου χωρίς να έχω ιδέα. Απίστευτο; Αλλά αποφάσισα να κρατήσω αποστάσεις ασφαλείας από την πολιτική γιατί όλο αυτό είναι ένα παιχνίδι μάταιο. Αν θέλουμε να πετύχουμε κάτι διαφορετικό, πρέπει να γίνουν νέα σχήματα και νέες προτάσεις με ολοκαίνουργια πρόσωπα. Ξέρεις ποια είναι, πάντως, η μεγαλύτερη επιτυχία των πολιτικών αυτού του τόπου ανεξαιρέτως; Εχουν καταφέρει έναν ολόκληρο λαό να τον κάνουν να νιώθει ανυπόφορα ένοχος για ό,τι μας έχει συμβεί και αυτοί που ουσιαστικά ευθύνονται για όλο αυτό το χάλι είναι απέναντι και μας κουνάνε το δάχτυλο. Είναι σαν να είμαστε υπνωτισμένοι και δεν μπορούμε να καταλάβουμε τι γίνεται πραγματικά γύρω μας.
Μάλλον είμαστε αποχαυνωμένοι...
Σίγουρα και τώρα έχουμε αρχίσει σιγά-σιγά να ξυπνάμε. Τώρα υποψιαζόμαστε ότι κάτι μπορεί να συμβαίνει. Ολα αυτά τα χρόνια ζούσαμε τυχαία. Ηταν μια ολόκληρη χώρα στον αυτόματο πιλότο.
Είχαμε οδηγό το lifestyle...
Αυτό το ξέχασα. Είχαμε όλη αυτή την αρχοντοχωριατιά και όλη αυτήν τη γελοιότητα. Ολοι οι νεόπλουτοι, οι φαντασμένοι, που το εισιτήριό τους για την ευτυχία ήταν το Καγιέν! Και δεν αναρωτήθηκε ποτέ κανείς μας πώς ένας δημόσιος υπάλληλος κυκλοφορεί με πούρα και τετρακίνητο αυτοκίνητο; Και για να μην παρεξηγηθώ, είμαι υπέρ των υλικών αγαθών, αλλά από την άλλη μεριά σιχαίνομαι την ασυδοσία.
Απ' ό,τι καταλαβαίνω και από τη στάση ζωής που έχεις κρατήσει όλα αυτά τα χρόνια, είσαι ολιγαρκής άνθρωπος.
Είμαι μια χαρά έχοντας ό,τι ακριβώς μου χρειάζεται. Και λίγα όταν είχα, κατά έναν περίεργο τρόπο πίστευα πως ήταν πολλά. Δεν θέλησα ποτέ να μείνω σε τετράστερο ξενοδοχείο για να περάσω καλά, ούτε να φάω σε εστιατόριο των 300-400 ευρώ. Μερικές από τις ωραιότερες διακοπές της ζωής μου τις έχω περάσει σε ενοικιαζόμενο δωμάτιο. Τα νούμερα, λοιπόν, σε σχέση με την ευτυχία έχουν μια υποκειμενικότητα...
Είσαι ευχαριστημένος με όσα έχεις καταφέρει έως σήμερα;
Η αφοσίωσή μου, το πάθος μου και η έλλειψη ατυχίας μου έδωσαν μια ζωή από την οποία είμαι ευχαριστημένος. Μπορώ να σου πω ότι κατάφερα να κάνω πράγματα και να ζήσω πολύ περισσότερα από εκείνα που αρχικά είχα τολμήσει να ονειρευτώ!
Τι είναι επιτυχία για σένα;
Δεν ξέρω ακριβώς. Ισως η κοινωνική αποδοχή και η αγάπη που εισπράττω από τον κόσμο.
Δεν δηλώνεις επιτυχημένος;
Γιατί πρέπει να δηλώσω κάτι; Το ποιος είναι πετυχημένος και ποιος αποτυχημένος είναι σχετικό. Δηλαδή ένας που βρίσκεται όλη μέρα στην τηλεόραση και τον κυνηγούν οι παπαράτσι είναι περισσότερο επιτυχημένος από έναν άνθρωπο χαμηλών τόνων που κατάφερε να κάνει πράγματα που αγαπά αληθινά, να έχει δίπλα του την αγάπη της ζωής του και φίλους;
Με τη δημοφιλία και την προβολή δεν τα πήγες ποτέ καλά...
Φυσικά με ενδιαφέρει και η προβολή και το να είμαι δημοφιλής, μάλιστα μπορώ να σου πω ότι ίσως να είμαι και πιο φιλόδοξος σε σχέση με εκείνους που... κάνει μπαμ το πόσο φιλόδοξοι είναι. Δεν το επιζητώ, όμως, με τον ίδιο τρόπο. Το επιζητώ σε σχέση με την ουσία της δουλειάς μου και όχι για να είμαι από το πρωί μέχρι το βράδυ στις εκπομπές, στα πάρτι και μπροστά από τους φακούς των παπαράτσι. Πόσο σημαντικό είναι άραγε να σε αποθανατίζουν να ψωνίζεις στη λαϊκή;
ethnos.gr
Ο συγκεκριμένος είναι και «ερασιτέχνης τυχοδιώκτης»... Εν δυνάμει όλοι μπορούμε να γίνουμε σε τέτοιες εποχές «ερασιτέχνες τυχοδιώκτες». Και δεν εννοώ ότι όλος ο κόσμος θα στήσει τη μεγάλη απατεωνιά για να τα κονομήσει. Εννοώ πως όταν τίθεται τόσο έντονο το θέμα της επιβίωσης, εννοείται ότι ο άλλος θα σκαρφιστεί τα πάντα προκειμένου να επιβιώσει. Νόμος της φύσης!
Σε σοκάρει το γεγονός ότι εν έτει 2013 ζούμε σε μία Ελλάδα στην οποία οι πάντες συζητάμε για το πώς θα επιβιώσουμε; Οτι ζούμε στην Ελλάδα του... συσσιτίου;
Και ποιον δεν σοκάρει αυτή η πραγματικότητα; Και το χειρότερο είναι ότι όλο αυτό συνέβη απίστευτα απότομα. Από τη μία στιγμή στην άλλη, βρεθήκαμε από τα χρόνια της υποτιθέμενης ευμάρειας στα χρόνια του συσσιτίου. Και μεταπολεμικά ο κόσμος τα πέρασε πολύ δύσκολα, όμως τότε όλο αυτό που συνέβαινε δεν είχε τέτοιον αντίκτυπο, γιατί τα χρόνια του πολέμου ήταν πολύ χειρότερα. Οπότε ο κόσμος μπορούσε να είναι, παρά τις αντιξοότητες, χαρούμενος γιατί είχε μάθει στα λίγα.
Τώρα, όμως, είχαμε μάθει όλοι στα πολλά...
Ναι, η πλειονότητα ήταν βολεμένη και δεν την ενδιέφερε το τι έκανε ο δίπλα. Ολοι την πάρτη τους κοιτούσαν. Σου έλεγε ο άλλος «μωρέ ας χώσω εγώ το παιδί μου στο δημόσιο, στην Ολυμπιακή, και τι με νοιάζει τι θα κάνουν οι άλλοι;». Το ρουσφέτι, του ρουσφετιού, ω ρουσφέτι? Ε, κάπως έτσι φτάσαμε ώς εδώ.
Στα χρόνια της κρίσης πόσο εύκολη είναι η σάτιρα;
Η σάτιρα είναι πάντα δύσκολη. Θέλει προσοχή και πολύ λεπτούς χειρισμούς, αν θες να την κάνεις σωστά. Εχει τους δικούς της όρους σε όποια μορφή τέχνης κι αν τη συναντάς.
Υπάρχει και λάθος τρόπος σάτιρας;
Αν υπάρχει; Υπάρχει και η λαϊκίζουσα, καταγγελτική σάτιρα, η οποία μπορεί να γίνει πολύ εύκολα. Κατανοώ τον πολίτη που έχει την ανάγκη να βρίσει, να ξεσπάσει, την ίδια ανάγκη έχω κι εγώ, όμως αυτό δεν μου δίνει το δικαίωμα να ανεβαίνω στη σκηνή και να χρησιμοποιώ ύβρεις και λαϊκισμούς στο όνομα της σάτιρας. Βρίζω στο σπίτι μου, στο αυτοκίνητό μου, όχι όμως στη σκηνή. Είναι φθηνός λαϊκισμός, λάθος προσέγγιση.
Ποιος πρέπει να είναι ο στόχος ενός σατιρικού καλλιτέχνη;
Να πει την αλήθεια έχοντας μια ηθική στάση. Να θέσει κάποια ερωτήματα, να βάλει στο τραπέζι κάποιες σκέψεις, καυτηριάζοντας ό,τι γίνεται γύρω του.
Πάντως, πολλοί είναι εκείνοι που κατά καιρούς κάνουν σάτιρα και μέσα από τη σάτιρα έχουν τον απώτερο σκοπό της χειραγώγησης...
Εχεις απόλυτο δίκιο. Ομως, ο ρόλος του καλλιτέχνη σε καμία περίπτωση δεν είναι το να χειραγωγήσει τον κόσμο. Οπως επίσης δεν είναι δουλειά του καλλιτέχνη να λοιδορεί και να χλευάζει. Αυτό μπορεί να είναι εύκολη εκτόνωση και εύκολο χρήμα. Σίγουρα δεν είναι σάτιρα!
Η σάτιρα με το βαμβάκι πονάει περισσότερο;
Νομίζω ναι. Ομως, όπως και να 'χει, αυτή η σάτιρα ταιριάζει με τη δική μου ιδιοσυγκρασία και κοσμοθεωρία. Πιστεύω ότι με τον υπαινιγμό, το εύστοχο σχόλιο και την πλάγια ματιά, μπορείς να γίνεις πολύ πιο επιθετικός. Γι' αυτό και η σάτιρα εμπεριέχει και μια δόση τραγικότητας. Το να περνάς σε κατά μέτωπον επίθεση δεν έχει κανένα νόημα.
Ολοι μιλάνε για... επανάσταση και ζούμε την επανάσταση του καναπέ!
Η αλήθεια είναι πως από τον καναπέ και μέσω του ίντερνετ επαναστάσεις δεν γίνονται. Και φυσικά, σε καμία περίπτωση μέσα από την τηλεόραση. Πώς ένα καθαρά μέσο εξουσίας μπορεί να αποκτήσει αντιεξουσιαστικό ρόλο; (γέλια) Μέχρι τώρα, πάντως, είχαμε να κάνουμε με εξεγέρσεις συντεχνιακές, οι οποίες έδωσαν τις λάθος κατευθύνσεις. Γιατί εάν ένα κίνημα κατευθυνθεί σωστά, αρπάζει φωτιά και γίνεται πραγματικά επικίνδυνο.
Δεν έχεις μπει ποτέ στον πειρασμό να ασχοληθείς με την πολιτική;
Ποτέ, σου τ' ορκίζομαι! Πολλές φορές έχω δεχτεί όχι μόνο προτάσεις και πιέσεις, αλλά έχει ανακοινωθεί και το όνομά μου χωρίς να έχω ιδέα. Απίστευτο; Αλλά αποφάσισα να κρατήσω αποστάσεις ασφαλείας από την πολιτική γιατί όλο αυτό είναι ένα παιχνίδι μάταιο. Αν θέλουμε να πετύχουμε κάτι διαφορετικό, πρέπει να γίνουν νέα σχήματα και νέες προτάσεις με ολοκαίνουργια πρόσωπα. Ξέρεις ποια είναι, πάντως, η μεγαλύτερη επιτυχία των πολιτικών αυτού του τόπου ανεξαιρέτως; Εχουν καταφέρει έναν ολόκληρο λαό να τον κάνουν να νιώθει ανυπόφορα ένοχος για ό,τι μας έχει συμβεί και αυτοί που ουσιαστικά ευθύνονται για όλο αυτό το χάλι είναι απέναντι και μας κουνάνε το δάχτυλο. Είναι σαν να είμαστε υπνωτισμένοι και δεν μπορούμε να καταλάβουμε τι γίνεται πραγματικά γύρω μας.
Μάλλον είμαστε αποχαυνωμένοι...
Σίγουρα και τώρα έχουμε αρχίσει σιγά-σιγά να ξυπνάμε. Τώρα υποψιαζόμαστε ότι κάτι μπορεί να συμβαίνει. Ολα αυτά τα χρόνια ζούσαμε τυχαία. Ηταν μια ολόκληρη χώρα στον αυτόματο πιλότο.
Είχαμε οδηγό το lifestyle...
Αυτό το ξέχασα. Είχαμε όλη αυτή την αρχοντοχωριατιά και όλη αυτήν τη γελοιότητα. Ολοι οι νεόπλουτοι, οι φαντασμένοι, που το εισιτήριό τους για την ευτυχία ήταν το Καγιέν! Και δεν αναρωτήθηκε ποτέ κανείς μας πώς ένας δημόσιος υπάλληλος κυκλοφορεί με πούρα και τετρακίνητο αυτοκίνητο; Και για να μην παρεξηγηθώ, είμαι υπέρ των υλικών αγαθών, αλλά από την άλλη μεριά σιχαίνομαι την ασυδοσία.
Απ' ό,τι καταλαβαίνω και από τη στάση ζωής που έχεις κρατήσει όλα αυτά τα χρόνια, είσαι ολιγαρκής άνθρωπος.
Είμαι μια χαρά έχοντας ό,τι ακριβώς μου χρειάζεται. Και λίγα όταν είχα, κατά έναν περίεργο τρόπο πίστευα πως ήταν πολλά. Δεν θέλησα ποτέ να μείνω σε τετράστερο ξενοδοχείο για να περάσω καλά, ούτε να φάω σε εστιατόριο των 300-400 ευρώ. Μερικές από τις ωραιότερες διακοπές της ζωής μου τις έχω περάσει σε ενοικιαζόμενο δωμάτιο. Τα νούμερα, λοιπόν, σε σχέση με την ευτυχία έχουν μια υποκειμενικότητα...
Είσαι ευχαριστημένος με όσα έχεις καταφέρει έως σήμερα;
Η αφοσίωσή μου, το πάθος μου και η έλλειψη ατυχίας μου έδωσαν μια ζωή από την οποία είμαι ευχαριστημένος. Μπορώ να σου πω ότι κατάφερα να κάνω πράγματα και να ζήσω πολύ περισσότερα από εκείνα που αρχικά είχα τολμήσει να ονειρευτώ!
Τι είναι επιτυχία για σένα;
Δεν ξέρω ακριβώς. Ισως η κοινωνική αποδοχή και η αγάπη που εισπράττω από τον κόσμο.
Δεν δηλώνεις επιτυχημένος;
Γιατί πρέπει να δηλώσω κάτι; Το ποιος είναι πετυχημένος και ποιος αποτυχημένος είναι σχετικό. Δηλαδή ένας που βρίσκεται όλη μέρα στην τηλεόραση και τον κυνηγούν οι παπαράτσι είναι περισσότερο επιτυχημένος από έναν άνθρωπο χαμηλών τόνων που κατάφερε να κάνει πράγματα που αγαπά αληθινά, να έχει δίπλα του την αγάπη της ζωής του και φίλους;
Με τη δημοφιλία και την προβολή δεν τα πήγες ποτέ καλά...
Φυσικά με ενδιαφέρει και η προβολή και το να είμαι δημοφιλής, μάλιστα μπορώ να σου πω ότι ίσως να είμαι και πιο φιλόδοξος σε σχέση με εκείνους που... κάνει μπαμ το πόσο φιλόδοξοι είναι. Δεν το επιζητώ, όμως, με τον ίδιο τρόπο. Το επιζητώ σε σχέση με την ουσία της δουλειάς μου και όχι για να είμαι από το πρωί μέχρι το βράδυ στις εκπομπές, στα πάρτι και μπροστά από τους φακούς των παπαράτσι. Πόσο σημαντικό είναι άραγε να σε αποθανατίζουν να ψωνίζεις στη λαϊκή;
ethnos.gr
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Κοινόχρηστα ποδήλατα και στο Μόλυβο
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Τηλεφωνική επικοινωνία Πούτιν - Νετανιάχου
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
