2013-06-26 13:37:03
της Κορίνας Καφετζοπούλου
«Μες στην καρδιά μου ρίζωσαν τσ ΄αγάπης σου οι ρίζες και την περνάω τη ζωή με σκοτεινές ελπίδες» έλεγε η ζαχαρωτή μαντινάδα που «τράβηξα» στους Αποστόλους, κατά τη διάρκεια της παρασκευής τους, από τις γυναίκες του χωριού που συγκεντρώθηκαν στα γραφεία του πολιτιστικού συλλόγου.
Όλες, με χαρά και πολλές ιστορίες από τα παλιά, έπλαθαν το ζαχαρωτό μείγμα, το έκαναν πολύ λεπτό "κορδόνι", το έκοβαν σε μικρά μέρη και το τύλιγαν στις μαντινάδες, "γρήγορα – γρήγορα μη ζαχαρώσει!"
Συλλεκτικής αξίας η γεύση, συλλεκτικής αξίας και οι δεκάδες μαντινάδες που ζαχαρώθηκαν, αν σκεφτεί κανείς, ότι αυτά τα χαρτάκια ήταν φυλαγμένα στο συρτάρι της κ.Καλλιόπης Ασσαργιωτάκη, 30 χρόνια!
Ήταν όσες είχαν περισσέψει από το τελευταίο πανηγύρι που είχε πάει ο άντρας της, Ζαχάρης, για να τις πουλήσει.
Μέσα στα πράγματα που φύλαξε, εκτός από τις μαντινάδες, ήταν και η συνταγή. Το ίδιο είχε κάνει και η κ. Αργυρή Νικολακάκη, σύζυγος του Λαμπρή. Οι άντρες τους ήταν από τους τελευταίους πανηγυράδες στο χωριό Αποστόλοι Πεδιάδος, στο Νομό Ηρακλείου, που βρίσκεται λίγα χιλιόμετρα μετά το Καστέλι.
Η διαφωνία τους ήταν στην ποσότητα της άχνης ζάχαρης και το νερού αλλά τελικά τα «βρήκαν» στο ζύμωμα.
Ποιος να φτάσει την κ. Καλλιόπη;(πρώτη απο αριστερά)
-Και τι βάζατε μέσα; ρώτησα ... πάνω στο ζόρι τους.
-Ένα κρασοπότηρο νερό, 1 κουταλάκι γλυκού ζελατίνη και ένα κιλό ζάχαρη άχνη, είπαν σχεδόν ταυτοχρόνως.
- Συγγνώμη είχατε τότε ζελατίνη και άχνη ζάχαρη;
- Όχι, είχαμε δραγάντι, κάτι που έμοιαζε με μαστίχα Χίου και κάνει τη δουλειά της ζελατίνης. Όσο για την άχνη ζάχαρη, την κανονική αλέθαμε στο χειρόμυλο, και είναι και πιο καλή από αυτή του εμπορίου.
Εν τω μεταξύ με το ζύμωμα και με την προσθήκη επιπλέον άχνης, λίγο - λίγο, έστρωσε η ζύμη και πέτυχε κιόλας!
Πώς να κάνουν λάθος αυτά τα χέρια που έχουν ζυμώσει με τους τόνους την άχνη ζάχαρη; Στα καλά πανηγύρια μέχρι και πέντε κιλά ζάχαρη ζύμωναν για να κάνουν «καραμελίτσες». Άλλωστε και ο σκοπός της ζύμωσης ήταν και ιερός - εκτός από εκπαιδευτικός.
Προετοιμάζεται το πανηγύρι των Αγίων Αποστόλων, στο χωριό, που εορτάζεται στις 29 Ιουνίου. Και αυτό το γλυκό έθιμο θα αναβιώσει ύστερα από πολλά χρόνια σιωπής, ανήμερα της εορτής. Θα είναι το κέρασμα στο πανηγύρι που γίνεται κάθε χρόνο εκεί.
Ο δραστήριος πολιτιστικός σύλλογος της περιοχής δε θέλει να χαθεί τίποτα από την ιερή παράδοση. Για αυτό και οι μεγαλύτερες κάθονται δίπλα στις μικρότερες και διδάσκουν τα πάντα. Και αυτό δίνει ζωή σε όλη την περιοχή!
Η πρόεδρος του πολιτιστικού συλλόγου (στη μέση) κ. Λένα Ηγουμενάκη.
Εξ ου και η συνάντηση «κορυφής» μεταξύ της κυρίας Αργυρής Νικολακάκη και της Καλλιόπης Ασσαργιωτάκη, σύζυγοι των τελευταίων πανηγυράδων.
Πώς και πώς περίμεναν τα πανηγύρια εκείνη την εποχή να βγει ένα επιπλέον καλό μεροκάματο.
Με τα πόδια ή τα μουλάρια, ξυπόλητοι ή με παπούτσια πήγαιναν ακόμα και 20 χιλιόμετρα μακριά για να πουλήσουν την πραμάτεια τους. Οι κάτοικοι άνω των 80 ετών το θυμούνται καλά το έθιμο. Το υπολογίζουν στα 100 χρόνια αλλά μπορεί να είναι ακόμα πιο παλιό.
Οι πρώτοι που ξεκίνησαν να πωλούν τις μαντινάδες στους Αποστόλους ήταν οι Μιχάλης Δαμιανάκης (Βορράς) και ο Γιώργος Αργυράκης.
Τα βήματά τους ακολούθησαν οι : Σωκράτης Φαρσαράκης, Ζαχάρης Ασσαργιωτάκης, Λαμπρής Νικολακάκης, Μιχάλης Στρατάκης, Νικόλαος Στρατάκης, Βαγγέλης Αργυράκης, και Μιχάλης Δαβάκης.
Η παρασκευή γινόταν από τους ίδιους με τη βοήθεια των συζύγων.
Οι ζαχαρωτές μαντινάδες έτοιμες για να στεγνώσουν
Οι μαντινάδες γράφονταν σε μικρά χαρτάκια πολλές φορές και χρωματιστά.
Οι πιο πολλές ήταν ερωτικού περιερχομένου αλλά υπήρχαν και αυτές με σκωπτικό περιεχόμενο. Το λεπτό χαρτάκι το τύλιγαν και το «αγκάλιαζαν» με τη ζαχαρόπαστα. Στην συνέχεια την άφηναν να ξεραθεί μερικές μέρες και μετά τις πωλούσαν μαζί με σισσαμόπιτες και παιχνίδια.
Τις ζαχαρωτές μαντινάδες τις έβαζαν σε χαρτί σε σχήμα κώνου. Οι γνώμες διίστανται για το πόσες χώραγε ο χάρτινος κώνος . Άλλοι λένε 15 άλλοι 30. Η τιμή ωστόσο ήταν φιξ, ένα φράγκο.
Οι πωλητές εκείνης την εποχής ονομάστηκαν "πανηγυράδες". Και το έργο τους ήταν ιδιαίτερα σημαντικό όχι μόνο για τη γεύση αλλά κυρίως για το τυχαίο μήνυμα.
Το «λαχείο» του έρωτα
Μαζί με τα κορίτσια των Αποστόλων ήταν και ο κ. Χρήστος Παπαγιαννάκης (ο Χρήστος της Αλεξάνδρας). Αυτή η διαδικασία του θύμισε την παιδική του ηλικία.
Από τις κυρίες που ζυμώνανε έπαιρνε τις ζαχαρωτές μαντινάδες για να πάει να τις πουλήσει στους Αποστόλους και στα γύρω χωριά. Από τα 11 με το κοντό παντελονάκι και χωρίς παπούτσια περπατούσε στα κακοτράχαλα για να βγάλει το μεροκάματο.
Η κυρία Αργυρή και ο κ. Χρήστος αναπολούν τα παλιά και διασκεδάζουν
Ήταν 1957 όταν ξεκίνησε την εμπορική του δραστηριότητα και σταμάτησε να πουλά μαντινάδες όταν είχε φτάσει πια στα 17.
Ο κ. Χρήστος θυμάται με τόση νοσταλγία αυτές τις εποχές που ακόμα βάζει τα γέλια με συγκίνηση. Όχι μόνο για το καλό μεροκάματο που έβγαζε αλλά και για τα άλλα. Ο Χρήστος της Αλεξάνδρας ήταν ... μπαγαπόντης μικρός - με την καλή έννοια! Τριάντα μαντινάδες έλεγε ότι είχε το χωνάκι του αλλά πάντα λιγότερες είχε . Πάντα πάνω από 20 αλλά ποτέ 30!
«Εντάξει κύριε! Ένα λάθος έγινε τί φωνάζετε; Επαε έπεσαν οι μαντινάδες να σας τις δώσω!» και έδειχνε το κασόνι από τις ρέγγες που είχε πλυθεί και ντυθεί με μπλε χαρτί για να είναι στολισμένο.
Μια ζώνη το κράταγε και το είχε κρεμασμένο γύρω από το λαιμό του και το κράταγε με τα μικρά του τότε χεράκια.
Εκεί μέσα χωρούσαν παραπάνω από 60 χωνάκια μαζί με τις σησαμόπιτες και τους μύλους που έφτιαχνε και πουλούσε ή από εφημερίδες ή από χαρτί πολυτελείας γλασέ!
Ένα φράγκο έκανε το χωνάκι και όταν ξεπουλούσε έπιανε αναλόγως 30 ακόμα και 32 δραχμές και τις πήγαινε πασίχαρος στη μάνα του. Τίποτα δεν κρατούσε για τον ίδιο. Μα τί να τα κάνει τα λεφτά τότε;
Μικροί μεγάλοι μαζί
«Για εμάς εκείνη την εποχή η μαντινάδα ήταν η επιβίωσή μας. Αλλά και το παιχνίδι μας. Θυμάμαι ότι για να είμαι στο κέρδος, ποτέ το χωνάκι δεν είχε 30 «καραμελίτσες». Δεν τις μετρούσαν και οι πελάτες. Ή μάλλον δυο στους δέκα τις μετρούσαν και τις έδινα πίσω, αφού υποθετικά είχαν πέσει στο κασόνι και εγώ δεν το ήξερα».
Τις μαντινάδες τις περίμεναν πώς και πώς οι νεαροί και οι νεαρές. Τις αγόραζε ο νεαρός και τις "μελετούσε" για το κορίτσι που ενδιαφερόταν.
Κόλπο για να μην πλησιάζουν μυρμήγκια. Τα «πόδια» του τραπεζιού «βούτηξαν» σε πλαστικά ποτήρια με νερό. Όπως λένε οι παλιές τα μυρμήγκια έτσι δεν πλησιάζουν και αν πλησιάσουν θα πνιγούν
Και αυτές οι μαντινάδες ήταν κάτι σαν το «σου αφιερώνω το επόμενο τραγούδι». Ήταν τα ραβασάκια του έρωτα. Και όταν ο ένας πλησίαζε τον άλλο στην φασαρία του πανηγυριού, και η μαντινάδα που είχε στα χέρια του, δεν ταίριαζε στην περίσταση, το χαρτάκι δεν το έδινε, μόνο σκαρφιζόταν άλλη!
Αυτοί οι ερωτευμένοι πάντα έβρισκαν και θα βρίσκουν τον τρόπο να επικοινωνούν τελικά!
madeincreta.gr
«Μες στην καρδιά μου ρίζωσαν τσ ΄αγάπης σου οι ρίζες και την περνάω τη ζωή με σκοτεινές ελπίδες» έλεγε η ζαχαρωτή μαντινάδα που «τράβηξα» στους Αποστόλους, κατά τη διάρκεια της παρασκευής τους, από τις γυναίκες του χωριού που συγκεντρώθηκαν στα γραφεία του πολιτιστικού συλλόγου.
Όλες, με χαρά και πολλές ιστορίες από τα παλιά, έπλαθαν το ζαχαρωτό μείγμα, το έκαναν πολύ λεπτό "κορδόνι", το έκοβαν σε μικρά μέρη και το τύλιγαν στις μαντινάδες, "γρήγορα – γρήγορα μη ζαχαρώσει!"
Συλλεκτικής αξίας η γεύση, συλλεκτικής αξίας και οι δεκάδες μαντινάδες που ζαχαρώθηκαν, αν σκεφτεί κανείς, ότι αυτά τα χαρτάκια ήταν φυλαγμένα στο συρτάρι της κ.Καλλιόπης Ασσαργιωτάκη, 30 χρόνια!
Ήταν όσες είχαν περισσέψει από το τελευταίο πανηγύρι που είχε πάει ο άντρας της, Ζαχάρης, για να τις πουλήσει.
Μέσα στα πράγματα που φύλαξε, εκτός από τις μαντινάδες, ήταν και η συνταγή. Το ίδιο είχε κάνει και η κ. Αργυρή Νικολακάκη, σύζυγος του Λαμπρή. Οι άντρες τους ήταν από τους τελευταίους πανηγυράδες στο χωριό Αποστόλοι Πεδιάδος, στο Νομό Ηρακλείου, που βρίσκεται λίγα χιλιόμετρα μετά το Καστέλι.
Η διαφωνία τους ήταν στην ποσότητα της άχνης ζάχαρης και το νερού αλλά τελικά τα «βρήκαν» στο ζύμωμα.
Ποιος να φτάσει την κ. Καλλιόπη;(πρώτη απο αριστερά)
-Και τι βάζατε μέσα; ρώτησα ... πάνω στο ζόρι τους.
-Ένα κρασοπότηρο νερό, 1 κουταλάκι γλυκού ζελατίνη και ένα κιλό ζάχαρη άχνη, είπαν σχεδόν ταυτοχρόνως.
- Συγγνώμη είχατε τότε ζελατίνη και άχνη ζάχαρη;
- Όχι, είχαμε δραγάντι, κάτι που έμοιαζε με μαστίχα Χίου και κάνει τη δουλειά της ζελατίνης. Όσο για την άχνη ζάχαρη, την κανονική αλέθαμε στο χειρόμυλο, και είναι και πιο καλή από αυτή του εμπορίου.
Εν τω μεταξύ με το ζύμωμα και με την προσθήκη επιπλέον άχνης, λίγο - λίγο, έστρωσε η ζύμη και πέτυχε κιόλας!
Πώς να κάνουν λάθος αυτά τα χέρια που έχουν ζυμώσει με τους τόνους την άχνη ζάχαρη; Στα καλά πανηγύρια μέχρι και πέντε κιλά ζάχαρη ζύμωναν για να κάνουν «καραμελίτσες». Άλλωστε και ο σκοπός της ζύμωσης ήταν και ιερός - εκτός από εκπαιδευτικός.
Προετοιμάζεται το πανηγύρι των Αγίων Αποστόλων, στο χωριό, που εορτάζεται στις 29 Ιουνίου. Και αυτό το γλυκό έθιμο θα αναβιώσει ύστερα από πολλά χρόνια σιωπής, ανήμερα της εορτής. Θα είναι το κέρασμα στο πανηγύρι που γίνεται κάθε χρόνο εκεί.
Ο δραστήριος πολιτιστικός σύλλογος της περιοχής δε θέλει να χαθεί τίποτα από την ιερή παράδοση. Για αυτό και οι μεγαλύτερες κάθονται δίπλα στις μικρότερες και διδάσκουν τα πάντα. Και αυτό δίνει ζωή σε όλη την περιοχή!
Η πρόεδρος του πολιτιστικού συλλόγου (στη μέση) κ. Λένα Ηγουμενάκη.
Εξ ου και η συνάντηση «κορυφής» μεταξύ της κυρίας Αργυρής Νικολακάκη και της Καλλιόπης Ασσαργιωτάκη, σύζυγοι των τελευταίων πανηγυράδων.
Πώς και πώς περίμεναν τα πανηγύρια εκείνη την εποχή να βγει ένα επιπλέον καλό μεροκάματο.
Με τα πόδια ή τα μουλάρια, ξυπόλητοι ή με παπούτσια πήγαιναν ακόμα και 20 χιλιόμετρα μακριά για να πουλήσουν την πραμάτεια τους. Οι κάτοικοι άνω των 80 ετών το θυμούνται καλά το έθιμο. Το υπολογίζουν στα 100 χρόνια αλλά μπορεί να είναι ακόμα πιο παλιό.
Οι πρώτοι που ξεκίνησαν να πωλούν τις μαντινάδες στους Αποστόλους ήταν οι Μιχάλης Δαμιανάκης (Βορράς) και ο Γιώργος Αργυράκης.
Τα βήματά τους ακολούθησαν οι : Σωκράτης Φαρσαράκης, Ζαχάρης Ασσαργιωτάκης, Λαμπρής Νικολακάκης, Μιχάλης Στρατάκης, Νικόλαος Στρατάκης, Βαγγέλης Αργυράκης, και Μιχάλης Δαβάκης.
Η παρασκευή γινόταν από τους ίδιους με τη βοήθεια των συζύγων.
Οι ζαχαρωτές μαντινάδες έτοιμες για να στεγνώσουν
Οι μαντινάδες γράφονταν σε μικρά χαρτάκια πολλές φορές και χρωματιστά.
Οι πιο πολλές ήταν ερωτικού περιερχομένου αλλά υπήρχαν και αυτές με σκωπτικό περιεχόμενο. Το λεπτό χαρτάκι το τύλιγαν και το «αγκάλιαζαν» με τη ζαχαρόπαστα. Στην συνέχεια την άφηναν να ξεραθεί μερικές μέρες και μετά τις πωλούσαν μαζί με σισσαμόπιτες και παιχνίδια.
Τις ζαχαρωτές μαντινάδες τις έβαζαν σε χαρτί σε σχήμα κώνου. Οι γνώμες διίστανται για το πόσες χώραγε ο χάρτινος κώνος . Άλλοι λένε 15 άλλοι 30. Η τιμή ωστόσο ήταν φιξ, ένα φράγκο.
Οι πωλητές εκείνης την εποχής ονομάστηκαν "πανηγυράδες". Και το έργο τους ήταν ιδιαίτερα σημαντικό όχι μόνο για τη γεύση αλλά κυρίως για το τυχαίο μήνυμα.
Το «λαχείο» του έρωτα
Μαζί με τα κορίτσια των Αποστόλων ήταν και ο κ. Χρήστος Παπαγιαννάκης (ο Χρήστος της Αλεξάνδρας). Αυτή η διαδικασία του θύμισε την παιδική του ηλικία.
Από τις κυρίες που ζυμώνανε έπαιρνε τις ζαχαρωτές μαντινάδες για να πάει να τις πουλήσει στους Αποστόλους και στα γύρω χωριά. Από τα 11 με το κοντό παντελονάκι και χωρίς παπούτσια περπατούσε στα κακοτράχαλα για να βγάλει το μεροκάματο.
Η κυρία Αργυρή και ο κ. Χρήστος αναπολούν τα παλιά και διασκεδάζουν
Ήταν 1957 όταν ξεκίνησε την εμπορική του δραστηριότητα και σταμάτησε να πουλά μαντινάδες όταν είχε φτάσει πια στα 17.
Ο κ. Χρήστος θυμάται με τόση νοσταλγία αυτές τις εποχές που ακόμα βάζει τα γέλια με συγκίνηση. Όχι μόνο για το καλό μεροκάματο που έβγαζε αλλά και για τα άλλα. Ο Χρήστος της Αλεξάνδρας ήταν ... μπαγαπόντης μικρός - με την καλή έννοια! Τριάντα μαντινάδες έλεγε ότι είχε το χωνάκι του αλλά πάντα λιγότερες είχε . Πάντα πάνω από 20 αλλά ποτέ 30!
«Εντάξει κύριε! Ένα λάθος έγινε τί φωνάζετε; Επαε έπεσαν οι μαντινάδες να σας τις δώσω!» και έδειχνε το κασόνι από τις ρέγγες που είχε πλυθεί και ντυθεί με μπλε χαρτί για να είναι στολισμένο.
Μια ζώνη το κράταγε και το είχε κρεμασμένο γύρω από το λαιμό του και το κράταγε με τα μικρά του τότε χεράκια.
Εκεί μέσα χωρούσαν παραπάνω από 60 χωνάκια μαζί με τις σησαμόπιτες και τους μύλους που έφτιαχνε και πουλούσε ή από εφημερίδες ή από χαρτί πολυτελείας γλασέ!
Ένα φράγκο έκανε το χωνάκι και όταν ξεπουλούσε έπιανε αναλόγως 30 ακόμα και 32 δραχμές και τις πήγαινε πασίχαρος στη μάνα του. Τίποτα δεν κρατούσε για τον ίδιο. Μα τί να τα κάνει τα λεφτά τότε;
Μικροί μεγάλοι μαζί
«Για εμάς εκείνη την εποχή η μαντινάδα ήταν η επιβίωσή μας. Αλλά και το παιχνίδι μας. Θυμάμαι ότι για να είμαι στο κέρδος, ποτέ το χωνάκι δεν είχε 30 «καραμελίτσες». Δεν τις μετρούσαν και οι πελάτες. Ή μάλλον δυο στους δέκα τις μετρούσαν και τις έδινα πίσω, αφού υποθετικά είχαν πέσει στο κασόνι και εγώ δεν το ήξερα».
Τις μαντινάδες τις περίμεναν πώς και πώς οι νεαροί και οι νεαρές. Τις αγόραζε ο νεαρός και τις "μελετούσε" για το κορίτσι που ενδιαφερόταν.
Κόλπο για να μην πλησιάζουν μυρμήγκια. Τα «πόδια» του τραπεζιού «βούτηξαν» σε πλαστικά ποτήρια με νερό. Όπως λένε οι παλιές τα μυρμήγκια έτσι δεν πλησιάζουν και αν πλησιάσουν θα πνιγούν
Και αυτές οι μαντινάδες ήταν κάτι σαν το «σου αφιερώνω το επόμενο τραγούδι». Ήταν τα ραβασάκια του έρωτα. Και όταν ο ένας πλησίαζε τον άλλο στην φασαρία του πανηγυριού, και η μαντινάδα που είχε στα χέρια του, δεν ταίριαζε στην περίσταση, το χαρτάκι δεν το έδινε, μόνο σκαρφιζόταν άλλη!
Αυτοί οι ερωτευμένοι πάντα έβρισκαν και θα βρίσκουν τον τρόπο να επικοινωνούν τελικά!
madeincreta.gr
VIDEO
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
ultimahora.es : ΚΑΛΟΒΛΕΠΕΙ ΙΜΠΑΓΑΣΑ Η ΜΑΓΙΟΡΚΑ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
