2013-07-16 22:29:15
Πολλές μελέτες τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς έχουν συσχετίσει την οικονομική κρίση με την αύξηση προβλημάτων ψυχικής υγείας, όπως η αντιδραστική κατάθλιψη και οι αγχώδεις διαταραχές. Η χώρα μας δοκιμάζεται σκληρά, καθώς ήδη διανύει την πέμπτη χρονιά οικονομικής ύφεσης και οι συνέπειες της ήδη φαίνονται στην ελληνική κοινωνία. Μόνο στην Αθήνα το Σεπτέμβριο του 2011 τα συσσίτια της Εκκλησίας αυξήθηκαν από 5.000 μερίδες την ημέρα σε 10.000 μερίδες. Το 35-40% των σιτιζομένων σ’ αυτά είναι Έλληνες, κυρίως ηλικίας άνω των 50 ετών.
Άλλες Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις που διαθέτουν κοινωνικά δίκτυα φροντίδας αναφέρουν αύξηση του αριθμού των ανθρώπων που προσφεύγουν σ’ αυτά ζητώντας στήριξη και κάλυψη των βασικών τους αναγκών (π.χ. συσσίτια, στέγαση, δωρεάν ιατρική και φαρμακευτική περίθαλψη). Η Μ.Κ.Ο. «Ιατροί του Κόσμου» ανέφεραν αύξηση των Ελλήνων που ζητούν ιατρική βοήθεια από 3-4% πριν το 2009 σε 30% το 2011.
Έρευνα του Χιώτη (2011) διαπίστωσε αύξηση κατά 118% των ασθενών που προσήλθαν στον Ευαγγελισμό με συμπτώματα αντιδραστικής κατάθλιψης κατά τη τριετία 2008-2011. Στην ίδια έρευνα διαπιστώθηκε αύξηση κατά 134% των ψυχικά ασθενών, οι οποίοι είναι πτυχιούχοι Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης και αύξηση κατά 165% των εργαζομένων ασθενών με προβλήματα ψυχικής υγείας.
Άλλη έρευνα του Κυριόπουλου (2011) διαπίστωσε ότι οι ομάδες υψηλού κινδύνου εμφάνισης ψυχικών νοσημάτων εξαιτίας της κρίσης είναι:
Οι άνεργοι
Όσοι αντιμετωπίζουν το φάσμα της επαπειλούμενης ανεργίας
Όσοι έχουν δάνεια και χρέη
Ασθενείς με χρόνια ψυχικά προβλήματα
Χαμηλοσυνταξιούχοι, οι οποίοι φαίνεται να πλήττονται ιδιαίτερα από τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης.
Ψυχοκοινωνικοί παράγοντες που συσχετίστηκαν με ευάλωτη ψυχική υγεία σε περιόδους μεγάλων οικονομικών κρίσεων είναι:
το χαμηλό εισόδημα
η ανασφάλεια
η απελπισία
η κοινωνική μεταβολή
ο κοινωνικός αποκλεισμός
η συννοσηρότητα με σωματικά νοσήματα,
Το ερώτημα που τίθεται είναι με ποιο τρόπο η Κοινωνία μπορεί να αντισταθεί στην επίδραση της οικονομικής κρίσης στη ψυχική υγεία. Μια καλή πρακτική αποτελεί το έργο του Συλλόγου για τη Ψυχική Υγεία - Σ.Ο.Ψ.Υ. Πάτρας, που εδώ και μια δεκαετία αξιοποιώντας ένα εκτεταμένο δίκτυο εθελοντών επαγγελματιών υγείας και κινητοποιώντας κοινωνικές δυνάμεις της τοπικής κοινωνίας καταφέρνει να στηρίζει ακόμα και την περίοδο της κρίσης περισσότερους από 110 λήπτες υπηρεσιών ψυχικής υγείας. Τα στοιχεία για το 2011 και του 2012 είναι αποκαλυπτικά : διπλασιάστηκαν τα αιτήματα για υποστήριξη στο σύλλογό μας φτάνοντας κατά τη διετία τα 727 , ένα νούμερο που μόνο ευθύνη σημαίνει απέναντι στην κοινότητα από τη δική μας μεριά.
Πέρα όμως από τους αριθμούς υπάρχουν και πιο ουσιαστικά θέματα που είναι εξαιρετικής σημασίας στο χώρο της ψυχικής υγείας και σχετίζονται με την ποιότητα των υπηρεσιών. Η ποιότητα κατά την άποψη μας σχετίζεται με τρία βασικά θέματα:
• την έγκαιρη / άμεση απάντηση στο θεραπευτικό αίτημα, που σχετίζεται με προγραμματισμένες θεραπευτικές συνεδρίες (ραντεβού) με ειδικούς για την καταγραφή του αιτήματος, την αξιολόγησή του και τη δρομολόγηση διαδικασιών για την επίλυση του
• την ουσιαστική αντιμετώπιση του αιτήματος – προβλήματος υγείας γεγονός που αντανακλάται στην θεραπεία του προβλήματος (αν αυτό είναι εφικτό) ή στη σταθεροποίηση της κατάστασης υγείας έτσι ώστε να υπάρχει ένα ικανοποιητικό επίπεδο λειτουργικότητας και ο ασθενής να μπορεί να λαμβάνει ικανοποιήσεις από τη ζωή του (π.χ. να βιώνει πράγματα που τον ευχαριστούν)
• τη γενικότερη εκτίμηση του αιτούντος βοήθεια για το σύνολο των υπηρεσιών που δέχτηκε, το κατά πόσο δηλαδή έμεινε ευχαριστημένος /η από τις υπηρεσίες που χρησιμοποίησε. Η διάσταση αυτή περιλαμβάνει θέματα, όπως: χρόνος αναμονής, συμπεριφορά ιατρικού και λοιπού προσωπικού, υποδομές, γραφειοκρατικές διαδικασίες, οργάνωση και τήρηση διαδικασιών, σεβασμό στα δικαιώματα των ψυχικά ασθενών κλπ..
Ο Σ.Ο.Ψ.Υ. Πάτρας δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στο πρώτο από τα παραπάνω θέματα και προσπαθεί άμεσα κατά το δυνατόν να κλείνει ραντεβού με ψυχολόγο ή κοινωνικό λειτουργό για την καταγραφή του αιτήματος. Στη συνέχεια με πλήρη σεβασμό στο απόρρητο των προσωπικών δεδομένων και στα πλαίσια της δεοντολογίας των επαγγελμάτων ψυχικής υγείας γίνεται καταγραφή του αιτήματος και αξιολόγησή του από ειδική ομάδα του Συλλόγου, ώστε να προταθούν λύσεις. Σ’ αυτό το σημείο και προς αποφυγή παρεξηγήσεων ο Σ.Ο.Ψ.Υ. Πάτρας λειτουργεί ως μια ψυχοκοινωνική μονάδα και ως ένας ενδιάμεσος συμβουλευτικός σταθμός για ανθρώπους που δεν γνωρίζουν πώς να αντιμετωπίσουν τυχόν προβλήματα ψυχικής υγείας που έχουν ενσκήψει στην οικογένειά τους. Σε καμία περίπτωση δεν παρέχει θεραπευτικό έργο, απλά έχει τη δυνατότητα να παραπέμπει στις αρμόδιες θεραπευτικές υπηρεσίες της περιοχής, αλλά και ευρύτερα ανάλογα με τις εκάστοτε ανάγκες και στα πλαίσια της εξατομικευμένης προσέγγισης. Η αμεσότητα και η ταχύτητα με την οποία αντιδρά στα αιτήματα είτε αυτά γίνονται με φυσική παρουσία των ενδιαφερομένων είτε τηλεφωνικά έχουν αναδείξει το Σ.Ο.Ψ.Υ. Πάτρας ως ένα ασφαλές «καταφύγιο» για ανθρώπους όχι μόνο από την πόλη της Πάτρας, αλλά για ολόκληρη τη Δυτική Ελλάδα.
Πέρα όμως από την αμεσότητα των υπηρεσιών, καθώς ο πολίτης που βιώνει πρόβλημα ψυχικής υγείας ο ίδιος ή στην οικογένειά του, δεν μπορεί να περιμένει μήνες για ένα ραντεβού με δημόσιες υπηρεσίες ψυχικής υγείας, η μεγάλη συμβολή του Σ.Ο.Ψ.Υ. Πάτρας σήμερα την περίοδο της κρίσης είναι ότι με διάφορους τρόπους στηρίζει άτομα με χρόνια προβλήματα ψυχικής υγείας μέσω:
• αξιοποίησης προγραμμάτων δημιουργικής απασχόλησης, όπως ομάδες μαγειρικής, ζωγραφικής, φωτογραφίας, κατασκευών, θεάτρου, ενώ παράλληλα λειτουργεί και κοινωνική λέσχη. Στόχοι των ομάδων αυτών δεν είναι απλά η ενίσχυση δεξιοτήτων, η κοινωνικοποίηση ή η ψυχαγωγία, αλλά πολύ περισσότερο είναι η ενδυνάμωση των συμμετεχόντων για διεκδίκηση καλύτερων συνθηκών διαβίωσης. Αυτός ο δρόμος της πραγματικής ανεξαρτησίας περνάει μέσα από τον ίδιο τους τον εαυτό, δηλαδή, οι συμμετέχοντες καλούνται να αναλάβουν ευθύνες στα μέτρα των δυνατοτήτων τους και να τις φέρουν σε πέρας. Κάθε χρόνο οι στόχοι είναι διαφορετικοί, βήμα – βήμα μέχρι να καταφέρει ο καθένας αφ’ ενός να κατακτήσει αυτοπεποίθηση για τις δυνατότητες του και το συναίσθημα ότι είναι ισότιμος με τους άλλους πολίτες, αφ’ ετέρου δε να μάθει να λειτουργεί στα πλαίσια κανόνων και ομάδας. Η διαδικασία αυτή είναι επίπονη και μακρόχρονη. Στο τέλος όμως αποδίδει καρπούς, καθώς παραδίδει στην κοινωνία ανθρώπους που παρά τα προβλήματα υγείας τους, γνωρίζουν τα προβλήματα που τους αφορούν, διεκδικούν τα δικαιώματά τους και που μπορούν να προτείνουν λύσεις με βάση τις πραγματικές τους ανάγκες
• προώθησης στην απασχόληση μέσω εξειδικευμένης κατάρτισης στα πλαίσια του προγράμματος του υπουργείου Εργασίας Τοπικά Δίκτυα Απασχόλησης για Ειδικές Κοινωνικές Ομάδες
• προγραμμάτων παροχής τροφίμων σε άπορα άτομα της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας
• εξατομικευμένων υπηρεσιών one stop shop για άτομα που δεν μπορούν από μόνα τους να χειριστούν θέματα που σχετίζονται με δημόσιες υπηρεσίες, π.χ. ασφαλιστικά θέματα κλπ..
Ο Σ.Ο.Ψ.Υ. Πάτρας λειτουργεί καθημερινά από τις 09:00 το πρωί μέχρι τις 09:00 το βράδυ και οι υπηρεσίες του είναι δωρεάν, ούτε λαμβάνει για το έργο του κρατική χρηματοδότηση. Στεγάζεται στην οδό Σισίνη 6 στο κέντρο της Πάτρας, πλησίον της οδού Γούναρη. Αντέχει ακόμα την κρίση και ακούει με «καρδιά» και ειλικρινές ενδιαφέρον τα προβλήματα των ανθρώπων, καθώς τα μέλη του είναι άνθρωποι που χτυπήθηκαν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο από τη ψυχική νόσο. Γνωρίζει, λοιπόν, την «ενσυναίσθηση» στο πετσί του έχοντας δίπλα του εκπαιδευμένους εθελοντές και με τη συνεχή εποπτεία έμπειρων ψυχιάτρων, που στελεχώνουν την επιστημονική ομάδα του. Οι πόρτες μας ήταν και θα είναι ανοικτές για κάθε άνθρωπο που έχει ανάγκη….
xespao
Άλλες Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις που διαθέτουν κοινωνικά δίκτυα φροντίδας αναφέρουν αύξηση του αριθμού των ανθρώπων που προσφεύγουν σ’ αυτά ζητώντας στήριξη και κάλυψη των βασικών τους αναγκών (π.χ. συσσίτια, στέγαση, δωρεάν ιατρική και φαρμακευτική περίθαλψη). Η Μ.Κ.Ο. «Ιατροί του Κόσμου» ανέφεραν αύξηση των Ελλήνων που ζητούν ιατρική βοήθεια από 3-4% πριν το 2009 σε 30% το 2011.
Έρευνα του Χιώτη (2011) διαπίστωσε αύξηση κατά 118% των ασθενών που προσήλθαν στον Ευαγγελισμό με συμπτώματα αντιδραστικής κατάθλιψης κατά τη τριετία 2008-2011. Στην ίδια έρευνα διαπιστώθηκε αύξηση κατά 134% των ψυχικά ασθενών, οι οποίοι είναι πτυχιούχοι Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης και αύξηση κατά 165% των εργαζομένων ασθενών με προβλήματα ψυχικής υγείας.
Άλλη έρευνα του Κυριόπουλου (2011) διαπίστωσε ότι οι ομάδες υψηλού κινδύνου εμφάνισης ψυχικών νοσημάτων εξαιτίας της κρίσης είναι:
Οι άνεργοι
Όσοι αντιμετωπίζουν το φάσμα της επαπειλούμενης ανεργίας
Όσοι έχουν δάνεια και χρέη
Ασθενείς με χρόνια ψυχικά προβλήματα
Χαμηλοσυνταξιούχοι, οι οποίοι φαίνεται να πλήττονται ιδιαίτερα από τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης.
Ψυχοκοινωνικοί παράγοντες που συσχετίστηκαν με ευάλωτη ψυχική υγεία σε περιόδους μεγάλων οικονομικών κρίσεων είναι:
το χαμηλό εισόδημα
η ανασφάλεια
η απελπισία
η κοινωνική μεταβολή
ο κοινωνικός αποκλεισμός
η συννοσηρότητα με σωματικά νοσήματα,
Το ερώτημα που τίθεται είναι με ποιο τρόπο η Κοινωνία μπορεί να αντισταθεί στην επίδραση της οικονομικής κρίσης στη ψυχική υγεία. Μια καλή πρακτική αποτελεί το έργο του Συλλόγου για τη Ψυχική Υγεία - Σ.Ο.Ψ.Υ. Πάτρας, που εδώ και μια δεκαετία αξιοποιώντας ένα εκτεταμένο δίκτυο εθελοντών επαγγελματιών υγείας και κινητοποιώντας κοινωνικές δυνάμεις της τοπικής κοινωνίας καταφέρνει να στηρίζει ακόμα και την περίοδο της κρίσης περισσότερους από 110 λήπτες υπηρεσιών ψυχικής υγείας. Τα στοιχεία για το 2011 και του 2012 είναι αποκαλυπτικά : διπλασιάστηκαν τα αιτήματα για υποστήριξη στο σύλλογό μας φτάνοντας κατά τη διετία τα 727 , ένα νούμερο που μόνο ευθύνη σημαίνει απέναντι στην κοινότητα από τη δική μας μεριά.
Πέρα όμως από τους αριθμούς υπάρχουν και πιο ουσιαστικά θέματα που είναι εξαιρετικής σημασίας στο χώρο της ψυχικής υγείας και σχετίζονται με την ποιότητα των υπηρεσιών. Η ποιότητα κατά την άποψη μας σχετίζεται με τρία βασικά θέματα:
• την έγκαιρη / άμεση απάντηση στο θεραπευτικό αίτημα, που σχετίζεται με προγραμματισμένες θεραπευτικές συνεδρίες (ραντεβού) με ειδικούς για την καταγραφή του αιτήματος, την αξιολόγησή του και τη δρομολόγηση διαδικασιών για την επίλυση του
• την ουσιαστική αντιμετώπιση του αιτήματος – προβλήματος υγείας γεγονός που αντανακλάται στην θεραπεία του προβλήματος (αν αυτό είναι εφικτό) ή στη σταθεροποίηση της κατάστασης υγείας έτσι ώστε να υπάρχει ένα ικανοποιητικό επίπεδο λειτουργικότητας και ο ασθενής να μπορεί να λαμβάνει ικανοποιήσεις από τη ζωή του (π.χ. να βιώνει πράγματα που τον ευχαριστούν)
• τη γενικότερη εκτίμηση του αιτούντος βοήθεια για το σύνολο των υπηρεσιών που δέχτηκε, το κατά πόσο δηλαδή έμεινε ευχαριστημένος /η από τις υπηρεσίες που χρησιμοποίησε. Η διάσταση αυτή περιλαμβάνει θέματα, όπως: χρόνος αναμονής, συμπεριφορά ιατρικού και λοιπού προσωπικού, υποδομές, γραφειοκρατικές διαδικασίες, οργάνωση και τήρηση διαδικασιών, σεβασμό στα δικαιώματα των ψυχικά ασθενών κλπ..
Ο Σ.Ο.Ψ.Υ. Πάτρας δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στο πρώτο από τα παραπάνω θέματα και προσπαθεί άμεσα κατά το δυνατόν να κλείνει ραντεβού με ψυχολόγο ή κοινωνικό λειτουργό για την καταγραφή του αιτήματος. Στη συνέχεια με πλήρη σεβασμό στο απόρρητο των προσωπικών δεδομένων και στα πλαίσια της δεοντολογίας των επαγγελμάτων ψυχικής υγείας γίνεται καταγραφή του αιτήματος και αξιολόγησή του από ειδική ομάδα του Συλλόγου, ώστε να προταθούν λύσεις. Σ’ αυτό το σημείο και προς αποφυγή παρεξηγήσεων ο Σ.Ο.Ψ.Υ. Πάτρας λειτουργεί ως μια ψυχοκοινωνική μονάδα και ως ένας ενδιάμεσος συμβουλευτικός σταθμός για ανθρώπους που δεν γνωρίζουν πώς να αντιμετωπίσουν τυχόν προβλήματα ψυχικής υγείας που έχουν ενσκήψει στην οικογένειά τους. Σε καμία περίπτωση δεν παρέχει θεραπευτικό έργο, απλά έχει τη δυνατότητα να παραπέμπει στις αρμόδιες θεραπευτικές υπηρεσίες της περιοχής, αλλά και ευρύτερα ανάλογα με τις εκάστοτε ανάγκες και στα πλαίσια της εξατομικευμένης προσέγγισης. Η αμεσότητα και η ταχύτητα με την οποία αντιδρά στα αιτήματα είτε αυτά γίνονται με φυσική παρουσία των ενδιαφερομένων είτε τηλεφωνικά έχουν αναδείξει το Σ.Ο.Ψ.Υ. Πάτρας ως ένα ασφαλές «καταφύγιο» για ανθρώπους όχι μόνο από την πόλη της Πάτρας, αλλά για ολόκληρη τη Δυτική Ελλάδα.
Πέρα όμως από την αμεσότητα των υπηρεσιών, καθώς ο πολίτης που βιώνει πρόβλημα ψυχικής υγείας ο ίδιος ή στην οικογένειά του, δεν μπορεί να περιμένει μήνες για ένα ραντεβού με δημόσιες υπηρεσίες ψυχικής υγείας, η μεγάλη συμβολή του Σ.Ο.Ψ.Υ. Πάτρας σήμερα την περίοδο της κρίσης είναι ότι με διάφορους τρόπους στηρίζει άτομα με χρόνια προβλήματα ψυχικής υγείας μέσω:
• αξιοποίησης προγραμμάτων δημιουργικής απασχόλησης, όπως ομάδες μαγειρικής, ζωγραφικής, φωτογραφίας, κατασκευών, θεάτρου, ενώ παράλληλα λειτουργεί και κοινωνική λέσχη. Στόχοι των ομάδων αυτών δεν είναι απλά η ενίσχυση δεξιοτήτων, η κοινωνικοποίηση ή η ψυχαγωγία, αλλά πολύ περισσότερο είναι η ενδυνάμωση των συμμετεχόντων για διεκδίκηση καλύτερων συνθηκών διαβίωσης. Αυτός ο δρόμος της πραγματικής ανεξαρτησίας περνάει μέσα από τον ίδιο τους τον εαυτό, δηλαδή, οι συμμετέχοντες καλούνται να αναλάβουν ευθύνες στα μέτρα των δυνατοτήτων τους και να τις φέρουν σε πέρας. Κάθε χρόνο οι στόχοι είναι διαφορετικοί, βήμα – βήμα μέχρι να καταφέρει ο καθένας αφ’ ενός να κατακτήσει αυτοπεποίθηση για τις δυνατότητες του και το συναίσθημα ότι είναι ισότιμος με τους άλλους πολίτες, αφ’ ετέρου δε να μάθει να λειτουργεί στα πλαίσια κανόνων και ομάδας. Η διαδικασία αυτή είναι επίπονη και μακρόχρονη. Στο τέλος όμως αποδίδει καρπούς, καθώς παραδίδει στην κοινωνία ανθρώπους που παρά τα προβλήματα υγείας τους, γνωρίζουν τα προβλήματα που τους αφορούν, διεκδικούν τα δικαιώματά τους και που μπορούν να προτείνουν λύσεις με βάση τις πραγματικές τους ανάγκες
• προώθησης στην απασχόληση μέσω εξειδικευμένης κατάρτισης στα πλαίσια του προγράμματος του υπουργείου Εργασίας Τοπικά Δίκτυα Απασχόλησης για Ειδικές Κοινωνικές Ομάδες
• προγραμμάτων παροχής τροφίμων σε άπορα άτομα της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας
• εξατομικευμένων υπηρεσιών one stop shop για άτομα που δεν μπορούν από μόνα τους να χειριστούν θέματα που σχετίζονται με δημόσιες υπηρεσίες, π.χ. ασφαλιστικά θέματα κλπ..
Ο Σ.Ο.Ψ.Υ. Πάτρας λειτουργεί καθημερινά από τις 09:00 το πρωί μέχρι τις 09:00 το βράδυ και οι υπηρεσίες του είναι δωρεάν, ούτε λαμβάνει για το έργο του κρατική χρηματοδότηση. Στεγάζεται στην οδό Σισίνη 6 στο κέντρο της Πάτρας, πλησίον της οδού Γούναρη. Αντέχει ακόμα την κρίση και ακούει με «καρδιά» και ειλικρινές ενδιαφέρον τα προβλήματα των ανθρώπων, καθώς τα μέλη του είναι άνθρωποι που χτυπήθηκαν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο από τη ψυχική νόσο. Γνωρίζει, λοιπόν, την «ενσυναίσθηση» στο πετσί του έχοντας δίπλα του εκπαιδευμένους εθελοντές και με τη συνεχή εποπτεία έμπειρων ψυχιάτρων, που στελεχώνουν την επιστημονική ομάδα του. Οι πόρτες μας ήταν και θα είναι ανοικτές για κάθε άνθρωπο που έχει ανάγκη….
xespao
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
ΚΑΡΑΠΑΠΑΣ : ΑΠΛΩΣ ΧΑΜΟΓΕΛΑΜΕ ΜΕ ΤΟ... ΡΩΣΙΚΟ ΧΙΟΥΜΟΡ ΤΟΥ ΠΑΟΚ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
