2013-07-17 21:30:07
Τον περασμένο αιώνα, η ισορροπία ισχύος στη Μέση Ανατολή βασίστηκε κυρίως στην πρόσβαση στο πετρέλαιο. Τα επόμενα 50 χρόνια θα είναι η εποχή του φυσικού αερίου ως στρατηγικός πόρος. Σε αντίθεση με την εποχή του πετρελαίου, το Ισραήλ έχει τη δυνατότητα να γίνει ένας μεγάλος παίκτης στο φυσικό αέριο. Η ευκαιρία αυτή δεν πρέπει να χαθεί.
Η ανακάλυψη τεράστιων υπεράκτιων κοιτασμάτων αερίου βρίσκονται δικαίως στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης. Πρόκειται για ένα στρατηγικό μεταίχμιο, το οποίο μετατρέπει το Ισραήλ από μια φτωχή ενεργειακά χώρα, που βασιζόταν στο ανθρώπινο κεφάλαιο και στην τεχνογνωσία, σε μια χώρα με σημαντικά στρατηγικά αποθέματα. Όπως η ανάπτυξη των εξαγωγών και της υψηλής τεχνολογίας χρειάστηκε μακροπρόθεσμες επενδύσεις και σχεδιασμό, το ίδιο ισχύει και για το αέριο.
Η σοφή χρήση των φυσικών πόρων μπορεί να συμβάλει στην εθνική ισχύ, στην ανάπτυξη της οικονομίας και στην αλλαγή της περιφερειακής γεωπολιτικής ισορροπίας
. Η λάθος πολιτική θα μπορούσε να προκαλέσει ζημιά: Το υψηλό κόστος των υποδομών, τη διεύρυνση του χάσματος ανάμεσα σε πλούσιους και φτωχούς, την εξάρτηση από το εύκολο χρήμα που θα εισρεύσει στην οικονομία, την παραγκώνιση του ανθρώπινου κεφαλαίου και των ανεπτυγμένων κλάδων, τη διπλωματική ζημιά και την απώλεια γεωπολιτικών ευκαιριών.
Μέχρι τώρα, η δημόσια συζήτηση επικεντρώθηκε στο πως θα μοιραστεί η πίτα: Τι θα πάρει η κυβέρνηση από τα έσοδα του φυσικού αερίου, ποιος θα πληρώσει για την προστασία των υποδομών και τι ποσοστό του αερίου θα εξαχθεί. Αυτά είναι σημαντικά θέματα, τα οποία θα πρέπει να εξεταστούν με βάση τις ανάγκες του ισραηλινού λαού και ως μοχλός για την ανάπτυξη της επόμενης γενιάς, αλλά είναι μονάχα ένα μέρος της όλης ιστορίας.
Τα κοιτάσματα αερίου είναι κάτι παραπάνω από οικονομικός πόρος – είναι κυρίως ένας στρατηγικός πόρος. Οι πολιτικοί λοιπόν, θα πρέπει να αποφασίσουν σε ποιον θα εξάγουν και με βάση ποιους όρους και διακανονισμούς.
Η Μέση Ανατολή χαρακτηρίζεται από δραματικές αλλαγές τα τελευταία χρόνια, οι οποίες δεν έχουν τελειώσει ακόμα. Οι ΗΠΑ έχουν αποσυρθεί σταδιακά από την πολιτική και στρατιωτική ανάμειξη που χαρακτήριζε την περασμένη δεκαετία, οπότε η ικανότητά τους να επηρεάσουν τις τοπικές κυβερνήσεις μειώνεται απότομα. Σε αυτό το γεωπολιτικό κλίμα, το Ισραήλ χρειάζεται νέες συνεργασίες και σταθερές συμμαχίες και τα κοιτάσματα αερίου θα μπορούσαν να είναι ένα σημαντικό κομμάτι προς αυτή την κατεύθυνση ως καρποί της ειρήνης με αξία για τα κράτη γύρω μας.
Το Ισραήλ θα μπορούσε να διδαχθεί από το μοντέλο ανάπτυξης του πετρελαίου που εφήρμοσαν οι χώρες του Περσικού Κόλπου, καθώς το χρησιμοποίησαν για να αποκτήσουν διεθνή επιρροή. Από διπλωματικής και οικονομικής πλευράς, το Ισραήλ θα μπορούσε, για παράδειγμα, να χρησιμοποιήσει το αέριο για να συσφίξει τις σχέσεις του με την Παλαιστινιακή Αρχή, την Ιορδανία, την Αίγυπτο, την Τουρκία ή ακόμα και χώρες με τις οποίες δεν έχουμε διπλωματικές σχέσεις σήμερα. Αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα να εξάγουμε όλο το αέριο σε εκείνες τις χώρες. Κάποιοι μοχλοί επιρροής θα μπορούσαν να υπάρχουν ως μέρος των περιφερειακών συμφωνιών ή μέσω τρίτων. Για παράδειγμα, το Ισραήλ θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει το αέριο για να προάγει μια διπλωματική λύση με τους Παλαιστινίους και τον αραβικό κόσμο, στη βάση της αραβικής πρωτοβουλίας. Το αέριο θα μπορούσε να ενισχύσει την διαπραγματευτική θέση του Ισραήλ στις επαφές και το αμοιβαίο συμφέρον για οικονομικές συμφωνίες θα μπορούσε να βοηθήσει προς την σταθερότητα μετά την υπογραφή των διπλωματικών συνθηκών.
Οι εξαγωγές προς άλλους γείτονες – την Ελλάδα, την Τουρκία, τη Βουλγαρία και την Κύπρο – θα ήταν μια διέξοδος προς την Ευρώπη. Παρομοίως, μια συμφωνία με την Αίγυπτο θα οδηγούσε στην Αφρική. Οι εξαγωγές προς την Ιορδανία θα μείωναν τις τιμές του ηλεκτρισμού στο βασίλειο και θα τόνωναν τις σχέσεις με το Αμάν. Μια οδός προς τη Ρωσία και τις πρώην σοβιετικές δημοκρατίες θα μπορούσε επίσης να βρεθεί.
Προφανώς, οι εκτιμήσεις για τις περιφερειακές διαμάχες θα πρέπει να είναι κομμάτι της εξίσωσης. Το Ισραήλ πρέπει να αναρωτηθεί ποιες είναι οι δυνάμεις που το θέτουν σε κίνδυνο περισσότερο μακροπρόθεσμα και να χρησιμοποιήσει το αέριο για να σχηματίσει συμμαχίες με πιθανούς συμμάχους.
Οι αποφάσεις αυτές δεν μπορούν να αφεθούν στις δυνάμεις της αγοράς και στον ιδιωτικό τομέα, ο οποίος θα προσπαθήσει να εξάγει αέριο με βάση το κόστος και το κέρδος. Συνεπώς, οι εκτιμήσεις, ο σχεδιασμός και οι εποπτικές αρχές είναι απαραίτητες – από το Εθνικό Οικονομικό Συμβούλιο μέχρι τα υπουργεία και την Επιτροπή Εξωτερικών και Άμυνας της Κνεσέτ – για να αφιερώσουν πόρους για την κατάστρωση ενός στρατηγικού σχεδίου για την σωστή και αποδοτική χρήση των κοιτασμάτων αερίου προς ενίσχυση της θέσης του Ισραήλ στην περιοχή.
Τα ερευνητικά κέντρα, ο Τύπος και η κοινή γνώμη θα πρέπει να σκεφτούν πέρα από τα φορολογικά έσοδα και την εισροή συναλλάγματος. Δίχως να μειώνουμε την σημασία τους, θα πρέπει επίσης να αναρωτηθούμε πως φανταζόμαστε τη θέση του Ισραήλ σε μια άλλη γενιά και πως τα κοιτάσματα αερίου θα μας βοηθήσουν να φτάσουμε εκεί.
(Ο Ισαάκ Χέρζονγκ είναι κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του κόμματος των Εργατικών στο Ισραήλ)
Πηγή : www.energia.gr
Η ανακάλυψη τεράστιων υπεράκτιων κοιτασμάτων αερίου βρίσκονται δικαίως στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης. Πρόκειται για ένα στρατηγικό μεταίχμιο, το οποίο μετατρέπει το Ισραήλ από μια φτωχή ενεργειακά χώρα, που βασιζόταν στο ανθρώπινο κεφάλαιο και στην τεχνογνωσία, σε μια χώρα με σημαντικά στρατηγικά αποθέματα. Όπως η ανάπτυξη των εξαγωγών και της υψηλής τεχνολογίας χρειάστηκε μακροπρόθεσμες επενδύσεις και σχεδιασμό, το ίδιο ισχύει και για το αέριο.
Η σοφή χρήση των φυσικών πόρων μπορεί να συμβάλει στην εθνική ισχύ, στην ανάπτυξη της οικονομίας και στην αλλαγή της περιφερειακής γεωπολιτικής ισορροπίας
Μέχρι τώρα, η δημόσια συζήτηση επικεντρώθηκε στο πως θα μοιραστεί η πίτα: Τι θα πάρει η κυβέρνηση από τα έσοδα του φυσικού αερίου, ποιος θα πληρώσει για την προστασία των υποδομών και τι ποσοστό του αερίου θα εξαχθεί. Αυτά είναι σημαντικά θέματα, τα οποία θα πρέπει να εξεταστούν με βάση τις ανάγκες του ισραηλινού λαού και ως μοχλός για την ανάπτυξη της επόμενης γενιάς, αλλά είναι μονάχα ένα μέρος της όλης ιστορίας.
Τα κοιτάσματα αερίου είναι κάτι παραπάνω από οικονομικός πόρος – είναι κυρίως ένας στρατηγικός πόρος. Οι πολιτικοί λοιπόν, θα πρέπει να αποφασίσουν σε ποιον θα εξάγουν και με βάση ποιους όρους και διακανονισμούς.
Η Μέση Ανατολή χαρακτηρίζεται από δραματικές αλλαγές τα τελευταία χρόνια, οι οποίες δεν έχουν τελειώσει ακόμα. Οι ΗΠΑ έχουν αποσυρθεί σταδιακά από την πολιτική και στρατιωτική ανάμειξη που χαρακτήριζε την περασμένη δεκαετία, οπότε η ικανότητά τους να επηρεάσουν τις τοπικές κυβερνήσεις μειώνεται απότομα. Σε αυτό το γεωπολιτικό κλίμα, το Ισραήλ χρειάζεται νέες συνεργασίες και σταθερές συμμαχίες και τα κοιτάσματα αερίου θα μπορούσαν να είναι ένα σημαντικό κομμάτι προς αυτή την κατεύθυνση ως καρποί της ειρήνης με αξία για τα κράτη γύρω μας.
Το Ισραήλ θα μπορούσε να διδαχθεί από το μοντέλο ανάπτυξης του πετρελαίου που εφήρμοσαν οι χώρες του Περσικού Κόλπου, καθώς το χρησιμοποίησαν για να αποκτήσουν διεθνή επιρροή. Από διπλωματικής και οικονομικής πλευράς, το Ισραήλ θα μπορούσε, για παράδειγμα, να χρησιμοποιήσει το αέριο για να συσφίξει τις σχέσεις του με την Παλαιστινιακή Αρχή, την Ιορδανία, την Αίγυπτο, την Τουρκία ή ακόμα και χώρες με τις οποίες δεν έχουμε διπλωματικές σχέσεις σήμερα. Αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα να εξάγουμε όλο το αέριο σε εκείνες τις χώρες. Κάποιοι μοχλοί επιρροής θα μπορούσαν να υπάρχουν ως μέρος των περιφερειακών συμφωνιών ή μέσω τρίτων. Για παράδειγμα, το Ισραήλ θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει το αέριο για να προάγει μια διπλωματική λύση με τους Παλαιστινίους και τον αραβικό κόσμο, στη βάση της αραβικής πρωτοβουλίας. Το αέριο θα μπορούσε να ενισχύσει την διαπραγματευτική θέση του Ισραήλ στις επαφές και το αμοιβαίο συμφέρον για οικονομικές συμφωνίες θα μπορούσε να βοηθήσει προς την σταθερότητα μετά την υπογραφή των διπλωματικών συνθηκών.
Οι εξαγωγές προς άλλους γείτονες – την Ελλάδα, την Τουρκία, τη Βουλγαρία και την Κύπρο – θα ήταν μια διέξοδος προς την Ευρώπη. Παρομοίως, μια συμφωνία με την Αίγυπτο θα οδηγούσε στην Αφρική. Οι εξαγωγές προς την Ιορδανία θα μείωναν τις τιμές του ηλεκτρισμού στο βασίλειο και θα τόνωναν τις σχέσεις με το Αμάν. Μια οδός προς τη Ρωσία και τις πρώην σοβιετικές δημοκρατίες θα μπορούσε επίσης να βρεθεί.
Προφανώς, οι εκτιμήσεις για τις περιφερειακές διαμάχες θα πρέπει να είναι κομμάτι της εξίσωσης. Το Ισραήλ πρέπει να αναρωτηθεί ποιες είναι οι δυνάμεις που το θέτουν σε κίνδυνο περισσότερο μακροπρόθεσμα και να χρησιμοποιήσει το αέριο για να σχηματίσει συμμαχίες με πιθανούς συμμάχους.
Οι αποφάσεις αυτές δεν μπορούν να αφεθούν στις δυνάμεις της αγοράς και στον ιδιωτικό τομέα, ο οποίος θα προσπαθήσει να εξάγει αέριο με βάση το κόστος και το κέρδος. Συνεπώς, οι εκτιμήσεις, ο σχεδιασμός και οι εποπτικές αρχές είναι απαραίτητες – από το Εθνικό Οικονομικό Συμβούλιο μέχρι τα υπουργεία και την Επιτροπή Εξωτερικών και Άμυνας της Κνεσέτ – για να αφιερώσουν πόρους για την κατάστρωση ενός στρατηγικού σχεδίου για την σωστή και αποδοτική χρήση των κοιτασμάτων αερίου προς ενίσχυση της θέσης του Ισραήλ στην περιοχή.
Τα ερευνητικά κέντρα, ο Τύπος και η κοινή γνώμη θα πρέπει να σκεφτούν πέρα από τα φορολογικά έσοδα και την εισροή συναλλάγματος. Δίχως να μειώνουμε την σημασία τους, θα πρέπει επίσης να αναρωτηθούμε πως φανταζόμαστε τη θέση του Ισραήλ σε μια άλλη γενιά και πως τα κοιτάσματα αερίου θα μας βοηθήσουν να φτάσουμε εκεί.
(Ο Ισαάκ Χέρζονγκ είναι κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του κόμματος των Εργατικών στο Ισραήλ)
Πηγή : www.energia.gr
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Ο παράδεισος της Πολυνησίας από ψηλά!
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
