2013-09-10 07:00:09
«Δεν θα δώσης στον αδελφόν σου τον Ισραηλίτην δάνειον χρημάτων με τόκον, ούτε θα ζητήσης τόκον δια τα τρόφιμα η δι’ οιονδήποτε άλλο πράγμα, που εδάνεισες εις αυτόν. Εις τον ξένον όμως, στον αλλοεθνή, θα δανείσης χρήματα επί τόκω όχι όμως στον αδελφόν σου, δια να σε ευλογήση ο Κυριος εις όλα τα έργα σου, εις την χώραν, προς την οποίαν εισέρχεσαι δια να την κληρονομήσης». (Δευτ. 23,20-21)
Η παγίδα που λειτουργεί ακόμη, στο ζήτημα αυτό, είναι η καλλιεργημένη ιδέα ότι η αυτάρκεια φρενάρει την πρόοδο και την ανάπτυξη. Τι σημαίνει όμως πρόοδος; Τι ανάπτυξη; Ποιος θα πρέπει να είναι ο ρυθμός των δύο αυτών επιδόσεων μιας κοινωνίας;
Μπορεί να προπορευθεί (πρόοδος) κανείς πάνω σ’ έναν δρόμο ο οποίος δεν διαθέτει ισχυρή υποδομή; Όταν τα προστιθέμενα προς τα εμπρός νέα τμήματά του κτίζονται πάνω σε αμμώδη ή βαλτώδη εδάφη, πριν τους τεθεί παγιωμένη υποδομή; Εάν όχι τότε πορεύεται κανείς πάνω σ’ έναν δρόμο ο οποίος διαθέτει χαλασμένο όλο το πίσω του μέρος. Και στην περίπτωση αυτή αδυνατεί πλήρως κάποια στιγμή να συνεχίσει, αφού είναι αδύνατο να μεταφέρει εκ των όπισθεν υλικά για περεταίρω οδόστρωση. Ένας δρόμος με πεσμένες γέφυρες και κατεστραμμένο οδόστρωμα.
Τι σημαίνει ανάπτυξη; Για ποιους λόγους μια τόσο ευρείας σημασίας έννοια περιορίστηκε στην στενότητα των οικονομικών επιδόσεων; Πτύσσω θα πει διπλώνω, περιορίζω, σκεπάζω. Αναπτύσσω θα πει ξεδιπλώνω, απλώνω, εξηγώ, ερμηνεύω, επεκτείνω, επεκτείνω τον ορίζοντά μου, το οπτικό πεδίο μου. Φωτίζω καλύτερα τις σκοτεινές μεριές του δρόμου πάνω στον οποίον πορεύομαι. Κι ανάμεσα σ’ όλα αυτά αυξάνω τις οικονομικές μου επιδόσεις ώστε να επενδύσω το περίσσευμα κάπου. Πού όμως; Μόνο στην περεταίρω ανάπτυξη της οικονομίας; Αυτός ο τελευταίος φαύλος κύκλος νομίζω ότι δημιούργησε το βασικότερο πρόβλημα, εξ αιτίας του οποίου μας μαστίζει η σημερινή οικονομική κρίση.
Οι παλαιότεροι λέγανε «άπλωσε τα πόδια σου όσο φτάνει το στρώμα σου». Τώρα με παλιοκαιρίτικα λόγια θα ασχολούμαστε!
Ακόμη παλαιότερα ο Επίκουρος έλεγε: «Ο ΜΕΓΙΣΤΟΣ ΚΑΡΠΟΣ ΤΗΣ ΑΥΤΑΡΚΕΙΑΣ ΕΙΝΑΙ Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ».
Η αυτάρκεια δεν στοχεύει σε στασιμότητα και αποτελμάτωση. Αποτελεί όμως την απαραίτητη προϋπόθεση για πρόοδο και ανάπτυξη. Χτίσε το καινούργιο σπίτι σου με δοκιμασμένα υλικά από τον τόπο σου. Μπορείς να εφαρμόσεις και τεχνικές που παρατήρησες ότι συμβάλλουν στην σταθερότητά του, τις οποίες εφάρμοσε ο γείτονάς σου. Αυτό δεν δημιουργεί πρόβλημα. Πρόβλημα είναι να πας και ν’ αγοράσεις όλα τα υλικά απ’ αυτόν.
Φρόντισε να διατρέφεσαι με τροφές που παράγεις ο ίδιος. Όσες μπορείς. Όχι να αγοράζεις όλα τα τρόφιμά σου από άλλους. Και προ παντός από το εξωτερικό, διότι αργά ή γρήγορα θα αδειάσει το πορτοφόλι σου. Και τότε θα πέσεις στα δανικά. Δηλαδή στην δουλεία.
ΤΑ ΔΑΝΕΙΑ ΔΟΛΟΦΟΝΟΥΝ ΤΗΝ ΑΥΤΑΡΚΕΙΑ ΚΑΙ ΣΥΝΕΠΑΓΟΝΤΑΙ ΤΗΝ ΠΤΩΣΗ ΣΕ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΔΟΥΛΕΙΑΣ (αυτό ακριβώς μας συμβαίνει τώρα)
Νομίζω ότι κανείς δεν ανέπτυξε (ανάπτυξη) το θέμα του δανεισμού πιο εμπεριστατωμένα από τον Πλούταρχο. Φαίνεται ότι αν και παρήλθαν κοντά δυο χιλιετίες, από την εποχή του, τίποτε σχεδόν δεν έχει αλλάξει πάνω στο θέμα αυτό
Ο Πλούταρχος γράφει για τις «συμφορές του δανεισμού»
Οικονομικά προβλήματα της αρχαιότητας -που μοιάζουν ωστόσο επίκαιρα- πραγματεύεται ο Πλούταρχος στο έργο του «Περί του μη δανίζεσθαι»
«Ο δανεισμός είναι πράξη υπέρτατης αφροσύνης και μαλθακότητας»! Το είπε ο Πλούταρχος τον 1ο μ.Χ. αιώνα και να που έφθασε η στιγμή να εκτιμηθούν οι λόγοι του. «Εχεις; Μη δανείζεσαι γιατί δεν σου λείπουν. Δεν έχεις; Μη δανείζεσαι γιατί δεν θα ξεπληρώσεις το χρέος σου», προβλέπει ο μεγάλος συγγραφέας της αρχαιότητας και ας βγει κάποιος να αντιπαραθέσει, ότι δεν έχει δίκιο Δυσάρεστα επίκαιρο είναι το έργο του «Περί του μη δειν δανείζεσθαι» (από τα Ηθικά), που κυκλοφορεί σε νέα έκδοση από τη «Νεφέλη» με τον τίτλο «Οι συμφορές του δανεισμού». Γιατί πράγματι, τις συμφορές που συσσωρεύονται στον άνθρωπο, ο οποίος καταφεύγει στο δανεισμό απαριθμεί με τρόπο καυστικό, αυστηρό και καίριο ο Πλούταρχος σ΄αυτό το μικρό κείμενο, που δεν μπορεί να διαβαστεί σήμερα απλώς «εγκυκλοπαιδικά», αφού οι παραλληλίες με τα σύγχρονα τεκταινόμενα παραφυλούν σε κάθε στίχο.
«Οι οφειλέτες είναι δούλοι όλων των δανειστών τους. Είναι δούλοι δούλων αναιδών και βάρβαρων και βάναυσων». Και οι δανειστές «Μετατρέπουν την αγορά σε κολαστήριο για τους δύσμοιρους οφειλέτες, σαν όρνεα τους κατακρεουργούν και τους κατασπαράζουν βυθίζοντας το ράμφος στα σωθικά τους»… λέει κατηγορηματικά ο χαιρωνίτης ρήτορας. Και επιχειρηματολογεί. Και φέρνει παραδείγματα από την ιστορία της εποχής του, από τους μύθους αλλά και από τα παθήματα των απλών ανθρώπων. Και χιούμορ επιστρατεύει ενίοτε μάλιστα μαύρο! Γιατί το κείμενο _μία ομιλία στην πραγματικότητα_ δεν γράφτηκε τυχαία. Η Αθήνα και οι άλλες ελληνικές πόλεις μαστίζονταν από τις συνέπειες της υπερχρέωσης, όταν ο Πλούταρχος περί το 92 μ. Χ αποφάσισε να μιλήσει μπροστά σε ακροατήριο για τις σοβαρές συνέπειες του δανεισμού.
Σε ποιούς ήταν χρεωμένοι τότε οι άνθρωποι; Σε δικούς τους αλλά κυρίως σε ξένους πιστωτές ως επί το πλείστον Ρωμαίους. «… κουβαλώντας μαζί τους σάκους και συμφωνητικά και συμβόλαια σαν δεσμά εναντίον της Ελλάδος, την οργώνουν από πόλη σε πόλη και σπέρνουν χρέη που πολλά βάσανα φέρνουν και πολλούς τόκους, και που δύσκολα ξεριζώνονται ενώ οι βλαστοί τους περικυκλώνουν τις πόλεις, τις εξασθενούν και τελικά τις πνίγουν», λέει παραστατικά ο Πλούταρχος. Και τι προτείνει;
«Φύγε να γλυτώσεις από τον εχθρό και τύραννό σου, τον δανειστή που θίγει την ελευθερία σου, βάζει πωλητήριο στην αξιοπρέπειά σου κι αν δεν του δίνεις, σε ενοχλεί· αν πουλήσεις, ρίχνει την τιμή· αν δεν πουλήσεις σε αναγκάζει· αν τον πας στο δικαστήριο προσπαθεί να επηρεάσει την έκβαση της δίκης· αν του ορκίζεσαι σε προστάζει· αν κρατάς την πόρτα κλειστή στήνεται στο κατώφλι και σου βροντά αδιάκοπα…».
Αλλά ο Πλούταρχος δεν κατακεραυνώνει μόνον τους πιστωτές. Και ας μη βιαστούν οι αναγνώστες του να βγάλουν εύκολα συμπεράσματα κάνοντας βολικούς συσχετισμούς. Δεν φταίει μόνον ο δανειστής. Ευθύνεται πρωστίστως ο δανειζόμενος με την άφρονα συμπεριφορά του και την επιθυμία του για πολυτέλεια και τριφυλή ζωή (μας θυμίζει κάτι αυτό;), φωνάζει ο συγγραφέας. «Διότι χρεωνόμαστε για να πληρώσουμε όχι το ψωμί και το κρασί μας, μα εξοχικές κατοικίες, δούλους, μουλάρια, ανάκλιντρα και τραπεζώματα… ». Κι αν ο Πλούταρχος κατακεραυνώνει έτσι τους συγχρόνους τους, τι θα έλεγε για… τα εορτοδάνεια και τα δάνεια για καλοκαιρινές διακοπές, που διαφημίζονταν από τις Τράπεζες μέχρι πρότινος βρίσκοντας φυσικά, πολλούς «αγοραστές». Και το αποτέλεσμα ποίο είναι; «Για να διατηρήσουμε την ελευθερία μας ενώ έχουμε συνάψει δάνεια κολακεύουμε ανθρώπους που καταστρέφουν σπιτικά, γινόμαστε σωματοφύλακες τους, τους καλούμε σε γεύματα, τους προσφέρουμε δώρα και τους πληρώνουμε φόρους».
Το γεγονός ότι ένας άνθρωπος ιδιαίτερα χαμηλών τόνων, όπως θεωρείται ο Πλούταρχος από τους μελετητές του είναι τόσο αυστηρός σ΄ αυτό το έργο και δείχνει τόσο πάθος καταδικάζοντας το φαινόμενο του αλόγιστου δανεισμού αφ΄ ενός και της απληστίας και βαναυσότητας των δανειστών από την άλλη είχε οδηγήσει στον παρελθόν στην υπόθεση ότι το έγραψε σε νεαρή ηλικία. Πράγμα λανθασμένο, όπως απέδειξε η σύγχρονη έρευνα. Η αδυναμία των ανθρώπων να ξεφύγουν από τα δεινά του δανεισμού φαίνεται ότι απασχολούσε πολύ τον μεγάλο βιογράφο της αρχαιότητας. «Ανθρωπος που μπλέκει μια φορά, μένει χρεώστης για πάντα και σαν το άλογο που του έχουν φορέσει χαλινάρι, δέχεται στη ράχη του τον έναν αναβάτη μετά τον άλλον», γράφει. (Τέλος αναδημοσίευσης).
Ανάπτυξη λοιπόν είναι και το ξεδίπλωμα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας, ώστε να αρματώνεται κανείς με τις γνώσεις και εμπειρίες των παλαιοτέρων. Βλέπετε εσείς πουθενά, στην χώρα μας τέτοιου είδους ανάπτυξη;
Εσείς τι λέτε; Εάν το κείμενο αυτό του Πλουτάρχου διδάσκονταν στην δημόσια εκπαίδευση και αναλύονταν δεόντως, θα είχαμε ξεπέσει τόσο εύκολα στο καθεστώς δουλείας, και εξ αιτίας του δανεισμού, τον οποίον καλλιέργησαν οι ανάλγητοι και ανεύθυνοι πολιτικάντηδες όλων των κομμάτων, για να μπορούν να διασπαθίζουν ευκολότερα το δημόσιο, εκ δανεισμού, χρήμα, αυτοί και οι πάτρωνές τους;
Παρατηρήσατε μήπως ποτέ ότι όχι μόνον δεν αναφέρονται οι πολιτικάντηδες στο θέμα της αυτάρκειας, αλλά ούτε καν ποτέ αναφέρουν την λέξη αυτή! Ότι την έχουν εξοβελίσει από το λεξιλόγιό τους, τα καθάρματα αυτά!
Σταύρος Βασδέκης
health-nutrition logioshermes
Η παγίδα που λειτουργεί ακόμη, στο ζήτημα αυτό, είναι η καλλιεργημένη ιδέα ότι η αυτάρκεια φρενάρει την πρόοδο και την ανάπτυξη. Τι σημαίνει όμως πρόοδος; Τι ανάπτυξη; Ποιος θα πρέπει να είναι ο ρυθμός των δύο αυτών επιδόσεων μιας κοινωνίας;
Μπορεί να προπορευθεί (πρόοδος) κανείς πάνω σ’ έναν δρόμο ο οποίος δεν διαθέτει ισχυρή υποδομή; Όταν τα προστιθέμενα προς τα εμπρός νέα τμήματά του κτίζονται πάνω σε αμμώδη ή βαλτώδη εδάφη, πριν τους τεθεί παγιωμένη υποδομή; Εάν όχι τότε πορεύεται κανείς πάνω σ’ έναν δρόμο ο οποίος διαθέτει χαλασμένο όλο το πίσω του μέρος. Και στην περίπτωση αυτή αδυνατεί πλήρως κάποια στιγμή να συνεχίσει, αφού είναι αδύνατο να μεταφέρει εκ των όπισθεν υλικά για περεταίρω οδόστρωση. Ένας δρόμος με πεσμένες γέφυρες και κατεστραμμένο οδόστρωμα.
Τι σημαίνει ανάπτυξη; Για ποιους λόγους μια τόσο ευρείας σημασίας έννοια περιορίστηκε στην στενότητα των οικονομικών επιδόσεων; Πτύσσω θα πει διπλώνω, περιορίζω, σκεπάζω. Αναπτύσσω θα πει ξεδιπλώνω, απλώνω, εξηγώ, ερμηνεύω, επεκτείνω, επεκτείνω τον ορίζοντά μου, το οπτικό πεδίο μου. Φωτίζω καλύτερα τις σκοτεινές μεριές του δρόμου πάνω στον οποίον πορεύομαι. Κι ανάμεσα σ’ όλα αυτά αυξάνω τις οικονομικές μου επιδόσεις ώστε να επενδύσω το περίσσευμα κάπου. Πού όμως; Μόνο στην περεταίρω ανάπτυξη της οικονομίας; Αυτός ο τελευταίος φαύλος κύκλος νομίζω ότι δημιούργησε το βασικότερο πρόβλημα, εξ αιτίας του οποίου μας μαστίζει η σημερινή οικονομική κρίση.
Οι παλαιότεροι λέγανε «άπλωσε τα πόδια σου όσο φτάνει το στρώμα σου». Τώρα με παλιοκαιρίτικα λόγια θα ασχολούμαστε!
Ακόμη παλαιότερα ο Επίκουρος έλεγε: «Ο ΜΕΓΙΣΤΟΣ ΚΑΡΠΟΣ ΤΗΣ ΑΥΤΑΡΚΕΙΑΣ ΕΙΝΑΙ Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ».
Η αυτάρκεια δεν στοχεύει σε στασιμότητα και αποτελμάτωση. Αποτελεί όμως την απαραίτητη προϋπόθεση για πρόοδο και ανάπτυξη. Χτίσε το καινούργιο σπίτι σου με δοκιμασμένα υλικά από τον τόπο σου. Μπορείς να εφαρμόσεις και τεχνικές που παρατήρησες ότι συμβάλλουν στην σταθερότητά του, τις οποίες εφάρμοσε ο γείτονάς σου. Αυτό δεν δημιουργεί πρόβλημα. Πρόβλημα είναι να πας και ν’ αγοράσεις όλα τα υλικά απ’ αυτόν.
Φρόντισε να διατρέφεσαι με τροφές που παράγεις ο ίδιος. Όσες μπορείς. Όχι να αγοράζεις όλα τα τρόφιμά σου από άλλους. Και προ παντός από το εξωτερικό, διότι αργά ή γρήγορα θα αδειάσει το πορτοφόλι σου. Και τότε θα πέσεις στα δανικά. Δηλαδή στην δουλεία.
ΤΑ ΔΑΝΕΙΑ ΔΟΛΟΦΟΝΟΥΝ ΤΗΝ ΑΥΤΑΡΚΕΙΑ ΚΑΙ ΣΥΝΕΠΑΓΟΝΤΑΙ ΤΗΝ ΠΤΩΣΗ ΣΕ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΔΟΥΛΕΙΑΣ (αυτό ακριβώς μας συμβαίνει τώρα)
Νομίζω ότι κανείς δεν ανέπτυξε (ανάπτυξη) το θέμα του δανεισμού πιο εμπεριστατωμένα από τον Πλούταρχο. Φαίνεται ότι αν και παρήλθαν κοντά δυο χιλιετίες, από την εποχή του, τίποτε σχεδόν δεν έχει αλλάξει πάνω στο θέμα αυτό
Ο Πλούταρχος γράφει για τις «συμφορές του δανεισμού»
Οικονομικά προβλήματα της αρχαιότητας -που μοιάζουν ωστόσο επίκαιρα- πραγματεύεται ο Πλούταρχος στο έργο του «Περί του μη δανίζεσθαι»
«Ο δανεισμός είναι πράξη υπέρτατης αφροσύνης και μαλθακότητας»! Το είπε ο Πλούταρχος τον 1ο μ.Χ. αιώνα και να που έφθασε η στιγμή να εκτιμηθούν οι λόγοι του. «Εχεις; Μη δανείζεσαι γιατί δεν σου λείπουν. Δεν έχεις; Μη δανείζεσαι γιατί δεν θα ξεπληρώσεις το χρέος σου», προβλέπει ο μεγάλος συγγραφέας της αρχαιότητας και ας βγει κάποιος να αντιπαραθέσει, ότι δεν έχει δίκιο Δυσάρεστα επίκαιρο είναι το έργο του «Περί του μη δειν δανείζεσθαι» (από τα Ηθικά), που κυκλοφορεί σε νέα έκδοση από τη «Νεφέλη» με τον τίτλο «Οι συμφορές του δανεισμού». Γιατί πράγματι, τις συμφορές που συσσωρεύονται στον άνθρωπο, ο οποίος καταφεύγει στο δανεισμό απαριθμεί με τρόπο καυστικό, αυστηρό και καίριο ο Πλούταρχος σ΄αυτό το μικρό κείμενο, που δεν μπορεί να διαβαστεί σήμερα απλώς «εγκυκλοπαιδικά», αφού οι παραλληλίες με τα σύγχρονα τεκταινόμενα παραφυλούν σε κάθε στίχο.
«Οι οφειλέτες είναι δούλοι όλων των δανειστών τους. Είναι δούλοι δούλων αναιδών και βάρβαρων και βάναυσων». Και οι δανειστές «Μετατρέπουν την αγορά σε κολαστήριο για τους δύσμοιρους οφειλέτες, σαν όρνεα τους κατακρεουργούν και τους κατασπαράζουν βυθίζοντας το ράμφος στα σωθικά τους»… λέει κατηγορηματικά ο χαιρωνίτης ρήτορας. Και επιχειρηματολογεί. Και φέρνει παραδείγματα από την ιστορία της εποχής του, από τους μύθους αλλά και από τα παθήματα των απλών ανθρώπων. Και χιούμορ επιστρατεύει ενίοτε μάλιστα μαύρο! Γιατί το κείμενο _μία ομιλία στην πραγματικότητα_ δεν γράφτηκε τυχαία. Η Αθήνα και οι άλλες ελληνικές πόλεις μαστίζονταν από τις συνέπειες της υπερχρέωσης, όταν ο Πλούταρχος περί το 92 μ. Χ αποφάσισε να μιλήσει μπροστά σε ακροατήριο για τις σοβαρές συνέπειες του δανεισμού.
Σε ποιούς ήταν χρεωμένοι τότε οι άνθρωποι; Σε δικούς τους αλλά κυρίως σε ξένους πιστωτές ως επί το πλείστον Ρωμαίους. «… κουβαλώντας μαζί τους σάκους και συμφωνητικά και συμβόλαια σαν δεσμά εναντίον της Ελλάδος, την οργώνουν από πόλη σε πόλη και σπέρνουν χρέη που πολλά βάσανα φέρνουν και πολλούς τόκους, και που δύσκολα ξεριζώνονται ενώ οι βλαστοί τους περικυκλώνουν τις πόλεις, τις εξασθενούν και τελικά τις πνίγουν», λέει παραστατικά ο Πλούταρχος. Και τι προτείνει;
«Φύγε να γλυτώσεις από τον εχθρό και τύραννό σου, τον δανειστή που θίγει την ελευθερία σου, βάζει πωλητήριο στην αξιοπρέπειά σου κι αν δεν του δίνεις, σε ενοχλεί· αν πουλήσεις, ρίχνει την τιμή· αν δεν πουλήσεις σε αναγκάζει· αν τον πας στο δικαστήριο προσπαθεί να επηρεάσει την έκβαση της δίκης· αν του ορκίζεσαι σε προστάζει· αν κρατάς την πόρτα κλειστή στήνεται στο κατώφλι και σου βροντά αδιάκοπα…».
Αλλά ο Πλούταρχος δεν κατακεραυνώνει μόνον τους πιστωτές. Και ας μη βιαστούν οι αναγνώστες του να βγάλουν εύκολα συμπεράσματα κάνοντας βολικούς συσχετισμούς. Δεν φταίει μόνον ο δανειστής. Ευθύνεται πρωστίστως ο δανειζόμενος με την άφρονα συμπεριφορά του και την επιθυμία του για πολυτέλεια και τριφυλή ζωή (μας θυμίζει κάτι αυτό;), φωνάζει ο συγγραφέας. «Διότι χρεωνόμαστε για να πληρώσουμε όχι το ψωμί και το κρασί μας, μα εξοχικές κατοικίες, δούλους, μουλάρια, ανάκλιντρα και τραπεζώματα… ». Κι αν ο Πλούταρχος κατακεραυνώνει έτσι τους συγχρόνους τους, τι θα έλεγε για… τα εορτοδάνεια και τα δάνεια για καλοκαιρινές διακοπές, που διαφημίζονταν από τις Τράπεζες μέχρι πρότινος βρίσκοντας φυσικά, πολλούς «αγοραστές». Και το αποτέλεσμα ποίο είναι; «Για να διατηρήσουμε την ελευθερία μας ενώ έχουμε συνάψει δάνεια κολακεύουμε ανθρώπους που καταστρέφουν σπιτικά, γινόμαστε σωματοφύλακες τους, τους καλούμε σε γεύματα, τους προσφέρουμε δώρα και τους πληρώνουμε φόρους».
Το γεγονός ότι ένας άνθρωπος ιδιαίτερα χαμηλών τόνων, όπως θεωρείται ο Πλούταρχος από τους μελετητές του είναι τόσο αυστηρός σ΄ αυτό το έργο και δείχνει τόσο πάθος καταδικάζοντας το φαινόμενο του αλόγιστου δανεισμού αφ΄ ενός και της απληστίας και βαναυσότητας των δανειστών από την άλλη είχε οδηγήσει στον παρελθόν στην υπόθεση ότι το έγραψε σε νεαρή ηλικία. Πράγμα λανθασμένο, όπως απέδειξε η σύγχρονη έρευνα. Η αδυναμία των ανθρώπων να ξεφύγουν από τα δεινά του δανεισμού φαίνεται ότι απασχολούσε πολύ τον μεγάλο βιογράφο της αρχαιότητας. «Ανθρωπος που μπλέκει μια φορά, μένει χρεώστης για πάντα και σαν το άλογο που του έχουν φορέσει χαλινάρι, δέχεται στη ράχη του τον έναν αναβάτη μετά τον άλλον», γράφει. (Τέλος αναδημοσίευσης).
Ανάπτυξη λοιπόν είναι και το ξεδίπλωμα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας, ώστε να αρματώνεται κανείς με τις γνώσεις και εμπειρίες των παλαιοτέρων. Βλέπετε εσείς πουθενά, στην χώρα μας τέτοιου είδους ανάπτυξη;
Εσείς τι λέτε; Εάν το κείμενο αυτό του Πλουτάρχου διδάσκονταν στην δημόσια εκπαίδευση και αναλύονταν δεόντως, θα είχαμε ξεπέσει τόσο εύκολα στο καθεστώς δουλείας, και εξ αιτίας του δανεισμού, τον οποίον καλλιέργησαν οι ανάλγητοι και ανεύθυνοι πολιτικάντηδες όλων των κομμάτων, για να μπορούν να διασπαθίζουν ευκολότερα το δημόσιο, εκ δανεισμού, χρήμα, αυτοί και οι πάτρωνές τους;
Παρατηρήσατε μήπως ποτέ ότι όχι μόνον δεν αναφέρονται οι πολιτικάντηδες στο θέμα της αυτάρκειας, αλλά ούτε καν ποτέ αναφέρουν την λέξη αυτή! Ότι την έχουν εξοβελίσει από το λεξιλόγιό τους, τα καθάρματα αυτά!
Σταύρος Βασδέκης
health-nutrition logioshermes
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
«Κλείδωσε» η απάντηση για την αμυντική βιομηχανία
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Στους δρόμους ο ΣΥΡΙΖΑ για την παιδεία
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
![Ο λογαριασμός δεν βγαίνει... [Video]](https://images.newsnowgreece.com/50/501199/o-logariasmos-den-vgainei-Video-1-124x78.jpg)
