2013-10-04 06:11:28
Χαιρετισμός Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης και Υπουργού Εξωτερικών Ευ. Βενιζέλου στην παρουσίαση βιβλίου του Καθηγητή Χ. Ροζάκη «Η Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη και το Διεθνές Δίκαιο»
Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι,
Xαίρομαι πάρα πολύ, γιατί φιλοξενούμε στο Αμφιθέατρο του ΥΠΕΞ την εκδήλωση της παρουσίασης του τελευταίου βιβλίου του Καθηγητή Χρήστου Ροζάκη για την Α.Ο.Ζ. και τις θαλάσσιες ζώνες, πολύ μεγάλα και κρίσιμα θέματα του διεθνούς δικαίου της θάλασσας.
Επειδή ακριβώς φιλοξενούμε την παρουσίαση του βιβλίου αυτού, θεώρησα και τιμή μου και υποχρέωση μου να προλογίσω τη σημερινή εκδήλωση, υποδεχόμενος πρωτίστως στο Υπουργείο Εξωτερικών τον ίδιον τον συγγραφέα, που έχει διατελέσει στο παρελθόν και Υφυπουργός Εξωτερικών. Ο Καθηγητής Χρήστος Ροζάκης τίμησε και τιμά την ελληνική επιστήμη, θα έλεγα και την ελληνική πολιτεία. Η παρουσία του, ως δικαστή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου στο Στρασβούργο, πριν από αυτό, ως μέλος της τότε υπάρχουσας Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ήταν εξίσου καταλυτική.
Η θητεία του στο δικαστήριο υπήρξε εντυπωσιακή, μας έκανε υπερήφανους, με τη συμβολή του στη διαμόρφωση της νομολογίας του ευρωπαϊκού δικαστηρίου δικαιωμάτων του ανθρώπου και δε χρειάζεται να αναφερθώ, γιατί όλες και όλοι οι παριστάμενοι γνωρίζετε την βαρύτητα, τον όγκο και την ποιότητα του έργου του στην επιστήμη του Διεθνούς Δικαίου. Πέρα από αυτό, βεβαίως, η επαφή του με την πρακτική, η επαφή του με τον σκληρό πυρήνα της εξωτερικής πολιτικής της χώρας, του επιτρέπει να συνδυάζει και την βαθειά επιστημονική γνώση και πολύ έντονες πολιτικές εμπειρίες, βιώματα σε σχέση με τον σκληρό πυρήνα της εξωτερικής πολιτικής και έτσι, τα λεγόμενα του και τα γραφόμενα του έχουν πάντοτε ιδιαίτερη σημασία.
Oι θαλάσσιες ζώνες παραπέμπουν στην κεντρική, ίσως, προτεραιότητα της επικείμενης Ελληνικής Προεδρίας. Όπως είχαμε την ευκαιρία να αποφασίσουμε στη σχετική συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου, η ολοκληρωμένη θαλάσσια πολιτική θα είναι ο κοινός παρονομαστής όλων σχεδόν των δράσεών μας, κατά το εξάμηνο της Ελληνικής Προεδρίας, το πρώτο εξάμηνο του 2014. Κατά την πρόσφατη επίσκεψή μου στη Ρώμη και μετά από τις συζητήσεις μας με την ιταλική κυβέρνηση, ακριβώς επειδή η Ιταλία θα μας διαδεχθεί στην Προεδρία της Ε.Ε το δεύτερο εξάμηνο του 2014, αποφασίσαμε να συγκροτήσουμε ένα Μεσογειακό Έτος με τις δύο διαδοχικές Προεδρίες, που θα έχει, ως ενιαία προτεραιότητα τις ολοκληρωμένες θαλάσσιες πολιτικές, με επίκεντρο τη Μεσόγειο. Αυτό, όπως γνωρίζετε, συνδυάζεται και με πρωτοβουλίες που τώρα προωθεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η αρμόδια Επίτροπος κυρία Μαρία Δαμανάκη, για την ανάδειξη της θαλάσσιας και της μεσογειακής διάστασης των ευρωπαϊκών πολιτικών. Θεωρώ πάρα πολύ σημαντικό το κείμενο που έκανε η αρμόδια Γενική Διεύθυνση, με την οποία θέτει υπό διαβούλευση συμπεράσματα μελέτης για τα πολύ σημαντικά οικονομικά οφέλη από την ανακήρυξη και τη χρήση των θαλασσίων ζωνών, που προβλέπονται στο διεθνές δίκαιο της θάλασσας, στο χώρο της Μεσογείου.
Στα καθ’ ημάς τώρα, ως προς την ελληνική πραγματικότητα και την ελληνική πολιτική, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία, ότι γύρω από τα θέματα αυτά, που συνδέονται με την Μεσόγειο, με το Αιγαίο, με τη νησιωτική και θαλάσσια διάσταση της χώρας μας, το σημαντικότερο ίσως γεγονός που έγινε τα τελευταία 40 χρόνια, από τη μεταπολίτευση μέχρι σήμερα, είναι η έναρξη πραγματικών ερευνών, στον ελληνικό θαλάσσιο και ελληνικό χερσαίο χώρο, για τον εντοπισμό και στη συνέχεια για την αξιοποίηση υδρογονανθράκων. Μια πολύ σημαντική πράξη, σε νομικό επίπεδο, ίσως η σημαντικότερη που έγινε όλο αυτό το διάστημα, είναι η ψήφιση του Ν. 4001/2011, που στο άρθρο 156 προσδιορίζει ρητά, τα εξωτερικά όρια και της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ.
Εξωτερικά όρια που βεβαίως σημαίνει απώτερα όρια κατά το Διεθνές Δίκαιο, τα οποία θα προσδιοριστούν ειδικότερα, μέσα από διαβουλεύσεις και διαπραγματεύσεις, με συμφωνία που πρέπει να συναφθεί κατά το Διεθνές Δίκαιο, για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών. Αυτό αφορά και τις δύο βασικές θαλάσσιες ζώνες και την υφαλοκρηπίδα και την ΑΟΖ. Και τις δύο τις μνημονεύει ο Νόμος που έχει κατατεθεί στον ΟΗΕ. Βεβαίως, αναφέρεται ρητά στην υφαλοκρηπίδα αλλά και στην ΑΟΖ που έχει ταυτόσημα εξωτερικά όρια, αφ’ ης στιγμής βεβαίως ανακηρυχθεί.
Όλο αυτό το διάστημα, όχι μόνο από τη στιγμή που ανέλαβα τα καθήκοντα του ΥΠΕΞ, αλλά πολύ πριν, απλώς και μετά τη δική μου άφιξη εδώ, συνεχίζουμε με εντατικό και προσεκτικό τρόπο. Οι θαλάσσιες ζώνες και η ενεργειακή διάσταση της εξωτερικής μας πολιτικής είναι μία σαφής προτεραιότητα. Γιατί αυτή συνδέεται, όχι μόνο με εθνικά κυριαρχικά δικαιώματα, αλλά συνδέεται με επιτακτικές αναπτυξιακές ανάγκες. Eίναι ένας τομέας, που συνδέεται με το πάντοτε επιτακτικό όραμα της ανάπτυξης, απασχόλησης και ευημερίας, φυσικά για όλους τους λαούς της Μεσογείου, γι' αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία.
Αυτές οι συστηματικές ενέργειες που γίνονται, ίσως δεν συντίθενται στη συνείδηση της κοινής γνώμης, ίσως ούτε καν στη συνείδηση της κοινότητας των ειδικών, γιατί, πέρα από τις συνεχείς διαβουλεύσεις, από τους γύρους επαφών με την Τουρκία, οι οποίοι έχουν φτάσει πλέον στον 55ο γύρο, ο τελευταίος έγινε στις 9 Σεπτεμβρίου στην Κωνσταντινούπολη, για θέματα που αφορούν, όχι μόνον το Αιγαίο πλέον, αλλά και την ανατολική Μεσόγειο και όχι μόνο την υφαλοκρηπίδα αλλά όλες τις θαλάσσιες ζώνες, υπάρχει φυσικά η συστηματική μας συνεργασία με την Κύπρο, η τριμερής ενεργειακή συνεργασία Ελλάδας- Κύπρου- Ισραήλ. Έχουμε, επίσης, την αναβάθμιση και την αναζωπύρωση της διμερούς σχέσης μας με την Αίγυπτο και τώρα αναμένουμε και πολιτικές διαβουλεύσεις, αλλά και την σύγκληση της τεχνικής επιτροπής για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών Ελλάδας-Αιγύπτου, στην ανατολική Μεσόγειο, στο πλαίσιο πάντοτε των προβλέψεων του Διεθνούς Δικαίου της θάλασσας. Επιπλέον, έχουμε τώρα πια και τριμερή πολιτική διαβούλευση Ελλάδος, Αιγύπτου και Κύπρου.
H πρώτη συνάντηση πραγματοποιήθηκε ήδη, στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, πριν λίγες μέρες στη Νέα Υόρκη.
Είχαμε, επίσης, τις συζητήσεις με την Ιταλία, ενόψει της διαδοχής των Προεδριών μας και αποφασίσαμε την ενεργοποίηση των διαβουλεύσεών μας, σε τεχνικό επίπεδο, με στόχο την μετατροπή της διμερούς συμφωνίας οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας μεταξύ Ελλάδος και Ιταλίας του 1977, σε μία ευρύτερη σύμβαση οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών.
Είναι εντατικές οι επαφές μας με την Αλβανία και επίκειται η επίσκεψή μου στις 14 Οκτωβρίου στα Τίρανα, με αντικείμενο συζητήσεων, βεβαίως, την ολοκλήρωση της διαδικασίας κύρωσης και επικύρωσης της υπογεγραμμένης, αλλά μη κυρωθείσας σύμβασης για την οριοθέτηση γενικώς των θαλασσίων ζωνών μεταξύ Ελλάδος και Αλβανίας.
Πραγματοποιήσαμε μια σημαντική, κατά τη γνώμη μου, πρώτη επαφή με τον ομόλογό μου της Λιβύης, στη Νέα Υόρκη, ένα από τα αντικείμενα, της οποίας ήταν η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών μεταξύ των δύο χωρών, ζήτημα εκκρεμές εδώ και πάρα πολλά χρόνια.
Αυτό ήταν και το αντικείμενο της συζήτησης που είχαμε, στη Νέα Υόρκη πάλι, με τον πρωθυπουργό της Μάλτας. Ανεξάρτητα από το αν εφάπτονται οι θαλάσσιες ζώνες των δύο χωρών, ο ρόλος της Μάλτας είναι κεντρικός στα θέματα αυτά, γιατί παρά το μικρό της μέγεθος, η Μάλτα έχει κομβική γεωγραφική θέση μέσα στη Μεσόγειο.
Περιττεύει, συνεπώς, προλογίζοντας το βιβλίο του Καθηγητή Χρήστου Ροζάκη, να τονίσω, ότι τα εθνικά κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας, σε σχέση με τις θαλάσσιες ζώνες, προφανώς υφίστανται και προστατεύονται πλήρως. Περιττεύει να πω, ότι δεν συντρέχει κανενός είδους αποδυνάμωση, περιττεύει να τονίσω ότι, όταν μιλάμε για θαλάσσιες ζώνες και για εθνικά κυριαρχικά δικαιώματα, αυτό αφορά πλήρως και εξίσου την ηπειρωτική μας χώρα και τα ελληνικά νησιά.
Απευθυνόμενος σε ένα κοινό σαν το δικό σας, διπλωματικά και επιστημονικά πυκνό, μπορώ να είμαι επιγραμματικός. Πιστεύω, ότι όλες οι θαλάσσιες ζώνες έχουν τη δική τους προστιθέμενη αξία και έτσι τίποτα δεν λειτουργεί αντιθετικά, όλα λειτουργούν προσθετικά. Είναι για μας πάρα πολύ σημαντικό το γεγονός ότι, σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο, η υφαλοκρηπίδα είναι ένα εθνικό κυριαρχικό δικαίωμα, που ισχύει ipso facto και ab initio. Βεβαίως, απαιτεί οριοθέτηση, μετά από διαβούλευση. Η Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη, όταν ανακηρυχτεί και οριοθετηθεί, έχει τη δική της σημαντική προστιθέμενη αξία, γιατί πρώτον δεν έχει καμία γεωλογική καταγωγή και έτσι, μας επιτρέπει να απαντήσουμε σε παλαιάς κοπής επιχειρήματα που επιχείρησαν να συνδέσουν τη γεωλογική με τη νομική υφαλοκρηπίδα. Αλλά αυτά δεν έχουν πλέον καμία αξία και βεβαίως προσφέρεται, μέσω αυτής, η πληρέστερη προστασία της θαλάσσιας στήλης, της επιφάνειας, των οργανικών υλών, των ζώντων οργανισμών.
Όλα αυτά έχουν μεγάλη σχέση με την αλιεία, με την αιολική ενέργεια, με τη φωτοβολταϊκή ενέργεια, πέραν της προστιθέμενης αξίας που προσθέτει η ενοποίηση διαφόρων ζωνών που υπήρχαν πριν την ΑΟΖ, πριν από τη σύμβαση του Montego Bay, αλλά εμφανίζονται και τώρα. Υπάρχουν, βεβαίως, πολύ σοβαρά προβλήματα πολυμορφισμού σε σχέση με τις θαλάσσιες ζώνες, ιδίως στη Μεσόγειο, με χώρες που έχουν τη δική τους αλιευτική ζώνη ή τη δική τους ζώνη οικολογικής προστασίας. Είναι πολύ σημαντικό το γεγονός, ότι μιλώντας για τη Μεσόγειο, μιλάμε για μια ταυτόσημη έκταση σε περίπτωση οριοθέτησης. Έχουμε πλήρη συνείδηση του γεγονότος ότι τα εθνικά κυριαρχικά δικαιώματά μας συνδέονται με τις σχέσεις καλής γειτονίας και με τον πλήρη σεβασμό του Διεθνούς Δικαίου που είναι η βασική παραδοχή και ο άξονας της εξωτερικής μας πολιτικής.
Έτσι αντιμετωπίζουμε όλα τα παρακείμενα και αντικείμενα κράτη, σε σχέση με την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών στη Μεσόγειο, αλλά αυτό είναι κάτι βεβαίως που το θεωρούμε αναγκαίο και χρήσιμο για όλους. Είμαστε και έτοιμοι φυσικά να αποδεχθούμε τη δικαστική οριοθέτηση, εφόσον αυτό χρειαστεί, παρακολουθώντας πολύ προσεκτικά, μετά λόγου γνώσεως, χωρίς να επηρεαζόμαστε από πρόχειρες ερασιτεχνικές ή μυθολογικές προσεγγίσεις γύρω από το θέμα αυτό, τη νομολογία και του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης και του Διεθνούς Δικαστηρίου του Δικαίου της θάλασσας του Αμβούργου και διαιτητικών δικαστηρίων σε σχέση με τα θέματα αυτά. Έχει πολύ μεγάλη σημασία να ακολουθούμε μια εθνική στρατηγική, η οποία βασίζεται στην πλήρη γνώση γύρω από τα θέματα αυτά, έχει δηλαδή έντονο το στοιχείο του επαγγελματισμού, στον πολύ καλό σχεδιασμό, στη συστηματικότητα και την διαδοχή των ενεργειών, στην επιμονή σε ορισμένες βασικές επιλογές, αλλά βεβαίως δεν αρκούν αυτά.
Χρειάζεται και μια εσωτερική σοβαρότητα, η ευρύτερη δυνατή συναίνεση. Όλα αυτά θα έπρεπε να είναι αυτονόητα. Δυστυχώς, δεν είναι. Είναι απαίτηση των περιστάσεων, ιδίως με συνθήκες κρίσης, να αρθούμε στο ύψος τους, να τα αντιμετωπίσουμε ως Έθνος, ως χώρα, ως πολιτικό σύστημα, ως κοινωνία των πολιτών. Όλα αυτά τα ζητήματα, με την συναινετική διάθεση, τη σοβαρότητα, την αυτοσυγκράτηση, αλλά και την αποφασιστικότητα που απαιτείται. Αυτός είναι ο πατριωτισμός με σύγχρονους όρους. Δεν είναι ρητορικού χαρακτήρα, αλλά είναι προϊόν μιας πολύ επίμονης και συστηματικής προσπάθειας, όπως είπα και προηγουμένως.
Από την άποψη αυτή, θέλω να ευχαριστήσω θερμά τον Καθηγητή Χρήστο Ροζάκη, για τις επιστημονικές του συμβουλές, για την έκδοση του βιβλίου αυτού, για το γεγονός ότι τροφοδοτεί και συντηρεί τον διάλογο σε ένα πολύ υψηλό επίπεδο. Ο διάλογος αυτός, ο διάλογος της ακαδημαϊκής κοινότητας βοηθά και την διπλωματική μας υπηρεσία, βοηθά και την πολιτική ηγεσία, η οποία έχει κατά το Σύνταγμα την ευθύνη να λαμβάνει τις αποφάσεις αυτές, να κάνει τις επιλογές που πρέπει με ιστορική συνείδηση, δηλαδή με συνείδηση και του μακρού ιστορικού χρόνου, αλλά και της ευθύνης που έχουμε απέναντι στον τόπο μας.
Σας ευχαριστώ πάρα πολύ.
InfoGnomon
Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι,
Xαίρομαι πάρα πολύ, γιατί φιλοξενούμε στο Αμφιθέατρο του ΥΠΕΞ την εκδήλωση της παρουσίασης του τελευταίου βιβλίου του Καθηγητή Χρήστου Ροζάκη για την Α.Ο.Ζ. και τις θαλάσσιες ζώνες, πολύ μεγάλα και κρίσιμα θέματα του διεθνούς δικαίου της θάλασσας.
Επειδή ακριβώς φιλοξενούμε την παρουσίαση του βιβλίου αυτού, θεώρησα και τιμή μου και υποχρέωση μου να προλογίσω τη σημερινή εκδήλωση, υποδεχόμενος πρωτίστως στο Υπουργείο Εξωτερικών τον ίδιον τον συγγραφέα, που έχει διατελέσει στο παρελθόν και Υφυπουργός Εξωτερικών. Ο Καθηγητής Χρήστος Ροζάκης τίμησε και τιμά την ελληνική επιστήμη, θα έλεγα και την ελληνική πολιτεία. Η παρουσία του, ως δικαστή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου στο Στρασβούργο, πριν από αυτό, ως μέλος της τότε υπάρχουσας Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ήταν εξίσου καταλυτική.
Η θητεία του στο δικαστήριο υπήρξε εντυπωσιακή, μας έκανε υπερήφανους, με τη συμβολή του στη διαμόρφωση της νομολογίας του ευρωπαϊκού δικαστηρίου δικαιωμάτων του ανθρώπου και δε χρειάζεται να αναφερθώ, γιατί όλες και όλοι οι παριστάμενοι γνωρίζετε την βαρύτητα, τον όγκο και την ποιότητα του έργου του στην επιστήμη του Διεθνούς Δικαίου. Πέρα από αυτό, βεβαίως, η επαφή του με την πρακτική, η επαφή του με τον σκληρό πυρήνα της εξωτερικής πολιτικής της χώρας, του επιτρέπει να συνδυάζει και την βαθειά επιστημονική γνώση και πολύ έντονες πολιτικές εμπειρίες, βιώματα σε σχέση με τον σκληρό πυρήνα της εξωτερικής πολιτικής και έτσι, τα λεγόμενα του και τα γραφόμενα του έχουν πάντοτε ιδιαίτερη σημασία.
Oι θαλάσσιες ζώνες παραπέμπουν στην κεντρική, ίσως, προτεραιότητα της επικείμενης Ελληνικής Προεδρίας. Όπως είχαμε την ευκαιρία να αποφασίσουμε στη σχετική συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου, η ολοκληρωμένη θαλάσσια πολιτική θα είναι ο κοινός παρονομαστής όλων σχεδόν των δράσεών μας, κατά το εξάμηνο της Ελληνικής Προεδρίας, το πρώτο εξάμηνο του 2014. Κατά την πρόσφατη επίσκεψή μου στη Ρώμη και μετά από τις συζητήσεις μας με την ιταλική κυβέρνηση, ακριβώς επειδή η Ιταλία θα μας διαδεχθεί στην Προεδρία της Ε.Ε το δεύτερο εξάμηνο του 2014, αποφασίσαμε να συγκροτήσουμε ένα Μεσογειακό Έτος με τις δύο διαδοχικές Προεδρίες, που θα έχει, ως ενιαία προτεραιότητα τις ολοκληρωμένες θαλάσσιες πολιτικές, με επίκεντρο τη Μεσόγειο. Αυτό, όπως γνωρίζετε, συνδυάζεται και με πρωτοβουλίες που τώρα προωθεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η αρμόδια Επίτροπος κυρία Μαρία Δαμανάκη, για την ανάδειξη της θαλάσσιας και της μεσογειακής διάστασης των ευρωπαϊκών πολιτικών. Θεωρώ πάρα πολύ σημαντικό το κείμενο που έκανε η αρμόδια Γενική Διεύθυνση, με την οποία θέτει υπό διαβούλευση συμπεράσματα μελέτης για τα πολύ σημαντικά οικονομικά οφέλη από την ανακήρυξη και τη χρήση των θαλασσίων ζωνών, που προβλέπονται στο διεθνές δίκαιο της θάλασσας, στο χώρο της Μεσογείου.
Στα καθ’ ημάς τώρα, ως προς την ελληνική πραγματικότητα και την ελληνική πολιτική, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία, ότι γύρω από τα θέματα αυτά, που συνδέονται με την Μεσόγειο, με το Αιγαίο, με τη νησιωτική και θαλάσσια διάσταση της χώρας μας, το σημαντικότερο ίσως γεγονός που έγινε τα τελευταία 40 χρόνια, από τη μεταπολίτευση μέχρι σήμερα, είναι η έναρξη πραγματικών ερευνών, στον ελληνικό θαλάσσιο και ελληνικό χερσαίο χώρο, για τον εντοπισμό και στη συνέχεια για την αξιοποίηση υδρογονανθράκων. Μια πολύ σημαντική πράξη, σε νομικό επίπεδο, ίσως η σημαντικότερη που έγινε όλο αυτό το διάστημα, είναι η ψήφιση του Ν. 4001/2011, που στο άρθρο 156 προσδιορίζει ρητά, τα εξωτερικά όρια και της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ.
Εξωτερικά όρια που βεβαίως σημαίνει απώτερα όρια κατά το Διεθνές Δίκαιο, τα οποία θα προσδιοριστούν ειδικότερα, μέσα από διαβουλεύσεις και διαπραγματεύσεις, με συμφωνία που πρέπει να συναφθεί κατά το Διεθνές Δίκαιο, για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών. Αυτό αφορά και τις δύο βασικές θαλάσσιες ζώνες και την υφαλοκρηπίδα και την ΑΟΖ. Και τις δύο τις μνημονεύει ο Νόμος που έχει κατατεθεί στον ΟΗΕ. Βεβαίως, αναφέρεται ρητά στην υφαλοκρηπίδα αλλά και στην ΑΟΖ που έχει ταυτόσημα εξωτερικά όρια, αφ’ ης στιγμής βεβαίως ανακηρυχθεί.
Όλο αυτό το διάστημα, όχι μόνο από τη στιγμή που ανέλαβα τα καθήκοντα του ΥΠΕΞ, αλλά πολύ πριν, απλώς και μετά τη δική μου άφιξη εδώ, συνεχίζουμε με εντατικό και προσεκτικό τρόπο. Οι θαλάσσιες ζώνες και η ενεργειακή διάσταση της εξωτερικής μας πολιτικής είναι μία σαφής προτεραιότητα. Γιατί αυτή συνδέεται, όχι μόνο με εθνικά κυριαρχικά δικαιώματα, αλλά συνδέεται με επιτακτικές αναπτυξιακές ανάγκες. Eίναι ένας τομέας, που συνδέεται με το πάντοτε επιτακτικό όραμα της ανάπτυξης, απασχόλησης και ευημερίας, φυσικά για όλους τους λαούς της Μεσογείου, γι' αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία.
Αυτές οι συστηματικές ενέργειες που γίνονται, ίσως δεν συντίθενται στη συνείδηση της κοινής γνώμης, ίσως ούτε καν στη συνείδηση της κοινότητας των ειδικών, γιατί, πέρα από τις συνεχείς διαβουλεύσεις, από τους γύρους επαφών με την Τουρκία, οι οποίοι έχουν φτάσει πλέον στον 55ο γύρο, ο τελευταίος έγινε στις 9 Σεπτεμβρίου στην Κωνσταντινούπολη, για θέματα που αφορούν, όχι μόνον το Αιγαίο πλέον, αλλά και την ανατολική Μεσόγειο και όχι μόνο την υφαλοκρηπίδα αλλά όλες τις θαλάσσιες ζώνες, υπάρχει φυσικά η συστηματική μας συνεργασία με την Κύπρο, η τριμερής ενεργειακή συνεργασία Ελλάδας- Κύπρου- Ισραήλ. Έχουμε, επίσης, την αναβάθμιση και την αναζωπύρωση της διμερούς σχέσης μας με την Αίγυπτο και τώρα αναμένουμε και πολιτικές διαβουλεύσεις, αλλά και την σύγκληση της τεχνικής επιτροπής για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών Ελλάδας-Αιγύπτου, στην ανατολική Μεσόγειο, στο πλαίσιο πάντοτε των προβλέψεων του Διεθνούς Δικαίου της θάλασσας. Επιπλέον, έχουμε τώρα πια και τριμερή πολιτική διαβούλευση Ελλάδος, Αιγύπτου και Κύπρου.
H πρώτη συνάντηση πραγματοποιήθηκε ήδη, στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, πριν λίγες μέρες στη Νέα Υόρκη.
Είχαμε, επίσης, τις συζητήσεις με την Ιταλία, ενόψει της διαδοχής των Προεδριών μας και αποφασίσαμε την ενεργοποίηση των διαβουλεύσεών μας, σε τεχνικό επίπεδο, με στόχο την μετατροπή της διμερούς συμφωνίας οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας μεταξύ Ελλάδος και Ιταλίας του 1977, σε μία ευρύτερη σύμβαση οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών.
Είναι εντατικές οι επαφές μας με την Αλβανία και επίκειται η επίσκεψή μου στις 14 Οκτωβρίου στα Τίρανα, με αντικείμενο συζητήσεων, βεβαίως, την ολοκλήρωση της διαδικασίας κύρωσης και επικύρωσης της υπογεγραμμένης, αλλά μη κυρωθείσας σύμβασης για την οριοθέτηση γενικώς των θαλασσίων ζωνών μεταξύ Ελλάδος και Αλβανίας.
Πραγματοποιήσαμε μια σημαντική, κατά τη γνώμη μου, πρώτη επαφή με τον ομόλογό μου της Λιβύης, στη Νέα Υόρκη, ένα από τα αντικείμενα, της οποίας ήταν η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών μεταξύ των δύο χωρών, ζήτημα εκκρεμές εδώ και πάρα πολλά χρόνια.
Αυτό ήταν και το αντικείμενο της συζήτησης που είχαμε, στη Νέα Υόρκη πάλι, με τον πρωθυπουργό της Μάλτας. Ανεξάρτητα από το αν εφάπτονται οι θαλάσσιες ζώνες των δύο χωρών, ο ρόλος της Μάλτας είναι κεντρικός στα θέματα αυτά, γιατί παρά το μικρό της μέγεθος, η Μάλτα έχει κομβική γεωγραφική θέση μέσα στη Μεσόγειο.
Περιττεύει, συνεπώς, προλογίζοντας το βιβλίο του Καθηγητή Χρήστου Ροζάκη, να τονίσω, ότι τα εθνικά κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας, σε σχέση με τις θαλάσσιες ζώνες, προφανώς υφίστανται και προστατεύονται πλήρως. Περιττεύει να πω, ότι δεν συντρέχει κανενός είδους αποδυνάμωση, περιττεύει να τονίσω ότι, όταν μιλάμε για θαλάσσιες ζώνες και για εθνικά κυριαρχικά δικαιώματα, αυτό αφορά πλήρως και εξίσου την ηπειρωτική μας χώρα και τα ελληνικά νησιά.
Απευθυνόμενος σε ένα κοινό σαν το δικό σας, διπλωματικά και επιστημονικά πυκνό, μπορώ να είμαι επιγραμματικός. Πιστεύω, ότι όλες οι θαλάσσιες ζώνες έχουν τη δική τους προστιθέμενη αξία και έτσι τίποτα δεν λειτουργεί αντιθετικά, όλα λειτουργούν προσθετικά. Είναι για μας πάρα πολύ σημαντικό το γεγονός ότι, σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο, η υφαλοκρηπίδα είναι ένα εθνικό κυριαρχικό δικαίωμα, που ισχύει ipso facto και ab initio. Βεβαίως, απαιτεί οριοθέτηση, μετά από διαβούλευση. Η Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη, όταν ανακηρυχτεί και οριοθετηθεί, έχει τη δική της σημαντική προστιθέμενη αξία, γιατί πρώτον δεν έχει καμία γεωλογική καταγωγή και έτσι, μας επιτρέπει να απαντήσουμε σε παλαιάς κοπής επιχειρήματα που επιχείρησαν να συνδέσουν τη γεωλογική με τη νομική υφαλοκρηπίδα. Αλλά αυτά δεν έχουν πλέον καμία αξία και βεβαίως προσφέρεται, μέσω αυτής, η πληρέστερη προστασία της θαλάσσιας στήλης, της επιφάνειας, των οργανικών υλών, των ζώντων οργανισμών.
Όλα αυτά έχουν μεγάλη σχέση με την αλιεία, με την αιολική ενέργεια, με τη φωτοβολταϊκή ενέργεια, πέραν της προστιθέμενης αξίας που προσθέτει η ενοποίηση διαφόρων ζωνών που υπήρχαν πριν την ΑΟΖ, πριν από τη σύμβαση του Montego Bay, αλλά εμφανίζονται και τώρα. Υπάρχουν, βεβαίως, πολύ σοβαρά προβλήματα πολυμορφισμού σε σχέση με τις θαλάσσιες ζώνες, ιδίως στη Μεσόγειο, με χώρες που έχουν τη δική τους αλιευτική ζώνη ή τη δική τους ζώνη οικολογικής προστασίας. Είναι πολύ σημαντικό το γεγονός, ότι μιλώντας για τη Μεσόγειο, μιλάμε για μια ταυτόσημη έκταση σε περίπτωση οριοθέτησης. Έχουμε πλήρη συνείδηση του γεγονότος ότι τα εθνικά κυριαρχικά δικαιώματά μας συνδέονται με τις σχέσεις καλής γειτονίας και με τον πλήρη σεβασμό του Διεθνούς Δικαίου που είναι η βασική παραδοχή και ο άξονας της εξωτερικής μας πολιτικής.
Έτσι αντιμετωπίζουμε όλα τα παρακείμενα και αντικείμενα κράτη, σε σχέση με την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών στη Μεσόγειο, αλλά αυτό είναι κάτι βεβαίως που το θεωρούμε αναγκαίο και χρήσιμο για όλους. Είμαστε και έτοιμοι φυσικά να αποδεχθούμε τη δικαστική οριοθέτηση, εφόσον αυτό χρειαστεί, παρακολουθώντας πολύ προσεκτικά, μετά λόγου γνώσεως, χωρίς να επηρεαζόμαστε από πρόχειρες ερασιτεχνικές ή μυθολογικές προσεγγίσεις γύρω από το θέμα αυτό, τη νομολογία και του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης και του Διεθνούς Δικαστηρίου του Δικαίου της θάλασσας του Αμβούργου και διαιτητικών δικαστηρίων σε σχέση με τα θέματα αυτά. Έχει πολύ μεγάλη σημασία να ακολουθούμε μια εθνική στρατηγική, η οποία βασίζεται στην πλήρη γνώση γύρω από τα θέματα αυτά, έχει δηλαδή έντονο το στοιχείο του επαγγελματισμού, στον πολύ καλό σχεδιασμό, στη συστηματικότητα και την διαδοχή των ενεργειών, στην επιμονή σε ορισμένες βασικές επιλογές, αλλά βεβαίως δεν αρκούν αυτά.
Χρειάζεται και μια εσωτερική σοβαρότητα, η ευρύτερη δυνατή συναίνεση. Όλα αυτά θα έπρεπε να είναι αυτονόητα. Δυστυχώς, δεν είναι. Είναι απαίτηση των περιστάσεων, ιδίως με συνθήκες κρίσης, να αρθούμε στο ύψος τους, να τα αντιμετωπίσουμε ως Έθνος, ως χώρα, ως πολιτικό σύστημα, ως κοινωνία των πολιτών. Όλα αυτά τα ζητήματα, με την συναινετική διάθεση, τη σοβαρότητα, την αυτοσυγκράτηση, αλλά και την αποφασιστικότητα που απαιτείται. Αυτός είναι ο πατριωτισμός με σύγχρονους όρους. Δεν είναι ρητορικού χαρακτήρα, αλλά είναι προϊόν μιας πολύ επίμονης και συστηματικής προσπάθειας, όπως είπα και προηγουμένως.
Από την άποψη αυτή, θέλω να ευχαριστήσω θερμά τον Καθηγητή Χρήστο Ροζάκη, για τις επιστημονικές του συμβουλές, για την έκδοση του βιβλίου αυτού, για το γεγονός ότι τροφοδοτεί και συντηρεί τον διάλογο σε ένα πολύ υψηλό επίπεδο. Ο διάλογος αυτός, ο διάλογος της ακαδημαϊκής κοινότητας βοηθά και την διπλωματική μας υπηρεσία, βοηθά και την πολιτική ηγεσία, η οποία έχει κατά το Σύνταγμα την ευθύνη να λαμβάνει τις αποφάσεις αυτές, να κάνει τις επιλογές που πρέπει με ιστορική συνείδηση, δηλαδή με συνείδηση και του μακρού ιστορικού χρόνου, αλλά και της ευθύνης που έχουμε απέναντι στον τόπο μας.
Σας ευχαριστώ πάρα πολύ.
InfoGnomon
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Καταδικάστηκε η Ελλάδα για την απόλυση εργαζόμενης με AIDS
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
