2014-02-18 18:52:44
του Σάββα Καλεντερίδη
Το άρθρο αναρτήθηκε για πρώτη φορά τις 9 Σεπτεμβρίου 2009
Eν όψει του Δεκεμβρίου, που έχει χαρακτηριστεί από πολλούς ως εξαιρετικά κρίσιμος μήνας για την Ελλάδα και την Κύπρο, εξ αιτίας του ότι τότε θα κριθεί η Τουρκία από την Ε.Ε. αν και κατά πόσον έχει εκπληρώσει τους όρους που τέθηκαν το 2006, μετά από κοινή στρατηγική Ελλάδος-Κύπρου, τουτέστιν Κώστα Καραμανλή-Τάσσου Παπαδόπουλου, ένας από τους οποίους είναι και η υπογραφή από πλευράς της Τουρκία της Συμφωνίας της Άγκυρας, ενέργεια που κατά πολλούς συνιστά αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Ήδη, κατά τα φαινόμενα, η τουρκική κυβέρνηση δεν φέρεται διατεθειμένη να προβεί στην κίνηση αυτή και μάλλον τον Δεκέμβριο θα της δοθεί παράταση ενός ακόμα χρόνου, για να προβεί στην υπογραφή της εν λόγω συμφωνίας.
Δηλαδή, με άλλα λόγια, ο κρίσιμος χρόνος στον οποίο θα κριθεί αυτό το πολύ σοβαρό ζήτημα (Κυπριακό), η πορεία του οποίου, σε συνδυασμό με τις εξελίξεις στο Αιγαίο, θα κρίνουν εν γένει την πορεία αλλά και την τύχη ολόκληρου του Ελληνισμού, επιτείνεται μέχρι τα τέλη του 2010, περίοδος κατά την οποία είναι σφόδρα πιθανό να υπάρχει κλίμα πολιτικής ρευστότητας στην Ελλάδα, εξέλιξη που θεωρείται περίπου καταστροφική για το χειρισμό των κρισίμων θεμάτων που προαναφέρθηκαν.
Το κατά πόσον και σε πιό βαθμό το ενδεχόμενο κλίμα πολιτικής ρευστότητας είναι αποτέλεσμα εσωτερικών πολιτικών διεργασιών και το κατά πόσον καλλιεργείται από άλλους, εξωγενείς παράγοντες, θα αποτελέσει αντικείμενο μιας άλλης ανάλυσής μας
.
Προς το παρόν, για την ενημέρωση των φίλων του ιστολογίου μας, δημοσιεύουμε μετάφραση συνέντευξης που έδωσε στο τουρκικό περιοδικό "2023" ο ακαδημαϊκός και βουλευτής Χουσεΐν Παζαρτζί, μαζί με το βιογραφικό του, στην οποία συνέντευξη ο αναγνώστης έχει τη δυνατότητα να εμβαθύνει στις τουρκικές ενστάσεις που σχετίζονται με την υπογραφή της Συμφωνίας της Άγκυρας και το ενδεχόμενο να οδηγήσει αυτή στην σταδιακή εφαρμογή του ευρωπαϊκού κεκτημένου στο σύνολο του νησιού και στην απομάκρυνση των τουρκικών στρατευμάτων κατοχής από την Κύπρο.
Επειδή όντως οι μέρες είναι 'πονηρές', συνιστούμε στους φίλους του ιστολογίου μας να αναλύσουν ψύχραιμα και με την σοβαρότητα και την ευθύνη που επιβάλλουν οι περιστάσεις το περιεχόμενο της συνέντευξης ο καθένας με το δικό του πολιτικό και αναλυτικό κριτήριο και να συνεξετάσουν εάν το "ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΟΜΕΝ" της Ελλάδος και της Κύπρου, συνιστά στην ουσία μια ώθηση-παρακίνηση προς την Τουρκία να υπογράψει τη Συμφωνία της Άγκυρας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την πορεία του Κυπριακού, αλλά και των ελληνοτουρκικών σχέσεων στο σύνολό τους.
Για το ενδεχόμενο ρευστού πολιτικού σκηνικού και τους παράγοντες που οδηγούν σε κάτι τέτοιο, όπως προαναφέραμε, θα αφιερώσουμε μια άλλη, ξεχωριστή ανάλυση.
Καλό διάβασμα και καλή τύχη στην πατρίδα μας.
Όποια ένσταση κι αν σκαρφιστείτε, η υπογραφή του Πρωτοκόλλου Προσαρμογής σημαίνει αναγνώριση της Ρωμέικης Διοίκησης της Νότιας Κύπρου υπό την επωνυμία «Κυπριακή Δημοκρατία»
Συνέντευξη του Ηüseyin PAZARCI στο περιοδικό 2023 (Ιανουάριος 2005)
2023- Ένα από τα θέματα που μας απασχολούν, με αφορμή την 17 Δεκεμβρίου, είναι το αν θα αναγνωρίσουμε την Ρωμέικη Διοίκηση της Νότιας Κύπρου (ΡΔΝΚ) υπό την επωνυμία «Κυπριακή Δημοκρατία». Γιατί γίνεται τόση συζήτηση για το θέμα; Η Τουρκία θα αναγνωρίσει την ΡΔΝΚ;
Huseyin Pazarci- Κατ’ αρχήν είναι ωφέλιμο να κοιτάξουμε με ποιο τρόπο θα γίνει η οποιαδήποτε αναγνώριση της Κύπρου από την Τουρκία. Το θέμα της αναγνώρισης ήλθε στο προσκήνιο λόγω του ότι προστέθηκαν στην Ε.Ε. άλλα δέκα νέα κράτη. Αυτά τα νέα κράτη πρέπει να συμπεριληφθούν στην Συμφωνία Τελωνειακής Ένωσης και Συμφωνία Εταιρικής Σχέσης (Οrtaklik Αnlasmasi) που έχει ήδη υπογράψει η Τουρκία με την Ε.Ε. Το ένα από αυτά τα νέα μέλη είναι η χώρα που λέγεται «Κυπριακή Δημοκρατία» και την οποία εμείς ονομάζουμε Ρωμέικη Διοίκηση της Νότιας Κύπρου (ΡΔΝΚ)..Αυτή η χώρα έγινε μέλος της Ε.Ε. ως «Κυπριακή Δημοκρατία». Ως εκ τούτου το κράτος αυτό απέκτησε υποκειμενική θέση, έγινε συμβαλλόμενο μέρος στη Συμφωνία της Άγκυρας (που αφορά την επέκταση της συμφωνίας Τελωνειακής Ένωσης Τουρκίας-Ε.Ε. στα νέα δέκα κράτη μέλη της Ε.Ε., στα οποία συμπεριλαμβάνεται και η Τουρκία, σ.τ.μ.) και αυτό, σε συνδυασμό με το Πρωτόκολλο Προσαρμογής (Uyum Protokolü), έφερε στο προσκήνιο το ερώτημα μήπως «η αποδοχή του Πρωτοκόλλου Προσαρμογής και η υπογραφή της Συμφωνίας της Άγκυρας σημαίνουν και αναγνώριση της ΡΔΝΚ». Δηλαδή, το ζήτημα της «αναγνώρισης ή μη» μας προέκυψε λόγω του Πρωτοκόλλου. Εκτός αυτού, όμως, υπήρχαν ήδη οι απαιτήσεις της ΡΔΝΚ για αναγνώρισή της από την Τουρκία, η οποία έχει την εξής θέση: «Είμαστε χώρα-μέλος της Ε.Ε. και δεν υπάρχει περίπτωση να προσχωρήσεις στην Ε.Ε. και να γίνεις μέλος σε αυτή την ομάδα εάν δεν με αναγνωρίσεις». Δηλαδή, αυτό ήταν η γενική θέση που εξέφραζε η ελληνοκυπριακή πλευρά στην Κύπρο. Το Πρωτόκολλο Προσαρμογής όμως έφερε μπροστά μας το πρόβλημα της υποχρεωτικής αναγνώρισης της Κύπρου από την Τουρκία.
Τώρα, πριν προχωρήσουμε σε αυτό καθ’ αυτό το Πρωτόκολλο, είναι καλό να κοιτάξουμε «τι σημαίνει η υπογραφή» μιας συμφωνίας ανάμεσα σε δυο θεσμούς. Μια συμφωνία έχει δυο πλευρές. Το πρώτο είναι το ίδιο το θέμα πάνω στο οποίο οικοδομήθηκε η συμφωνία. Το Πρωτόκολλο Προσαρμογής αποσκοπεί στην υποχρέωση επέκτασης εφαρμογής των όρων της Τελωνειακής Ένωσης και των όρων που αφορούν τις υφιστάμενες σχέσεις μεταξύ Τουρκίας–ΕΕ στα νέα κράτη-μέλη. Σε γενικές γραμμές, η δεύτερη πλευρά μιας συμφωνίας εμφανίζεται ως απορρέουσα υποχρέωση. Αν ένα κράτος πραγματοποιεί μια συμφωνία με ένα άλλο θεσμό που θεωρεί τον εαυτό του κράτος, αυτομάτως δημιουργείται η εξής υπόθεση: «Εσύ είσαι ένα κράτος. Από τη στιγμή που υπογράφω μαζί σου μια συμφωνία, είμαι ισότιμος μαζί σου». Με βάση αυτήν την υπόθεση, αν συνάψεις μια συμφωνία μαζί του, αυτό σημαίνει ότι τον αναγνωρίζεις.
Σε μια τέτοια συμφωνία, όταν κινούμαστε με βάση μια τέτοια λογική, δηλαδή «εσύ είσαι ένα κράτος και εγώ κάνω μια συμφωνία μαζί σου», είναι πιθανόν να δημιουργείται η εντύπωση ότι υπάρχει αναγνώριση. Στην προκειμένη περίπτωση πρέπει να σημειώσουμε ότι υπάρχει μια διαφορά μεταξύ διμερούς και πολυμερούς συμφωνίας. Εάν σε μια πολυμερή συμφωνία υπάρχουν θεσμοί ή κράτη που δεν τους αναγνωρίζεις, μπορείς να συμμετέχεις, υπό την προϋπόθεση ότι θα δηλώσεις ξεκάθαρα με μια ανακοίνωση ή με μια υποσημείωση ότι η υπογραφή δεν συνιστά αναγνώριση του μέρους που δεν θέλεις να αναγνωρίσεις. θέτοντας ξεκάθαρους όρους σχετικά με αυτό. Σε ότι αφορά την περίπτωση της Κύπρου, η Τουρκία έχει υπογράψει πολλές πολυμερείς συμφωνίες και είναι ήδη συμβαλλόμενο μέρος και μέλος σε πολλούς διεθνείς οργανισμούς στους οποίους συμμετέχει και η Κύπρος, όπως τα Ηνωμένα Έθνη, το Συμβούλιο της Ευρώπης, Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα κλπ. Όταν πρόκειται για πολυμερείς συμφωνίες, κυρίως όταν υπάρχουν περιπτώσεις συνεργασίας, είναι δυνατόν να μην προβείς σε αναγνώριση. Δηλώνεις ότι «Η συμφωνία αυτή δεν συνιστά αναγνώρισης του τάδε μέρους». Αυτό αρκεί για να αποφύγεις την αναγνώριση. Με άλλα λόγια, αν και υπογράφεις πολυμερείς συμφωνίες, δηλώνεις ότι δεν αναγνωρίζεις το μέρος που επιθυμείς και αποφεύγεις τις διμερείς υποχρεώσεις και σχέσεις.
Όταν όμως πρόκειται για διμερείς συμφωνίες, αυτό είναι λίγο ποιο πολύπλοκο. Αν συνάψεις σαν κράτος μια διμερή συμφωνία με ένα άλλο μέρος το οποίο εκ των πραγμάτων θεωρείται «κράτος», αυτό θα θεωρηθεί πλέον σαν ένα πολύ δυνατό χαρτί αναγνώρισης. Αν συνεχίσεις να αρνείσαι την αναγνώριση, τότε μπορούν να σου πουν «γιατί υπέγραψε με αυτό μια τέτοια συμφωνία»; Μπορεί, όμως, το διεθνές δίκαιο να επιτρέψει την υπογραφή διμερούς συμφωνίας μεταξύ δυο μερών και να προστεθεί σ’ αυτήν άρθρο που να λέει: «Υπογράφω αυτήν την συμφωνία, χωρίς να σημαίνει ότι αυτό συνιστά αναγνώριση ως κράτους του αντισυμβαλλόμενου μέρους». Στην περίπτωση αυτή, όμως, είναι προϋπόθεση η συμφωνία και των δυο μερών σε αυτό. Αν δηλαδή το δεχτεί η άλλη πλευρά, τότε μπορείς να πεις «η συμφωνία αυτή δεν σημαίνει ότι σε αναγνωρίζω».
2023- Σε ποιες περιπτώσεις μπορεί να γίνει αυτό;
Huseyin Pazarci- Παραδείγματος χάριν, εμφανίσθηκε ένας θεσμός στο διεθνές σκηνικό που απαιτεί να γίνει κράτος. Μερικές φορές μπορεί να υποχρεωθείτε να συνάψετε σχέσεις με αυτό. Όπως για παράδειγμα η ίδρυση και λειτουργία προξενείου. Εάν στην περιοχή που ελέγχει ο θεσμός αυτός ζουν δικοί σας πολίτες, είστε υποχρεωμένοι να συνεργαστείτε μαζί του. Πρέπει να κάνετε μια συμφωνία για να λειτουργεί το προξενείο. Αν στη συμφωνία αυτή προστεθεί η φράση «Αυτό δεν σημαίνει ότι σε αναγνωρίζω ως κράτος», τότε δεν υπάρχει πρόβλημα. Τέτοιες συμφωνίες μπορεί να γίνουν για παράδειγμα με εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα που έχουν βλέψεις στα εδάφη άλλων κρατών. Στις περιπτώσεις αυτές μπορείς να χρησιμοποιήσεις εκφράσεις προσωρινές που θα αφορούν μια μεταβατική περίοδο, όπως «δεν τους αναγνωρίζω ως κράτος αλλά ως μαχόμενη (ή εμπόλεμη) πλευρά». Εκτός από αυτό τέτοιου είδους συμφωνίες, μπορεί να υπογραφούν και άλλου τύπου, όπως για παράδειγμα συμφωνία ανακωχής ή συμφωνία ανταλλαγής αιχμαλώτων με ένα εμπόλεμο μέρος. Ας θυμηθούμε το 1921, που η κυβέρνηση της Γαλλίας υπέγραψε συμφωνία με την κυβέρνηση της Μεγάλης Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης (TBMM), χωρίς η Γαλλία να έχει αναγνωρίσει την Τουρκική Δημοκρατία ως κράτος. Υπογράφηκε μια συμφωνία ανακωχής και ανταλλαγής αιχμαλώτων με την Γαλλία, αλλά η Γαλλία δεν είχε αναγνωρίσει την Τουρκική Δημοκρατία ως κράτος. Αυτές οι συμφωνίες γίνονται για να λυθούν κάποια πρακτικά ζητήματα. Σε τέτοιες περιπτώσεις φροντίζετε να περιληφθούν στη συμφωνία εκφράσεις που αποκλείουν την αναγνώριση και περιορίζουν τη συμφωνία σε ένα πολύ συγκεκριμένο θέμα. Υπό αυτές τις προϋποθέσεις είναι δυνατή η σύναψη διμερών συμφωνιών χωρίς να υπάρχει αναγνώριση, αλλά αυτές οι συμφωνίες αφορούν περιορισμένα θέματα.
Τώρα, στην περίπτωσή μας τίθεται το ερώτημα αν η Τουρκία μπορεί να μην αναγνωρίσει της Κύπρο υπογράφοντας το Πρωτόκολλο Προσαρμογής με την ΡΔΝΚ. Αν κινηθούμε με βάση την υπόθεση «Η Τουρκία δηλώνει μονομερώς ότι ‘‘εγώ δεν σε αναγνωρίζω’’. Μπορεί να αποφύγει την αναγνώριση;», θα σας έλεγα ότι αυτό είναι λίγο δύσκολο να γίνει. Και αυτό γιατί το Πρωτόκολλο Προσαρμογής θα συναφθεί μεταξύ των νέων κρατών-μελών της ΕΕ και της Τουρκίας. Τα θέματα που περιλαμβάνει το Πρωτόκολλο αυτό καλύπτουν ένα πολύ ευρύ φάσμα. Μπαίνετε σε ένα ολοκληρωμένο καθεστώς οικονομικής συνεργασίας. Δεν πρόκειται για μια συμφωνία που αφορά κάποιο συγκεκριμένο, περιορισμένης εμβέλειας θέμα, όπως το παράδειγμα που προανέφερα. Εδώ δεν έχει δυνατότητα η Τουρκία να πει ότι «εγώ θεωρώ ότι δεν υπάρχεις». Έτσι δεν έχει καμιά σημασία και είναι κενή περιεχομένου μια δήλωση του τύπου «εγώ θεωρώ ότι δεν υπάρχεις». Και αυτό γιατί από τη μια πλευρά λες ότι «εγώ θεωρώ ότι δεν υπάρχεις» και από την άλλη συναλλάσσεσαι με κάτι που δεν υπάρχει. Για παράδειγμα, η Τελωνειακή Ένωση προβλέπει κάποια πράγματα, όπως για παράδειγμα το πιστοποιητικό προέλευσης των προϊόντων. Αυτό από ποιον θα το ζητήσεις; Μέσα στα πλαίσια της Τελωνειακής Ένωσης θα το ζητήσεις από την Νότια (Κύπρο). Τότε όμως έρχεσαι αντιμέτωπος με την εξής κατάσταση. Η Νότια Κύπρος θα συναλλάσσεται μαζί σου ως εκπρόσωπος όλου του νησιού. Με παρόμοιες καθημερινές διαδικασίες, θα υποχρεωθείς να συναλλάσσεσαι και να έχεις ως συνομιλητή σου τη Νότια Κύπρο. Η υπογραφή και αποδοχή ενός κειμένου όπως το Πρωτόκολλο Προσαρμογής που καλύπτει ένα πολύ ευρύ φάσμα και δεν επιτρέπει περιορισμούς ή εξαιρέσεις σε κάποια θέματα, αναγκαστικά σε οδηγεί στην αναγνώριση μέσω καθημερινών πρακτικών εφαρμογών που θα έχεις την άλλη πλευρά ως κυρίαρχο και νόμιμο εκπρόσωπο όλου του νησιού. Έτσι αυτομάτως, σιγά-σιγά και σταδιακά παραμελείς και απορρίπτεις την Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου (Τ.Δ.Β.Κ.) αν όχι σε όλες τις διαδικασίες, αλλά σε κάποιες σίγουρα. Δηλαδή, ακόμα και να σας επιτρέψουν να θέσετε έναν όρο του τύπου «δεν σε αναγνωρίζω», αυτό δεν αίρει τις υποχρεώσεις της Τουρκίας ως προς το σύνολο του Πρωτοκόλλου. Δηλαδή, ουσιαστικά και πρακτικά δεν αλλάζει τίποτα. Δεν θα αλλάξει τίποτα επίσης αν αυτό το Πρωτόκολλο Προσαρμογής η Τουρκία το υπογράψει με τα δέκα νέα μέλη μαζί ή με το καθένα ξεχωριστά.
Άλλωστε, ακόμα και στην περίπτωση που η Τουρκία πει «εγώ δεν σε αναγνωρίζω», η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν θα το δεχτεί. Η στάση της μέχρι στιγμής αυτό δείχνει. Η ελληνοκυπριακή πλευρά Θα πει «Πώς λέει η Τουρκία «Δεν σε αναγνωρίζω», δεν έχει το δικαίωμα να το πει αυτό». Και θα πάρει αυτή τη θέση βασιζόμενη στο γεγονός ότι η Ε.Ε. έχει δεχτεί ως μέλος της την Κυπριακή Δημοκρατία και έχει αναγνωρίσει την ελληνοκυπριακή πλευρά ως τη νόμιμη κυβέρνηση ολόκληρου του νησιού. Η Συμφωνία Ένταξης που έκανε η Ε.Ε. με την Κύπρο, αναγνωρίζει ως Κυπριακή Δημοκρατία αυτό που εμείς αποκαλούμε Ρωμέικη Διοίκηση της Νότιας Κύπρου. Με ένα επιπρόσθετο άρθρο, μάλιστα, τονίστηκε ότι «Αναστέλλεται προς το παρόν η εφαρμογή του Ευρωπαϊκού Κεκτημένου στο βόρειο μέρος του νησιού που δεν ελέγχει η κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας». Όμως, η ΕΕ έχει πει ότι «η Κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας που αναγνωρίζω είναι η Ελληνοκυπριακή Διοίκηση». Επειδή αυτό έχει συμπεριληφθεί και στη Συμφωνία Ένταξης, υπέχει τη θέση πρωταρχικού νόμου (primary law). Πλέον αυτό ούτε το Συμβούλιο, ούτε η Επιτροπή, ούτε και τα κράτη μέλη με οποιαδήποτε διαδικασία, συνολικά η μονομερώς, μπορούν να το αλλάξουν, ενώ δεν είναι σε θέση να προβεί σε οποιαδήποτε σχετική εκτίμηση ή αξιολόγηση και το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. Βασιζόμενη σε όλα αυτά η Ελληνοκυπριακή Διοίκηση θα πει: «Από την στιγμή που υπογράφεις αυτό το Πρωτόκολλο Προσαρμογής, ακόμα να πεις ότι δεν σε αναγνωρίζω, οι πρακτικές υποχρεώσεις σου επιβάλλουν την αναγνώρισή μου. Πέραν αυτού, είμαι ένα κράτος μέλος της ΕΕ και εγώ είμαι η αναγνωρισμένη κυβέρνησή του». Ως εκ τούτου ακόμα και στην περίπτωση που η Τουρκία πει ότι «δεν σε αναγνωρίζω», από την στιγμή που θα υπογράφει η εν λόγω συμφωνία, η ΕΕ θα την θεωρήσει ως μια συμφωνία που υπογράφηκε με την Κυπριακή Δημοκρατία και αν χρειαστεί θα το ερμηνεύει ως εξής. «Την Κύπρο εκπροσωπεί η Κυπριακή Δημοκρατία υπό την ονομασία Ρωμέικη Διοίκηση της Κύπρου».
Υπό το πρίσμα όλων των παραπάνω, αφηρημένες έννοιες όπως «σε αναγνωρίζω η δεν σε αναγνωρίζω» θα μείνουν στην άκρη. Το περιεχόμενο της συμφωνίας, η θέση της Ελληνοκυπριακής Διοίκησης μέσα στην ΕΕ και το γεγονός της ένταξης της Κυπριακής Δημοκρατίας ως μέλος στην ΕΕ δημιουργεί μια κατάσταση αναγκαστικής αναγνώρισης για την Τουρκία. Μπορεί αυτό στην αρχή να γίνεται βήμα-βήμα, αλλά μετά από κάποιο χρονικό διάστημα όλα αυτά τα μικρά βήματα θα σημάνουν την πλήρη αναγνώριση. Όταν υπογράψετε το Πρωτόκολλο Προσαρμογής, όσο κι αν πείτε «εγώ δεν αναγνωρίζω», αυτός που θα υπογράψει για την Κύπρο είναι η «Κυπριακή Δημοκρατία». Για αυτό, όποιον όρο και να βάλετε κατά την υπογραφή της Συμφωνίας, η αναγνώριση θα επέλθει αυτομάτως. Αλλά και να θέλετε να βάλετε έναν τέτοιο όρο, η Ελληνοκυπριακή πλευρά θα πει «εγώ δεν υπογράφω τη συμφωνία». Αυτό θα πράξει. Και όταν το κάνει αυτό η Ελληνοκυπριακή πλευρά, τα μέλη της ΕΕ, το Συμβούλιο, η Επιτροπή δεν θα έχουν κανένα νόμιμο δικαίωμα, δυνατότητα και αρμοδιότητα να επιβάλλουν και να πουν (στην Κύπρο, σ.τ.μ.) «Εσύ για μας είσαι κράτος, αλλά δεν είσαι κράτος επειδή το λέει το αντισυμβαλλόμενο μέρος της συμφωνίας». Το αποτέλεσμα όλων αυτών θα είναι η σταδιακή αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η αναγνώριση αυτή θα υποχρεώσει την Άγκυρα σε σταδιακό αποκλεισμό και αποαναγνώριση της Βόρειας Κύπρου.
Οι Τουρκοκύπριοι μπορεί να καταλήξουν να γίνουν μειονότητα...
2023- Μετά από αυτήν την συγκεκριμένη υπογραφή είναι δυνατόν η ελληνοκυπριακή πλευρά να φέρει στο προσκήνιο μια σειρά από αιτήματα, ακόμα και την απόσυρση των τουρκικών στρατευμάτων από την Τ.Δ.Β.Κ.;
Huseyin Pazarci- Όταν δέχεστε την ύπαρξη της Κυπριακής Δημοκρατίας, αποδέχεστε και την κατάσταση που έχει ήδη δημιουργηθεί. Έτσι η διοίκηση της Ελληνοκυπριακής πλευράς θα προχώρηση ακόμα παρά πέρα. Άπο δω και πέρα η Ελληνοκυπριακή διοίκηση θα μπόρεση να πει: «Εγώ που είμαι ο εκπρόσωπος της Κυπριακής Δημοκρατίας απαιτώ από την Τουρκία, που έχει υπογράψει μαζί μου το Πρωτόκολλο Προσαρμογής και διαπραγματεύεται μαζί μου την ένταξή της στην Ε.Ε. να συμμορφωθεί με αυτά και με αυτά». Θα πει ας πούμε «αποσύρετε τα στρατεύματα, δεν υπάρχει Τ.Δ.Β.Κ., σταματήστε να την αναγνωρίζετε». Θα αρχίσει να λέει ότι πλέον είναι αυτή που έχει την αρμοδιότητα σε όλο το νησί, συμπεριλαμβανομένου και του Βορρά. Αυτό σε πρώτη φάση θα φέρει σε δύσκολη θέση το Βορρά. Επόμενος στόχος θα είναι η απόσυρση των τουρκικών στρατευμάτων από το νησί. Ο τρίτος στόχος είναι να κάνει τα απαραίτητα βήματα για τον καθορισμό της θέσης των Τούρκων στο νησί. Τη φορά αυτή θα προσπαθήσουν να πιέσουν την Τουρκία και τους τουρκοκυπρίους να αποδεχτούν και νομικά ένα νέο καθεστώς για τους τουρκοκυπρίους, το οποίο δεν θα λαμβάνει υπόψη κάποιες πρόνοιες των ιδρυτικών συμφωνιών της Κυπριακής Δημοκρατίας του 1960. Αυτό σημαίνει ότι θα προκύψει μια κατάσταση με βάση την οποία οι τουρκοκύπριοι θα βρεθούν σε μια κατάσταση πολύ χειρότερη από αυτήν που είχε κατακτηθεί με τις συμφωνίες του 1960. Τέλος πάντων, τα ανθρώπινα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων θα είναι εξασφαλισμένα σε ατομικό επίπεδο, μέσα στα πλαίσια των ευρωπαϊκών νόμων και κανονισμών, αλλά είναι πολύ πιθανόν να χάσουν την ιδιότητά τους ως «ιδρυτική κοινότητα», παραμένοντας απλά μια «μειονότητα» στο νησί. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα οικοδομηθεί άμεσα μια τέτοια κατάσταση, αλλά θα είναι η αρχή για να καταλήξουμε σταδιακά σε αυτήν τη κατάσταση.
2023- Έρχεται και πάλι στο προσκήνιο το Σχέδιο Ανάν. Από την άποψη αυτή, το σχέδιο αυτό δεν είναι δυνατόν να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της Τουρκίας και να είναι υπέρ των Τουρκοκυπρίων. Μάλλον το νέο Σχέδιο Ανάν θα επανέλθει σε μια τέτοια μορφή, που θα εξυπηρετεί τα αιτήματα των Ελληνοκυπρίων.
Huseyin Pazarci- Το γεγονός ότι είναι καλεσμένος και ο Ανάν στο επίσημο δείπνο της 17ης Ιανουαρίου δείχνει ότι θέλουν να φέρουν πάλι στο προσκήνιο το Σχέδιο Ανάν. Υπήρχε η φήμη θα επανερχόταν το Σχέδιο Ανάν. Άλλωστε, όταν κοιτάμε την λογική του θέματος, αυτό ήταν κάτι το αναμενόμενο. Ήταν αναμενόμενο να αναζητήσει η Ε.Ε. μια συμβιβαστική λύση, από τη στιγμή που είναι γνωστό ότι η Τουρκία δεν αναγνωρίζει την Ελληνοκυπριακή Διοίκηση ως εκπρόσωπο όλου του νησιού. Στην ΕΕ επικρατεί η εξής αντίληψη: «Αν δημιουργηθεί ένα Ενωμένο Κυπριακό Κράτος, η Τουρκία θα υπογράψει με αυτό το Πρωτόκολλο Προσαρμογής και θα έχει λυθεί το πρόβλημα». Ήδη έχει επιβεβαιωθεί αυτή η αντίληψη της ΕΕ με τον ερχομό στις Βρυξέλλες του Ανάν. Το νέο Σχέδιο Ανάν, άσχετα με το όνομα που θα του δοθεί, πρόκειται να τεθεί και πάλι στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Αν αυτό επιτευχθεί από πλευράς της ΕΕ, δεν υπάρχει πλέον τέτοιο πρόβλημα ούτε για την Τουρκία ούτε για την ίδια την ΕΕ, και επιπλέον η ΕΕ θα πετύχει μια πολύ σημαντική λύση σε ένα διεθνές πρόβλημα που παραμένει άλυτο επί πολλά χρόνια Τώρα φαίνεται ότι θα επικεντρωθούν προς σε αυτήν την κατεύθυνση.
Η τούρκικη κυβέρνηση φαίνεται να έχει αντιληφθεί ότι θα στριμωχτεί σε αυτό το θέμα. Η Τουρκία έχει καταλάβει ότι για να μπορέσει να ξεκινήσει τις συνομιλίες με την Ε.Ε. πρέπει να λύσει το Κυπριακό και έχει επίσης αντιληφθεί ότι αν δεν το λύσει θα χάσει τον έλεγχο των εξελίξεων, ενώ θα χάσουμε κομμάτι-κομμάτι και την Κύπρο. Δηλαδή, η κυβέρνηση έχει αντιληφθεί ότι δεν μπορεί να συνεχίσει την ίδια πολιτική στο Κυπριακό. Η κυβέρνησή μας, υπό το φως όλων αυτών των δεδομένων, έχει από καιρού αποδεχτεί ότι θα ήταν ευχαριστημένη με μια λύση που θα στηριζόταν στη λογική του Σχεδίου Ανάν, κάτι που ήδη εκφράζουν με δηλώσεις του τύπου να ξαναζωντανέψει το Σχέδιο Ανάν Αυτό μάλιστα δεν αφορά μόνον την κυβέρνηση, αλλά και το ίδιο το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης CHP. Από όσο έχω δει στον τύπο, έχουν φτάσει στο σημείο να ζητούν υποστήριξη από τις ΗΠΑ και την ΕΕ να ξαναφέρουν στο προσκήνιο το Σχέδιο Ανάν. Στην περίπτωση αυτή μπορούμε να πούμε ότι από τη στιγμή που και η κυβέρνηση και η αξιωματική αντιπολίτευση της Τουρκίας έχουν την ίδια άποψη, βγαίνει το συμπέρασμα ότι από πλευράς της Τουρκίας η μοναδική φόρμουλα επίλυσης του θέματος είναι το Σχέδιο Ανάν. Από την άλλη η Ελληνοκυπριακή πλευρά που είχε απορρίψει το Σχέδιο Ανάν, είναι πολύ άνετη και απολαμβάνει μια προνομιακή θέση, μια θέση που έχει από κάποιες πλευρές ασυλία. Η Ελληνοκυπριακή Διοίκηση έχει υιοθετήσει μια αντίληψη του τύπου «Δεν είναι δυνατόν να δεχτώ ένα σχέδιο παρόμοιο με αυτό του Σχεδίου Ανάν». Αυτό ήδη εκφράζεται από τον Παπαδόπουλο και τον ελληνοκυπριακό τύπο. Στον ελληνοκυπριακό τύπο παρουσιάζονται απόψεις όπως «δεν δεχόμαστε όλες τις πλευρές του Σχεδίου Ανάν με την τελική του μορφή, όπως έχει τεθεί προς έγκριση στο δημοψήφισμα». Δηλαδή, η Ελληνοκυπριακή Διοίκηση, βασιζόμενη στην προνομιακή θέση της μέσα στην ΕΕ, θα εμφανιστεί με την εξής στάση «για να μην πω όχι, εξασφαλίστε και άλλες παραχωρήσεις που θα είναι προς όφελός μου». Η Ελληνοκυπριακή Διοίκηση θα επιμένει σε αυτό. Αυτοί θα ξεκινήσουν τις διαπραγματεύσεις ως υποστηρικτές ενός Σχεδίου Ανάν που θα αλλάξει προς όφελός τους. Η Τουρκία όμως σχεδόν είναι σε μια διαπραγματευτική θέση που στην ουσία λέει: «Ας είναι Σχέδιο Ανάν και ό,τι γίνει ας γίνει». Αυτό δεν το λέει έτσι ακριβώς η κυβέρνησή μας, επειδή όμως βλέπει τη μοναδική λύση σε αυτό (στο Σχέδιο Ανάν) αναγκαστικά θα μπει σε αυτόν τον δρόμο. Έτσι θα επιχειρήσει να βρει πολιτικές που θα την βοηθήσουν να γίνει αποδεκτό από την εσωτερική κοινή γνώμη. Αυτό θα το κάνει με τα ΜΜΕ και τον τύπο, ο οποίος σε μεγάλο βαθμό την υποστηρίζει και είναι στο μέρος της, και θα το προβάλλει με πολλά αλλά μέσα. Αν η Τουρκία δεχτεί μια θέση ακόμα χειρότερη από ό,τι προέβλεπε το Σχέδιο για αυτήν και κάνει παραχωρήσεις, η Ελληνοκυπριακή Διοίκηση με τη σειρά της μπορεί να προχωρήσει και να υιοθετήσει την ιδέα της Ενωμένης Κύπρου. Μέσα στους Ελληνοκύπριους πιθανότατα θα υπάρχουν και κάποιοι που δε θα δεχτούνε ακόμα και αυτό. Ο Παπαδόπουλος μπορεί να είναι ένας από αυτούς. Ήδη η Ε.Ε. ξεκίνησε να προετοιμάζει αυτό το σενάριο και μπορεί να το επιβάλλουν μέσω του ΑΚΕΛ, που είναι και το μεγαλύτερο κόμμα. Αν πει το ΑΚΕΛ ναι, τότε και ο Παπαδόπουλος δεν θα μπορέσει να κάνει τίποτα.
Πρέπει να γίνει γνωστό το περιεχόμενο του Πρωτοκόλλου Προσαρμογής
2023- Είναι γνωστό ακριβώς το τι περιλαμβάνει το Πρωτόκολλο Προσαρμογής;
Huseyin Pazarci- Για να μπορέσουμε να κάνουμε σωστές αξιολογήσεις όσον αφορά το Πρωτόκολλο Προσαρμογής και για να το αν η υπογραφή του «συνιστά ή όχι αναγνώριση στην πράξη», πρέπει να γίνει γνωστό στον κοινή γνώμη το περιεχόμενο του Πρωτοκόλλου Προσαρμογής. Διότι στην έκθεση της 6ης Οκτώβριου της Ευρωπαϊκής Επιτροπή τονίζεται ότι η Επιτροπή έδωσε ένα υπόδειγμα του Πρωτοκόλλου Προσαρμογής στην Τουρκία τον Ιούλιο. Μελετώντας αυτό το υπόδειγμα μπορούμε να καταλάβουμε αν περιλαμβάνει εκφράσεις που θα επιτρέψουν στην πράξη την αναγνώριση ή μη (της Κύπρου, σ.τ.μ.) και αν αυτό θα θέσει στο περιθώριο την ΤΔΒΚ. Για αυτό η κυβέρνηση πρέπει σύντομα να ανακοινώσει το σχεδιάγραμμα, για να καταστεί δυνατόν να γίνουν οι σχετικές αξιολογήσεις. Αλλιώς το θέμα θα περιοριστεί σε θεωρητικού τύπου αναφορές «τους αναγνωρίσαμε ή δεν τους αναγνωρίσαμε». Αν δεν ανακοινωθεί αυτό, η τουρκική κοινωνία και η κοινωνία της ΤΔΒΚ θα υποστούν τις συνέπειες χωρίς να ξέρουν την ουσία του θέματος. Αυτό βέβαια θα ανοίξει το δρόμο για διάφορες άλλες ανησυχίες και δυσάρεστες εξελίξεις.
2023- Και ασφαλώς κύριε καθηγητά, σε περίπτωση που υπογράψουμε αυτή τη συμφωνία, μάλλον δεν θα έχουμε την δυνατότητα να την ανακαλέσουμε.
Huseyin Pazarci- Αν παύσουμε να θέλουμε να γίνουμε μέλος της Ε.Ε. τότε αυτό θα είναι δυνατόν. Δηλαδή η υπόθεση θα τραβηχτεί μέχρι το σημείο της απόρριψης της σημερινής εταιρικής σχέσης. Διότι η ίδια η Ε.Ε. δεν έχει τη νομική δυνατότητα ούτε την αρμοδιότητα να μας επιτρέψει να μην επεκτείνουμε στα νέα δέκα μέλη τη συμφωνία που υπογράψαμε με τα υπόλοιπα δεκαπέντε μέλη της Ε.Ε. Αυτό είναι μια πράξη ολοκλήρωσης και δεν έχετε την πολίτικη και νομική δυνατότητα να πείτε «δεν λαμβάνω υπόψη μου το Πρωτόκολλο Προσαρμογής». Αν απορρίπτετε όλη την διαδικασία της ευρωπαϊκής προοπτικής, τότε ναι, μπορείτε να αγνοήσετε αυτήν την συμφωνία. Και αυτό δεν είναι τόσο εύκολο να γίνει και αν γίνει θα έχει ένα ριζικό επαναστατικό χαρακτήρα.
2023- Από ό,τι έγινε κατανοητό, τα κείμενα έχουν προετοιμαστεί με πολύ λεπτή διπλωματική γλώσσα, αφού η κυβέρνηση έκανε διάβημα στην Ε.Ε. ότι δεν θα γίνουν δεκτές μόνιμες «εξαιρέσεις». Εάν οι συζητήσεις αυτές γίνουν ανοιχτά στην κοινωνία, αυτό μπορεί να βοηθήσει να γίνει κατανοητό ξεκάθαρα αυτό που θα δεχτούμε. Μπορεί έτσι να αποτραπεί να παρασυρθούμε λιγότερο, σε έναν δρόμο χωρίς επιστροφή.
Huseyin Pazarci- Οι μεταφράσεις τέτοιων κειμένων μερικές φορές είναι πολύ σημαντικές. Είναι απαραίτητες για να καταλάβει και ο λαός μας το τί γίνεται, αλλά αυτές οι μεταφράσεις πρέπει να γίνουν από εξειδικευμένους μεταφραστές. Εγώ έχω το γνήσιο το κείμενο στα αγγλικά. Μου τράβηξε το ενδιαφέρον η μετάφραση της 19ης παραγράφου της συμφωνίας όπως αυτή δημοσιεύτηκε σε μια από τις σοβαρότερες εφημερίδες μας. Εκεί γίνεται αναφορά σε «δέκα νέες χώρες», ενώ το αγγλικό κείμενο αναφέρεται σε δέκα νέα κράτη. Ακόμα και με τέτοιες αναφορές προσπαθούνε να μας κάνουν να αποδεχτούμε ότι η «Κυπριακή Δημοκρατία είναι ένα κράτος». Ποιος ξέρει τι άλλες τέτοιες εκφράσεις υπάρχουν στο Πρωτόκολλο Προσαρμογής. Γι’ αυτό, σε περίπτωση που δεν σταθούμε με προσοχή πάνω από τέτοιες ορολογίες, δεν θα μπορέσουμε να αντιληφθούμε τις λεπτομέρειες που πιθανόν έκρυψε μέσα στο κείμενο ένας νομικός ή ένας έμπειρος διπλωμάτης με εμπειρία σε τεχνικά θέματα. Δεν λέω ότι αυτά γίνονται πάντα με κακή πρόθεση, όμως σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να προσέχουμε αυτές τις ορολογίες. ………….
Θα ήταν λάθος να προβούμε σε υποχωρήσεις που θα μας στοιχίσουν στο μέλλον, μόνο και μόνο για να πάρουμε την ημερομηνία για τις διαπραγματεύσεις. Θα ήταν καλύτερα να αρχίζαμε τις διαπραγματεύσεις αφού οι τουρκοκύπριοι πετύχαιναν μια λύση που εξυπηρετεί τα συμφέροντά τους.
2023- Στο κείμενο υπάρχει η φράση “ανοιχτός ορίζοντας”, που έχει προκαλέσει πολλές συζητήσεις. Εσείς πώς την χαρακτηρίζετε;
Hüseyin Pazarcı- Φυσικά η φράση «ανοιχτός ορίζοντας» μας επιτρέπει να θεωρήσουμε ότι δεν δίνεται τελική ημερομηνία για το πέρας των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, όμως αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να ερμηνευτεί και αλλιώς. Κανονικά, για κάποιον που θέλει να γίνει μέλος της Ε.Ε. γίνονται ενταξιακές διαπραγματεύσεις με σκοπό τη σύνταξη της Συμφωνίας Ένταξης. Συμφωνία Ένταξης σημαίνει ότι είσαι έτοιμος να γίνεις πλήρες μέλος. Ακόμα και σε αυτή τη Συμφωνία Ένταξης υπάρχουν σκέψεις για μια άλλη εταιρική σχέση, υπάρχει αυτός ο κίνδυνος. Και στην περίπτωσή μας, με τη φράση «ανοιχτού ορίζοντα», υπάρχει ένα δεύτερο ενδεχόμενο, εκτός της ημερομηνίας περάτωσης των διαπραγματεύσεων. Δηλαδή, σε περίπτωση που δεν ολοκληρωθούν με επιτυχία οι συνομιλίες διαπραγμάτευσης και η Ε.Ε. δεν αναγνωρίσει στην Τουρκία τα δικαιώματα που έχει αναγνωρίσει στις άλλες 25 χώρες-μέλη και δεν έχει κατορθώσει να κάνει αποδεκτή αυτή τη συμφωνία από πλευράς της Τουρκίας, και επιπλέον δεν έχει καταφέρει να εκφοβίσει την Τουρκία, τότε είναι δυνατόν να έλθει στο προσκήνιο η αλλαγή περιεχομένου της Συμφωνίας Ένταξης. Χρησιμοποιούν λοιπόν την έκφραση «ανοιχτού ορίζοντα» για να εκφράσουν τη θέση τους για ένα ειδικό καθεστώς που δεν συμπεριλαμβάνει τους όρους του πλήρους μέλους. Το να περιορίζουμε την ανάγνωση αυτής της έκφρασης μόνο στον χρονικό ορίζοντα είναι λάθος. Αν δεν υπήρχαν αντίστοιχες δηλώσεις, ίσως θα μπορούσαμε να το ερμηνεύσουμε έτσι, όμως υπάρχουν τέτοιες δηλώσεις. Υπάρχει μια άποψη που μιλάει για έναν άλλο δρόμο εκτός του πλήρους μέλους. Έτσι θα πρέπει να το ερμηνεύσουμε, άλλωστε στην απόφαση της 17ης Δεκεμβρίου υπάρχει μια τέτοια φράση. Τη φράση αυτή, από τη στιγμή που την έβαλαν σε αυτή την απόφαση, θα τη βρίσκουμε μπροστά μας μέχρι το τέλος. Δεν λένε ότι οι διαπραγματεύσεις θα καταλήξουν σε ένα άλλο καθεστώς εταιρικής σχέσης, όμως λένε ότι κάτι τέτοιο είναι δυνατόν να γίνει, «διατηρούμε αυτό το δικαίωμα» λένε.
2023- Στο κείμενο υπάρχουν φράσεις που δείχνουν ότι δεν θα μας δοθεί το καθεστώς του πλήρους μέλους. Υπάρχουν ορισμένοι που λένε ότι αυτές τις προβλέψεις μπορούμε να τις προσβάλλουμε στο Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. Είναι αυτό δυνατόν.
Hüseyin Pazarcı- Αυτό είναι μια προσέγγιση που οφείλεται στην έλλειψη νομικών γνώσεων. Αυτή η δυνατότητα δεν υπάρχει σε καμία περίπτωση. Το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων δεν σχολιάζει και σε καμία περίπτωση δεν μπαίνει στη διαδικασία να ακυρώσει βασικές ιδρυτικές συμφωνίες που θεωρούνται πηγές πρωτογενούς δικαίου και τέτοιες συμφωνίες είναι οι Συμφωνίες Ένταξης. Ό,τι υπάρχει στη Συμφωνία Ένταξης, θα εφαρμοστεί κατά γράμμα. Παρότι η Ε.Ε. κινείται με βάση την αρχή «Η Ε.Ε. είναι μια διαδικασία-γεγονός ολοκλήρωσης και μεταξύ των χωρών-μελών εφαρμόζονται οι ίδιες αρχές», σε ορισμένες περιπτώσεις υπάρχουν ορισμένες εξαιρέσεις. Για παράδειγμα, η Αγγλία, όταν έγινε μέλος της Ε.Ε., επέβαλε στην Ε.Ε. τον όρο να μην εφαρμοστούν οι αρχές της Ε.Ε. στις αγγλικές στρατιωτικές βάσεις στην Κύπρο. Και μη συμφωνία έγινε με αυτόν τον τρόπο. Από κει και μετά δεν έχεις το δικαίωμα να προσφύγεις στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και να πεις «Για όλες της χώρες της Ε.Ε. ισχύουν οι ίδιες αρχές, για πιο λόγο η Αγγλία εξαίρεσε τις βάσεις της στην Κύπρο». Η συμφωνία έγινε αποδεκτή ως έχει, η μικρή περιοχή αυτή αναγνωρίστηκε ως περιοχή εξαίρεσης. Εάν στη συμφωνία που θα γίνει με μας εξαιρεθεί το δικαίωμα της ελεύθερης διακίνησης και μπουν όροι που εξαιρούν μονίμως την Τουρκία από τους πόρους για την γεωργία και τις υποδομές και εάν αυτοί οι όροι γίνουν αποδεκτοί από όλους, και στη συνέχεια εγκρίνουν όλα αυτά οι χώρες-μέλη και τα θεσμικά όργανα της Ε.Ε., τότε δεν υπάρχει καμία δυνατότητα να πας στο Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και να ζητήσεις την ακύρωσή τους. Αυτό αποτελεί πρωτογενές δίκαιο. Το πρωτογενές δίκαιο σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να το αλλάξει το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. Ούτε η Κομισιόν, ούτε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορούν να τα αλλάξουν. Αποτελούν θεμελιώδεις αρχές του ευρωπαϊκού κεκτημένου.
2023- Μπορείτε να μας δώσετε πληροφορίες και να μας ενημερώσετε για τις συνταγματικές ρυθμίσεις που πρέπει να κάνει η Τουρκία για να προσαρμοστεί στους όρους της Ε.Ε.;
Hüseyin Pazarcı- Θα πρέπει να γίνουν ορισμένες αλλαγές στο σύνταγμά μας για να προσαρμοστούμε στο ευρωπαϊκό κεκτημένο. Αυτό δεν έχει γίνει μέχρι τώρα, άλλωστε δεν είναι επιβεβλημένο να γίνει άμεσα. Μπορεί να γίνει όταν πλησιάζουμε στην ημερομηνία που θα γίνουμε πλήρες μέλος. Για παράδειγμα, το 6ο άρθρο του συντάγματος αναφέρει: «Η κυριαρχία ανήκει σε κάθε περίπτωση και χωρίς όρους στο έθνος. Η κυριαρχία του τουρκικού έθνους ασκείται με βάση τις αρχές που καθορίζει το σύνταγμα από τα αρμόδια γι’ αυτό όργανα». Με βάση το σύνταγμά μας, τα όργανα αυτά είναι η βουλή, η κυβέρνηση, η οι φορείς της δικαιοσύνης και ο πρόεδρος της δημοκρατίας. Όταν όμως γίνουμε μέλη της Ε.Ε. θα είμαστε υποχρεωμένοι να εφαρμόζουμε τις αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οι οποίες εφαρμόζονται από τα κράτη μέλη υπό μορφή νόμων….
Θα πρέπει να γίνουν κάποιες συνταγματικές αλλαγές, για να προσαρμοστούμε στο ευρωπαϊκό κεκτημένο….
Χουσεΐν Παζαρτζί (Hüseyin Pazarcı)
Ο Χουσεΐν Παζαρτζί γεννήθηκε στις Σαράντα Εκκλησιές (Kırklareli Babaeski ) της Θράκης, το 1944. Διετέλεσε πρέσβης και καθηγητής πανεπιστημίου. Αποφοίτησε από τη Νομική Σχολή και το Τμήμα Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου των Παρισίων, ενώ έκανε μεταπτυχιακό και διδακτορικό στο πανεπιστήμιο Paris II. Το 1976 έγινε λέκτορας και το 1985 καθηγητής πανεπιστημίου στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών. Διετέλεσε καθηγητής στη Νομική Σχολή του πανεπιστημίου Dicle (Ντιγιαρμπακίρ), στη Νομική Σχολή του πανεπιστημίου Hacettepe, είναι επισκέπτης καθηγητής στο πανεπιστήμιο Paris II και αλλού. Να σημειωθεί ότι διδάσκει και στο πανεπιστήμιο Yakın Doğu που λειτουργεί στα κατεχόμενα της Κύπρου.
Διετέλεσε σύμβουλος στο τουρκικό υπουργείο εξωτερικών και υπηρέτησε ως πρέσβης στην πρεσβεία της Τουρκίας στην Τυνησία και την Παλαιστίνη. Είναι μέλος στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, στο Εμπορικό Δικαστήριο και στο Κέντρο Πρόληψης Διαφορών του ΟΑΣΕ.
Εξελέγη βουλευτής του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος (chp) και μετεπήδησε στο Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (dsp).
Το μεταφρασμένο άρθρο που ακολουθεί δημοσιεύθηκε στο περιοδικό 2023, τον Ιανουάριο του 2005.
Ο Χουσεΐν Παζαρτζί θεωρείται γνώστης του Κυπριακού και των Ελληνο-Τουρκικών και έχει δημοσιεύσει αρκετές σχετικές εργασίες για τα θέματα αυτά.
InfoGnomon
Το άρθρο αναρτήθηκε για πρώτη φορά τις 9 Σεπτεμβρίου 2009
Eν όψει του Δεκεμβρίου, που έχει χαρακτηριστεί από πολλούς ως εξαιρετικά κρίσιμος μήνας για την Ελλάδα και την Κύπρο, εξ αιτίας του ότι τότε θα κριθεί η Τουρκία από την Ε.Ε. αν και κατά πόσον έχει εκπληρώσει τους όρους που τέθηκαν το 2006, μετά από κοινή στρατηγική Ελλάδος-Κύπρου, τουτέστιν Κώστα Καραμανλή-Τάσσου Παπαδόπουλου, ένας από τους οποίους είναι και η υπογραφή από πλευράς της Τουρκία της Συμφωνίας της Άγκυρας, ενέργεια που κατά πολλούς συνιστά αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Ήδη, κατά τα φαινόμενα, η τουρκική κυβέρνηση δεν φέρεται διατεθειμένη να προβεί στην κίνηση αυτή και μάλλον τον Δεκέμβριο θα της δοθεί παράταση ενός ακόμα χρόνου, για να προβεί στην υπογραφή της εν λόγω συμφωνίας.
Δηλαδή, με άλλα λόγια, ο κρίσιμος χρόνος στον οποίο θα κριθεί αυτό το πολύ σοβαρό ζήτημα (Κυπριακό), η πορεία του οποίου, σε συνδυασμό με τις εξελίξεις στο Αιγαίο, θα κρίνουν εν γένει την πορεία αλλά και την τύχη ολόκληρου του Ελληνισμού, επιτείνεται μέχρι τα τέλη του 2010, περίοδος κατά την οποία είναι σφόδρα πιθανό να υπάρχει κλίμα πολιτικής ρευστότητας στην Ελλάδα, εξέλιξη που θεωρείται περίπου καταστροφική για το χειρισμό των κρισίμων θεμάτων που προαναφέρθηκαν.
Το κατά πόσον και σε πιό βαθμό το ενδεχόμενο κλίμα πολιτικής ρευστότητας είναι αποτέλεσμα εσωτερικών πολιτικών διεργασιών και το κατά πόσον καλλιεργείται από άλλους, εξωγενείς παράγοντες, θα αποτελέσει αντικείμενο μιας άλλης ανάλυσής μας
Προς το παρόν, για την ενημέρωση των φίλων του ιστολογίου μας, δημοσιεύουμε μετάφραση συνέντευξης που έδωσε στο τουρκικό περιοδικό "2023" ο ακαδημαϊκός και βουλευτής Χουσεΐν Παζαρτζί, μαζί με το βιογραφικό του, στην οποία συνέντευξη ο αναγνώστης έχει τη δυνατότητα να εμβαθύνει στις τουρκικές ενστάσεις που σχετίζονται με την υπογραφή της Συμφωνίας της Άγκυρας και το ενδεχόμενο να οδηγήσει αυτή στην σταδιακή εφαρμογή του ευρωπαϊκού κεκτημένου στο σύνολο του νησιού και στην απομάκρυνση των τουρκικών στρατευμάτων κατοχής από την Κύπρο.
Επειδή όντως οι μέρες είναι 'πονηρές', συνιστούμε στους φίλους του ιστολογίου μας να αναλύσουν ψύχραιμα και με την σοβαρότητα και την ευθύνη που επιβάλλουν οι περιστάσεις το περιεχόμενο της συνέντευξης ο καθένας με το δικό του πολιτικό και αναλυτικό κριτήριο και να συνεξετάσουν εάν το "ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΟΜΕΝ" της Ελλάδος και της Κύπρου, συνιστά στην ουσία μια ώθηση-παρακίνηση προς την Τουρκία να υπογράψει τη Συμφωνία της Άγκυρας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την πορεία του Κυπριακού, αλλά και των ελληνοτουρκικών σχέσεων στο σύνολό τους.
Για το ενδεχόμενο ρευστού πολιτικού σκηνικού και τους παράγοντες που οδηγούν σε κάτι τέτοιο, όπως προαναφέραμε, θα αφιερώσουμε μια άλλη, ξεχωριστή ανάλυση.
Καλό διάβασμα και καλή τύχη στην πατρίδα μας.
Όποια ένσταση κι αν σκαρφιστείτε, η υπογραφή του Πρωτοκόλλου Προσαρμογής σημαίνει αναγνώριση της Ρωμέικης Διοίκησης της Νότιας Κύπρου υπό την επωνυμία «Κυπριακή Δημοκρατία»
Συνέντευξη του Ηüseyin PAZARCI στο περιοδικό 2023 (Ιανουάριος 2005)
2023- Ένα από τα θέματα που μας απασχολούν, με αφορμή την 17 Δεκεμβρίου, είναι το αν θα αναγνωρίσουμε την Ρωμέικη Διοίκηση της Νότιας Κύπρου (ΡΔΝΚ) υπό την επωνυμία «Κυπριακή Δημοκρατία». Γιατί γίνεται τόση συζήτηση για το θέμα; Η Τουρκία θα αναγνωρίσει την ΡΔΝΚ;
Huseyin Pazarci- Κατ’ αρχήν είναι ωφέλιμο να κοιτάξουμε με ποιο τρόπο θα γίνει η οποιαδήποτε αναγνώριση της Κύπρου από την Τουρκία. Το θέμα της αναγνώρισης ήλθε στο προσκήνιο λόγω του ότι προστέθηκαν στην Ε.Ε. άλλα δέκα νέα κράτη. Αυτά τα νέα κράτη πρέπει να συμπεριληφθούν στην Συμφωνία Τελωνειακής Ένωσης και Συμφωνία Εταιρικής Σχέσης (Οrtaklik Αnlasmasi) που έχει ήδη υπογράψει η Τουρκία με την Ε.Ε. Το ένα από αυτά τα νέα μέλη είναι η χώρα που λέγεται «Κυπριακή Δημοκρατία» και την οποία εμείς ονομάζουμε Ρωμέικη Διοίκηση της Νότιας Κύπρου (ΡΔΝΚ)..Αυτή η χώρα έγινε μέλος της Ε.Ε. ως «Κυπριακή Δημοκρατία». Ως εκ τούτου το κράτος αυτό απέκτησε υποκειμενική θέση, έγινε συμβαλλόμενο μέρος στη Συμφωνία της Άγκυρας (που αφορά την επέκταση της συμφωνίας Τελωνειακής Ένωσης Τουρκίας-Ε.Ε. στα νέα δέκα κράτη μέλη της Ε.Ε., στα οποία συμπεριλαμβάνεται και η Τουρκία, σ.τ.μ.) και αυτό, σε συνδυασμό με το Πρωτόκολλο Προσαρμογής (Uyum Protokolü), έφερε στο προσκήνιο το ερώτημα μήπως «η αποδοχή του Πρωτοκόλλου Προσαρμογής και η υπογραφή της Συμφωνίας της Άγκυρας σημαίνουν και αναγνώριση της ΡΔΝΚ». Δηλαδή, το ζήτημα της «αναγνώρισης ή μη» μας προέκυψε λόγω του Πρωτοκόλλου. Εκτός αυτού, όμως, υπήρχαν ήδη οι απαιτήσεις της ΡΔΝΚ για αναγνώρισή της από την Τουρκία, η οποία έχει την εξής θέση: «Είμαστε χώρα-μέλος της Ε.Ε. και δεν υπάρχει περίπτωση να προσχωρήσεις στην Ε.Ε. και να γίνεις μέλος σε αυτή την ομάδα εάν δεν με αναγνωρίσεις». Δηλαδή, αυτό ήταν η γενική θέση που εξέφραζε η ελληνοκυπριακή πλευρά στην Κύπρο. Το Πρωτόκολλο Προσαρμογής όμως έφερε μπροστά μας το πρόβλημα της υποχρεωτικής αναγνώρισης της Κύπρου από την Τουρκία.
Τώρα, πριν προχωρήσουμε σε αυτό καθ’ αυτό το Πρωτόκολλο, είναι καλό να κοιτάξουμε «τι σημαίνει η υπογραφή» μιας συμφωνίας ανάμεσα σε δυο θεσμούς. Μια συμφωνία έχει δυο πλευρές. Το πρώτο είναι το ίδιο το θέμα πάνω στο οποίο οικοδομήθηκε η συμφωνία. Το Πρωτόκολλο Προσαρμογής αποσκοπεί στην υποχρέωση επέκτασης εφαρμογής των όρων της Τελωνειακής Ένωσης και των όρων που αφορούν τις υφιστάμενες σχέσεις μεταξύ Τουρκίας–ΕΕ στα νέα κράτη-μέλη. Σε γενικές γραμμές, η δεύτερη πλευρά μιας συμφωνίας εμφανίζεται ως απορρέουσα υποχρέωση. Αν ένα κράτος πραγματοποιεί μια συμφωνία με ένα άλλο θεσμό που θεωρεί τον εαυτό του κράτος, αυτομάτως δημιουργείται η εξής υπόθεση: «Εσύ είσαι ένα κράτος. Από τη στιγμή που υπογράφω μαζί σου μια συμφωνία, είμαι ισότιμος μαζί σου». Με βάση αυτήν την υπόθεση, αν συνάψεις μια συμφωνία μαζί του, αυτό σημαίνει ότι τον αναγνωρίζεις.
Σε μια τέτοια συμφωνία, όταν κινούμαστε με βάση μια τέτοια λογική, δηλαδή «εσύ είσαι ένα κράτος και εγώ κάνω μια συμφωνία μαζί σου», είναι πιθανόν να δημιουργείται η εντύπωση ότι υπάρχει αναγνώριση. Στην προκειμένη περίπτωση πρέπει να σημειώσουμε ότι υπάρχει μια διαφορά μεταξύ διμερούς και πολυμερούς συμφωνίας. Εάν σε μια πολυμερή συμφωνία υπάρχουν θεσμοί ή κράτη που δεν τους αναγνωρίζεις, μπορείς να συμμετέχεις, υπό την προϋπόθεση ότι θα δηλώσεις ξεκάθαρα με μια ανακοίνωση ή με μια υποσημείωση ότι η υπογραφή δεν συνιστά αναγνώριση του μέρους που δεν θέλεις να αναγνωρίσεις. θέτοντας ξεκάθαρους όρους σχετικά με αυτό. Σε ότι αφορά την περίπτωση της Κύπρου, η Τουρκία έχει υπογράψει πολλές πολυμερείς συμφωνίες και είναι ήδη συμβαλλόμενο μέρος και μέλος σε πολλούς διεθνείς οργανισμούς στους οποίους συμμετέχει και η Κύπρος, όπως τα Ηνωμένα Έθνη, το Συμβούλιο της Ευρώπης, Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα κλπ. Όταν πρόκειται για πολυμερείς συμφωνίες, κυρίως όταν υπάρχουν περιπτώσεις συνεργασίας, είναι δυνατόν να μην προβείς σε αναγνώριση. Δηλώνεις ότι «Η συμφωνία αυτή δεν συνιστά αναγνώρισης του τάδε μέρους». Αυτό αρκεί για να αποφύγεις την αναγνώριση. Με άλλα λόγια, αν και υπογράφεις πολυμερείς συμφωνίες, δηλώνεις ότι δεν αναγνωρίζεις το μέρος που επιθυμείς και αποφεύγεις τις διμερείς υποχρεώσεις και σχέσεις.
Όταν όμως πρόκειται για διμερείς συμφωνίες, αυτό είναι λίγο ποιο πολύπλοκο. Αν συνάψεις σαν κράτος μια διμερή συμφωνία με ένα άλλο μέρος το οποίο εκ των πραγμάτων θεωρείται «κράτος», αυτό θα θεωρηθεί πλέον σαν ένα πολύ δυνατό χαρτί αναγνώρισης. Αν συνεχίσεις να αρνείσαι την αναγνώριση, τότε μπορούν να σου πουν «γιατί υπέγραψε με αυτό μια τέτοια συμφωνία»; Μπορεί, όμως, το διεθνές δίκαιο να επιτρέψει την υπογραφή διμερούς συμφωνίας μεταξύ δυο μερών και να προστεθεί σ’ αυτήν άρθρο που να λέει: «Υπογράφω αυτήν την συμφωνία, χωρίς να σημαίνει ότι αυτό συνιστά αναγνώριση ως κράτους του αντισυμβαλλόμενου μέρους». Στην περίπτωση αυτή, όμως, είναι προϋπόθεση η συμφωνία και των δυο μερών σε αυτό. Αν δηλαδή το δεχτεί η άλλη πλευρά, τότε μπορείς να πεις «η συμφωνία αυτή δεν σημαίνει ότι σε αναγνωρίζω».
2023- Σε ποιες περιπτώσεις μπορεί να γίνει αυτό;
Huseyin Pazarci- Παραδείγματος χάριν, εμφανίσθηκε ένας θεσμός στο διεθνές σκηνικό που απαιτεί να γίνει κράτος. Μερικές φορές μπορεί να υποχρεωθείτε να συνάψετε σχέσεις με αυτό. Όπως για παράδειγμα η ίδρυση και λειτουργία προξενείου. Εάν στην περιοχή που ελέγχει ο θεσμός αυτός ζουν δικοί σας πολίτες, είστε υποχρεωμένοι να συνεργαστείτε μαζί του. Πρέπει να κάνετε μια συμφωνία για να λειτουργεί το προξενείο. Αν στη συμφωνία αυτή προστεθεί η φράση «Αυτό δεν σημαίνει ότι σε αναγνωρίζω ως κράτος», τότε δεν υπάρχει πρόβλημα. Τέτοιες συμφωνίες μπορεί να γίνουν για παράδειγμα με εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα που έχουν βλέψεις στα εδάφη άλλων κρατών. Στις περιπτώσεις αυτές μπορείς να χρησιμοποιήσεις εκφράσεις προσωρινές που θα αφορούν μια μεταβατική περίοδο, όπως «δεν τους αναγνωρίζω ως κράτος αλλά ως μαχόμενη (ή εμπόλεμη) πλευρά». Εκτός από αυτό τέτοιου είδους συμφωνίες, μπορεί να υπογραφούν και άλλου τύπου, όπως για παράδειγμα συμφωνία ανακωχής ή συμφωνία ανταλλαγής αιχμαλώτων με ένα εμπόλεμο μέρος. Ας θυμηθούμε το 1921, που η κυβέρνηση της Γαλλίας υπέγραψε συμφωνία με την κυβέρνηση της Μεγάλης Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης (TBMM), χωρίς η Γαλλία να έχει αναγνωρίσει την Τουρκική Δημοκρατία ως κράτος. Υπογράφηκε μια συμφωνία ανακωχής και ανταλλαγής αιχμαλώτων με την Γαλλία, αλλά η Γαλλία δεν είχε αναγνωρίσει την Τουρκική Δημοκρατία ως κράτος. Αυτές οι συμφωνίες γίνονται για να λυθούν κάποια πρακτικά ζητήματα. Σε τέτοιες περιπτώσεις φροντίζετε να περιληφθούν στη συμφωνία εκφράσεις που αποκλείουν την αναγνώριση και περιορίζουν τη συμφωνία σε ένα πολύ συγκεκριμένο θέμα. Υπό αυτές τις προϋποθέσεις είναι δυνατή η σύναψη διμερών συμφωνιών χωρίς να υπάρχει αναγνώριση, αλλά αυτές οι συμφωνίες αφορούν περιορισμένα θέματα.
Τώρα, στην περίπτωσή μας τίθεται το ερώτημα αν η Τουρκία μπορεί να μην αναγνωρίσει της Κύπρο υπογράφοντας το Πρωτόκολλο Προσαρμογής με την ΡΔΝΚ. Αν κινηθούμε με βάση την υπόθεση «Η Τουρκία δηλώνει μονομερώς ότι ‘‘εγώ δεν σε αναγνωρίζω’’. Μπορεί να αποφύγει την αναγνώριση;», θα σας έλεγα ότι αυτό είναι λίγο δύσκολο να γίνει. Και αυτό γιατί το Πρωτόκολλο Προσαρμογής θα συναφθεί μεταξύ των νέων κρατών-μελών της ΕΕ και της Τουρκίας. Τα θέματα που περιλαμβάνει το Πρωτόκολλο αυτό καλύπτουν ένα πολύ ευρύ φάσμα. Μπαίνετε σε ένα ολοκληρωμένο καθεστώς οικονομικής συνεργασίας. Δεν πρόκειται για μια συμφωνία που αφορά κάποιο συγκεκριμένο, περιορισμένης εμβέλειας θέμα, όπως το παράδειγμα που προανέφερα. Εδώ δεν έχει δυνατότητα η Τουρκία να πει ότι «εγώ θεωρώ ότι δεν υπάρχεις». Έτσι δεν έχει καμιά σημασία και είναι κενή περιεχομένου μια δήλωση του τύπου «εγώ θεωρώ ότι δεν υπάρχεις». Και αυτό γιατί από τη μια πλευρά λες ότι «εγώ θεωρώ ότι δεν υπάρχεις» και από την άλλη συναλλάσσεσαι με κάτι που δεν υπάρχει. Για παράδειγμα, η Τελωνειακή Ένωση προβλέπει κάποια πράγματα, όπως για παράδειγμα το πιστοποιητικό προέλευσης των προϊόντων. Αυτό από ποιον θα το ζητήσεις; Μέσα στα πλαίσια της Τελωνειακής Ένωσης θα το ζητήσεις από την Νότια (Κύπρο). Τότε όμως έρχεσαι αντιμέτωπος με την εξής κατάσταση. Η Νότια Κύπρος θα συναλλάσσεται μαζί σου ως εκπρόσωπος όλου του νησιού. Με παρόμοιες καθημερινές διαδικασίες, θα υποχρεωθείς να συναλλάσσεσαι και να έχεις ως συνομιλητή σου τη Νότια Κύπρο. Η υπογραφή και αποδοχή ενός κειμένου όπως το Πρωτόκολλο Προσαρμογής που καλύπτει ένα πολύ ευρύ φάσμα και δεν επιτρέπει περιορισμούς ή εξαιρέσεις σε κάποια θέματα, αναγκαστικά σε οδηγεί στην αναγνώριση μέσω καθημερινών πρακτικών εφαρμογών που θα έχεις την άλλη πλευρά ως κυρίαρχο και νόμιμο εκπρόσωπο όλου του νησιού. Έτσι αυτομάτως, σιγά-σιγά και σταδιακά παραμελείς και απορρίπτεις την Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου (Τ.Δ.Β.Κ.) αν όχι σε όλες τις διαδικασίες, αλλά σε κάποιες σίγουρα. Δηλαδή, ακόμα και να σας επιτρέψουν να θέσετε έναν όρο του τύπου «δεν σε αναγνωρίζω», αυτό δεν αίρει τις υποχρεώσεις της Τουρκίας ως προς το σύνολο του Πρωτοκόλλου. Δηλαδή, ουσιαστικά και πρακτικά δεν αλλάζει τίποτα. Δεν θα αλλάξει τίποτα επίσης αν αυτό το Πρωτόκολλο Προσαρμογής η Τουρκία το υπογράψει με τα δέκα νέα μέλη μαζί ή με το καθένα ξεχωριστά.
Άλλωστε, ακόμα και στην περίπτωση που η Τουρκία πει «εγώ δεν σε αναγνωρίζω», η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν θα το δεχτεί. Η στάση της μέχρι στιγμής αυτό δείχνει. Η ελληνοκυπριακή πλευρά Θα πει «Πώς λέει η Τουρκία «Δεν σε αναγνωρίζω», δεν έχει το δικαίωμα να το πει αυτό». Και θα πάρει αυτή τη θέση βασιζόμενη στο γεγονός ότι η Ε.Ε. έχει δεχτεί ως μέλος της την Κυπριακή Δημοκρατία και έχει αναγνωρίσει την ελληνοκυπριακή πλευρά ως τη νόμιμη κυβέρνηση ολόκληρου του νησιού. Η Συμφωνία Ένταξης που έκανε η Ε.Ε. με την Κύπρο, αναγνωρίζει ως Κυπριακή Δημοκρατία αυτό που εμείς αποκαλούμε Ρωμέικη Διοίκηση της Νότιας Κύπρου. Με ένα επιπρόσθετο άρθρο, μάλιστα, τονίστηκε ότι «Αναστέλλεται προς το παρόν η εφαρμογή του Ευρωπαϊκού Κεκτημένου στο βόρειο μέρος του νησιού που δεν ελέγχει η κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας». Όμως, η ΕΕ έχει πει ότι «η Κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας που αναγνωρίζω είναι η Ελληνοκυπριακή Διοίκηση». Επειδή αυτό έχει συμπεριληφθεί και στη Συμφωνία Ένταξης, υπέχει τη θέση πρωταρχικού νόμου (primary law). Πλέον αυτό ούτε το Συμβούλιο, ούτε η Επιτροπή, ούτε και τα κράτη μέλη με οποιαδήποτε διαδικασία, συνολικά η μονομερώς, μπορούν να το αλλάξουν, ενώ δεν είναι σε θέση να προβεί σε οποιαδήποτε σχετική εκτίμηση ή αξιολόγηση και το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. Βασιζόμενη σε όλα αυτά η Ελληνοκυπριακή Διοίκηση θα πει: «Από την στιγμή που υπογράφεις αυτό το Πρωτόκολλο Προσαρμογής, ακόμα να πεις ότι δεν σε αναγνωρίζω, οι πρακτικές υποχρεώσεις σου επιβάλλουν την αναγνώρισή μου. Πέραν αυτού, είμαι ένα κράτος μέλος της ΕΕ και εγώ είμαι η αναγνωρισμένη κυβέρνησή του». Ως εκ τούτου ακόμα και στην περίπτωση που η Τουρκία πει ότι «δεν σε αναγνωρίζω», από την στιγμή που θα υπογράφει η εν λόγω συμφωνία, η ΕΕ θα την θεωρήσει ως μια συμφωνία που υπογράφηκε με την Κυπριακή Δημοκρατία και αν χρειαστεί θα το ερμηνεύει ως εξής. «Την Κύπρο εκπροσωπεί η Κυπριακή Δημοκρατία υπό την ονομασία Ρωμέικη Διοίκηση της Κύπρου».
Υπό το πρίσμα όλων των παραπάνω, αφηρημένες έννοιες όπως «σε αναγνωρίζω η δεν σε αναγνωρίζω» θα μείνουν στην άκρη. Το περιεχόμενο της συμφωνίας, η θέση της Ελληνοκυπριακής Διοίκησης μέσα στην ΕΕ και το γεγονός της ένταξης της Κυπριακής Δημοκρατίας ως μέλος στην ΕΕ δημιουργεί μια κατάσταση αναγκαστικής αναγνώρισης για την Τουρκία. Μπορεί αυτό στην αρχή να γίνεται βήμα-βήμα, αλλά μετά από κάποιο χρονικό διάστημα όλα αυτά τα μικρά βήματα θα σημάνουν την πλήρη αναγνώριση. Όταν υπογράψετε το Πρωτόκολλο Προσαρμογής, όσο κι αν πείτε «εγώ δεν αναγνωρίζω», αυτός που θα υπογράψει για την Κύπρο είναι η «Κυπριακή Δημοκρατία». Για αυτό, όποιον όρο και να βάλετε κατά την υπογραφή της Συμφωνίας, η αναγνώριση θα επέλθει αυτομάτως. Αλλά και να θέλετε να βάλετε έναν τέτοιο όρο, η Ελληνοκυπριακή πλευρά θα πει «εγώ δεν υπογράφω τη συμφωνία». Αυτό θα πράξει. Και όταν το κάνει αυτό η Ελληνοκυπριακή πλευρά, τα μέλη της ΕΕ, το Συμβούλιο, η Επιτροπή δεν θα έχουν κανένα νόμιμο δικαίωμα, δυνατότητα και αρμοδιότητα να επιβάλλουν και να πουν (στην Κύπρο, σ.τ.μ.) «Εσύ για μας είσαι κράτος, αλλά δεν είσαι κράτος επειδή το λέει το αντισυμβαλλόμενο μέρος της συμφωνίας». Το αποτέλεσμα όλων αυτών θα είναι η σταδιακή αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η αναγνώριση αυτή θα υποχρεώσει την Άγκυρα σε σταδιακό αποκλεισμό και αποαναγνώριση της Βόρειας Κύπρου.
Οι Τουρκοκύπριοι μπορεί να καταλήξουν να γίνουν μειονότητα...
2023- Μετά από αυτήν την συγκεκριμένη υπογραφή είναι δυνατόν η ελληνοκυπριακή πλευρά να φέρει στο προσκήνιο μια σειρά από αιτήματα, ακόμα και την απόσυρση των τουρκικών στρατευμάτων από την Τ.Δ.Β.Κ.;
Huseyin Pazarci- Όταν δέχεστε την ύπαρξη της Κυπριακής Δημοκρατίας, αποδέχεστε και την κατάσταση που έχει ήδη δημιουργηθεί. Έτσι η διοίκηση της Ελληνοκυπριακής πλευράς θα προχώρηση ακόμα παρά πέρα. Άπο δω και πέρα η Ελληνοκυπριακή διοίκηση θα μπόρεση να πει: «Εγώ που είμαι ο εκπρόσωπος της Κυπριακής Δημοκρατίας απαιτώ από την Τουρκία, που έχει υπογράψει μαζί μου το Πρωτόκολλο Προσαρμογής και διαπραγματεύεται μαζί μου την ένταξή της στην Ε.Ε. να συμμορφωθεί με αυτά και με αυτά». Θα πει ας πούμε «αποσύρετε τα στρατεύματα, δεν υπάρχει Τ.Δ.Β.Κ., σταματήστε να την αναγνωρίζετε». Θα αρχίσει να λέει ότι πλέον είναι αυτή που έχει την αρμοδιότητα σε όλο το νησί, συμπεριλαμβανομένου και του Βορρά. Αυτό σε πρώτη φάση θα φέρει σε δύσκολη θέση το Βορρά. Επόμενος στόχος θα είναι η απόσυρση των τουρκικών στρατευμάτων από το νησί. Ο τρίτος στόχος είναι να κάνει τα απαραίτητα βήματα για τον καθορισμό της θέσης των Τούρκων στο νησί. Τη φορά αυτή θα προσπαθήσουν να πιέσουν την Τουρκία και τους τουρκοκυπρίους να αποδεχτούν και νομικά ένα νέο καθεστώς για τους τουρκοκυπρίους, το οποίο δεν θα λαμβάνει υπόψη κάποιες πρόνοιες των ιδρυτικών συμφωνιών της Κυπριακής Δημοκρατίας του 1960. Αυτό σημαίνει ότι θα προκύψει μια κατάσταση με βάση την οποία οι τουρκοκύπριοι θα βρεθούν σε μια κατάσταση πολύ χειρότερη από αυτήν που είχε κατακτηθεί με τις συμφωνίες του 1960. Τέλος πάντων, τα ανθρώπινα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων θα είναι εξασφαλισμένα σε ατομικό επίπεδο, μέσα στα πλαίσια των ευρωπαϊκών νόμων και κανονισμών, αλλά είναι πολύ πιθανόν να χάσουν την ιδιότητά τους ως «ιδρυτική κοινότητα», παραμένοντας απλά μια «μειονότητα» στο νησί. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα οικοδομηθεί άμεσα μια τέτοια κατάσταση, αλλά θα είναι η αρχή για να καταλήξουμε σταδιακά σε αυτήν τη κατάσταση.
2023- Έρχεται και πάλι στο προσκήνιο το Σχέδιο Ανάν. Από την άποψη αυτή, το σχέδιο αυτό δεν είναι δυνατόν να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της Τουρκίας και να είναι υπέρ των Τουρκοκυπρίων. Μάλλον το νέο Σχέδιο Ανάν θα επανέλθει σε μια τέτοια μορφή, που θα εξυπηρετεί τα αιτήματα των Ελληνοκυπρίων.
Huseyin Pazarci- Το γεγονός ότι είναι καλεσμένος και ο Ανάν στο επίσημο δείπνο της 17ης Ιανουαρίου δείχνει ότι θέλουν να φέρουν πάλι στο προσκήνιο το Σχέδιο Ανάν. Υπήρχε η φήμη θα επανερχόταν το Σχέδιο Ανάν. Άλλωστε, όταν κοιτάμε την λογική του θέματος, αυτό ήταν κάτι το αναμενόμενο. Ήταν αναμενόμενο να αναζητήσει η Ε.Ε. μια συμβιβαστική λύση, από τη στιγμή που είναι γνωστό ότι η Τουρκία δεν αναγνωρίζει την Ελληνοκυπριακή Διοίκηση ως εκπρόσωπο όλου του νησιού. Στην ΕΕ επικρατεί η εξής αντίληψη: «Αν δημιουργηθεί ένα Ενωμένο Κυπριακό Κράτος, η Τουρκία θα υπογράψει με αυτό το Πρωτόκολλο Προσαρμογής και θα έχει λυθεί το πρόβλημα». Ήδη έχει επιβεβαιωθεί αυτή η αντίληψη της ΕΕ με τον ερχομό στις Βρυξέλλες του Ανάν. Το νέο Σχέδιο Ανάν, άσχετα με το όνομα που θα του δοθεί, πρόκειται να τεθεί και πάλι στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Αν αυτό επιτευχθεί από πλευράς της ΕΕ, δεν υπάρχει πλέον τέτοιο πρόβλημα ούτε για την Τουρκία ούτε για την ίδια την ΕΕ, και επιπλέον η ΕΕ θα πετύχει μια πολύ σημαντική λύση σε ένα διεθνές πρόβλημα που παραμένει άλυτο επί πολλά χρόνια Τώρα φαίνεται ότι θα επικεντρωθούν προς σε αυτήν την κατεύθυνση.
Η τούρκικη κυβέρνηση φαίνεται να έχει αντιληφθεί ότι θα στριμωχτεί σε αυτό το θέμα. Η Τουρκία έχει καταλάβει ότι για να μπορέσει να ξεκινήσει τις συνομιλίες με την Ε.Ε. πρέπει να λύσει το Κυπριακό και έχει επίσης αντιληφθεί ότι αν δεν το λύσει θα χάσει τον έλεγχο των εξελίξεων, ενώ θα χάσουμε κομμάτι-κομμάτι και την Κύπρο. Δηλαδή, η κυβέρνηση έχει αντιληφθεί ότι δεν μπορεί να συνεχίσει την ίδια πολιτική στο Κυπριακό. Η κυβέρνησή μας, υπό το φως όλων αυτών των δεδομένων, έχει από καιρού αποδεχτεί ότι θα ήταν ευχαριστημένη με μια λύση που θα στηριζόταν στη λογική του Σχεδίου Ανάν, κάτι που ήδη εκφράζουν με δηλώσεις του τύπου να ξαναζωντανέψει το Σχέδιο Ανάν Αυτό μάλιστα δεν αφορά μόνον την κυβέρνηση, αλλά και το ίδιο το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης CHP. Από όσο έχω δει στον τύπο, έχουν φτάσει στο σημείο να ζητούν υποστήριξη από τις ΗΠΑ και την ΕΕ να ξαναφέρουν στο προσκήνιο το Σχέδιο Ανάν. Στην περίπτωση αυτή μπορούμε να πούμε ότι από τη στιγμή που και η κυβέρνηση και η αξιωματική αντιπολίτευση της Τουρκίας έχουν την ίδια άποψη, βγαίνει το συμπέρασμα ότι από πλευράς της Τουρκίας η μοναδική φόρμουλα επίλυσης του θέματος είναι το Σχέδιο Ανάν. Από την άλλη η Ελληνοκυπριακή πλευρά που είχε απορρίψει το Σχέδιο Ανάν, είναι πολύ άνετη και απολαμβάνει μια προνομιακή θέση, μια θέση που έχει από κάποιες πλευρές ασυλία. Η Ελληνοκυπριακή Διοίκηση έχει υιοθετήσει μια αντίληψη του τύπου «Δεν είναι δυνατόν να δεχτώ ένα σχέδιο παρόμοιο με αυτό του Σχεδίου Ανάν». Αυτό ήδη εκφράζεται από τον Παπαδόπουλο και τον ελληνοκυπριακό τύπο. Στον ελληνοκυπριακό τύπο παρουσιάζονται απόψεις όπως «δεν δεχόμαστε όλες τις πλευρές του Σχεδίου Ανάν με την τελική του μορφή, όπως έχει τεθεί προς έγκριση στο δημοψήφισμα». Δηλαδή, η Ελληνοκυπριακή Διοίκηση, βασιζόμενη στην προνομιακή θέση της μέσα στην ΕΕ, θα εμφανιστεί με την εξής στάση «για να μην πω όχι, εξασφαλίστε και άλλες παραχωρήσεις που θα είναι προς όφελός μου». Η Ελληνοκυπριακή Διοίκηση θα επιμένει σε αυτό. Αυτοί θα ξεκινήσουν τις διαπραγματεύσεις ως υποστηρικτές ενός Σχεδίου Ανάν που θα αλλάξει προς όφελός τους. Η Τουρκία όμως σχεδόν είναι σε μια διαπραγματευτική θέση που στην ουσία λέει: «Ας είναι Σχέδιο Ανάν και ό,τι γίνει ας γίνει». Αυτό δεν το λέει έτσι ακριβώς η κυβέρνησή μας, επειδή όμως βλέπει τη μοναδική λύση σε αυτό (στο Σχέδιο Ανάν) αναγκαστικά θα μπει σε αυτόν τον δρόμο. Έτσι θα επιχειρήσει να βρει πολιτικές που θα την βοηθήσουν να γίνει αποδεκτό από την εσωτερική κοινή γνώμη. Αυτό θα το κάνει με τα ΜΜΕ και τον τύπο, ο οποίος σε μεγάλο βαθμό την υποστηρίζει και είναι στο μέρος της, και θα το προβάλλει με πολλά αλλά μέσα. Αν η Τουρκία δεχτεί μια θέση ακόμα χειρότερη από ό,τι προέβλεπε το Σχέδιο για αυτήν και κάνει παραχωρήσεις, η Ελληνοκυπριακή Διοίκηση με τη σειρά της μπορεί να προχωρήσει και να υιοθετήσει την ιδέα της Ενωμένης Κύπρου. Μέσα στους Ελληνοκύπριους πιθανότατα θα υπάρχουν και κάποιοι που δε θα δεχτούνε ακόμα και αυτό. Ο Παπαδόπουλος μπορεί να είναι ένας από αυτούς. Ήδη η Ε.Ε. ξεκίνησε να προετοιμάζει αυτό το σενάριο και μπορεί να το επιβάλλουν μέσω του ΑΚΕΛ, που είναι και το μεγαλύτερο κόμμα. Αν πει το ΑΚΕΛ ναι, τότε και ο Παπαδόπουλος δεν θα μπορέσει να κάνει τίποτα.
Πρέπει να γίνει γνωστό το περιεχόμενο του Πρωτοκόλλου Προσαρμογής
2023- Είναι γνωστό ακριβώς το τι περιλαμβάνει το Πρωτόκολλο Προσαρμογής;
Huseyin Pazarci- Για να μπορέσουμε να κάνουμε σωστές αξιολογήσεις όσον αφορά το Πρωτόκολλο Προσαρμογής και για να το αν η υπογραφή του «συνιστά ή όχι αναγνώριση στην πράξη», πρέπει να γίνει γνωστό στον κοινή γνώμη το περιεχόμενο του Πρωτοκόλλου Προσαρμογής. Διότι στην έκθεση της 6ης Οκτώβριου της Ευρωπαϊκής Επιτροπή τονίζεται ότι η Επιτροπή έδωσε ένα υπόδειγμα του Πρωτοκόλλου Προσαρμογής στην Τουρκία τον Ιούλιο. Μελετώντας αυτό το υπόδειγμα μπορούμε να καταλάβουμε αν περιλαμβάνει εκφράσεις που θα επιτρέψουν στην πράξη την αναγνώριση ή μη (της Κύπρου, σ.τ.μ.) και αν αυτό θα θέσει στο περιθώριο την ΤΔΒΚ. Για αυτό η κυβέρνηση πρέπει σύντομα να ανακοινώσει το σχεδιάγραμμα, για να καταστεί δυνατόν να γίνουν οι σχετικές αξιολογήσεις. Αλλιώς το θέμα θα περιοριστεί σε θεωρητικού τύπου αναφορές «τους αναγνωρίσαμε ή δεν τους αναγνωρίσαμε». Αν δεν ανακοινωθεί αυτό, η τουρκική κοινωνία και η κοινωνία της ΤΔΒΚ θα υποστούν τις συνέπειες χωρίς να ξέρουν την ουσία του θέματος. Αυτό βέβαια θα ανοίξει το δρόμο για διάφορες άλλες ανησυχίες και δυσάρεστες εξελίξεις.
2023- Και ασφαλώς κύριε καθηγητά, σε περίπτωση που υπογράψουμε αυτή τη συμφωνία, μάλλον δεν θα έχουμε την δυνατότητα να την ανακαλέσουμε.
Huseyin Pazarci- Αν παύσουμε να θέλουμε να γίνουμε μέλος της Ε.Ε. τότε αυτό θα είναι δυνατόν. Δηλαδή η υπόθεση θα τραβηχτεί μέχρι το σημείο της απόρριψης της σημερινής εταιρικής σχέσης. Διότι η ίδια η Ε.Ε. δεν έχει τη νομική δυνατότητα ούτε την αρμοδιότητα να μας επιτρέψει να μην επεκτείνουμε στα νέα δέκα μέλη τη συμφωνία που υπογράψαμε με τα υπόλοιπα δεκαπέντε μέλη της Ε.Ε. Αυτό είναι μια πράξη ολοκλήρωσης και δεν έχετε την πολίτικη και νομική δυνατότητα να πείτε «δεν λαμβάνω υπόψη μου το Πρωτόκολλο Προσαρμογής». Αν απορρίπτετε όλη την διαδικασία της ευρωπαϊκής προοπτικής, τότε ναι, μπορείτε να αγνοήσετε αυτήν την συμφωνία. Και αυτό δεν είναι τόσο εύκολο να γίνει και αν γίνει θα έχει ένα ριζικό επαναστατικό χαρακτήρα.
2023- Από ό,τι έγινε κατανοητό, τα κείμενα έχουν προετοιμαστεί με πολύ λεπτή διπλωματική γλώσσα, αφού η κυβέρνηση έκανε διάβημα στην Ε.Ε. ότι δεν θα γίνουν δεκτές μόνιμες «εξαιρέσεις». Εάν οι συζητήσεις αυτές γίνουν ανοιχτά στην κοινωνία, αυτό μπορεί να βοηθήσει να γίνει κατανοητό ξεκάθαρα αυτό που θα δεχτούμε. Μπορεί έτσι να αποτραπεί να παρασυρθούμε λιγότερο, σε έναν δρόμο χωρίς επιστροφή.
Huseyin Pazarci- Οι μεταφράσεις τέτοιων κειμένων μερικές φορές είναι πολύ σημαντικές. Είναι απαραίτητες για να καταλάβει και ο λαός μας το τί γίνεται, αλλά αυτές οι μεταφράσεις πρέπει να γίνουν από εξειδικευμένους μεταφραστές. Εγώ έχω το γνήσιο το κείμενο στα αγγλικά. Μου τράβηξε το ενδιαφέρον η μετάφραση της 19ης παραγράφου της συμφωνίας όπως αυτή δημοσιεύτηκε σε μια από τις σοβαρότερες εφημερίδες μας. Εκεί γίνεται αναφορά σε «δέκα νέες χώρες», ενώ το αγγλικό κείμενο αναφέρεται σε δέκα νέα κράτη. Ακόμα και με τέτοιες αναφορές προσπαθούνε να μας κάνουν να αποδεχτούμε ότι η «Κυπριακή Δημοκρατία είναι ένα κράτος». Ποιος ξέρει τι άλλες τέτοιες εκφράσεις υπάρχουν στο Πρωτόκολλο Προσαρμογής. Γι’ αυτό, σε περίπτωση που δεν σταθούμε με προσοχή πάνω από τέτοιες ορολογίες, δεν θα μπορέσουμε να αντιληφθούμε τις λεπτομέρειες που πιθανόν έκρυψε μέσα στο κείμενο ένας νομικός ή ένας έμπειρος διπλωμάτης με εμπειρία σε τεχνικά θέματα. Δεν λέω ότι αυτά γίνονται πάντα με κακή πρόθεση, όμως σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να προσέχουμε αυτές τις ορολογίες. ………….
Θα ήταν λάθος να προβούμε σε υποχωρήσεις που θα μας στοιχίσουν στο μέλλον, μόνο και μόνο για να πάρουμε την ημερομηνία για τις διαπραγματεύσεις. Θα ήταν καλύτερα να αρχίζαμε τις διαπραγματεύσεις αφού οι τουρκοκύπριοι πετύχαιναν μια λύση που εξυπηρετεί τα συμφέροντά τους.
2023- Στο κείμενο υπάρχει η φράση “ανοιχτός ορίζοντας”, που έχει προκαλέσει πολλές συζητήσεις. Εσείς πώς την χαρακτηρίζετε;
Hüseyin Pazarcı- Φυσικά η φράση «ανοιχτός ορίζοντας» μας επιτρέπει να θεωρήσουμε ότι δεν δίνεται τελική ημερομηνία για το πέρας των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, όμως αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να ερμηνευτεί και αλλιώς. Κανονικά, για κάποιον που θέλει να γίνει μέλος της Ε.Ε. γίνονται ενταξιακές διαπραγματεύσεις με σκοπό τη σύνταξη της Συμφωνίας Ένταξης. Συμφωνία Ένταξης σημαίνει ότι είσαι έτοιμος να γίνεις πλήρες μέλος. Ακόμα και σε αυτή τη Συμφωνία Ένταξης υπάρχουν σκέψεις για μια άλλη εταιρική σχέση, υπάρχει αυτός ο κίνδυνος. Και στην περίπτωσή μας, με τη φράση «ανοιχτού ορίζοντα», υπάρχει ένα δεύτερο ενδεχόμενο, εκτός της ημερομηνίας περάτωσης των διαπραγματεύσεων. Δηλαδή, σε περίπτωση που δεν ολοκληρωθούν με επιτυχία οι συνομιλίες διαπραγμάτευσης και η Ε.Ε. δεν αναγνωρίσει στην Τουρκία τα δικαιώματα που έχει αναγνωρίσει στις άλλες 25 χώρες-μέλη και δεν έχει κατορθώσει να κάνει αποδεκτή αυτή τη συμφωνία από πλευράς της Τουρκίας, και επιπλέον δεν έχει καταφέρει να εκφοβίσει την Τουρκία, τότε είναι δυνατόν να έλθει στο προσκήνιο η αλλαγή περιεχομένου της Συμφωνίας Ένταξης. Χρησιμοποιούν λοιπόν την έκφραση «ανοιχτού ορίζοντα» για να εκφράσουν τη θέση τους για ένα ειδικό καθεστώς που δεν συμπεριλαμβάνει τους όρους του πλήρους μέλους. Το να περιορίζουμε την ανάγνωση αυτής της έκφρασης μόνο στον χρονικό ορίζοντα είναι λάθος. Αν δεν υπήρχαν αντίστοιχες δηλώσεις, ίσως θα μπορούσαμε να το ερμηνεύσουμε έτσι, όμως υπάρχουν τέτοιες δηλώσεις. Υπάρχει μια άποψη που μιλάει για έναν άλλο δρόμο εκτός του πλήρους μέλους. Έτσι θα πρέπει να το ερμηνεύσουμε, άλλωστε στην απόφαση της 17ης Δεκεμβρίου υπάρχει μια τέτοια φράση. Τη φράση αυτή, από τη στιγμή που την έβαλαν σε αυτή την απόφαση, θα τη βρίσκουμε μπροστά μας μέχρι το τέλος. Δεν λένε ότι οι διαπραγματεύσεις θα καταλήξουν σε ένα άλλο καθεστώς εταιρικής σχέσης, όμως λένε ότι κάτι τέτοιο είναι δυνατόν να γίνει, «διατηρούμε αυτό το δικαίωμα» λένε.
2023- Στο κείμενο υπάρχουν φράσεις που δείχνουν ότι δεν θα μας δοθεί το καθεστώς του πλήρους μέλους. Υπάρχουν ορισμένοι που λένε ότι αυτές τις προβλέψεις μπορούμε να τις προσβάλλουμε στο Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. Είναι αυτό δυνατόν.
Hüseyin Pazarcı- Αυτό είναι μια προσέγγιση που οφείλεται στην έλλειψη νομικών γνώσεων. Αυτή η δυνατότητα δεν υπάρχει σε καμία περίπτωση. Το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων δεν σχολιάζει και σε καμία περίπτωση δεν μπαίνει στη διαδικασία να ακυρώσει βασικές ιδρυτικές συμφωνίες που θεωρούνται πηγές πρωτογενούς δικαίου και τέτοιες συμφωνίες είναι οι Συμφωνίες Ένταξης. Ό,τι υπάρχει στη Συμφωνία Ένταξης, θα εφαρμοστεί κατά γράμμα. Παρότι η Ε.Ε. κινείται με βάση την αρχή «Η Ε.Ε. είναι μια διαδικασία-γεγονός ολοκλήρωσης και μεταξύ των χωρών-μελών εφαρμόζονται οι ίδιες αρχές», σε ορισμένες περιπτώσεις υπάρχουν ορισμένες εξαιρέσεις. Για παράδειγμα, η Αγγλία, όταν έγινε μέλος της Ε.Ε., επέβαλε στην Ε.Ε. τον όρο να μην εφαρμοστούν οι αρχές της Ε.Ε. στις αγγλικές στρατιωτικές βάσεις στην Κύπρο. Και μη συμφωνία έγινε με αυτόν τον τρόπο. Από κει και μετά δεν έχεις το δικαίωμα να προσφύγεις στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και να πεις «Για όλες της χώρες της Ε.Ε. ισχύουν οι ίδιες αρχές, για πιο λόγο η Αγγλία εξαίρεσε τις βάσεις της στην Κύπρο». Η συμφωνία έγινε αποδεκτή ως έχει, η μικρή περιοχή αυτή αναγνωρίστηκε ως περιοχή εξαίρεσης. Εάν στη συμφωνία που θα γίνει με μας εξαιρεθεί το δικαίωμα της ελεύθερης διακίνησης και μπουν όροι που εξαιρούν μονίμως την Τουρκία από τους πόρους για την γεωργία και τις υποδομές και εάν αυτοί οι όροι γίνουν αποδεκτοί από όλους, και στη συνέχεια εγκρίνουν όλα αυτά οι χώρες-μέλη και τα θεσμικά όργανα της Ε.Ε., τότε δεν υπάρχει καμία δυνατότητα να πας στο Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων και να ζητήσεις την ακύρωσή τους. Αυτό αποτελεί πρωτογενές δίκαιο. Το πρωτογενές δίκαιο σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να το αλλάξει το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. Ούτε η Κομισιόν, ούτε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορούν να τα αλλάξουν. Αποτελούν θεμελιώδεις αρχές του ευρωπαϊκού κεκτημένου.
2023- Μπορείτε να μας δώσετε πληροφορίες και να μας ενημερώσετε για τις συνταγματικές ρυθμίσεις που πρέπει να κάνει η Τουρκία για να προσαρμοστεί στους όρους της Ε.Ε.;
Hüseyin Pazarcı- Θα πρέπει να γίνουν ορισμένες αλλαγές στο σύνταγμά μας για να προσαρμοστούμε στο ευρωπαϊκό κεκτημένο. Αυτό δεν έχει γίνει μέχρι τώρα, άλλωστε δεν είναι επιβεβλημένο να γίνει άμεσα. Μπορεί να γίνει όταν πλησιάζουμε στην ημερομηνία που θα γίνουμε πλήρες μέλος. Για παράδειγμα, το 6ο άρθρο του συντάγματος αναφέρει: «Η κυριαρχία ανήκει σε κάθε περίπτωση και χωρίς όρους στο έθνος. Η κυριαρχία του τουρκικού έθνους ασκείται με βάση τις αρχές που καθορίζει το σύνταγμα από τα αρμόδια γι’ αυτό όργανα». Με βάση το σύνταγμά μας, τα όργανα αυτά είναι η βουλή, η κυβέρνηση, η οι φορείς της δικαιοσύνης και ο πρόεδρος της δημοκρατίας. Όταν όμως γίνουμε μέλη της Ε.Ε. θα είμαστε υποχρεωμένοι να εφαρμόζουμε τις αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οι οποίες εφαρμόζονται από τα κράτη μέλη υπό μορφή νόμων….
Θα πρέπει να γίνουν κάποιες συνταγματικές αλλαγές, για να προσαρμοστούμε στο ευρωπαϊκό κεκτημένο….
Χουσεΐν Παζαρτζί (Hüseyin Pazarcı)
Ο Χουσεΐν Παζαρτζί γεννήθηκε στις Σαράντα Εκκλησιές (Kırklareli Babaeski ) της Θράκης, το 1944. Διετέλεσε πρέσβης και καθηγητής πανεπιστημίου. Αποφοίτησε από τη Νομική Σχολή και το Τμήμα Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου των Παρισίων, ενώ έκανε μεταπτυχιακό και διδακτορικό στο πανεπιστήμιο Paris II. Το 1976 έγινε λέκτορας και το 1985 καθηγητής πανεπιστημίου στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών. Διετέλεσε καθηγητής στη Νομική Σχολή του πανεπιστημίου Dicle (Ντιγιαρμπακίρ), στη Νομική Σχολή του πανεπιστημίου Hacettepe, είναι επισκέπτης καθηγητής στο πανεπιστήμιο Paris II και αλλού. Να σημειωθεί ότι διδάσκει και στο πανεπιστήμιο Yakın Doğu που λειτουργεί στα κατεχόμενα της Κύπρου.
Διετέλεσε σύμβουλος στο τουρκικό υπουργείο εξωτερικών και υπηρέτησε ως πρέσβης στην πρεσβεία της Τουρκίας στην Τυνησία και την Παλαιστίνη. Είναι μέλος στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, στο Εμπορικό Δικαστήριο και στο Κέντρο Πρόληψης Διαφορών του ΟΑΣΕ.
Εξελέγη βουλευτής του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος (chp) και μετεπήδησε στο Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (dsp).
Το μεταφρασμένο άρθρο που ακολουθεί δημοσιεύθηκε στο περιοδικό 2023, τον Ιανουάριο του 2005.
Ο Χουσεΐν Παζαρτζί θεωρείται γνώστης του Κυπριακού και των Ελληνο-Τουρκικών και έχει δημοσιεύσει αρκετές σχετικές εργασίες για τα θέματα αυτά.
InfoGnomon
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Ο Μπουτάρης Δήμαρχος ή… “πατερούλης” της Κεντροαριστεράς;
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
