2014-09-22 16:25:30
Η ανασκαφή στον Τύμβο Καστά δεν είναι μία οποιαδήποτε ανασκαφή ανάδειξης και εύρεσης ενός μνημείου... Με τον τάφο της Αμφίπολης να είναι μοναδικός σε μέγεθος και τεχνοτροπία σε ολόκληρη την Ελλάδα, οι αρχαιολόγοι έχουν επιστήσει την προσοχή τους πρώτα στην προστασία του.
Έτσι από την πρώτη στιγμή έχει τονιστεί πως πρέπει να υπάρχει υπομονή καθώς κάθε βήμα που κάνουν στο εσωτερικό του τάφου οι αρχαιολόγοι, χρειάζεται άλλα δέκα βήματα στήριξης του μνημείου το οποίο δέχεται μεγάλες πιέσεις. Σύμφωνα με τον γεωλόγο-μελετητή Δρ. Λάζαρο Πολυμενάκο ο οποίος μίλησε στο protothema.gr και στον Βασίλη Τσακίρογλου, ελλοχεύουν σημαντικοί κίνδυνοι κατάρρευσης από αστάθειες των εδαφικών υλικών του επιχώματος.
Σύμφωνα με τον γεωλόγο-μελετητή, «είναι δυνατό να προκληθούν ισχυρά φαινόμενα αστάθειας της σήραγγας εντός του Τύμβου Καστά και του περιβάλλοντος εδαφικού υλικού, θέτοντας σε κίνδυνο τη συνέχιση της ανασκαφής αλλά και την ακεραιότητα των αρχαίων καταλοίπων»
. Ο Δρ. Πολυμενάκος επισημαίνει επίσης ότι «το τεχνητό επίχωμα που περιβάλλει τη σήραγγα έχει μειωμένη ικανότητα αυτοϋποστήριξης σε σχέση με αντίστοιχο υλικό που θα είχε αποτεθεί με φυσικές διεργασίες. Λαμβάνοντας υπόψη ότι οι διαστάσεις του επιχώματος αλλά και η πολυπλοκότητα των εδαφικών συνθηκών στο εσωτερικό του λόφου είναι πρωτόγνωρες για τα ανασκαφικά δεδομένα, θεωρώ ότι τα επόμενα στάδια προχώρησης της ανασκαφής θα πρέπει να σχεδιαστούν με ιδιαίτερη προσοχή, αξιοποιώντας κάθε διαθέσιμη επιστημονική πληροφορία».
Οι μαγνητικές τομογραφίες στον τάφο
Ο Δρ. Λάζαρος Πολυμενάκος είναι ειδικός στην εφαρμογή της σεισμικής τομογραφίας και μάλιστα είναι ο κύριος συντάκτης της πολυσυζητημένης γεωφυσικής μελέτης για τον Λόφο Καστά, η οποία είναι δημοσιευμένη σε διεθνές επιστημονικό περιοδικό ήδη από το 2003.
Όπως είχε γράψει στο παρελθόν το KoolNews.gr για πολλούς και διάφορους λόγους, κυρίως διπλωματικούς, η ανασκαφή στην Αμφίπολη είχε περάσει σε δεύτερη μοίρα και κατά συνέπεια τα χρήματα που δίδονταν στους αρχαιολόγους ήταν τόσα έτσι ώστε το μνημείο μόλις να συντηρείται. Ωστόσο από το 1998-1999 είχε φανεί πως επρόκειτο για κάτι πραγματικά μεγάλο.
Η ομάδα των γεωφυσικών Λάζαρου Πολυμενάκου, Σταύρου Παπαμαρινόπουλου, και Αθανάσιου Λιόση με τη μέθοδο της τρισδιάστατης σεισμικής τομογραφίας έδειξαν πως η περίμετρος του τάφου δεν κρύβει μόνο το ίδιο το ταφικό μνημείο αλλά μια σειρά από λίθινες δομές σε όλο το πλάτος της. Η μελέτη τους είχε δημοσιευθεί μάλιστα το 2004 σε ειδικό βρετανικό περιοδικό αρχαιολογίας.
Όπως φαίνεται στην πρώτη εικόνα, με το σύμβολο «Η» απεικονίζονται οι μεγάλες λίθινες κατασκευές, αλλά και ένα μεγάλο κενό στα έγκατα του λόφου που προσδιορίζει την ύπαρξη του τάφου. Τα κατασκευαστικά χαρακτηριστικά ναι μεν παραπέμπουν σε μακεδονικό τάφο, ωστόσο οι λεπτομέρειες όπως οι Σφίγγες και οι Καρυάτιδες στον δεύτερο τοίχο στην είσοδο ξεπερνούν κάθε δεδομένο που είχε φέρει στο φως ως σήμερα η αρχαιολογική σκαπάνη.
Δεν με αφήνουν να βοηθήσω
Ο κ. Πολυμενάκος αποκαλύπτει ότι στην προσπάθειά του να συνδράμει τις εργασίες της τοπικής Εφορείας Αρχαιοτήτων στο Λόφο Καστά, έχει εδώ και καιρό -και ειδικότερα πρόσφατα- επιχειρήσει να θέσει υπόψη της τα διαθέσιμα στοιχεία και την εμπειρία του. Επίσης έχει καταθέσει σχετικές προτάσεις επανεξέτασης των εδαφικών συνθηκών μέσω της σεισμικής τομογραφίας, πριν η ανασκαφή προχωρήσει περαιτέρω. Σε αυτές ο γεωλόγος έχει προσθέσει την παράλληλη αξιολόγηση στοιχείων από τυχόν άλλες έρευνες στο λόφο.
Όπως εξηγεί ο ίδιος, η ανησυχία του προκύπτει από την ερμηνεία των πληροφοριών που συλλέγει σχετικά με την ποιότητα και τη δομή των εδαφικών υλικών, από την αξιολόγηση των στοιχείων της σεισμικής έρευνας που είχε εκπονήσει με τους συνεργάτες του κατά το παρελθόν στο Λόφο Καστά, καθώς και από την πολυετή εμπειρία του σε εφαρμογές της σεισμικής τομογραφίας στα πλαίσια αντιμετώπισης σύνθετων τεχνικογεωλογικών προβλημάτων (κατολισθήσεων, εδαφικών ασταθειών, κ.α.).
Παρόλ' αυτά, όπως αναφέρει ο κ. Πολυμενάκος, «οι μέχρι τώρα προσπάθειές μας δεν έχουν τύχει της ανταπόκρισης της τοπικής Εφορείας, πιθανόν λόγω αδυναμίας κατανόησης των αποτελεσμάτων και των δυνατοτήτων της συγκεκριμένης ερευνητικής μεθόδου. Θεωρώ πάντως ότι θα είναι προς όφελος της ανασκαφής αυτού του μοναδικού αρχαιολογικού μνημείου η αξιοποίηση των γνώσεων και της εμπειρίας μας καθώς, λόγω της πολυπλοκότητας των εδαφικών συνθηκών και της ανομοιογενούς εσωτερικής δομής του λόφου, οι εργασίες της ανασκαφής θα εκταθούν σε βάθος χρόνου και θα απαιτήσουν προσεκτικό σχεδιασμό».
» Πιστεύω πως είναι απολύτως απαραίτητο να αξιοποιηθούν τα στοιχεία της σεισμικής έρευνας και η σχετική με αυτήν εμπειρία που διαθέτουμε, καθότι η συγκεκριμένη ερευνητική μέθοδος είναι η μοναδική που έχει παραγάγει ολική απεικόνιση των εδαφικών συνθηκών στο εσωτερικό του Λόφου Καστά. Τα αποτελέσματά της δίνουν τη δυνατότητα αξιόπιστης εκτίμησης της μηχανικής συμπεριφοράς των εδαφικών υλικών με μη καταστρεπτικό τρόπο, δυνατότητα που τεκμηριώνεται και υποστηρίζεται από εκτενή διεθνή βιβλιογραφία».
Οι δίμετρες Καρυάτιδες
Με την αφαίρεση τριών σειρών από τους πωρόλιθους του τοίχου σφράγισης, μπροστά από τον δεύτερο διαφραγματικό τοίχο, αποκαλύφθηκαν ολόκληρες οι Καρυάτιδες, οι οποίες έχουν ύψος 2,27μ. Φορούν ποδήρη χιτώνα και μακρύ κροσσωτό ιμάτιο με πλούσιες πτυχώσεις. Φέρουν κοθόρνους, οι οποίοι είναι διακοσμημένοι με κόκκινο και κίτρινο χρώμα, ενώ τα ακροδάχτυλα των ποδιών τους έχουν αποδοθεί με εξαιρετική λεπτομέρεια. Tromaktiko
Έτσι από την πρώτη στιγμή έχει τονιστεί πως πρέπει να υπάρχει υπομονή καθώς κάθε βήμα που κάνουν στο εσωτερικό του τάφου οι αρχαιολόγοι, χρειάζεται άλλα δέκα βήματα στήριξης του μνημείου το οποίο δέχεται μεγάλες πιέσεις. Σύμφωνα με τον γεωλόγο-μελετητή Δρ. Λάζαρο Πολυμενάκο ο οποίος μίλησε στο protothema.gr και στον Βασίλη Τσακίρογλου, ελλοχεύουν σημαντικοί κίνδυνοι κατάρρευσης από αστάθειες των εδαφικών υλικών του επιχώματος.
Σύμφωνα με τον γεωλόγο-μελετητή, «είναι δυνατό να προκληθούν ισχυρά φαινόμενα αστάθειας της σήραγγας εντός του Τύμβου Καστά και του περιβάλλοντος εδαφικού υλικού, θέτοντας σε κίνδυνο τη συνέχιση της ανασκαφής αλλά και την ακεραιότητα των αρχαίων καταλοίπων»
Οι μαγνητικές τομογραφίες στον τάφο
Ο Δρ. Λάζαρος Πολυμενάκος είναι ειδικός στην εφαρμογή της σεισμικής τομογραφίας και μάλιστα είναι ο κύριος συντάκτης της πολυσυζητημένης γεωφυσικής μελέτης για τον Λόφο Καστά, η οποία είναι δημοσιευμένη σε διεθνές επιστημονικό περιοδικό ήδη από το 2003.
Όπως είχε γράψει στο παρελθόν το KoolNews.gr για πολλούς και διάφορους λόγους, κυρίως διπλωματικούς, η ανασκαφή στην Αμφίπολη είχε περάσει σε δεύτερη μοίρα και κατά συνέπεια τα χρήματα που δίδονταν στους αρχαιολόγους ήταν τόσα έτσι ώστε το μνημείο μόλις να συντηρείται. Ωστόσο από το 1998-1999 είχε φανεί πως επρόκειτο για κάτι πραγματικά μεγάλο.
Η ομάδα των γεωφυσικών Λάζαρου Πολυμενάκου, Σταύρου Παπαμαρινόπουλου, και Αθανάσιου Λιόση με τη μέθοδο της τρισδιάστατης σεισμικής τομογραφίας έδειξαν πως η περίμετρος του τάφου δεν κρύβει μόνο το ίδιο το ταφικό μνημείο αλλά μια σειρά από λίθινες δομές σε όλο το πλάτος της. Η μελέτη τους είχε δημοσιευθεί μάλιστα το 2004 σε ειδικό βρετανικό περιοδικό αρχαιολογίας.
Όπως φαίνεται στην πρώτη εικόνα, με το σύμβολο «Η» απεικονίζονται οι μεγάλες λίθινες κατασκευές, αλλά και ένα μεγάλο κενό στα έγκατα του λόφου που προσδιορίζει την ύπαρξη του τάφου. Τα κατασκευαστικά χαρακτηριστικά ναι μεν παραπέμπουν σε μακεδονικό τάφο, ωστόσο οι λεπτομέρειες όπως οι Σφίγγες και οι Καρυάτιδες στον δεύτερο τοίχο στην είσοδο ξεπερνούν κάθε δεδομένο που είχε φέρει στο φως ως σήμερα η αρχαιολογική σκαπάνη.
Δεν με αφήνουν να βοηθήσω
Ο κ. Πολυμενάκος αποκαλύπτει ότι στην προσπάθειά του να συνδράμει τις εργασίες της τοπικής Εφορείας Αρχαιοτήτων στο Λόφο Καστά, έχει εδώ και καιρό -και ειδικότερα πρόσφατα- επιχειρήσει να θέσει υπόψη της τα διαθέσιμα στοιχεία και την εμπειρία του. Επίσης έχει καταθέσει σχετικές προτάσεις επανεξέτασης των εδαφικών συνθηκών μέσω της σεισμικής τομογραφίας, πριν η ανασκαφή προχωρήσει περαιτέρω. Σε αυτές ο γεωλόγος έχει προσθέσει την παράλληλη αξιολόγηση στοιχείων από τυχόν άλλες έρευνες στο λόφο.
Όπως εξηγεί ο ίδιος, η ανησυχία του προκύπτει από την ερμηνεία των πληροφοριών που συλλέγει σχετικά με την ποιότητα και τη δομή των εδαφικών υλικών, από την αξιολόγηση των στοιχείων της σεισμικής έρευνας που είχε εκπονήσει με τους συνεργάτες του κατά το παρελθόν στο Λόφο Καστά, καθώς και από την πολυετή εμπειρία του σε εφαρμογές της σεισμικής τομογραφίας στα πλαίσια αντιμετώπισης σύνθετων τεχνικογεωλογικών προβλημάτων (κατολισθήσεων, εδαφικών ασταθειών, κ.α.).
Παρόλ' αυτά, όπως αναφέρει ο κ. Πολυμενάκος, «οι μέχρι τώρα προσπάθειές μας δεν έχουν τύχει της ανταπόκρισης της τοπικής Εφορείας, πιθανόν λόγω αδυναμίας κατανόησης των αποτελεσμάτων και των δυνατοτήτων της συγκεκριμένης ερευνητικής μεθόδου. Θεωρώ πάντως ότι θα είναι προς όφελος της ανασκαφής αυτού του μοναδικού αρχαιολογικού μνημείου η αξιοποίηση των γνώσεων και της εμπειρίας μας καθώς, λόγω της πολυπλοκότητας των εδαφικών συνθηκών και της ανομοιογενούς εσωτερικής δομής του λόφου, οι εργασίες της ανασκαφής θα εκταθούν σε βάθος χρόνου και θα απαιτήσουν προσεκτικό σχεδιασμό».
» Πιστεύω πως είναι απολύτως απαραίτητο να αξιοποιηθούν τα στοιχεία της σεισμικής έρευνας και η σχετική με αυτήν εμπειρία που διαθέτουμε, καθότι η συγκεκριμένη ερευνητική μέθοδος είναι η μοναδική που έχει παραγάγει ολική απεικόνιση των εδαφικών συνθηκών στο εσωτερικό του Λόφου Καστά. Τα αποτελέσματά της δίνουν τη δυνατότητα αξιόπιστης εκτίμησης της μηχανικής συμπεριφοράς των εδαφικών υλικών με μη καταστρεπτικό τρόπο, δυνατότητα που τεκμηριώνεται και υποστηρίζεται από εκτενή διεθνή βιβλιογραφία».
Οι δίμετρες Καρυάτιδες
Με την αφαίρεση τριών σειρών από τους πωρόλιθους του τοίχου σφράγισης, μπροστά από τον δεύτερο διαφραγματικό τοίχο, αποκαλύφθηκαν ολόκληρες οι Καρυάτιδες, οι οποίες έχουν ύψος 2,27μ. Φορούν ποδήρη χιτώνα και μακρύ κροσσωτό ιμάτιο με πλούσιες πτυχώσεις. Φέρουν κοθόρνους, οι οποίοι είναι διακοσμημένοι με κόκκινο και κίτρινο χρώμα, ενώ τα ακροδάχτυλα των ποδιών τους έχουν αποδοθεί με εξαιρετική λεπτομέρεια. Tromaktiko
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Γ. Σούρλας: «Δεν εκβιάστηκα από κανέναν»
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
![Το μυστήριο της Αμφίπολης: Δείτε όλα τα νέα δεδομένα...[photos]](https://images.newsnowgreece.com/73/730199/to-mystirio-tis-amfipolis-deite-ola-ta-nea-dedomenaphotos-1-124x78.jpg)
