2016-08-20 10:26:44
Φωτογραφία για ΣΕ «ΚΑΡΑΝΤΙΝΑ» ΔΩΔΕΚΑ ΔΗΜΟΙ ΛΟΓΩ ΕΛΟΝΟΣΙΑΣ
Σε προσωρινό αποκλεισμό από οποιαδήποτε αιμοδοσία βρίσκονται οι κάτοικοι, εργαζόμενοι αλλά και επισκέπτες περιοχών 12 δήμων της χώρας. Ο λόγος για τον οποίο οι περιοχές αυτές τέθηκαν σε «συναγερμό» από τους υπευθύνους του Εθνικού Κέντρου Αιμοδοσίας και του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων είναι ο εντοπισμός κρουσμάτων ελονοσίας, μιας νόσου που από το 2009 και μετά απασχολεί όλο και πιο συχνά τις υγειονομικές αρχές, καθώς σε ετήσια βάση καταγράφονται περιστατικά εγχώριας μετάδοσής της.

Σύμφωνα με τα επιδημιολογικά στοιχεία που συλλέγει το ΚΕΕΛΠΝΟ, από τις αρχές του έτους έως τα μέσα Αυγούστου είχαν δηλωθεί στο Κέντρο 65 κρούσματα ελονοσίας, εκ των οποίων τα 61 έχουν χαρακτηρισθεί εισαγόμενα, που σημαίνει ότι οι ασθενείς είχαν προσβληθεί σε χώρα του εξωτερικού. Από τα 61 εισαγόμενα κρούσματα ελονοσίας, τα 50 αφορούσαν σε μετανάστες από ενδημικές χώρες (43 από χώρες της Ινδικής χερσονήσου και επτά από χώρες της Αφρικής), και τα 11 κρούσματα αφορούσαν σε ταξιδιώτες που επέστρεψαν από ενδημική χώρα της Αφρικής. Από τα 50 κρούσματα σε μετανάστες, τα 8 καταγράφηκαν σε κέντρα φιλοξενίας προσφύγων και μεταναστών σε νησιά του Βορείου Αιγαίου.


Από το σύνολο των κρουσμάτων που είχαν δηλωθεί εφέτος έως τα μέσα Αυγούστου, σε τέσσερις ασθενείς υπάρχουν ενδείξεις εγχώριας μετάδοσης. Καθ’ όλη τη διάρκεια του 2015, οπότε δηλώθηκαν 85 κρούσματα, ενδείξεις ότι ο ασθενής προσβλήθηκε «εντός των τειχών» είχαν εντοπιστεί σε έξι περιστατικά, ενώ οι χρονιές όπου είχε σημάνει στην Ελλάδα «κόκκινος» συναγερμός λόγω εγχώριας μετάδοσης της νόσου ήταν το 2011 και το 2012 (42 και 20 περιστατικά, αντίστοιχα). 

Όπως αναφέρεται στην έκθεση επιδημιολογικής επιτήρησης του ΚΕΕΛΠΝΟ, στην Ελλάδα η νόσος εκριζώθηκε το 1974, έπειτα από εντατικό και επίπονο πρόγραμμα καταπολέμησης. Μέχρι και το 2008 καταγράφονταν στην Ελλάδα περίπου 20 έως 50 κρούσματα ετησίως, που σχετίζονταν στη μεγάλη τους πλειονότητα με ταξίδι ή παραμονή σε ενδημική για την ελονοσία χώρα. Έως το 2008 δηλώθηκαν στο ΚΕΕΛΠΝΟ μόνο λίγα σποραδικά κρούσματα ελονοσίας, χωρίς ιστορικό ταξιδιού τα έτη 1991, 1999 και 2000. Από το 2009 και μετά, ωστόσο, κρούσματα ελονοσίας με ενδείξεις εγχώριας μετάδοσης καταγράφονται σχεδόν κάθε έτος σε διάφορες περιοχές της χώρας, κυρίως ως σποραδικά, αλλά και σε συρροές.

Για την περίοδο αυτή ως «επηρεαζόμενες» από ελονοσία περιοχές έχουν χαρακτηρισθεί από τις υγειονομικές αρχές και άρα έχουν τεθεί σε περιορισμούς σχετικά με την αιμοδοσία περιοχές των δήμων Φαρκαδόνας και Τρικκαίων (Περιφερειακή Ενότητα Τρικάλων), Παλαμά (Π.Ε. Καρδίτσας), Ευρώτα (Π.Ε. Λακωνίας), Χαλκιδέων (Π.Ε. Ευβοίας), Θηβαίων (Π.Ε. Βοιωτίας), Τεμπών (Π.Ε. Λάρισας), Μαραθώνος (Π.Ε. Ανατολικής Αττικής), Δυτικής Αχαΐας (Π.Ε. Αχαΐας), Ανδραβίδας - Κυλλήνης (Π.Ε. Ηλείας) και Λαγκαδά και Πυλαίας (Π.Ε. Θεσσαλονίκης). 

Ως μέτρα πρόληψης για την ασφάλεια του αίματος είναι ο αποκλεισμός από την αιμοδοσία όσων κατοικούν και εργάζονται σε αυτές τις περιοχές, καθώς και όσων τις έχουν επισκεφθεί, με τουλάχιστον μία διανυκτέρευση.

Η πρόληψη είναι ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης

Η ελονοσία σκοτώνει περισσότερους από 1,2 εκατομμύρια ανθρώπους κάθε χρόνο στον κόσμο, πολύ περισσότερους από ό,τι θα πίστευε κανείς και ο αριθμός των νεκρών ανάμεσα στους ενήλικες είναι αυξημένος. Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται στη χώρα μας η επανεμφάνιση κρουσμάτων ελονοσίας, καθώς και άλλων ασθενειών μεταδιδομένων με τα κουνούπια. Η Ελλάδα όπως προαναφέρθηκε, ήταν ενδημική για την ελονοσία χώρα μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του '60. Από το 1946 έως το 1960 εφαρμόστηκε εντατικό Εθνικό Πρόγραμμα Εκρίζωσης της νόσου. 

Η ελονοσία είναι μία σοβαρή νόσος που οφείλεται στο πλασμώδιο (Plasmodium), ένα μικροοργανισμό (παράσιτο) που προσβάλλει τα ερυθρά αιμοσφαίρια στο αίμα.

Tα γνωστά και πιο συνήθη είδη του παρασίτου που προκαλούν την νόσο είναι τα ακόλουθα: Plasmodium falciparum, Plasmodium vivax, Plasmodium ovale και Plasmodium malariae. Απ’ αυτά το Plasmodium falciparum είναι πιο πιθανό να προκαλέσει σοβαρή λοίμωξη, και εάν δεν αντιμετωπιστεί με κατάλληλη θεραπεία, μπορεί να οδηγήσει στο θάνατο.

Πως μεταδίδεται η ελονοσία;

Με τσίμπημα από θηλυκό μολυσμένο κουνούπι που ανήκει στο γένος Anopheles (Ανωφελής). Μόνο κουνούπια του γένους αυτού μπορούν να μεταδώσουν την ελονοσία και πρέπει προηγουμένως να έχουν τσιμπήσει άτομο που είναι μολυσμένο με το παράσιτο που προκαλεί την ελονοσία.Με μετάγγιση αίματος, μεταμόσχευση οργάνων και χρήση μολυσμένων βελονών ή συριγγών. Σπανιότερα η μετάδοση μπορεί να γίνει και από την μητέρα στο έμβρυο.Το παράσιτο δεν μεταδίδεται από άτομο σε άτομο. ∆εν μεταδίδεται μέσω της συνήθους κοινωνικής (π.χ. άγγιγμα, φιλί), σεξουαλικής ή άλλης επαφής.Κλινικά συμπτώματα και σημεία ήπιας- μη επιπλεγμένης ελονοσίας

Τα συμπτώματα της λοίμωξης, ειδικά στην έναρξη της, είναι μη ειδικά και μπορεί να περιλαμβάνουν:

Πυρετό ή δεκατική πυρετική κίνησηΦρίκιαΚεφαλαλγίαΑρθραλγίες / ΜυαλγίεςΚαταβολή/κακουχίαΕφίδρωσηΝαυτία/εμέτουςΚοιλιακό άλγος ή/και διάρροιεςΑν και περιγράφεται ότι τα συμπτώματα αυτά (πυρετός, εφιδρώσεις, ρίγη) μπορεί να εμφανίζονται περιοδικά («τριταίος ή τεταρταίος πυρετός»), συνήθως δεν εμφανίζονται με τυπική περιοδικότητα. 

Προσοχή: Η κλινική εικόνα της ελονοσίας δεν είναι καθόλου ειδική και η νόσος μπορεί να εκδηλωθεί με την συμπτωματολογία κοινών λοιμώξεων (γριπώδης συνδρομή, ξηρός βήχας, διάρροια κ.α.). Κατά την κλινικοεργαστηριακή εκτίμηση του ασθενούς ενδεχομένως να ανευρίσκονται:

ΗπατομεγαλίαΣπληνομεγαλίαΥπικτερική χροιά επιπεφυκότωνΉπια αναιμία ή/και θρομβοπενίαΉπιες διαταραχές της πήξης, αυξημένες τρανσαμινάσες και μικρή αύξηση ουρίας/κρεατινίνηςΧαμηλού βαθμού παρασιταιμία (< 5000 παράσιτα/μl αίματος ή προσβεβλημένα ή προσβεβλημένα < 0.1% των ερυθρών αιμοσφαιρίων κατά τη μικροσκοπική εξέταση)Εργαστηριακά ευρήματα σε σοβαρή νόσο

Θρομβοπενία , αναιμία , ήπια λευκοπενίαΑύξηση δεικτών φλεγμονής (ΤΚΕ, CRP)ΤρανσαμινασαιμίαΥπερπαρασιταιμία, κατά την οποία >5% των ερυθρών αιμοσφαιρίων είναι προσβεβλημένα από παράσιτα στη δοκιμασία Laveran Αξίζει να υπενθυμίσουμε το γεγονός ότι σε ενδημικές για την ελονοσία περιοχές οι ενήλικες είναι πιθανό να αναπτύξουν μερική ανοσία μετά από τη χρόνια έκθεσή τους στο πλασμώδιο, η οποία μειώνει τον κίνδυνο σοβαρής νόσησης. 

Θεραπευτική αντιμετώπιση

Η έγκαιρη διάγνωση και η κατάλληλη θεραπευτική αντιμετώπιση είναι απαραίτητες για τη διακοπή της αλυσίδας μετάδοσης της ελονοσίας. Η θεραπεία της ελονοσίας (είδος φαρμάκου και διάρκεια της θεραπείας) εξαρτάται από το πλασμώδιο που προκαλεί τη λοίμωξη και την περιοχή στην οποία συνέβη η μόλυνση, λόγω της εμφάνισης αντοχής σε μερικά από τα ανθελονοσιακά. Η θεραπεία εξαρτάται επίσης από την ηλικία του ασθενούς, από το πόσο σοβαρή είναι η κατάσταση του ασθενούς και από το αν βρίσκεται σε εξέλιξη ή αναμένεται εγκυμοσύνη. Υπάρχουν διάφορα αποτελεσματικά ανθελονοσιακά φάρμακα. Η θεραπεία καλό είναι να ξεκινήσει έγκαιρα στα πρώτα στάδια της νόσου πριν αυτή γίνει χρόνια ή εξελιχθεί σε σοβαρή μορφή.

Μέτρα πρόληψης στο σπίτι

Πολλά από τα κουνούπια γεννιούνται και ζουν στο μπαλκόνι, στις αυλές ή στα χωράφια.

Μπορούμε να μειώσουμε τον πληθυσμό των κουνουπιών, μειώνοντας τα σημεία εκείνα όπου μπορεί να ζήσει και να μεγαλώσει η προνύμφη τους. Πολλά από το κουνούπια που μας ταλαιπωρούν κάθε καλοκαίρι προέρχονται από ιδιόκτητους χώρους, όπως είναι οι αυλές και οι βεράντες των σπιτιών μας, ενώ όπου υπάρχουν κουνούπια υπάρχουν στάσιμα νερά!

ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΦΥΛΑΞΗΣ

Δεν επιτρέπεται η ρίψη ακάθαρτων νερών και απορριμμάτων ανεξέλεγκτα.Τα ακάθαρτα νερά πάσης φύσεως να οδηγούνται στο δίκτυο ακαθάρτων.Να μη διοχετεύονται νερά στους δρόμους.Να απομακρύνονται τα στάσιμα νερά από λεκάνες, βάζα, πιατάκια γλαστρών.Αντικαθιστούμε σπασμένους σωλήνες νερού που τρέχουν.Φυλάσσουμε τα δοχεία νερού που δεν χρησιμοποιούμε (κουβάδες, καρότσια, βαρέλια) γυρισμένα ανάποδα ή τα διατηρούμε καλυμμένα.Καλύπτουμε ή απομακρύνουμε παλιά λάστιχα που συσσωρεύουν νερό.Ανανεώνουμε τακτικά το νερό σε ποτίστρες ζώων.Καθαρίζουμε τα φύλλα που μαζεύονται στις υδρορροές.Ποτίζουμε κατά προτίμηση το πρωί.Κουρεύουμε τακτικά το γρασίδι του κήπου, θάμνους και φυλλωσιές (καταφύγια κουνουπιών).Δίνουμε κλίση στον κήπο για να απομακρύνονται τα νερά.Καλύπτουμε με σίτες τους αγωγούς εξαερισμού των βόθρων όπου υπάρχουν.Τοποθετούμε σίτες σε πόρτες, παράθυρα, φεγγίτες και αεραγωγούς τζακιού.Χρησιμοποιούμε ανεμιστήρες ή κλιματιστικά.Χρησιμοποιούμε εντομοκτόνα στον αέρα (φιδάκια, ταμπλέτες, αεροζόλ, κλπ).Χρησιμοποιούμε λαμπτήρες κίτρινου χρώματος για φωτισμό εξωτερικών χώρων.Μέτρα ατομικής προστασίας

Χρησιμοποιούμε κατάλληλα ρούχα που καλύπτουν όσο γίνεται περισσότερο σώμα (μακριά μανίκια και παντελόνια, ανοιχτόχρωμα και φαρδιά).Χρησιμοποιούμε εντομοαπωθητικά τόσο σε ακάλυπτο δέρμα, όσο και πάνω στα ρούχα.Χρησιμοποιούμε κουνουπιέρες.Συχνά λουτρά καθαριότητας για την απομάκρυνση του ιδρώτα.Προσοχή: Τα περισσότερα είδη κουνουπιών τσιμπούν από το σούρουπο μέχρι το χάραμα.Οι επαγγελματίες, που απασχολούν αλλοδαπούς εργάτες από χώρες όπου ενδημεί η ελονοσία (Ινδία, Πακιστάν, κλπ), όταν έρχονται από τις χώρες τους, να ελέγχονται με εξέταση αίματος, ώστε να εντοπισθούν τυχόν φορείς του πλασμώδιου της ελονοσίας.

Αγγελική Μήλιου, βιολόγος

''The New Daily Mail'' 
TheNewDailyMail
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΤΟ NEWSNOWGR.COM
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ ΑΡΘΡΑ