Η εβδομάδα των Νόμπελ ξεκινάει σήμερα με την απονομή του βραβείου Ιατρικής/Φυσιολογίας.
Πρόκειται για το 111ο Νόμπελ Ιατρικής ή Φυσιολογίας, που απονέμεται από το 1901. Μόνο εννέα χρονιές δεν απονεμήθηκε το Νόμπελ, κυρίως λόγω του πρώτου και του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου.
Το Νόμπελ Ιατρικής 2020 δόθηκε σε δύο αμερικανούς και έναν βρετανό επιστήμονα για την ανακάλυψη του ιού της Ηπατίτιδας C, που προκαλεί κύρωση και καρκίνο του ήπατος. Όπως τόνισε η Σουηδική Ακαδημία, οι ανακαλύψεις των τριών επιστημόνων, Χάρβεϊ Άλτερ, Τσαρλς Ράις και Μάικ Χάουτον μπορούν να οδηγήσουν στην πλήρη εξάλειψη της Ηπατίτιδας C.
Στην ανακοίνωση της, η Σουηδική Ακαδημία τονίζει ότι «η ανακάλυψη της Ηπατίτιδας Α και Β υπήρξαν κρίσιμη βήματα προόδου», για να προσθέσει ότι «η ανακάλυψη της Ηπατίτιδας C αποκάλυψε την αιτία των υπόλοιπων περιπτώσεων χρόνιας ηπατίτιδας και έδωσε τη δυνατότητα σε εξετάσεις αίματος και νέα φάρμακα που έχουν σώσει εκατομμύρια ζωές».
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας υπολογίζει σε περίπου 70 εκατομμύρια τον αριθμό των λοιμώξεων από ηπατίτιδα C, η οποία προκαλεί ετησίως 400.000 θανάτους.
Στα τέλη της δεκαετίας του ’70, ο Χάρβεϊ Άλτερ εντόπισε μια μυστηριώδη λοίμωξη από ηπατίτιδα σε μεταγγίσεις, η οποία δεν ήταν ούτε ηπατίτιδα Α, ούτε ηπατίτιδα B, προσθέτει η Επιτροπή Νόμπελ στην ανακοίνωσή της.
Χρόνια αργότερα, το 1989, ο Μάικλ Χόουτον και η ομάδα του πιστώθηκαν την ανακάλυψη της γενετικής αλληλουχίας του ιού, ενώ ο Τσαρλς Ράις αποκρυπτογράφησε έπειτα από πολυετή έρευνα τον τρόπο με τον οποίο ο ιός αντιδρούσε, με τις εργασίες του να οδηγούν στην ανακάλυψη μιας νέας επαναστατικής θεραπείας μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 2010.
Η εργασία τους “αποτελεί ένα ιστορικό επίτευγμα στον συνεχιζόμενο αγώνα μας κατά των ιογενών λοιμώξεων”, επισήμανε η Γκουνίλα Κάρλσον Χέντεσταμ, η οποία είναι μέλος της Επιτροπής Νόμπελ.
Το φετεινό Νόμπελ είναι το πρώτο από το 2008 που είναι άμεσα συνδεδεμένο με έναν ιό.
Έπειτα από ένα πρώτο, το Νόμπελ Χημείας του 1946 με το οποίο τιμήθηκαν δύο ιολόγοι, το σημερινό Νόμπελ έρχεται να προστεθεί σε συνολικά 17 βραβεία που συνδέονταν άμεσα ή έμμεσα με εργασίες πάνω στους ιούς, σύμφωνα με τον πρώην γραμματέα της Σουηδικής Ακαδημίας Επιστημών Άρλινγκ Νόρμπι.
Παρότι τα βραβεία Νόμπελ θα δοθούν κανονικά εφέτος, η πανδημία του κορωνοϊού επισκιάζει όλες τις παραδοσιακές εκδηλώσεις, οι οποίες αποφασίστηκε να μην πραγματοποιηθούν για λόγους ασφαλείας.
Οι τρεις τιμηθέντες με το Νόμπελ Ιατρικής 2020 θα παραλάβουν το βραβείο τους στη χώρα στην οποία διαμένουν, ενώ όλοι όσοι θα τιμηθούν εφέτος με Νόμπελ θα κληθούν να εορτάσουν τα βραβεία τους μαζί με αυτούς που θα τιμηθούν το 2021, αν βεβαίως έχει βελτιωθεί η κατάσταση σε σχέση με την επιδημία του νέου κορονοϊού έως τότε.
Μετά το Νόμπελ Ιατρικής, ακολουθούν αύριο Τρίτη το Νόμπελ Φυσικής, την Τετάρτη το Νόμπελ Χημείας και την Πέμπτη το Νόμπελ Λογοτεχνίας.
Το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης θα ανακοινωθεί την Παρασκευή στο Όσλο, ενώ το Νόμπελ Οικονομίας θα ανακοινωθεί τελευταίο, την ερχόμενη Δευτέρα.
Τα Νόμπελ Ιατρικής / Φυσιολογίας στην Ιστορία
Συνολικά, έχουν τιμηθεί 219 επιστήμονες, εκ των οποίων ο νεότερος ήταν 32 ετών (το 1923) και ο γηραιότερος 87 ετών (το 1966).
Τα 39 έχουν απονεμηθεί σε έναν επιστήμονα, τα 33 σε δύο μαζί, ενώ τα 38 σε τρεις.
Μόνο 12 γυναίκες έχουν βραβευθεί με Νόμπελ Ιατρικής/Φυσιολογίας και από αυτές μόνο μία ήταν αυτή που δεν το μοιράστηκε με άλλους συναδέλφους της.
Αξιοσημείωτο είναι ότι οι γυναίκες διακρίνονται περισσότερο στους τομείς Φυσιολογίας/Ιατρικής, καθώς στη Χημεία έχουν λάβει μόνο τέσσερα Νόμπελ και στη Φυσική δύο.
Τα βραβεία Νόμπελ Ιατρικής δεν κοιτούν σύνορα, και συχνά βραβεύονται την ίδια χρονιά επιστήμονες από διαφορετικές χώρες, όπως το 2015, που το βραβείο μοιράστηκαν επιστήμονες από την Ιρλανδία, την Ιαπωνία και την Κίνα.
Κανένας έως σήμερα δεν έχει τιμηθεί με το συγκεκριμένο Νόμπελ πάνω από μία φορά, ενώ δύο φορές το έχουν μοιραστεί παντρεμένα ζευγάρια επιστημόνων (το 1947 και το 2014).
Μία και μοναδική φορά ένας Νομπελίστας Ιατρικής, το 1939, υποχρεώθηκε από τον Χίτλερ να αρνηθεί το βραβείο.
Η πιο διάσημη περίπτωση επιφανούς επιστήμονα που δεν πήρε το Νόμπελ Ιατρικής, παρότι προτάθηκε για αυτό 32 φορές (!), είναι του Αυστριακού «πατέρα» της ψυχανάλυσης Σίγκμουντ Φρόιντ.
Τελικά η επιτροπή απονομής των Νόμπελ αποφάσισε ότι πλέον δεν θα εξέταζε άλλη υποψηφιότητα του Φρόιντ, με το σκεπτικό ότι το έργο του δεν είχε αποδεδειγμένη επιστημονική αξία. Αφού έκλεισε το παράθυρο για την βράβευσή του με Νόμπελ Ιατρικής, το 1936 ο Φρόιντ προτάθηκε από τον Ρομέν Ρολάν για το Νόμπελ Λογοτεχνίας, λόγω της συγγραφικής του δεινότητας, αλλά και πάλι εις μάτην.
Οι υποψηφιότητες για τα Νόμπελ κρατιούνται μυστικές για 50 χρόνια. Το βραβείο συνοδεύεται από το ποσό των εννέα εκατομμυρίων σουηδικών κορωνών.
Πηγή: Nobelprize.org, Associated Press, ΑΠΕ/ΜΠΕ
