2013-08-13 07:41:02
Στις 4 Αυγούστου 2013 έγινε στο Ιράν η τελετή ορκωμοσίας του νέου προέδρου, Χασάν Ρουχανί. Η εκλογή του, πιθανώς θα οδηγήσει σε σημαντικές αλλαγές στο εσωτερικό της χώρας, και θα συμβάλλει ώστε να βγεί το Ιράν από τη διεθνή απομόνωση.
Nικολάι Σουρκόφ
Για την προσωπικότητα του Χασάν Ρουχανί στην εσωτερική και εξωτερική πολιτική του Ιράν, καθώς και για την κατάσταση που εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί από δώ και πέρα στο Ιράν, μιλάει ο παράγων του Ρωσικού Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων, Βίκτορ Αβερκόφ.
Νικολάι Σουρκόφ: Πως χαρακτηρίζετε τα πρώτα βήματα του Ρουχανί ως προέδρου της χώρας; Θα αλλάξει η πολιτική του Ιράν στο εσωτερικό;
Βίκτορ Αβερκόφ: Ο Ρουχανί δεν είναι Γκορμπατσόφ, είναι Μεντβέντιεφ. Η εκλογή του Ρουχανί είναι ένα μήνυμα στο εξωτερικό και κατά πρώτο λόγο στην Αμερική, ότι ο θρησκευτικός ηγέτης τουΙράν, Αλί Χομεϊνί, είναι ως ένα βαθμό ξανά ανοικτός στο διάλογο. Ο Ρουχανί θα αλλάξει την εικόνα του Ιράν στον κόσμο και θα καταστεί ένα πρόσωπο με το οποίο η Δύση δεν θα έχει αντίρρηση να συνομιλήσει, σε αντίθεση με τον Μαχμούτ Αχμαντινετζάντ.
Οι όποιες αλλαγές στην εσωτερική πολιτική θα είναι το αποτέλεσμα της ανακατανομής δυνάμεων των ομάδων επιρροής στην ιρανική ελίτ. Σημαντικός κίνδυνος για το Ιράν είναι η ηλικία και η κατάσταση της υγείας του Αλί Χαμενεΐ. Στο Ιράν υφίσταται το ζήτημα της διαδοχής του στη θέση του υπέρτατου ηγέτη καθοδηγητή.
Σε περίπτωση που ο πνευματικός ηγέτης του Ιράν αποβιώσει, ο Ρουχανί μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο. Ο Ρουχανί προέρχεται από τη συντηρητική πτέρυγα της κυβέρνησης, αλλά έχει εξαγγείλει ένα φιλελεύθερο πρόγραμμα. Ο Χαμενεΐ τον στήριξε, θεωρώντας τον ως μια συμβιβαστική λύση. Όχι μόνο ως μήνυμα προς τη Δύση για πιθανή αναθέρμανση των σχέσεων, αλλά και ως εγγύηση της ειρηνικής μεταβίβασης των εξουσιών σε περίπτωση θανάτου του ίδιου του Χαμενεΐ.
Πυρηνικό πρόγραμμα
ΕΡ: Ο Ρουχανί είχε εκπροσωπήσει το Ιράν στις διαπραγματεύσεις για τη διευθέτηση του θέματος του πυρηνικού προγράμματος το 2003. Η εμπειρία του από τη συμμετοχή σε σχετικές διαπραγματεύσεις, θα συμβάλλει στην πρόοδο για την επίλυση του ιρανικού πυρηνικού ζητήματος;
ΑΠ: Παρότι ο Ρουχανί εκπροσώπησε το Ιράν στις συνομιλίες για το πυρηνικό πρόγραμμα, στην πραγματικότητα τις αποφάσεις λαμβάνει ο πνευματικός ηγέτης. Το 2003, ο Ρουχανί απλώς είχε ανακοινώσει τις αποφάσεις του τελευταίου, δεν ήταν δηλαδή τίποτε περισσότερο από ένα εκτελεστικό όργανο. Ο Χαμενεΐ τότε έκλινε προς το ειρηνικό σενάριο φοβούμενος να μην επαναληφθούν στη χώρα του τα όσα έπαθε το Ιράκ.
Το γεγονός ότι ο Ρουχανί θα γίνει ένα πρόσωπο με το οποίο θα δεχθεί να συνομιλήσει η Δύση, θα βοηθήσει ώστε η επικοινωνία του Ιράν με τον έξω κόσμο να καταστεί λιγότερο τεταμένη και συγκρουσιακή. Θα μειωθεί και η ψυχολογική ένταση. Θα επαναλάβω όμως, ότι τα θέματα που αφορούν το πυρηνικό πρόγραμμα δεν αποφασίζονται από τον πρόεδρο, αλλά από τον θρησκευτικό ηγέτη και τη διοίκηση των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης. Φυσικά, πολλά θα εξαρτηθούν από την ικανότητα των ΗΠΑ να αλλάξουν την προσέγγισή τους σχετικά με το Ιράν.
Προς το παρόν η Ουάσιγκτον τηρεί στρατηγική ελιγμών απέναντι στο Ιράν. Από τη μία πλευρά οι ΗΠΑ, ασκώντας πολιτικοοικονομική πίεση στο Ιράν, επιδιώκουν αποσταθεροποίηση του ιρανικού καθεστώτος. Από την άλλη, χρησιμοποιούν το Ιράν για να δικαιολογήσουν τις δικές τους επιθετικές ενέργειες. Για παράδειγμα, να δικαιολογήσουν τη δημιουργία του συστήματος αντιπυραυλικής άμυνας.
ΕΡ: Στην προεκλογική του εκστρατεία ο Ρουχανί έκανε λόγο για την ανάγκη βελτίωσης των σχέσεων με την ΕΕ και τις ΗΠΑ. Να αναμένουμε πρόοδο προς αυτή την κατεύθυνση;
ΑΠ: Για το Ιράν, το πυρηνικό πρόγραμμα είναι θέμα γοήτρου, θέμα εθνικής κυριαρχίας και ιδεολογίας. Είναι επίσης εργαλείο πολιτικής και ψυχολογικής πίεσης στις γειτονικές χώρες. Μόνο οι επίσημες νομικές εγγυήσεις ασφαλείας από πλευράς ΗΠΑ μπορούν να ωθήσουν το Ιράν να παραιτηθεί από τις εργασίες του στον πυρηνικό τομέα. Δεν πιστεύω όμως ότι θα υπάρξει πρόοδος στις σχέσεις ΗΠΑ και Ιράν. Ο Μπαράκ Ομπάμα δεν θα καταφέρει να ενώσει τα διαφορετικά ρεύματα που υπάρχουν στην αμερικανική εξωτερική πολιτική.
Το ζήτημα της Συρίας
ΕΡ: Με ποιο τρόπο μπορεί η εκλογή του νέου προέδρου του Ιράν να επηρεάσει την κατάσταση στην περιοχή συνολικά; Θα εξακολουθήσει να στηρίζει το καθεστώς του Μπασάρ Άσαντ στη Συρία;
ΑΠ: Η θέση του Ιράν προς τη Συρία δεν θα αλλάξει. Το Ιράν ουσιαστικά συντηρεί το συριακό καθεστώς, το τροφοδοτεί με έμπειρο προσωπικό και πληροφορίες. Η Συρία είναι σημαντική για τα σχέδια του Ιράν, και σε βραχυπρόθεσμη προοπτική, είναι σημαντικότερη από ό,τι το πυρηνικό του πρόγραμμα.
Ρωσο-ιρανικές σχέσεις
ΕΡ: Ποιες είναι οι προοπτικές των ρωσο-ιρανικών σχέσεων; Σε ποιες κατευθύνσεις -κατά τη γνώμη σας- είναι απαραίτητη η ανάπτυξη της συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών;
ΑΠ: Σήμερα είμαστε δέσμιοι του ισχυρότατου καθεστώτος των αμερικανικών κυρώσεων στο Ιράν, εξαιτίας των οποίων δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν μεταξύ των χωρών μας σημαντικές συναλλαγές. Ειδικότερα, μπορεί να υποστούν κυρώσεις οι εταιρίες μας που θα αποφασίσουν να επενδύσουν στον τομέα ενέργειας, στο Ιράν. Αυτό έχει ως συνέπεια να μην επενδύουμε σχεδόν καθόλου στο Ιράν και να μην επιτρέπουμε τις ιρανικές επενδύσεις στη Ρωσία. Ετσι, έχουμε μια περιορισμένη συνεργασία στην υποστήριξη της λειτουργίας του πυρηνικού σταθμού στο Μπουσέρ, αλλά και σε άλλα θέματα. Ένα ακόμη πρόβλημα, είναι η δικαστική διαμάχη σχετικά με το ρωσικό αντιαεροπορικό, αντιπυραυλικό σύστημα S-300.
Αν δεν υπήρχαν οι αμερικανικές κυρώσεις, οι οποίες περικλείουν τα πάντα, τότε η Ρωσία μαζί με την Κίνα θα διατηρούσαν στις σχέσεις με το Ιράν το προνομιακό εκείνο καθεστώς που υφίστατο στα μέσα της δεκαετίας του 2000. Γι’ αυτό, προσεχώς δεν θα υπάρξουν σημαντικές συμφωνίες ούτε στον ενεργειακό, ούτε στον αμυντικό τομέα. Είναι πιθανές κάποιες επιμέρους συμφωνίες στα πλαίσια των αμυντικών εξοπλισμών, για παράδειγμα στα συστήματα εγγύς αντιαεροπορικής άμυνας Tor και Buk. Προς το παρόν όμως οι ρώσοι πολιτικοί ανησυχούν αρκετά για τη διατάραξη των σχέσεων με τις ΗΠΑ και το Ισραήλ με αφορμή το ζήτημα αυτό.
Το πρωτότυπο άρθρο βρίσκεται στην ηλεκτρονική διεύθυνση:http://russiancouncil.ru/inner/?id_4=2192#top
InfoGnomon
Nικολάι Σουρκόφ
Για την προσωπικότητα του Χασάν Ρουχανί στην εσωτερική και εξωτερική πολιτική του Ιράν, καθώς και για την κατάσταση που εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί από δώ και πέρα στο Ιράν, μιλάει ο παράγων του Ρωσικού Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων, Βίκτορ Αβερκόφ.
Νικολάι Σουρκόφ: Πως χαρακτηρίζετε τα πρώτα βήματα του Ρουχανί ως προέδρου της χώρας; Θα αλλάξει η πολιτική του Ιράν στο εσωτερικό;
Βίκτορ Αβερκόφ: Ο Ρουχανί δεν είναι Γκορμπατσόφ, είναι Μεντβέντιεφ. Η εκλογή του Ρουχανί είναι ένα μήνυμα στο εξωτερικό και κατά πρώτο λόγο στην Αμερική, ότι ο θρησκευτικός ηγέτης τουΙράν, Αλί Χομεϊνί, είναι ως ένα βαθμό ξανά ανοικτός στο διάλογο. Ο Ρουχανί θα αλλάξει την εικόνα του Ιράν στον κόσμο και θα καταστεί ένα πρόσωπο με το οποίο η Δύση δεν θα έχει αντίρρηση να συνομιλήσει, σε αντίθεση με τον Μαχμούτ Αχμαντινετζάντ.
Οι όποιες αλλαγές στην εσωτερική πολιτική θα είναι το αποτέλεσμα της ανακατανομής δυνάμεων των ομάδων επιρροής στην ιρανική ελίτ. Σημαντικός κίνδυνος για το Ιράν είναι η ηλικία και η κατάσταση της υγείας του Αλί Χαμενεΐ. Στο Ιράν υφίσταται το ζήτημα της διαδοχής του στη θέση του υπέρτατου ηγέτη καθοδηγητή.
Σε περίπτωση που ο πνευματικός ηγέτης του Ιράν αποβιώσει, ο Ρουχανί μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο. Ο Ρουχανί προέρχεται από τη συντηρητική πτέρυγα της κυβέρνησης, αλλά έχει εξαγγείλει ένα φιλελεύθερο πρόγραμμα. Ο Χαμενεΐ τον στήριξε, θεωρώντας τον ως μια συμβιβαστική λύση. Όχι μόνο ως μήνυμα προς τη Δύση για πιθανή αναθέρμανση των σχέσεων, αλλά και ως εγγύηση της ειρηνικής μεταβίβασης των εξουσιών σε περίπτωση θανάτου του ίδιου του Χαμενεΐ.
Πυρηνικό πρόγραμμα
ΕΡ: Ο Ρουχανί είχε εκπροσωπήσει το Ιράν στις διαπραγματεύσεις για τη διευθέτηση του θέματος του πυρηνικού προγράμματος το 2003. Η εμπειρία του από τη συμμετοχή σε σχετικές διαπραγματεύσεις, θα συμβάλλει στην πρόοδο για την επίλυση του ιρανικού πυρηνικού ζητήματος;
ΑΠ: Παρότι ο Ρουχανί εκπροσώπησε το Ιράν στις συνομιλίες για το πυρηνικό πρόγραμμα, στην πραγματικότητα τις αποφάσεις λαμβάνει ο πνευματικός ηγέτης. Το 2003, ο Ρουχανί απλώς είχε ανακοινώσει τις αποφάσεις του τελευταίου, δεν ήταν δηλαδή τίποτε περισσότερο από ένα εκτελεστικό όργανο. Ο Χαμενεΐ τότε έκλινε προς το ειρηνικό σενάριο φοβούμενος να μην επαναληφθούν στη χώρα του τα όσα έπαθε το Ιράκ.
Το γεγονός ότι ο Ρουχανί θα γίνει ένα πρόσωπο με το οποίο θα δεχθεί να συνομιλήσει η Δύση, θα βοηθήσει ώστε η επικοινωνία του Ιράν με τον έξω κόσμο να καταστεί λιγότερο τεταμένη και συγκρουσιακή. Θα μειωθεί και η ψυχολογική ένταση. Θα επαναλάβω όμως, ότι τα θέματα που αφορούν το πυρηνικό πρόγραμμα δεν αποφασίζονται από τον πρόεδρο, αλλά από τον θρησκευτικό ηγέτη και τη διοίκηση των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης. Φυσικά, πολλά θα εξαρτηθούν από την ικανότητα των ΗΠΑ να αλλάξουν την προσέγγισή τους σχετικά με το Ιράν.
Προς το παρόν η Ουάσιγκτον τηρεί στρατηγική ελιγμών απέναντι στο Ιράν. Από τη μία πλευρά οι ΗΠΑ, ασκώντας πολιτικοοικονομική πίεση στο Ιράν, επιδιώκουν αποσταθεροποίηση του ιρανικού καθεστώτος. Από την άλλη, χρησιμοποιούν το Ιράν για να δικαιολογήσουν τις δικές τους επιθετικές ενέργειες. Για παράδειγμα, να δικαιολογήσουν τη δημιουργία του συστήματος αντιπυραυλικής άμυνας.
ΕΡ: Στην προεκλογική του εκστρατεία ο Ρουχανί έκανε λόγο για την ανάγκη βελτίωσης των σχέσεων με την ΕΕ και τις ΗΠΑ. Να αναμένουμε πρόοδο προς αυτή την κατεύθυνση;
ΑΠ: Για το Ιράν, το πυρηνικό πρόγραμμα είναι θέμα γοήτρου, θέμα εθνικής κυριαρχίας και ιδεολογίας. Είναι επίσης εργαλείο πολιτικής και ψυχολογικής πίεσης στις γειτονικές χώρες. Μόνο οι επίσημες νομικές εγγυήσεις ασφαλείας από πλευράς ΗΠΑ μπορούν να ωθήσουν το Ιράν να παραιτηθεί από τις εργασίες του στον πυρηνικό τομέα. Δεν πιστεύω όμως ότι θα υπάρξει πρόοδος στις σχέσεις ΗΠΑ και Ιράν. Ο Μπαράκ Ομπάμα δεν θα καταφέρει να ενώσει τα διαφορετικά ρεύματα που υπάρχουν στην αμερικανική εξωτερική πολιτική.
Το ζήτημα της Συρίας
ΕΡ: Με ποιο τρόπο μπορεί η εκλογή του νέου προέδρου του Ιράν να επηρεάσει την κατάσταση στην περιοχή συνολικά; Θα εξακολουθήσει να στηρίζει το καθεστώς του Μπασάρ Άσαντ στη Συρία;
ΑΠ: Η θέση του Ιράν προς τη Συρία δεν θα αλλάξει. Το Ιράν ουσιαστικά συντηρεί το συριακό καθεστώς, το τροφοδοτεί με έμπειρο προσωπικό και πληροφορίες. Η Συρία είναι σημαντική για τα σχέδια του Ιράν, και σε βραχυπρόθεσμη προοπτική, είναι σημαντικότερη από ό,τι το πυρηνικό του πρόγραμμα.
Ρωσο-ιρανικές σχέσεις
ΕΡ: Ποιες είναι οι προοπτικές των ρωσο-ιρανικών σχέσεων; Σε ποιες κατευθύνσεις -κατά τη γνώμη σας- είναι απαραίτητη η ανάπτυξη της συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών;
ΑΠ: Σήμερα είμαστε δέσμιοι του ισχυρότατου καθεστώτος των αμερικανικών κυρώσεων στο Ιράν, εξαιτίας των οποίων δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν μεταξύ των χωρών μας σημαντικές συναλλαγές. Ειδικότερα, μπορεί να υποστούν κυρώσεις οι εταιρίες μας που θα αποφασίσουν να επενδύσουν στον τομέα ενέργειας, στο Ιράν. Αυτό έχει ως συνέπεια να μην επενδύουμε σχεδόν καθόλου στο Ιράν και να μην επιτρέπουμε τις ιρανικές επενδύσεις στη Ρωσία. Ετσι, έχουμε μια περιορισμένη συνεργασία στην υποστήριξη της λειτουργίας του πυρηνικού σταθμού στο Μπουσέρ, αλλά και σε άλλα θέματα. Ένα ακόμη πρόβλημα, είναι η δικαστική διαμάχη σχετικά με το ρωσικό αντιαεροπορικό, αντιπυραυλικό σύστημα S-300.
Αν δεν υπήρχαν οι αμερικανικές κυρώσεις, οι οποίες περικλείουν τα πάντα, τότε η Ρωσία μαζί με την Κίνα θα διατηρούσαν στις σχέσεις με το Ιράν το προνομιακό εκείνο καθεστώς που υφίστατο στα μέσα της δεκαετίας του 2000. Γι’ αυτό, προσεχώς δεν θα υπάρξουν σημαντικές συμφωνίες ούτε στον ενεργειακό, ούτε στον αμυντικό τομέα. Είναι πιθανές κάποιες επιμέρους συμφωνίες στα πλαίσια των αμυντικών εξοπλισμών, για παράδειγμα στα συστήματα εγγύς αντιαεροπορικής άμυνας Tor και Buk. Προς το παρόν όμως οι ρώσοι πολιτικοί ανησυχούν αρκετά για τη διατάραξη των σχέσεων με τις ΗΠΑ και το Ισραήλ με αφορμή το ζήτημα αυτό.
Το πρωτότυπο άρθρο βρίσκεται στην ηλεκτρονική διεύθυνση:http://russiancouncil.ru/inner/?id_4=2192#top
InfoGnomon
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Δείτε πως θα μοιάζει ένα 13 ιντσών iPad
ΕΠΟΜΕΝΟ ΑΡΘΡΟ
Πετρελαιοκίνηση με στιλ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
