2012-04-08 18:19:01
Φωτογραφία για Η διπλωματία του «πινγκ πονγκ»
Του Γιάννου Χαραλαμπίδη

Οι συντελεστές ισχύος και η νέα στρατηγική - Πώς η Κύπρος μπορεί να σπάσει τον φαύλο κύκλο του Κυπριακού, γιατί επιβάλλεται καθορισμός νέου στόχου και ποιες είναι οι αξιόπιστες εναλλακτικές επιλογές

ΓΙΑΤΙ το Κυπριακό βρισκόταν ανέκαθεν σε αδιέξοδο

Το φαινόμενο του αδιεξόδου στο Κυπριακό δεν είναι σημερινό. Το Κυπριακό ήταν ανέκαθεν σε αδιέξοδο, επειδή είτε υπήρχαν ελλείμματα στρατηγικής είτε επειδή δεν υπήρχε στρατηγική είτε επειδή ήταν λανθασμένος ο στόχος. Και δη αυτός της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας, που είναι πλέον γνωστό ότι συνιστά, με βάση τα έγγραφα των ίδιων των Βρετανών, εκείνη την πολιτειακή μορφή της διχοτόμησης που θα έπρεπε να εφαρμοστεί στην Κύπρο για την εξυπηρέτηση των βρετανικών και των τουρκικών συμφερόντων στην περιοχή, ιδιαιτέρως εντός του ΝΑΤΟ, που συνεχίζει να συνιστά τον κεντρικό αμυντικό βραχίονα της Ευρώπης. Και αυτό συμβαίνει κατόπιν αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του 2008 και άλλων Συμβουλίων με την ψήφο της Κυπριακής Δημοκρατίας και του ίδιου του Προέδρου Χριστόφια.


Επιλογές και λαθροβίωση

Ο Αλεξάντερ Ντάουνερ έχει ήδη καταθέσει τις θέσεις του για την πορεία των συνομιλιών. Τα άλλοτε λεχθέντα περί προόδου αποδεικνύονται κάλπικα. Τελικώς, δεν βοήθησαν στη δημιουργία θετικού κλίματος. Αντιθέτως, έφεραν μεγαλύτερη απογοήτευση και στους Ελληνοκύπριους και στους Τουρκοκύπριους. Προφανώς, εξυπηρετούν την Άγκυρα, η οποία, διά του Ντερβίς Έρογλου επιδιώκει να δώσει λύση στο αδιέξοδο με μια πολυμερή διάσκεψη για κλείσιμο του Κυπριακού, με διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, η οποία θα διχοτομηθεί επί τη βάσει των δύο συνιστών κρατών εκ των οποίων το ένα θα είναι το σημερινό παράνομο ψευδοκράτος, το οποίο θα νομιμοποιηθεί ως τουρκοκυπριακό συνιστών κράτος.

Η άλλη επιλογή είναι εκείνη του Προέδρου Χριστόφια για συνέχιση των συνομιλιών, στην ουσία για τη λαθροβίωσή τους κατά τη διάρκεια της κυπριακής Προεδρίας. Η δε τρίτη επιλογή είναι το διπλό πάγωμα. Δηλαδή της τουρκικής ενταξιακής πορείας από τη μια και των συνομιλιών από την άλλη, ώς τις Προεδρικές Εκλογές του Φεβρουαρίου του 2013.

Τουρκικοί σχεδιασμοί

Το διπλό πάγωμα, δηλαδή των τουρκικών ενταξιακών και των συνομιλιών, δεν είναι καθόλου τυχαίο. Η Τουρκία δεν μπορεί να συνομιλεί με την Κυπριακή Δημοκρατία, ως προεδρεύουσα χώρα της ΕΕ, διότι θεωρεί ότι κάτι τέτοιο θα συνιστά μορφή αναγνώρισης και αυτοαναίρεσης τής μέχρι σήμερα τουρκικής πολιτικής. Ταυτοχρόνως, δε, εφόσον, όπως ισχυρίζεται, δεν τηρηθεί ο οδικός χάρτης, όπως αυτός αποφασίστηκε μεταξύ του ΓΓ του ΟΗΕ και των ηγετών των δύο Κοινοτήτων, τα δικά της χέρια λύνονται για να προχωρήσει στα επόμενα σχέδια Β, Γ και Δ, όπως είναι:

1. Η ενεργοποίηση της έγκρισης του κανονισμού για το «απευθείας εμπόριο», που αν τελικώς γίνει κατορθωτή θα σημαίνει αποδοχή χωριστής οντότητας στα κατεχόμενα, που θα διαβουλεύεται την ένταξή της στην ΕΕ. Μια τέτοια πρακτική θα σημαίνει, όπως τονίζεται και στη σχετική με το θέμα γνωμάτευση της Νομικής Υπηρεσίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, υπόσκαψη της Κυπριακής Δημοκρατίας και αμφισβήτηση του πρωτοκόλλου 10 επί τη βάσει του οποίου εντάχθηκε ολόκληρη η Κυπριακή Δημοκρατία στην ΕΕ, με το κοινοτικό κεκτημένο να τελεί υπό αναστολή στο βόρειο τμήμα της, λόγω της υφιστάμενης κατάστασης.

2. Το άνοιγμα της περίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου στους νόμιμους κατοίκους της υπό τη διοίκηση του ψευδοκράτους, που θα σημαίνει ότι ο καθένας των Ελληνοκυπρίων ο οποίος θα θελήσει να επιστρέψει, στην ουσία θα το αναγνωρίσουν, αφού θα υπάγονται στους «νόμους», στα «δικαστήριά» του και στο φορολογικό του καθεστώς. Συν το γεγονός ότι, η Τουρκία, θα απαλλαγεί από μεγάλο μέρος του οικονομικού βάρους της κατοχής, το οποίο θα προκύπτει πλέον από τις δραστηριότητες των Ελληνοκυπρίων στην Αμμόχωστο.

3. Τα νέα βήματα αναγνώρισης του ψευδοκράτους διεθνώς, είτε με άμεσους είτε με έμμεσους τρόπους, με τη συνδρομή κυρίως ισλαμικών κρατών. Και αυτά μπορούν να αρχίσουν με υπερπτήσεις προς την Τύμπου, για παράδειγμα, ή με ανταλλαγή διπλωματικών αποστολών, που θα συνιστά μορφή απευθείας αναγνώρισης.

Το μοντέλο της Κίνας και το Σ. Ασφαλείας

Όλες αυτές οι τουρκικές ενέργειες, δηλαδή οι σχεδιασμοί αναγνώρισης και αναβάθμισης του ψευδοκράτους, προσδοκούν στο εξής: Στην περίπτωση που, μετά το πάγωμα, επαναρχίσουν οι συνομιλίες για λύση του Κυπριακού, αυτές θα είναι στη βάση των νέων τετελεσμένων και θα συνιστούν νέα διχοτομικά βήματα. Θα είναι επί τάπητος η χωριστή οντότητα. Θα προδικαστεί η διχοτομική λύση. Θα πρόκειται για το πρώτο άλμα προς την ταϊβανοποίηση, που θα προκύψει μέσω του «απευθείας εμπορίου» ή άλλων ανάλογης σημασίας ενεργειών.

Το δεύτερο ουσιώδες άλμα θα γίνει στο πλαίσιο της τελικής λύσης και θα είναι απότοκο του στόχου ο οποίος ετέθη. Δηλαδή της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας των δύο συνιστώντων κρατών. Σε αυτή την περίπτωση η Κυπριακή Δημοκρατία θα εξέλθει της ΕΕ και θα αντικατασταθεί από τα δύο συνιστώντα κράτη στο πλαίσιο του νέου συνεταιρισμού της Κύπρου.

Το ένα εκ των δύο θα είναι το σημερινό ψευδοκράτος. Θα συμβεί, δηλαδή, ό,τι συνέβη το 1971 με την Κίνα και την Ταϊβάν, όταν δηλαδή άρχισε, στη βάση της διπλωματίας του πινγκ-πονγκ, μια νέα σχέση μεταξύ Ουάσιγκτον και Πεκίνου. Στις 10 Απριλίου του 1971, εξ αφορμής μιας πρόσκλησης από τους Κινέζους προς του Αμερικανούς για αγώνες πινγκ-πονγκ, άρχισε η βελτίωση των σχέσεων των δύο χώρων με αποτέλεσμα, στις 25 Οκτωβρίου του '71, να εξέλθει του Συμβουλίου Ασφαλείας η Ταϊβάν και να εισέλθει η Κίνα! Συνεπώς, ο τουρκικός στόχος στο Κυπριακό είναι η δημιουργία δύο ισότιμων συνιστώντων κρατών στο πλαίσιο μιας διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας, ανάλογης με εκείνην του σχεδίου Ανάν, κατά τρόπον ώστε, η Άγκυρα, να κυβερνά στον βορρά και να συγκυβερνά στον νότο.

Αλλά και κάτι άλλο: Να νομιμοποιήσει, μέσω της αποστρατικοποίησης και της μη ένταξης της Κύπρου στο ΝΑΤΟ, τον γεωστρατρατηγικό και γεωπολιτικό έλεγχό της στην περιοχή μας, που στόχο έχει τη μετατροπή της περιοχής, από τη Μαρμαρίδα ώς την Αλεξανδρέττα, σε τουρκική λίμνη. Αυτή η στρατηγική επιλογή έχει τη δική της σκοπιμότητα. Στηρίζεται στον ευρύτερο τουρκικό σχεδιασμό που θέλει την Τουρκία ως ενεργειακό δρόμο και ως πανίσχυρη από κάθε άποψη περιφερειακή δύναμη, με το ένα πόδι στην Ευρώπη και το άλλο στον ισλαμικό αραβικό κόσμο. Και την Κύπρο, υπό αυτές τις συνθήκες, να τελεί ως ένα ευρωπαϊκό προτεκτοράτο της Τουρκίας!

Μεθοδολογία top down και bottom up

ΕΧΟΥΜΕ, λοιπόν, λανθασμένο τον στόχο της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας, που οδηγεί, είτε με τον έναν είτε με τον άλλον τρόπο, στη νομιμοποίηση των τετελεσμένων της εισβολής, δηλαδή του πληθυσμιακού, διοικητικού και γεωγραφικού διαχωρισμού της Κύπρου, όπως αυτός προέκυψε από την εισβολή. Εφόσον ο στόχος είναι λανθασμένος, το ίδιο ισχύει και για τη στρατηγική του. Ακόμη και αν ισχυριστεί κάποιος ότι υπάρχει στρατηγική και ότι είναι ορθή, τα πράγματα είναι ακόμη πιο τραγικά αφού ο στόχος είναι λανθασμένος.

Είναι παράλογο να χρησιμοποιούνται αξιόπιστοι συντελεστές στρατηγικής, όπως η ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ΕΕ και το φυσικό αέριο για την επίτευξη διχοτομικής λύσης και για τη διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, προκειμένου να εφαρμοστεί μια ομοσπονδία, όπως αυτή σχεδιάστηκε από τους Τούρκους και τους Βρετανούς. Εκ των πραγμάτων επιβάλλεται καθορισμός νέου στόχου. Και δεν μπορεί να είναι άλλος από εκείνον της δημοκρατικής λύσης και της ανατροπής των παράνομων τετελεσμένων της εισβολής, που θα νομιμοποιηθούν μέσω της ομοσπονδίας. Επί τούτου, δε, υπάρχει η εξής εναλλακτική φόρμουλα, που μπορεί να στηριχθεί:

1. Στη δημοκρατική και ευρωπαϊκή λύση στο Κυπριακό από τη μια και στη δημοκρατική και ευρωπαϊκή Τουρκία -μέλος της ΕΕ ή με ειδική σχέση- από την άλλη.

2. Στην αλλαγή της μεθοδολογίας. Αντί να υιοθετείται η διαδικασία «top down», να εφαρμοστεί η διαδικασία «bottom up». Αντί, δηλαδή, να καθορίζεται το πολιτειακό σύστημα της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας ως οροφή και να ακρωτηριάζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα, οι δημοκρατικές αρχές και αξίες, καθώς και το κοινοτικό κεκτημένο, για να βρεθεί μια λύση κομμένη και ραμμένη στα τετελεσμένα της εισβολής, θα πρέπει να συμβούν τα ακόλουθα: Να τεθούν ως βάση λύσης τα ανθρώπινα δικαιώματα, οι δημοκρατικές αρχές και αξίες της ΕΕ, καθώς και το κοινοτικό κεκτημένο. Και έτσι να καθοριστεί από κάτω προς τα πάνω το πολιτειακό σύστημα που θα προκύψει ως λύση.

Συντελεστές ισχύος και ισραηλινή άμυνα ασφαλείας

Οι συντελεστές ισχύος, που μπορούν να συνθέσουν μια στρατηγική προς αυτή την κατεύθυνση, είναι:

1. Οι συμμαχίες και δη ο άξονας Κύπρου-Ελλάδας-Ισραήλ, που είναι απότοκος της κοινωνίας συμφερόντων, λόγω του φυσικού αερίου και της αρχής ότι: Ο εχθρός του εχθρού μου είναι φίλος μου. Δηλαδή, εφόσον η Τουρκία απειλεί να εκτοπίσει το Ισραήλ από την πρωτοκαθεδρία της περιφερειακής δύναμης, το καθιστά δικό μας στρατηγικό σύμμαχο, ειδικώς εάν η σχέση αυτή συνδεθεί με ενεργειακά, οικονομικά και εμπορικά, καθώς και ναυτιλιακά συμφέροντα.

Ο άξονας των τριών μπορεί να αποτελέσει αποτρεπτική, έναντι των τουρκικών σχεδιασμών, απειλή για μετατροπή της περιοχής από τη Μαρμαρίδα ώς την Αλεξανδρέττα σε τουρκική λίμνη. Ήδη, η συμμαχία Κύπρου - Ισραήλ λειτουργεί, μερικώς, στο οικόπεδο 12, όπου οι Ισραηλινοί, στην απουσία δικών μας στρατιωτικών μέσων, έχουν εφαρμόσει, όπως και στα δικά τους ενεργειακά οικόπεδα, Λεβιάθαν και Ταμάρ, μια ζώνη ασφαλείας πέντε ναυτικών μιλίων, κυρίως θαλάσσια και υποθαλάσσια. Το ζήτημα της ενέργειας και η ασφάλεια φέρνουν στην επιφάνεια την ανάγκη αξιόπιστων ενόπλων δυνάμεων και την ένταξη της Κύπρου στο ΝΑΤΟ.

Διότι, κράτος χωρίς ένοπλες δυνάμεις και ασφάλεια είναι ευάλωτο. Εάν δε, άλλα κράτη (πέραν της Ελλάδας), αναλαμβάνουν τη δική του ασφάλεια σε διμερές επίπεδο, υπάρχει ο κίνδυνος, εάν δεν γίνει ορθή συμφωνία, απώλειας κυριαρχίας. Από την άλλη, η ένταξη στο ΝΑΤΟ δημιουργεί μια νέα βάση λύσης στην εξής λογική: Ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ ή ειδική σχέση, ένταξη της Κύπρου στο ΝΑΤΟ. Η θέση αυτή είναι συμπληρωματική της προηγούμενης για ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ ή ειδική σχέση από τη μια, και δημοκρατική ευρωπαϊκή λύση στο Κυπριακό από την άλλη.

2. Η υιοθέτηση των αρχών και αξιών της ΕΕ ως πυλώνα βιώσιμης λύσης και η δημιουργία συμφερόντων ενεργειακής υφής με τα ισχυρά κυρίως κράτη της ΕΕ, κατά τρόπον ώστε, η στήριξη από την ΕΕ, να μην εκπηγάζει μόνο από το δίκαιο, αλλά και από τα συμφέροντα.

3. Η εκμετάλλευση του φυσικού αερίου και η εμπλοκή μεγάλων πολυεθνικών εταιρειών, των οποίων τα συμφέροντα θα δημιουργήσουν δεσμούς στήριξης από άλλα κράτη και θα λειτουργήσουν ως αποτρεπτική ασπίδα σε οποιαδήποτε τουρκική απειλή.

4. Η χρησιμοποίηση του γεωπολιτικού και γεωστρατηγικού χώρου της Κύπρου σε σχέση με τα συμφέροντα μεγάλων δυνάμεων και δη της Ρωσίας και της Κίνας, που έχουν ρόλο στο Συμβούλιο Ασφαλείας και αλλού. Το έχουμε από αυτές τις στήλες τονίσει προ καιρού ότι η Κύπρος μπορεί να γίνει, αφενός, γέφυρα της Ευρώπης προς τη Μέση Ανατολή και τον αραβικό κόσμο, καθώς και αποθήκη της Κίνας και δίοδος προς την ΕΕ.

Το καθαρό τραπέζι

Εάν η εφαρμογή της δημοκρατικής ευρωπαϊκής λύσης, των αρχών και αξιών της ΕΕ συνιστούν ουτοπία, τότε είναι και η ίδια η ΕΕ και η δημοκρατία ουτοπία. Η δημοκρατική λύση είναι ουτοπική είτε γιατί δεν αποτελεί τον στόχο της πολιτικής ηγεσίας του τόπου είτε γιατί δεν είναι ενταγμένη σε συγκροτημένη στρατηγική όπως έχει αναλυθεί. Γι΄ αυτό, λοιπόν, για να βγει το Κυπριακό από το διαχρονικό αδιέξοδο στο οποίο βρίσκεται και από το τέλμα, επιβάλλεται και αλλαγή στόχου και νέα στρατηγική.

Αυτό, όμως, που επιβάλλεται πρωτίστως είναι όπως ο επόμενος Πρόεδρος παίξει με το τραπέζι των συνομιλιών καθαρό! Αλλιώς, εάν ο επόμενος Πρόεδρος είναι όμηρος του προηγούμενου, το Κυπριακό θα συνεχίζει απλά να είναι όμηρος του φαύλου κύκλου στον οποίο το καταδίκασε η ηγεσία του τόπου, με μοναδική διέξοδο την τουρκική και βρετανική λύση διχοτομικού χαρακτήρα, όπως είναι η υπό συζήτηση ομοσπονδία στη βάση του σχεδίου Ανάν.

Δρ. των Διεθνών Σχέσεων

ΓΙΑΝΝΟΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΗΣ InfoGnomon
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΤΟ NEWSNOWGR.COM
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ ΑΡΘΡΑ