2013-11-26 15:29:07
Φωτογραφία για Προστασία των καταναλωτών στις συναλλαγές
Γράφει ο Χρήστος Ηλ. Τσίχλης Δικηγόρος Αθηνών

Οι καταχρηστικές ρήτρες ρυθμίζονται από το άρθρο 2 του Ν. 2251/1994 προστασία των καταναλωτών (ΦΕΚ 191 Α 1994), όπως αυτό έχει τροποποιηθεί και ισχύει, με το οποίο... επήλθε η εναρμόνιση της ελληνικής νομοθεσίας προς την Οδηγία 93/13/ΕΟΚ του Συμβουλίου σχετικά με τις καταχρηστικές ρήτρες των συμβάσεων.

Η νομοθεσία ορίζει ότι καταχρηστικές είναι οι ρήτρες που έχουν σαν αποτέλεσμα τη διατάραξη της ισορροπίας των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων των συμβαλλομένων σε βάρος του καταναλωτή.

Εκτός από το γενικό ορισμό των καταχρηστικών ρητρών, η νομοθεσία περιλαμβάνει και έναν κατάλογο ρητρών που θεωρούνται καταχρηστικές.

Ο νόμος καθιερώνει επίσης το γενικό κανόνα που ορίζει ότι οι ρήτρες πρέπει να συντάσσονται με σαφή και κατανοητό τρόπο, στην ελληνική γλώσσα (εξαιρούνται οι γενικοί όροι των διεθνών συναλλαγών) και να εκτυπώνονται ευανάγνωστα.


Κατά την ερμηνεία τους λαμβάνεται υπόψη η ανάγκη προστασίας του καταναλωτικού κοινού. Σε περίπτωση αμφιβολίας ερμηνεύονται υπέρ του καταναλωτή.

Εάν συναντήσετε καταχρηστικές ρήτρες, έχετε δικαίωμα να τις αμφισβητήσετε ή απλώς να μην τις τηρήσετε, διότι οι ρήτρες αυτές δεν σας δεσμεύουν.

Από το Ν. 2251/1994 προβλέπεται:

-Συλλογική αγωγή ή, όπως εναλλακτικά λέγεται, αγωγή παράλειψης κατά περισσοτέρων επαγγελματιών χωριστά ή από κοινού ή κατά των ενώσεών τους για χρήση ή για σύσταση χρήσης τέτοιων ρητρών. Συλλογική αγωγή είναι η αγωγή που μπορεί να υποβάλει μια ένωση καταναλωτών, η οποία πληροί ορισμένες προϋποθέσεις (βάσει του νόμου 2251 94), εξ ονόματος των καταναλωτών, όταν διαπιστώσει ότι παραβιάζονται τα νομικά κατοχυρωμένα δικαιώματα τους.

-Εξώδικη επίλυση των διαφορών από επιτροπή φιλικού διακανονισμού που λειτουργούν στις Περιφέρειες.

Αρμόδια αρχή για καταχρηστικές ρήτρες είναι η Γενική Γραμματεία Καταναλωτή και ειδικότερα η Διεύθυνση Προστασίας Καταναλωτή για την υποβολή παραπόνων εκ μέρους των καταναλωτών.

Η παράβαση των ανωτέρω διατάξεων επισύρει τις ποινές, που προβλέπονται στο άρθρο 13α παράγρ. 2 του Ν.2251/94 Προστασία των καταναλωτών.

Νομική εγγύηση:

-Ο πωλητής υποχρεούται να παραδώσει το πράγμα με τις συμφωνημένες ιδιότητες και χωρίς πραγματικά ελαττώματα. Επίσης η πλημμελής εγκατάσταση του πράγματος, εφόσον αποτελεί μέρος της σύμβασης, θεωρείται έλλειψη ανταπόκρισης στη σύμβαση.

- Τα αγαθά πρέπει να είναι σε συμμόρφωση με τη σύμβαση, δηλ.:

1. Να συμφωνούν με την περιγραφή του πωλητή και να έχουν την ίδια ποιότητα και χαρακτηριστικά, όπως κάθε ίδιο προϊόν.

2. Να ταιριάζουν με το σκοπό για τον οποίο ο αγοραστής αγόρασε το αγαθό και τον γνωστοποίησε στον πωλητή τη στιγμή της αγοράς.

- Εάν ένα ελάττωμα παρουσιάζεται τους έξι πρώτους μήνες μετά την αγορά του πράγματος,, ο αγοραστής δεν έχει να αποδείξει ότι το προϊόν ήταν ελαττωματικό τη στιγμή της παράδοσης. Το βάρος της απόδειξης είναι στον πωλητή. Μετά τους έξι μήνες ο αγοραστής πρέπει να αποδείξει ότι το προϊόν είναι ελαττωματικό.

- Καθιερώνεται η ευθύνη του πωλητή για πραγματικά ελαττώματα ή έλλειψη συνομολογημένων ιδιοτήτων του πράγματος , η οποία εγείρεται σε περίοδο δύο ετών για τα κινητά και πέντε ετών για τα ακίνητα από τη στιγμή της παράδοσής του. Εξαίρεση γίνεται μόνον, εάν ο αγοραστής γνώριζε από πριν το ελάττωμα. Όταν η έλλειψη της συμμόρφωσης γνωστοποιείται στον πωλητή, ο αγοραστής δικαιούται να ζητήσει :

1. Την επισκευή ή την αντικατάσταση του πράγματος χωρίς οικονομική επιβάρυνση, μέσα σε εύλογο χρονικό διάστημα και χωρίς σημαντική ενόχληση του.

2. Μείωση του τιμήματος ή ακύρωση του συμβολαίου εάν η επισκευή ή η αντικατάσταση του πράγματος είναι αδύνατη ή δυσανάλογη σε σχέση με την αξία του. Τα παραπάνω δεν ισχύουν στην περίπτωση που το ελάττωμα είναι μικρό.

Άρθρο 5 του νόμου 2251/1994:

Το άρθρο αυτό αφορά τις σχέσεις προμηθευτή – καταναλωτή και ειδικότερα καθορίζει τις υποχρεώσεις του προμηθευτή καταναλωτικών αγαθών απέναντι στον καταναλωτή.

Σε κάθε πώληση ο προμηθευτής είναι υποχρεωμένος να παρέχει γραπτώς στην Ελληνική γλώσσα ή με σύμβολα διεθνώς αναγνωρισμένα όλες τις πληροφορίες για την ασφαλή χρήση και συντήρηση του προϊόντος.

Στην περίπτωση προμήθειας καινούργιων προϊόντων με μακρά διάρκεια ζωής, η παροχή γραπτής εγγύησης είναι υποχρεωτική. Η εγγύηση αυτή πρέπει να περιλαμβάνει με κατανοητή διατύπωση στην Ελληνική γλώσσα τα απαραίτητα για επικοινωνία στοιχεία του προμηθευτή (επωνυμία, τηλ., Φάξ, ταχ. δ/νση κλπ) και πληροφορίες για το προϊόν που καλύπτει η εγγύηση, τη διάρκεια της και την έκταση της εδαφικής ισχύος της. Επίσης στην εγγύηση πρέπει να δηλώνονται τα θεσμοθετημένα δικαιώματα του καταναλωτή και να γίνεται σαφές ότι αυτά δε θίγονται από την εγγύηση.

Ο προμηθευτής πρέπει να εξασφαλίζει την προμήθεια ανταλλακτικών και την παροχή τεχνικών υπηρεσιών για όλη την πιθανή διάρκεια ζωής του προϊόντος.

Συμβάσεις για πώληση Καταναλωτικών Αγαθών και Υπηρεσιών από Απόσταση:

Σύμβαση από απόσταση εννοούμε κάθε σύμβαση που αφορά αγαθό ή υπηρεσία και συνάπτεται στο πλαίσιο ενός συστήματος προμήθειας αγαθών ή παροχής υπηρεσιών από απόσταση, η οποία οργανώνεται από τον προμηθευτή χωρίς ταυτόχρονη φυσική παρουσία του προμηθευτή και του καταναλωτή, με την χρησιμοποίηση τεχνικών μέσων επικοινωνίας. Αυτά μπορεί να είναι: έντυπα χωρίς ή με παραλήπτη, τυποποιημένες επιστολές, διαφημιστικά έντυπα, ραδιόφωνο, τηλέφωνο, τηλεόραση κ.ά.

Οι συμβάσεις από απόσταση ρυθμίζονται από το Άρθρο 4 του Ν. 2251/1994, όπως αυτός έχει τροποποιηθεί και ισχύει.

Πρίν απο την κατάρτιση της σύμβασης:

Η σύμβαση από απόσταση είναι άκυρη υπέρ του καταναλωτή, αν πριν από τη σύναψή της ο καταναλωτής δεν ενημερώθηκε με τα μέσα της χρησιμοποιούμενης τεχνικής επικοινωνίας κατά τρόπο σαφή, τηρουμένων των αρχών της καλής πίστης κατά τις εμπορικές συναλλαγές, για τα ακόλουθα ιδίως στοιχεία:

-την ταυτότητα του προμηθευτή,

-τα ουσιώδη χαρακτηριστικά του αγαθού ή της υπηρεσίας,

-την τιμή, την ποσότητα και τις δαπάνες μεταφοράς, καθώς και το φόρο προστιθέμενης αξίας, εφόσον δεν περιλαμβάνεται στην τιμή,

-τον τρόπο πληρωμής, παράδοσης και εκτέλεσης,

-τη διάρκεια ισχύος της προσφοράς ή της τιμής,

-το δικαίωμα υπαναχώρησης,

-το κόστος χρησιμοποίησης του μέσου επικοινωνίας από απόσταση.

-την ελάχιστη διάρκεια ισχύος της σύμβασης στην περίπτωση συμβάσεων για την προμήθεια αγαθών ή υπηρεσιών που επιτελείται διαρκώς ή περιοδικώς.

Τηλεφωνικές επικοινωνίες:Συγκεκριμένα η ταυτότητα του προμηθευτή και ο εμπορικός σκοπός της κλήσης πρέπει να διευκρινίζονται σαφώς στην αρχή οποιασδήποτε συζήτησης με τον καταναλωτή. Ο καταναλωτής δεν επιβαρύνεται με τις δαπάνες της επικοινωνίας από απόσταση για τη διαβίβαση της αποδοχής ή για την εκτέλεση της υπηρεσίας, εκτός αν αυτό αναφέρεται σαφώς στην πρόταση για σύναψη σύμβασης. Απαγορεύεται να αποστέλλονται στον καταναλωτή αγαθά ή να παρέχονται υπηρεσίες χωρίς προηγούμενη παραγγελία εκ μέρους του όταν αυτός καλείται να τα αποκτήσει έναντι πληρωμής ή να τα επιστρέψει, έστω και χωρίς να καταβάλει τις δαπάνες αποστολής.

Σε κάθε περίπτωση, η χρησιμοποίηση των τεχνικών επικοινωνίας πρέπει να γίνεται κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να μην προσβάλλεται η ιδιωτική ζωή του καταναλωτή. Απαγορεύεται χωρίς τη συναίνεση του καταναλωτή η χρησιμοποίηση τεχνικών επικοινωνίας για την πρόταση σύναψης σύμβασης όπως τηλεφώνου, αυτόματης κλήσης, τηλεομοιοτυπίας (φαξ), ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή άλλου ηλεκτρονικού μέσου επικοινωνίας.

Μετά την κατάρτιση της σύμβασης:Η σύμβαση από απόσταση είναι άκυρη υπέρ του καταναλωτή, αν αυτός δεν λάβει σε εύθετο χρόνο, κατά την εκτέλεση της σύμβασης και το αργότερο κατά τη στιγμή της παράδοσης, όσον αφορά τα αγαθά, τα οποία δεν πρόκειται να παραδοθούν σε τρίτους, γραπτά και στη γλώσσα που χρησιμοποιήθηκε στην πρόταση σύναψης σύμβασης τις ακόλουθες τουλάχιστον πληροφορίες:

-τις πληροφορίες που αναφέρθηκαν πιο πάνω,

-την επωνυμία και τη διεύθυνση του πιο προσιτού για τον καταναλωτή καταστήματος του προμηθευτή,

-τον τρόπο καταβολής του τιμήματος, περιλαμβανομένων των όρων πίστωσης ή πληρωμής με δόσεις, καθώς και τους όρους εξασφάλισης,

-το δικαίωμα υπαναχώρησης και, σε χωριστό έντυπο, υπόδειγμα δήλωσης υπαναχώρησης του καταναλωτή από τη σύμβαση κατά την επόμενη παράγραφο,

-πληροφορίες σχετικές με την εξυπηρέτηση μετά την πώληση και τις υφιστάμενες εμπορικές εγγυήσεις, και

-τους όρους καταγγελίας της σύμβασης, όταν πρόκειται για σύμβαση αόριστου χρόνου ή διάρκειας μεγαλύτερης του ενός έτους.

ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΥΠΑΝΑΧΩΡΗΣΗΣ:Σε κάθε σύμβαση από απόσταση ο καταναλωτής έχει το δικαίωμα να υπαναχωρήσει αναιτιολογήτως μέσα σε δεκατέσσερις (14) ημερολογιακές ημέρες. Η προθεσμία αρχίζει, για τα αγαθά, από την παραλαβή τους και για τις υπηρεσίες από την λήψη των πληροφοριών, είτε με έγγραφα είτε με σταθερά μέσα, που ενημερώνουν τον καταναλωτή ότι έχει συναφθεί η σύμβαση. Σε περίπτωση που ο προμηθευτής δεν έχει εκπληρώσει τις υποχρεώσεις συμβατικής ενημέρωσης που αναφέρονται παραπάνω η προθεσμία υπαναχώρησης γίνεται τρίμηνη.

ΕΞΑΙΡΕΣΕΙΣ:Οι διατάξεις του άρθρου 4 δεν εφαρμόζονται:

-στους αυτόματους διανομείς,

-στους εμπορικούς χώρους αυτόματης πώλησης,

-στις συμβάσεις προμήθειας τροφίμων, ποτών ή άλλων αγαθών που προορίζονται για την τρέχουσα οικιακή κατανάλωση και τα οποία παραδίδουν κατ’ οίκον διανομείς σε τακτά ή συχνά διαστήματα και

-στις συμβάσεις παροχής υπηρεσιών με κράτηση που έχουν ως αντικείμενο μεταφορείς, κατάλυμα, σίτιση και ψυχαγωγία.

Οι προμηθευτές, που συνάπτουν συμβάσεις από απόσταση πρέπει – σύμφωνα με την Απόφαση Φ1-1342/1997 - να είναι καταχωρημένοι στο ειδικό μητρώο που τηρείται στη ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ. Η καταχώρηση γίνεται μετά από αίτησή τους.

Συμβάσεις εκτός εμπορικού καταστήματος:συμβάσεις εκτός εμπορικού καταστήματος ρυθμίζονται από το άρθρο 3 του Ν. 2251/1994 Προστασία των καταναλωτών με το οποίο επήλθε η προσαρμογή της Ελληνικής νομοθεσίας προς τις διατάξεις της οδηγίας του Συμβουλίου 85 577 ΕΟΚ για την προστασία των καταναλωτών κατά τη σύναψη συμβάσεων εκτός εμπορικού καταστήματος.

Η νομοθεσία αυτή καλύπτει ουσιαστικά τις συμβάσεις που συνάπτονται μεταξύ ενός εμπόρου που προμηθεύει αγαθά ή υπηρεσίες και ενός καταναλωτή

-κατά τη διάρκεια εκδρομής που οργανώνεται από τον έμπορο εκτός του εμπορικού του καταστήματος, ή

-κατά τη διάρκεια επίσκεψης του εμπόρου που γίνεται ύστερα από δική του πρωτοβουλία στο σπίτι ή στον τόπο εργασίας του καταναλωτή.

Όλες οι συμβάσεις εκτός εμπορικού καταστήματος θα πρέπει να καταρτίζονται με έγγραφο στο οποίο ο έμπορος είναι υποχρεωμένος να σας ενημερώνει, μεταξύ άλλων ότι έχετε δικαίωμα να παραιτηθείτε από τη δέσμευσή σας μέσα σε ορισμένη προθεσμία (δικαίωμα υπαναχώρησης). Στο χρονολογημένο αυτό έγγραφο πρέπει να αναφέρεται καθαρά το ονοματεπώνυμο και η διεύθυνση του προσώπου έναντι του οποίου μπορείτε να ασκήσετε αυτό το δικαίωμα, καθώς και τα στοιχεία που επιτρέπουν την αναγνώριση της σύμβασής σας.

Ο καταναλωτής δικαιούται να υπαναχωρήσει από τη σύμβαση εντός δεκατεσσάρων (14) ημερολογιακών ημερών από την παραλαβή του εγγράφου της σύμβασης ή από την τυχόν μεταγενέστερη παραλαβή του προϊόντος, εκτός αν στη σύμβαση προβλέπεται μεγαλύτερη προθεσμία. Το δικαίωμα υπαναχώρησης ασκείται εγγράφως, με έντυπη ή ηλεκτρονική μορφή ή με σταθερό μέσο, ενώ παραίτηση από το δικαίωμα αυτό είναι άκυρη.

Η προστασία αυτή δεν ισχύει:

-Στις πωλήσεις μικροπωλητών χωρίς μόνιμη εγκατάσταση,

-όταν αγοράζετε τρόφιμα, ποτά ή άλλα αγαθά που προορίζονται για τρέχουσα οικιακή κατανάλωση και τα οποία προμηθεύουν διανομείς που περνούν συχνά και τακτικά,

-στις συμβάσεις σχετικά με την κατασκευή ή την πώληση ακινήτων,

-στις ασφαλιστικές συμβάσεις και

-στις συμβάσεις με αντικείμενο κινητές αξίες.

Ειδικοί κανόνες εφαρμόζονται στις συμβάσεις που συνάπτονται βάσει καταλόγων, τους οποίους ο καταναλωτής είχε την ευκαιρία να συμβουλευθεί χωρίς να είναι παρών ο αντιπρόσωπος του εμπόρου. Στόχος των κανόνων αυτών είναι να παρέχουν ανάλογη ή ισοδύναμη, κατά περίπτωση, προστασία με εκείνη που παρέχεται για τις πωλήσεις εκτός εμπορικού καταστήματος.

Η παράβαση των ανωτέρω διατάξεων επισύρει τις ποινές, που προβλέπονται στο άρθρο 14 παράγρ. 3 του Ν. 2251/1994.
Tromaktiko
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΤΟ NEWSNOWGR.COM
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ ΑΡΘΡΑ