2015-05-04 17:07:54
Η πλειονότητα των κυβερνητικών στελεχών και κυρίως όσοι εξ αυτών έχουν πρόσβαση στις αγωνιώδεις συζητήσεις που γίνονται στα ενδότερα του Μεγάρου Μαξίμου επιμένουν ότι έχει ξεκινήσει η αντίστροφη μέτρηση για τον κ. Γιάνη Βαρουφάκη και το μόνο που απομένει είναι να επιλεγεί η κατάλληλη συγκυρία για να ανακοινωθεί η απομάκρυνσή του από το υπουργείο Οικονομικών χωρίς να συνοδευτεί από επιπρόσθετο αρνητικό επικοινωνιακό αντίκτυπο για την κυβέρνηση.
Σύμφωνα με το Πρώτο Θέμα, κοινή πεποίθηση στους κυβερνητικούς κύκλους αποτελεί ότι, παρά την υψηλή προσωπική δημοφιλία που απολαμβάνει -και «ενδεχομένως εξαιτίας αυτής», όπως λένε άλλοι- ο 54χρονος «ροκ σταρ» της ελληνικής οικονομίας κινδυνεύει από… «asset» (κεφάλαιο, προσόν) για την κυβέρνηση, κατά τον χαρακτηρισμό που του προσέδωσε ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας στη μεταμεσονύκτια συνέντευξη της περασμένης Δευτέρας, να μετατραπεί στον ιδανικό loser, το «μοιραίο πρόσωπο», όπως λέγεται χαρακτηριστικά, που θα τινάξει στον αέρα τις εργώδεις προσπάθειες για την επίτευξη συμβιβασμού με τους εταίρους και δανειστές που καταβάλλουν ο πρωθυπουργός και το στενό επιτελείο του.
Δεν είναι λίγοι όσοι αναγνωρίζουν ότι ο κ. Βαρουφάκης, που αποτέλεσε προσωπική επιλογή του κ. Τσίπρα και δεν απέκτησε ποτέ καλή χημεία με το στελεχιακό δυναμικό του ΣΥΡΙΖΑ, απεδείχθη χρήσιμος στην αρχή της κυβερνητικής θητείας, καθώς με «το αναμφισβήτητο επικοινωνιακό χάρισμα που διαθέτει» συνέβαλε στη διεθνοποίηση του ελληνικού προβλήματος, κινητοποιώντας δυνάμεις που πίεζαν για να βοηθηθεί η Ελλάδα. Ολα αυτά, όμως, ανήκουν στο παρελθόν και πλέον πληθαίνουν όσοι τον χαρακτηρίζουν «περιφερόμενη βόμβα, έτοιμη να εκραγεί ανά πάσα στιγμή». Μάλιστα, παρά την πρόθεση για εύσχημο παραγκωνισμό του από τον κεντρικό πυρήνα της διαπραγματευτικής ομάδας, η οποία συνομιλεί με τους εταίρους και δανειστές της χώρας, ο υπουργός Οικονομικών, όπως διαπιστώνουν κυβερνητικοί παράγοντες, εξακολουθεί να κινείται και να δρα με βάση το προσωπικό του σχέδιο, για το οποίο κανείς στην κυβέρνηση δεν είναι βέβαιος πού κατατείνει. Αντιθέτως, αρκετοί είναι εκείνοι που αναρωτιούνται αν «εργάζεται για τον συμβιβασμό ή σκόπιμα επιχειρεί να τορπιλίσει τις διαπραγματεύσεις και να οδηγήσει τα πράγματα στη ρήξη;».
Το blame game
Ολα αυτά ξυπνούν μνήμες και φέρνουν στο προσκήνιο ασύνδετα εκ πρώτης άποψης μεταξύ τους επεισόδια που εκτυλίχτηκαν στο πρόσφατο ή στο απώτερο παρελθόν και όταν συνδυάζονται γίνονται αποκαλυπτικές των προθέσεων μαρτυρίες. Πόση, για παράδειγμα, αυτογνωσία περιείχε ο παλαιότερος ισχυρισμός Βαρουφάκη ότι δεν πολιτεύεται γιατί θα διαφωνήσει με το κόμμα με το οποίο θα αναδειχτεί βουλευτής; Γιατί άλλαξε αυτή του την άποψη που είχε μόλις πριν από έναν χρόνο και δέχτηκε να είναι υποψήφιος στις πρόσφατες βουλευτικές εκλογές; Εκείνο, όμως, που δημιουργεί μεγαλύτερη εντύπωση είναι οι συχνές αναφορές που κάνει στη ρήξη, έστω και αν προσπαθεί εκ των υστέρων να τις δικαιολογήσει με ισχυρισμούς ότι δήθεν έτσι διαπραγματεύεται σκληρότερα.
«Για ποια διαπραγματευτική ικανότητα, άλλωστε, μπορεί να μιλάει ο άνθρωπος που έβαλε την υπογραφή του κάτω από τη συμφωνία της 20ής Φεβρουαρίου, με την οποία όχι μόνο δεν πήραμε τα λεφτά που προσδοκούσαμε, αλλά, αντιθέτως, μας πήραν και εκείνα που είχαμε εδώ από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ έλεγε ότι θα πάνε για την ανθρωπιστική κρίση;» αναρωτιέται κοινοβουλευτικός αξιωματούχος του κυβερνώντος κόμματος και ερμηνεύει με αυτό τον τρόπο την πρόσφατη αναφορά του πρωθυπουργού στην παραπλάνηση που υπέστημεν από τους Ευρωπαίους εταίρους. «Μας άφησαν… ρέστους με την υπογραφή του δικού μας υπουργού Οικονομικών που κανείς μας δεν ξέρει αν κατάλαβε τι έκανε ή όχι», προσθέτει το ίδιο στέλεχος. Και δεν κρύβει την ανησυχία του από τη διάσταση που μπορεί να λάβει τυχόν επανάληψη της καθυστέρησης να πιστωθούν και να εμφανιστούν στα ΑΤΜ μισθοί ή συντάξεις του Δημοσίου, όπως συνέβη τις προηγούμενες ημέρες και παραλίγο να προκαλέσει εξέγερση των συνταξιούχων.
Με όλα αυτά γίνονται ακόμη πιο επικίνδυνα τα λογοπαίγνια (;) περί ρήξης, στα οποία καταφεύγει συχνά. Το έκανε δημοσίως όταν στις 25 Μαρτίου οι πολίτες των Χανίων που τον επαινούσαν, έκπληκτοι, τον άκουγαν να τους ρωτάει αν θα είναι μαζί του και μετά τη ρήξη. Αλλά το επαναλαμβάνει και σε στενότερο κύκλο όταν, σύμφωνα με μαρτυρίες «παθόντων», βρίσκεται με συναδέλφους του στους διαδρόμους της Βουλής και, μεταξύ (δήθεν) αστείου και σοβαρού, τους απευθύνει το ερώτημα: «Εσύ είσαι με τη ρήξη;». Και όλα αυτά ενώ από την κυβερνητική ηγεσία, διά του κ. Τσίπρα, του αντιπροέδρου Γιάννη Δραγασάκη και των στενών επιτελών τους στέλνονται διαρκή μηνύματα καταλλαγής και επιμένουν στερεότυπα να προαναγγέλλουν, χωρίς, ωστόσο, να επιβεβαιώνονται, επικείμενη συμφωνία με τους εταίρους.
Επικοινωνιακή διαχείριση του εαυτού του
Ορισμένοι, μάλιστα, αντιπαραβάλλουν την -«επικίνδυνη», όπως χαρακτηρίζεται- τακτική που ακολουθεί ο κ. Βαρουφάκης με εκείνη άλλων επιφανών κυβερνητικών στελεχών, όπως, επί παραδείγματι, ο υπουργός Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Παναγιώτης Λαφαζάνης, ο οποίος, όπως λέγεται, «μπορεί να εκφράζει ενστάσεις για τον προσανατολισμό που δείχνει να παίρνουν τα πράγματα, αλλά είναι βέβαιο ότι διαθέτει ισχυρή αίσθηση καθήκοντος και θα συνταχτεί με τις αποφάσεις που θα ληφθούν». Αντιθέτως, όπως λένε κυβερνητικές πηγές, ο υπουργός Οικονομικών «με το μόνο που ασχολείται είναι η επικοινωνιακή διαχείριση του εαυτού του».
Και αυτό «γίνεται επισταμένα και με όλα τα μέσα», όπως σημειώνουν. Εντάσσουν δε σε αυτή τη στρατηγική όχι μόνο τις εκατοντάδες συνεντεύξεις που παραχωρεί σε όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη ή την προκλητική στάση που τηρεί απέναντι στους Ευρωπαίους συνομιλητές του, αλλά και τους καβγάδες που στήνει στα social media με εμπρηστικά tweet που συχνά πυκνά εκτοξεύει. Δεν είναι λίγοι όσοι υποστηρίζουν ότι ακόμη και οι νυχτερινές επισκέψεις του στα Εξάρχεια είναι «επιμελώς επιλεγμένες κινήσεις». Με αποκορύφωμα, πάντως, την επεισοδιακή συνεδρίαση του Eurogroup στη Ρίγα της Λετονίας και την άνευ προηγουμένου εδώ και δεκαετίες απομόνωση στην οποία βρέθηκε πολιτικός από ευρωπαϊκή χώρα, στο κυβερνητικό επιτελείο έχει αρχίσει από καιρό να ωριμάζει η ιδέα για την επιδίωξη ενός βελούδινου διαζυγίου με τον κ. Βαρουφάκη, καθώς, σύμφωνα με την εκτίμηση πηγών που έχουν πρόσβαση στα υψηλά κυβερνητικά κλιμάκια, «η κρισιμότητα των στιγμών δεν επιτρέπει τις ρηξικέλευθες αποφάσεις που θα ήθελαν στο Μαξίμου να ληφθούν» σε σχέση με τον υπουργό Οικονομικών και το μέλλον του στην κυβέρνηση.
Οι από καιρό προβληματικές σχέσεις τις οποίες έχει με επιτελείς του Μαξίμου, που γίνονται κοινωνοί της έντονης δυσφορίας που επικρατεί στις Βρυξέλλες, στο Βερολίνο αλλά και στην Ουάσινγκτον για τον -κάθε άλλο παρά «δημιουργικό»- «επικοινωνιακό ακτιβισμό» τού αρκετά δημοφιλούς υπουργού, επιβαρύνθηκαν δραματικά στο μέσον της προηγούμενης εβδομάδας. Και κυρίως όταν -«αναιτίως», όπως επισημαίνεται- την επομένη της ωριαίας συνάντησης που είχαν στο περιθώριο της ευρωπαϊκής συνόδου ο Ελληνας πρωθυπουργός με τη Γερμανίδα καγκελάριο Ανγκελα Μέρκελ απειλήθηκε να τιναχτεί στον αέρα το καλό κλίμα που διαμορφώθηκε.
Η αρχή έγινε με άρθρο του υπουργού Οικονομικών στο blog με την επωνυμία Project Syndicate, το οποίο περιείχε αμφίθυμες αναφορές στις (εναπομείνασες) «κόκκινες γραμμές» που προβάλλει η ελληνική πλευρά στον συνεχιζόμενο διαπραγματευτικό μαραθώνιο. Οι δημόσιες τοποθετήσεις του κ. Βαρουφάκη για τόσο κρίσιμα ζητήματα -και μάλιστα την παραμονή της συνεδρίασης του Eurogroup- προκάλεσαν ενόχληση στην κυβέρνηση, καθώς, εκτός των άλλων, έφερναν άκαιρα στο φως πράγματα που η κυβέρνηση δεν θέλει να συζητούνται δημοσίως. Πολύ περισσότερο, μάλιστα, όταν αυτό συμβαίνει μία ημέρα μόλις μετά τα όσα θετικά διημείφθησαν στην επαφή του κ. Τσίπρα με την καγκελάριο Μέρκελ και, όπως συμφωνήθηκε, τα όσα ειπώθηκαν πίσω από τις κλειστές πόρτες καλύφθηκαν με πέπλο εχεμύθειας το οποίο άπλωσαν οι δύο πλευρές, όπως είχαν κάνει και παλαιότερα κατά την πολύωρη συνάντηση που είχαν στην καγκελαρία του Βερολίνου.
Το «κάρφωμα» του Ντάισελμπλουμ
Κάπως έτσι άρχισαν να πυκνώνουν τα πρώτα βαριά νέφη που είχαν συσσωρευτεί πάνω από το Μαξίμου εξαιτίας δημοσιευμάτων και πληροφοριών που μιλούσαν για περίεργες σχέσεις που έχει αναπτύξει ο κ. Βαρουφάκης και το περιβάλλον του με κύκλους γύρω από τον
κ. Τζορτζ Σόρος, αλλά και άλλους που λέγεται ότι ποντάρουν στη ρήξη της Ελλάδας με την Ευρώπη. Τα νέφη πολλαπλασιάστηκαν με την ανεξήγητη υπουργική αρθρογραφία στο Project Syndicate μία ημέρα πριν από το Eurogroup και ήταν πλέον θέμα χρόνου πότε θα ξέσπαγε το μπουρίνι που προμηνυόταν. Οπως και έγινε, μόλις άρχισαν να φτάνουν με δόσεις στην Αθήνα τα όσα απίστευτα έγιναν στο Eurogroup της Ρίγα. Λέγεται ότι «η συσσωρευμένη οργή ξεχείλισε» όταν διασταυρώθηκε ότι το… μαζικό bulling που υπέστη ο Ελληνας υπουργός Οικονομικών από τους ομολόγους του το προκάλεσε ο ίδιος. Κατά πληροφορίες που έφτασαν στο Μαξίμου, στη διάρκεια της συνεδρίασης ο κ. Βαρουφάκης «μίλησε εξαρχής πολύ επιθετικά, σαν να ήθελε να χαλάσει το κλίμα».
Γι’ αυτό και σε όλα τα μέσα ενημέρωσης επισημαινόταν ότι αποτέλεσμα της δικής του επιθετικής τακτικής ήταν οι εις βάρος του αντιδράσεις που ακολούθησαν από όλους τους συμμετέχοντες. Αντιδράσεις οι οποίες ήταν τόσο έντονα προσβλητικές που τον έκαναν να μην μπορεί κατόπιν να πάει ούτε στο δείπνο, αφού ήταν πολύ πιθανό να μην του απευθύνει τον λόγο κανείς από τους υπόλοιπους 22 που μετείχαν στη συνεδρίαση. Η εκ των υστέρων δικαιολογία ότι δεν συνέφαγε με τους ομολόγους του επειδή θεωρεί «βαρετά» αυτά τα γεύματα όχι μόνο δεν διασκέδασε τις εντυπώσεις, αλλά χειροτέρεψε την πεποίθηση που δημιουργήθηκε στο Μαξίμου για τη ζημιά που προκαλεί ο ίδιος ο υπουργός Οικονομικών στην επίπονη πορεία των διαβουλεύσεων. Επισήμως από την κυβέρνηση διαψεύδουν τους ισχυρισμούς του επικεφαλής του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ ότι με δική του παρέμβαση που έγινε μέσα στο προηγούμενο Σαββατοκύριακο ο κ. Τσίπρας αποφάσισε να ορίσει συντονιστή της διαπραγματευτικής ομάδας τον αναπληρωτή υπουργό Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων Ευκλείδη Τσακαλώτο, ο οποίος, πάντως, και παλαιότερα προσπάθησε να ακολουθήσει τον κ. Βαρουφάκη στις επαφές στο εξωτερικό, αλλά, συν τω χρόνω, παροπλίστηκε από τον πληθωρικό υπουργό Οικονομικών. «Ο κ. Ντάισελμπλουμ ουδέποτε ανέφερε στον πρωθυπουργό το παραμικρό σχετικά με τον ρόλο του κ. Βαρουφάκη», ανέφερε το σχετικό non paper του Μαξίμου, στο οποίο προστέθηκε ότι «αν είχε συμβεί αυτό άλλωστε, ο πρωθυπουργός θα ήταν υποχρεωμένος (sic!) να του απαντήσει».
Απευθείας με την καγκελάριο
Αντιδρώντας στα όσα εντελώς άκομψα τουλάχιστον είχε υποστηρίξει ο Ολλανδός πολιτικός, το επικοινωνιακό επιτελείο του Μαξίμου, σύμφωνα με πηγές που έχουν γνώση των γεγονότων, δεν ενέδωσε στις απαιτήσεις του κ. Βαρουφάκη να εκδοθεί σκληρή ανακοίνωση με την οποία να καταγγέλλεται ο κ. Ντάισελμπλουμ. Και περιορίστηκε να επαναλάβει την -αυτονόητη για όσο παραμένει στην κυβέρνηση- στήριξη του Μαξίμου. «Ο κ. Βαρουφάκης παραμένει στη θέση του ως υπουργός Οικονομικών και υπεύθυνος της πολιτικής ομάδας διαπραγμάτευσης και έχει την αμέριστη στήριξη της ελληνικής κυβέρνησης», έγραφε το ίδιο non paper. «Οι στοχευμένες επιθέσεις στο πρόσωπο του υπουργού Οικονομικών, στην πιο κρίσιμη στιγμή της διαπραγμάτευσης, γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι εξυπηρετούν συγκεκριμένους στόχους και προθέσεις», τόνιζε.
Είναι αλήθεια ότι δεν θα μπορούσε να υπαγορεύσει την αντικατάσταση ενός Ελληνα υπουργού ο -«μαρτυριάρης», κατά τα λοιπά-, κ. Ντάισελμπλουμ, ο οποίος, ενδεχομένως, είπε «και μια κουβέντα παραπάνω…» ίσως επειδή μιλούσε σε τηλεόραση της χώρας του και ήθελε να δείξει ότι είναι ισχυρός παίκτης που μπορεί να επηρεάζει τις αποφάσεις. Η πραγματικότητα, ωστόσο, είναι ότι η τύχη του κ. Βαρουφάκη αποφασίστηκε όταν το «κάρφωμα» του Ολλανδού για τα όσα διημείφθησαν στη Ρίγα και περισσότερο κάποιοι υπαινιγμοί ότι «δύσκολα μπορεί να συγκληθεί το επόμενο Eurogroup με τις ίδιες συμμετοχές» διασταυρώθηκαν με τη διάθεση που επικρατεί στο Βερολίνο και την εξέλαβε ο κ. Τσίπρας μιλώντας απευθείας με την κυρία Μέρκελ. Με διακριτικότητα, αλλά και σαφήνεια που δεν άφηνε περιθώρια παρερμηνειών, η Γερμανίδα καγκελάριος έδωσε στον Ελληνα πρωθυπουργό να καταλάβει ότι «είναι προβληματική η εκπροσώπηση» από τον κ. Βαρουφάκη.
Αλλωστε, ειρήσθω εν παρόδω, η κυρία Μέρκελ είναι το πρόσωπο που περισσότερο από κάθε άλλον στην ευρωπαϊκή ηγεσία εμπιστεύεται το Μαξίμου, όπως σαφώς άφησε να εννοηθεί ο πρωθυπουργός στη συνέντευξή του την περασμένη Δευτέρα στον STAR. «Τώρα που τη γνώρισα από κοντά λέω ότι δεν είναι τυχαίο που είναι τόσα χρόνια καγκελάριος. Είναι μια Ανατολικογερμανίδα πάρα πολύ τακτική και επιμελής. Δεν αφήνει τίποτε να πέσει κάτω, μελετημένη, διαβασμένη και η οποία, εν πάση περιπτώσει, έχει αυτή τη γερμανική κουλτούρα που θέλει -και αυτό είναι καλό στη σχέση μας- να λέει ο άλλος την αλήθεια και να μην κοροϊδεύει», είπε, δείχνοντας ότι έχει αφήσει πίσω στο παρελθόν τα… ηρωικά «Go back… madam Merkel» που βροντοφώναζε μόλις πριν ακριβώς έναν χρόνο (2 Μαΐου 2014, από προεκλογικό μπαλκόνι της Μυτιλήνης). Στο Μέγαρο Μαξίμου έχουν, μεταξύ άλλων, εντυπωσιαστεί και από τις λεπτομέρειες για την κατάσταση στην Ελλάδα που έχει υπόψη της η Γερμανίδα καγκελάριος, η οποία ήθελε να μάθει ακόμη και για το τι σκέφτεται να κάνει η κυβέρνηση για τον υπερβολικά μεγάλο αριθμό ταξιτζήδων που έχει η Αθήνα. Στην ανακοίνωση δεν γινόταν βεβαίως λόγος για την τύχη του κ. Βαρουφάκη -και πώς θα μπορούσε άλλωστε;-, πλην όμως καθίστατο σαφές ότι η «hotline» που χωρίς φανφάρες έχει εγκατασταθεί και συνδέει την Αθήνα με το Βερολίνο είναι απευθείας και χωρίς ενδιάμεσες παρεμβολές, είτε από την πλευρά του συνήθως προκλητικού κ. Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, είτε από τον ασυναγώνιστο στη φλυαρία Ελληνα ομόλογό του. Ετσι, κατά την ελληνική πλευρά, στη συνομιλία Τσίπρα - Μέρκελ «εκφράστηκε η κοινή βούληση για σταθερή επικοινωνία καθ’ όλη την πορεία της διαπραγμάτευσης, προκειμένου να υπάρξει άμεσα μια αμοιβαία επωφελής λύση».
Πώς έγινε το «φάγωμα»
Λίγες ώρες μετά την επικοινωνία του με την καγκελάριο, ο κ. Τσίπρας συγκαλούσε, κυριακάτικα, σύσκεψη του οικονομικού του επιτελείου με παρόντες τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης, τους υπουργούς Οικονομίας Γιώργο Σταθάκη και Επικρατείας Νίκο Παππά, όπως και τους κυρίους Βαρουφάκη και Τσακαλώτο, με αντικείμενο τον συντονισμό και την παρακολούθηση της πορείας της διαπραγμάτευσης. Πολλά από όσα ειπώθηκαν σε αυτή τη σύσκεψη δεν έγιναν γνωστά, ίσως γιατί οι ουσιώδεις αποφάσεις ελήφθησαν με το πέρας της. Αλλωστε, τα καθέκαστα που αφορούσαν στον ουσιαστικό περιορισμό του ανεξέλεγκτου έως τότε υπουργού Οικονομικών ανακοινώθηκαν την επομένη και λίγο πριν ο κ. Τσίπρας εμφανιστεί στην τηλεόραση για να δώσει στον Νίκο Χατζηνικολάου την πρώτη συνέντευξή του σε κανάλι ως πρωθυπουργός.
Με εκφράσεις όπως «επιβεβαιώθηκε η στήριξη στον υπουργό Οικονομικών Γιάνη Βαρουφάκη που έχει γίνει στόχος μεθοδευμένων δημοσιευμάτων του διεθνούς Τύπου» και οι οποίες από ορισμένους -μάλλον εύστοχα- χαρακτηρίστηκαν «πρόωρος πολιτικός επικήδειος», το μήνυμα που εστάλη από τον πρωθυπουργό ήταν σαφές και είχε πολλούς αποδέκτες. Ανάμεσά τους βέβαια και τον πολυπράγμονα υπουργό Οικονομικών, ο οποίος, παρά ταύτα, έδειξε με τα πολλά «εγώ» που χρησιμοποίησε στις επόμενες συνεντεύξεις που παραχώρησε να μην αναγνωρίζει την προφανή διαφορά σε σχέση με τα έως τώρα ισχύοντα που δρομολογεί η κυβερνητική ανακοίνωση, στην οποία αναφέρεται ρητώς ότι «συγκροτείται πολιτική ομάδα διαπραγμάτευσης υπό την ευθύνη του υπουργού Γιάνη Βαρουφάκη, με τον συντονισμό της να ανατίθεται στον Ευκλείδη Τσακαλώτο».
Και δεν είναι μόνον αυτό. Από την ίδια ανακοίνωση πληροφορηθήκαμε τη «δημιουργία ειδικής ομάδας συντονισμού, υπό τον γενικό γραμματέα της κυβέρνησης, Σπύρο Σαγιά, για την καλύτερη υπoστήριξη των τεχνικών κλιμακίων στην Αθήνα», όπως και ότι «την ευθύνη των τεχνικών κλιμακίων του Brussels Group αναλαμβάνει ο πρόεδρος του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων Γιώργος Χουλιαράκης». Ενώ τα μηνύματα προς τον κ. Βαρουφάκη εστάλησαν και με την εξίσου εύσχημη υποβάθμιση του στενότερού του συνεργάτη, γενικού γραμματέα Νίκου Θεοχαράκη, στον οποίο ανατέθηκε «η συγκρότηση ενός σχεδίου για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας που θα αποτελέσει τη βάση για τη νέα συμφωνία του Ιουνίου», παύοντάς τον, έτσι, από τη θέση του βασικού διαπραγματευτή που του είχε αναθέσει ο υπουργός Οικονομικών εις βάρος του αθόρυβου κ. Χουλιαράκη, που είναι στενός συνεργάτης του κ. Δραγασάκη και επανέρχεται στο προσκήνιο.
Ποιος θα βάλει την υπογραφή;
Αν και ο ίδιος ο υπουργός Οικονομικών επιμένει να λέει «εγώ παίρνω τις αποφάσεις. Εγώ δίνω τόνο στις διαπραγματεύσεις. Εξακολουθώ να είμαι υπεύθυνος για τις διαπραγματεύσεις με το Eurogroup», το διαπραγματευτικό πεδίο είναι ακόμη ασαφές. Η αναδόμηση της ελληνικής διαπραγματευτικής ομάδας με τον παραγκωνισμό του «κύκλου Βαρουφάκη» -αγνοείται η τύχη και της κυρίας Ελενας Παναρίτη και των multinational συνεργατών του Ελληνα υπουργού- αντιμετωπίστηκε πολύ θετικά από τις αγορές, οι οποίες την προεξόφλησαν ως κίνηση που οδηγεί σε συμφωνία.
Από την κυβέρνηση, όμως, δεν ξεκαθαρίζεται -σκοπίμως;- ποιος ή ποιοι θα εκπροσωπήσουν την ελληνική πλευρά στις επόμενες συνεδριάσεις της «ευρωομάδας» όπως αποκαλείται το συμβούλιο των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης! Δεν είναι τυχαίο ότι ο υπουργός Επικρατείας Αλέκος Φλαμπουράρης το άφησε ασαφές. Θα είναι ο «έχων την ευθύνη» Βαρουφάκης ή ο «συντονιστής» Τσακαλώτος; Ή μήπως και οι δύο, για να έχουν τα… μάτια τους τέσσερα και το Μαξίμου ήσυχο το κεφάλι του ότι αυτή τη φορά θα ακουστεί η ελληνική πλευρά; Η συντήρηση της ασάφειας οδηγεί αρκετούς στο συμπέρασμα: «Βαρουφάκης τέλος».
Το μεγάλο ερώτημα, όμως, είναι αν θα επιμείνει να εμφανιστεί προσωπικά ο υπουργός Οικονομικών, εν γνώσει του κλίματος που έχει διαμορφωθεί για το πρόσωπό του μετά τα όσα του καταμαρτυρήθηκαν στη Ρίγα και την απάντηση που έδωσε ο ίδιος.
Το εμπρηστικό tweet της περασμένης Κυριακής με το τσιτάτο του Φραγκλίνου Ρούζβελτ ότι «είναι ομόθυμοι στο μίσος τους για εμένα, και εγώ καλοδέχομαι το μίσος τους», έκανε τον γύρο του κόσμου και είναι δύσκολο να ξεχαστεί. Ακόμη και αν επιχειρηθεί να αναιρεθεί όπως επανειλημμένα έχει συμβεί με άλλες προκλητικές ενέργειες του κ. Βαρουφάκη, ανάμεσα στις οποίες ήταν και το σηκωμένο μεσαίο δάχτυλο προς τους Γερμανούς ως απάντηση στο ερώτημα τι θα πάρουν πίσω από τα δάνεια που έχουν χορηγήσει στην Ελλάδα. Ο υπουργός Οικονομικών είχε διαψεύσει ότι έκανε μια τέτοια χειρονομία, αλλά οι εντυπώσεις από τη δημοσιότητα που έλαβε το αμφιλεγόμενο βίντεο, έστω και αν δημοσιοποιήθηκε με καθυστέρηση, έχουν μείνει και σκιάζουν τις διαπραγματεύσεις με τους δανειστές της Ελλάδας. Τώρα που οι εκατέρωθεν προσβολές έγιναν διά ζώσης και δεν υπάρχει βίντεο για να υποστηριχτεί ότι παραποιήθηκε, πώς θα δικαιολογηθούν τα διαμειφθέντα εντός και εκτός της συνεδρίασης; Ορισμένοι, πάντως, στην Αθήνα εκτιμούν ότι ο υπαινιγμός Βαρουφάκη για μίσος εναντίον του δεν αφορά μόνον τους «έξω», αλλά και κάποιους στο εσωτερικό της χώρας αλλά και της κυβέρνησης, που ο ίδιος πιστεύει ότι τον υπονομεύουν.
Το επεισόδιο των Εξαρχείων
Δεν λείπουν εξάλλου και εκείνοι που πιστεύουν ότι το όλο σκηνικό που στήθηκε το βράδυ της περασμένης Τρίτης στα Εξάρχεια με τους αντεξουσιαστές που του επιτέθηκαν ενώ έτρωγε με τη σύζυγό του «δεν είναι παρά μία ακόμη σκηνή στο σίριαλ που παίχτηκε με πρωταγωνιστή τον σταρ υπουργό Οικονομικών». Από την άλλη, πάντως, το γεγονός ότι επέλεξε να πάει στα Εξάρχεια ενώ ήξερε ότι ήταν ανεπιθύμητος, αλλά και η επιλογή του να περιγράψει την επομένη λεπτομερώς την άποψή του για τα διαμειφθέντα εντός και εκτός του εστιατορίου, είναι για πολλούς και ένα μήνυμα ότι μπορεί να πηγαίνει ή να μένει εκεί που τον θέλουν. Ενα μήνυμα που θα δούμε από τις εξελίξεις που θα δρομολογηθούν αν αφορά μόνον τους συμμετέχοντες στο Eurogroup ή και τη συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝ.ΕΛ. Το μόνο βέβαιο είναι ότι το σίριαλ της «Βαρουφακειάδας» θα έχει πολλά ακόμη επεισόδια όπως αυτό των Εξαρχείων, αλλά και της παρουσίας του στην εκδήλωση της Πρωτομαγιάς, όπου ήταν σαφές ότι αποζητούσε την αποθέωση του πλήθους κατά το προηγούμενο στις συγκεντρώσεις των «Αγανακτισμένων» του 2011, στις οποίες καλούσε να πάει με το ποδήλατό του και τον τότε πρωθυπουργό Γιώργο Παπανδρέου. Η προφανής αντιπαράθεση στις στοχεύσεις της μίας και της άλλης πλευράς, δηλαδή της κυβερνητικής ηγεσίας και του υπουργού Οικονομικών, που διαπιστώνεται πλέον διά γυμνού οφθαλμού, κάνει πολλούς να μιλούν για ένα εξελισσόμενο άγριο blame game ανάμεσά τους, το οποίο είναι άγνωστο πού θα καταλήξει. Στην πραγματικότητα, λένε όσοι έχουν πρόσβαση στα κυβερνητικά άδυτα, «πρόκειται για έναν αδυσώπητο αγώνα χρόνου και ψυχολογίας», με κατάληξη η οποία, όπως λένε οι γνωρίζοντες το παρασκήνιο, «δεν μπορεί, στην παρούσα φάση, να προδικαστεί».
Πολλές απορίες και περισσότερα ερωτήματα προκάλεσαν τα όσα εκ των υστέρων έρχονται στο φως για το επεισόδιο των Εξαρχείων και το κατά πόσο όντως ο υπουργός Οικονομικών «γλίστρησε» από τη διαρκή αστυνομική επιτήρηση υπό την οποία βρίσκεται. Μεγάλο προβληματισμό δημιούργησε και ο ισχυρισμός αυτόπτη μάρτυρα σύμφωνα με τον οποίο ο κ. Βαρουφάκης απευθυνόμενος στους αντεξουσιαστές που του ζητούσαν να αποχωρήσει από την περιοχή είπε τα εξής εκπληκτικά: «Γιατί κράζετε εμένα; Εχετε καταλάβει πώς δουλεύει το σύστημα; Εχετε καταλάβει ότι δεν είμαι μέρος του συστήματος και το πολύ σε μία εβδομάδα θα με έχουν πετάξει έξω από την κυβέρνηση;». Και, πάντα κατά τη μαρτυρία, όταν ένας από τους νεαρούς τον ρώτησε: «Αφού ξέρεις ότι είναι βρώμικο γιατί δεν κάνεις κάτι για να το καθαρίσεις;», ο κ. Βαρουφάκης φέρεται να του απάντησε: «Δεν γίνεται. Το σύστημα αυτό είναι, προσπάθησα, αλλά απέτυχα». Το μόνο βέβαιο είναι ότι «το πνεύμα της αμοιβαίας καχυποψίας ήρθε για να μείνει», προσθέτουν. Και δεν αποκλείουν στο επόμενο Eurogroup, αν τελικώς παραστεί ο κ. Βαρουφάκης, όπως ο ίδιος αφήνει να εννοηθεί, να δούμε την τελευταία παράσταση ενός σταρ που με τον έναν ή τον άλλον τρόπο θα γράψει ιστορία. Οι μέρες και οι εβδομάδες που έρχονται θα δείξουν αν το επόμενο επεισόδιο θα γραφτεί με μια πρωθυπουργική επιστολή που θα λέει «Γιάνη, έγραψες ιστορία...» ή με μια ηρωική έξοδο του κ. Βαρουφάκη προς το Τέξας, όπου είχε καταφύγει τα τελευταία χρόνια ως διδάσκων. Οποιο από τα δύο κι αν συμβεί, το βέβαιο είναι ότι ο απόλυτος σταρ που ανέδειξε η ελληνική κρίση θα έχει ανοιχτό τον δρόμο μπροστά του για μια διεθνή τουρνέ με παχυλά αμειβόμενες διαλέξεις ανά την υφήλιο.
Δεν θα είναι, άλλωστε, ούτε ο πρώτος και μάλλον ούτε ο τελευταίος πολλαπλά ωφελημένος από την κρίση...
Ούτε ένας «δικός» του στη διαπραγματευτική ομάδα
Ενδεικτικό του πλήρους παραγκωνισμού του κ. Βαρουφάκη αποτελεί το γεγονός ότι στην επταμελή διαπραγματευτική ομάδα του Brussels Group, που ξεκίνησε από την περασμένη Πέμπτη εντατικές διαπραγματεύσεις με τους εκπροσώπους των θεσμών, δεν συμμετέχει κανείς από τους συνεργάτες του υπουργού Οικονομικών. Αντιθέτως, τη νέα ομάδα απαρτίζουν τρεις στενοί συνεργάτες του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα, ένας του αντιπροέδρου της κυβέρνησης Γιάννη Δραγασάκη, ένας του συντονιστή της διαπραγμάτευσης, αναπληρωτή υπουργού Διεθνών Οικονομικών Υποθέσεων Ευκλείδη Τσακαλώτου και ένας του υπουργού Οικονομίας Γιώργου Σταθάκη. Ειδικότερα, από τον κύκλο του Μαξίμου συμμετέχουν ο οικονομικός σύμβουλος του πρωθυπουργού Φραγκίσκος Κουτεντάκης, ο σύμβουλος για ευρωπαϊκά θέματα Παναγιώτης Παυλόπουλος και η προϊσταμένη του ιδιαίτερου γραφείου του Κωνσταντίνα Κιντώνη. Από την αντιπροεδρία ο Δημήτρης Λιάκος, γενικός γραμματέας του Συμβουλίου Οικονομικής Πολιτικής και συνεργάτης του κ. Δραγασάκη, όπως επίσης και η κυρία Ελενα Παπαδοπούλου, συνεργάτις του κ. Τσακαλώτου, αλλά και ο κ. Μιχάλης Νικολακάκης, διευθυντής του γραφείου του κ. Σταθάκη. Tromaktiko
Σύμφωνα με το Πρώτο Θέμα, κοινή πεποίθηση στους κυβερνητικούς κύκλους αποτελεί ότι, παρά την υψηλή προσωπική δημοφιλία που απολαμβάνει -και «ενδεχομένως εξαιτίας αυτής», όπως λένε άλλοι- ο 54χρονος «ροκ σταρ» της ελληνικής οικονομίας κινδυνεύει από… «asset» (κεφάλαιο, προσόν) για την κυβέρνηση, κατά τον χαρακτηρισμό που του προσέδωσε ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας στη μεταμεσονύκτια συνέντευξη της περασμένης Δευτέρας, να μετατραπεί στον ιδανικό loser, το «μοιραίο πρόσωπο», όπως λέγεται χαρακτηριστικά, που θα τινάξει στον αέρα τις εργώδεις προσπάθειες για την επίτευξη συμβιβασμού με τους εταίρους και δανειστές που καταβάλλουν ο πρωθυπουργός και το στενό επιτελείο του.
Δεν είναι λίγοι όσοι αναγνωρίζουν ότι ο κ. Βαρουφάκης, που αποτέλεσε προσωπική επιλογή του κ. Τσίπρα και δεν απέκτησε ποτέ καλή χημεία με το στελεχιακό δυναμικό του ΣΥΡΙΖΑ, απεδείχθη χρήσιμος στην αρχή της κυβερνητικής θητείας, καθώς με «το αναμφισβήτητο επικοινωνιακό χάρισμα που διαθέτει» συνέβαλε στη διεθνοποίηση του ελληνικού προβλήματος, κινητοποιώντας δυνάμεις που πίεζαν για να βοηθηθεί η Ελλάδα. Ολα αυτά, όμως, ανήκουν στο παρελθόν και πλέον πληθαίνουν όσοι τον χαρακτηρίζουν «περιφερόμενη βόμβα, έτοιμη να εκραγεί ανά πάσα στιγμή». Μάλιστα, παρά την πρόθεση για εύσχημο παραγκωνισμό του από τον κεντρικό πυρήνα της διαπραγματευτικής ομάδας, η οποία συνομιλεί με τους εταίρους και δανειστές της χώρας, ο υπουργός Οικονομικών, όπως διαπιστώνουν κυβερνητικοί παράγοντες, εξακολουθεί να κινείται και να δρα με βάση το προσωπικό του σχέδιο, για το οποίο κανείς στην κυβέρνηση δεν είναι βέβαιος πού κατατείνει. Αντιθέτως, αρκετοί είναι εκείνοι που αναρωτιούνται αν «εργάζεται για τον συμβιβασμό ή σκόπιμα επιχειρεί να τορπιλίσει τις διαπραγματεύσεις και να οδηγήσει τα πράγματα στη ρήξη;».
Το blame game
Ολα αυτά ξυπνούν μνήμες και φέρνουν στο προσκήνιο ασύνδετα εκ πρώτης άποψης μεταξύ τους επεισόδια που εκτυλίχτηκαν στο πρόσφατο ή στο απώτερο παρελθόν και όταν συνδυάζονται γίνονται αποκαλυπτικές των προθέσεων μαρτυρίες. Πόση, για παράδειγμα, αυτογνωσία περιείχε ο παλαιότερος ισχυρισμός Βαρουφάκη ότι δεν πολιτεύεται γιατί θα διαφωνήσει με το κόμμα με το οποίο θα αναδειχτεί βουλευτής; Γιατί άλλαξε αυτή του την άποψη που είχε μόλις πριν από έναν χρόνο και δέχτηκε να είναι υποψήφιος στις πρόσφατες βουλευτικές εκλογές; Εκείνο, όμως, που δημιουργεί μεγαλύτερη εντύπωση είναι οι συχνές αναφορές που κάνει στη ρήξη, έστω και αν προσπαθεί εκ των υστέρων να τις δικαιολογήσει με ισχυρισμούς ότι δήθεν έτσι διαπραγματεύεται σκληρότερα.
«Για ποια διαπραγματευτική ικανότητα, άλλωστε, μπορεί να μιλάει ο άνθρωπος που έβαλε την υπογραφή του κάτω από τη συμφωνία της 20ής Φεβρουαρίου, με την οποία όχι μόνο δεν πήραμε τα λεφτά που προσδοκούσαμε, αλλά, αντιθέτως, μας πήραν και εκείνα που είχαμε εδώ από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ έλεγε ότι θα πάνε για την ανθρωπιστική κρίση;» αναρωτιέται κοινοβουλευτικός αξιωματούχος του κυβερνώντος κόμματος και ερμηνεύει με αυτό τον τρόπο την πρόσφατη αναφορά του πρωθυπουργού στην παραπλάνηση που υπέστημεν από τους Ευρωπαίους εταίρους. «Μας άφησαν… ρέστους με την υπογραφή του δικού μας υπουργού Οικονομικών που κανείς μας δεν ξέρει αν κατάλαβε τι έκανε ή όχι», προσθέτει το ίδιο στέλεχος. Και δεν κρύβει την ανησυχία του από τη διάσταση που μπορεί να λάβει τυχόν επανάληψη της καθυστέρησης να πιστωθούν και να εμφανιστούν στα ΑΤΜ μισθοί ή συντάξεις του Δημοσίου, όπως συνέβη τις προηγούμενες ημέρες και παραλίγο να προκαλέσει εξέγερση των συνταξιούχων.
Με όλα αυτά γίνονται ακόμη πιο επικίνδυνα τα λογοπαίγνια (;) περί ρήξης, στα οποία καταφεύγει συχνά. Το έκανε δημοσίως όταν στις 25 Μαρτίου οι πολίτες των Χανίων που τον επαινούσαν, έκπληκτοι, τον άκουγαν να τους ρωτάει αν θα είναι μαζί του και μετά τη ρήξη. Αλλά το επαναλαμβάνει και σε στενότερο κύκλο όταν, σύμφωνα με μαρτυρίες «παθόντων», βρίσκεται με συναδέλφους του στους διαδρόμους της Βουλής και, μεταξύ (δήθεν) αστείου και σοβαρού, τους απευθύνει το ερώτημα: «Εσύ είσαι με τη ρήξη;». Και όλα αυτά ενώ από την κυβερνητική ηγεσία, διά του κ. Τσίπρα, του αντιπροέδρου Γιάννη Δραγασάκη και των στενών επιτελών τους στέλνονται διαρκή μηνύματα καταλλαγής και επιμένουν στερεότυπα να προαναγγέλλουν, χωρίς, ωστόσο, να επιβεβαιώνονται, επικείμενη συμφωνία με τους εταίρους.
Επικοινωνιακή διαχείριση του εαυτού του
Ορισμένοι, μάλιστα, αντιπαραβάλλουν την -«επικίνδυνη», όπως χαρακτηρίζεται- τακτική που ακολουθεί ο κ. Βαρουφάκης με εκείνη άλλων επιφανών κυβερνητικών στελεχών, όπως, επί παραδείγματι, ο υπουργός Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Παναγιώτης Λαφαζάνης, ο οποίος, όπως λέγεται, «μπορεί να εκφράζει ενστάσεις για τον προσανατολισμό που δείχνει να παίρνουν τα πράγματα, αλλά είναι βέβαιο ότι διαθέτει ισχυρή αίσθηση καθήκοντος και θα συνταχτεί με τις αποφάσεις που θα ληφθούν». Αντιθέτως, όπως λένε κυβερνητικές πηγές, ο υπουργός Οικονομικών «με το μόνο που ασχολείται είναι η επικοινωνιακή διαχείριση του εαυτού του».
Και αυτό «γίνεται επισταμένα και με όλα τα μέσα», όπως σημειώνουν. Εντάσσουν δε σε αυτή τη στρατηγική όχι μόνο τις εκατοντάδες συνεντεύξεις που παραχωρεί σε όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη ή την προκλητική στάση που τηρεί απέναντι στους Ευρωπαίους συνομιλητές του, αλλά και τους καβγάδες που στήνει στα social media με εμπρηστικά tweet που συχνά πυκνά εκτοξεύει. Δεν είναι λίγοι όσοι υποστηρίζουν ότι ακόμη και οι νυχτερινές επισκέψεις του στα Εξάρχεια είναι «επιμελώς επιλεγμένες κινήσεις». Με αποκορύφωμα, πάντως, την επεισοδιακή συνεδρίαση του Eurogroup στη Ρίγα της Λετονίας και την άνευ προηγουμένου εδώ και δεκαετίες απομόνωση στην οποία βρέθηκε πολιτικός από ευρωπαϊκή χώρα, στο κυβερνητικό επιτελείο έχει αρχίσει από καιρό να ωριμάζει η ιδέα για την επιδίωξη ενός βελούδινου διαζυγίου με τον κ. Βαρουφάκη, καθώς, σύμφωνα με την εκτίμηση πηγών που έχουν πρόσβαση στα υψηλά κυβερνητικά κλιμάκια, «η κρισιμότητα των στιγμών δεν επιτρέπει τις ρηξικέλευθες αποφάσεις που θα ήθελαν στο Μαξίμου να ληφθούν» σε σχέση με τον υπουργό Οικονομικών και το μέλλον του στην κυβέρνηση.
Οι από καιρό προβληματικές σχέσεις τις οποίες έχει με επιτελείς του Μαξίμου, που γίνονται κοινωνοί της έντονης δυσφορίας που επικρατεί στις Βρυξέλλες, στο Βερολίνο αλλά και στην Ουάσινγκτον για τον -κάθε άλλο παρά «δημιουργικό»- «επικοινωνιακό ακτιβισμό» τού αρκετά δημοφιλούς υπουργού, επιβαρύνθηκαν δραματικά στο μέσον της προηγούμενης εβδομάδας. Και κυρίως όταν -«αναιτίως», όπως επισημαίνεται- την επομένη της ωριαίας συνάντησης που είχαν στο περιθώριο της ευρωπαϊκής συνόδου ο Ελληνας πρωθυπουργός με τη Γερμανίδα καγκελάριο Ανγκελα Μέρκελ απειλήθηκε να τιναχτεί στον αέρα το καλό κλίμα που διαμορφώθηκε.
Η αρχή έγινε με άρθρο του υπουργού Οικονομικών στο blog με την επωνυμία Project Syndicate, το οποίο περιείχε αμφίθυμες αναφορές στις (εναπομείνασες) «κόκκινες γραμμές» που προβάλλει η ελληνική πλευρά στον συνεχιζόμενο διαπραγματευτικό μαραθώνιο. Οι δημόσιες τοποθετήσεις του κ. Βαρουφάκη για τόσο κρίσιμα ζητήματα -και μάλιστα την παραμονή της συνεδρίασης του Eurogroup- προκάλεσαν ενόχληση στην κυβέρνηση, καθώς, εκτός των άλλων, έφερναν άκαιρα στο φως πράγματα που η κυβέρνηση δεν θέλει να συζητούνται δημοσίως. Πολύ περισσότερο, μάλιστα, όταν αυτό συμβαίνει μία ημέρα μόλις μετά τα όσα θετικά διημείφθησαν στην επαφή του κ. Τσίπρα με την καγκελάριο Μέρκελ και, όπως συμφωνήθηκε, τα όσα ειπώθηκαν πίσω από τις κλειστές πόρτες καλύφθηκαν με πέπλο εχεμύθειας το οποίο άπλωσαν οι δύο πλευρές, όπως είχαν κάνει και παλαιότερα κατά την πολύωρη συνάντηση που είχαν στην καγκελαρία του Βερολίνου.
Το «κάρφωμα» του Ντάισελμπλουμ
Κάπως έτσι άρχισαν να πυκνώνουν τα πρώτα βαριά νέφη που είχαν συσσωρευτεί πάνω από το Μαξίμου εξαιτίας δημοσιευμάτων και πληροφοριών που μιλούσαν για περίεργες σχέσεις που έχει αναπτύξει ο κ. Βαρουφάκης και το περιβάλλον του με κύκλους γύρω από τον
κ. Τζορτζ Σόρος, αλλά και άλλους που λέγεται ότι ποντάρουν στη ρήξη της Ελλάδας με την Ευρώπη. Τα νέφη πολλαπλασιάστηκαν με την ανεξήγητη υπουργική αρθρογραφία στο Project Syndicate μία ημέρα πριν από το Eurogroup και ήταν πλέον θέμα χρόνου πότε θα ξέσπαγε το μπουρίνι που προμηνυόταν. Οπως και έγινε, μόλις άρχισαν να φτάνουν με δόσεις στην Αθήνα τα όσα απίστευτα έγιναν στο Eurogroup της Ρίγα. Λέγεται ότι «η συσσωρευμένη οργή ξεχείλισε» όταν διασταυρώθηκε ότι το… μαζικό bulling που υπέστη ο Ελληνας υπουργός Οικονομικών από τους ομολόγους του το προκάλεσε ο ίδιος. Κατά πληροφορίες που έφτασαν στο Μαξίμου, στη διάρκεια της συνεδρίασης ο κ. Βαρουφάκης «μίλησε εξαρχής πολύ επιθετικά, σαν να ήθελε να χαλάσει το κλίμα».
Γι’ αυτό και σε όλα τα μέσα ενημέρωσης επισημαινόταν ότι αποτέλεσμα της δικής του επιθετικής τακτικής ήταν οι εις βάρος του αντιδράσεις που ακολούθησαν από όλους τους συμμετέχοντες. Αντιδράσεις οι οποίες ήταν τόσο έντονα προσβλητικές που τον έκαναν να μην μπορεί κατόπιν να πάει ούτε στο δείπνο, αφού ήταν πολύ πιθανό να μην του απευθύνει τον λόγο κανείς από τους υπόλοιπους 22 που μετείχαν στη συνεδρίαση. Η εκ των υστέρων δικαιολογία ότι δεν συνέφαγε με τους ομολόγους του επειδή θεωρεί «βαρετά» αυτά τα γεύματα όχι μόνο δεν διασκέδασε τις εντυπώσεις, αλλά χειροτέρεψε την πεποίθηση που δημιουργήθηκε στο Μαξίμου για τη ζημιά που προκαλεί ο ίδιος ο υπουργός Οικονομικών στην επίπονη πορεία των διαβουλεύσεων. Επισήμως από την κυβέρνηση διαψεύδουν τους ισχυρισμούς του επικεφαλής του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ ότι με δική του παρέμβαση που έγινε μέσα στο προηγούμενο Σαββατοκύριακο ο κ. Τσίπρας αποφάσισε να ορίσει συντονιστή της διαπραγματευτικής ομάδας τον αναπληρωτή υπουργό Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων Ευκλείδη Τσακαλώτο, ο οποίος, πάντως, και παλαιότερα προσπάθησε να ακολουθήσει τον κ. Βαρουφάκη στις επαφές στο εξωτερικό, αλλά, συν τω χρόνω, παροπλίστηκε από τον πληθωρικό υπουργό Οικονομικών. «Ο κ. Ντάισελμπλουμ ουδέποτε ανέφερε στον πρωθυπουργό το παραμικρό σχετικά με τον ρόλο του κ. Βαρουφάκη», ανέφερε το σχετικό non paper του Μαξίμου, στο οποίο προστέθηκε ότι «αν είχε συμβεί αυτό άλλωστε, ο πρωθυπουργός θα ήταν υποχρεωμένος (sic!) να του απαντήσει».
Απευθείας με την καγκελάριο
Αντιδρώντας στα όσα εντελώς άκομψα τουλάχιστον είχε υποστηρίξει ο Ολλανδός πολιτικός, το επικοινωνιακό επιτελείο του Μαξίμου, σύμφωνα με πηγές που έχουν γνώση των γεγονότων, δεν ενέδωσε στις απαιτήσεις του κ. Βαρουφάκη να εκδοθεί σκληρή ανακοίνωση με την οποία να καταγγέλλεται ο κ. Ντάισελμπλουμ. Και περιορίστηκε να επαναλάβει την -αυτονόητη για όσο παραμένει στην κυβέρνηση- στήριξη του Μαξίμου. «Ο κ. Βαρουφάκης παραμένει στη θέση του ως υπουργός Οικονομικών και υπεύθυνος της πολιτικής ομάδας διαπραγμάτευσης και έχει την αμέριστη στήριξη της ελληνικής κυβέρνησης», έγραφε το ίδιο non paper. «Οι στοχευμένες επιθέσεις στο πρόσωπο του υπουργού Οικονομικών, στην πιο κρίσιμη στιγμή της διαπραγμάτευσης, γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι εξυπηρετούν συγκεκριμένους στόχους και προθέσεις», τόνιζε.
Είναι αλήθεια ότι δεν θα μπορούσε να υπαγορεύσει την αντικατάσταση ενός Ελληνα υπουργού ο -«μαρτυριάρης», κατά τα λοιπά-, κ. Ντάισελμπλουμ, ο οποίος, ενδεχομένως, είπε «και μια κουβέντα παραπάνω…» ίσως επειδή μιλούσε σε τηλεόραση της χώρας του και ήθελε να δείξει ότι είναι ισχυρός παίκτης που μπορεί να επηρεάζει τις αποφάσεις. Η πραγματικότητα, ωστόσο, είναι ότι η τύχη του κ. Βαρουφάκη αποφασίστηκε όταν το «κάρφωμα» του Ολλανδού για τα όσα διημείφθησαν στη Ρίγα και περισσότερο κάποιοι υπαινιγμοί ότι «δύσκολα μπορεί να συγκληθεί το επόμενο Eurogroup με τις ίδιες συμμετοχές» διασταυρώθηκαν με τη διάθεση που επικρατεί στο Βερολίνο και την εξέλαβε ο κ. Τσίπρας μιλώντας απευθείας με την κυρία Μέρκελ. Με διακριτικότητα, αλλά και σαφήνεια που δεν άφηνε περιθώρια παρερμηνειών, η Γερμανίδα καγκελάριος έδωσε στον Ελληνα πρωθυπουργό να καταλάβει ότι «είναι προβληματική η εκπροσώπηση» από τον κ. Βαρουφάκη.
Αλλωστε, ειρήσθω εν παρόδω, η κυρία Μέρκελ είναι το πρόσωπο που περισσότερο από κάθε άλλον στην ευρωπαϊκή ηγεσία εμπιστεύεται το Μαξίμου, όπως σαφώς άφησε να εννοηθεί ο πρωθυπουργός στη συνέντευξή του την περασμένη Δευτέρα στον STAR. «Τώρα που τη γνώρισα από κοντά λέω ότι δεν είναι τυχαίο που είναι τόσα χρόνια καγκελάριος. Είναι μια Ανατολικογερμανίδα πάρα πολύ τακτική και επιμελής. Δεν αφήνει τίποτε να πέσει κάτω, μελετημένη, διαβασμένη και η οποία, εν πάση περιπτώσει, έχει αυτή τη γερμανική κουλτούρα που θέλει -και αυτό είναι καλό στη σχέση μας- να λέει ο άλλος την αλήθεια και να μην κοροϊδεύει», είπε, δείχνοντας ότι έχει αφήσει πίσω στο παρελθόν τα… ηρωικά «Go back… madam Merkel» που βροντοφώναζε μόλις πριν ακριβώς έναν χρόνο (2 Μαΐου 2014, από προεκλογικό μπαλκόνι της Μυτιλήνης). Στο Μέγαρο Μαξίμου έχουν, μεταξύ άλλων, εντυπωσιαστεί και από τις λεπτομέρειες για την κατάσταση στην Ελλάδα που έχει υπόψη της η Γερμανίδα καγκελάριος, η οποία ήθελε να μάθει ακόμη και για το τι σκέφτεται να κάνει η κυβέρνηση για τον υπερβολικά μεγάλο αριθμό ταξιτζήδων που έχει η Αθήνα. Στην ανακοίνωση δεν γινόταν βεβαίως λόγος για την τύχη του κ. Βαρουφάκη -και πώς θα μπορούσε άλλωστε;-, πλην όμως καθίστατο σαφές ότι η «hotline» που χωρίς φανφάρες έχει εγκατασταθεί και συνδέει την Αθήνα με το Βερολίνο είναι απευθείας και χωρίς ενδιάμεσες παρεμβολές, είτε από την πλευρά του συνήθως προκλητικού κ. Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, είτε από τον ασυναγώνιστο στη φλυαρία Ελληνα ομόλογό του. Ετσι, κατά την ελληνική πλευρά, στη συνομιλία Τσίπρα - Μέρκελ «εκφράστηκε η κοινή βούληση για σταθερή επικοινωνία καθ’ όλη την πορεία της διαπραγμάτευσης, προκειμένου να υπάρξει άμεσα μια αμοιβαία επωφελής λύση».
Πώς έγινε το «φάγωμα»
Λίγες ώρες μετά την επικοινωνία του με την καγκελάριο, ο κ. Τσίπρας συγκαλούσε, κυριακάτικα, σύσκεψη του οικονομικού του επιτελείου με παρόντες τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης, τους υπουργούς Οικονομίας Γιώργο Σταθάκη και Επικρατείας Νίκο Παππά, όπως και τους κυρίους Βαρουφάκη και Τσακαλώτο, με αντικείμενο τον συντονισμό και την παρακολούθηση της πορείας της διαπραγμάτευσης. Πολλά από όσα ειπώθηκαν σε αυτή τη σύσκεψη δεν έγιναν γνωστά, ίσως γιατί οι ουσιώδεις αποφάσεις ελήφθησαν με το πέρας της. Αλλωστε, τα καθέκαστα που αφορούσαν στον ουσιαστικό περιορισμό του ανεξέλεγκτου έως τότε υπουργού Οικονομικών ανακοινώθηκαν την επομένη και λίγο πριν ο κ. Τσίπρας εμφανιστεί στην τηλεόραση για να δώσει στον Νίκο Χατζηνικολάου την πρώτη συνέντευξή του σε κανάλι ως πρωθυπουργός.
Με εκφράσεις όπως «επιβεβαιώθηκε η στήριξη στον υπουργό Οικονομικών Γιάνη Βαρουφάκη που έχει γίνει στόχος μεθοδευμένων δημοσιευμάτων του διεθνούς Τύπου» και οι οποίες από ορισμένους -μάλλον εύστοχα- χαρακτηρίστηκαν «πρόωρος πολιτικός επικήδειος», το μήνυμα που εστάλη από τον πρωθυπουργό ήταν σαφές και είχε πολλούς αποδέκτες. Ανάμεσά τους βέβαια και τον πολυπράγμονα υπουργό Οικονομικών, ο οποίος, παρά ταύτα, έδειξε με τα πολλά «εγώ» που χρησιμοποίησε στις επόμενες συνεντεύξεις που παραχώρησε να μην αναγνωρίζει την προφανή διαφορά σε σχέση με τα έως τώρα ισχύοντα που δρομολογεί η κυβερνητική ανακοίνωση, στην οποία αναφέρεται ρητώς ότι «συγκροτείται πολιτική ομάδα διαπραγμάτευσης υπό την ευθύνη του υπουργού Γιάνη Βαρουφάκη, με τον συντονισμό της να ανατίθεται στον Ευκλείδη Τσακαλώτο».
Και δεν είναι μόνον αυτό. Από την ίδια ανακοίνωση πληροφορηθήκαμε τη «δημιουργία ειδικής ομάδας συντονισμού, υπό τον γενικό γραμματέα της κυβέρνησης, Σπύρο Σαγιά, για την καλύτερη υπoστήριξη των τεχνικών κλιμακίων στην Αθήνα», όπως και ότι «την ευθύνη των τεχνικών κλιμακίων του Brussels Group αναλαμβάνει ο πρόεδρος του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων Γιώργος Χουλιαράκης». Ενώ τα μηνύματα προς τον κ. Βαρουφάκη εστάλησαν και με την εξίσου εύσχημη υποβάθμιση του στενότερού του συνεργάτη, γενικού γραμματέα Νίκου Θεοχαράκη, στον οποίο ανατέθηκε «η συγκρότηση ενός σχεδίου για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας που θα αποτελέσει τη βάση για τη νέα συμφωνία του Ιουνίου», παύοντάς τον, έτσι, από τη θέση του βασικού διαπραγματευτή που του είχε αναθέσει ο υπουργός Οικονομικών εις βάρος του αθόρυβου κ. Χουλιαράκη, που είναι στενός συνεργάτης του κ. Δραγασάκη και επανέρχεται στο προσκήνιο.
Ποιος θα βάλει την υπογραφή;
Αν και ο ίδιος ο υπουργός Οικονομικών επιμένει να λέει «εγώ παίρνω τις αποφάσεις. Εγώ δίνω τόνο στις διαπραγματεύσεις. Εξακολουθώ να είμαι υπεύθυνος για τις διαπραγματεύσεις με το Eurogroup», το διαπραγματευτικό πεδίο είναι ακόμη ασαφές. Η αναδόμηση της ελληνικής διαπραγματευτικής ομάδας με τον παραγκωνισμό του «κύκλου Βαρουφάκη» -αγνοείται η τύχη και της κυρίας Ελενας Παναρίτη και των multinational συνεργατών του Ελληνα υπουργού- αντιμετωπίστηκε πολύ θετικά από τις αγορές, οι οποίες την προεξόφλησαν ως κίνηση που οδηγεί σε συμφωνία.
Από την κυβέρνηση, όμως, δεν ξεκαθαρίζεται -σκοπίμως;- ποιος ή ποιοι θα εκπροσωπήσουν την ελληνική πλευρά στις επόμενες συνεδριάσεις της «ευρωομάδας» όπως αποκαλείται το συμβούλιο των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης! Δεν είναι τυχαίο ότι ο υπουργός Επικρατείας Αλέκος Φλαμπουράρης το άφησε ασαφές. Θα είναι ο «έχων την ευθύνη» Βαρουφάκης ή ο «συντονιστής» Τσακαλώτος; Ή μήπως και οι δύο, για να έχουν τα… μάτια τους τέσσερα και το Μαξίμου ήσυχο το κεφάλι του ότι αυτή τη φορά θα ακουστεί η ελληνική πλευρά; Η συντήρηση της ασάφειας οδηγεί αρκετούς στο συμπέρασμα: «Βαρουφάκης τέλος».
Το μεγάλο ερώτημα, όμως, είναι αν θα επιμείνει να εμφανιστεί προσωπικά ο υπουργός Οικονομικών, εν γνώσει του κλίματος που έχει διαμορφωθεί για το πρόσωπό του μετά τα όσα του καταμαρτυρήθηκαν στη Ρίγα και την απάντηση που έδωσε ο ίδιος.
Το εμπρηστικό tweet της περασμένης Κυριακής με το τσιτάτο του Φραγκλίνου Ρούζβελτ ότι «είναι ομόθυμοι στο μίσος τους για εμένα, και εγώ καλοδέχομαι το μίσος τους», έκανε τον γύρο του κόσμου και είναι δύσκολο να ξεχαστεί. Ακόμη και αν επιχειρηθεί να αναιρεθεί όπως επανειλημμένα έχει συμβεί με άλλες προκλητικές ενέργειες του κ. Βαρουφάκη, ανάμεσα στις οποίες ήταν και το σηκωμένο μεσαίο δάχτυλο προς τους Γερμανούς ως απάντηση στο ερώτημα τι θα πάρουν πίσω από τα δάνεια που έχουν χορηγήσει στην Ελλάδα. Ο υπουργός Οικονομικών είχε διαψεύσει ότι έκανε μια τέτοια χειρονομία, αλλά οι εντυπώσεις από τη δημοσιότητα που έλαβε το αμφιλεγόμενο βίντεο, έστω και αν δημοσιοποιήθηκε με καθυστέρηση, έχουν μείνει και σκιάζουν τις διαπραγματεύσεις με τους δανειστές της Ελλάδας. Τώρα που οι εκατέρωθεν προσβολές έγιναν διά ζώσης και δεν υπάρχει βίντεο για να υποστηριχτεί ότι παραποιήθηκε, πώς θα δικαιολογηθούν τα διαμειφθέντα εντός και εκτός της συνεδρίασης; Ορισμένοι, πάντως, στην Αθήνα εκτιμούν ότι ο υπαινιγμός Βαρουφάκη για μίσος εναντίον του δεν αφορά μόνον τους «έξω», αλλά και κάποιους στο εσωτερικό της χώρας αλλά και της κυβέρνησης, που ο ίδιος πιστεύει ότι τον υπονομεύουν.
Το επεισόδιο των Εξαρχείων
Δεν λείπουν εξάλλου και εκείνοι που πιστεύουν ότι το όλο σκηνικό που στήθηκε το βράδυ της περασμένης Τρίτης στα Εξάρχεια με τους αντεξουσιαστές που του επιτέθηκαν ενώ έτρωγε με τη σύζυγό του «δεν είναι παρά μία ακόμη σκηνή στο σίριαλ που παίχτηκε με πρωταγωνιστή τον σταρ υπουργό Οικονομικών». Από την άλλη, πάντως, το γεγονός ότι επέλεξε να πάει στα Εξάρχεια ενώ ήξερε ότι ήταν ανεπιθύμητος, αλλά και η επιλογή του να περιγράψει την επομένη λεπτομερώς την άποψή του για τα διαμειφθέντα εντός και εκτός του εστιατορίου, είναι για πολλούς και ένα μήνυμα ότι μπορεί να πηγαίνει ή να μένει εκεί που τον θέλουν. Ενα μήνυμα που θα δούμε από τις εξελίξεις που θα δρομολογηθούν αν αφορά μόνον τους συμμετέχοντες στο Eurogroup ή και τη συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝ.ΕΛ. Το μόνο βέβαιο είναι ότι το σίριαλ της «Βαρουφακειάδας» θα έχει πολλά ακόμη επεισόδια όπως αυτό των Εξαρχείων, αλλά και της παρουσίας του στην εκδήλωση της Πρωτομαγιάς, όπου ήταν σαφές ότι αποζητούσε την αποθέωση του πλήθους κατά το προηγούμενο στις συγκεντρώσεις των «Αγανακτισμένων» του 2011, στις οποίες καλούσε να πάει με το ποδήλατό του και τον τότε πρωθυπουργό Γιώργο Παπανδρέου. Η προφανής αντιπαράθεση στις στοχεύσεις της μίας και της άλλης πλευράς, δηλαδή της κυβερνητικής ηγεσίας και του υπουργού Οικονομικών, που διαπιστώνεται πλέον διά γυμνού οφθαλμού, κάνει πολλούς να μιλούν για ένα εξελισσόμενο άγριο blame game ανάμεσά τους, το οποίο είναι άγνωστο πού θα καταλήξει. Στην πραγματικότητα, λένε όσοι έχουν πρόσβαση στα κυβερνητικά άδυτα, «πρόκειται για έναν αδυσώπητο αγώνα χρόνου και ψυχολογίας», με κατάληξη η οποία, όπως λένε οι γνωρίζοντες το παρασκήνιο, «δεν μπορεί, στην παρούσα φάση, να προδικαστεί».
Πολλές απορίες και περισσότερα ερωτήματα προκάλεσαν τα όσα εκ των υστέρων έρχονται στο φως για το επεισόδιο των Εξαρχείων και το κατά πόσο όντως ο υπουργός Οικονομικών «γλίστρησε» από τη διαρκή αστυνομική επιτήρηση υπό την οποία βρίσκεται. Μεγάλο προβληματισμό δημιούργησε και ο ισχυρισμός αυτόπτη μάρτυρα σύμφωνα με τον οποίο ο κ. Βαρουφάκης απευθυνόμενος στους αντεξουσιαστές που του ζητούσαν να αποχωρήσει από την περιοχή είπε τα εξής εκπληκτικά: «Γιατί κράζετε εμένα; Εχετε καταλάβει πώς δουλεύει το σύστημα; Εχετε καταλάβει ότι δεν είμαι μέρος του συστήματος και το πολύ σε μία εβδομάδα θα με έχουν πετάξει έξω από την κυβέρνηση;». Και, πάντα κατά τη μαρτυρία, όταν ένας από τους νεαρούς τον ρώτησε: «Αφού ξέρεις ότι είναι βρώμικο γιατί δεν κάνεις κάτι για να το καθαρίσεις;», ο κ. Βαρουφάκης φέρεται να του απάντησε: «Δεν γίνεται. Το σύστημα αυτό είναι, προσπάθησα, αλλά απέτυχα». Το μόνο βέβαιο είναι ότι «το πνεύμα της αμοιβαίας καχυποψίας ήρθε για να μείνει», προσθέτουν. Και δεν αποκλείουν στο επόμενο Eurogroup, αν τελικώς παραστεί ο κ. Βαρουφάκης, όπως ο ίδιος αφήνει να εννοηθεί, να δούμε την τελευταία παράσταση ενός σταρ που με τον έναν ή τον άλλον τρόπο θα γράψει ιστορία. Οι μέρες και οι εβδομάδες που έρχονται θα δείξουν αν το επόμενο επεισόδιο θα γραφτεί με μια πρωθυπουργική επιστολή που θα λέει «Γιάνη, έγραψες ιστορία...» ή με μια ηρωική έξοδο του κ. Βαρουφάκη προς το Τέξας, όπου είχε καταφύγει τα τελευταία χρόνια ως διδάσκων. Οποιο από τα δύο κι αν συμβεί, το βέβαιο είναι ότι ο απόλυτος σταρ που ανέδειξε η ελληνική κρίση θα έχει ανοιχτό τον δρόμο μπροστά του για μια διεθνή τουρνέ με παχυλά αμειβόμενες διαλέξεις ανά την υφήλιο.
Δεν θα είναι, άλλωστε, ούτε ο πρώτος και μάλλον ούτε ο τελευταίος πολλαπλά ωφελημένος από την κρίση...
Ούτε ένας «δικός» του στη διαπραγματευτική ομάδα
Ενδεικτικό του πλήρους παραγκωνισμού του κ. Βαρουφάκη αποτελεί το γεγονός ότι στην επταμελή διαπραγματευτική ομάδα του Brussels Group, που ξεκίνησε από την περασμένη Πέμπτη εντατικές διαπραγματεύσεις με τους εκπροσώπους των θεσμών, δεν συμμετέχει κανείς από τους συνεργάτες του υπουργού Οικονομικών. Αντιθέτως, τη νέα ομάδα απαρτίζουν τρεις στενοί συνεργάτες του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα, ένας του αντιπροέδρου της κυβέρνησης Γιάννη Δραγασάκη, ένας του συντονιστή της διαπραγμάτευσης, αναπληρωτή υπουργού Διεθνών Οικονομικών Υποθέσεων Ευκλείδη Τσακαλώτου και ένας του υπουργού Οικονομίας Γιώργου Σταθάκη. Ειδικότερα, από τον κύκλο του Μαξίμου συμμετέχουν ο οικονομικός σύμβουλος του πρωθυπουργού Φραγκίσκος Κουτεντάκης, ο σύμβουλος για ευρωπαϊκά θέματα Παναγιώτης Παυλόπουλος και η προϊσταμένη του ιδιαίτερου γραφείου του Κωνσταντίνα Κιντώνη. Από την αντιπροεδρία ο Δημήτρης Λιάκος, γενικός γραμματέας του Συμβουλίου Οικονομικής Πολιτικής και συνεργάτης του κ. Δραγασάκη, όπως επίσης και η κυρία Ελενα Παπαδοπούλου, συνεργάτις του κ. Τσακαλώτου, αλλά και ο κ. Μιχάλης Νικολακάκης, διευθυντής του γραφείου του κ. Σταθάκη. Tromaktiko
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
![Έπεσε μαζί με την καρέκλα στο Πρωινό - H τούμπα που τους έκανε να λυθούν στα γέλια! [video]](https://images.newsnowgreece.com/81/811912/epese-mazi-me-tin-karekla-sto-proino---H-toumpa-pou-tous-ekane-na-lythoun-sta-gelia-video-1-124x78.jpg)
ΣΧΟΛΙΑΣΤΕ
![Ιωάννινα: Η φωτογραφία που κάνει τον γύρο του διαδικτύου και προκαλεί άφθονο γέλιο! [photo]](https://images.newsnowgreece.com/81/811907/ioannina-i-fotografia-pou-kanei-ton-gyro-tou-diadiktyou-kai-prokalei-afthono-gelio-photo-1-124x78.jpg)
